การ ั นา ิ ั จาก ศ มสัก น ม น ร ว จั วั ร
O UC O M OM AK AS O A UA
SU S C COMMU A O C
น สิริ า ยท ศ ัก ม ย รั ิกา สั ปร สริ
u r ar u Su alu Mu a a an San ra r
วิทยาลัยชุมชนแพร
. .
1 2 2 2 2 A 2 2
ท ั ย
งานวิ ัยครังนมวัต ุประสงคเพื่อ 1 พั นาและเพิ่มมลคาผลิต ั ากเศษ มสัก เปน ปตามความ ตองการ องตลาด 2 เพื่อศึกษาความพึงพอ องผบริ คท่มตอผลิต ั ากเศษ มสัก ประชากรท่ ช น ก า ร ศ ึ ก ษ า ค ร ั ง น ค ื อ ก ล ุ ม ผ พ ั น า ผ ล ิ ต ั า ก เ ศ ษ ม สั ก ต บ ล พ ร ะ ล ว ง น ว น 2 ค น ด ย ช
กระบวนการวิ ัยเชิงป ิบัติการแบบม สวนรวม เครื่องมือ น การวิ ัยคือ แบบสังเกต แบบสัม าษ การ สนทนากลุม กิ กรรมกลุม และแบบสอบ าม วิเคราะ อม ลเชิงคุ าพ ดยการวิเคราะ เนื อ าและ วิเคราะ อมลเชิงปริมา ดยการ า คาเ ล่ยและสวนเบ่ยงเบนมาตร านผลการวิ ัยพบวา 1 ดพั นา ผลิต ั ากเศษ มสัก รปแบบ ประกอบดวย ตลินชัก นาดเลก กลองทิชช คม ตัง ตะท งาน ชันวาง อง คม ัวเตยง ตเกบ อง ิวแบบชันเดยว ตเกบ อง ิวแบบ นึ่งลินชัก 2 ผตอบแบบสอบ ามมความ พึงพอ น าพรวมอย นระดับมากท่สุด ดยเรยงล ดับความพึงพอ ตอผลิต ั ากเศษ ม สัก ากมาก ป นอย ดดังน มความแ งแรงทนทานตอการ ชงาน มความเปนเอกลักษ อง ชุมชน รปแบบมความนาสน นา ช สะดวก นการเคลื่อนยาย ร ปแบบม สัดสวนเ มาะสมกับ การ ชงาน งายตอการบ รุงรักษา และ ตอบสนองการ ชงาน ด ลาก ลาย
ส ั การพั นาผลิต ั ผลิต ั ากเศษ มสัก
A ra
1 2
. 2
.
.
. 1
. 2
.
. .
. .
K or
ทน
มสักเปน มท่มชื่อเสยงท่ร ักกันแพร ลายเพราะมคุ าพสง เปน มเนือแ งท่มอายุการ ชงาน มต่
กวา 1 ป ดย มเสื่อมคุ าพแตกตาง าก มอื่น สามาร น มาท ประ ยชน ด ลายอยางอา ะ ช นงาน กอสราง และท ครงสราง องท่อยอาศัย ชท ดาด าเรือ ท เครื่อง เรือน และแกะสลัก ดอยางสวยงาม นอก าก มสัก ะมคุ สมบัติท่ตานทานการรบกวน าก ปลวก และเชือเ ดราแลว ยังมความทนทานตอลม า อากาศ ดอยางดเย่ยม ดัง ะเ น ด าก ส าพ อง บส วิ าร รือบานท่มอายุ ลายรอยปท่สราง ึนดวย ม
สัก น ัง วัดทาง าคเ นือ องประเทศ ทังนเนื่อง ากเนือ ม อง มสักมน มัน และสารแทรกบางชนิด เชน สารเทค ตควิ นน ึ่งเปนสารมพิษตอปลวกและเ ดราบางชนิด
แพร ดชื่อวาเปนเมืองแ ง มสัก เนื่อง าก ัง วัดแพรม มสัก ึนอยตามธรรมชาติ เปน นวนมาก มผประกอบการรายเลกราย ท อุตสา กรรมเ อรนิเ อร มสัก ลายพัน ราย แตป ุบันเมื่อ มสักตาม ธรรมชาติ มสามาร ตัดอกมา ชประ ยชน ด ธุรกิ ดานการผลิต ผลิต ั มสัก ึง ช ม ากสวนป าเปน วัต ุดิบและมปริมา ความตองการ ช มสัก นแตละป เปน นวนมาก ึ่งสอดคลองกับปริมา ความตองการ
