NHU'NG V A N Dt CHUNG V£ LICH SLF D A N G
DANG BO THANH PHO HA NO! LANH DAO XAY DUNG CHINH QUYEN
• 1 1 1
TRONG N H O N G N A M DAU GIAI PHONG (1954-1958)
ThS LE THI MINH HANH
S
au ehiln thdng Dien Bien Phu (7-5- 1954), Hiep dinh Gionevo duge ky kit (21-7-1954), miln Bde dugc hoan toan giai phdng. Mgt trong nhirng nhiem vu quan trgng bang dau ma Dang va Chu tieh Hd Chf Minh dac biet quan tam la cong tae tiep quan Thfl do. Theo Hiep dinh Gionevo, Ha Ngi ndm trong vimg tap ket 80 ngay cua quan dgi Phap. Trude khi rut quan, thue dan Phap vdi su giup dd cua My da cd tinh pha hoai Thu do ve mgi mat. Nhiem vu bet sue khan truang va quan trgng dat ra doi vdi Dang bg va nhan dan Thfl dd luc nay la tiep quan thanh pho, xay dyng va kien toan bg may ehinh quyen cae cap, khang djnh ve mat phap ly, buge Phap va Ddng minh phai thue hien day du cac dieu khoan da ky ket.Nhdm tang eudng eho Ha Ngi, ngay 29-8- 1954, Trung uong Dang da ra Nghi quyet so 145, bd sung them eae dong chi Tran Danh Tuyen, Vuong Thua Vu, Le Qude Than, Khuat Duy Tien va Tran Duy Hung vao Thanh uy Ha Ngi. Tiep do, ngay 6-9-1954 Trung uong Dang ra Nghi quyet tiianh lap Dang uy tiep quan Thu do dat dudi su lanh dao trye tilp cfla Bg Chfnb tri va Ban Bi tiiu. Ddng cbi Trdn Qude Hoan, Uy vien du khuylt Trung uong
* Hgc vien CT-HC qude gia Hd Chi Minh
Dang, Bf thu Thanh uy Ha Ngi tiire tiep lam Bf thu Dang uy, tiep quan lanh dao toan bg cac mat quan su, hanh ehfnh, kinh te, van boa, xa hgi va trat tu an ninh trong thanh pho.
Thuc bien ehu truong eua Trung uong Dang, ngay 17-9-1954, Hgi ddng Cbinb phu ra quyet dinh tharih lap Uy ban quan chinh Ha Ngi do Thieu tudng Vuong Thua Vu lam Chu tieh, dong thdd nhan manh: "Trong thdi ky tiep quan, Uy ban quan cbinb Ha Ngi la co quan lanh dao tdi eao trong Ha Ngi, thdng nhat tap trung mgi quyen lanh dao ddi vdi cac nganh boat dgng. Mgi chi tbi cua Cbinb phu va eae Bg deu giri eho Uy ban quan chinh.
Mgi lenh va mgi cdng bd deu do Uy ban quan chirih dua ra. Uy ban quan ehfnh phai tbi banh dung che do bao eao thinh thi"'. Ben eanh Uy ban quan ehinh, Chfnh phu chfl tnrang tbanb lap Uy ban banh ehfnh vdi su tham gia cua mgt so tu san va nhan sT yeu nudc.
De dam bao viec tiep thu va quan ly tat ca eae eo quan eac cap eua chfnh quyen Phap va Bao Dai, ngay 9-10-1954 bg may Uy ban quan ehfnh thanh pho Ha Ngi dugc thanh lap, bao gom eac bg phan:
1. Sd Tu lenh khu Ha Ngi.
2. Cac ban va eac sd: Ban Ngi chinh (Sd Cdng an va Sd Tu phap); Ban Kinh tl - Tai ehfnh (Sd Tai ehfnh, Sd Thui, Sd Kho thdc,
NHU'NG VAN DE CHUNG V£ UCH SU' DANG
Sd Kho bac, Sd Dia chinh, Sd Trude ba diln thd, Sd Cong thuang, Sd Mau dich, Sd Ngan hang, Sd Canh ndng, Sd Lao dgng); Ban Xi nghiep cong leb (Sd Hoa xa, Sd Buu dien, Sd Giao thdng, Sd Cong thuong, Sd Cong vu);
Ban Tuyen van xa (Sd Tuyen tiriydn, Dai Phat thanh, Td bao Tin tiic, Nha in Qude gia. Ban tilp quan nganh Giao due, Ban tidp quan nganh Y te).
