TẠP CHÍ CÔNG THƯƠNG
GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
QUẢN LÝ VỐN ĐẦU Tư XÂY DƯNG cơ bản
TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA HUYỆN QUỲNH NHAI, TỈNH SƠN LA
• TÒNG XUÂN TRƯỜNG - NGUYEN THỊ DƯƠNG NGA
TÓM TẤT:
Do tính châ't quan trọng của đầu tưxây dựng cơ bản (XDCB) đôi với thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương, côngtácquản lý vốnđầutư xây dựngcơbẳn từnguồn vốn ngân sách nhà nướctạicấp địa phương hếtsứcquan trọng.
Nghiên cứu phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tư xây đựng cơ bản tại huyện Quỳnh Nhai và đề xuất mộtsố’ giải pháp nhằm tăng cường quản lý vốn đầu tư, góp phần sửdụng vôn đúng mục đích, có hiệu quả thúcđẩy pháttriển kinhtế - xã hội của huyện trong những năm tới.
Từ khóa: Quản lý vốn, đầu tưxây dựngcơ bản, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La.
1. Đặtvânđề
Đầu tư xây dựng cơbản(ĐTXDCB) được đánh giá là một trongnhững lĩnh vực quan trọng, cóvai tròhếtsức to lớntrong việc thúcđẩy kinh tê - xã hội ở mỗi quôc gia. mỗi ngành, mỗi địa phương, nó lànền tảngcủa tăng trưởng và phát triển bền vững.
Tại huyện Quỳnh Nhai, tĩnhSơn La, được sự hỗ trợ của Nhà nướcthông quacác chương trình, dự án, công tác xóa đói,giảm nghèo được triển khai đồngbộ,đồng bàocác dân tộctronghuyện
đã phát huy nội lực, khai thác tốttiềm năng, lợị thế trongviệcchuyển đổicơ câu kinh tế. Kết cấu hạ tầng nông thồn được quan tâm đầu tư xây dựng đồng bộ. tạo điều kiện ổn định sản xuất, pháttriển kinh tế- xã hội. Tronggiaiđoạn2016- 2019, tổng số’ côngtrình đầu tư xâydựng cơbản từ ngân sách nhà nướctrên địa bàn huyện là 91 công trình,vớitổng sốvốn đầu tư đạt346,863tỷ đồng. Đây lànhững công trìnhđầutư trọng điểm có ý nghĩa quan trọng, tuy nhiên nguồn vốn đầu tưthường tháp so với yêucầu phát triển kinh tế- xã hộiđịaphương.Do đó,quản lý vôn đầutư các
190 SỐ 25 - Tháng 10/2020
QUẢN TRỊ -QUẢN LÝ
công trình xây dựng cơ bản này một cách hiệu quả là điềucó ý nghĩa thiết thực đôi với huyện.
Nghiên cứu nhằm mục tiêu phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường quản lý vốn đầu tư các công trình xâydựng cơbản của huyệnQuỳnh Nhai, đốnggóp vào phát triển kinh tế-xãhội của huyệntrong thời giantới.
2. Phươngpháp nghiên cứu
Phương pháp: Nghiên cứu sửdụng số liệuthứ câp thu thập tại UBND huyện Quỳnh Nhai,
số
liệu sơ cấp được thu thập thông qua điều tra, phỏng vấn mộtsô'đại diện chủ đầu tưcác công trình xây dựng cơ bản, các đơn vịthicôngvàcác đơn vị sử dụngcôngtrình. Các phương pháp phân tíchsốliệubao gồm thống kê mô tả và so sánh.
3. Kếtquả nghiêncứu
3.Ỉ.Thực trạng quản ỉỷ vốn đầu tư xâydựng cơ bản huyện Quỳnh Nhai
s6
lượngcôngtrình xây dựngcơ bản trên địa bàn huyện hiện nay không nhiều. Năm 2017 đạt cao nhất 41 công trình và giảm xuống chỉ cồn 6 công trình trong năm 2019.Tổng vốnđầu tư được phân bổ qua các nãm, đạt trên 96 tỷ vào năm 2019. (Bảng 1)về công tác kếhoạch phânbổ vốnđầu tưgiai đoạn từ năm 2017 đến nay tập trungchủ yếu từ nguồn vôn ngân sách câp huyện. Nhìn chung, nguồn vốn đầu tư phát triển cho huyện vẫn còn hạn chế, số vốn được giao hàng năm không đáp ứng đưực yêu cầu phút triển của huyện.
về thực hiệnkế hoạch vốn, tỷ lệhoàn thành so với kế hoạch vốn đầu tư xây dựngcơ bản không ngừng tăng lênvà hoàn thành 100% ở các nguồn vốn khác nhau (Bảng2).
