CH T “DÂN GIAN TRONG NH C M I VI T NAM
Ph m V n H
Khoa G áo d c u h c - M m non Ema l ha p @dhhp edu n Ngày nh n bài: 14/3/2022
Ngày PB ánh giá: 28/4/2022 Ngày duy t ng: 05/5/2022
TÓM T T Nh ng n m g n y công chúng y u nh c Vi t Nam khá quen thu c v i t n g i
“nh c d n gian ng i”. C m nh n chung, ó là nh ng tác ph m m nh c c sáng tác trong th i hi n t i, nh ng t m i u, l i ca, ph i khí, cho n nh ng v n li n quan n trang ph c, h nh th c bi u di n c a ca s ... u toát l n tính ch t c a m nh c d n gian, d n t c. góp ph n c th hóa “c m nh n” ó c a công chúng, chúng tôi xin c chia s c ng b n c m t s v n
v ch t d n gian trong nh c m i Vi t Nam.
T khóa m nh c, nh c Vi t Nam, nh c m i Vi t Nam, nh c d n gian ng i.
“FOLK NATURE IN VIETNAMESE NEW MUSIC
ABSTRACT Nowadays, the Vietnamese music-loving public is quite familiar with the name "contemporary folk music". In general, these are musical works composed in the present time, but their melody, lyrics, arrangement, even problems related to the singer's costumes and performance forms are all imbrued with the nature of national folk and music. In order to contribute to concreti ing that "feeling" of the public, we would like to share with readers some issues about the folk features in Vietnamese new music.
Ke words music, Vietnamese music, Vietnamese new music, contemporary folk music.
1. T V N
Theo m t ngh a chung nh t “ ng i” là m t khái ni m ch th i gian hi n t i, ng i trong m nh c Vi t Nam có l gi i h n c m r ng h n. Nói t i ph m tr này nh ng nhà nghi n c u m nh c, c ng nh nh ng b nh lu n, bi n t p vi n m nh c c a các c quan truy n thông i chúng th ng có ng hóa khái ni m này v i th i gian xu t hi n c a dòng m nh c th tr ng - dòng m nh c h nh thành t sau n m 1886 cho n hi n nay. Nh ng t m hi u v “ch t d n gian” trong m nh c ng i, có l chúng ta ph i i t xu t phát i m c a th i gian h nh thành dòng
“nh c m i Vi t Nam”, h nh thành t nh ng n m u th k 20.
2. L CH S NGHIÊN C U V N C ng c p v v n này s m có nh ng bài vi t tr n m t s t p chí, chuy n san nghi n c u ngh thu t. Tr n báo Ng i Lao ng, xu t b n ngày 2-11- 2008, tác gi Thu Trang d n quan i m c a ngh s Tr n Hi u trong bài vi t:
“không có m nh c d n gian ng i”, theo ó ngh s cho r ng: “không n n d ng thu t ng m nh c d n gian ng i”
ch nh ng tác ph m c x y d ng b ng ch t li u m nh c d n gian. Chúng tôi cho r ng Ngh s Tr n Hi u có l khi lo ng i t n g i ó s c hi u là bài d n ca nào ó c tr nh bày l ng ghép v i cách tr nh di n c a m nh c ng i. Còn i t ng mà chúng ta ang bàn y ch n
gi n là: “nh ng ca khúc mang m h ng d n ca theo phong cách m i”.
Tác gi Nguy n Hoà bài “Th i c a nh c D n gian ng i” Báo Pháp lu t s ra 23- 8-2008, c ng kh o sát trong th tr ng m nh c, trong ó có m t ngày càng nhi u nh ng tác ph m mang m h ng d n ca và a ra nh n nh y là giai o n l n ngôi c a nh ng tác ph m
“nh c d n gian ng i”. Tuy nhi n bài báo g n nh ch d ng l i vi c th ng k s l ng tác ph m c ng v i m c h ng ng c a công chúng i v i nh ng tác ph m ó.
