คนรุ่นใหม่... เป็นเช่นใด

คนรุนใหมกับการสรางสรรคสังคมไทย

อ.ธนภณ ฐิตาภากิตติรัต มหาวิทยาลัยศรีปทุม

กระแสของคนรุนใหมดูจะมาแรงไมเฉพาะในวงการธุรกิจที่คนรุนใหมเขาไปมีสวนรวมในการ สรางสรรคอยางมากมายเทานั้น แมกระทั่งในวงการการเมือง ประเด็นของคนรุนใหม (New Generation) ยังเปนประเด็นที่ทุกพรรคการเมืองใชในการหาเสียงและมักจะประสบความสําเร็จ เสียดวย

ประเด็นที่นาสนใจก็คือวา ใครคือคนรุนใหม หรือคนรุนใหมมีลักษณะอยางไร เพราะคน สวนมากมักจะมองวา คนรุนใหมก็คือ คนที่เปนคนหนุมคนสาว และแตงตัวคอนขางจะเปนไปตาม แฟชั่นที่นิยมกัน สวนคนที่คอนขางจะมีอายุมากหนอย และไมไดแตงตัวตามสมัยนิยม ก็ถือวา ไมใชคนรุนใหม แตเปนคนรุนคอนขางจะเกา

การมองในลักษณะนี้ คอนขางจะสัมพันธกับกาลเวลาหรือยุคสมัย โดยตัดสินตรงที่การ ปรับตัวเขากับยุคสมัยไดในทางดานกายภาพ คือ การแตงเนื้อแตงตัวเปนหลักสําคัญ ซึ่งถาดูตามเกณฑ

นี้จะเห็นไดวา สาระของความเปนคนรุนใหมแทบจะไมมีเลย เพราะเพียงแตใครมีเงินทองก็สามารถจะ ซื้อหาความเปนคนรุนใหมโดยการแตงตัวตามแฟชั่นนิยมได

หากมองใหลึกซึ้งลงไปถึงความหมายของการเปนคนรุนใหม โดยมองไปที่สาระที่แทจริง คือ ความคิดสรางสรรค การเปนคนรุนใหมก็จะมีลักษณะอีกแบบหนึ่งที่ไมสัมพันธกับยุคสมัยหรืออายุก็ได

บุคคลที่มีความคิดอานและความคิดสรางสรรคเชนไรที่เรียกควรเรียกวาเปนคนรุนใหม

ปจจุบัน สังคมไทยไดเปลี่ยนไปอยางชัดเจน และไดเคลื่อนไปเปนคลื่นกระแสใหญอยางที่ไม

เคยเปนมากอน และเคลื่อนไปอยางมีพลังขับเคลื่อนในตัวของตัวของมันเองที่ไมมีใครจะหยุดยั้งได

การเปลี่ยนแปลงที่ดีและมีคุณคาจึงขึ้นอยูกับวา สังคมไดตระหนักในกระบวนการเปลี่ยนแปลงเหลานี้

เพียงใด ตื่นตัวตอการเปลี่ยนแปลงเพียงใด มองเห็นปญหาดานตาง ๆ เพียงใด ถาสังคมตระหนักในขอ นี้ก็จะปรับเปลี่ยนกระแสของตัวมันเองได ผูสนใจในเรื่องของสังคม จึงควรไดแสดงออก มองปญหา และพัฒนาทางเลือกตาง ๆ เสนอสูสังคมใหมากที่สุด เพื่อจะเปนพลังทางความคิด ความรู และทาง ปฏิบัติตอกระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมที่มีคุณคา มีความหมายยิ่งขึ้น

เมื่อกระแสการเมืองระหวางประเทศเปลี่ยนไปเชนนี้ และเปลี่ยนไปในทางที่สงเสริมระบบเสรี

นิยมเปนเงื่อนไขใหระบบเศรษฐกิจอุตสาหกรรมเสรีนิยมแทรก และผงาดขึ้นไดอยางมีความหมายใน สังคมโลกทันที ประเทศที่ยากจนก็จําเปนตองหาทางใหพอมีพอกินขึ้น ประเทศที่รวยก็หาทางใหรวยขึ้น

2

ทั้งสองกลุมตองอยูรวมกัน และพึ่งพากันมากยิ่งขึ้น ผลกระทบตอกันจึงมีมากและหลากหลาย ปญหา ของเศรษฐกิจเปนปญหาใหมๆ ที่คนรุนเกาไมสามารถอธิบายตอคนรุนใหมไดชัดเจนอีกตอไป