Theo đố, tình hình thựchiệntiến độ đầutưxây dựng cơ bản theo kế hoạch đề ra tạihuyệnQuỳnh Nhaitronggiai đoạn 2016-2019cụ thểnhư sau:
Năm 2016 là 87,17% , năm 2017 là 98,95% và đến năm 2018 vằ 2019 đạt100%. Nguyên nhân là do những năm gần đây huyện Quỳnh Nhaicũng khá chú trọng cho hoạt độngđầu tư xây dựng cơ bản để kích thích tăng trưởng kinhtế - xã hội. Vì vậy, chát lượng quản lý các dự án đầu tư cũng tăng iên. Tuynhiên, bên cạnh đó vẫn xảy ra tình trạng dựán chậm tiênđộso vớikế hoạch, sốdự án chậmtiếnđộ năm 2016 là 1 dựán, tỷ lệ 8.3%
tổng số dự án. Nguyên nhân được cho rằngcông tác giải phóng mặtbằngcòngặpnhiều khókhăn, do tình trạng mưa nhiều, tình hình sạt lở đường giaothông khókiểm soát.
Tổng hợp ý kiến đánh giá cho thây, điểm sô đánh giá của các đốitượng được điều tra về công tác kế hoạch đạt
ở
mức thâ'p trên thang điểm Likert 5 mức độ, phần lớn đánh giá ồ mức bình thường. Chỉ cókhoảng6% ý kiến đồng ý công tác kế hoạch không đảm bảo đúngquy trình, về phân bổ vốn đầu tưcó 38% ý kiến cho rằng phân bổ vốn đầu tư hiện tại sát với kế hoạch đầu tư cơ bản. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những phân bổ chưa sát quy hoạch. Điều này có thể dẫn tới những lãng phí, tha'tthoáttrong sử dụngvô'n đầu tư xây dựng cơ bản.Bảng 1. Sô' lượng, vốn đầu tư các công trình xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước tạí huyện Quỳnh Nhai (2016-2019)
Chĩ tiêu 2016 2017 2018 2019
Số công trình 12 41 32 6
1 Tổng số vốn (tr. Đ) 93.330,33 82.293,72 74.794,59 96.444,57
Nguồn: Ban quản lýcác dự án đẩutư xâydựnghuyện QuỳnhNhai(2019)
SỐ25-Tháng 10/2020 191
TẠP CHÍ CÔN( TIM
Bảng 2. Tỷ lệ thực hiện kế hoạch vốn tại các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Quỳnh Nhai
1
1 TT TỔNG số 2017 2018 2019
98,95 100 100
/ Các nguồn vốnphâncấpngânsách cấp huyện
---2______ 98,64 100 100
1 Nguồn bổ sung cân đối ngân sách địa phươngtheo nguyên tắc, tiêu chí, đinh mức
—____ _____ . _ .
99,72 100 100
2 Đầu tư từ nguồnthu tiền sử dụngđất 98,50 100 100
3 Nguồn vốnđầu tưcác chương trình mục tiêuquốc gia 98,31 100 100
4 Nguồn vôhxổ số kiếnthiết 100 100 100
II Nguôh vốn ngân sách cấp tỉnh giao chủ đẩu tu (cấp huyện,
cácBan QLDAcấp tỉnh, các chủ đẩutư khác...) 100 100 100
1 Nguồn bổsung cân đối 100 100 100
2 Vốntráiphiếu Chính phủ 100 -____ 100
Nguồn: PhòngTài chính kê'hoạch huyện QuỳnhNhai (20Ỉ9) 3.ỉ. ỉ. Công tác lập,thẩm định, phê duyệtdự án
đầu tư:
Huyệnchú trọng đầu tưxây dựngcơ bản trên tât cả cáclĩnhvực.Số' dự ántăng quacácnăm cho thây, chủ trương đẩy mạnhđầutư xây dựng cơ bản của huyện và quyết tâm nâng cao cơ sở hạ tầng, thúc đẩy tang trưởng kinh tế- xã hội. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác lập dự án còn tồn tại một số mặthạn chế nhưquá trình lập một sô” dự án đầutư chưa bámsát nhiệm vụ, mụctiêu vàcáccăn cứ pháp lý; chat lượng hồ sơdự án chưa cao, phải thẩm định, bổsung, chỉnh sửa nhiều lần.
