ANG BUHAY NI FAUSTO

(1)

ANG BUHAY NI FAUSTO

(KARUGTONG)

Sinulat ni CIRILO BOGNOT

nakipagkasundo sa demonyo upang kung kaya ang mga ganitong pag- maibigan siya ng isang kristiyana pupunyagi ay walang _kahahantu- Ang nag-udyok sa akin upang na nagngangalang Justina. ngan kundi· ang 1ºmp1ºyerno.

sulatin ko ang Alamat ng Faus- 1

t · .k b k Ang tanyag na mandudu ang Nang lumitaw si Goethe, pina-

c;i, sa wi ang pam ansa ay a- kastila, si Calderon de la Barca, 1 ·1 t

tulad din ng nag-udyok kiná A. ka-daki ang p1 osopo a manunu.

ay sumulat ng isang dula na pina- lat na aleman, ay pingsikapan Maffei, sa Italya; Castillo, sa magatang El Magico Prodigioso, niyáng mabago ang alamat ni Portugal; at sina Francisco Pe- na nababatay din sa buhay ni Ci-

s

^{1 t} ^· ^·

layo Bri:¡;, Jose Casas Barbosa at Fausto. umu a s1ya ng isang Guillermo English, sa Espanya:

::!~~o

^k:;

~:~~::zdr!i~ue~> n:~:= ~~::~:; ~atu!~:;::ayn:t k;:~::;,~

~pang ibunyag ang isang matan- hawig din sa kasaysayan ni Dr. nguni't binigyan niya ng ibang dang alamat sa .Alemanya, isang Fausto ng Alemanya. · ·

r

k

alamat n.a naging sanhi ng pag- katapusan, 1sang ma igayang a-

Ang alamat ni Fausto, na sa tapusan na ang kaluluwa ni Dr.

kakatanghal ng maraming ma- pa}agay ng maraming manunulat Fausto, nang ito'y mamatay na, nunulat na alemán na ang pinaka- ay hindi tunay na tao at hin 1, ay hindi dinala ng demonyl} sa im-dº tampok nila ay si Goethe ( daki- nabuhay kailan man, kun i 1 ia piyerno, pag-alinsunod sa kaniláng d' l"kl lang pilosopo at manunulat na ale- lamang ng isipan ng mga unang kasunduan, kundi kinuha siya ng

~n) E at maraming musiko sa bu- mánunulat na alemán, ay may ka- tatlong arkanghel at iniakyat sa ong uropa. . . hambugan na buhay ng isang tao langit.

* * *

Ang Faustong nakikilala natin sa Pilipinas ay hindi Fausto ni Goethe, kundi Fausto sa opera ui Ca:rlos Gounod, at dahilan sa ito ay isang dalubhasa sa musika at hindi manunulat, ang · kanyang opera ay hindi tiyakang nasasalig sa aklat ni Goethe; dahil dito ay niasasabi ko na hindi tumpak ang kaunting kabatiran natiJi tungkol sa alamat ní Dr. Fausto.

At medisina, at teolohiya, Sa kasawian ko ay pinag-arttlan Ko ang lahat ng iyan,

Sinuri ko at pinagmasdan,·

N guni't ako'y nalinlang.

Matapos kong pag-aralan ang lahát ng iyan·

Ano ang aking natutuhan?

Ang lahat ng iyan ay nallillama~

ko na ·

At may sampung taon nang ako'y isang guro. ·

W ala akong natutuhan kundi ang ako'y wala

Pang nalalaman.

