BAN VEDITANLUAT
DIEU KIEN THANH LAP DOANH NGHIEP
NHIN Tir GOC D p QUYEN TlT DO KINH DOANH TRONG Dl/THAO LUAT DOANH NGHIEP SLTA DOI
TRirONG VINH XUAN*
Quyen tu* do kinh doanh la mot trong nhutig quyen c0 ban cua cong
^'. dan. Cong dan co nhieu each khac nhau thu'c hien quyen do, trong do CO quyen thanh lap doanh nghiep de tien hanh cac hoat dpng kinh doanh. Tuy nhien, cac dfeu kien thanh lap doanh nghiep van con nhfeu vu'dng mac, bat cap gay kho khan cho viec thu'c hien quyen tu* do kinh doanh nhu" he thong nganh nghe kinh doanh chua day du, viec dat ten doanh nghiep con gap nhieu kho khan, nhat la ten doanh nghiep co yeu to nUdc ngoai, cC quan co tham quyen cap giay chuTng nhan dang ky doanh nghidp chu'a thong nhat mpt dau moi... Do vay, can phai co svt bo sung, suTa doi hoan thien cac quy dinh phap luat lien quan den dieu kien dang ky thanh lap doanh nghiep trong Du' thao Luat suTa doi, bo sung Luat Doanh nghiep nam 2005* (Di/thao Luat Doanh nghiep) cung nhit cai each hanh chinh de thu hut dau tU, phat trien doanh nghiep dam bao quyen t\X do kinh doanh.
LQuyen t^r do kinh doanh va vai trd cOa Tuy nhidn, quydn ty do kinh te ndi dieu ki?n th&nh lap doanh nghidp chung vd quydn ty do kinh doanh ndi ridng
/-» ' ^ j i L j I. '4.u-> khdng thd la ede quydn tu do tuydt ddi'. Nd Quyen tu do kinh doanh co the duoc , ,. ° ^. ^ -^ r. •^'„ ,. , , . ; , , , , , I , . , . . ,, , . - phai duac dat ttong moi quan he voi cac hieu id kha nang hanh dong, kha nang duoc *^ i J j i- i. j ». • - u- »u-
^^ • ^' t> • quyen tu do kmh doanh cua cae ehu the lya chgn vd quyet dinh, mgt cdeh co y thuc ^ - ^ ^-^ ^^^^^^g g.^ 1 ^ ^^y ^^ ^ ^ eua cd nhan hay doanh nghidp vd cdc vdn dd ^^^^ ^ gi^a ^.^c q^yg^ ^y do kinh doanh cua lien quan ddn va ttong hogt dgng kinh ^^c chu thd khdng thd cd cdng cy ndo tdt doanh^, ttong do, bao gdm cdc quydn ciia ed hon Id phdp lugt. Do vgy phap lugt cd "y nhan, to chire ttong vide thdnh lap doanh nghia eye ky quan ttpng ttong vide dam bdo nghipp. quyen ty do kinh doanh"''.
* ThS, Khoa Nhi niidc vi Phip luat, Hpc viin Chinh tri khu vy-c IV.
1 DUthio Luit Doanh nghiip lan th&5.
2 PGS,TS Mai Hdng Quy, Ti/do Mnh doanh vavandebio dim quyin con ngUdi tai Viit Nam, NXB Lao dgng,2012, ti 54.
3 TS. Phan Huy Hdng, TS Nguyin Thanh Tu, Quyin 0/ do kinh doanh theo phip luat liin minh Chiu AuvaViit Nam, NXB CTt}G, H, 2012, (r 153 - 154.
4 TSBul Ngpc Cu&ng, IW tid aia phip luat kinh ti trong viic bio dim quyen bf do kinh doanh aia cdng din, Trpp chl Khoa hpc phip ly, so 3/2002.<http://vnmf.hcniulaw.edu.vn/hcmulaw/ index.php?option=com_content&view=
artkleaJd=188:tc2002so3vtcpltv(tt*dacaM=68:ctc20023SJtetnid=64>
. NGHICH CUUI « C 56 18 (274) T9/2014^LAP PHAP' ^ 3
BAN VEDITANLUAT
De thye hidn quydn ty do kinh doanh, cdc chii thd la ed nhan hogc td ehue phai ddp ling nhiing didu kidn do phdp luat quy djnh vdi hai y nghia: (i) mdt Id, dam bao cho quyen ty do kinh doanh dugc tdn ttgng vd ddm bao thye thi tren thue td, (ii) ddng thdi, cdn la ca sd sdng Igc va dam bdo cho nhung chu the cd dii kha nang thue hidn quydn tu do kinh doanh ttong nen kinh td thj trudng eanh tranh khdc liet.
Bang quy djnh phdp ludt, lidng qua edc didu kidn thanh lap doanh nghidp, quyen tu do kinh doanh eua edng dan ngdy cdng md rdng va khdng ngimg phdt tridn. Su ra ddi cua Lugt Cdng ty nam 1990 la khdi didm quy djnh quydn tu do kinh doanh cua td ehiic, ed nhan. Sy hodn thidn cua Ludt Doanh nghiep nam 1999 so vdi vd Lugt Cdng ty nam 1990 da ngay eang thdng thoang cdc didu kidn thanh lap doanh nghiep, tao ra bude tidn nhdy vgt ttong sy phdt ttidn cua eae logi hinh doanh nghiep ttong ndn kinh te. Sd lugng doanh nghiep dugc thanh lap ttong nam 2002 la 21.535 doanh nghidp, va nhay vgt ldn ddn 694.500 doanh nghiep dugc dang ky kinh doanh ttong nam 2012. Kdt qud la trong 10 nam, tir nam 2002 ddn nam 2011, tdc dp tang trudng vd sd lugng doanh nghiep binh quan dat 20%^
Nhung kdt qud dat dugc la do sy ddi mdi ttong chinh sdch, ttong dd cd cdc didu kien thanh lap doanh nghiep. Cac didu kien thdnh lap doanh nghiep quy djnh ttong ihu tuc thanh lap doanh nghidp ngay eang cdi md va ngdy cang dugc eai each tinh gpn, nhanh va don gian, dap iing nhu eiu cua ndn kinh td sdi ddng va cgnh ttanh.