Các bài báo “Vai trò c a d n ca, nh c c truy n d n t c trong ca khúc ng i”
c a tác gi Thanh Truy n báo L m ng online s 25-9-2014, và “Nh c d n gian ng i: Sóng ng m m nh m ” c a tác gi Quang H ng -T p chí S c kho - i s ng (18-11-2016), có chung quan i m v vai trò, giá tr c a m nh c c truy n trong các tác ph m m nh c ng i. Theo ó các tác gi không ch kh ng nh v giá tr v n hoá, ngh thu t c a m nh c c truy n trong quá kh mà còn là m ch ngu n vô t n c a nh ng ch t li u quan tr ng trong
i s ng m nh c hi n nay.
Trong bài “Phong cách th hi n ca khúc d n gian ng i”- t p chí Nghi n c u V n hoá s 32 (tháng 6 n m 2020), tác gi Ph m Ng c Khu l i i vào ph n tích và tr nh bày chi ti t v nh ng v n xung quanh vi c tr nh di n nh ng tác ph m, t hoà thanh, ph i khí, dàn nh c m cho n phong cách tr nh di n c a ngh s tr n s n kh u.
Cho n nay ch a có bài báo hay công tr nh nghi n c u nào c p n l ch s khai thác và s d ng ch t li u m nh c d n gian trong m nh c m i Vi t Nam.
3. KH I NI M V CH T LI U DÂN GIAN VÀ ÂM NH C M I VI T NAM
Cho n nay, m nh c Vi t Nam c nh h nh g m 2 v ng c b n, v ng th nh t là m nh c c truy n, v ng còn l i là
m nh c m i.
3.1. Ch t l u d n g an
Ch t li u m nh c d n gian có th nói là t ng th nh ng ch t li u t thang m, i u th c cho n m i u l i ca, s n có trong m nh c c truy n. Theo PGS.TS Nguy n Th y Loan, m nh c c truy n là t ng th nh ng di s n m nh c h nh thành và phát tri n trong quá kh n c ta k t th i phong ki n tr v tr c, còn l u truy n cho t i nay mà ch a b nh h ng ngo i l i1. Trong m nh c c truy n c ng có s ph n v ng c b n d a tr n c s m c ti u sáng t o và th c hành ngh thu t c a ch th . N u ho t ng m nh c v m c ích môi sinh th nh ng s n ph m và ch th sáng t o ra nó thu c v m nh c chuy n nghi p, có th k t i dòng m nh c cung nh, bác h c nh ca tr , nh nh c, và h k ch cung nh (s n kh u tu ng). Ngoài ra trong d n gian c ng có nh ng lo i h nh m nh c chuy n nghi p c a nh ng ng i hát rong, hát x m, ca nh c ph c v nh ng nghi l tín ng ng, tôn giáo và phong t c th i phong ki n, ví d nh nh c thi n, hát ch u v n, nh c hi u...
m nh c d n gian thu n túy là s n ph m ngh thu t c a nh ng ng i không l y vi c th c hành m nh c môi sinh, i v i h m nh c có th là m t ph ng ti n lao ng c bi t, ví d nh hát ru d ng ru tr ng , ví d nh hò d ng
1 Nguy n Th y Loan, m nh c c truy n Vi t Nam - nxb i h c s ph m Hà N i, 2005, tr 5
v n d ng s c l c c a nhi u ng i trong h nh th c lao ng t p th , có th là d ng l i hát trao truy n cho nhau nh ng kinh nghi m lao ng s n xu t, bài hát t o ng l c không khí trong s n ch i con tr nh ng dao, l i hát trai gái trao nhau t m t nh nh hát ví, hát úm, hát tr ng qu n, hát cò l ...