* * *

KABUUAN

Ang alamat ng Fausto ay nag- simula noong "edad media." ·· ·Gi- namit ng mga ilang tapat sa ·Sim- bahang Katoliko na parang kasang- kapan laban sa makabagoiíg diwa.

ng pananampalataya. W alang iniwan sa nangyari dito sa Pilipinas noong bago matapos ang siglo XVIII at nang nagsisimula .ang sigll) XIX, nang ailg pananampalatayang katoliko ay ginamit ang tina ta wag na ting moro-moró, - du- lang nakatula na ang pinaka-diwa ay ang kadakilaan ng simulain at Unang.nakilala sa P1hpmas ang na nabuhay at nagngangalang Dr.

alamat m Fausto sa pama~agitan Fausto. Ang doktor na ito ay ng pagpapalabas sa ., Ma!mla ng. may mahiwagang kabuhayan: hin- Oper~ Fausto, ngum t b1hlra ang di nalalamañ ng karamihan kung nags1kap hangga ngayon upang saan ipinanganak at kung saan alami~ kung ano ito at kung ano galing na hayan. Sukat at lumi- ang mlalaman at kahulugan. Ang ta at tumira sa isang hayan at Fausto ay. wa.lang iniwan sa Divi-

pa~katapos

ng ilang taon ay big;.

na Com~~ia m Dante, sa I.talya; at lang nawala. Isang hiwaga! Mu- Don Qui1ote de la Mancha ni Cer- la noon ay lalong lumaganap ang vantes, sa ~spanya. ~ng Fausto alamat tungkol kay Fausto, ngu- a~ slyang pmaka-tangmg babasa- ni't idinagdag ang titulong doktor hm sa buong .Alemany~. sa kanyang pangalan, at upang . Saan at k~ilan nags1mula ang. lalong maglr..aroon ng hugis ng d1wang nag~ig~y s~ tanyag na isang katotohanang pangyayari ay doktor, na hmd1 nas1yahan sa ma- binigyan pa siya ng pangalang kitid at maikling kapangyarihan Juan kung kayá't nákilala mula ng tao, at ninais niyang baguhin noon' sa tawag na Dr. Juan Faus-

Sa opera ni Gounod ay hindi tapang at kabutihan ng mga ala- nailalarawang mabuti si Fausto. gad ng pananampalatayang. kris- sapagka't ang nasa isipan ng mu- tiyano laban sa mga moro.

siko ay ang ármoniya ng tugtugln, Lumitaw ang prinsipe ng kata- tangi pa sa pangyayaring kailan linuhang aleman, si John Wol- man ay hindi tumpak na mailala. fango Goethe. at siyang sumulat rawan ng musika ang pasikot-si- ng isang tulainbuhay na pinama- ang pangkaraniwang takbo ng to.

panahon sa ·pamamagitan ng kanyang pakikipagkasundo sa demonyo? Noong unang panahon, ang mga klasiko ay may tinawag na Pigmalion at Prometeo · na diuma- nQ'y nagsikap na malabanan ang kalikasan, ang katauhan, ang lihim ng langit at ang kamatayan.

Ang pinaka-ubod ng alamat a¡ kot na landas ng isang mahaba at. gatang Fausto, na nababatay din may dhvang kristiyano: isang ta- mahiwagang kabuhayan ng isang sa matandang alamat ng Aleman- ong pangahas at walang kasiya- taong likha ng isang alamat, Da- ya, nguni't binago lamang · ang han; nag-aral ng sarisaring karu- hil dito, ang Fausto ni Gounod katapusan ni Dr. Juan Fausto na nungan upang matuklasan ang ay nawawalan ng kadakilaan sa siyang buhay ng alamat; sa ha- mga lihim ng ]s.alikasan, at sa kan. larangan ng panitikan, at nawa- lip na mahulog sa kamay ng de- yang pagsisikap ay humantong walan ng tunay na pagkatao ang monyo dahil sa kanyáng mga pa- hanggáng sa siyá'y tumawag ng larawang linikha ng is1pan ni ngahas na simulain at karunu sakloln sa demonyo upang siya'y Goethe; at ang nakikinig ay nasi- ngan, siyá'y iniakyát sa langit ng turuan ng mga karunungang li- siyahan lamang sa sandaling ang -tatlong arkanghel. · · him. Ano ang kanyang iph~anirs- doktor ay muling naging bata Ang unang aklát na kinapápa- ko bilang kabayarán ng demonyo? upang pumagitna sa · 1arangan ng looban ng alamat ni Fausto, ·na Ang kanyang kaluluwa. Oo, ibibi.. pag-ibig at kanyáng áawiting tu- likha ng panulat ni Goethe, ay lu- gay niya ang kanyang kaluluwa lad ng isáng tenor ang kanyáng mabás noong .1790, at pinamaga- sa demonyo pagdating ng sanda. paghanga kay Margarita. tang Doctor Faust; Trauer8piél.

