II NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG
NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC PHÂN MÔN MỸ THUẬT THEO PHUONG PHÁP MỚI CHO SINH VIÊN NGÀNH
MỸ THUẬT TẠI TRƯỜNG DẠI HỌC THỦ DẦU MỘT THÔNG QŨA HÌNH THỨC HỘC TẬP NHÓM '
Nguyễn TrungNgọc*
* ThS. Trường Đại học Thù Dầu Một. Tỉnh Binh Dương
ABSTRACT
Our country’ is in a comprehensive development in many aspects such as economy, politics, culture, society and education. Currently, theinnovationof teaching methods in apositive direction is veryinterested.
Innovating teaching methods in a positiveway helps toincreasestudents ’thinkingand creativity’ throughthe process of acquiringknowledge, promoting independence, positivity’andexcitementinlessons includingArts
subjects. There isno suchthing asa good or badteaching method forany class andanysubject. Its just a matterof how to apply itatthe right time, in the right wav to be effective or not.
Keywords: Fine arts, teaching, measures, groupstudy, students Received: 6/1/2022; Accepted: 7/1/2022; Published: 17/1/2022
1. Đặt vấn đề
“Chươngtrình môn mỳ thuậtmới đượcxâydựng theohướng hình thành và phát triểnnănglực (PTNL) người học đáp ứng yêu cầucủa thực tiễngiáodục,nội dung thể hiện rõ việc dịch chuyển mục tiêu từ định hướngnội dung/ kiếnthứcsang mục tiêu hìnhthành phấm chấtvà PTNL”. Vậy thế nào là hình thức học tập theo nhóm? Trước tiên cần phải hiểu rằng hoạt động nhóm không phảilà phương pháp giảng dạy mà là cách thức tổ chức lớphọc. Dạy học theo nhóm là hình thứctổ chức lớp học màtrong đó dướisự hưcýng dẫn củangườidạy, sinh viên (SV) làm việc cùng nhau trong những nhóm nhỏ để hoàn thành mục đích học tậpchungcủa nhóm, thực hiện các hoạtđộng như thảo luận, đóng vai, giải quyết vấn đề... Mỗi thành viên khôngchỉ cótrách nhiệm thực hiện các hoạt động của nhóm mà còn phải có trách nhiệm hợp tác, giúp đỡ các thành viên trong nhóm hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
2. Nộidung nghiên cứu
2.1. Phânchia nhóm một cách khoa học, đảm bảo thànhphần nhómgồm những svcó nănglực, khả năngnhận thức khácnhau
* Mục đích: Giúp sv các nhóm có cơ hội ngang bằng nhau trong học tập và hoàn thành nhiệm vụ nhóm. Thúc đẩy tinh thần thi đuagiữacác nhóm với nhau.
* Biệnpháp thựchiện: Tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu của tiết học mà ta có nhiều cách chia nhóm, nhiều mô hìnhnhómkhácnhau, nhóm hai, nhómbốn hoặc nhóm sáu, nhómtám tùy vào nội dung của bài.
Mỗi bàn thường bố trí 2 sv ngồi nên giảng viênkhông chia thành nhóm ba vì dễ gâylộn xộntrong quá trình thực hiện, giữa các nhóm khôngcó “ranh giới” dẫn đến tình trạng nhóm này làm ảnh hưởng nhóm kia khi cùng làmviệc.Khi thànhlập nhóm cầnlưu ý khả năng làm việc, năng lực cá nhân và mối quan hệ giữacác thànhviên. Điều này làvôcùngquan trọng, bởi vì:
+ Neu một nhóm cónhiều svcó năng lực, svcó khả năngsuyđoán, tưởng tượng, diễnđạtvàsángtạo thì khi hoạt động nhóm svsẽ mau chónghoànthành tốt công việc đượcgiao.Ngược lại, nhómcó nhiều
sv
yếu, không chì khó hoàn thành nhiệm vụ mà còn bị tâmlýchán nản dokhông bằng nhómbạn.
+Đối với những nhóm nhỏ, giảngviên phải chú ý mối quanhệ giữa các thành viên. Dođặcđiểmtâm sinh lý một số sv thườngthânthiếttheo nhóm, thích học cùng với những người bạn mà sv muốn. Neu trong nhómcó một đối tượng màsv không thích, có thê đối tượng đó sẽbị “tẩychay” ngay. Thay vì
sv
cùng hăng hái học tậpthi đổilại làthái độ dè chừng, mất đoàn kết. Không nên ép buộcsv phải hoàn toàn theochủ ý sắp đặtcủachúngta vì như thế sv sẽmất đi sự thoải mái, nhịp nhàng trong các hoạtđộng của nhóm.Nhưng làm thế nào để chia nhóm được như yêu
94 . TẠP CHÍ THIẾT BỊ GIÁO DỤC - số 257 KỲ 2 -1/2022
NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG II
tâutrên? Cómộtsôbiệnpháp sau:
+ Neu là nhómhai, nhóm bốn: Giángviên có thể sắp xếp, phânchianhómtheo vị tri svđang ngồi để không mấtthời gian dichuyển.