ช มสัก องผบริ ค ดยทั่ว ปยังมอย มากเชนกัน
นป ุบัน ัง วัดแพร นิยมน มสักมาสรางสรรคเปนเ อรนิเ อร น ลายรปแบบ เ มาะสมกับการ ชงาน นลักษ ะตางๆ มสักเปนเนือ มท่มความยืด ยุนและ ดตัวนอยสงผล งายตอการแปรรป ผลิต ั มสักมเพิ่ม ึนอยางมาก เปนผลมา ากการพั นาผลิต ั และสงเสริม าก นวยงาน าครั ตางๆ ดยเ พาะ ตามน ยบายและยุทธศาสตร องอุตสา กรรม และยุทธศาสตร ัง วัด ความพิ พิ ัน องลกคาท ผลิต ั มสักมลักษ ะเ พาะ เนื่อง ากเปนผลิต ั ท่มลักษ ะพิเศษ มเอกลักษ เ พาะ เมื่อเปรยบเทยบ คุ ลักษ ะกับราคาแลวคุมคา ตุรงค เลา ะเพ แสง 2 1 ลักษ ะงานสวน องอุตสา กรรมแปรรป มสัก ะน มสักมาผลิตเปน ประต นาตาง ตะ ต เตยง เกาอ รวม ึงอุปกร ตกแตงบานทุกชนิด าก มสัก ผล องความตองการท่ ลาก ลายมาก ึน สงผลท มการเพิ่มปริมา การผลิตมาก ึน ึงท เกิดปริมา
5 1 1 ( 2 2
มท่เ ลือ ากการ ช มแปรรปเปน นวนมาก ท่รอการน ป ช เกิด ประ ยชน การน เศษ มท่เ ลือ ชมา แปรรปเปนผลิต ั อื่นๆ เปนการเพิ่มมลคา กับเศษ วัสดุ และสรางผลิต ั ทางเลือก กับผประกอบการ นอก ากการ ายเศษ ม รือเผา านท่ ดราคาต่ กวา เปนการสรางราย ด กับชุมชนและผประกอบการ
ค ะผวิ ัย ึงเลงเ นความส คั องการ ชเศษ มสักท่เ ลือ ากการแปรรป เศษ มท่ เ ลือทิง ท เกิดประ ยชนและตอบสนองกลุมผ ชงาน ดวยการออกแบบและพั นาเปน เ อรนิเ อร ากเศษ ม ดยม เป า มายเพื่อน เศษ มสักมาเพิ่มม ลคา ตรงกับความตองการ องตลาด นป ุบัน ลดปริมา เศษ ม
สามาร สรางราย ด กับชุมชน ท ชุมชนมความ เ มแ งและยั่งยืน
วั ปร ส การวิจัย
1. เพื่อพั นาและเพิ่มมลคาผลิต ั ากเศษ มสัก เปน ปตามความตองการ องตลาด 2. เพื่อศึกษาความพึงพอ องผบริ คท่มตอผลิต ั ากเศษ มสัก
วิ นินการวิจัย
การวิ ัยน เปนการวิ ัยแบบผสมวิธ ประกอบดวยการวิ ัยเชิงคุ าพและการวิ ัยเชิงปริมา เพื่อ พั นาผลิต ั
การวิจัย
วัต ุประสงค อท ่ 1 ประชากร ดแก กลุมผพั นาผลิต ั ากเศษ มสักต บลพระ ลวง นวน 2 คน
วั ต ุ ป ร ะส งค อ ท ่ 2 ป ร ะ ชา ก ร ด แ ก ส ม า ชิ ก าก เ พ ผ ล ิ ต ั ชุ ม ชน ม สัก นวน 1 คน
ร ม ท นการวิจัย
1. แบบสัม าษ กึ่ง ครงสรางท่สามาร ปรบค าม ดตามส านการ
2. แบบบันทึก อมล าคสนามเปนแบบบันทึกท่ผวิ ัย ชส รับการบันทึก อมลท่ ด ากการ สังเกตและการสัม าษ บุคคล นแตละครัง องการเ าศึกษา อมล นพืนท่
