Tqp chi khoa hgc trUdng Dqi hgc Quy Nhcfn - Tqp V, sd 1 ndm 2011
CANH TRANH GI0A CAC MO HINH KINH DOANH BAN LE:
PHIJONG
PHAP LUAN vA KET QuA NGHIEN ClfU THAM DO TAI THI TRtf^fNG VlftT NAM
D 6 NGOC MY», DANG VAN MY"
MCfDAU
Canh tranh la mdt bien trfdng phd bie'n trong nen kinh te' thi trrfdng, ddc biet trong kinh doanh bdn le-didm cud'i cffa qud trinh Irfu thdng bang hda, ndi gap gd cua ta't ea ede nhd san xud't vd life Irfdng kinh doanh bdn le vdi nhffng cdeh thffc thu hut khdch hang va cung ed'p dich vu khde nhau. Tren thi trffdng bdn le, eac chu the kinh doanh bdn le se canh tranh nhau mdt cdeh trffc tie'p bode gian tie'p. Vdi mue tieu gia tdng doanh so bdn, gia tdng Iffdng khdch bang de'n mua sam, cdc td chffc kinh doanh bdn le se canh tranh nhau nhff thd' ndo? Ddu la cdc tieu thffc ddnh gid sff canh tranh giffa cdc td chffc kinh doanh tren thi tiiTdng bdn le? Tff nhffng ddnh gid canh tranh cho phep xdc dinh tinh chd't vd ddc diem canh tranh va diem manh bode diem yeu cua mdi loai binh cung nhff xdc dinh cdc nhdn to' chu chd't quye't dinh thdnh cdng trong kinh doanh bdn le. Ke't qua nghien cffu se Id nhffng cd sd quan trpng cho phep cdc td chffc kinh doanh bdn le dinh hrfdng chie'n Irfpc cho srf phat trien kinh doanh, trdnh nhffng va cham trffc tie'p vd tdng effdng ndng lffe trong canh tranh mdt edch lanh manh tren thi trffdng. Nhffng ddng gdp cua nghien cffu edn cho phep dd xud't md binh phan tich canh tranh giffa cdc td chffc-mdt cdng cu mang tinh chie'n Iffdc dd'i vdi qud trinh phat trien kinh doanh trong cd che thi trffdng d nffdc ta bien nay.
1. CANH TRANH VA CANH TRANH TRONG KINH DOANH BAN LE
Canh tranh Id mdt hien tffdng td't ye'u khdch quan trong nen kinh te tiii trffdng.
Thdng qua canh tranh ma cdc doanh nghiep tff hodn thien qud tiinh boat ddng vd do dd canh tranh vffa la mdi trffdng, vffa la ddng lffe tiiffc dd'y srf phdt trien eac td chffc kinh doanh [1]. Theo Cac Mae: "Canh tranh Id sff ganh dua, sff dd'u ti-anh gay gat giffa cdc nhd tff ban de gianh giat nhffng dieu kien tiiudn ldi trong sdn xud't vd tieu thu hdng hda de thu dffdc ldi nhudn sieu ngach" Theo Michael Porter [12] thi "Canh tranh la gianh thang ldi" va tac gia da nhdn dien 5 lffe Irfdng canh tranh trong ngdnb kmh doanh ddt tinh hud'ng cho mdi doanh nghiep khdng chi dd'i diu vdi cdc doanh nghidp khde brong nganh md edn bi tac ddng bdi srf canh tranh gian tie'p trong ede nganh kinh doanh khde cd ben quan va cdc thi trrfdng cd ben be vdi doanh nghidp b-ong chudi cung ffng. Md binh cae Irfc Itfdng canh tranh eua Porter the hien brong sd do sau:
138 DO NGOC MY'. D A N G V A N MY"
Moi iriromg kinh tc
KM nang dim phan vai NCC Nhi cung ckp
Moi trirdfiig lupi phip
Moi Irucmg quoc ic
Moi irircrng VHXH S\f gia nh$p
Nguy ca gia nh^ip mi5ri
CANH T R A N H
Cynh tranh giira c i c DN t6n t^i
T
Kha nang ddm phan vai KH
Khdch hang
Nguy CO SP thay ih^
Moi truong KHCN
Sodd 1. Cdc luc lugng cgnh tranh theo Porter
Mdi doanh nghiep se canh tranh trtfc tie'p vdi cac doanh nghiep trong nganh kinh doanh, ddng thdi se chiu stf canh tranh tff sff gia nhdp cua cae doanh nghiep khae vao ngdnb kinh doanh vd tff ede sdn pha'm thay the'. Cdc doanh nghiep cd the khai thae khd ndng dam phdn vdi eac nhd cung cap cung nhff vdi khdch hang, ne'u vide dam phdn thuan ldi, cac doanh nghiep trong nganh se nang cao nang lffe canh tranh va thdnh cdng hdn trong kinh doanh.