3.2. Âm nh c m V t Nam - T n nh c V t Nam
m nh c m i Vi t Nam là nh ng s n ph m m nh c do ng i Vi t Nam sáng t o nh ng s d ng nh ng ph ng ti n di n t , ph ng pháp, và phong cách sáng tác c a m nh c Ph ng T y. Nh ng tri th c này c du nh p vào Vi t Nam t nh ng n m cu i th k 19, n m 1858 th c d n Pháp x m chi m Vi t Nam, r t nhanh sau th i i m ó d u n c a v n hóa ph ng t y trong ó có m nh c xu t hi n trong các ô th l n c ba mi n B c - Trung- Nam n c ta. Theo ch n c a qu n i th c d n Pháp, m nh c qu n hi u nhà binh, nh ng oàn ca nh c t p k c a ph ng T y nh ng t i m gi i trí ô th d n tr l n quen thu c v i ng i d n Vi t Nam. T ó h nh thành l n trào l u hát gi ng b i nh ng b n nh c t y, h c nh c T y, t l i ta theo giai i u T y và sáng tác ca khúc theo phong cách m nh c ph ng T y. Và th h nh ng con chim u àn c a T n nh c Vi t Nam ra i. N m 1938, tác ph m M t ki p Hoa c a Nguy n V n Tuy n - Nguy n V n C n c gi i thi u tr n v n àn c coi nh tuy n ngôn chính th c c a n n nh c m i Vi t Nam, ti p n i M t Ki p Hoa, hàng lo t tác ph m khác nh B nh Minh, c a nh c s Nguy n Xu n Khoát, m ông c a nh c s Nguy n V n Th ng Gi t m a thu - ng Th Phong B bàng, c a nh c s L Y n... Ngay t thu b nh minh
ó T n nh c Vi t Nam k p l i nh ng d u n v nh ng giá tr ngh thu t không th ph nh n c a m t n n m nh c s d ng ngôn ng Ph ng T y nh ng v n mang
m h n c t c a d n t c.
3.3. Ph n v ng m nh c m V t Nam Theo di n ti n c a l ch s d n t c, m nh c m i c ng tr i qua nhi u quá tr nh phát tri n v i nh ng t n g i khác nhau mà nh ng t n g i ó nhi u khi ch thu n túy ph n bi t ch không ph i bi u tr ng v n i dung. nh ng n m u th k 20, nh c m i c g i là t n nh c ph n bi t v i c nh c ( m nh c c truy n)- hi n nay các ngh s H i ngo i (nh ng ngh s Vi t Nam hi n c trú n c ngoài) v n d ng nh ng t n g i này. Tuy nhi n c ng chính nh ng tác ph m m nh c m i sáng tác vào th i gian ó cho t i nay v n còn c g i là
“nh c ti n chi n”. T n g i này c n c vào qu ng th i gian h nh thành dòng m nh c là tr c s ki n “toàn qu c kháng chi n- n m 1946”.
Sau Hòa b nh l p l i 1954, t n c chia thành 2 mi n v i 2 ch chính tr khác nhau, mi n B c do ng l nh o v i 2 nhi m v chi n l c, th nh t x y d ng thành công ch ngh a x h i và tri vi n cho mi n Nam c ng chi n u h ng t i m c ti u th ng nh t t n c giành c l p d n t c. Trong hoàn c nh ó V n hóa ngh thu t, trong ó có m nh c h ng ng nhi m v x y d ng m t
“n n v n ngh x h i ch ngh a v n i dung và d n t c v h nh th c1”, trong ó quan i m “tri t ch ng l i m i
1 h a Ban h p h nh ng ng ng ao ng t am g h n ngh to n q l n
th 2, ng 20-2-1 , n n ng h
n n h n ngh , xb S th t, ,
1 0, t 12-21
bi u hi n c a t t ng t s n, ph b nh t t ng ti u t s n, ti p t c xóa b tàn tích c a t t ng phong ki n và nh ng t t ng sai l m khác1” c nh n m nh.
V v y m nh c l i c ph n chia thành 2 v ng, khuynh h ng m nh c h ng ca y u n c nh h nh t sau n m 1930 c g i là nh c khuynh h ng m nh c l ng m n c g i là nh c vàng.
Trong ó nh c vàng b c m l u hành tuy t i.
Sau n m 1986 có th m m t s t n g i nh : nh c tr , nh c “x a”, nh c s n, nh c bolero... Theo cách ph n lo i trong Li n hoan ti ng hát truy n h nh toàn qu c 2019
“Sao mai” th các tác ph m tham d c chia thành 3 nhóm: Nhóm phong cách d n gian bao g m nh ng tác ph m m nh c d n gian thu n túy, ho c nh c m i nh ng s d ng ch t li u m nh c d n gian “d n gian ng i” nhóm phong cách nh c nh - nh c ng i và nhóm phong cách thính phòng.