vềcôngtác thẩm định, phê duyệt dự án: 90%
đánh giá về công tác phê duyệtdự án đầu tưtại Huyện Quỳnh Nhai được công khai minh bạch, thông báo kếhoạch đâu thầu xây dựng các công trình. Trên địa bàn huyện QuỳnhNhaithường áp dụng 4hình thức lựa chọn nhà thầu đó chính là:
Chỉ địnhthầu, chàohàngcạnh tranh, tựthực hiện vàđâ”u thầu rộng rãi.
Quản lý hoạt động đâu thầu: Năm 2016, trong tổngsố' 120 gói thầu có 14gói thầu thực hiện thầu theohình thức chỉ định thầu,có 31 gói thầu được thực hiện theo hình thức đâu thầu rộng rẫi. Năm 2019, gói thầu được thực hiện theo hình thức chỉ định thầu tăng lên 20 gói trong tổng số 145 gói thầu, chỉ có 33 gói thầu theo hình thức đâu thầu rộngrãi, 35 gói thầu là theo hình thứckhác. Do các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại huyệnthường có quy môvừa vànhỏ,nên phần lớndựáncó quy mô nhỏsẽáp dụng hình thức chỉ định thầu.
3.Ị.2. Công tácquyết toán, thanh toánquản lý vốnđầutưxây dựng cơ bản
Hiện nay, công tác tạm ứng và thu hồi tiền tạm ứngcủa cácdự án xây dựng công trình cơ bản ở Quỳnh Nhai được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 86/2011/TT-BTC ngày 17 tháng 6 năm 2011 của BộTàichính. Do mức tạm ứng bị không chế 50% giá trị hợp đồng nên thời gian vừa qua việc tạm ứng tại các dự án xây dựng công
192 Số25-Tháng 10/2020
QUẢN TRI-QUÀN LÝ
ưìnhcơ bảnthựchiệnthấphơn nhiều sovới trước đây và theođặc thùcủa từng chủ đầu tư. Hầu hết các công trình trước đâyở huyện Quỳnh Nhai tạm ứng từ 60 - 70% thìnay chỉ ứng khoảng 30 - 40%.
Việc hạn chế mức tạmứngcho nhà thầu tại các hợp đồng công trình xây dựng cơ bản ở Quỳnh Nhai trongnhững năm vừa qualà chủ trương đúng đắn. Điều này nhằm giảm việc các nhà thầu chiếm dụng vốn Nhà nướcvà sử dụng vằo những mục đích khác,gây lãngphívốn, giảm sức ép đối vớicác chủ đầutư cùng cơquan quảnlý vốn trong việc thu hồi tiền tạm ứng vàcác trường hợpmột số nhà thầu đã trúng thầu, ký hợp đồng, nhận tiền tạm ứng nhưng không triểnkhaithicông.
3.ỉ.3. Công tácthanh tra, kiểm tra và xửlý vi phạm trong công tác quản lývốn
Giai đoạn 2016 - 2019, UBND huyện Quỳnh Nhai đã chỉ đạo các đơnvị chức năng tiến hành05 cuộc thanhtra trách nhiệm thựchiện Luật phòng, chốngtham nhũng, gắn với công tác quản lýngân sáchtại một đơn vị thuộc sở. Trên 90% số’người được hỏi cho rằng, công tác thanh tra. kiểm tra được đánh giá là thủ tục đơn giản, gọn nhẹ. Tuy nhiên vẫn còn một số khấu là còn nhiều thủ tục rườmrà, cần sửa đổi. (Bảng 3)
Năm 2016 số lượt kiểm tra toànlĩnh vực là 21 lượt, năm 2017 tăng lên 45 lượt và năm 2019 số lượt kiểm tra tănglên96lượt. Tổng số các dự án
được giám sát, đánh giá ngày càng tăng lến và chấtlượng giám sáttrong giai đoạn nàycũng được nângcao hơn so vớinhữngnăm trước đây chothây công tác kiểm tra, giám sát hoạt động quản lý vốn đầu tư xâydựng cơ bản của huyện Quỳnh Nhai
ngày càng đượcchú trọng.