ในสภาพที่การเมืองของโลกเปลี่ยน เศรษฐกิจระหวางประเทศเปลี่ยน สังคมแตละสังคมก็ยอม ตองปรับตัวไปอยางหลีกเลี่ยงไมได เมื่อคนไปมาหาสูกันมากขึ้น ผลกระทบจะเกิดตอกันอยางมหาศาล เมื่อสินคาใหมๆ มีมากยิ่งขึ้น จะเปนแรงผลักดันใหเกิดกระแสการโฆษณา และการแขงขันตามมาสภาพ ที่รุกเราและเรงรองใหคนในแตละสังคมตองปรับเปลี่ยนทาที่ไป ประกอบกับความกวหนาทางวิทยาการ และเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นอยางกวางขวางรวดเร็ว สอดรับกับความเปลี่ยนแปลงใหมที่ทําใหพลังขับเคลื่อน ในสังคมมีมากขึ้นเปนทวีคูณ

สังคมไทยเองก็ตองอยูในกระแสนี้อยางหลีกเลี่ยงไมได ประเทศไทยจะตองมีสวนในการเมือง ระหวางประเทศมากขึ้น เศรษฐกิจจะขยายตัวเปนทุนนิยมมากขึ้น แตระบบขาวสารจะไดเปดขึ้นอยาง กวางขวาง

ภายใตกรอบแหงการเปลี่ยนแปลงเหลานี้ สังคมไทยจะไมอยูในสภาพเดิมอีกตอไปแลวภาพของ คนตางชาติและกิจกรรมนานาชาติจะเกิดขึ้นอยางกวางขวางในสังคมไทย การทองเที่ยว การคาและ การเมือง (Tour Trade and Television) จะทําใหคนไทยเปนคนและโลกที่แปลกและแตกตางออกไป สงผลกระทบตอคานิยมเดิม ๆ อยางมาก และกวางขวางอันนําไปสูการเปลี่ยนแปลงอยางลึกซึ้ง และ ละเอียดออนในความเชื่อ คานิยม และวิถีชีวิตเดิม ๆ ของไทย

เมื่อชองทางในประเทศเปลี่ยน ชองทางระหวางประเทศเปด ซึ่งเปนปมเงื่อนสําคัญ ใหคนและ สังคมไทยเปลี่ยน ตองเปลี่ยนแปลงคานิยมไปตามแรงยุแรงยั่ว และแรงยื้อยุดของระบบเศรษฐกิจระบบ อุตสาหกรรมที่ตองเกิดและะกอตัวขึ้นอยางรวดเร็วรุนแรง และเรงรัดในจังหวะที่ตองการแสวงหา ผลประโยชน และกําไร ในระดับชาติ ระดับภูมิภาคและระดับนานาชาติดังปรากฏการณในรอบ 5-10 ปที่

ผานมา

ดวยเหตุนี้สังคมไทยในอนาคตจึงเปนสังคมแหงการแขงขัน สังคมแหงผลประโยชน สังคมแหง การตอรองในเชิงธุรกิจ จึงเปนสิ่งหลีกเลี่ยงไมได ปญหาเชิงคานิยมและจิตใจจะตองตามมาควบคูกับ คุณภาพและความมีประสิทธิภาพ แตในการแขงขันที่รุนแรงนั้น การรวมมือเพื่อผลประโยชนรวมกันก็

เกิดตามมาความพอดีระหวางผลประโยชนตัวเองกับผลประโยชนผูอื่นจึงเกิดตามมา กอใหเกิดกระแส และพฤติกรรมตอคนรุนใหมอยางมากมายมหาศาล

3

คนรุนใหมของสังคมไทยจะติดเชื้อและแสดงออกแบบเดิม ๆ อีกตอไปไมไดแลว สภาพแหงการ รวมมือโดยขาดเปาหมายชัดเจนเปนสิ่งที่จะเกิดขึ้นไดมาก การเสียสละตองใหมีขอบเขตจํากัดคงจะจํากัด ขึ้น การคิดและแกปญหาจะไมสามารถทําไดโดยคนกลุมเดียว การกระทําของคนกลุมหนึ่งคนหนึ่งจะ กระทบตอคนอีกกลุมอยางหลีกเลี่ยงไมได คนรุนใหมของสังคมไทยจะแตกตางไปจากคนรุนที่ผานมา และรุนปจจุบันอยางมาก

คนรุนใหมของสังคมไทยในอนาคตนาจะมีลักษณะอยางไร นาจะมีกรอบใหญที่ควรพิจารณาอยู

อยางนอย 3 ประการ คือ คุณลักษณะที่สัมพันธกับตัวเอง คุณลักษณะที่สัมพันธกับสังคม และคุณลักษณะ ที่สัมพันธกับโลกโดยสวนรวม

คุณลักษณะที่สัมพันธกับตัวเองของคนรุนใหมนั้น นาจะมีลักษณะสําคัญคือ 1. มีความมั่นใจ เชื่อมั่น และเปนตัวของตัวเอง

2. กลาริเริ่ม กลาทํา ติดตามสิ่งที่ริเริ่มอยางตอเนื่อง โดยไมยอมแพตออุปสรรค 3. คํานึงถึงความเปนมนุษย มีวิธีการติดตอสัมพันธกับคนและรวมทํางานกับคนอื่นให