4. CH T LI U DÂN GIAN TRONG ÂM NH C
T th i Nguy n Th y, m nh c không có s ph n chia ng c p x h i, luôn là tài s n chung c a c c ng ng, tính “d n gian” là m t trong nh ng c i m c h u c a m nh c. Sang th i C i, h nh thành l n dòng m nh c chuy n nghi p và tr thành m t trong nh ng nhu c u có tính c quy n c a t ng l p th ng tr . góp ph n t o n n s ph n nh tôn qu c a tôn giáo c ng nh t ng l p qu t c th i k ó, nh ng ng i làm m nh c chuy n nghi p b t u có xu th tách r i m ch ngu n d n gian, ti n t i s phát tri n c l p.
1 n n ng to n t , t p 21, xb h nh t q g a, , 200 , t 1
Qúa tr nh này kéo dài nhi u th k cho t i th i k suy thoái c a nhà n c phong ki n. các n c T y u, khi y ó xu t hi n nh ng bi n c x h i chu n b cho các cu c cách m ng T s n th c ng là th i i m h nh thành l n tr ng ph i ngh thu t m nh c C i n Vi n n a sau th k 18. M t trong nh ng d u n quan tr ng c a trào l u ngh thu t này chính là m nh c d n gian ho c nh ng ch t li u m nh c d n gian xu t hi n trong các tác ph m chuy n nghi p “...Nh ng bài d n ca thành th , nh ng khúc van x , v i u Len le, nh ng b n x r nát, n c tuy c...
là nh ng món n tinh th n không th thi u i v i ng i d n thành Vi n y u nh c...2”. K t ó xu th chuy n nghi p hóa nh ng tác ph m m nh c d n gian càng tr l n m nh m trong tác ph m c a các nh c s thu c tr ng phái m nh c L ng m n nh F. Shuber F. Chopin F.
Lixt... Nh ng bi n ng tr n y có th k t i 2 nguy n nh n quan tr ng, th nh t khi m nh c không còn là c quy n h ng th c a t ng l p qu t c ho c tôn giáo th các ngh s s h ng t i nhu c u c a t ng l p b nh d n. V v y m nh c d n gian chính là nh ng ch t li u ph h p nh t cho s phát tri n c a m nh c áp ng nhu c u th ng th c ngh thu t c a qu ng i qu n chúng. Th hai, s b t c do c n ki t tài và ch t li u c a m nh c chuy n nghi p.
Xuôi theo dòng ch y c a l ch s m nh c m i Vi t Nam, chúng ta có th th y m t các tác ph m m nh c mang m h ng d n gian ngày m t gia t ng, v i nh ng ph ng th c khai thác và s d ng ch t li u h t s c phong phú và a d ng.
2 Th Vinh - Nguy n Th Nhung- L ch s m nh c th gi i t p 2- nxb Nh c vi n Hà N i 1985, tr5
4.1. Co làn u d n ca nh m t lòng b n phát tr n tác ph m
Có th nói ngay t khi h nh thành phong trào sáng tác m nh c theo phong cách T y u cho n nay, nhi u nh c s Vi t Nam r t quan t m t i tính cách d n t c hay màu s c d n t c trong tác ph m. Trong giai o n này, các tác gi v a có mu n th nghi m cách th hi n ch t li u m nh c c truy n b ng i u th c ph ng t y, b n c nh ó còn là khát v ng t c ng v n hóa d n t c trong phong cách sáng tác m nh c m i. “B nh Minh” là m t sáng c a nh c s Nguy n Xu n Khoát, l i ca c a Th L , ra i
n m1938, theo khuynh h ng các tác ph m “H ng ca y u n c1”. Bài hát này b t u hoàn toàn b ng thang ng cung ( i u b c) trong c nh c Vi t Nam. m i u có th coi là lòng b n2 c a i u L u Th y, d n ca B nh Tr Thi n.
Nam b , n nh ng n m cu i c a th p ni n 60, h ng ng ch tr ng t ng công kích, t ng kh i ngh a trong cu c kháng chi n ch ng M , c a h i ngh TW ng 143, kh p chi n tr ng Mi n Nam, phong trào các bà “M ào h m” c c nh n r ng, h nh nh các bà m nh m t trong nh ng bi u t ng anh h ng c a cách m ng Vi t Nam, h nh nh ó
i vào trong v n h c - ngh thu t, n m 1968 nh c s Hoàng Hi p cho ra i tác ph m “ t qu ta m nh mông” ph tr n bài th c ng t n c a nhà th B i Minh Qu c. Bài th ng i ca h nh nh ki n trung, gan d c a các bà m , dành th i gian c a c cu c i v i nhi m v ào h m che ch cho nh ng ng i chi n s cách m ng. Thông i p c a tác ph m chính là x y d ng l n m t t ng ài, ghi nh , ng i ca chi n công v i mà th m l ng c a
1 Nguy n Th y Loan - L c s m nh c Vi t Nam, -nxb m nh c 1993, tr69
2 Lòng b n- m t t n g i d n gian ch b n g c c a nh ng làn i u d n ca. D a tr n giai i u c a “lòng b n” này nh ng bài d n ca sau ó có thay l i ho c m t b ph n
m i u c g i là các d b n.