Trong linh vtfc kinh doanh ban le, vd'n dd canh tranh cd nhffng dac trrfhg nhat dinh, la Imh vrfc canh tranh "tdng bpp" Canh tranh dien ra trrfc tie'p tai cac cd sd kinh doanh ban le, the hien khdng ehi la canh tranh giffa cdc thtfdng bieu bang hda ma cdn la stf canh tranh giffa cdc diem ban, cdc binh thffc phdn phd'i ban le trong thu hut vd bdn Rang cho khdch hang [2]. Hien tffdng canh tranh trong ITnh vtfc ban le mang tmh cue bd bode dia phffdng, didn ra chu ye'u tren khdng gian dia ly cua thi trtfdng giffa cdc diem bdn cd cung kieu kinh doanh, bang hda kinh doanh vd cd ca'u khdch hang [3]. Vi the, khdng gian canh tranh rat hep, chi dtfdc xem xet trong khudn khd dia pbtfdng, do la canh tranh ve vi tri, ve cbinb sdeh kinh doanh va dich vu cho khdch bang la chu yeu.
Dd'i vdi cae td chffc kinh doanh ban le phdt tridn mang Iffdi phan phd'i va ban hang rdng khap tren cdc khu vffe thi trtfdng, bien ttfdng canh tranh ddi kbi mang tinh qudc gia vd qud'c te' [5]. Vi tiie, khdng gian canh tranh rdng, canh ti-anh ve chmb sach kinh doanh vd dich vu cua mdi diem ban, canh tranh vd tbtfdng bieu cung nhtf cac ldi sud't kinh te' theo qui md quye't dinh stf thanh cdng trong canh tranh cua td chffc ban le [6].
2. MO HINH CANH TRANH VA
N A N G L U CCANH TRANH GI0A CAC TO CHLfC BAN LE
Canh tranh bieu thi nhffng tffdng tac giffa cac td chffc ban le tren thi trtfdng tieu dung va cbinb khdch bang la dd'i ttfdng de cac td chffc ban le cbinb phuc vdi mue tieu
CANH TRANH GlCfA CAC MO HJNH KINH DOANH BAN LE: 139 ban bang va thu ldi nhudn. Dd cd dtfdc ede ye'u td cin thie't canh tranh tren thi trtfdng
tieu dung, cdc td chffc kinh doanh ban le phdi chiu sff tde dpng trdn cdc thi b-ffdng ngudn lffe vd tiii trtfdng phan phd'i. Cdc td chffc ban Id ti-en cd sd khai thdc cdc ye'u td eua thi trffdng ngudn life dd phdt trien kinh doanh vd cbinb phuc khdch bang tren thi trffdng tieu dung, vdi mue tieu gia tang Iffdng khdch bdng thu hut, gia tdng doanh sd vd giff vffng till pbIn vdi ede td chffc ban Id khde [7]. Md binh canh tranh Id khdi niem dtfdc cdc tde gia nghien cffu de xua't nbim xdc dinh mdt each tdng bpp cdc tieu thffc canh tranh trong linh vffe kinh doanh [4], [9], [12]. Nhan didn dung ve tinh binh canh tranh, ede ye'u to canh tranh, Itfc Itfdng canh tranh de tff dd ed giai phdp dung dan nham tao Ipi the trong canh tranh Id qud trinh cd tinh chie'n Itfdc quye't dinh stf thdnh cdng cffa td chffc kinh doanh bdn le. Cdc tieu thffc ddnh gid canh tranh giffa ede td chffc trong kinh doanh bdn le hien dien tai eac dia diem bdn le tren thi trffdng bao gdm[4], [8], [9], [12]:
• Ye'u td' gia ca bdng hda, bieu thi mffc gia eua cdc hdng hda dtfdc niem yet tai diem ban, stf niem yet gid cua bang hda, tinh ddng tin eua gid vd cbinb sdeh gid,...
• Ye'u td' chat Itfdng bang hda, bieu thi danh mue ede bang hda bay ban tai diem bdn le cd xud't xff rd rang, cd ten va thffdng bieu nhd't dinh, ed kiem sodt ve chat lffdng,...
• Mffc dp da dang eua bdng hda, bie'u thi sd' Iffdng cdc ngdnb bdng, cdc mat bang vd chung loai bdng hda trong mdi nhdm bang, mat hang.
