Nghien Cliu Ton giiio. .SVi7/ - 2012
VAI NET VE DAI L I KINH T H A N H OIK MINH 6 GIAO PHAN BUI CHU
1. V&i vdt ve Th&nh Da Minh v& ddng Da Minh d Viet Nam
Bai vie't n&y difa trdn ddt khao sat dien da dai le k i n h Thanh Da Minh, Gi&o ph&n Bui Chu (8/8/2012). Nhrfng trrfdc bet xin t r i n h b&y sd Irfdc ve tidu sii Thanh Da Minh.
Th&nh Da Minh sinh nam 1170 tai Calcrucga, T&y Ban Nha. thupc ddng tdc Guzman. Quan niem Cdng giao cho r a n g cd nhieu d&'u la x&y r a khi Da Minh chao ddi. Th&nh J o r d a n Saxony, vi ki luc ve cudc ddi Da Minh. ke lai r&ng khi dang mang thai Ngai. ba cd' J o a n n a d'Aza n&m md th&'y m i n h cho ch&o ddi mdt con chd ngam bd dud'c d a n g ch&y s&ng va mang lufa dd'n k h a p the' gidi. Trong ng&y thanh nhftn ruTa tdi, me dd d&u t r d n g thay trdn v&ng tr&n Da Minh cd mdt ngdi sao sang, chic'u tda c h u n g quanh. Do dd ngay nay khi tac trfdng Thanh Da Minh, ngrfdi ta cting tac ludn trfdng con chd dang n g a m dud'c s a n g n&m drfdi ch&n, cdn tren tr&n Ng&i thi cd ngdi sao sang.
Ngay trf nhd, Da Minh bid't d u n g hda viec hpc vdi ddi c&u nguyen v& cac bdn phftn t d n g do. Sau khi drfdc truyen chrfc.
Da Minh x i n l&m k i n h si tai n h a thd chinh tda Osma. Hdi Kinh si n&y theo tinh th&n tu luat cua Th&nh Augustine sd'ng cupc ddi a n th&n.
T r o n g mpt l&n du h a n h s a n g Dan Mach do drfdc uy t h a c srf m a n g t h u xd'p
M\l DIKU \ M i ' cudc hdn nh&n cua cdng chua Dan Mach vdi h o a n g tuf xrf Marches, Ngai phai b a n g qua Mien Nam nrfdc Ph&p. Chinh cudc du h a n h n a y lam thay doi cudc ddi Da Minh. N&m 1214, Ngai trd lai Toulouse, nrfdc P h a p vdi mong mud'n quyd't d i n h t h a n h lap ddng tu chuydn lo g i a n g thuye't. Srf ndi tie'ng ve dao drfc va srf k h d n n g o a n cua Ngai thu hiit nhicu t h a n h nidn ngrfdng md tim dd'n.
Drfdc srf cho phep ciia Giam muc Toulouse, Da Minh t&p hdp nhrfng mdn de dd t h a n h mpt cdng doan. Nam 1215, Ngai chinh thrfc theo giao luat t h a n h lap n h a d d n g t r o n g Giao ph&n Toulouse vdi muc dich truyen ba drfc tin va luan li chan chinh.
Sau khi Ngai qua ddi v&o nam 1221, ddng cua Ngai drfdc thid't lap - Ddng Anh em thuyd't gi&o, ma ngrfdi ta van quen gpi la ddng Da Minh - dau budn ticn drfa Ngai de'n ndi an nghi cud'i cimg. Tuy nhien, a n h cm t r o n g ddng lai sd'ng tid'p mdt cudc sd'ng binh thrfdng qua vide kd' tuc nhiiing gi ma Ngai uy th&c chrf khdng tdn phong vi s a n g lap cua ddng dd ngrfdi ta tdn kinh.
Cud'n s&ch dau tidn ndi ve Thanh Da Minh k h d n g drfdc coi la cud'n s&ch "Cudc ddi Thanh Da Minh" ma chi la "Tap s&ch nhd ve nhrfng ngay d&u cua ddng Anh em thuyd't giao". Ddng Da Minh drfdc cac
*. ThS.. Hoc Vien An ninh Nhan dan.