3 L Du n II -nxb Chính tr qu c gia - 2008 tr7
nh ng ng i m trong cu c kháng chi n ch ng M c u n c. Trong i u ki n ác li t c a cu c kháng chi n lúc này, tác ph m m nh c n v i công chúng không n thu n là ph n bi u di n c a ngh s tr n s n kh u hay sóng phát thanh, mà là ti ng hát trong lòng m i ng i d n s ng trong v ng ch. V i s th n thu c c a nh ng làn i u d n ca, thông i p trong tác ph m nhanh chóng có c s lan truy n s u r ng trong qu n chúng nh n d n. Xu t phát t quan i m ó nh c s l a ch n làn i u bài d n ca L thi n thai - d n ca nam Trung b , làm ch t li u x y d ng tác ph m. Quan sát m t s m trong trích o n tác ph m d i y chúng ta có th th y m i li n h m t thi t c a 2 tác ph m nói tr n. Ví d :
Bài hát t qu ta m nh mông:
4.2. S d ng t t t u ch o trong d n ca x d ng tác ph m
Sau hòa b nh l p l i n m 1954, t n c t m chia thành hai mi n, mi n B c b t u công cu c x y d ng CNXH, c ng v i lao ng s n xu t và chi n u chi vi n cho mi n Nam, nh ng ng i ngh s , chi n s c ng k p th i i n nh ng v ng s u, v ng xa, t m tòi nghi n c u nh ng ch t li u m nh c d n gian a vào tác ph m nh ng tinh túy, h n c t c a d n t c, k p th i cho ra i nh ng tác ph m ng i ca nh ng i thay c a qu h ng c ng nh h nh t ng nh ng v anh h ng tr n m t tr n lao ng và s n xu t. “ u con i nhà tr ” là m t tác
ph m c a nh c s ào Ng c Dung, sáng tác n m 1965, l i hát thay l i t m s c a ng i m i v i con tr th hi n ni m vui, ni m tin y u khi g i con t i nhà tr . y có th coi là m t trong nh ng thay i r t l n trong t p quán sinh ho t c a ng bào d n t c thi u s . Ni m tin ó c ng chính là t nh c m c a h vào con ng l nh o c a ng, tr c nh ng i m i tr n qu h ng và hy v ng vào t ng lai t i sáng. Bài hát c chia thành 2 o n, toàn b o n u nh p h i ch m tác gi s d ng ch t li u ti t t u và m i u c a nh ng i u xòe r t n i ti ng c a d n t c Thái T y B c.
Ti t t u i u xòe
Trích o n giai i u
Ph ng th c s d ng ti t t u còn có th th y trong tác ph m “ m nghe hát ò a nh Bác c a c nh c s An Thuy n
Ti t t u trong bài “x m d m
4.3. S d ng m t ph n làn u d n ca nh m t b ph n c h u trong tác ph m
Hò là m t th lo i m nh c d n gian ph bi n trong i s ng lao ng c a nh n d n Vi t Nam, c u trúc c a làn i u bao gi c ng g m hai b ph n- thu t ng d n gian g i là “l p”, hò t p th là x ng và xô hò cá nh n là g i và k . c tr ng hi n hòa c a v ng sông n c Nam b s n
sinh ra nh ng i u hò cá nh n nh v y, hò nh m t h nh th c gi i bày t m t c a con ng i tr c thi n nhi n hay cu c s ng.
nói l n t nh c m c a ng i d n Nam b i v i Bác H , n m 1962 nh c s Tr n Ki t T ng cho ra i tác ph m “H Chí Minh p nh t t n Ng i”. Bài hát phát tri n d a tr n m i u và c u trúc c a làn i u Hò Nam b , L p g i hoàn toàn là m i u có trong các làn i u hò ng Tháp:
Trích o n tác ph m “ m nghe hát ò a nh Bác
L p k là ph n sáng tác c a tác gi .