3. Van phdng Uy ban quan ehfnh
Cac bg phan true thugc cd Phdng To ehue va Can bg, Phdng Quan ly va Phan phoi tai san, Phdng Ngoai kilu. Ban Kilm tra. Ban Cung eap^.
Nguyen tdc cbi dao eong tac tiep quan la Uy ban quan cbinb tbanb phd lanh dao viec tilp quan eac nganh, moi nganh do mgt ban phu tiacb lanh dao tiep quan, viec phan phoi dieu boa cdng tae tiep quan eua cae nganh tiong mgt khdi do eac ban phu trach.
Dugc tbanb lap tru'dc ngay tiep quan, Uy ban quan cbinb da nhanh chdng bat tay vao viec duy tri bat tu, dn djnh va ehuan bi nhirng dieu kien can thiet de banh ehinh boa boat dgng quan ly do tbi Ha Ngi cung nhu viec tien banh td chuc lai ehinh quyen d cac khu pho.
Uy ban quan chinh thanh pho Ha Ngi da tuyen bd giai tan bg may ebinh quyen cua djeh nbung van tam thai su dung eae Khu trudng trong bg may do. Cuoi thang 10-1954, Uy ban quan chinh thanh pho lap ra eae to edng tac. Cac cdng viee nhu truyen dat cae thong tu, chi tbi, ebu truong, chinh sach cua edp tren xuong co sd; tim hieu mgi mat ddi sdng nhan dan, tinh binh an ninh flat tu trong eac khu phd, ehuan bi eae dieu kien eho viee xay dung bg may ehinh quyen d cac khu pho;
don ddc eac khu truong lam viec... deu thong
qua eae td eong tae. Cae Khu trudng thudng ehi duge su dung lam nhung eong vide banh cbinb su -vu nhu cuu tl xa hgi, thj thue, giay khai sinh, gia thu, khai tu, tiiam ehf cd nod edn khdng su dung bg.
Sau bon mgt thang kl td ngay tiep quan, den eudi nam 1954, Ha Ngi da cd nhung thay ddi nhanh ehdng. Ddi sdng eua nhan dan va eac mat boat dgng eua thanh phd dan di vao dn djnh.
Tren ea sd do, Trung uong Dang va Dang bg thanh phd Ha Ngi quyet djnh ehuyen ddn bg may chfnh quyen thanh pho tu ea quan quan ehfnh sang ea quan dan ehfnh. Ngay 4-11-1954, Hgi ddng Chfnh phu ra quyet djnh thanh lap Uy ban banh chinh thanh pho Ha Ngi do Tran Duy Hung lam Chu tieh, Tran Danh Tuyen lam Phd Chu tich, cae uy vien gom Khuat Duy Tien, Trdn Van Lai, Le Quoe Than, Ha Ke Tan^
Nguyen tac lam viee eua Uy ban hanh ehinh la tap the larih dao, ea nhan phu trach, dl eao phe binh va tu phe binh, phat huy dan chu ngi bg, tang cudng don ddc kiem tra. Uy ban moi tuan hgp mgt lan, hang thang hgp mgt ky., Cae uy vien hgi y eae van de quan tigng vdi Chu tieh hoac Phd Chu tieh. Trong trudng hgp can thiet Chu tieh va Phd Chu tich trieu tap cugc hgp toan uy ban.
Vdi vide tbanb lap Uy ban banh chinh, bg may ehinh quyen thanh pho Ha Ngi song song tdn tai had thiet che, la Uy ban quan chinh va Uy ban hanh ehfnh. Trong giai doan mdi tiep quan, vai trd eua Uy ban quan ebfnb bet sue quan tigng, dam tiaeh eae edng viec nhu to chuc bao ve thanh thi, tidn ap bgn phan each mang, xu ly eac van dk ve ehfnh tri, kinh te quan tigng ddi vdi ngoai kilu. Vl sau, cflng vdi su tiiidt lap ddy du, hoan ebinh he thdng Uy ban banh ebinh eac edp, boat dgng cua Uy ban
26 TAP CHi UCH SLF O A N G - S6 10/2010
NHCFNG VAN DE CHUNG VE UCH SU' DANG
quan ebinh thu hep, giam dan. Uy ban banh chinh dan lam ehue nang quan ly mgi mat thanh phd, tap trung mgi nd luc de nang cao ddd sdng tinh thdn va vat chat cua nhan dan. Uy ban quan chinh ehuyen dan thanh eo quan quan su, lam chue nang nhu co quan quan su dia phuong ed nhiem -vu bao ve Thu dd.