Xet trong tuang quan vdi dam bao thuc hien quydn ty do kinh doanh, phdp luat quy djnh cde didu kien thanh lap doanh nghidp
hidn nay cdn chua dugc thdng thoang, Nhirng khd khan ttong sd cac quy djnh ve didu kidn thdnh lap doanh nghipp khdng chi xuat phdt tir yeu td khdch quan id lugt phdp chua hodn thidn ma cdn tir nhung ydu te chu quan, ehua tgo didu kidn cho quydn ty do thdnh lap doanh nghiep dugc md rdng.
Cac dieu kidn dang ky thanh lap doanh nghipp la ca sd phap ly dd cdc nha diu tir tidn hanh cae hogt ddng kinh doanh. Cac didu kien cang thoang se tgo didu kidn cho vide phat tridn eae doanh nghiep, nguge lgi, se lam nan ldng cac nha ddu tu. Vd nhu vdy, ciing ddng nghia la quydn tu do kinh doaii ciia edng dan se gap nhidu fro nggi va tmh hidn dinh ve quydn tu do kinh doanh ciia cdng dan se thidu tinh kha thi.
Mudn ed mdt doanh nghiep ttong ndn kinh td thj trudng, edc ehu thd phai dugc cip giiy chiing nhgn dang ky doanh nghipp.
Theo quy djnh ciia phap lugt doanh nghidp Viet Nam, hidn nay cdc didu kipn dd dugc cdp giiy ehiing nhgn dang ky doanh nghi?p cd thd bao gdm: 1. Ngdnh, nghd dang k^
kinh doanh; 2. Tdn cua doanh nghidp; 3.
Dieu kidn vd try sd chmh; 4. Hd so dang ky kinh doanh; 5. Ld phi dang ky kinh doanh*.
Du thao Lugt Doanh nghidp kd thua eae didu kien theo quy djnh eua Lugt Doanh nghi?p nam 2005 vd bd sunp didu kien lidn quan ddn ddu tu dp dyng ddi vdi nhd diu tu nuoc ngoai theo quy djnh ciia Didu udc qudc te va phap lugt vd diu tu.''
2. Mot so bat cap ve dilu ki^n thanh lap doanh nghiep lam hgn che quyln t^ do kinh doanh
Mac dii phdp lugt vd thu tuc thdnh lap doanh nghidp va cdc didu kien thdnh lap doanh nghidp da ed nhidu quy djnh thdng thoang nhung trong thye tien cdn tdn tai mpt sd ban chd nhit dinh.
Phong Thuang mai va cong nghiep Viet Nam, Bao do diUdng nien doanh nghiip Viit Nam 2012 NXB Th/inn tin vi truyen tiiong, 2013, ti 17, tr27. » -f- v , it^a mong on va Dieu 24 Luat Doanh nghiip nam 2005.
Dieu 29, Du' tiiao Luat Doanh nghiip
I C I N O H I t N C U U
BAN VEDITANLUAT
Ngdnh nghe kinh doanh
Ve nguydn tic, n^anh nghd kinh doanh dugc ghi theo h§ thdng ngdnh nghd ban hdnh theo Quydt djnh sd 10/2007/(^-TTg ngdy 23/1/2007 ban hanh vd hp thong nganh kinh td eua Vipt Nam (Quydt djnh 10) va Quydt djnh sd 337/C^-BkH ngay 10/4/2007 hudng din vd viec ban hdnh Quy djnh ndi dung He thdng nganh kinh td cua Vipt Nam (Quydt djnh 337).
Vide dang ky nganh, nghe kinh doanh eho thay cac thu tue hdnh chinh khdng phdt fridn theo hudng tinh ggn, don gian cho ngudi dang ky bd sung nganh nghe kinh doanh md bat dau cd chidu hudng phiic tgp thdm.
Trong nhieu trudng hgp, ehu thd dang ky kinh doanh thanh lap doanh nghiep dang ky nganh nghd kinh doanh (vi du ngdnh nghe kinh doanh djch vu bom edt) khdng ed ttong Quyet djnh 10 vd Quydt dinh 337 thi CO quan dang ky kinh doanh xet thiy hgp Iy van dang ky kinh doanh va bdo edo vdi Bd Ke hogch vd Dau tu vd vide xem xet bd sung hp thdng ngdnh kinh te Viet Nam. Tuy nhidn, van de nay lgi ed nhidu each hidu khae nhau dan den vide thuc hien chua thong nhat, nhu tgi ddng bang sdng Cihi Long, mgt sd tinh da mgnh dgn tien hdnh dang ky kinh doanh, ghi ngdnh nghd ehua ed ttong he thdng n g ^ kinh td ttong giay chimg nhgn dang ky doanh nghidp vd thuc hi^n vipc bdo cdo Bd Ke hogch va Dau tu;
nhung eung ed tinh thye hidn dang ky kinh doanh ghi nganh nghd khdng cd ttong he thong nganh kinh td nhung khdng bdo cao Bg Ke hoach va Ddu tu; vd cung cd tinh khdng cho dang ky kinh doanh va phdi chinh sira thdnh nhiing ngdnh nghd kinh doanh gan vdi ngdnh nghd cd quy djnh ttong hp thdng ngdnh nghd kinh te theo quy djnh phdp lugt.
Bdn cgnh dd, ttong mdt sd trudng hgp.
each hidu Id ngdnh nghd kinh doanh hay phuong thuc kinh doanh eiing ehua dugc thdng nhdt vd tgo ra tinh eye bd dja phuong.