งานสําเร็จไดอยางมีประสิทธิภาพ

4. มีหลักวิชาการอยางใดอยางหนึ่งแนและแมน ในขณะเดียวกันก็สามารถประยุกตและปรับใช

กับเหตุการณอื่น ๆ ไดดี

ในสังคมที่มีความเปลี่ยนแปลงเร็ว มีการแขงขันสูง มีความแนนอนในอนาคตนอย ความสมหวัง และผิดหวังจะเกิดขึ้นไดเสมอและตลอดเวลา ในขณะเดียวกันก็จะตองดํารงชีวิตอยูไดอยางมีคุณคา มี

ประสิทธิภาพ เพื่อความกาวหนาของตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม ทําใหคนรุนใหม ตองมีความมั่นใจใน ตัวเอง เมื่อมีขอมูลแนนอนชัดเจน ตองมั่นใจและกลาทั้งทางวิชาชีพและสังคม เพื่อริเริ่มสิ่งใหมแตจะ มั่นใจได กลาและริเริ่มได ตองมีหลักวิชาที่มั่นคงพอ มีวิธีการที่จะดําเนินการ ใหงานสําเร็จได คนรุนใหม

จึงตองรอบรู ริเริ่ม รุกและรับอยางมั่นใจ ผิดพลาดก็ไมยอมแพ หาทางแกไขตอไป

คุณลักษณะที่สัมพันธกับสังคมนั้นเปนสิ่งที่จําเปนสําหรับคนรุนใหม อยางนอยจะตองมี

5. ติดตาม มองเห็น และรับรูปญหาของสังคม มีความสํานึกรวมไดรวมเสียกับสังคม และ รวมมือกับคนอื่นในการแกปญหาของสังคม

6. มองเห็นทิศทางที่เหมาะสมของสังคม พรอมทั้งมีวิธีการที่จะเรียกรองใหสมาชิกของ สังคมรวมกันพิจารณา และดําเนินตามทิศทางที่เหมาะสมนั้น

7. จริยธรรมที่มีเหตุผล รับผิดชอบ ยึดกติกา ประชาธิปไตย และไมยอมใหคนอื่นผิดกติกา หรือลวงละเมิดสิทธิคนอื่น

4

สังคมไทยในอนาคตอันใกลนี้ จะประสบความสําเร็จในทางเศรษฐกิจพอสมควร แต

ปญหาสังคมจะเกิดขึ้นมาก นับแตปญหาความแตกตางในสังคม ปญหาเมืองและชนบท ปญหา สิ่งแวดลอม ปญหาสุขภาพจิต ปญหาความสัมพันธระหวางบุคคล การเอาเปรียบและเห็นประโยชน

เฉพาะตัวเอง การขาดเปาหมายชีวิตที่ชัดเจน ทําใหเกิดปญหาคานิยมและจริยธรรมตามมา คนรุนใหมจึง ตองติดตามปญหาของสังคมอยูตลอดเวลาทั้งสาเหตุและผลกระทบ พรอมทั้งรูวิธีแกเพื่อใหไดทิศทางที่

เหมาะสมขึ้น ในขณะเดียวกันก็จะตองหาวิธีแกที่เหมาะสมถูกตองและรวมมือกันกับคนอื่น ๆ ได

คุณลักษณะที่สัมพันธกับโลกภายนอก นาจะประกอบไปดวย

8. เขาใจการเปลี่ยนแปลงของโลกและนานาชาติ พรอมทั้งมองเห็นผลกระทบของโลกที่มี

ตอสังคมไทยและตนเอง

9. รูถึงปญหาที่เผชิญรวมกันของมนุษยชาติ เชน ปญหาสิ่งแวดลอม ปญหาความอดอยาก ปญหาคุณคาในชีวิต ปญหาสันติภาพ และปญหาความไมเปนธรรมของระบบนานาชาติ เปนตน และ พรอมที่จะรณรงครวมกันกับคนอื่นเพื่อสกัดกั้นและแกปญหาดังกลาว

โลกสมัยใหมเปนโลกที่แคบลงดวยระบบสื่อสารคมนาคมและเทคโนโลยีตาง ๆ ตลอดจน เหตุการณหนึ่งในที่หนึ่งจะสัมพันธและสงผลตออีกที่หนึ่ง คนในรุนใหมจึงตองเรียนรูสภาพปญหา ดังกลาวและพรอมที่จะรวมมือและรณรงคกับคนทั้งโลกเพื่อปองกันและแกปญหาดังกลาว

โลกไดเปลี่ยนไปแลว สังคมไดเปลี่ยนไปแลว และคนไดเปลี่ยนไปแลว การศึกษาและครู

เปลี่ยนไปหรือยัง คนในวงการศึกษาของเราควรเปลี่ยนตัวเราเองกอน กอนที่คนอื่นเขาจะมาเปลี่ยนใหเรา ไมดีกวาหรือ