Sau khi Uy ban banh cbinb thanh pho duge thanh lap, ngay 15-11-1954, chinh quyen cap quan ciing duge thiet lap vdi ban can su d 4 quan ngi thanh (chiu trach nhiem ea eong tae Dang va edng tac ehinh quyen). Ve to chue, ban can su quan lanh dao eae mat cdng tac eua cac td edng tae khu pho, td edng tae cd nhiem -vu bao cao thang vdi ban can su, nhung tren thuc tl, Uy ban quan ebinh va Uy ban hanh ebinh van tilp tuc ehi dao cac cdng vide lien quan den chinh quyin khu phd. Ddi vdi khu vue ngoai thanh, din eudi nam 1954, ban dai dien Uy ban quan cbinb va Uy ban hanh ehfnh duge thanh lap. Tai eac xa ngoai tbanb, ehfnh quyen mod dugc cbi djnh, mdi thdn cd mgt trudng thdn phu trach cac cdng tac trong dja ban.
Nhu vay, sau ban hai tiiang tiep quan (tu 10- 10-1954 din 31-12-1954), bg may ehinh quyin thanh phd Ha Ngi da dugc tbanb lap tu tbanb phd den eae khu phd, xa. Mae du he thdng td chuc ehinh quyen edn ehua hoan thien, doi eho chua cd su phan nhiem rd rang giua Dang va chfnh quyen, giua td chue ehinh quyen cac cap, he thdng td ehue edn ehdng cheo, song nd da gdp phan ddc luc cho edng euge tiep quan Thu do duge nhanh ggn va hieu qua.
Sau kbi edng tae tilp quan thanh phd hoan thanh thi binh thue chfnh quyin qua do (Ban can su d ngi thanh va Ban dai dien Uy ban quan ehfnh va Uy ban banh. ehfnh d quan ngoai thanh) khdng edn phfl hgp. Tu dSu nam
1955, d eae quan ngi, ngoai tbanb Uy ban hanh cbinb da duge thanh lap, cd nhiem vu quan triet, phd bien va dgng vien chinh quyen cap dudi va nhan dan thue hien eac chu tiarong, chinh sach eua Chinh phu va Uy ban hanh ehinh thanh pho; dam nhiem mgt sd edng tac hanh ehfnh do Uy ban hanh ehfnh thanh pho uy nhiem; giup Uy ban hanh ehfnh thanh phd quan ly tat ea eac uy ban banh chfnh lam thdi eae khu pho, xa va eac can bg cdng tae true thuge quan.
Ngay 9-5-1955, Uy ban banh chfnh Thanh phd ra Quyet dinh tbanb lap Ban dai dien ebinh quyen khu pho. Sd lugng, thanh phan eua Ban dai dien chinh quyen khu phd tu 1 den 3 ngudi, trong do ed gift lai mgt so Khu trudng eu (Ha Ngi khi do da lap duge 43 Ban dai dien d 36 khu phd ngi thanh va 7 xa ven ngi, gom 117 uy vien"*). Ngay 25-5-1955, Ban dai dien chfnh quyen khu pho dugc doi ten thanh Uy ban hanh ehinh lam thdi khu pho; d eae xa ngoai tbanb ggi la Uy ban banh ebinh lam thdd xa. Nhiem -vu cua Uy ban hanh chinh lam thai khu pho, xa dugc quy dinh: truyen dat nhijng chu truong, ke hoach eua Uy ban hanh chinh cap tren tdi nhan dan va y kien cua nhan dan len cap tren, to ebuc cac cuge hgp thudng ky va bat thudng vdi cac ban dai dien de nghe bao cao phan anh tinh hinh thac mac cua nhan dan...^. Dudi Ban dai dien ehinh quyen khu pho la Ban dai dien dan pho. Ngay 18-9-1955, Thudng vu Tbanb uy da ra Nghi quyet ve van de phan chia lai dja gidi eac quan va cae khu pho ngi, ngoai tbanb. Theo dd, ngi thanh Ha Ngi dugc ehia lam 4 quan (gdm quan I, II, HI va IV) va 36 khu phd. Cac quan Quynh Loi, Quang Ba, Nga Tu Sd, Cdu Giay trudc day thugc ngoai thanh nay dugc td
NHLFNG VAN D £ CHUNG VE LICH SU'DANG
chuc thanh 3 quan (quan V, VI va VII) dat dudi su cbi dao true tiep cua Uy ban quan ehfnh va Uy ban banh ehfnh thanh pho. Quan Gia Lam ddi thanh quan VIIL Khu vue sdng Hdng tu Chem den Khuyen Luong dugc ggi la quan Tren sdng (gom 3 khu pho).