• Tinh san sang cua bang hda tai diem bdn, bidu thi sd' Iffdng cffa mdi loai hang hda trffng bay mdt edch dly du trong diem bdn, tinh trang thie'u bdng gin nhff khdng xay ra.
• Uy tin ede nhan bieu hang hda, bie'u thi nhdn bieu ede bang hda bdy bdn tai diem bdn Id nhffng bang hda cd thffdng bieu, bode cffa ede nhd san xud't ed uy tin bode thffdng hieu cua nhd phdn phd'i.
• Dich vu chuyen bang theo dia chi khdch bang, bie'u thi cbinh sdeh dich vu van ehuyen hang hda cho khdch bang, bode cbinb sdeh bdn bang qua dien thoai bode trdn web vdi chffc ndng giao hdng theo dia chi cho khdch hdng.
• He thd'ng dich vu chdm sde khdch hang, bieu thi quan diem tdn trpng va san sang dap ffng mpi nhu clu cffa khdch hang, phdt tridn khdch hang thanh vidn, khdch hang than tiiiet. Day cbinh la chmb sach gan bd lau ddi giffa td chffc kinh doanh ban le vdi khdch bang.
• Ye'u to thuan tien cho vide tid'p can va mua sam, bieu thi vi tri cua diem ban thuan tien cho vide tie'p can, vide di chuyen tff nhd de'n diem ban eua khdch bang;
ddng thdi bieu thi sff gin gui, stf than thien cua diem ban trong tam tri khdch bang.
140 D 6 NGOC MY'. DANG VAN MY"
• Mffc dp bap dan cua dia didm bdn bdng, bieu thi binh dnh cffa diem bdn tao nen sff quen thudc, stf gin gui, thtfdng bi^u cda didm bdn.
• Stf quy hoach khdng gian bdn bdng cda diem bdn, bieu thi qui md cua diem bdn dtfpc td chffc khoa bpe bdn trong, stf phan chia cdc khu vtfc ben trong diem bdn, khdng gian ddnh cho khdch hdng di chuydn bdn trong diem bdn,...
• Stf ti-tfng bdy bdng hda ben trong diem bdn, bieu thi cdc pbtfdng tien trtfng bay vd chd't xd'p bdng hda ben trong diem bdn, edch thffc bd tri vd trtfng bay bdng hda ti-en cdc k$, cdc pbtfdng tien bd trd tim kiem bdng hda,...
B^ng viec phdn tich logich cho phdp xdc dinh cdc yd'u td quyet dinh thdnh cdng trong kinh doanh bdn Id, dd Id bp thd'ng cdc tidu thffc phan anh nhffng gia tri dat dtfdc cda td chffc bdn Id trong qud trinh kinh doanh vd phuc vu khdch hang. Chinh nhffng mong dpi cua khdch bdng khi thffc hidn bdnh vi mua sdm se quyet dinh kha ndng cua td chffc bdn le trong thie't kd md binh kinh doanh va cung ca'p cac san pham dich vu.
He tiid'ng cdc nhdn td quye't dinh thdnh cdng trong kinh doanh ban le bao gdm [10], [11], [13], [14]:
• Chd't Iffdng dpi ngu nhdn vidn, bidu bien trinh dp chuyen mdn nghiep vu cffa dpi ngu nhdn vidn, ddc biet Id nhan vien tid'p xuc, sff an eIn phuc vu khdch bang, y tiiffc phuc vu khdch hdng.
• He thd'ng thdng tin qudn ly, bieu thi sff tiiie't lap cdc pbtfdng tien ky thuat de quan ly cd sd dff lieu va xdc dinh cbinb xdc qua trinh tmh toan ddn bang cho khdch hang, stf chia se thdng tin giffa cdc khdu cffa qua trinh kinh doanh,...
• Doanh sd ban tren met vudng, bie'u tiii kha ndng kinh doanh va ban bang cua cd sd ban le, tinh bieu qua cua vide bdn va stf ttfdng quan giffa qui md dien tich vdi doanh sd'.
• To chffc qud trinh nhdp bdu, bieu tiii cdng tac hau can kinh doanh cua td chffc bdn le, tff khau mua bang de'n cdng tde san xua't ben trong va chuyen hang len cae ke bdng de bdn, yd'u td ehuyen mdn hda trong qud trinh nhap lieu.
• Mffc dp da dang cua phd hang, bieu tiii sd Itfdng cdc nganh bang, cac mat bdng va chung loai hang hda trong mdi nhdm bang, mat hang kinh doanh tai cd sd ban le.