^2 Nghien ei'ru Ion giao, Sd 11 - 2012 gi&o ho&ng sif dung trong nhicu vide, kc
ca vice r a o giang cho c&c dao binh th&nh gi& va I&ni cdng t&c ngoai giao. Hp 1&
ngifcA cd cdng thiol l&p nhicu xit truydn gi&o lien phong dcJt Ddng v& T&y ban ciii.
O Vict Nam, hoat ddng truyen giao ciia d d n g l>:i Minli difdc nh& nghidn cifu D,ao Trung Micii cho bid't: Tlud didm ch&c chan khdi svf vice loan bao Tin Mimg tai Vidt Nam l.i n&m 1550. Vi g i a o si d d n g th&nh Dominique Qaspar Santa dc Cruz (Ho Dao Nha) trf Mnlaca dd'n cita. bion C&n Cao. hic dd thudc xrf Cao Mien nhifng ng&y nay 1& dia ph&n tinh H& Ticii, ."S n&m trifdc khi dd'n Quang Ddng. Qiao si Gaspar 1& ngrfdi s&ng l&p ddng Da Minh Santa Cruz Malaca dd truydn gi&o cho viing Ddng A '"
Ngay 9 9/1659. Tda Thanh La M& ban h&nh sac chi t h a n h lap hai dia ph&n d&u tidn d Vict Nam: dia ph&n Dang Trong v&
dia ph&n Dang Ngoai theo r a n h gidi Trinh, Nguyen p h a n t r a n h Giani muc dia ph&n Dang Ngoai Francisco Pallu mdi giao si ddng Da Minh d Manila (Philippines dd'n Dang Ngoai truyen giao). Nam 1676, giao si J u a n de Santa Cruz v& gi&o si J u a n Arjona drfdc cijf dd'n Phd' Hidn (Hrfng Ydn), d&nh dft'u srf cd mat cua cac giao si d d n g Da Minh trdn dia ph&n Dang Ngoai.
Nam 1679, Tda Thanh chia gi&o ph&n D&ng Ngoai t h a n h Tay Dang Ngoai v&
Ddng D&ng Ngoai theo dia gidi sdng Hong va s d n g Ld. Dia phan Ddng Dang Ngoai la mdt vung r d n g Idn, bao gdm eac dia ph&n sau nay t&ch r a thanh: Bui Chu (1848), B&c Ninh (1885), Hai Phdng (1924), Thai Binh (1936). Lang Sdn (1915, 1939) drfdc giao cho d d n g Da Minh quan IS, giao si Doydier lam Dai didn Tdng tda.
Nam 1848, Tda Th&nh chia ddi dia ph&n Ddng Dang Ngoai: gdm giao ph&n Ddng va gi&o ph&n Trung. Ngay 3/12 1924. t&'t
o& cac gi&o ph&n d Vict Nam ddu drfdo Tda Th&nh dd'i ten theo dia hat h&nh chinh ndi d&t tda gi&m muc. ndn gi&o ph&n Trung dif^c dd'i t h a n h gi&o ph&n Bid Chu do Gi&m muc Pedro Munoagorri T r u n g coi HOC iiiao phiin Bin Chu la gi&o ph&n Idn. t a ddi sdm. do dd ddi sd'ng dao ciia g i a o clim dia ph&n it nhicu mang nhrfng net kh&c UirX