. แบบสอบ ามความพึงพอ องผบริ คท่มตอผลิต ั ากเศษ มสัก การ ก รว รวม ม
ชวิธการวิ ัยเชิงป ิบัติการแบบมสวนรวม ดยการสนทนากลุม การสัม าษ และกระบวนการ มสวนรวมผานกิ กรรม นรปแบบการระดมความคิดเ น การลงมือป ิบัติ กระบวนการแลกเปล่ยนเร ยนร
าย นกลุม และการอบรมเชิงป ิบัติการเพื่อ องคความร
ร ย ว าท นินการวิจัย
ตังแตเดือน กุม าพันธ พ.ศ. 2 ธันวาคม พ.ศ. 2 การวิ รา ม
การวิเคราะ อมลเชิงปริมา
การวิเคราะ อมล ากแบบสอบ ามความพึงพอ องผบริ คท่ม ตอผลิต ั าก เศษ ม
วิเคราะ อมล ดยการ าคาเ ล่ย และคาเบ่ยงเบนมาตร าน การวิเคราะ อมลเชิงคุ าพ
การวิเคราะ อมล ากแบบสัม าษ กึ่ง ครงสราง แบบสังเกต แบบบันทึก ึ่ง ลัง ากทมวิ ัย ดท การเกบรวบรวม อมลแลว ดท การตรว สอบ อมล ึ่งบางครังท ป พรอมๆกับการเกบ อมล ดยการ วิเคราะ เนื อ า ดยทุกครั งท ่ม การ ัก ามและพดคุยกับผ อม ลท มวิ ัย ะท การตั งประเด นค าม ยอนกลับ ผรวมสนทนา ชวยกันวิเคราะ รวมทัง น เสนอทัศนะและแนวคิด องตนเอง ึ่ง ือวาเปนการ ตรว สอบความ กตองและความ สมบร อง อมล น ันตน เพื่อ ด อมลท่เท่ยงตรงและความเชื่อ ือ ด
การวิจัย
ผลการวิ ัยสรปเปนประเดน ดดังตอ ปน
1. ดพั นาผลิต ั ากเศษ มสัก รปแบบ ประกอบดวย ารา ท แสดงผลิต ั ากเศษ มสักตนแบบ
ิ ั รป
ตลินชัก นาดเลก
กลองทิชช
คม ตะท งาน
1 1 ( 2 2
ิ ั รป
ชันวาง อง
คม ัวเตยง
ตเกบ อง ิวแบบชันเดยว
ตเกบ องแบบ นึ่งลินชัก
2. ความพึงพอ องผบริ คท่มตอผลิต ั ากเศษ มสัก ารา ท ระดับความพึงพอ องผบริ คท่มตอผลิต ั ากเศษ มสัก
รายการ S ร ั วาม ิ น
1 รปแบบมความนาสน นา ช . . 2 มากท่สุด
2 รปแบบมสัดสวนเ มาะสมกับการ ชงาน . . มาก
มความแ งแรงทนทานตอการ ชงาน . . มากท่สุด
สะดวก นการเคลื่อนยาย . . มากท่สุด
ตอบสนองการ ชงาน ด ลาก ลาย . 1 . มาก
งายตอการบ รุงรักษา . . มาก
รายการ S ร ั วาม ิ น
มความเปนเอกลักษ องชุมชน . . มากท่สุด
รวม มากทส
ากตารางท่ 2 พบวา ผตอบแบบสอบ าม มความพึงพอ อย นระดับมากท่สุด . S . ดยเร ยงล ดับ ความพึงพอ ตอผลิต ั ากเศษ มสัก ากมาก ปนอย ดดังน ม ความแ งแรง ทนทานตอการ ชงาน . S . และม ความเป นเอกลักษ องชุมชน . S
. รปแบบมความนาสน นา ช . S . 2 สะดวก นการเคลื่อนยาย . S . รปแบบมสัดสวนเ มาะสมกับการ ชงาน . S . งายตอการบ รุงรักษา . S . และ ตอบสนองการ ชงาน ด ลาก ลาย . 1 S .