Ddi vdi ma ngdnh 4791 (47910): ban le theo ydu edu dat hang qua buu didn hoae in- temet, thi theo Quydt djnh 10, Quydt djnh 337 quy djnh la ngdnh nghd kinh doanh.
Nhung mdt sd Sd Kd hogch vd Diu tu eho rang, day khdng phdi la nganh nghe kinh doanh md la phucmg thirc kinh doanh.
Ngudi dang ky kinh doanh cd thac mac vdi ngudi tidp nhgn hd so thi duge giai dap each hidu nay Id theo quan didm rieng eua tinh dd. Hogc ma nganh 469 - 4690 (46900): ban budn tdng hgp chua dugc cdc van bdn hudng din chi tiet, nhung khi thye hidn dang ky kinh doanh nganh nghe ndy thi mdt sd Sd Kd hogch va Diu tu ydu eiu phai ghi chi tiet la bdn budn nhung mat hdng ndo, budn ban eai gi thi mdi cdp Gidy chiing nhgn dang ky doanh nghidp. Kidm tra Igi ttong Quydt djnh 10 va Quyet djnh 337, edc chu thd dang ky kinh doanh chua thdy ed hudng dan ndo lien quan ddn ydu cau cua ede tinh dd va eung khdng cd quy djnh nhu nhiing ma nganh khde. Tuong ty nhu hai trudng hgp tten, ma nganh 5210 {kho bai vd luu giii hang hda) la nganh nghe kinh doanh cd dieu kien lgi dugc xem la hinh thiie kinh doanh bat dpng san.
Lidn quan ddn ehi tiet ma nganh ehi tidt ban nganh kinh td cap 4, quy djnh ciia Thdng hi 01/2013/TT-BKHDT ban hanh ngay 21/01/2013 hudng ddn vd dang ky doanh nghipp (Thdng tu 01) thi doanh nghiep phdi ty minh lua chpn nganh nghd cap 4 theo quy djnh, sau dd chi tiet nganh, nghe kinh doanh cua doanh nghiep va chi dugc kinh doanh ttong phgm vi ngdnh, nghe da ghi^ Tuy nhidn, ngudi dang ky kinh doanh ghi vd "phdi dam bao... phii hgp vdi ngdnh, nghe cdp 4" da chgn van la quy djnh ehua dugc ro rang, quyen xet thdy hgp ly
8 Khoin 3, Diiu 4 Thdng tU 01/2013/TT-BKHDT eua Bg Ki hoach vi Dau tU ban hinh ngay 21/01/2013 hudng din vi ding ky doanh nghiip.
, NOHIEN CUUI O T 6 1 8 ( 2 7 4 ) T 9 / 2 0 1 4 V _ L A P P H A P ^ " ^
BANVEDtfANLUAT
hay khdng vdn thude vd ngudi xem xet tinh p h ^ ly cua hd so. Day la ydu cau qua khd doi vdi ngudi dang ky kinh doanh khi ma khdng phdi nganh, nghd kinh doanh da dang nao eua thj trudng ciing da duge phap luat ma hda.
Sau tit ca nhung quy djnh Udn quan ddn nganh nghd va ghi ma nganh nghd, nhung ngudi dang ky thanh lap doanh nghidp ed ty dgt vin dd tai sao minh lgi ghi ma nganh ttong khi ttdeh nhidm nay Id trach nhidm cua CO quan nha nudc khi thye hidn quan ly nha nudc ttong ITnh vyc duge giao nay. Ddi vdi ngudi dan, ma ngdnh nhu the nao thi hg khdng quan tam, vi dd khdng phdi la vide cua hp. Nhu vay, ttach nhidm eua co quan nha nude thye hidn quan ly ITnh vyc kd hogch va diu tu da chuydn sang eho doanh nghipp vd la hodn toan khdng hgp ly.
Tuang tu, nhu thu tuc bd sung nganh nghd ddi hdi phai cd giay phep kinh doanh, edc giay chimg nhan dang ky doanh nghidp trudc day neu chua ghi nhgn sd didn thogi thi bat dau tu ddu nam 2013 ndu bd sung dieu ehinh bat ky ndi dung nao trong giay chiing nhan dang ky doanh nghiep, doanh nghiep phdi lara td thdng bao bd sung sd dien thogi kem theo.
Vide nhan thuc khdc di hoac "md rdng"
quy djnh cua phap luat theo each hidu ehii quan ciia ngudi thye thi phap luat vd dang ky kinh doanh da it nhieu lam nan long nha dau tu vd can ttd quyen ty do kinh doanh eua cdng dan.
Cd quan didm cho rang, Du thao Luat Doanh nghidp ndn hudng theo nguydn tic hidn djnh "Mgi ngudi cd quyen tu do kinh doanh ttong nhirng nganh nghd ma phap ludt khdng cam"^. Nhung ngudi theo quan diem nay cho rang, theo hien djnh, khi thuc hien dang ky thanh lap doanh nghidp khdng ndn quy djnh dang ky nganh nghd kinh doanh ghi ttong giay chiing nhan dang ky doanh
nghiep. Mdt sd ly do co bdn duge eae tac gia bien hd cho lap luan nay: Mot Id, hidn nay vide dang ky nganh nghd kinh doanh mat nhidu thdi gian^"; hai Id, dang ky ghi nganli nghd kinh doanh nhung ngudi dang ky thanh lap doanh nghidp cd hay khdng kinh doanh nganh nghd da dang ky ciing dugc; ba Id, co quan quan ly nha nudc khdng du khd nang qudn ly viec kinh doanh nhiing nganh nghd nay; thu tu, phdp lugt chi ndn quy djnh nhirng ngdnh nghd earn kinh doanh, kinh doanh ed dieu kidn lihu la nhiing rdo can thye hidn quydn tu do kinh doanh.