Gi&o ph&n Biu Chu hidn nay nam t r o n g tinh Nam Dinh, bao gdm s&u huydn: Xu&n Trrfdng. Giao Thuy, Hai H&u, Nam Trrfc, Trrfc Ninh, Nghia Hrfng v& khu vrfc xif Khoai Ddng d Th&nh phd' Nam Dinh. Gi&o ph&n nay nam girfa ha lrfu ciia s d n g Hong v& sdng Day, vd'n la mdi trrfdng t h u a n ldi t r o n g ddn nhan va ph&t tridn Tin Mifng Ngo&i ra, phai kd de'n s d n g N m h Cd iiicit nhanh sdng Hong - n&m girfa gi&o ph&n. du khdng Idn bang hai sdng trdn nhifng lai la true giao t h d n g rat thu&n tidn. NhiJrng con s d n g dd in dam d&u vet nhifng cudc h&nh t r i n h r a o g i a n g Tin Mimg ciia c&c nh&
truyen giao. Hidn nay, Gi&o ph&n cd 167 linh muc, 150 g i a o xif, 5 hdi ddng. mdt dai chiing vicn v& do Gi&m muc Giuse Hoang Van Tidm ooi sdc trf nam 2001 de'n nay. Vc phrfdng didn tdn gi&o, Gi&o ph&n Biii Chu la mpt t r o n g 26 gi&o ph&n cua Qi&o hdi C^ng g i a o Vidt Nam. 1& giao ph&n cd didn tich nhd nhat, nhifng lai cd so' Irfdng gi&o d&n d d n g thrf 4 trdn 26 gl&o ph&n. Ndi d&y, ddi sd'ng dao ciia cac tin dd qua qua t r i n h hdi nh&p nghi lc v&
•ddi s d n g dao Cdng giao vdi v&n hda tin ngrfdng truydn thd'ng dien r a sdi ddng, nhicu mail sac, dac bidt the bidn trong dip dai lc k i n h Thanh Da Minh td chrfc tai Nha t h d Chinh tda Biii Chu - xa Xu&n Ngpc. huydn Xu&n Trrfdng, Nam Dinh.
1. Ddo Trung HIL-U CUCH- lir hdnh ch'ff tin. Idp 2. Uy ban Doin kcl Cdng giio Tp. Hd Clii Minh.1991 in r6noo. ir.l97.
Mai D i e u A n h . \di net vc daiU'.. 53 a. Dai le k i n h Thanh Da Minh d Gi&o
ph&n Bui Chu, mpt h i n h thrfc tin ngrfdng Thanh ho&ng l a n g Viet Nam
O Vidt Nam, tin ngrfdng ban dia la mpt bp p h a n c&'u t h a n h van hda dftn t(">c, va lang xa la ndi nudi difdng, bao vd nhiirng gia t n v&n hda &'y. Ddng b&ng B&c Bp ndi chung. Gi&o ph&n Bui Chu ndi ridng vd'n 1& dia b&n m& d dd tin ngifdng ban dia cua ngrfdi Vidt m a n g tinh tidu bidu. Mot t r o n g nhifng tin ngifdng didn hinh d cac l a n g xa vung d d n g b&ng Bac Bd phai ke dd'n tin ngrfdng Th&nh hoang l&ng.
T h a n h h o a n g " vd'n I& trf H&n Vidt drfde hidu theo nghia: th&nh' 1& c&i th&nh. cdn "hoang la c&i h&o dao s&u bao quanh th&nh, "Thanh ho&ng" vd'n 1&
vi than bao vd cho th&nh tri d Trung Qudc. Sau khi drfde du nh&p s a n g Vict Nam. T h a n h ho&ng" trd t h a n h tdn gpi eho tin ngrfdng thd vi th&n cai quan, che chd, dinh phiic hpa eho erf d&n l&ng xa.
Mdi l&ng x& ddu cd Thanh h o a n g l&ng.
Va dii xuat th&n the' n&o, nghd' nghidp r a sao thi mdt khi drfdc l a n g xa tdn vinh 1&
Thanh hoang, vi Than dd sc drfdc ca d&n lang sung kinh.