Din cudi nam 1955, thanh pho da bdu duge 348 Ban dai dien dan pho vdi 3.256 uy vien.
Nhiem vu efla Ban dai dien dan pho la phan anh tinh hinh cua nhan dan len chfnh quyen khu phd, lanh dao true tiep cac to dan pho.
Tren thue te, tu nam 1954 den nam 1957, he thdng ehfnh quyen thanh phd Ha Ngi ton tai 3 cap: thanh phd - quan - khu pho, nhung tu gifta nam 1955, Thanh uy Ha Ngi da ed chfl truong "td ehue each lam viec d khu pho tien tdi bd quan, giai quyet quan he lanh dao va quan he phoi hop giua Uy ban hanh ehfnh va eac bg phan eua eae nganh d eae khu phd.
Nghien cuu sap nhap khu pho, each cu Uy ban hanh chfnh khu pho, ehe do lam viee, ehe do bao eao, phuong tien lam viec de dam bao dugc mdi quan he gifta Uy ban va nhan dan, gifta Uy ban banh ehinh khu phd va thanh pho
dugc ehat ehe"''. •":
Tfl nam 1954-1957, kbi chua ed Hgi ddng nhan dan tbanb pho, Uy ban banh ehfnh thanh phd da td ebuc 5 ky hgi nghi dai bieu nhan dan thanh phd nham tao dieu kien phat buy va md rgng quyen dan ehu eua nhan dan, tranh tiiu dugc nhieu sang kien ciia ean bg va nhan dan tham gia xay dung chinh quyen. Ngay 24-11-
1957, theo Sae luat s6 4/SL ngay 20-7-1957 cfla Chu tich nude, tai 12 don vi bau eu, 97,58% eu tid Ha Ngi da di bdu eu Hgi ddng nhan dan thanh phd khoa I, nhiem ky 1957-
1961. Tu ngay 14 din 16-1-1958, Hgi ddng nhan dan thanh pho da bau Uy ban hanh ebfnb
thanh phd gdm 11 uy vien. Ddng ehf Trdn Duy Hung duge bdu lam Chu tieh, eae Phd Chu tich la Trdn Van Lai va Trdn Danh Tuyen.
Tilp dd, eac don vi khu phd cirng duge sip xep lai theo eo sd eae don vi bdu cu Hgi dong nhan dan. Khu -vuc ngi thanh dugc chia thanh 12 khu pho, mdi khu phd ed mgt Uy ban banh ehfnh khu phd. Den thang 5-1959, tbanb phd sap xep lai 12 khu phd tbanb 8 khu. Nhu vay, den ddu nam 1958, he thong ehinh quyen d ngi thanh da duge kien toan, hinh thanh ehfnh quyen 2 cap la cap thanh pho va cap khu pho (cap quan hinh tbanb trude day da bi xoa bd). Dudi khu phd la ban dai dien dan pho nhung khong phai la mgt cap ebfnb quyen ma ehi la mgt to chuc quan ehung, ed vai trd rat quan trgng trong cae edng
•viee cua chinh quyen eo sd.
Q ngoai tbanb binh thanh cbinb quyen 3 cap la cap tbanb pho, cap quan va cap xa.
Ngay 28-9-1958 da ed 95,92% cu tri tdt ca cac xa thuge 4 quan ngoai thanh Ha Ngi di bd phieu bau Hgi dong nhan dan cap xa. Hgi ddng nhan dan eae xa ngoai thanh da bau ra Uy ban banh ehfnh eae xa va Uy ban banh ehfnh eae quan. Ha Ngi da bau duge 101 uy vien U5' ban hanh ehinh eae xa va 42 uy vien Uy ban hanh ehfnh eae quan.
