JOSE STALI.N

(1)

Ag0sto, 1986 ANG SOSYALISMó

NGAYON·

(T AGALOG S'E.CTlON0

ANG

(Isang Pahayagqng Buwanan hinggil sa Sosyalismo at ng kanyang Kilusang Pangdaigd{g)

Taon I, Blg. 4 P. O. Box 885, Maynila, K. P. Agosto, 1936

JOSE STALI.N

Ang Kasaysayan Ng lsang Buhay Na Lipos Ng Paldl<ibal<a at Panganib

Si Walter Durranty, ang betera,, nong manunulat ng pahayagang

"New York Times" sa Moscow, Unyong Sobyet, ang nagpalagay na·

si Stalin ay siyang pinakamagiting sa lahat ng mga estadista sa sang- daigdig. Ang kanyang pasyang ito ay doon nababatay sa pambihirang pagkakaunlad ng isang kabuha- yang sosytlista na naitayo sa Un- yong Sobyet sa pamamatnugot ng di matutularang líder na ito ng mga anak-pawis, na ang buhay ay isang aklat na napaka-romantiko sa lahat ng mga lider ng himagsikan sa Rusya. Maaaring may- roong ilan, lalo na ang kalaban ng Unyong Sobyet, ang hindi sasang- ayon sa pasyang ito ni Walter Dur- ranty, nguni't hindi maitatakwil na ang pangalan ni Stalin ay siyang pangunahin ngayon sa kilusang sosyalista sa buong mundo, at sunod sa kay Lenin ay siyang pina- kadakilang lider ng himagsikang sosyal ng R usya.

Si Stalin ay ipinanganak ng taong 1879 sa lalawigan rig Georgia, Rusya. Ang kanyang. mga mago-' lang ay galing ea mga magbubukid, · kahit na. ang ama niya ay naging manggagawa sa isang pabri- ka ng mga· sapatos, na namatay ng si Stalin ay sampung taong lamang. Ang tunay na apellido ng kanilang pamilya ay Dzhugashvi- li. N agkaroon sila ng apat na ^ana~, ngunit si Stal{n lamang ang nabu- hay, at ito ng maliit ay masasak- tin pa at dahil sa bulutong ay nag- parumi pa ito sa kanyang mukha.

1

Ang mga magulang niya ay mga tas ay hinalughog ang kanyang ti- mahirap, at madalas ay kulang si- rahan, nakakita dito ng isang aklat la sa pagkain. Ang mga paghihi- ni Marx, at kapagdaka ay pinala- rap na ito ay hindi naging bala- yas siya sa siudad na iyon. Ang kid kay Stalin para mangona sa bagay na ito ay labis na dinamda.m kanyang mga pagaaral, at sapag- ng kanyang lna sapagka't may sos- ka't ang kanyang foa ay isang ba- pecha na si Stalin ay nagbabasa ng nal siya ay lagi ng na,nanalangin mga malalayang pahayagari. Ga- na si Stalin ay maging pari at sa yon pa man ang kanyang Ina ay isang habito ay makapagsilbi sa nan"iniwala na si Stalin ay ·hindi kanyang bayan. kalaban ng Tsar, at ng si Stalin ay Ng maiwan ang pamilya ng ka- dakpin na lamang sa Bakp at pali- nilang ama; sila ay lalong nagkahi- wanagan siya ng mga kasama ni rap-hirap. Ang kl'j.nyang I:r;ia hang- Stalin ay natanto niya ñg ganap gang hating gabi ay makikitang ang buhay na mapanghimagsik ng nananahi para humanap ng kani- kanyang bunso. Ng 1905, pagkata- Iang ikabubuhay at makaimpok ng pos na ang kanyang anak ay paulit- kamuntik para si Stalin ay maka- ulit na dinadakip at ipinipiit rig pagara! sa pagpapari, ngunit si may kapangyarihan, at sa palagay Stalin naman na hilig sa pagba- niya na ang kanyang mga dalaflgin basa ng kung ano-anong mga ba- ay hindi pinakikinggan ng I;>iyos, basahin ay doon nahilig sa politi- ay nawala ang kanyang pagasa sa ka at bata pa ay nakuhang mapa- pagtawag na sa Diyos na ito, sak- sama sa isang lihim na samahang bibi ng isang paniniwala na ang

pambayan. mga p;:i.ri ay katufong ng mga Tsar

Pagkatapos niya ng . "high at ipinagkakanulo ang hayan.