H&u hd't c&c Thanh h o a n g thrfdng ngrf tri d ngdi dinh cua lang, xa. Ngdi dinh trd t h a n h v u n g da't thidng, k h d n g gian thidng va cd ca thdi gian t h i e n g (vao dip dinh dam cua l&ng). Dinh l a n g tuy xu&t hidn trf lau v& tdn tai qua nhieu thd ki, song phai dd'n cud'i the' ki XVI ve" sau vi tri ciia ngdi dinh l a n g mdi thrfc srf drfdc de cao t r o n g ddi sd'ng vat ch&'t v& tinh th&n eua cpng d d n g l&ng xa. Dii drfdc x&y drfng c&ch xa k h u d&n erf, ngdi dinh van la t r u n g t&m eiia ddi sd'ng cdng dong d&n l&ng, ndi g i a i quye't cac va'n de hanh chinh t r o n g lang, va girf d u n g chrfc n a n g cua nd 1& ndi tid'n h a n h cac n g h i le thd cung Thanh h o a n g .
Khdng chi thd cung Thanh hoang, dip ki nidm Th&nh h o a n g lang cdn cd td' chrfc id hdi. V&o ngay hdi lc, tiiy theo th&n thd', th&n tich ciia Thanh ho&ng ma ngrfdi ta td chrfc eac nghi thifc sao cho phii hdp.
Ndii Thanh ho&ng la anh hung chd'ng ngoai x&m thi dien xrfdng sc md ta lai canh danh giac, girf nrfdc cua vi nay. Nd'u Thanh h o a n g I& Th&n m&y, mrfa, sft'm, chdp... trong le hdi the' n&o cung cd dien l^i canh c&u cho mifa thu&n gid hda dd miia m&ng trfdi td't.
Nhrf v&y, tin ngrfdng Thanh hoang lang I& srf phan &nh ve the gidi con ngrfdi trong x& hdi Vidt Nam truyen thd'ng r&'t da dang, vdi nhicu loai ngrfdi d nhrfng t&ng Idp x& hdi khac nhatt Thrfc hidn nhifng nghi lc thd ciing Thanh ho&ng mang de'n eho erf dftn lang xa ngrfdi Vidt mdt ddi sd'ng van hda tinh than vd ciing phong phu, d&m da ban sac dan tdc. Tin ngrfdng Th&nh hoang lang trd thanh bieu trfdng cho tinh cd' kd't cdng ddng, ed vai trd then chd't trong ddi sd'ng tam linh cua erf dan lang x& Vict Nam.
Khi Cdng gi&o b&t dau du nh&p v&o Vidt Nam. d&n tdc Viet Nam da xac lap drfdc nen van hda tin ngrfdng ban dia drfdc h a n g n g h i n nam. Ngrfdi Cdng giao Vidt Nam trfhg ndi mdt c&u rang: Trrfdc khi 1& ngrfdi Cdng gi&o. tdi 1& ngrfdi Vidt Nam. Ve gdc dp tin ngrfdng, tdn gi&o, cftu ndi nay ham y: ngrfdi Cdng giao Vidt Nam dii theo Cdng gi&o, nhrfng trong s&u tham t&m linh eua hp la tftm linh cua ngrfdi Vict. Suy rdng ra, ngrfdi Cdng giao Vict Nam du theo tdn giao dpc than nhrfng van song dao b&ng ddi sd'ng tftm linh da than.
Ngay trf khi bat d&u truyen giao vao Viet Nam, cac giao si da nh&n ra vai trd quan t r p n g cua l&ng Viet truyen thdng vdi nhiing thie't chd'chlnh tri, kinh td', xa hdi va la ndi lrfu girf, bao tdn nhiJfng
5A
Nghien ciJu Ton giao. Sf'i 11 - 2012
phong tuc. t&p quan, cac lin ngifdng d&n gian cua d&n tdc Tif dd hp diAi td chrfc xif.
hp dao vao md hinh lang x& khie'n cho thid't chd'l&ng Cdng gi&o cd quan hd m&t thid't v& tifdng hd vdi td chifc -xii. hp dao.
Ddi sd'ng tinh th&n ciia cac tin dd Cdng gi&o vi the' ma chiu srf chi phdi manh md ciia v&n hda tin ngrfdng truyen thdng Vict Nam. trong dd cd vide thd Tlianh Quan Th&y xiX hp dao lang Cdng giao.