ling siya'y mamatay. Inilalara- Ang mga unang -talata ng tula Ein Fragment. Linimbag sa Léip- wan ng mga unang kristiyano na ni Goethe na- inilagay sa bibig nj zig. Ito ang unang tulambuhay na Sa simula ng pananampalatayang

kristiyano, ang- mga ganitong pagsisikap ay pinanganganlang maka-demonyo, dahil dito ay ma- dalas tawagin ang mga "pangahas" na "may kaugnayan sa ala- gad ng impiyerno." Noong ikatlong siglo ay natanyag na ang kasaysayan ni San Gregorio Naciance- no, kasaysayan na bihira ang ka- tolikong hindi nakababatid; sumu;..

nod ang kay Cipriano, tanyag na manghuhula sa lunsod ng Ale-

handriya, na diumano'y lihim na

Sabado, Nobyembre 3, 1945.

ang lahat ng pangahas na pags~. Fausto ay gayari: sinulat ni Goet~e noong 1774

sikap sa pag-aaral ay waláng nang siya'y may gulang na- dala-

ibang hangarin kundi mafampa. Pilosopiya, -Poon Diyos! Hurispru- wampung taon lamang.

san ang kapangyarihan ng Diyos, densiya (Nasa pahina 21 ang karugtong)

I L A N G - I L A-N G 15

(2)

Ang Kuros Na ...

(Karugtong ng nasa pahina 4) buo ang loob at matatág sa Kan-

yáng pasiya. Dahil dito ay bu- muo ng isáng pangwakás na aka- la at ito ay ang pagsusuplong sa mga hapon na ang amá ng dalaga ay isáng kaalam ng mga gerilya at sapagká't isáng tiktik na kinikilala ay pinaniwalaan siya agád. Ang amá ni Virginia ay dinakip, pinahirapan, ikinulong, at nang hindi pa rin umamin sa ibinubuhat na kasalanan ay pi.

na.táy sa kabundukan. At pagkatapos noon, nang wala pa ring magawa si Ricardo kay Virginia, sa pamamagitan din ng kanyáng pakikipagmátalikan sa mga buhong na hapon, ang dalaga na- mán ang dinakip at dinalá sa ka- bundukang pinagpatayáh sa amá nito. At doon, sa pamamagitan ng lakás at pagbabanta ay hindi tumugot hanggáng sa di máigu- po at malapastangan ang kaba- nalan ng pagkababae ni Virginia;

pinakgda pa rin ni Ricardo ang d:üaga upang ang iláng bahagi ng mga pag-aari nito ay mápa-·

Jipat sa kanyá, anupá't sa lahát ng katampalasanan at kasama- ang magagawa ng isáng tau, ang inasal na yaon ni Ricardo ay wala nang katulad.