school" sa kanilang lugal, siya ay Ng si Stalin ay paalisin sa Semi- ipinasok sa isang seminaryo sa nario, ang naging pasiya niya sa Tiflis. Ng mga pa:nahong yaon, bµhay ay ang paglabang mahigpit ang lugal na ito ay isang 'tingga- sa Tsar at ang pagbabagsak sa ka- Ian ng mga simulaing mapanglú- pangyarihan niya, at pagkatapos magsik, nasy-onalista at Marxista, na suriin ang Iahat ng mga lapi- at hindi natagalan si Stali"n ay si- ang patn.bayan sa ~kanyang hansa yang naging Lider ng mga·Marxis- ay ipinasyang sumat>i sa .Pangka- ta doon. Nakikip;¡i,gunawaan :sa ting Demokrat.a-Sosyal.. · · Pangkating Sosyal Demokrata .Ang matatandang manghihimag- noon ng siudad, siya ay na~kaka- si\i: sa 'Í'iflis

ay

nagk;;i.ka9iya sa tn.g~

lat ng mga babasahing mapanghi- . lihi~ na pagpapa:Iaga.nap la~an. sa.

magsik, at duma.lo sa mga mit~n~ , kag:ustuha~ ng kabataan. S1 Sta.1- ng mga rr¡.anggagaw:a ~ perQkaril. in ay n,aikip~nig\sa kabataan:, mg~f Ng 1898, ang mga alagactng ba- (~a,. pah'i?J1i 2 ang .karugtonp.),

(2)

Pahina 22

JOSE: 'STALI~~ ..

(Karitgtong ng pa:hi.,;,a 15)

maiinit na dugo na ang gusto ay mga Iantaráng pamamahayág, pag- kakalat ng mga babasahing labag sa batas hinggil sa mga 'pangka- salukuyang suliranin, at si Stalin ay siyáng nagwagi pa!tkatapos ñg isáng halalan. · Ng 1900 hanggang 1902, si Stalin' ay pinamatn~gutan

ang ilang aklasan sa Tiflis, at isáng unang araw ng Mayo ay pi- nañguluhan ang isang kagulat- gulat na pamamahayag ng mga anak-pawis. Pagkatapos ng pamahayag na ito, ang tanggapan ng partido ay sinalakay ng mga pu- Iis, ang kanyang tiraban ay hinalughog. Buhat noon si Stalin ay nagpalipat-lipat ng tiraban at lagi ng nagpapalit ng pañgalan. Siya

ANG SOSYALISMO JYGAYON ay na1dlala · sa :rpga. pangalailg D~vid, Koba, Nisheradze, G)1.s~he~

ko:ff, at I van9vi4:h; nguni'.t · ang . pañgalan na namalag1 ng huii ay Stalin, na ang kahulugan ay "pata- . lim,'' at dahil sa kanyang' ugali at kasaJukuyan.g kalagayan, ay ba- _gay-bagay o angkop ~a kanya.

Sumunod, si Stalin · ay · naging;

upahang · ahitador ng partido, at kapagdaka ay pfo.alipat siya · ng Baku. Piriamatnugutari niya dito ang mga welga ng mga manggaga wa sa lañgis, at isang malaking pamamhayag ng Pebrero ng 19-02.

Siya ay dinakip ng Marso at piniit hanggang sa katapusan ng taon, para itapdn naman siya sa sila- nganan º Ilg Siberia. Sa loob ng i- sang buwan l'\:Y nakatakas siya s_a Siberya at bumalik na muli ng Ti- flis.

basa. 1'Iapilit niya ang Iahat ng han- Ng siya .ay napipiit sa Baku,

sa, sa pasakit na paglipol, na tularan dumating Sa kaalaman ni Stalin

ang pamamaraang bur6es sa paglikha ~ng pagkakahati ng partido sa da-

ng mga kagamitan; napilit niyang ipa- · Iawang pangkat, ang Bolsheviki

sok _sa kanilang lipu~an ang kan~ang pi-· at ang Mensheviki, at buhat noon

nanganganlang kab1hasnan, at 1to nga . St

r ·

ta t kTk

ay ang magi.ng burges din sila. Sa big- si, a ~n ay nag.mg ga- ang l l ..