• Tde dp quay vdng hang tdn kho, bieu tiu vide tieu tiiu nhanh chdng cac bang hda ban tai cd sd ttfdng ffng vdi mffc dff trii trung binh dap ffng cho qua trinh kinh doanh.
• Dich vu giao hdng vd chuyen bang, bieu tiii stf san sang dap ffng nhu clu ban bang vd chuyen bang cho khdch bang, kha nang dap ffng nhu clu kbi khdch hang mua sd Itfdng ldn.
• Quan he vdi nha cung ca'p, bidu thi quan be ti-ao ddi va mua ban giffa sieu thi
CANH TRANH G I C A CAC MO HINH KINH DOANH BAN LE: 141
vdi cac nhd san xua't Id trtfc tid'p bay gidn tid'p thdng qua cdc nhd phan phd'i bdn si, nhffng ffU dai eua cae nha cung cap ddnh cho td chffc bdn Id,...
• Cdng tac truyen thdng qudng bd, bieu thi edch thffc vd tbtfc trang cdng tde bruydn tiidng va qudng edo ma sieu tiii dp dung, cdc pbtfdng tridn truydn thdng vd quang edo chu yd'u, cbinb sdeh va ngdn sach ddnh cho qudng edo vd truyen thdng,...
• Uy tin cffa tiitfdng bi^u nha bdn Id, bieu thi stf bie't de'n effa ctf ddn vd cdc bd gia dinh brong vffng bdn hang ve tdn vd hinh anh effa sidu thi, stf vie'ng thdm vd mua sam thtfdng xuyen cffa khdch hang.
• Gid tri gia tdng cho khdch hdng, bidu tiii nhffng dich vu dtfpc phdt trien nhdm hd trd khdch hang ca vd pbtfdng didn thdng tin lln cdng tac mua sam bdng hda.
Gia ca bang hoa
X
Chat lining bang boa
Chinh sach giica
Uy tinnbSn b i ^ bang hoa
Quybo9chKb6ng SISD vin "Stnp
Quan hf| mua hangNCC
QuDhsach phd bang
S v t ^ p d k ciia Aitat ban
Cbinh sach quy hoach Ichong gian
Quan tri chi phi i d )
Y£ut6tai chinh
Strdadai^dia hang hoa
' * • • *
Quanlydtr bi) bang boa
. • ' •
$9 sin sang cua mon hang
NANG LVC CANH TRANB TRONG
K T s H DOAN-H B A N L E
Quang cao va tiuyen thdng
Vitrioua
£eniban
Tinh thuan tifn
^01 ngu nhan vien . " "
_^_
Utmasdcu d^chvu
iL .
Tnaagbavhany b6a
1
Dich vv chuyen bimg
Djdi vy Icbach b a i ^
So do 3. Md hinh cdc yi'u td cgnh tranh vd ndng lUc cgnh tranh trong KD bdn le
3. KET QUA NGHIEN CCU THAM DO VE CANH TRANH GlCfA CAC LOAI HiNH BAN LE 6 NUdC TA
3.1. PhtfflTng phap nghidn citu tham do
Vide nghien cffu thdm dd dffdc tbtfc bien trdn cd sd phdng va'n cac nha quan ly
kinh doanh thudc cae loai binh ban le khde nhau. Bang btfdng ddn phdng va'n dtfdc
soan thao nham dinh btfdng trong qua trinh phdng van. Ndi dung phdng van ben quan
de'n vide kiem chffng cdc tieu thffc canh tranh giffa eac td chffc kinh doanh ban Id va
142 ^ DO NGOC MY'. B A N G V A N MY"
cdc ye'u td'ddnb gid ndng Itfc canh tranh ti-ong kinh doanh bdn Id. Thdi gian phdng van cdc ffng vien tff lb30 pbiit de'n 2b00 dien ra tai cdc dia chi cffa cdc ffng vien. Cd cau cdc ffng vien phdng vafn dtfdc Itfa chpn ngSu nhidn, bao gdm: 8 nha qudn 1;^ sieu thi, 5 nhd qudn 15^ chp, 10 nhd qudn 1^ cffa bdng bdn Id, 3 nhd qudn 15^ trung tam thtfdng mai vd thtfdng mai chp. B^ng vipc phan tich ket qud cdc phdng va'n, cd the rut ra cac ket ludn nhim kbing dinh nhffng van dd canh tranh giffa cdc loai binh kinh doanh ban le vd ndng Itfc canh tranh giffa cdc td chffc kinh doanh bdn Id.