Ph ng th c này chúng ta c ng có th t m th y trong tác ph m “M Y u con”
c a nh c s Nguy n V n T , sáng tác n m 1956 “ i trong h ng tràm” c a nh c s Thu n Y n, sáng tác n m 1982.
Sau n m 1975 t n c hoàn toàn gi i phóng m ra th i k m i trong b c ng cách m ng Vi t Nam, b n c nh nh ng tác ph m ng i ca, tuy n truy n nh ng thành t u c a ng, Nhà n c và nh ng ng i anh h ng tr n các m t tr n
chi n u và lao ng, nh ng h nh nh c a cu c s ng m i, t nh y u ôi l a xu t hi n ngày m t nhi u th m. i u ki n x h i c ng t o i u ki n thu n l i cho các ngh s nghi n c u và sáng tác d n t o n n b c tranh sinh ng c a m nh c Vi t Nam, t ó nh ng ph ng th c m i trong khai thác ch t li u m nh c d n gian c ng phát tri n. nh ng tác ph m i n h nh trong giai o n này chúng ta có th th y s a d ng trong nhóm ch t li u. B n c nh
nh ng nhóm ch t li u truy n th ng trong d n ca ng i Vi t và m t s d n t c thi u s i n h nh cho các v ng mi n th d n ca c a nhi u d n t c khác l n h i c bi t n, cách khai thác và s d ng ch t li u c ng r t tinh t có nh ng tác ph m ng i nghe ch còn th y th p thoáng m i u c a m t làn i u d n ca, th m chí là m t v ng d n ca nào ó, ôi khi có nh ng tác ph m ranh gi i gi a nh ng v ng d n ca c ng b xóa m . Giai o n này nh ng nh c s i n h nh cho phong cách sáng tác mang m h ng d n gian có th k t i c nh c s An Thuy n v i nh ng tác ph m “Chín b c t nh y u” sáng tác n m 1981, ch t li u d n ca Tày “Ca dao em và tôi”, sáng tác n m 1996 mang phong cách d n ca Trung b . Nh c s Phó c Ph ng, i n h nh v i nh ng ch t li u ca tr và d n ca B c b . Nh c s Nguy n C ng i n h nh v i ch t li u ca tr và m nh c d n gian B c B , T y Nguy n... Ch t li u ca tr trong tác ph m c a nhi u nh c s c kh ng nh b ng nh ng nét nh n nhá, luy n láy c tr ng c ng nh ki u ti t t u t do trúc tr c c a th lo i m nh c này có th c t m th y trong r t nhi u tác ph m: Phó c Ph ng v i “M t thoáng T y H ”
“Tr n nh Ph V n”. Nguy n C ng v i tác ph m “M t nét ca tr ngày xu n”
“Mái nh làng bi n”...
4.4. Kha thác nh ng tà , n dung trong v n hóa d n g an
Sau n m 1986 th h các nh c s tr không ch k th a mà còn nh h nh m t ph ng th c khai thác m nh c d n gian m i ó là ch n nh ng tài trong v n hóa d n gian ho c m t s bi u tr ng th m m trong v n hoá d n gian, ví d nh truy n c tích, ng ngôn, phong t c t p quán x a, l ng vào ó nh ng t ng c ng nh
thông i p c a cu c s ng hi n i, t ó nh ng tác ph m nh “V Hà T nh m nh i” c a Xu n Th y “Bà tôi” c a Nguy n V nh Ti n “Con cò” c a L u Hà An “Ôi qu tôi” “B n b ao nhà m nh” “ í a”
c a L Minh S n “Son” c a Nguy n c Ngh a... C ng v i n i dung, m i u c a tác ph m, ngoài vi c s d ng nh ng thang m, i u th c c truy n, các nh c s còn v n d ng nh ng ki u luy n láy, các t ph t o m, trong m nh c d n gian m t cách linh ho t nh m kh ng nh tính d n gian trong m i tác ph m.