lang sabi, ang kalipunang l)urges ay Ju- m Lemn. Ng s1ya ay makatakas,

mikha ng isang daigdig na huwad sa ka- kanyang isinaayos ang partido 'Sa

niyang larawan. boong Caucasus na tagatangkilik

Naga~a ng kalipunang burges na ~ng·. ni Lenin. Kanyang inilathala ang

mga nayon ay sumunod sa pangangas1wa h B l h "k" ¡

ng mga siyudad. Siya ay nakapagta- mga pa ayagang o s ev1 i_ na . a-

tag ng naglalakihang rnga siyudad at bag sa Batas, na may mga panga-

nasikap niya na lumago ng higit ang Jan ng 'Ang Pakikilaban ñg Mga

mamarnayang taga siyudad kaysa taga Anak-pawis" .at ang "Manggaga-

b~kid, at sa gayo'y nailigtas ang mara- wa ng Baku", at sumulat din siya

mmg tao sa kabuhayán. Kung papaano l:lg maraming inga babasahin. Ng

naisagawa niya na ang mga nayon ay

mabuhay sa tulong ng mga siyudad, ga- 1905 siya ay dumalo sa pagtitipon

yon din ay nasuno<l niya na ang mga ñg partido sa Finlandia, at . ;ng

bayang walang kabihasnan o ang may- 1906 ay pfoamatnugutah niya ang

roong kaunting kabihasnan ay mabuhay pahayagang "Panahon."· Ng' taon

.doon sa mga bansang bihasa, gaya rin ding ito ay dúmalo siya sa kongre-

naman ng pag-asa ng mga uring rnag-

bubukid sa uring burges, at ng mga taga so sa Stockholm

at

isa pa sa Lon-

Silangan sa mga taga Kanluran. dres. N g si ya· ay magba1ik buhat

Ang kalip1man¡¡ burges ay i.¡nti-unting sa Londres, ay muling tiñipon ni-

pinawi ang pagkakawatakwatak na ka- ya ang mga 'manggagawa sa Ba-

ta,yuan ng mga mamamayan, ng mga pa- ku.

:Agpsto, 193é:

·. ñgis sa nasabing si\l<!_ad. · N,~paka~

.lakas ang kp.nyang lOob,. na kada.,

!asan ay makikita. siyang, 'nakiki-.

pagusáp sa mga -tnanggag.awa

ká-

hit sino ang mga kaharap, at dahil dito sa loob Iamang ng-_isang taon

\

..

^·

.

,ay m1.ding napaharap s1ya•sa isang sakdal na kinasu~ngan · niya sa isang niahabang pag1rnkapiit at mu,1.ifl.g pagkatapon. · Siya ay mil- Iing nakataka:s at sa.p~ma:magitan·

ng isang balatkayo ay tumungo ng St. Petersburg .. Nguni'twala pahg_

anihi ·na buwan"sa siudad na it.O, ,dahH sa · kanyang gawain sa :Lu- pong· Panggitna ·ng Pangkatin, .siya ay muling dinakip ñg mga pulis ng Tsar dooh na hindi siya na- kikilala, at siya ay ipinatapong · muli sa loob ng tatlong, taon la-

• mang,' ñguni't siya ay muling· na.- katakas ng 1911.

Ipinalalagay na si Stalin, ay ga-.

riap na m~talinong' gumawa ng paraan o mapalad, 'sápagka't ang mga pulis ng Tsar ay piriarata- ngan lamang siya ng magagaang :na

s~dal; gaya baga ng mangulo ng 'isang pamahayag, mamatnugot sa isang pah~yagan, mag 'lidet ñg

isa~g welga, at iba pa. Kahi't na si ya ay. laging na'sasangkot sa gli- lo, ang kaayang mga _kaparusahan · ay magagaang. Ng Ábril 1912 siya ay muling dinakip at muling it1napÓn. Ng dumating na Sep-·

tiembre, siya ay .nakatakas muli hanggang sa dumating sa Cra- cow, Austria, at nakadalo pa. sa i-··

sang pagtitipon n'g pangkatin ni

· Lenin di to, at sa' Lupong Pangit:r\a sa mga m~nghihimagsik ng Rusya · ay nahalal na isa sá mga kágawad ng mga pánahong. yaon, marami ay nasa ibahg bahsa at mapana~.

tag .na ·:n~gaar¡il. Hindi· g~mito a:yg naging btihay. :r:ii Stalin. Siya ay laging nasusuong sa mga mahi-

raan sa paglikha ng mga kagamitan (production), at nalikom ang pag-aari sa kamay ng iilan. Ang naging kinau- wian nito ay ang pagkalagom sa ka.