3.2. Kd't qua phdn tich nOi dung phdng vSn c^c nh^ quan ly 3.2.1. Ve cdc logi hinh kinh doanh bdn li d nUdc ta hi$n nay
Theo ddnh gid chung cua cdc ffng vidn phdng van, thi trtfdng bdn le ntfdc ta rat sinh dOng, tdn tai nhieu loai hinh kinh doanh khde nhau. Mdi loai hinh kinh doanh cd nhffng 15' do tdn tai rieng vd cd nhffng tfu nbtfde diem rieng trong qud trinh phdt trien, cu the:
• Md binh "chd" chuyen cung cap bang tbtfc pham ttfdi sdng va ve tinh cac ehii bd kinh doanh bao quanh chd vdi ddc diem cung ca'p cdc mdt hang phi tbtfc pham. Hi thd'ng ndy vi co bdn ddp ffng nhu cdu mua sdm thudng nhdt nhdm thda mdn nhu cdu thii't yi'u, thudng tap trung cdc hdng hda cd gid tn thd'p, hdng hda sdn xudt mang tinh gia dinh.
• Md binh "cffa hdng" chuyen doanh va tdng hdp, he tiid'ng nay hinh tiianh ttfdng dd'i lau ddi, tpa lac d khap cdc true phd cbinb, la nhffng dia chi mua sam kha quen tiiudc cho ctf dan sinh sd'ng gin ke. Hi thd'ng ndy rd't linh hogt trong kinh doanh, dgc biet la yi'u td gid cd, hdu hi't do cdc gia dinh tU qudn ly, chinh lich gid mua vd bdn khdng cao, theo nghia ""lay cdng ldm ldi"
• Md binh "Trung tam thtfdng mai", binh thffc ndy the hien stf phat trien cao cua be tiidng chd trtfdc day, tren cd sd nang ca'p mdt sd dieu kien ba tang kinh doanh mang tinh vdn minh hdn. Hi thdng ndy thu hut khd ldn bg phdn ddn cu mua sdm vd hdng hda rdt da dgng ddp ffng nhu cdu mua sdm cua cdc thi'hi phu nff.
• Md binh sieu tiii la loai hinh hd'p dan ctf dan dd'n vie'ng tiiam va cin tiiiet mua
sam ne'u chi phi bd ra nhd bdn Ipi icb ma bp tiiu dtfdc. Ta't nhien, qud trinh hinh thdnh vd phdt triin cua siiu thi trong nhiiu ndm qua bffdc ddu hinh thdnh thdi quen mua sdm tgi siiu thi cho mdt bg phdn ddn cucd thu nhdp khd vd vd'n di thdi gian rdi cd tinh chd't quyet dinh.
Ngoai nhffng loai hinh kinh doanh ban le truyen thd'ng ndu trdn, cac y kie'n
phdng van cung nba'n manh dd'n qua tiinh phat tirien cac binh tiiffc kinh doanh ban le
CANH TRANH G I C A C A C M O HINH KINH DOANH BAN LE: 143 mdi, cu the nhff: ban bang di ddng, ban bang trdn internet, bdn hang trdn truyen binh,
ban bang qua thff tin,... Sff ndng ddng cda thi trtfdng non tre nhtf ntfdc ta vdi stf da dang cac loai binh kinh doanh bdn le se dtfa de'n nhffng canh tranh khd'c lidt, nhtf la "cude chie'n" trong tffng loai binh va giffa cdc loai binh.
3.2.2. Ve tinh chdi vd dgc diem cgnh tranh trong kinh doanh bdn le
Trao ddi xung quanh cdc vd'n de neu trdn vd thdo ludn cbinh ve canh tranh giffa eac td chffc kinh doanh bdn Id, cdc ffng vien dff vd'n deu thd'ng nha't ede quan diem sau day: Mgt Id, "canh tranh lan nhau giffa cdc td chffc kinh doanh ban le cd eting ddc diem kinh doanh, eilng loai binh kinh doanh, kinh doanh effng nhdm bdng, ngdnb hang vd hffdng dd'n cffng dd'i tffdng khdch hang mue tieu" Sff canh tranh ndy dien ra chff ye'u tren vung thi trffdng ma eac td chffc bdn Id bPat ddng, vi the, canh tranh ve gid ed, chd't Iffdng bang hda vd dich vu, vi tri kinh doanh, thdi dp ehdm sdc khdch bang,... la nhffng yd'u td ndi trdi. Hai Id, "canh tranh lan nhau giffa ede td chffc kinh doanh thudc ede loai binh kinh doanh bdn le khde nhau nhffhg trung nhau vd phd hang kinh doanh bode kinh doanh cdc bdng hda tieu dffng rdng rai, cung hffdng dd'n cdc dd'i tffdng khdch hang mue tidu va tpa lac trong cung yffng khdng gian thi trffdng theo quan diem mua sam cua khdch bang" Trdn ed sd xem xdt ve eac phd'i thffc trong kinh doanh ban Id nhff phd hdng, dieb vu, gia ca hdng hda vd yd'u td' van minh, ke't qua trao ddi eua cdc ffng vien dtf van cho phep tdng hdp trong sd dd 4.