Th i gian g n y, ph ng th c ng d ng ngh thu t ph i khí c ng c các nh c s ng d ng nh m t o th m cho nh ng tác ph m m nh c có ch t li u d n gian th m nh ng màu s c bi u t hi n i h t s c sinh ng ví d “Chi c kh n pi u”
c a nh c s Do n Nho “ àn c m d y v d y v n” “Mái nh làng bi n” c a nh c s Nguy n C ng, “Con cò” c a nh c s L u Hà An...
5. K T LU N
Nh chúng tôi tr nh bày tr n, có th th y màu s c d n gian trong nh ng tác ph m nh c m i Vi t Nam h t s c phong phú và a d ng. Cho n nay, th tr ng m nh c ghi nh n m t s l ng tác ph m r t l n v i giá tr ngh thu t cao.
Trong m i giai o n phát tri n c a l ch s d n t c, m nh c có nh ng ch c n ng khác nhau nh tuy n truy n, giáo d c, gi i trí...
trong ó m i nh c s u ph i c n i n nh ng i u ki n khách quan c a x h i tác ph m có nh ng giá tr nh t nh v v n hóa và ngh thu t. Do ó, nh n di n m t cách chính xác v nh ng giá tr ó ng i nghe nh c c ng c n có nh ng hi u bi t nh t nh v nh ng th i o n l ch s và thông i p mà tác gi g i g m.
Theo quan i m m h c, giá tr c a s n ph m ngh thu t c kh ng nh b ng tr l ng ngh thu t, v n hóa, trong m i ch th (tác ph m) và n ng l c c m th c a khách th (khán gi ). Chúng ta u bi t, m i tác ph m ngh thu t có ch ng trong lòng khán thính gi , tác gi u ph i có quá tr nh lao ng r t nghi m túc d a tr n s c m nh n t nh ng nguy n m u th c t . V v y s khi m khuy t c a tác ph m n u có, có th coi là s khi m khuy t c a chính tác gi . Nh ng s khi m khuy t trong c m th ngh thu t là c a khán gi . Không ph nh n r ng m t b ph n công chúng không nh - nh t là l p tr ngày càng tr l n d d i và th ng trong c m th ngh thu t nói chung. S d d i và th ng ó có th là thói quen nh ng b n ch t c a v n chính là s h n ch v n ng l c c m th ngh thu t. m i con ng i, n ng l c ó có th c tích l y trong quá tr nh sinh tr ng, nh ng v c n b n là ph i c ào t o. Trong h th ng giáo d c qu c d n chúng ta và v n có ch ng tr nh gi ng d y v m nh c t c p h c Ti u h c cho n h t ch ng tr nh Trung h c c s . Tuy nhi n v nh ng l do nào ó nh ng ch ng tr nh này có th ch a c quan t m úng m c, t ó k t qu ch a c nh mong
mu n. Ngoài ra nh ng c p h c này n n có nh ng ho t ng ngo i khoá nh m m c ti u b sung ki n th c m nh c d n gian c a a ph ng, v ng mi n và nh ng i u ch nh v cách th c t ch c, qu n l , h ng n m c ti u c i thi n c n ng l c c m th ngh thu t cho công chúng trong ó có th h tr c a t n c.
TÀI LI U THAM KH O
1. Phan Di n (ch t ch h i ng xu t b n) (2003)- V n ki n ng toàn t p, t p 21, Nxb Chính tr qu c gia, Hà N i.
2. Hoàng Ki u (2001), Thanh i u ti ng Vi t và m nh c c truy n, Nxb Vi n m nh c.
3. Nguy n Thu Loan (1993), L c s m nh c Vi t Nam, Nxb m nh c.
4. Tr n Thu Mai (ST&BS) (2003), D n ca Th a Thi n Hu , Nxb Thu n Hoá.
5. PGS TS Tô Huy R a (2008), L Du n II, Nxb Chính tr qu c gia.
6. V n Ti n, Ph ng Loan (2006), D n ca Vi t Nam, Công ty c ph n in Sao Vi t.
7. Th Vinh, Nguy n Th Nhung (1985), L ch s m nh c th gi i t p II, Nxb Nh c vi n Hà N i.
8. L Nh t V (1993), Thang m i u th c trong m nh c truy n th ng m t s d n t c Mi n nam Vi t Nam, Nxb Vi n v n hoá ngh thu t tp H Chí Minh.