pangyarihan ng ilang mga tao. Ang· malalayang lalawigan o iyong mabubuway ang pagtutukngan, na rnaJrroong sar~

ling kapakanan, batas, pamahalaan, at paraan ng pabuwisan ay napagsamesa- ma sa ilalim ng isang hansa na may sariling pamahalaan, sariling batas, ma- kauring damdamin, isang hanggahan at pabµwisan sa lunsuran (customs ta- riffs). (ITUTU1'0Y)

N g 1908 siya ay dinakip. na. mu- · higpit na !abanan. Inilaan niyang li, dahil sa kanyang pakikialam sa lagi ang kanyang buhay s~ .~a

Lupon, ng Baku ng himagsikan, gawain-ñg kanyáng pangkatin na.

at pagkatapos na mapiit ng ilang 'labag sa .b.atas. Ng 1913 siya ay

araw ay 'muÍing itinapon, siya sa. nakilahok sa lÍalalan para '.sa Iica~

Irkutsk. Ng 1909," s.i Stalin ay na- apat na ,Dum~ at naging lider ng kuha na namang niuling makata- . pangkat 11g mga Bolsebiki , ~ya 'kas at bu~aÚk na uli ·

sa

^Bak4~ rin ang namatnugot

·sa:

mga paha·

Ginawa. ,na :rmman niya ang pag~ yagang ilegal na may pan:¡.ag~t na tatatag ng,. mga samahang maJig .. · ·"Af:lg Tfiila'~·.

at .

":Ang Katdtqpll•

'gagawa sa bawa'J p~ika

·ng

^l~ 'J\a:n." Ng, 1913.,.siya. ay mulina·hi-

(3)

Agosto, 1936

nuli (ikaanim na beses), at ipina- tapon na tinatalibaan ng maraming sandatahang kawal. Ito ang huli niyang pagkakadakip at hindi na siya nakatakas, at ng siya ay muling lumaya ay ng dumating na ang Himagsikan ng Febrero.

Sa himagsikan ng mga Bolsebi-.

ki, ,si Stalin ay isa sa Lupon ng lima na bumalangkas at nañgulo sa pagaalsa, na laging kaulayaw ni Lenin sa pagsamsam nila. ng kapangyarihan. Mula sa 1917 hanggang 1923, si Stalin ay siyang Komisar ng mga Lahi, na nagpauna sa politika ng pagbibi- gay ng autonomia at kalayaan sa mga iba't ibang lahi sa loob ng Unyong Sobyet. Sa panahon ding ito, mula sa 1919 hanggang 1920, siya ang Komisar ng Pagsisiyasat Ukol sa Mga Manggagagawa at Magbubukid, at ng 1920 hanggang 1923, siya ay kagawad ng mataas na Lupon sa Digmaang Himagsi- kan ng Republika.

Ng panahon ng digmaang sibil, at ng interbensyon ng Inglaterra, Pransya, Hapon, at Estados Uni- dos, si Stalin ay malaki ang pag- sisilbi sa !abanan. Dahil sa kanyang kabayanihan, siya ay nabig- yan ng pinakamataas na palamu- ti ñg ipinagkakaloob ng pamaha~

laan. Ang mga ilang pangyayari ng mga masusungit na panahong yaon para sa R usya ang maka- pag-lalara wan ng tunay na ugali ni Stalin.

Minsan isang araw sa isang !a- banan malapit sa Petrograd, ang mga sundalo niya ay hindi suma- ludo kay Stalin. Ng tanuñgin niya ang isa nito kung bakit, ang kawal ay itinuro ang kanyang paa ·na ang sapin ay hindi sapatos kungdi gulanit na sandalyas na giniikan.

Ang ginawa ni Stalin ay hinubad ang kanyang sapatos na balat, ay ibinigay sa kawal, at ang kanyang isinuot ay ang sandalyas na giniikan, at sa buong taglamig ay ito ang kanyang isinuot para maki- hati siya sa mga paghihirap ng kanyang mg~ sundalo.

lto rin ang pahayag ni Sturo ng panahon ng digmaang sibil ng si Stalin ay siyang Tagapamahala

ANG SOSY ALÍSMO NGAYON ng Pagkain. "Ako (si Sturo) ay nautusan na humanap ng pagkain para sa'. mga manggagawa ng Ba- ku. Ako ay nakatipon ng mga.

trigo sa Volga, at dadalhin na sa Baku na natatalibaan ng mga sundalo. Ng lahat ay nakahanda na para isakay sa bapor, ang mga tauhan ni Stalin ay dumating at sinamsam ang mga trigo. lpina-/'

kita ko ang aking utos sa mga sumamsam. Ang isinagot nila ay hindi kailangan kung sino ang naguutos; ang tutoo wika nila ay kung kami ay walang idadating

·na mga pagkain kay Stalin stla ay babarilin: Ang mga sumamsam ay marami at kung ako ay ay rnagmamatigas ay manganga- hulugan ng labanan. Ang Baku ay nagugutom at ang kailangan ay kausapin si Stalin.