Thoo quan nidm Cdng gi&o, Thanh Quan Thay I& v( Th&nh bao trd. coi sdc hay quan phdng ddi sdng cua mdt tin dd hay mot cdng ddng tin dd. Vdi lang Cdng gi&o to&n tdng. xif. hp dao g&n lien vdi l a n g vc dia gidi. vd tdn goi. v& to&n bd erf d&n t r o n g l a n g ciing ddng thdi la tin dd.
Vi the. Thanh Quan Thay ciia xrf. hp dao drfdc ddng n g h i a vdi Thanh Quan Thay l a n g dao va Thanh Quan Th&y l&ng dao t r o n g t&m thrfc c&c tin do Cdng gi&o lai drfdc coi nhrf Thanh ho&ng lang Th&nh h o a n g l a n g Vidt vc chrfc n&ng cd ban 1&
gid'ng chrfc n&ng Th&nh Quan Thay xrf.
hp dao. cho ndn vice chuydn ddi nay khdng lam m&'t di quyen n a n g cua eac vi th&nh Cdng gi&o m& lam c&c vi th&nh thdm g a n giii vdi cudc sd'ng c&c tin do vd'n in d&m sinh hoat v&n hda tin ngrfdng ban dia. Neu nhrf d lang x& cua ngrfdi khdng theo Cdng giao, ngdi dinh l a n g la ndi thd p h u n g Than Thanh hoang, cijng 1& ndi dien ra lc hdi l a n g thi d I&ng Cdng gi&o, le Th&nh Quan Th&y xrf dao ciing trfdng drfdng mdt id hdi drfdc dien ra t r o n g khudn vidn nh& xrf.
k h d n g vrf0 r a khdi khudn kho l&ng Cdng giao vdi nh& t h d I& t r u n g t&m diem le hdi. Hinh thrfc td' chrfc Ic Th&nh Quan Thay gid'ng nhrf mdt ngay hpi l&ng. Vdi c&c gi&o dftn d Gifto ph&n Biii Chu, d d n g Thanh Da Minh cd cdng dn r&'t Idn, vi the' ddng drfdc s u n g k i n h d&c bidt va chinh ndi d&y, Th&nh Quan Thay d&u ddng, Thanh Da Minh cung drfdc coi la Th&nh
ho&ng l&ng theo n g h i a 1& ngrfdi coi sdc, bao vd cdng ddng l&ng'".
H&ng n&m v&o ng&y 8/8 drfdng lich, thoo truyen thd'ng c6 trf l&u ddi trong Gi&o ph&n Bui Chu, ba con gi&o d&n d k h a p cac gi&o xrf thu^c giao ph&n va d hh&p o&c viing mien lai nd nrfe hrfdng vc Nh& tliif Chinh tda Bui Chu dc tham drf dai id kinh Thanh Da Minh - Th&nh Quan Th&y bdn m a n g gi&o ph&n.
Ngay id D&u Ddng giao ph&n - Dai Ic k m h Th&nh Da Minh - la ng&y g&n hen vdi c&c srf kidn Idn cua gi&o ph&n nhrf truydn chrfc giam muc. linh muc, c&c ng&y lc Idn t r o n g n&m_ C&c gi&m muc Gi&o ph&n Bui Chu nhrf Pham N&ng T^nh.
Vfi Duy Nh&'t. Hoang Viin Tidni deu linh nhan chifc gi&m muc gi&o ph&n v&o chinh ng&y lc n&y.
Dai le k i n h Th&nh Da Minh 1& mdt t r o n g nhrfng ng&y lc Idn nh&'t ciia gi&o phftn t r o n g n&m'^'. Trrfdc ng&y lc, c&C tin dd lo chu&n bi r&'t chu dao trf vide siia .sang difdng x&, nh& xrf, nha thd dd'n drfng cdng chao, c h a n g hoa, kd't ddn.
t r a n g ho&ng n h a thd. nha xrf, t&p drfdt v&n nghd. hdi kdn. hdi trdng. c&c nghi thrfc, n g h i lc sd dien r a t r o n g ng&y Ic.