Ke't qua phan tich tuf phdng van cac ffng vien trong nganh kinh doanh cho thd'y rang cdc tieu thffc canh tranh trong bdn le bao gdm: Gid cd, ehdt lugng hdng hda, mffc do da dgng mat hdng, tinh sdn sdng cua mdn hdng, uy tin cdc nhdn hiiu hdng hda, dich vu chuyen hdng, dich vu khdch hdng, tinh thudn tiin. sU bdy tri hdng hda bin trong, qui hoach khdng gian bdn hdng, mffc do hd'p ddn cua diim ban,...
Van de quan trpng la dinh vi sff canh tranh lln nhau giffa cdc loai binh kinh doanh ban le tdn tai tren cffng vffng khdng gian thi trffdng dia ly. Theo ke't qua phdng va'n, vi tri trong canh tranh hoac mffc dp canh tranh effa tffng loai hinh bdn Id tiie hidn trong sd do 4. Nhtf vdy, "mdi loai binh ban Id deu ed nhffng ldi the canh tranh nha't dinh so vdi cdc loai binh bdn le khde", "cae chff the kinh doanh bdn le canh tiranh nhau gidnh giat khdch bang, nhffng khdng hoan todn dd'i diu nhau"
144 m NGOC MY'. BANG VAN MY"
Don \i, ph6 hkng h^p
% JSr.
n
<
•C
HOi nh$p, ph6 h^ng r$ng \k sau
<S
te a.
'S'
GU c§ htkng h6a th^p Gii ca hing h6a cao So do 4. Md hinh cdc lUc lugng cgnh tranh
Van dd cd tinh chat quye't dinh Id mdi chff the kinh doanh trong tffng loai binh eIn xdc dinh chie'n Iffdc va cbinb sdeh kinh doanh nham nang cao ndng lffe canh tranh de cd the thu bfft nhidu khdch hang vd bdn hang. Mat khae, chffng ta cd the quan sat tinh binh canh tranh eua cae lffe Iffdng kinh doanh ban Id dtfa tren stf dinh vi cffa cdc chu the kinh doanh ve cdc nhdn to'chu chd't quyet d(nh thdnh cdng trong nganh kinh doanh, hay ndi edch khde la sff thid't lap be thd'ng ba ting kinh doanh va cbinb sach kinh doanh nham cung ca'p cae gid tri kinh td' gia tdng cho khdch hang. Cac nhan td chff chd't quyd't dinh thdnh cdng cd vd phffdng dien ly thuyd't cung nhtf cae danh gid thao luan cua cac nhd qudn ly kinh doanh bdn le thd'ng nhd't bao gdm: chd't lugng ddi ngu nhdn viin. hi thdng thdng tin qudn ly, doanh sdbdnJm-. td chffc cdng tde hdu cdn kinh doanh. mffc do da dgng cua phd hdng. tde do quay vdng hdng tdn kho. hi thdng giao hdng vd chuyen hdng, quan hi vdi cdc nhd cung ed'p, cdng tde truyin thdng vd qudng bd, uy tin thuong hiiu vd gid tri gia tdng cung ed'p cho khdch hdng.
Ke't qua nghien cffu nay cho phep tffng chii the kinh doanh ban le nhan didn vi the trong canh tranh cua cd sd kinh doanh thudc loai binh kinh doanh, tff dd de xuat cac dinh hffdng mang tinh chie'n Iffdc va cac gidi phdp nham nang cao ndng Itfc canh tranh dd cd the tdn tai va phdt trien. Gidi phap kinh doanh vd nang life canh tranh phu thudc ldn vdo stf hodn thidn cac nhdn to chff chd't thanh cdng, tffc la hodn thi^n mo hinh kinh doanh trong tU(fng lai.