การ ิปราย
การพั นาและเพิ่มมลคาผลิต ั ากเศษ มสัก เปน ปตามความตองการ องตลาด ากการศึกษา และพั นาผลิต ั ากเศษ มสัก นวน ชินท่ ดรับการออกแบบ พั นาเพื่อ เพิ่มมลคากับ เศษ มสัก เ ลือ ช นชุมชน นเกิดเปนผลิต ั ากเศษ มสัก ท่เปน ปตาม ความตองการ องตลาดผบริ ค ึ่ง ผตอบ แบบสอบ ามมความพึงพอ น าพรวมอย นระดับ มากท่สุด ดยเรยงล ดับความพึงพอ ตอผลิต ั าก เศษ มสัก ากมาก ปนอย ดดังน 1 มความแ งแรงทนทานตอการ ชงานและมความเปนเอกลักษ องชุมชน 2 รปแบบมความ นาสน นา ช สะดวก นการเคลื่อนยาย รปแบบมสัดสวนเ มาะสมกับการ ชงาน
งายตอการบ รุงรักษา และ ตอบสนองการ ชงาน ด ลาก ลาย มประเดนการอ ิปราย ดังน ความพึง พอ ท่มตอผลิต ั ากเศษ มสักดานมความเปนเอกลักษ องชุมชน รปแบบมความนาสน นา ช ม ความคิดเ น ดยรวมอย นระดับมากท่สุด สอดคลองกับ งานวิ ัย อง นริศรา ลอย า และค ะ 2 1 ท การศึกษาแนวทางการพั นาผลิต ั และเพิ่มชองทางการตลาดผานระบบพา ิชยอิเลกทรอนิกส อง วิสา กิ ชุมชนผาทอทอง ิ่น ัง วัด ศรษะเกษ ดยวิเคราะ ประเดนส คั และงานบริบทชุมชนเพื่อสราง ม ลค าเพิ่ม กับ ผลิต ั องวิส า กิ ชุม ชนผ าท อทอง ิ่น พ บวา ม กร อบ การพ ั นา ปร ะก อบดวย
1 รปแบบท่ทันสมัย และตอบสนองตอผบริ ค 2 เพิ่มความเปนเอกลักษ เนนความเรยบงายตาม ทอง ิ่นและชุมชนสามาร ผลิตเอง ด ผลิต ั มความ ลาก ลาย สอดคลองกับ อาทิตยา ลาวงศ 2
2 2 ึ่ง ดศึกษาเก่ยวกับแนวทางการพั นาผลิต ั ชุมชนตามอัตลักษ ทอง ิ่น เพื่อการแ ง ัน อง วิสา กิ ชุมชนต บลสวาย ก อ เ อเมือง ัง วัดบุรรัมย พบวา นดาน รปแบบระดับความคิดเ นเก่ยวกับการ พั นาผลิต ั อย นระดับมากทุกดาน ดแก เ มาะสมท ่ ะน ปเป น อง ากและ องท่ระลึก ร ปแบบ ผลิต ั มความเ มาะสมและ ด ตราสินคา ด ผลิต ั มความ ลาก ลาย และ นดาน มิป า ระดับ ความคิดเ นเก่ยวกับ การพั นาสวนประสมทางการตลาด ดยรวมอย นระดับมากท่สุด ดแก ผลิต ั ท่ม ลักษ ะ การแสดงออก ึงความคิดสรางสรรค นการออกแบบรปราง รปทรง มอัตลักษ ลวดลายเ พาะตน ม
คร และผลิต ั ม การตอยอด มิป าทอง ิ่น ความพึงพอ ท ่ม ตอผลิต ั ากเศษ มสักดาน
1 1 ( 2 2
ตอบสนองการ ชงาน ด ลาก ลาย ม ความคิดเ น ดยรวมอย นระดับมาก สอดคลองกับงานวิ ัย อง รักษ า ล าบุบผา 2 1 1 ึ่ง ดศึกษาเก่ยวกับการพั นาผลิต ั ม เพื่อเพิ่มมลคา กับสินคา ึ่งพบวา ลกคาสวน มระดับความพึงพอ องผลิต ั นดานการมผลิต ั ลาก ลาย ส ลายรปแบบ เลือกตามความตองการ และสอดคลองกับงานวิ ัย อง ธนกร นิรันดรนุต 2 ึ่ง ดศึกษาเก่ยวกับ การออกแบบผลิต ั ากเศษ มเ ลือ ช นอุตสา กรรมแปรรปเพื่อสงเสริมงานตกแตงทางส าปตยกรรม ท่