"Ng panahong yaon si Stalin ay diktador halos ñg pagkain. Siya ay walang tinatanggap na taga labas sa kanyang tanggapan mali- ban sa kanyang mga utusan, ñgu- ni 't sa paraan ay nakuha ko ang makausap siya. Ng dumating ako ay para siyang isang leon na lakad ng lakad sa kanyang tanggapan na parang haula. lpinaliwanag ko an~ aking layunin, at ang mahigpit na kailangan ng pagkain ng mga manggagawa sa Baku, na ti- yakang mawawala kung walang darating na pagkain. Ang lahat ñg aking pangangatuwiran ay ni- walis ni Stalin sa mga ganitong pangungusap: 'Anong kaululan ang iyong ·sinasabi. 'Kung_ mawawala 3:ng Baku, iyan ay walang ano man. Makukuha natin muli iyan sa loob ng ilang buwan. Kung Moscow ang mawawala, ay nata- pos at nawala sa atin ang lahat.

Ang himagsikan ay sukat na na- tapoi.' Ang mga trigo ay napunta sa kay .st~lin at sa Moscow".

Si Stalin minsan ay naging Ka- lihim ni Lenin at sum1,mod ay naging Pangkalahatang Kalihim ng Partido Komunista. Sa simula, ang tungkuling ito ay hindi maha- laga, ñguni't sa kanyang kamay ay naging mabisang kasangkapan.

Ang tanggapan roya ay siyang naging sentro ng ikinikilos ng partido sa boong Unyong Sobyet. Bi-

Pahina 23 nigyan siya ng mabut.ing pagka- kataon na maalaman ang mga kilos ng lapían sá lahat ng dako at ang makilala ang mga tauhan nf- to. Dahil sa kanyang marangal na pinagdaanan, siya ay namahal sa mga kasapi ng lapian.

Ng si Stalin ang siyang kilala- ning líder sa Rusia, rnay ilan~

pangkat na tagasalungat ang nagtangkang ibagsak siya, nguni't sa lahat ng tunggalian sa. partido si Stalin ang lagi ng tumatanggap ng tangkilik sa malaking nakara- rami. Sa kasalukuyan, walang makatututol sa salita na si Stalin sa boong Unyong Sobyet ay siyang pangunahing líder, nguni't hindi sa uri ng isang diktador o ng isang makaharing pamamahala. Alam ng lahat ng mga kasama niya sa partido na kung siya a_ng nagk'aka- mit ng tangkilik sa lapian ay sa dahilang si Stalin ay laging naka- kabit ang tainga sa mundo ng pangkatin at nalalaman niya kung ano. ang kailangan aj, dinaramdam ng pangkatin niya. Siya ay isang mabuting tagapagsalita ng mga diwa at hangarin ng boong hansa, na nalalaman niya sapagka't ang mga . pangangailangan nito ang kanyang lagi ng inaalam, na hindi gaya ng isang diktador na ipinasu- sunod ang sarile niyan¡ kagustu- han at pasya.

Kahit na mayroon ngayong mga ilang alinlangan na si ~talín ay nagiging isang konserbador, ang katotohanan ay si Stalin ay isang ganap na komunista na. naniniwa- la sa lahat ng ·mga simulain at tuntunin• nito. Ang ilan niyang pamamalakad na nagbibigay ng alanganin ay para pagayusin lamang ang mga simulaip sa mga mapapait na katotohanan at pangyayari. Mula ng 1930, si Stalin ay kinikilala na sunod sa kay Lenin at siya ang pinaka dakilang líder ng himagsikang sosyal sa Rusia, at ang pangalan niya ay lagi ng ma- sasama sa m~a pambihirang ta- gumpay ng mga katayuang sosyalista na naisagawa sa Unyong Sob- yet, at nagbigay sa bansang ito ng isang matayog na·pangala:n sa ka- saluk1,1tang ka:Saysayan ng. daigdig,