Qua kết quả thực hiện của các cơquan giám sát cho thây, hầu hết các dự án triển khai theo kế hoạchphù hợpvới quy hoạch, theo đúng mục tiêu trong quyếtđịnhvà kếhoạchđầu tư; không cố dự án phê duyệt sai thẩm quyền. Tuy vậy, tình trạng vi phạm hoạt động quản lý vốn đầu tưxây dựng cơ bản diễnratại nhiều khâu, từ chuẩn bịđầutưđến hoàn thiện đưa vào khai thácsử dụng. Tuy nhiên, chưa phát hiện các vi phạm có tính chát mức độ nghiêmtrọngnhưcâu kết, móc nôi, sáchnhiễu,...
Trong4 năm, sốlượng dự án vi phạm vềxây dựng vẫn còn tồn tại nhưng không có xu hướng giảm nhẹ. Năm 2016, cótổng 11 số lượtviphạm,nhưng đến năm 2019, số lượt vi phạm đã giảm còn 11 lượt. Qua đó cho thấy, việcthực hiện các dự án ngày càng cóchấtlượng hơn.
3.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản của tại huyện Quỳnh Nhai,tỉnhSơn La
Thứ nhất, cần thực hiện tốt công tác lập quy hoạch vằquản lý đầutưtheo quyhoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch ngành, quy hoạch
Đơn vị tính: Lượt Bảng 3. số lượt thực hiện giám sát công tác quản lý vốn
tại các công trình xây dựng cơ bản
Chitiêu Nãm2016 Năm 2017 Năm 2018 Năm 2019
Giaothông vận tải 11 24 30 35
Công nghiệp, thương mại
L í
2 5 9 12
Nồng - lâm - nghiệp 5 11 21 28
Vănhóa-xã hội
1 3 5 14 21
• Tổng số lượt
L_ 21 45
74___ ____________96 I Nguồn: Khobạc Nhà nước huyện Quỳnh Nhai(2019)SỐ25-Tháng 10/2020 ì93
TẠP CHÍ CONCTHMfi
chung và quy hoạch chi tiết về xây dựng đô thị, làmcơ sở vững chắc cho việc xây dựngcácdanh mục dự án đầu tư, xácđịnh thứ tự ưu tiên đầu tư các dự án. Xây dựng cơ chế, chính sách thông thoáng, đồng bộ nhằm thuhút mọi nguồnvốnvào đầu tưphát triển kinh tế - xã hộitrên địa bàn để giảm bớt áp lực đầu tư bằngnguồnvốnngânsách nhà nước.
Thứ hai. hoàn thiện của các khâu trong quy trình quản lý vôn đầu tư xây dựng cơ bản. Xây dựng điềukiện phân bổ vốn bằng cách xác định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phù hợp với địa phương vàkhả năng ngân sách. Cùng với đó, phôi hợp 3 khâu phân bổ kế hoạch vốn - kiểm soát thanh toán và quyết toán tất toán thành một hệ thống trongquátrình quảnlý vôn.
Thứ ba, tăngcường công tác kiểm tra, giám sát quản lý vốn đầu tư xây dựng cơbản. Đặtcôngtác thanh tra, kiểm tra, giám sát là một trụ cộtquan trọngtrong việcchốngtham nhũng, lãngphí. thất thoát và tăng cường tiết kiệm, nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xâydựng cơ bản. về phía các đơn vị liênquan và xã hội hết sức tạo điều kiện cho cơ quan kiểm tra, giám sát như cung câp thông tin, tài liệu, hết sức cầu thị và sẩnsàng hợp tác.
Các ngành chức năngliênquan phải hoàn thiện, nâng cao chát lượng côngtác xácđịnhđịnh mức.
đơn giátrong lĩnh vựcxây dựng cơ bản. Cùng với đó, tăng cường giám sát cộng đồngđể phát huy sức mạnh tổng hợp trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản.