อเสนอแนะวาการปรับเปล ่ยนผลิต ั นร ปแบบท ่แตกตางกันออก ป เพื่อ เกิดความนาสน และ ล กเลน นการน ป ชงาน ควรตอยอด ปส ผลิต ั ประเ ทอื่นๆ ท ่ตรงกับความตองการ องตลาดและ ผบริ ค นยุคป ุบัน ผลิต ั นา ะมความ ลาก ลายมาก ึน
สน น จากการวิจัย
อเสนอแนะ นการน ผลการวิ ัย ป ชประ ยชน
1. การพั นาผลิต ั ากเศษ มกลุมอื่นๆสามาร น แนวทางการพั นาผลิต ั ากเศษ ม
สัก ปออกแบบผลิต ั สรางมลคาแกผลิต ั ากเศษ ม ด ดยท เปนสินคา นาดเลกเพื่อเพิ่มความ ลาก ลาย ความแปลก ม กับผลิต ั ึ่งควรสงเสริม สมาชิก องชุมชนมสวนรวม นการสรางสรรค
พั นาผลิต ั พั นา ผลิต ั เกิดความ ลาก ลายและมอัตลักษ องชุมชน
อเสนอแนะ นการวิ ัยครังตอ ป
1. ควรศึกษาแนว นมการออกแบบ ผลิต ั ท ่เป นป ุบัน เพื่อทราบแนว ทางการ ออกแบบท่ตรงกับความตองการ องตลาด
2. นวยงาน รือผ ท่สน สามาร น ร ปแบบการพั นาผลิต ั ท ่ ด ากการวิ ัยครั ง น ป ปรับปรุง ประยุกต ชกับพืนท่ชุมชนอื่นๆ เพื่อเปนแนวทาง นการพั นาผลิต ั อง ชุมชน เปนการชวย ยกระดับราย ดและคุ าพชวิต องคน นชุมชนอยางยั่งยืน
กสาร า ิ
ตุรงค เลา ะเพ แสง. การออกแบบและพั นาผลิต ั วัสดุกอสราง าก มสัก นาดเลกท่ มอายุ ระ วาง 1 ป น ป ร ะ เ ท ศ ท ย เ พ ื ่ อ ก า ร พ า ิ ช ย แ ล ะ ป ร ะ ย ช น อ ย า ง ย ั ่ ง ย ื น . ว า ร ส า ร ร ศ า ส ร
สา กรรม ปท่ บับท่ 2 พ ษ าคม สิง าคม 2 1
ิตพ น ชุมเกตุ. การ ั นา ิ ั จาก มิป าท ิน ิมปร สิท ิ า ทา การจั การ ม น ยา ยั ยน ม น ทยมส ิม จั วั ร ร ม าวิทยาลัยศิลปากร 2 . ธนกร นิรันดรนุต. ครงการออกแบบผลิต ั ากเศษ มเ ลือ ชอุตสา กรรมแปรรปเพื่อ สงเสริมงาน
ตกแตงทางส าปตยกรรม กร ศึกษา บริษัทสยามว ดเทค กัด . วิทยานิ น ศิ ปม า ั ิ สา าวิชาการออกแบบผลิต ั ม าวิทยาลัย ศิลปากร 2 .
ป ยา ร ค ยิ่งยง. การสร า ม า ิ ม กั วัส ส ิ ั ม ท ป นมิ รกั สิ ว ม กร ศก า ิ ั ก านจาก ศ ม. ม าวิทยาลัยกรุงเทพ 2 .
รักษ าล าบุบผา. การพั นาผลิต ั ม เพื่อเพิ่มม ลคา กับสินคา . การศ ก า น ว า ิสร ริ าร รกิจม า ั ิ ม าวิทยาลัย อการคา ทย 2 .
นริศรา ลอย าและค ะ. นวทา การ ั นา ิ ั ิ ม ทา การ า านร า ิ ย
ิ กทร นิกส วิสา กิจ ม น าท ท ิน จั วั ศร ก ส นักงานค ะกรรมการวิ ัย แ งชาติ 2 .
ั พงศ สกุล และ อ พ แสง ันทร ทย. ก รนิ จ รจาก ศ ม วย ท นิ ปร สาน าย ม ราย านส น จากการปร มร ั า ิส รั นักศก า ม าวิทยา ัยก ร รั ท 2 .
อาทิตยา ลาวงศและค ะ. แนวทางการพั นาผลิต ั ชุมชนตามอัตลักษ ทอง ิ่นเพื่อการแ ง ัน อง วิสา กิ ชุมชนต บลสวาย ก อ เ อเมือง ัง วัดบุร รัมย . วารสารส วิทยากรจั การ ค ะ วิทยาการ ัดการ ม าวิทยาลัยราช ั บุรรัมย 2 .