Tuy nhien, nhin mdt cdeh tdng quan, chiing ta kidn nghi theo hudng khdng ghi nganh nghd ttong giay ehiing nhdn dang ky doanh nghiep la chua hgp ly. Du hoat dpng kinh doanh dugc hidn djnh la kinh doanh nhung nganh nghe phap lugt khdng cam, nhung Nha nudc phai biet dugc cdng dan minh dang lam gi. Du thye hien "cai trj" hay
"quan trj cdng" hogc la "phuc vu" thi nha nudc ciing phai kiem soat dugc boat ddng cua eae ehii the trong nha nudc dd. Kiem soat la mgt tit ydu, tuy rang, mue kidm soat ddn miic nao va kidm soat bang phucmg thuc nao thi can phai djnh lugng cho phii hgp. Quyen ty do kinh doanh cua edc chu thd ttong nha nudc ciing phai dat ttong moi tuong quan vdi quyen tu do kinh doanh cua cac chu thd khac. Quyen ty do kinh doanh eua edc chii the khae da mac nhien ydu cau phai dat ra gidi hgn va quydn dd tdn tgi ttong mgt nha nudc, nha nudc quy dinh va dam bao, bao vd thue hidn eae quydn ty do kinh doanh do thi nha nude phai bidt.
Ten doanh nghiep
Tdn doanh nghiep la diu hidu nhgn biet doanh nghiep, gan bd vdi uy tin doanh nghidp trong sudt qua ttinh tdn tgi va phat tridn. Viec chgn ten doanh nghiep ddi vdi ngudi phuong Ddng rat quan ttpng vi dd la linh hdn cdng ty.
9 Dieu 33 Hien phap nam 2013.
10 Dang ky thay ddi ndi dung co thdi han la 5 ngay.
n o I NOHItN CUU ,
BANVEDtfANLUAT Trong trudng hgp tdn doanh nghidp dieh
sang tidng nude ngodi (ma chii ydu la tidng Anh), ngudi ehu doanh nghipp ciing mudn CO dugc edi tdn de di vdo long ngudi, nhu la mdm ky vgng phdt trien, md rdng, nhidu ngudi bidt ddn khdng ehi ttong nude ma ngay ed ttdn thd gidi.
Truac het, tdn doanh nghidp bing tidng nudc ngoai cua doanh nghipp Viet Nam phdi duge djch tir tieng Viet, ai ciing muon dugc dieh sat nghia, phu hgp vdi tieng Viet. Tuy nhidn, khd khan nhit ddi vdi ngudi thanh lap doanh nghiep la phdi chgn tir didn nao dd ldm CO sd cho vide dieh tu tidng \^dt sang tidng Anh. Hidn nay, vide djch tdn doanh nghiep duge dp dung ttdn eo sd edc tir didn giiy do eae nha xudt bdn xudt ban. Cae chuang trinh djch nhu tir didn Lac Viet, Vi- dict, Tratu.com, google djch... deu khdng dugc su ddn^ y cua edc ca quan nhd nude ed tham quydn. Mac dii, tinh "chudn" ciia mdt sd nha xuat bdn trong cae tir didn gidy khdng phdi luc nao ciing duge dam bao. Vi du, tir "giao nhgn van tai" djch sang tteng Anh Id "transport and delivery" thi khdng dugc chap nhgn ndu ngudi dang ky thanh lap doanh nghiep khdng dan ehiing duge tir didn bao chiing. Trong khi dd, thudt ngii
"giao nhgn van tai" dang dugc djch la
"transport delivery" van dang dugc chap thugn ghi nhdn ttong cae giay chimg nhan dang k^' doanh nghiep ddi vdi nhiing cdng ty da dugc cap gidy chimg nhan trude day.
Tuy nhien , ciing cd trudng hgp, ngudi thanh Igp doanh nghidp mudn dat ten doanh nghiep ma trong dd cd mdt hoae vai tu bang tidng nude ngoai (tidng Anh) thi van cdn Ian can. Nghi djnh 43/2010/ND-CP vd dang ky doanh nghiep (Nghj djnh 43) va Thdng tu 01 quy djnh ve vide dat tdn bang tidng Viet vd dat ten bang tidng nudc ngodi nhung khdng cd cjuy djnh ndo vd vide dat ten Idn Ign giira tieng Vipt va tidng nudc ngodi, vi
du nhu Cdng ty ed phan King Long... Vdy ngudi dang ky kinh doanh cd duge phep dgt ten xen ldn giiia tidng Viet vd tieng nude ngodi (ttdng Anh) hay khdng, hay xem nhung tii tidng nudc ngodi (la tieng Anh) ttong ten doanh nghidp ehi la nhung chii cdi cd the kem theo nhu edc chii cdi F, J, Z, W'.
Mac du vide dgt tdn bang tidng nude ngodi theo quy dinh da gap nhidu khd khan nhung Dy thdo Ludt Doanh nghidp dang tidn hdnh sua ddi, bd sung ciing chua tao didu kidn thuan lgi. Quy djnh hien nay chi dd cap tdn doanh nghidp cd the duge dgt bang tidng nudc ngoai ma khdng quy djnh Id nude ndo.
Theo each hidu thdng thudng, cd thd dgt ten doanh nghidp bang bat ky loai tieng nude ndo md khdng phdi la tidng Viet., Du thdo lan 4 Lugt Doanh nghidp quy djnh tdn doanh nghiep vidt bang tieng nude ngodi la tdn dugc djch tir ten bang tidng Viet sang mdt ttong nhiing tidng cua 5 nude: nude ngodi la Anh, Phap, Nga, Han Quoc, va Nhgt Ban vd djch phai theo nghTa tuong ung'^. Nhu vgy, dy thdo mdi van chua gidi quydt dugc eo sd nao eho vide djch tir tieng Viet sang tieng Anh va nguge lai ma cdn gidi hgn ngdn ngil ciia mgt sd nudc dugc phep dgt ten.