+Neu lànhóm sáu, nhóm bảy, nhóm tám: Giảng viên cóthểtạo nhómbằng hình thức ngẫu nhiên, ghép hai nhóm nhỏ thành một nhóm lớn hơn. Cũng nên thayđổithànhphần nhóm,cách ghép nhómtheo từng
< hù đề. Cần lưu ý ràngsự thayđổi giữa các hình thức thành lập nhómlàhết sức cầnthiếtđể tránh sự nhàm chán trong học tập. Cách thực hiệnnhưsau:
+ Cách 1: Cứ hai nhóm mang số chằn hoặc hai rihóm mang sốlẽtheothứ tự từ bé đến lớn ghép lại với nhau( nhóm 1+3, nhóm 2+4,...);
+ Cách 2: Hai nhóm có thứtựliêntiếp ghép lại (:ihóm 1+2, nhóm 3+4,...).
+Ngoàiragiảng viên cũngcóthể cho sv được tự
6 kl)i
hci tổ
giỉ kếi viéi viêi
thỏa thuận và chọn nhóm khác ghép cùng với nhóm mình.
Để hoạt động nhóm có hiệu quà, thi một việc klôngthểthiếuđó là bầu nhóm trường. Giàngviên có thể để sv tựbầu nhómtrường cho mình, nhưng cần hu ýsv chọn những bạnnhóm trưởngphải là người CI)kết quảhọc tậptốt,có ý thứcgiúp đỡ các thành viên trang nhóm, có khả năngtrình bày lưu loát vấn đềmà chúng tađềra.
Việc phân nhóm cần thực hiệnsao cho giảng viên cothểtheodõi, đánh giá hoạt động nhómnhưng đồng thời cũng đảm bảo pháthuy tính tích cực củamỗi sv.
ề lý thuyết, một nhómlý tưởng nhất gồmtừ 4 đến thành viên, vì quá nhiều nhómnhỏ thi chúngta sẽ lông kiểm tra hết được,nhóm quá đôngthì sẽnhiều vin đề nảy sinh. “Trong thực tế, tùy theo từng hoạt động và quy mô lớp học giảng viên có thể thay đổi linh hoạt sắp nhóm cho phù hợp”
2.2. Tổchức, quản lý hoạt động nhóm hiệu quả
* Mục đích:Lôicuốn người học tích cực tham gia c tập, tránh gây ồn làm ảnh hưởng lớp học ke bên.
* Biện phápthựchiện: Cáchoạt độngyêu cầu phải chức hình thứchoạtđộng nhóm đó là:
+ Vẽ cùng nhau và sáng tạo các câuchuyện.
+ Xây dựngcốttruyện.
+ Xây dựng mô hình từvật tìm được.
+Trang trí vàvẽtranh qua âmnhạc.
Đe hoạt động nhóm có hiệuquả, cần nóirõ đánh kết quả theo nhóm nhưng cũngdựa vào sựphối hợpcùa từng cánhân, sv cần nhận thấymọithành n cần phải có trách nhiệm đóng góp, mọi thành nđều phải hoàn thành công việc, mọi thành viên đều phải được lĩnh hội kiến thức. Thành công của nhómchính là thành công củamồi cá nhân.Yêu cầu
sv khi làmviệc nhóm phảithựchiệntheo đúng những qui định sau:
+ Mỗi thành viên trong nhóm đều phải có trách nhiệmhoànthànhtốt các nhiệm vụ được giao.
+ Phải biết lắngngheý kiến của bạn và xem xét ý kiến nào là hợp lýnhất, không được cố gắng tựlàm theo chù ý cùa bàn thân.
+Khi thựchiện việc phâncôngnhiệm vụ,mỗi cá nhânsẽtự nhận phần việc củamình chophù hợpnăng lực cá nhân. Đồng thời các thành viên trongnhómsẽ bàn bạc và quyết địnhai - việc gì.
+ Nhóm trưởng có nhiệm VỤ nhắc nhở các bạn trong nhóm khi trao đổi cần nói vừa đủ nghe,không ảnh hưởng nhóm bạn và lóp kếbên.
