VII
สารบัญ
หน้า บทคัดย่อภาษาไทย……….. I บทคัดย่อภาษาอังกฤษ……….………… III กิตติกรรมประกาศ………..……… V สารบัญ……… VII บทที่
1 บทน า………. 1
ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา……….……….. 1
วัตถุประสงค์ของการศึกษา……….……….. 9
สมมติฐานของการศึกษา……….…….. 10
ขอบเขตของการศึกษา……….….… 10
วิธีด าเนินการศึกษา……….…….. 11
ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ……….…….. 11
นิยามศัพท์……….……… 12
2 ประวัติความเป็นมา แนวความคิด ทฤษฎี หลักการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทและ องค์กรของรัฐที่ท าหน้าที่การระงับข้อพิพาทโดยการไกล่เกลี่ย……….. 14
ประวัติความเป็นมาของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท……….….. 14
1. สมัยกรุงสุโขทัย……….…. 15
2. สมัยกรุงศรีอยุธยา……….….……. 16
3. สมัยกรุงรัตนโกสินทร์……… 17
แนวความคิดการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท……… 19
1. แนวความคิดเกี่ยวกับการจัดการความขัดแย้ง……….………… 19
2. แนวความคิดเกี่ยวกับการประนีประนอมข้อพิพาท……… 22
3. แนวความคิดของส านักกฎหมายธรรมชาติหรือส านักนิยม (Natural law school)……….………. 23
4. แนวความคิดเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน………. 24
ทฤษฎีเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท………. 25
1. ทฤษฎีการเจรจา………. 25
VIII
สารบัญ (ต่อ)
บทที่ หน้า
2 2. ทฤษฎีการแข่งขัน (Competitive theory)……….……… 25
3. ทฤษฎีการแก้ไขปัญหา (Problem-Solving theory)………..…… 26
ความหมายและลักษณะของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท……….……… 28
1. ความหมายของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท………..…….… 28
2. ลักษณะการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท………..….… 29
3. การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทและกระบวนการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท……….. 30
วัตถุประสงค์ของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนเสนอคดีต่อศาล……….…… 30
1. เพื่อเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย……….… 31
2. เพื่อเป็นการประหยัดเวลาในการยุติข้อพิพาท……….…… 31
3. การยุติข้อพิพาท………..……… 31
4. ความเสียหายได้รับการเยียวยาอย่างเร็วขึ้น………..…… 32
5. เพื่อเป็นการลดปริมาณคดีที่จะขึ้นสู่ศาล………..…… 32
6. การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม………..….…… 32
ประโยชน์การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการเสนอคดีต่อศาล……….. 32
การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทนอกศาลโดยองค์กรของรัฐ……….. 33
1. ส านักงานอัยการสูงสุดโดยส านักงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือ ทางกฎหมายแก่ประชาชน (สคช.)……….. 33
2. กระทรวงมหาดไทยโดยพนักงานฝ่ายปกครอง (อ าเภอ)………..…… 37
บทบาท หน้าที่และจรรยาบรรณของผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย……….…… 42
1. บทบาทของผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย……….……… 42
2. หน้าที่ของผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย………..…..…… 42
3. จรรยาบรรณของผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย………..……… 43
3 มาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการบังคับคดีตามสัญญาประนีประนอมจาก การไกล่เกลี่ยข้อพิพาท……….……….. 45
การไกล่เกลี่ยข้อพิพาททางแพ่งก่อนเสนอคดีต่อศาล……… 46
กฎหมายว่าด้วยการไกล่เกลี่ยกับองค์กรที่ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ย………….….. 50
1. ศาลยุติธรรมประจ าจังหวัด……….…….…… 50
IX
สารบัญ (ต่อ)
บทที่ หน้า
3 2. สถาบันอนุญาโตตุลาการ………..………….……. 52
3. กรณีพนักงานสอบสวน……….………. 61
4. กรณีพนักงานฝ่ายปกครอง (อ าเภอ)……… 65
5. กรณีบุคคลธรรมดา……… 79
6. ส านักงานอัยการสูงสุด………..………. 84
องค์ประกอบเกี่ยวกับสัญญาประนีประนอมยอมความ………….………... 88
1. เป็นสัญญาต่างตอบแทนที่มีคู่สัญญาสองฝ่าย………. 89
2. สัญญาที่มีวัตถุประสงค์ต้องชอบด้วยกฎหมาย……… 90
3. สัญญาที่คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายได้ท าขึ้นเพื่อระงับข้อพิพาท……… 91
การระงับข้อพิพาทในต่างประเทศ……… 92
1. เครือรัฐออสเตรเลีย (Commonwealth of Australia)……… 92
2. สหรัฐอเมริกา (United State of America)……….…….. 97
3. สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ………. 100
4 วิเคราะห์ปัญหาการบังคับคดีตามสัญญาประนีประนอมยอมความเกี่ยวกับ การประนอมข้อพิพาทของส านักงานอัยการสูงสุด……….……… 109
ปัญหากระบวนการไกล่เกลี่ยและการท าสัญญาประนีประนอมยอมความ ของกรมการปกครองโดยอ าเภอ……… 114
1. การน าข้อพิพาทเข้าสู่การไกล่เกลี่ยของกรมการปกครอง………….… 114
2. ผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ยและขั้นตอนการไกล่เกลี่ยและประนีประนอม ข้อพิพาทของคณะกรรมการไกล่เกลี่ยระดับอ าเภอ……….. 117
3. การบังคับคดีตามสัญญาประนีประนอมยอมความของกรมการ ปกครองโดยอ าเภอ………..…… 118
ปัญหากระบวนการไกล่เกลี่ยและการท าสัญญาประนีประนอมยอมความ ของส านักงานอัยการสูงสุด………..……. 120
1. ประเภทของข้อพิพาทที่สามารถน าเข้าไกล่เกลี่ยหรือประนอม ข้อพิพาทของส านักงานอัยการสูงสุด……….………. 120
X
สารบัญ (ต่อ)
บทที่ หน้า
4 2. ผู้ท าหน้าที่ไกล่เกลี่ยและขั้นตอนการไกล่เกลี่ยและประนีประนอม
ข้อพิพาทของส านักงานอัยการสูงสุด……….…. 122
3. ปัญหาจากการประนีประนอมยอมความของส านักงานอัยการสูงสุด.. 124
5 บทสรุปและข้อเสนอแนะ………... 134
บทสรุป………. 134
ข้อเสนอแนะ………. 138
บรรณานุกรม……….. 154
ภาคผนวก……….……….. 157
ประวัติผู้วิจัย……… 181