Thu hai, tir khi Nghi dinh 43 ban hanh hudng dan thi hdnh Lugt Doanh nghiep, vide chgn ten dgt cho doanh nghiep gap khdng it khd khan. Trudc day, ten doanh nghiep dugc dgt midn sao khdng tning nhau ttong phgm vi mpt tinh, nhung sau khi Nghi dinh 43 ra ddi, ten doanh nghiep "khdng dugc dgt ten trung hogc tdn gay nhdm ldn vdi ten ciia doanh nghidp khac da dang ky ttong phgm vi toan qudc"'^ Nhimg doanh nghidp cd ten tning nhau dugc xii Iy bang cdeh gan tdn dja danh vao tdn doanh nghidp dd tgo su khdc biet hoac cac bdn ty thoa thuan. Neu cdc bdn khdng ty thda thuan dugc se dugc giai quyet theo quy djnh eiia phap lugt ve sd hiru tri tue.
11 Dieu 13, Nghi djnh 43/2010/ND-CP cua Chfnn phu ban hanh ngay 15/4/2010 vi dang ky doanh nghiip va Dieu 13 Thdng tu 01/2Q13/TT-BKH ciia Bp Ki hoach va Oau tU ban hanh ngay 21/01/2013 hudng dan vi ding ky doanh nghiep.
12 Khoin 1 Diiu 431 Dl/thao Lu$t Doanh nghiip.
13 Diiu 14, Nghi djnh 43/2010/ND-CP cua Chinh phu ban hanh ngiy 15/4/2010 ve ding ky doanh nghiip.
S6 18 (2741 Tfl/2014\ | A p PHApl
39
BANVEDUANLUAT
Mac du quy djnh nhu vgy, nhimg gan tdn dja danh vao tdn doanh nghidp phai thye bidn theo thu tuc nhu thd nao thi chua cd sy giai thich rd rang. Hidn nay, edc tinh khu vye ddng bing sdng Cim Long cd hai each hidu khac nhau. Cd tinh hidu rang tdn dja danh la tdn chung ndn vide gan tdn dja danh vdo ten doanh nghidp khdng can phdi xin phep co quan ndo ma chi dang ky thay ddi ngi dung dang ky kinh doanh Id dugc. Lap lugn eho quan didm nay, mdt sd cac eo quan cho r&ig Nghi djnh 43 da ddng y gidi quydt khi cac doanh nghidp trudc day dang ky tning tdn.
Nguge lai ed tinh eho rang, tdn dia danh nhu tdn tinh A, tinh B ndu dugc dung gdn kem eung ten rieng cua doanh nghidp phdi dugc sy ddng y ciia UBND tinh ma doanh nghiep dy djnh lay ten tinh gan vao tdn doanh nghidp. Bk cd tdn doanh nghidp gan lien vdi ten tinh, cae doanh nghidp phdi ed cdng van dd nghi va phai duge UBND tinh chap thumi.
Dy thao Ltigt Doanh nghidp da khdi qudt va quy djnh cam "dgt tdn tning hogc ten gay nhdm lan vdi tdn eua doanh nghidp da dang ky"'''. Nhung Du thdo chua gidi quyet duge he qud eiia vide md rdng "khdng dugc tning tdn ttong pham vi tinh" sang "khdng duge tning ten ttong phgm vi todn qudc".
Thdm quyen to chuc ddng ky doanh nghiep chua duac thong nhdt
Sau khi hodn thdnh hd so dang ky thanh lap vdi cac dieu kidn duge quy djnh, ngudi dang ky thanh lap doanh nghiep tidn hanh dang ky kinh doanh thanh lap doanh nghiep theo quy djnh. Co quan tidp nhan hd so dang ky kinh doanh Id cdi dieh ma ngudi dang ky kinh doanh can hudng tdi nhung ciing edn mdt sd bat cap khi cae co quan dang ky kinh doanh - cac dau mdi dang ky kinh doanh chua dugc tap trung thdng nhit.
Theo Lugt Doanh nghiep nam 2005, Chinh phu eo ttach nhidm thdng nhdt qudn ly nha nudc (quan ly ehung) ddi vdi cac
doanh nghiep. Cdc Bd, eo quan ngang b^
chju tt^h nhiem ttong phgm vi duoc phan edng lien quan ddn quan ly nhd nudc ddi vdi doanh nghidp, ttong dd cd td chirc quan ly hogt ddng kinh doanh cac nganh nghd c6 didu kidn. UBND tinh, thdnh phd true thudc trung uong thue hidn qudn ly nha nudc doi vdi doanh nghidp ttong phgm vi dja phucmg va pham vi lihidm vu, quydn ban dugc phdn cdng, trong dd ed thdm quydn td chiic dang ky kinh doanh va thye hidn qudn ly doanh nghiep, hp kinh doanh theo edc ndi dung dang ky kinh doanh. Trdn tinh thin dd, Nghj djnh 43 hudng ddn Lugt Doanh nghidp vd dang ky doanh nghiep quy djnh ca quan dang ky kinh doanh la Phdng Dang ky kinh doanh cip tinh (thudc Sd Kd hogch va Ddu tu) hoac Phdng Dang ky kii^ doanh tai qudn, huyen, thj xa, thanh phd thudc tinh.