Bên cạnh những giải pháp trên, để quàn lýtốthoạt động nhóm,đê trật tựlớp học đảm bảo theo yêu cầu thì giảng viên phải có biện pháp để sv tích cựctham gia học tập, cuốn hút sv vào các hoạt động chưng.
Có như thế sv sẽ không còn nói chuyện riêng hay đùagiỡn trong giờ học. Đe làm được điều này thì khi giao việc giảng viên phải chú ý giao cồng việc vừa sức với sv, phù hợp với số lượng thành viên trong nhóm. Trong quátrinh svlàm việc nhóm, chúng ta không được can thiệp sâu vào công việc của sv mà chỉ gợi ý để sv thực hiện tốthơn. Giảngviêncóthể bổsung những gợi ývà các câuhỏi để giúp sv phát hiệnvấn đề và tăng hứng thú làm việc nhóm. Giàng viêntheodõitổng quát, phát hiện vàhỗ trợ cho nhóm có khó khăn, kịp thời uốn nắn, điều chình giúp sv.
Giàng viên phải hạn chế đến mức thấp nhất việc nói của mình trong khi sv đang hoạtđộng nhóm. Nếu cần, giảngviên cho càlớpdừng lại đểtập trung chứ ý nghe chúng tahướng dẫn thêm.
Nói chung khi tổ chức hình thức học tập theo nhómgiảng viên cầnthiết kế saocho mọi thành viên trongnhóm đềuphải nỗ lực không chỉ vì thành tích cá nhân mà còn vì thành côngcủa cả nhóm. Một hoạt động nhóm được xem là thànhcông nếu nhiệm vụ của nhóm sẽđược hoàntất khi có sự đóng góp của tất cả thành viên trong nhóm. Mặt khác,giảngviêncũng cần nám được các nhược điểmcùa phương pháp dạy học theo nhóm để trong khichuẩn bị hoặc tổ chức thực hiện có biệnpháp khắc phục kịpthời. Ví dụ: Khi các nhómthảo luận làm lớp ồn, ảnh hưởnglớp bên cạnh - giảng viêncần nhắc nhở svtrao đổi vừađủnghe, yêu cầu nhóm trườngphát huyvai tròđiều chỉnh trong nhóm. Hoặc một số em thường im lặng, thụ động, không tham gia ý kiến thi chúng ta nên động viên, khíchlệ kịp thời vàgợi mở để sv mạnh dạn phát biểu vàhợp tác tốt hơn.
2.3. Coitrọng việc đánh giáhoạt độngnhóm.
TẠP CHÍ THIẾT BỊ GIÁO DỤC - số 257 KỲ 2 -1/2022.95
II NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG
* Mụcđích: Nhằm thực hiệnviệc nhận xét,đánh giá từng sv đảmbảođúng yêu cầu, đúng thực chất năng lựcvàtinh thần học tậpcùa sv
* Biện pháp thựchiện: Việc đánh giá quátrình và kết quả hoạt động nhóm là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyênđượcthực hiện ở các tiếtcuối cùa mỗi chủ đề (hoạt động Trưng bày sản phẩm). Giảng viên cần quan sát thái độ học tập và làm việc trong các nhóm, đánh giá sự tiến bộ của nhóm trên cơ sở thu thậpnhữngthôngtinvề sự tiến bộcủamồithànhviên trongnhóm. Sàn phẩm của nhóm thể hiện quá trình traođổi, trình bày ýkiếnvàkỹnăng họp tác củatừng thành viên. Dođó việc nhậnxét quá trình làm việc của nhóm không nênqua loa, đại khái. Càngđưa ra nhận định cụ thể càng giúp người họctích lũy nhiều kinh nghiệm cho những lần làm việc sau. Nhữngtiêu chí nhận xétcần thiết phải có:
- Sự phân côngtrongnhóm.
- Tinh thần thái độ làm việc của các thành viên trongquátrinhthực hiện.
- Ket quả thựchiện nhiệmvụ được giao.
- Thời gian hoàn thànhsản phẩm.
- Kĩ nàng trình bày nội dung tranh vẽtrước lớp.