Trrfdc d&y, khi chrfa cd c&c phrfdng ticn di lai, c&c phifdng ticn truyen thdng nhrf b&y gid. gi&o dftn phai di bd tcH nha thd Chinh tda thrfdng khdi h&nh trf trrfa ng&y hdm trrfdc dd td'i hdm sau cd mat tai n h a t h d mifng le. Trfng do&n ngrfdi.
2. Sc di gpi \k Ic D&u dong vi giao phAn Trung duoc i;ido cho ddng Thanh Da Mmh. linh ddng Rii T h ^ M.in COI Manila phu irach lir nam 1737. Thin saj Tfty Han Nha ihdi ;V> da dich 16 nay lit 1^ DSu Dong.
Tir do i6n gpi duoc truyin lung va (ufin giO din ngay nay 1,0 D;1u Ddng chi la ten goi Jchac di ciia ngay 16 kiiili Thanh Da Mmh ngirdi cd cdng lip dong Da Minh v.^ diToc tin do gpi la Hiaiih Td phu.
1. O Ctiiio phin Biii Chu. m6l nam co hai dip le trong:
13.(1 lc kinh Thanh Da Minh ngiy 8/8 vi la Tlianh DiJc Me v6 nhiim nguyfin tdi ngiy 8/12 hAng nim.
Mai DICU Anh. \V// ncl vc dai lc.. 55
trfng g i a o xrf, chi m a n g thoo n&m cdm mudi vrfng, mpt cai ao mrfa. hao hrfc keo ve n h a thd Chinh tda. Nhrfng ngrfdi di drfdng, cac tin dd tdn giao ban luc dd thrfdng n g a c nhidn khi bic't rang, nam cdm mudi vrfng de giao d&n diing eho bifa tdi va s a n g hdm sau. cdn chic'c &o mrfa. ban ddm t r a i r a lam chd ngii, ban ng&y d u n g che mrfa vi lc D&u Ddng thrfdng dien ra d u n g dip mifa b&o.
Ngay nay, ddi sd'ng giao d&n ed nhicu ddi thay, cd sd v&t chft't, sinh hoat vftn hda tinh than drfde cai thidn. phong phiL Tuy nhidn trong t&m thrfc ciia gi&o dan, le d&u ddng. Id Bui, le Tlianh E)a Minh van hidn dien. I& sinli hoat van hda. 1& d&'u an khdng thd phai md. dc rdi v&o ng&y 8 8 h&ng n&m hp lai nd nrfe theo ddng ngrfdi ve Biii Cliu drf le Thanh Quan Tliay d&u ddng trong niem hftn hoan, vui srfdng.
Dii td chrfc le chinh vao ngay 8'8.
nhrfng n g a y trf chic'u n g a y hdm trrfdc, gi&o dan da hrfdng ve Nha thd chinh tda drf Thanh le k h a i mac. 16h30 ngay 7 8.
ddng dao giao dftn t a p t r u n g dd drfdc linh bi tich g i a i tdi tai cac tda giai tdi dat tam trrfdc tien s a n h nha khach Tda Tong giam muc Bui Chu. 17h30 le rrfdc Thanh Quan Thay b&t d&u. Cudc rrfdc dicn ra q u a n h k h u d n vidn nha thd, bat dau 1& di trf t r o n g n h a thd v& kd't thiic cung drfdc drfa v&o n h a thd, dfty la hinh thrfc di vdng quanh, drfdc xem la bidn thd cua hinh thrfc chay dan Phat giao da drfdc Cdng giao hda. Di trrfdc doan rrfdc cd cac ban n h a c T&y (dpi ken ddng) va ca ban n h a c Nam (bat ftm) chdi nhac cd truyen khid'n eho cupc rrfdc m a n g dam net truyen thd'ng. Hdi ken. hdi trdng va c&c ban n h a c v a n chdi rdm ra, mac cho thdi tid't n a m nay mrfa ra't to, tao ra mdt k h d n g k h i h o a n h t r a n g . nao nrfe cho buoi le. ciing gid'ng nhrf srf d a p tra long nhidt tinh, s u n g k i n h cua giao dan cft't cdng dd'n d&y. Sau cae ban nhac la kicu
Thanh Da Minh. Doan lc nghi gdm Giam muc Giao ph&n chu srf, hdp ciing cac linh muc t r o n g giao ph&n h&ng ngu chinh tc cung n g h i n h Thanh Quan Thay.