Trong trudng hgp khdng thdnh lap Phdng Dang ky kinh doanh quan, huydn, thj xa, thdnh phd thudc tinh thi UBND eip huypn giao Phdng Tdi ehinh - Kd hoach thuc hipn nhidm vy dang ky hd kinh doanh. Thdm quydn cip giiy chung nhan dang ky doanh nghidp eae logi hinh cdng ty va doanh nghiep tu nhdn thude Phdng Dang ky kinh doanh cip tinh. Tham quydn nay dugc quy djnh tgi khoan 1 Didu 10 Nghj djnh 43, ttong do chi rd: Phdng Dang ky kinh doanh cip tmh ed nhiem vu "Tryc tidp nhdn hd so dang ky doanh nghiep; xem xet tinh hgp I?
ciia hd so dang ky doanh nghipp vd cdp hogc tir chdi cap Gidy chiing nhgn dang ky doanh nghiep". Tuy nhidn, vide ra ddi edc van ban quy phgm phdp lugt sau khi Lugt Doanh nghiep nam 2005 dugc ban hanh va quy djnh cua cac van ban quy phgm phap lugt chuyen nganh khac da ddn ddn vide nhidu co quan cd tham quydn dang ky kinh doanh cac loai hmh cdng ty, doanh nghidp tu nhdn. Bdn cgnh Phdng Dang ky kinh doanh cip tinh edn cd nhieu co quan khac tbyc hidn thim
14 Khoan 1 Dieu 402 Du thao Luat Doanh nghiip.
I NGHIEN CUU
I L A P P H A P _ V S 6 18 (274) T9/2014
BANVEDUANLUAT quyen dang ky kinh doanh nhu Sd Tu phap,
Bg Tai chinh... (bay thugc vdo nganh nghd dang ky kinh doanh). Vi dy, mudn thdnh lap Cdng ty luat trach nhidm hiiu hgn mdt thanh vidn, cdng ty lugt trdch nhiem him ban hai thdnh vidn, cdng ty ludt hgp danh dugc thanh Igp theo ho so, trinh ty thu tuc tai Sd Tu phdp. Sau khi dugc eip Giiy dang ky hogt dgng eho cdc logi hinh cdng ty lugt, Sd Tu phdp giri ban sao Giiy dang ky hogt dgng cho Cue thud eua dja phuong vd Bg Tu phdp, cdc loai hinh cdng ty luat thue hidn khac vd sir dyng eon ddu theo quy djnh eua phap lugt vd con diu'^; hogc doanh nghiep kinh doanh nganh nghe kinh doanh bdo hidm do Bg Tai chinh cap giay phep thdnh Igp vd hogt dOng'*...
Sy thdng nhat phdp luat didu chinh ede logi hinh doanh nghidp la mong mudn eiia cdc nhd ddu tu, nhimg ddn nay, vdn ngay cang nhidu ca quan ed tham quydn cip giiy phep thanh lap vd hogt dpng. Dy thdo Ludt Doanh nghipp cung chi quy djnh chung chung, tiep thu tinh thin eiia Ludt Doanh nghipp nam 2005 md ehua ed sy giai thich rd vd tdch bach giiia "td chiic quan Iy hogt dgng kinh doanh cae nganh, nghe kinh doanh cd dieu kidn" vd "td chdc dang ky kinh doanh va thye hipn qudn ly doanh nghidp... theo cac npi dung dang ky doanh nghippkinh doanh"'^.
Ddng ky kinh doanh qua mang chua du(rc thuqn lai.
Td khi Nghi djnh 43 vd dang ky doanh nghipp vd Thdrig tir 14/2010/TT-BKH hudng dan mpt so ndi dung vd hd so, trinh ty, thii tye dang ky doanh nghipp theo quy djnh tgi Nghj djnh 43 (Thdng tu 14) dugc ban hdnh, vipc dang ky thdnh lap doanh nghipp cd hudng md mdi khi cho phep thdnh Igp doanh nghipp qua mang dien hi tgi
cdc ttang web:
yyww.dangkvkinhdoanh.gov.vn hogc www.businessregisfration.gov.vn. Nhung ciing ed qua trinh dang ky thanh lap doanh nghipp qua mang dipn tii ed qud nhidu thu tye kem theo khi mudn thdnh lap doanh nghiep qua mgng didn tu. BQ vide dang ky thdnh lap doanh nghidp qua mgng didn tii thugn lgi thi vide cd duge chir ky dien tu eung phai tdn nhidu thdi gian vd ehua kd nhung khd khan khdc khi thdnh lap doanh nghiep. Khdng bidt tmh hidu qud vd Idu ddi cd edi thidn hon khdng nhung ddn thdi didm hidn nay, vide dang ky qua mgng didn tii vin cdn nhieu khd khan vd mdt nhidu thdi gian hon so vdi thdnh lap doMih nghidp bing cdc thu hie hanh chinh "giiy td" nhu tir trudc ddn nay van thye hidn.
Ben cgnh dd, tinh hinh chung vd tridn khai thii tye dang ky doanh nghipp qua mang chi mdi dugc ttidn khai, tham chi cd tinh d khu vye Ddng bdng sdng Ciru Long vira dugc tridn khai lin diu tir nam 2014.
Sau khi Dy thao Ludt Doanh nghipp dugc thdng qua vd cd hipu lyc, thidt nghi phuong thdc thiic dang ky thanh Igp doanh nghidp qua mang dipn di ciing se tiep tye dugc duy tri vd phdt tridn nhung can phdi cd nhimg cai edeh de phuang thiic dang ky thdnh lap nay phat huy dugc hipu qud.
Mot so bdt cap khdc
-Thdi hgn la udc lugng thdi gian dd edc chii the thuc hien ede quydn hoae phai thye hipn mgt nghTa vy ma phdp lugt ydu cdu.
Tuy nhidn, ttong mpt sd trudng hgp, quy djnh cua Lugt Doanh nghidp vd cdc van bdn hudng dan thi hdnh chua duge thdng nhit.
Cd trudng hgp quy dinh "ttong thdi hgn (so luang ngdy) ngay lam vide kd tu ngay", mdt sd trudng hgp khdc Igi quy djnh "ttong thdi hgn (so luang ngdy) ngdy kd tir ngay...".