Nhin lai nhung nam dau mien Bae giai phdng (tu eudi nam 1954 din cuoi nam 1958), trude bgn bi khd khan, thu thaeb nhung dudi su lanh dao cua Trung uong Dang va Dang bg thanh phd, bg may ehinh quyen thanh phd Ha Ngi da timg bude duge xay dung va kien toan. Trong thdi ky dau mod tiep quan, ed su song hanh eua hai thiet ehe quan ly: quan su (Uy ban quan ebfnb) va dan su
(Xem tiep trang 76)
28 TAP CHi UCH SLF O A N G - S6 10/2010
THONG TIN
chfnb ti:i cua moi don vi va cua toan Hge vien. Hge vien da phat dgng nhieu phong trao thi dua tren eac mat eong tae dugc eae tap thi va ea nhan tfch eye tham gia, tao chuyin bien trong dao tao, bdi duong, nhien cuu khoa hge, gdp phan hoan thanh tdt nhiem vu chinh tri. Cdng tae khen thudng theo thanh tfch eong hien da duge tiln banh kip thdi, tao tam ly phan khdi eho nhilu can bg, cong ebuc duong ehue va can bg da nghi huu. Nam nam qua da cd 199 tap thi va can bg duge khen thudng Huan ehuong eac loai. Nam 2010, Hge vien dang de nghi xet tang 17 Huan ehuong eae loai eho cae tap the va ea nhan dfl tieu ehuan, de nghi 3 ddng ehi duge xet tang danh hieu Nha giao nhan dan, 04 ddng ehf duge xet tang danh hieu nha giao uu tfl. Giam doe Hge vien tang bang khen cho 21 tap the va 58 ea nhan do dat tbanb tfch xuat sac trong cdng tac va 17 ddng chi do cd tbanb tieh xuat sae trong nghien euu khoa hge giai doan 2005-2009...
Phuang hudng thi dua eua be thong Hgc vien giai doan 2011-2015 la: Thi dua thue hien 5 tdt: " Day tot, hge tdt, nghien euu tot, quan ly tot, phuc vu tot"; nang eao chat lugng cac de tai, san pham nghien euu khoa hgc; xay dyng dgi ngu can bg ed pham ehat chfnb trj, dao due va ehuyen mdn cao; thi dua thye hanh tilt kiem, chong lang phf, an toan don vi; xay dyng nen nep, ky cuong, ky luat, tac phong edng tae eua can bg, edng chflc, hgc vien xung dang vdi trudng Dang mang ten Bae Ho vT dai.
HONG QUANG
DANG BO THANH PHO HA NQI...
(Tiep theo trang 28)
(Uy ban hanh ehfnh), trong do vai trd eua Uy ban quan ebfnb nhimg ngay ddu la rdt ldn, phu hgp vdi yen edu tiiue tiln khi tbanb pho mod dugc giai phdng, luc lugng thu dich van edn nhieu. Khi tmh hinh timg bude on dinh, vai trd quan ly thanh phd ddn chuyen sang bg may dan su (Uy ban hanh ehfnh). Mgt diem ein luu y la, eung vdi tien trinh luat phap cua he thong ehfnh quyen thanh pho, bg may quan ly dugc thiet lap ed su phan biet giua khu vuc ngi tbanb (do thi) va ngoai thanh (ndng thdn).
Theo do, d ngi thanh, ehi thiet lap ehfnh quyen hai cap (thanh pho va khu pho), d khu vyc nong thon mdi tiiiet lap ehfnh quyin ba edp (thanh pho, quan, xa). Mo hinh td ehflc hanh ehfnh nay la phu hgp vdi thue te, nhat la d khu vye do thj (ehinh quyen hai cap).
1, 3. Bien bdn Hoi dong Chinh phu ndm 1954, Phong PTT, Trung tam Lun trir Quoe gia III, tr. 48,48
2. Uy ban qudn ehinh thdnh pho Hd Ngi Quyet dinh bg mdy Uy ban qudn ehinh thdnh pho Hd Ngi trong th&i ky tiep qudn. Ho so so 56, hop so 53, Luu tru' Thanh uy Ha Noi, tr. 1 - 2
4. Uy ban Hanh chinh thanh pho Ha Noi: Bdo cdo cong tdc cita Ban dgi dien chinh quyen khu pho, H6 sa s6 37, nam 1955, Luu tru Uy ban nhan dan thanh phi Ha Noi, tr. 16
5. Ban Chap hanh Dang bo thanh pho Ha Noi:
Cong vdn ve to chiic ea quan chinh quyen khu pho vd qudn trong ngi thdnh Hd Ngi, H6 sa s6 112, Luu tru Uy ban nhan dan thanh pho Ha Noi, tr. 4
6. Ban Chap hanh Dang bo thanh phd Ha Noi:
Nghi quyit cua Thu&ng vu ngdy 10-4-1955, H6 so s6 13, Hop so 59, Luu tru Thanh uy Ha Noi, tr. 78.