Isang gabi sa loob din ng ka- sukalang yaon na kinalalagyan ni Virgmia at ni Ricardo na ka- 8arna ng mga sundalong hapon ay r.ádinig na lamang nilá at suí;:at ang sunud-sunod na putok na isá··isáng ikinamámatáy ng mga buhong na hapon. Si Ricardo ay humawak din ng baril at naki- digma sa piling ng kanyáng mga kasama. Nang silá'y wala nang magawa at nákikini-kinitang patungo ña silá sa pagkaubos ay nakaisip ng isá pang lalong ka- buhungán, ang patayin si Virgi- nia yamang ito ang nagbunsod sa kanyá ng pagkakápatungo sa pook na yaon. Ang babai ay k~n

yáng 1gmapos sa punung-kahoy at pagkatapos ay tumawag ng

isáng sundalo upang siyáng bu- maril, subali't nang .sandaling isásagawa na lamang ito ay si- yáng pag<Íating ng isáng gerilya na umulos ng patalim sa bába- ril na ikinamatáy nito agád at pagkatapos ay pinaputukán ang buhong na si Ricardo na noon di'y naghingalo. Lumapit sa na- kagapos na babai upang ito ay kalagán, nguni't di pa natatapos na gawin ay isáng ligáw na pun- lo ang sumawi sa matapang na kawal.

Nang magsirating ang mga ta- pát na kawal ng hayan at maka- lagán ng gapos si Virginia ay nilapitan nito ang kanyáng ta- gapagligtás na nakalugmok na

¡;iyáng pinuno ng mga gerilya, at gayon na lamang ang kanyáng pagtataká nang mákilalang si Raul ang lala.jng yaon. Ang sugatán ay hindi pa patáy, may kaunti pang hiningáng nálalabi kayá't nang idilat ang mga matá ni:o at mákitang si Virginia ang may kalong sa kanyá ay nápa- ngiti sa gitna ng mahapding kL rot na likha ng kanyáng sugat at ang násabi:

-Virgi!"lia, kay-palad ko sa mga sandaling ito, sapagká't ako'y mamámatáy na nákikita kitá, salamat sa iyo sa pagpapa- halagá mong ito !-At pagkawika ay pamuling pumikit upang huwáng nang dumilat kailán man. Natupád mya ang salitáng ang pangalan ni Virginia ang ka- lÍuli-hulihang tatawagin sa sanda- li ng kanyáng kamatayan.

Sa haráp ng gayong malungkot na pangyayari si Virginia ay lumuluhang niyakap ang bangkáy ni Raul, hinagkán ng maraming ulit at siyá'y nagsisi sa kanyáng kabaliwang nagawa.

At, noong pistá ng mga patáy sa isáng ulilang puntod na kina- lálagyán ng isáng kurus na puti ay nároroon si Virginiang mata-

Ang Buhay ... Ano "Papel-de ...

(Karugtong ng nasa pahina 15) (Karugtong ng nasa pahina 14) Margarita! Kay-gandáng pangi- lilimampuíng séntimos, pipisuhiri, tain ! Isang lal'awan ng dalagang lilimahin, sasampuni, lilimampuin, malinis ang budhi at puso at isi- sasandaanín at lilimandaaníng nilang sa kabukiran ng Alemanya, piso. Anóng gaganda ng pagka- mapagmahál, paniwalain. Umi- káguhit at anóng dirikit ng di-ma- big, na isáng pag-ibig na marangál silsagwang kulay na gihamit ! At at taimtim sa puso, kay Fausto. upáng mapatunayan, nang wa- Ito naman ay lalong nagsikap sa

láng munti mang pag-aálinlangan, pagtuklas ng karunungan at pina-

bayaang pumailanlang ang kan- na ang mga salapíng-papél na itóng palálabasín ng Central Bank yang isipan sa langit ng bagong

ay talagáng "sa Pilipino at pará diwa at bagong karunungan upang

sa Pilipino", ay di Iamang nagta- idulot ang lahat sa kanyang miúa.

taglay halos lahat ng larawan ni mahal na Margarit:> ..