15 Diiu 5, Nghi djnh 28/2007/ND-CP ngiy 26/2/2007 cua Oifnh phli Qquy dinh ehl bit vi hUdng din tiii hanh mgt sd dieu aia Lu$t Lu$t su
16 Khoin 1, diiu 62, Lu$t Kinh doanh bio hi&n nim 2000 (sua doi, bd sung nim 2010).
17 Diiu 162 Lu$t Doanh nghiip nim 2005 vi Dieu 215255 DU thao Luit Doanh nghiep - Di/ Olio Luit Doanh nghiip m&i nhSt khdng cd DiSu 255.
, NOHllN CUUI 1.4 86 18 (274) T 9 / 2 0 1 4 ^ L A P P H A p l ** '
BANVEDUANLUAT
Vi du khoan 3, khodn 5 Didu 158 Luat Doanh nghidp nam 2005. Khodn 5 quy djnh:
"Trong thdi han bay ngay ldm vide kd tu ngay thanh todn hdt cdc khodn ng ciia doanh nghiep,... Trong thdi hgn bdy ngdy ldm vide kd tir ngdy nhgn dii hd so hgp Id, co quan dang ky kinh doanh xoa tdn doanh nghidp ttong sd dang ky kinh doanh".
Trong khi dd, khodn 1 Didu 28 Luat Doanh nghiep nam 2005 ghi : Trong thai ban ba muoi ngdy ke tu ngay dugc cip Gidy chung nhan dang ky kinh doanh... Ngoai ra cdn cd khodn 3 Didu 50, khoan 2 Didu 139, Didu 155.
Vide quy dinh nhu vay lam eho ngudi thuc hidn phdp ludt rat khd thye hien vi hai each quy djnh khdc nhau Id hai each hidu khde nhau.
- Sau khi dang ky kinh doanh vd dugc cap Giay chiing nhan dang ky doanh nghidp, doanh nghidp tidn hanh bd cao vd vide thanh lap doanh nghiep. Lugt Doanh nghiep nam 2005 quy dinh: "Trong thdi han ba muoi ngay kd tu ngay duge edp Giay chiing nhgn dang ky kinh doanh, doanh nghidp phai dang ttdn mang thdng tin doanh nghiep cua CO quan dang ky kinh doanh hoae mdt ttong cac loai td bao vidt hoac bdo dien tir ttong ba sd lidn tidp.. ."'^. Quy djnh nay da ro vd thdi hgn, phuang thuc va phuang tidn bd cao thanh lap. Dac bidt phuong tien bd eao thanh lap theo quy dinh eua Lugt Doanh nghiep nam 2005 cd nhidu lya chgn cho ngudi dang ky kinh doanh ed the ttdn mgng thdng tin doanh nghiep eua eo quan dang ky kinh doanh hogc cd thd tten mdt td bao viet nao do hogc tten bdo dien tu.
Hudng dan ve dang ky doanh nghiep, Nghi dinh 43 ehua ed cu the ve dang bao bo cao thanh lap doanh nghiep nhung Nghi dinh 05/20I3/ND-CP sua ddi, bd sung mpt sd dieu quy djnh ve thu tuc hanh chinh cua Nghj dinh sd 43/2010/ND-CP (Nghj djnh 05) vl
dang ky doanh nghiep bd sung Didu 8c vl edng bd ndi dung dang ky doanh nghipp 'Trong thdi hgn 30 ngdy, kd tii ngay thank
% hoae dang ky thay ddi ngi dung dang k^
doanh nghidp, doanh nghiep phdi dang ndi dung dang ky doanh nghiep ttdn cdng Thdng tin dang ky doanh nghiep qude gia theo quy djnh tgi Didu 28 Lugt Doanh nghiep vd tra phi cdng bd ndi dung dang ky doanh nghidp"'^. Su hudng dan cua Nghj dinh 05 da thu hep phuang tidn dd ngudi dang ky kinh doanh thuc hidn bd cdo thanh lap doanh nghidp. Vdi vide hudng dan theo each Nghj djnh "to" ban Luat da tao didu kidn cho mgt sd Sd Kd hogch va Ddu tu ydu cau nguoi dang ky kinh doanh thanh lap doanh nghiep chi duge dang bd cdo thanh lap doanh nghi^
"ttdn edng thdng tin qude gia theo quy djii tai Didu 28 Lugt Doanh nghidp" va da gay khd khan cho doanh nghiep.
Dy thao Lugt Doanh nghidp tidp thu tmh thin eiia Nghj djnh 05 nhung quy djnh chua dugc rd rang. Ddi vdi cdng bo cac ngi dung Giay chiing nhan dang ky doanh nghidp cd thdi hgn la nam (5) ngdy lam viec kd tir ngay cap. Trudng hgp thay ddi ngi dung dang ky doanh nghiep thi ndi dung thay ddi tuong ling phdi duge thdng bao cdng khai tten Cdng thdng tin dang ky doanh nghiep qude gia ciing ed thdi hgn nam (5) ngay. Trong khi dd, khoan 3 Dieu 35 lai cho phep la 30 ngay. Ndi dung nay eua Du thao van chua hoan thidn va can chinh sira. Nhin tir gdc do quydn ty do kinh doanh, tidp thu tinh thin Nghj dinh 05, Dy thdo Ludt Doanh nghiep tiep tye bd hpp cac phuang tidn de ngudi dang ky thanh lap doanh nghidp cdng bd ngi dung dang ky doanh nghidp.
