_^HIP SONG BlJONG BAI
Ky Ilc cua ngucii cini tU df Hoang Sa
HQUTIEN
Trong cupc xdm lUdc nddc ta, thdc ddn Phdp dd xdy ddng mot he thdng nhd tii chinh trj trdi ddi tdBdc den Nam, ra din cdc ddo. Ngodi hai nhd td Cdn Ddo, Phu Qudc ndi tieng bdi sU tdn dc cda nhdng tin cai nguc, cung vdi sU khdc nghiit cua thdi tiet, chOng con day nhCtng ngddi cdch mgng trong phong trdo Viit Minh ra cdc ddo Hodng Sa nhdm "ddn"y chi cdch mgng cua ta. Cu Trdn Thanh Kim mpt trong nhdng cdu td d Hodng Sa trd ve vd chdng tdi dUdc nghe cu kivi nhdng ngdy thdng bi day di d vdng ddt thiing liing cua To qudc.
CHUYEN TAU "OAC Bl|T" RA DAO
Vao dip eudi nam, sau nhdng dien b i l n eang thang tren vung b i l n ddo thieng lieng eCia To qudc, chung tdi may man dupe gap dng Tran Thanh Kim (SN 1920) mdt cUu tu Hodng Sa. Trong can nha nhd ndm d cudi con hem tren phudng Xudn Ha, quanThanh Khe,TP.Oa Ndng Id noi sinh sdng cija hai vp chdng dng cung con chau, chiing tdi dugc nghe dng k l v l nhdng ngay thang dng bj thUc dan Phap cam tu tren quan dao Hoang Sa. Md dau eau ehuyen, ben am trd dm dp baTran Thj Kim Tuyen (84 tudi) vp dng Kim niem nd t i l p ehuyen: "Cd hat vo chdng tdi d i u tham gta hai cude khang ehiln chdng Phap va chdng My. Ban thdn tdi cung dupe Nha nUdc phong tdng Hudn chuong khang chiln chdng Phap hang ba vd Hudn chuang khdng chien chdng My hang nhat vi nhdng ddng gdp eCia minh trong ca hai cudc khang chiln than thanh.Tuy nhien, so vdi nhdng ddng gdp cua dng d'y vdi ddtnUdcnaythltdi ehdng la glea..."
Vdn sinh ra trong mdt gia dinh nho hpc, nen ludng gid each mang da sdm an vao tiem thdc cua mpt ngudi ed tri thde nhu ong Kim. Hudng dng Idi keu gpi toan qudc khang chiln cija Chij tjch Hd Chi Minh, dng Kim da cung cac ddng dot cua minh tam xa gia dinh len dudng ehiln dau. Trong cude khang ehien chdng Phdp, dng da tham gia vdo cdc tran ddnh ac liet cua Trung doan 67 (Tay Son) d Gia Lat, Kon Tum vao nam 1945 vd tran danh ac liet d deo Hat Van nam 1948.
Nhd lai thdi gian minh cung ddng dpi bi bat, dng Kim khdng quen: "Od la vao ngay 4/1/1949 trong mdt ehuyen hanh quan van ddng ve thdn Yen Ne, xd Hda Tiln, huyen Hda Vang, do cd ngUdi chi d i l m nen tdi cung cae ddng dpi eua minh dd Ipt vao 6 phijc kich eda giac Phap. Du da edng cac ddng ddi chdng tra ac liet nhUng do khi tai khi do lac hau, chenh lech ve mat lue lupng nen dng cung 9 48 TAPCHIPHAPLY SoDT+CT12/2014
Chdn dung va chong cUu tO Hodng Sa - Nguyen Thanh Kim
ngudi ddng dot da bj giae Phap bat sdng khi dang edthij trong ham. Khi do tdi dang la Dai dpi trUdng khuTay ciJa Trung doan 67, nen khi ehung vda bat dUpc da tdc toe dua tdi v l biet giam trong eae can ham ridng biet trong Nha lao Con Ga (nay la khu vUc 84 dUdng Hung Vdong, TP Da Ndng - PV)". Ong Kim cho biet tai nha giam nay, kd thil da dung mpi thd doan de tra tan, danh dap da man nhung van khong may may lay ddpc mdt chdt thdng tin t d dng cung cac ddng dpi cua minh.
Nguoc lai, mdi khi ed eo hdi, dng lai edng cac ddng dpi eda minh van deu dan sinh hoat Ddng d trong tu de gid vdng tinh than ehiln ddu vdi ke thu. Ddng thdi nghien cdu thdi quen, sdsO hd cua linh eanh de tim each vucft nguc. Tuy nhien sau khi k l hoaeh dupe len xong xudi thi ngay trUdc dem ehuan bj vUpt nguc dng bj biet giam trong phdng rieng, cdn cae ddng dpi eda dng diu da vupt ngyc thanh cdng. Sau Idn dd dng lai td chdc vUpt ngyc nhUng bj giae Phap phdt hien ngay trddc khi dien ra, nen vao thang 8/1950 dng eung 9 ngUdi ddng dpi khac cda minh bi giae Phdp day ra Hoang Sa. Ngdi trdn
NHIP S 6 N G Bl/ONG BAI
chuyen tau "dac biet" dd dng va mpt ngUdi khdng khdi thde mdc vi tu nhdn thudng dupc chuyin ra Cdn Ddo.