18h, Thanh le drfdc cii hanh t r a n g trpng vdi srf chii sif ciia linh muc chinh xit Cling ddng tc' la cac linh muc trong va ngoai gi&o phftn. Phuc vu hat le la cac nrf tu ddng Da Minh ciing hdi kdn nrf vd cung hoanh trang.
20h, chrfdng trinh dien nguydn vc Thanh Da Minh dien ra vdi srf dau trf ki Irfdng. cdng phu. C&c tic't muc van nghd cd srf gdp mat cua h a n g tram dicn vidn dd'n trf cac Lidn huynh trong Gi&o ph&n, dai didn cho cae gi&o hat cua Giao phftn Bui Chu. Chrfdng trinh Dicn nguyen the hicn lai cudc ddi va vide rao giang Tin Mrfng cua Thanh Da Minh ciing cac cudc tif dao cua cae vi t h a n h trong Giao ph&n Biii Chu. De'n 22h, chrfdng trinh kd't thuc.
Ngay 8/8/3012, trf sang sdm trfng doan ngrfdi ao at dd ddn ve Nha thd Chinh tda Bill Chu dd ciing tham drf Thanh lc chinh mrfng ki nidm 11 nam thu phong Giam muc Giao phan Bui Chu cua Giam muc Giuse Hoang Van Tidm va mifng ngay lc kinh Thanh Da Minh - Quan Th&y dd nhi ciia Giao ph&n Bui Chu.
9h sang, Thanh Id drfdc cur hanh.
Thanh le chinh do Giam muc Giuse Hoang Van Tidm chu te, ddng tc cd ddng dao cac linh muc t r o n g giao ph&n va cac linh muc ddng Da Minh. c&c chung sinh d Dai chung vidn, cac nrf tu d cac ddng tu trong giao phan. Giam muc Giuse Hoang Van Tidm neu len nhiing khd khan ciia nhrfng ngrfdi vc tham drf Thanh lc, nhifng khd k h a n eiia nhrfng ngrfdi phuc vu dd Thanh lc drfdc cxt hanh tdt dep, xac tin nhrfng ngrfdi cd mat tai ndi dfty la vi niem tin. Giam muc Hoang Van Tidm gdi lai hinh a n h eua vi Thanh Da Minh vdi mdt ngpn dud'c t r o n g tay, m a n g trdn
56 Nghien ci'ru (on giao. So H - 2012 minh &nh s&ng ciia Drfc Kito. nh&c iih<'f
nhrfng cdng lao ciia Th&nh Da Minh t r o n g Iich si'f cho ba con gifto d&n:
Tid'p theo. c&c linh iiiuc cho gl&o dftn chiu phdp Minh Thanh Chiin.
Thanh le D&u Ddng niiYng kinh Th&nh Da Minh - Quan Th&y dd nhi ciia Ol&o ph&n Biii Chu ke't thiic. mpi ngifdi ra vd t r o n g srf binh an, vui vc v& h&o bifc chd ddi miia Thanh lc n&m sau dd ciing nhau tu hdi vd Nh& t h d Chiiib tda Biii Chu.
Nhrf vay. t r o n g Om Ic kinh Th&nh Da Minh. bdn canh nghi lc difdc td chrfc t r p n g the thoo diing nghi id Rdma. ed thd thfiy nhifng h i n h thrfc dien xrfdng, &m nhac truyen thd'ng drfdc diing t r o n g dai le cd ngudn gd'c le hdi Vict Nam truyen thd'ng. drfa trdn van hda tin ngrfdng d&n gian truyen thd'ng.