Tdm lai, quy djnh ve didu kien thdnh % doanh nghiep la mdt ttong nhiing eo sd phap ly dam bao quyen ty do kinh doanh eua cdng dan. Nhiing quy dinh vd didu kidn dang ky kinh doanh dugc xem xet ttong mdi tuoi^
18 Khoan 1 Diiu 28 Luat Doanh nghiep nim 2005.
19 Khoan 2 Dieu 1 Nghi dmh 05.
f. n I NOHIEN CUU ,
BANVEDUANLUAT quan vdi quyen ty do kinh doanh cua ehu
the khdc nhau ttong xa hdi. Nhung tinh tit ydu nay cung nay sinh mgt so khd khan eho edc ehii thd thye hipn quydn tu do kinh doanh ciia minh, Trong sd do, cd quydn ty do kinh doanh gap khd khan tir khach quan, phap lugt khdng theo kjp su thay ddi cua kinh td, nhung eiing cd mdt sd ydu td ehu quan cdn len Idi, dnh hudng ddn quydn ty do kinh doanh cua cdng dan.
3. Ki^n nghi
Thu nhdt, quy dinh phap ludt ndn ro rang vd dam bao tinh thdng nhit, tgo each hieu thdng nhdt ddi vdi ngudi ddn va can bp tbyc hidn phdp lugt, Ludt Doanh nghidp sau khi dugc hoan thien can thdng nhdt ttong he thdng phap lugt, khdng dugc ttdi vdi Hidn phdp nam 2013, thdng nhat vdi edc van ban phdp lugt cd lien quan, ttanh ehdng cheo hoac mdi van ban lugt dugc hidu vdi cde nghTa khde nhau. Ddng thdi, Ludt Doanh nghipp hoan thidn can thdng nhat tir ngy ngay trong ndi bd Ludt Doanh nghidp.
Thit hai, cap nhgt edc nganh nghe kinh doanh ttong edc quy djnh phap lugt cd Iidn quan vi Quydt djnh l6/2007/QD-TTg cua Thu tudng Chinh phu va Quydt dinh 337/QD-BKH ciia Bd Ke hogch va Diu ttr ban hdnh Quy djnh npi dung He thdng nganh kinh te ciia Viet Nam tu nam 2007, sau 7 nam da khdng cdn theo kjp su phat tridn cua ndn kinh td, ndn can duge cap nhdt va quy dinh Igi cho phu hgp. Ddng thdi, ddi vdi nhirng ngdnh, nghd kinh doanh khdng ed ttong Hp thdng ngdnh kinh td Vipt Nam va chua dugc quy djnh tgi cde van bdn quy phgm phdp ludt khdc, mac du phdp lugt cho phep CO quan dang ky kinh doanh xem xet ghi ngdnh, nghd kinh doanh nay vao Giay chiing nhdn dang ky doanh nghidp vd thdng bdo cho Bd Kd hoach vd Ddu tu (Tdng cye Thdng kd) dc bd sung ma mdi, nhung cung cin phdi hiyen ttuydn dd can bg thye thi phdp lugt thdng nhit each tbyc hidn phdp luat.
Dy thdo Luat Doanh nghipp dang ttong qud trinh gdp y hoan thipn. Ndn chang, lidn
quan ddn nganh nghe kinh doanh, can thuc hidn theo nguyen tdc hien djnh quydn tu do kinh doanh cua cdng dan nhung gan vdi sy qudn ly ciia Nhd nudc. Mgi ngudi ed quydn tu do kinh doanh ttong nhung nganh nghd md phdp lugt khdng cam nhung phdi thdng bao cho CO quan qudn ly nha nude biet. Vi ndn kinh td thi trudng ddi hdi ngudi kinh doanh phdi nhanh nhgy nam bat co hpi, nhung thye tidn cho thdy, muon kinh doanh mdt nganh nghd ndo, cdc doanh nghidp phai ed sy chudn bj vd sy chuan bi bao gid ciing can thdi gian. Ddng thdi, quy djnh phdi dam bao sao cho thii tye duge thuc hidn dd dang nhat theo hudng "thdng bao cho co quan dang ky kinh doanh bidt va ghi nhgn dd qudn ly" va thdi gian thdng bao nhanh nhat cd the de dam bdo quydn tu do kinh doanh cua cdng ddn vd ddm bdo thue hidn vide quan Iy nha nudc hidu qud.
Bdn egnh do, khi dang ky thdnh lap doanh nghidp, cac co quan dang ky kinh doanh nen xde djnh vipc ghi ma nganh nghd Id ttdeh nhidm ciia co quan qudn ly nha nudc, md khdng phai Id ttdeh nhiem eua cdng dan.
Trach nhipm eua minh, edc eo quan dang ky kinh doanh ndn ty thye hidn Idy.
Thu ba, can thdng nhat dau mdi eo quan cd tham quydn cap giay ehiing nhdn dang ky doanh nghidp. Vide giao tham quydn cho Sd Kd hogch va Dau tu thye hidn dang ky kinh doanh thanh lap cac logi hinh doanh nghidp Id hgp ly va ndn tidp tuc duy tri, phdt huy. Cac doanh nghiep cd nganh, nghd kinh doanh ed didu kidn va didu kidn kinh doanh ndn thdng nhit giao cho cac co quan chuydn nganh cd thim cjuyen xdc nhdn/cdp giay phep/chiing chi/chap thugn khdc hoac yeu eau khac. Vide thdng nhdt co quan dang ky kinh doanh thanh lap doanh nghiep vira tgo thuan lgi eho ngudi ddn, vua thuan lgi ttong quan ly nha nude ddi vdi thanh lap doanh nghiep.
Thu tu, day manh cai each thii tye hanh chinh frong dang ky doanh nghipp, tbyc hipn mgnh me cung eip Dieh vy edng true tuydn miic dg 3, muc dg 4 ddi vdi thye hipn dang ky kinh doanh •
S 6 1 8 ( 2 7 4 ) T 9 / 2 0 1 4 ^ NOHIINCUUI r.n
- U P PHApl '^J