Việc đánh giá kết quả không chỉ dựa trên thành tích chungcủa cả nhómmà còn dựatrên sự đóng góp của từng thành viên trong nhóm. Để thực hiện việc đánhgiá đảm bảo công bàng, đúng thực tế,giảngviên cần theo dõighi nhận ngaynhững cá nhântích cực, cá nhân thụ động hay sáng tạo, nhữngnhóm làm việc hiệu quả.. .Khithực hiệnviệc đánh giá, giảng viêncần nêurõ những mặt được và chưa được để sv nắm và thực hiện tốt hơn. Khi đánh giá hoạt động của một nhóm, giảngviên cũng cần lưuý tới nhữngtiến bộcủa
sv
Bởi vì sự tiến bộđóthể hiện tinh thần, tháiđộtiếp thu bài học có hiệuquả mà sv đạt được. Sản phẩm của một nhóm thường là hoàn thành tốtthìkhông có gìphảibàn,nhưng cónhiều trường họp ởhoạt động trước sv chỉhoàn thành hoặc chưa hoàn chỉnh, ở hoạt động sau lại có sản phẩm nổi trội hoặc xuất sắcthìrất cần sự ghi nhận củachúng ta. Đó chính là động lựcđểsv
có tinh thần học tậptốthơn ở các hoạt động sau.2.4. Mộtsố yêu cầu khitổ chứchình thứchọc tập nhóm.
Đẻ tổ chức hình thức học tậptheo nhóm có hiệu quả , cụ thể là đốivới môn Mĩthuật thì giảng viên cần chú ý thực hiện tốt các yêu cầu sau:
- Phânchia nhóm hợplý, các nhómphảicócả sv khágiỏi lẫn sv yếu trong cùng một nhóm để sv có thểhỗtrợlẫn nhau cùng hoànthành bài học và tiếp thu kiếnthức.
- Hoạt động nhómphải đảmbảo mọi thành viên
tíchcựctham gia, không để tình trạng sv làm dùm hoặc thụ động ngồi không.
- Quản lý trật tự lớp, nhấtlàkhi sv tranh luận quá lớn hay gây ồn, tránhlàm ảnh hưởng đến lớp bên cạnh.
- Đảm bảo có lối di chuyển để giảng viên có thể tiếp cận giúp đỡ các nhóm, sv di chuyển dễ dàng.
Không cố địnhvịtrí của sv hoặccố định nhóm để học sinhcócơ hội thay đổi hướngnhìn.
3. Kết luận
Qua quá trình giảng dạy, việc tô chức học tập nhóm đã mang lại hiệu quả đáng kể.
* sv đã hình thànhđược thói quen thực hiệnlàm việctheo nhóm.
* Sản phẩm mĩ thuật của sv phong phú,đa dạng vàcó nhiều sáng tạo.
* sv
thích thú vàtích cực thamgia các hoạt động chung,không còn tình trạngỷ lại hoặclàm việc riêng tronggiờ học, biết họptác và chia sẻ với các thành viên trong nhóm.* sv
được rèn nhiều kỹ năng quan trọng có ích cho bản thân trong đóđặc biệt là kỹnăng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tư duy, được bổ sungkiến thức nhờ học hỏi lẫn nhau. Mỗi tiết dạy là một cơ cấu hoàn chỉnh từ phút đầu đến phút cuối, có tính đặc thù về trình tự, về nhịpđiệu, về tiến trình theo từng môn học: việc làm trước, việc làm sau đương nhiên liên quan với nhau; hoạtđộng trước làm nảy sinh hoạt độngsau, hoạt động sau củng cố hoặc nối tiếp hoạtđộng trước. Dùngcách tổ chứchọc tập nào trước - sauđềucó mục đích rõ ràngvà họp lý, tránh hiện tượng xen kiểuhọc nhómvào để được tiếng là có đổimới phương pháp. Chúng ta phải căn cứ vào mục đíchbài dạy đê xác định cách thức tổ chức học tập nào là chủ yếuđếcó hiệu quả cao nhất.Tài liệutham khảo
1. Nguyễn Lưu An (2016) “Tăng cườngkỹ năng học tậptheo nhóm - một trongnhữnggiải pháp nâng cao chất lượng dạy tập đọc nhạc cho sv khoa sư phạm trường đại học Thủ DầnMột" Kỷ yếu hội thảo
khoa học 2016
2. Nguyễn Cúc (01/2020), “Học tập suốt đời và xây dựng xãhội học tập trong kỳ nguyên mới’’, Tạp chí Cộng sản. HàNội
3. TrầnThịVân (2019), Bồidưỡnggiáo viên nghệ thuậtđápứngchương trình giáo dụcphổ thông mới, Khoa Sư phạmMĩ thuật,Trường ĐHSư phạm Nghệ thuật Trungương
4. Tàiliệu tậphuấn Phương pháp dạyhọc Mĩ thuật mới (2016)
96 . TẠP CHÍ THIỂT BỊ GIÁO DỤC - số 257 KỲ 2 -1/2022