Tir H A O v i D l / p C DAT C H A N LEN V O N G BIEN D A O T H I g N G L l i N G C O A T d Q U 6 C
Oa hon 60 nam troi qua, ke t d eai ngay dau thang 8/1950, bj gidc Phap day ra quan ddo Hoang Sa, dng Kim van nhd nhu in nhdtig ngdy thang cung ddng ddi bj giam cam tren vung dat thieng lieng cuaTd qudc. "Hdi ay, Phdp gpi Hoang Sa la ddo Ba-ra-selee. Chung giam anh em tdi tren mdt ddo eat rpng khodng chdng 1 km2.
Hon tuan I I dau, bpn eai ngyc ddi xdvdi tu nhdn rat ha khdc. 10 anh em bj nhdt trong ham tdi sudt ngay dem, mdi bda chi cd lUng bat com vdl mudi sdng, nude udng cung t h i l u , nhieu ngudi met Id, ngdt xlu. Sau dd, vdi am muu van ddng anh em tu "bd hang ngu Viet Minh ve phuc vu chinh phd bdo hd", chiing dua anh em tu ehung tdi len khdi ham va dp dyng c h l dd cai qudn, lao ddng, an udng, sinh hoat de t h d hon. Ngay ngay, ehung cung dua tu nhan di khudn vac da, xay dung eau cdng, chat dpn cdc loai san hd, khoi thdng ddng chdy t d chan ddo ra khoi khoang vai tram met, di ca-nd ehd hang t d dat lien d i n ddo."
Ong Kim nhd lai: "Tren ddo lde bdy gid chicd bdn can nha: mdt cdi dUOc dung de lam Tram nghien edu thiiy vdn, mdt nha kho ed mai due de chda vu khi va cdc loai qudn dung, hai day nha Ipp tdn mdt danh cho khodng hon 20 linh ddn trd cd ngudi Phdp lan ngudi Viet va mdt edi khdch danh cho cac tu nhdn dtren ddo".
Cudc sdng eua ong eung cac ddng dpi tren dao ngodi nhdng gid lao dpng kho sai dudi ndng gay gat, tinh trang t h i l u nUdc ngpt thi cdn phdi chju nhdng ddn roi tra tdn eiia kd thu. Cd lan dng bi bpn linh eanh Phdp tra tan bat ngd danh meo ed mdt ben dau, bdt tinh ca t i l n g ddng hd d ngodi trdi. Sau nhdng tran ddn bat ngd la nhdng trdn ddn tra tan nham bat cdc dng khai ra cae can cd dia each mang. Khdng nhdng the, chung edn dung chiln lupc vdi nhdng Idi ngon ngpt, dy do de Idi keo. Nhilu lan dng dupe vien sy quan eao cap trdn ddo gpi len gap dy dd dd d i l u , se phong chdc cho dng vd noi dng mudn gi thi chung cung se dap dng nhung dng nhdt djnh khdng chiu md mdt Idng trung thanh vdi each mang.
Sudt hon ba thang bj cam tu tren ddo, dng Nguyen Thanh Kim cdng cdc ddng dpi Nguyin Kim Chau, Du PhUdc Nen, Pham Cdng Phung, Nguyen Van Cung, Le
Bdo gieng nudc nggt tren ddo Hodng Sa (Anh tu lieu)
Ngoc Anh...van ludn nung ndu y djnh vupt bien trd ve dat l i l n de chien dau, du b i l t Hoang Sa d rat xa dat l i l n . Lpi dyng sU chd quan, sO hd cua linh Phap, ho lay dUpc mdt chile thuyin cu, gia cd lai, tich luy luong thUe, nude ngpt ehd co hpi vupt ngyc. Lan dy chi co mpt sd tu nhdn tren ddo thoat dupe, edn dng vd sd anh em khdc thi bj bdt lai. Khdng thodi chi, dng cung ddng dot cua minh van tiep tye nudi y djnh trd ve dat l i l n khi thi lay gd khd k i t be rdi khi thi lay dau hdt bdi len nguy trang de che mdt linh canh Phap.
Tuy nhien, ehuyin vUot bien chua kip thue hidn thi
"bat ngd den thang 11/1950, gide Phap dUa 10 anh em chung tdi trd v l Ba Nang, t i l p tuc giam tat Nha lao Con Ga, sau dd chuyen vao tao Hpi An. Mdt thdi gian sau, tdi dupc tra t u do. Ra tu, tdi b i t dUpc lien lac vdi t d chdc va dupe bd tri hoat ddng hop phdp trong Idng djch..." Qng Kim nhd lai.
"Tren dao ldc bdy gid cd khodng han 20 tin Knh ' Phdp thddng xuyen di tudn tra quanh ddo cdng vdi mdt to tudn tra cua tu nhan rdt nghiem ngdt, neu cd f dau hieu bdt thddng ndo Id lap tdc bdo cdo ve ddt ' . lien, dda tdu chien den bdo ve ddo bdi ngudi Phdp y '
thdc ddac rdng qudn dao Hodng Sa Id cua Viet Nam md Viet Nam Id thugc dia cda Phdp nen qudn dgi Phdp cd trdch nhiem bdo ve. Dieu do chdng td tdldu , ngddi Phdp da xdc dinh quan ddo Hoang Sa Id cua Viet Nam". Ong Kim hy vgng cau chuyin ctia minh ,_ cung Id mgt tu liiu gop phdn nhae nhd the hi hdm nay va mai sau ve chO quyen doi vdi qudn ddo Hodng Sa thdn yeu cua To quoc.
S6DT+CT12/2014 T A P C H I P H A P L V 4 9
