124
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC
CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG BẢO VỆ THỰC VẬT (Biotechnology in Plant Protection)
1. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học tiếng Việt: Công nghệ sinh học trong bảo vệ thực vật - Mã môn học: 211203
- Số tín chỉ: 02 - Môn học: Tự chọn
- Các môn học tiên quyết: Sinh học phân tử, Quản lý phòng thí nghiệm sinh học - Giờ tín chỉ đối với các hoạt động: 45 tiết
+ Nghe giảng lý thuyết: 20 tiết + Thảo luận seminar: 10 tiết + Thực hành: 30
2. Mục tiêu của môn học
Môn học cung cấp cho sinh viên ngành Công nghệ Sinh học những kiến thức cơ bản về các loại dịch hại trên cây trồng và tiến bộ hiện nay trong bảo vệ cây trồng do ứng dụng các phương pháp sinh học phân tử. Vai trò của kỹ thuật sinh học trong nghiên cứu bản chất của tác nhân gây hại, tính kháng của ký chủ, và ngay cả những mối quan hệ cộng sinh. Sau khi kết thúc môn học, sinh viên có khả năng suy luận đánh giá kết quả của các mối tương tác đa chiều trong tự nhiên dựa theo quan hệ ký sinh-ký chủ-môi trường-con người, và chọn lựa phương pháp tiếp cận nghiên cứu các khía cạnh liên quan đến bảo vệ mùa màng.
3. Tóm tắt nội dung môn học
Môn học cung cấp cho sinh viên các tác nhân gây thất thóat năng suất và chất lượng sản phẩm nông lâm nghiệp hiện nay. Cơ chế phòng thủ của ký chủ và tấn công của ký sinh hoặc cơ chế cộng sinh được giải thích ở mức độ phân tử làm nền tảng cho ứng dụng các kỹ thuật di truyền trong mô tả bản chất của tác nhân gây hại và khai thác tính kháng dịch hại của ký chủ sử dụng trong tạo giống cây trồng mới hoặc sản xuất các thuốc bảo vệ thực vật sinh học an toàn với môi trường.
4. Nội dung chi tiết môn học: gồm 4 chương lý thuyết và 1 chương từ các bài seminar của sinh viên trong lớp.
Chƣơng 1: Các định nghĩa và khái niệm liên quan đến bảo vệ thực vật 1.1. Định nghĩa về dịch hại và tác hại của chúng đối sản phẩm nông nghiệp + Giới thiệu về tác nhân gây bệnh, côn trùng và động vật gây hại, cỏ dại + Tác hại trên đồng ruộng và các mối quan hệ ký sinh-ký chủ
1.2. Vai trò của sự cộng sinh đối với sự phát triển của thực vật, côn trùng, tuyến trùng + Nấm cộng sinh đối với cây trồng nông nghiệp
+ Vi khuẩn cộng sinh đối với tuyến trùng ký sinh + Vi khuẩn cộng sinh đối với một số côn trùng
1.3. Quan hệ ký sinh giữa các vi sinh vật, côn trùng trong tự nhiên + Nấm ký sinh nấm, tuyến trùng, côn trùng
+ Vi khuẩn tấn công côn trùng, tuyến trùng
+ Giữa các nhóm côn trùng với nhau trong tự nhiên
Chƣơng 2: Sử dụng kỹ thuật sinh học trong nghiên cứu ký sinh 2.1. Kỹ thuật trong nghiên cứu di truyền quần thể
2.2. Nghiên cứu trong chẩn đoán và định danh tác nhân
2.3. Nghiên cứu cấu trúc gene gây độc và gene tham gia vào qúa trình gây bệnh Chƣơng 3: Sử dụng kỹ thuật sinh học trong nghiên cứu ký chủ
3.1. Nghiên cứu gene quyết định và liên quan đến tính kháng của ký chủ 3.2. Tạo cây kháng dịch hại
3.3. Sàng lọc tìm kiếm các gene kháng bệnh trong tự nhiên
125
Chƣơng 4: Sử dụng kỹ thuật sinh học trong tạo thuốc bảo vệ thực vật 4.1. Sàng lọc các tác nhân sinh học có tiềm năng sử dụng
4.2. Phương pháp khai thác, tạo sinh khối, sử dụng tác nhân sinh học 4.3. Khai thác nguồn gene của tác nhân sinh học cho mục đích khác
Chƣơng 5: Giới thiệu các thành quả trong bảo vệ thực vật dựa vào công nghệ sinh học Các bài báo cáo của sinh viên trong lớp
5. Học liệu
5.1. Học liệu bắt buộc
1. Plant Biotechnology. 2007. Editor Hopkins, William G. Chelsea House, Infobase Publishing
2. Biotechnology and plant disease management. 2008. Editors: Zamir K. Punja, S. H. De Boer, Hélène Sanfaçon. Cabi Publishing. www.cabi.org.
5.2. Học liệu tham khảo
1. Brown T.A. 1995. Gene cloning an introduction, Chapman and Hall.
2. Agrios G.N. 1997. Plant Pathology, Academic Press.
3. Ag Biotech Vietnam: http:// www.agbiotech.com.vn
6. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên
Sinh viên tham gia tối thiểu 80% số giờ lên lớp, tham gia đầy đủ buổi thực hành. Sinh viên dịch thuật ít nhất 2 tài liệu khoa học (bài báo, chương mục của sách) do giáo viên cung cấp
7. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học
Nội dung đánh giá: kiểm tra trên lớp (20%), seminar (20%), kiểm tra - đánh giá cuối kì (60%).