3.2.3. Cdc dinh hildng phdt trien cho cdc logi hinh kinh doanh bdn le
Dd'i vdi cac loai binh kinh doanh ban le truyen thd'ng nhtf chd va cac cffa hang ban le, cin thie't phai cd nhffng ddi mdi ve md binh kinh doanh, tid'p tue phat buy cac
CANH TRANH GlCfA CAC MO H I N H KINH DOANH B A N LE: 145
ldi the canh tranh so vdi ede loai hinh khde, kien todn cdc ye'u td ye'u kdm, cu the:
• Qui hoach vd kid'n thid't he tiid'ng chd mpt edch qui md, hipn dai, ben vffng
• To chffc boat ddng kinh doanh ben trong chp cho pbii hdp vdi cdc ydu clu vdn minh, hidn dai, ddc biet trong ede dd thi.
Yeu to Gid cd Yeu to chat Iv^mg hdng hoa Mire dg da dqing mdt hdng Tinh sdn sdng cua mon hdng Uy tin cdc nhdn hi^ hdng hoa
Dich vu chuyen hdng Dich vu khdch hdng Tinh thuan ti$n cho viec mua sdm
Su bdy tri hdng hoa Qui hoach khong gian bdn hdng Mue dq hdp dan ciia diem bdn
w M B
•<©
E
N e
•o e
2 « s u s
u
* _
Ili
*
+ +
- _ -
-
+ +
*
* - _
*
+
][
+
B
+
+
s
CA
_* I T6t
+ Trung binh Yeu
So do 5. Luc lugng cgnh tranh vdi cdc tiiu thffc mua hdng cua khdch hdng
146 n ^ NGOC MY'. BANG V A N MY"
Chdt lu-ftng dpi ngu nhdn vidn Hf thdng thdng tin quin /^
Doanh sd bdn trin m^
To chd-c cdng tde h^u cdn Mue dp da d^ng ciia phd hdng Toe dp quay vong hdng ton kho
Hf thdng giao hdng vd chuyin Quan hf vdi cdc nhd cung cap Cong tde TT vd qudng bd Uy tin ciia thuromg hifu Gid tri gia tdng cho khdch hdng
w M a
•<©
s
Ml
e
s
9
X
u
+ ]H[
bs
e '5 a
CA
_ -
* _
*
+
*
+
*
+ +
.
+ +
+
* -
*
*
*
+
* _
*
*
+
*
+
- I M
+
^
^
+
_
+
*
*
+
*
1 .
+ + +
- 1
*
*
+ +
Tot
I -)- I Tning binh I Yeu
So do 6. Luc lugng cgnh tranh vdi cdc nhdn td quyi't dinh thdnh cdng
• Tff nhdn hda cdc chd nham binh thanh md'i ben ke't chat che giffa Cdng ty chd va cdc chff the kinh doanh d chd, tao dieu kien cho viec truyen thdng va quang ba ve chd.
• Sap xd'p lai cac ngdnb hang va mat bang kinh doanh d chd, tranh cac nhdm bang va mat bang dd'i khdng vdi cdc loai binh kinh doanh ban le khae, nhd't la sieu thi.
• Td chffc khdng gian ben trong va ben ngodi chd mdt each hdp ly nham tao dieu kidn cho mpi ngffdi kinh doanh binh ding va hdp phdp.
• Chud'n mffc hda cae effa bang ban le, tdng effdng cdc qui dinh phap ly ve dia diem kinh doanh, cffa bang kinh doanh va ndi d effa gia dinh.
• Ddo tao bdi dffdng dpi ngu nhan vidn ban hang mang tinh chuyen nghiep.
• Tang effdng cdng tde xay dtfng tiitfdng bieu, nang cao uy tin tbtfdng bieu cua cd sd.
Dd'i vdi eac loai hinh kinh doanh ban Id bidn dai nhtf Trung tam thtfdng mai, sidu thi, cin xac dinh lai md binh kinh doanh cho phu hdp vdi hoan canh kinh te va mdi trtfdng sd'ng cffa ntfdc ta, cu the:
• Hoan thien yd'u to san pham va dich vu cua md hinh kinh doanh ban le hien dai.
CANH TRANH GICA CAC MO HJNH KINH DOANH BAN Lfe: LIZ
• Phdt tridn tbtfdng hidu thdng qua vipe cung ed'p sdn pham mang tbtfdng bieu nhd phan phd'i.
• Tang ctfdng cdc dich vu khdch hdng, phdt tridn khdch bdng thdnh vidn.
• Dinh htfdng td't cdc dieu kidn ha ting kinh doanh cho pbii hdp vd ddp ffng yeu clu ve chi phi kinh doanh.
• Tdng effdng bdn ke't vd hdp tde vdi cdc nhd sdn xud't dd phdt tridn thffdng hi^u nhd phan phd'i v^ gidm gid mua bdng hda.