Rizal, kundi ginamitan pa ng pa- Ang Fausto 11i Goethe ay kaiba

náy na mga salitáng tagalog, na sa maraming Fausto ng Aleman-

pinaraán pa't ipinawasto sa Su- ya noong unang panahon. Ang

mga unang Fausto ng isang daan dán ng Wikang Pambansa, bago at dalawampu't pitong mánunu- ivinadalá sa limbagang pinagtí- lat ay pangahas, walang panana- tiwalaang gumawa. Ang pinag:..

gutan at nahulog sa impiyerno; padalhang limbagan ay sa Toky9 F rin at hindi rito; nguni, sapul no:.

ang austo ni Goethe ay matalin.>, , k 1 .

pangahas nguni't mlly kakaya- ^011, na na apanga ahati na ang han (mistulang Iarawan ng mga t~óng !944,. ay hindi .na nápaba:- mámamayán sa Alemanya) at hin- llk, .ªt munti mang bal_1ta sa nan~~

di nahulog sa impiyerno bagama't yar1, ay wala nang natangi:;ap d!~

sumuway sa katuruan ng Roma. 1·0 : han~~a~g datnan ang, Repu_

At ang tampok ng alamat na si- bhk~ng iyo.n _at ang ;11~kbo~g-Ha- nulat ni Goethe ay ang larawan pones. na k~nasasand1gan ~1ya ng ng dalawang alemana: masunu- kalag1m-lag1m na babalang .

· "Oras Mo Na'"

rin, maganda, marangal at tapat · sa pagmamahal.

( Ang pinagkunan ng mga tala ay a.ig mga sumusunod: Historie von D. Johann Fausten; Warhaff- tige Historie ni Widmann; Biblio- teca Universal; Biblioteca Inter- nacional; Popular Encyclopedia;

K. J. Scher: Faust V on Goethe;

Madame Stael: De l'Allemagne;

Baron Bla.ze de Bury: Essai sur Goethe et le second Faust; D.

Guillermo English: El Fausto.)

imtim na ipinagdárasál ang ká- luluwa ng binatang labis niyáng pinakaapi na ngayo'y waláng ka- pantáy sa kagitingan ng kanyáng pagpapahalagá,

Sa lipú-lipunán ng matataas na taumpámahalaán noón, ay nagka:

panah<>n kamíng makáriníg ng iláng pahiwatig tungkol sa mga dahilán ng di-pagkátuloy ng Cen- tral Bank at tungkol sa pagkabigo ng nakahanda nang limbagíng mga salapíng-papél na talagá nang pilipino. Kaipala, ang mga pang·- yayaring aming nahiwatigan ay makatutulong nang malaki sa pag:.

lilimi at paglinaw ng karapatán ng Pilipinas na makasingil sa Ha- pón ng mga katumbas na halagá ng mga nawalan ng halagáng daan-daáng angaw na pisong ipt- nagpílitan niyá ritong gugulin, sa µamamagitan ng nangásabing pa- pel-de-ho.pón.

ABANGAN ANG-

SALIN SA TAGALOG NG

And Now Comes Roxas

CENTURY ART CO., INC.

Sumama sa malakíng Lupon ng me:a Pinunong Pilipinong nagsad- ya sa Tokyo ang noo'y Kagawad 11a Pananalapi ng Pilipinas. At

"ª

mga taglay niyáng layunín sa

pagdulóg sa iláng matataás na tanggapa't pinuno roóng may-ka- ugnayán sa mga súliranín ng pa.

nanalapi. ay kabi!ang ang mga su- musunód:

Na sinulat ni FELIXBERTO G. BUSTOS ( Kabalitaang Pili71ino sa Digrna) Aklat na kababasahan ng mga kilos at gawain ni Hen. Roxas sa panahon ng mga hapon.

Sabado, Nobyembre 3, 19,15.

624 R. Regente

Oattloor Atloertisin1 BILLBOARDS

51 G·N 5 POSTERS

445.,.447 Misericordia

Eltdrical Contradors

INDIRECT LIGHTING DISPLAY LIGHTING ILANG-ILANG

l. Kung gaano ang kíkilanlin ng Jalawáng pámahalaán na tumba- sang halagá ng PISO ng Pilipinas at YEN ng Hapón.

(Tátapusin)