4. Kết luận
Nguồn vốn đầu tư cho xâydựng côngtrình cơ bản tăng dầnqua các năm. Đồng thời, việc quản lý vốn đầu tư choxâydựng công trình cơ bản của huyện cũng đạt được nhiều thành quảđángmừng.
Việc xây dựng kế hoạch vốn đầu tưxây dựng cơ bản được quản lý chặtchẽ, từ giaiđoạnxấy dựng dự thảokê hoạch, thảo luận,quyếtđịnh phân bổ.
Việc tạm ứng vốn được giới hạn tại hợp đồng nhằm tránh tình trạng lãng phí và chiếm dụng vốn. Côngtácquyết toán vốncũngđượcquản lý chặt chẽ; công tác thanh tra, kiểmtracũngđược thựchiện thường xuyên. Theo đó, tớinăm 2019 đã giải quyết đượctoànbộ cácđơnthư khiếu nại, tố cáo về việc quản lý vốn đầu tưxây dựng công trình cơ bản của huyện Quỳnh Nhai.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý vốn đầutưxây dựngcông trình cơ bản từ nguồn vốn nhà nước của huyệncũng còn nhiều hạn chế. Qua thực tế, tác giả đề xuất một số’ nhóm giải pháphoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng công trình thủy lợi từ nguồnngân sách tại địa bàn, như:
Nhóm giải pháp đốì với công tác lập kế hoạchvà phânbổ vôn;
Nhóm giải pháp đôi với công táctạmứng và thanh toánvốnđầutư;
Nhóm giải pháp đôi vơi công tác quyết toán vốhđầutư;
Nhóm giải pháp đốì với công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán ■
TÀI LIỆUTHAM KHẢO:
1. Chính phủ.(2009),Nghị định sô Ỉ2/NĐ-CPngày ỉ2/2/2009 vềquảnlý dự án đầutư xây dựng công trình.
2. Chính phủ, (2015), Nghị định sổ 32/20Ỉ5/NĐ-CP ngày 25/3/20Ỉ5 của Chínhphủ về quân lý chiphí đầutưxâv dựng.
3. Báocáotổng kêt của UBND huyện Quỳnh Nhai. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựngcơ bân huyện Quỳnh Nhai các năm2017-20 ỉ9.
4. Chínhphủ (2015).Nghị định sô 32/20Ỉ5/NĐ-CP ngày25/3/20] 5 về quảnlýchi phí đầutưxây dựng.
194 Số 25-Tháng 10/2020
QUẢN ĨRỊ -QUẢN LÝ
5. Chính phủ (2015). Nghị định số 59/20Ỉ5/NĐ-CP ngày Ỉ8/6/20Ỉ5vềquảnlý dự ánđầutư xây dựng. i 6. Bộ Tàichính(2006).Thôngtư sô'09/20Ỉ6/TT-BTC ngày ỉ8/0ỉ/20ỉ6 về quy định quyết toándựánhoànthành ị thuộcvốn nhà nước.
Ngày nhận bài: 5/9/2020
Ngày phản biện đánh giá và sửachữa: 15/9/2020
Ngày chấp nhận đăngbài: 25/9/2020 1
Thông tin tác giả:
1. TÒNGXUÂN TRƯỜNG •
Huyện Quỳnh Nhai, tĩnhStfn La I
2. PGS. TS. NGUYỄNTHỊDƯƠNG NGA
" ... . , .ỉ
7 Â „ _ !
Khoa Kinh tếvà Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
SOLUTIONS TO ENHANCE THE MANAGEMENT OF CAPITAL CONSTRUCTION INVESTMENT FROM STATE BUDGET
OF QUÝNH NHAI DISTRICT, SON LA PROVINCE
• TONG XUAN TRUONG
Quynh Nhai District, Son La province
• Assoc.Prof.Ph.D NGUYEN THI DUONG NGA Faculty of Economics and Rural Development,
Vietnam National University of Agriculture
ABSTRACT
Due to the important nature of capital construction investment in promoting local socio-economic, the management of capital construction investment from the local statebudget is a very important task. This study is to analyze the current situation of capital construction investmentmam gement in Quynh Nhai District,Son La Province. This studyalsoproposes key solutions toenhỉ neethedistrict’s capital construction investmentmanagementtoenhance the investment efficiencyandpromote the localsocio-economic development in the coming years.
Keywords: ('apital management, capital construction investment, Quynh Nhai District, Son La Province.