KMT LUAN
Canh tranh vd ndng lffe canh tranh Id mdt khdi nipm quen thupe ddi vdi cdc chu the kinh doanh. Nghidn cffu thdm dd ndy ehi dffng lai d vide phdc thdo viln cdnh canh tranh giffa cac td chffc kinh doanh bdn Id. Ke't qud nghien cffu da chi ra nhffng diem manh va diem yd'u cffa tffng loai hinh trong kinh doanh vd canh tranh. De cd the eilng tdn tai, mdi chff thd trong tffng loai hinh phai nhin nhan tich ctfc ve canh tranh vd de xud't nhffng giai phdp thich ffng trong bd'i cdnh canh tranh vd nang cao ndng Iffc canh franh. Sff da dang cua cdc loai hinh ban le trong thi trtfdng bdn Id ntfdc ta Id minh chffng hung bdn ve canh tranh manh me giffa cdc loai binh. Vide xdc dinh con dtfdng chien Itfdc cho mdi loai binh de ta't cd cung tdn tai, gdp phIn tich ctfc cho stf phdt trien lanh manh cua thi trtfdng ban le, dap ffng td't nhd't nhu clu mua sam cffa ctf dan.
148 D 6 NGOC M Y°. D A N G V A N MY"
TAI LifeU THAM KHAO
[I] Y. Allaire, F. Mihaela, Strategies et moteurs de performance, Montreal, Cheneliere/
McGraw-Hill. (2004).
[21 S. Brown, Retail Location Theory: Evolution and Evaluation, The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, Vol. 3 No. 2, pp. 185-229, (1993).
[3] p. B Cario, Efficiency in Hypermarket Retailing: A Astochastic Frontier Model, International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, Vol. 15, pp. 171-189, (2005).
[4] G. Cliquet, Le modile d'affaires du supermarchi dans le contexte du pays imergent , Cahier de recherche de I'Universitd de Rennes 1, (2006).
[5] R. Dickinson, and B. Cooper, (1992), The Emergence of Cost-based Strategies in Retailing, Journal of Marketing Channels, Vol. 2 No. 1, pp. 29-45.
[6] R. M. Grant, Manufacturer-Retailer Relations: The Shifting Balance of Power, in Johnson, G. (Ed.), Business Strategy and Retailing, John Wiley & Sons, Chichester, (1987).
[7] W.S. Howe, UK Retailer Vertical Power. Market Competition and Consumer Welfare, International Journal of Retail & Distribution Management, Vol. 18 No. 2, pp. 16-25, (1990).
[8] G. Johnson, (Ed.) Business Strategy and Retailing, John Wiley & Sons, Chichester, (1987).
[9] J.N. Kapferer, Strategic brand management. The Free Press, New York, 341 pages, (1992).
[10] D. Knee, D. Walters, Strategy in Retailing: Theory and Application, Philip Allan, Oxford, (1988).
[II] D. Morsehett, B. Swoboda & Schramm-Klein, Competitive strategies in retailing-an investigation of the applicability of Porter's framework for food retailer. Journal of Retailing and Consumer services. Vol. 13, pp. 275-287. (2006).
[12] M. Porter, Competitive Advantage, Free Press, New York, NY, (1985).
[13] M. Sophie, Nouvelle concurrence verticale entre producteurs et distributeurs francais, Cahier de recherche de I'Universite Paris Dauphine, pp. 1-10, (2000).
[14] V Vishwanath, J. Mark, Your brand's best strategy. Harvard Business Review, vol.
75, mai/juin, p. 123-129, (1997).
CANH TRANH GlCfA CAc MO HJNH KINH DOANH BAN LE: 149 SUMMARY
THE COMPETITION BETWEEN RETAIL BUSINESS MODELS:
METHODOLOGY AND RESULTS OF EXPLORATORY RESEARCH IN VIETNAM Do Ngoc My, Dang Van My This article studies the theory of business competition in general and the retail business in particular. On that basis, the authors propose some methods to analyze the competition between different types of retail business and identify key factors for success in the retail business. After exploring the results of research on the retail market through interviews with business managers, the paper points out some important conclusions on the competitive situation among different types of retail business and identify key elements leading to the success in retail business on the retail market in our country. The research contributes significant orientations to retail business competition. From the nature and characteristics of competition, the research also suggests improvements in the business model of each types of retail with the hope that all types coexist in the retail market in our country.
•Trrfdng Dai hpc Quy Nhdn
170 An Drfdng Vrfdng-Quy Nhdn-Binh Dinh
"Khoa Thrfdng mai du lich, Trrfdng Dai hoc Kinh te'-Dai hoc Da Nang Ngay nhan bai: 02/01/2011; Ngay nhan dang: 29/3/2011.