3. Thay ldi ke't
Dai le kinh Thanh Da Minh d Giao ph&n Biii Chu, mdt bidu hidn eho srf hdi nh&p nghi le v& ddi sd'ng dao Cdng gi&o vdi tin ngrfdng Th&nh ho&ng l a n g ndi ridng, c&c tin ngrfding truyen thd'ng ndi chung dat drfdc nhieu ket qua td't dep, cu the la:
Dai le kinh Thanh Da Minh - Th&nh Quan Th&y Gi&o ph&n Biii Chu dicn r a cd trat trf Du vdi h a n g n g h i n tin dd tham drf, nhifng I& mdt sinh boat tdn gi&o, nhrfng ngrfdi t h a m gia h&u hd't Ift dd' thrfc hien bdn ph&n tdn giao. Vi thd', nhin c h u n g hp cd y thrfc n g a y l&nh. Dd'n vdi le hdi, t r a n g phuc cua ho dep v& kin d&o.
Thanh le the hidn sif kd't hdp h&i hda nen v&n hda Ddng - T&y, kd't hdp girfa truyen thd'ng va hidn dai.
Dai le k i n h Thanh Da Minh la dip c&c tin dd Cdng gi&o the' hidn niem tin tdn gi&o qua cupc di kicu, didu nhac va trd dien d&n g i a n drfdm t i n h van hda d a n tdc. Nghi le Cdng gifto vd'n m a n g dac
trifng Phrfdng T&y vdi t i n h duy li, he thd'ng td chrfc chat che v& t i n h ddc than nhidu khi cdn khd khan, crfng nhac gid d&y m n n g mdt hinh thrfc mdi he't srfC d&c s&c, la srf p h a t r ^ n v&n minh Phrfdng T&y v& n h i m g ndt truyen thd'ng Phrfdng Ddng. Nghi lc Cdng gi&o t r o n g Thanh le m a n g nhifng gi& tri ddc d&o gdp phan l&in p h o n g phii thdm ddi sd'ng sinh hoat tin ngifdng dftn gian ciia cpng ddng gi&o d&n. Dai id k i n h Th&nh Da Minh la lc hdi difdc d a n h gia 1& m a n g nhicu gi& tri v&n hda nghd thu&t d&o s&c.
TIIV nhidn, bdn canh dd, lc hdi nay cdn tdn tai mot so v&n dc : mdt so' kc gian tdi dting mdc didn thoai, vi ticn ciia giao d&n t h a m drf dai lc. Toan bd khu vrfc tir cdng chao v&o dd'n nh& t h d Chinh tda trd t h a n h "chd" k i n h doanh g&y phan cam eho id hpi. Hidn trfdng &n xin van cdn tdn tai, g&y phiin cam va a n h hrfdng dd'n an ninh t r a t tif t r o n g le hdi.
O khu vrfc bdn ngo&i v& phia trong n h a thd Chinh tda Bui Chu cd b&y ban c&c cud'n sach. trf lieu v& b&ng dia cd lidn quan de'n n g h i lc Cdng gi&o. nhrfng thie'u sif quan t&m cua ban quan 11 ndn h&u hd't deu 1& nhifng tai lieu m a n g it ndi dung, it tinh lich siir, thid'u t i n h giao due dc cac gi&o d&n khi tdi n h a t h d Bui Chu cd cd hdi tim hieu. nghidn cufu mdt c&ch s&u sac lich srf gi&o ph&n. b&i g i a n g cua cac gi&m muc.
Vi v&y, t r o n g thdi gian tdi, c&c cd quan chrfc n a n g c&n tich crfc va chu ddng t h a m mrfu cho c h i n h quyen, phd'i hdp vdi ban td chrfc le hpi d&y m a n h qu& trinh boat d d n g hdi nh&p n g h i le Cdng giao vdi van hda truyen thd'ng d&n tpc. Thanh lc Cdng g i a o thrfc srf la mdi trrfdng giif gin va bao tdn nhrfng gi& tri dep dd cua v&n hda truyen thd'ng d&n too de cac tin dd thrfc h a n h dtft: tin, sd'ng dao theo Id'i sd'ng ngrfdi Viet truyen thd'ngV.
