i i u r f \ ( ; TOI KY M^M-^.:^ NAM N G A V THANH i.ArBO N 6 ] V C So 7/2010
BO TRlTONG BO NOI VU DAU TIEN CUA VIET NAM VOI NH0t4G CONG VIEC SAU NGAY 28-8-1945
Phi Thj Nhung"
Dao Thi Hanh-'
N
ia;. I(">-S-Id4'5 L"y ban zjiiii phong dan luc Vi^E .Nam duuc b^u va lid Cbi Minh lam Chu l|ch. "Ngdy }3-^i945. cd do sao vdng xudt hiin ti'cn cdc duong phu Hd ndC' Ngiij iy-:^-l445 Cach mang thang ["am nd ra "hdng chuc van nhdn dan ndi, ngoai ihdnh xudng dwang hudng viQuang Iruong \'hd hdt thdnh phd Dung ii gid. Ii'v han khdi nghio dgc Sai keu gui knoi nghia. Toi hdm do ciidc Khoi nghia dd ihdng
Iai liaan loan" I rude khi the gianh chlilil qnven Ihang loi o li^ Ndi. cae dia phmmg triing ca nude dJ liiln hanh khdi nghla, each mang thiing I am Ihiing liii
Caeb niiing tbanii Tam thanh cdng da nio ra mi>l I bdi k\ moi eho dan lgc Cbinb phu lam Ih^n Vi^l Nam DCCH din^e ibnnb 1^]). Tuy nhien, Chinh phii moi \'\n ciiua duoe hoan ihi^n. Vi vAy.
Chinh pha liim tbiri da eiing ttidng nhal Ihanh lap mgt Ndi cac hoan ehinh eho Chinh pint Ngay 2£-8-l*'4^ Chinii phu
Bo Irirpng BO N i l vu d^u lien cua Vi^i NSTI V^ Ngiivfin Gi3p (I'girUi t}i;n-^ r,i!Ddi ami} tit'ophii)
did Uy ban ddn liic giai phong l^'icl l^dm hiu si'ic ndng ni. Ldm .\ao cho Chinh phu Idm thdi lieu biiu duac \ldi fgn ddn idi thdng nhds mds cacii rgng rdi vd dudng d^c Bdi vdsy tudn iheo Chi Ihi ciia Chu tich Nd Chi \Jinh, Uy bon ddn lgc giai phong quyil dmh tit cdl id. mil's liiim mQt sd nhdn sT Iham gia Chinh phu ddng ci/ng nhau ganh vdc Irdch ninim ndng ni ma qudc ddn giao pho cho. Chinh phu loin shai khdng phdi id Chinh phii ciia Viel Nam Doc idp Ddng rmnh - Viit Minh) nhu nhiiu ngudi Idm luang CUng khong J^m ihdi Viet Nam Dan clia cdng iidci d^ ^^-,- ;• ^^, '^^^^^^^ ^^^ ^^. ^^^ ^^^^ ^^^
du,, ta nidi Tuyen cao nen rd --^hiim vu /^.^^ ^^^ ^^^ ^^.^^ ^^,^^ j , ^ ^ . ^ ^^ ^^^
Hi/i'ilgldi Kyuifm 65 nim Ngay Ihinh lip Up N^i vy ^d 7/2010 cismh phu cua qudc f^ia duy nhd! gis'r
trung Irach id chi dao ciio loim qudc
!^ay Irieu idp duac Quor hQi de cti rti mgi chinh dang ddn chu Cdng iioa chinh Ihuc"'
Tiong NOI cae cn^ Cbriih pliii lam thdi cd f5 Bd \a. Bd Ndi vu la mdt tiong so dd. Ngifoi diiuc gidii trong Iriicb lam iSd rniong dan li^n cua l?a Ndi vu la iJng Vd Nguyen Clap. tJiig dn n!i^ii Ir^cii nbieni ii'irdc Ciiinh phu va nhan dan, ganh iren vai nbf^ni v^i n^ln£ ne ia lo vi^e nui vu cua diit nude
iir IriniL diin na;, kh\ ndi den Vi^
Msuy^n Ciiap. inoi nguui thudng nhd den nigl "gudi hue frt- xudi sdc cua Chu lich Hd Cbi Minh. mgt vj D^ii lirdng quiln ddi nhan dan Vi^i N^in chic it ngiroi nii.lc d^n Ong vm tir each la nigl vj Bd triron? Bd Ndi \\i diiu tien euji Viel Nam. The niiuiig Ong chinb la mdt iniiig 1,'i \i Bg iricdii!^ daa lien ciiii dai nuoc Viet Nam Dan cbii cgn^ iida. irong klioEiJig thiii gian liim Hg Inrdug Bg Ngi v^i, iii' ng^y 2^-K-ld4.S dtn nga> 31 thang 12 n^m
J94.'i. Bd Iriidng Vo Nguyen Gmp d3 nhan ^u lliua lilnh il; quyen ena Chinh pliu kj l a tiep ky tdng edng 52 Sac l^nh hiin bu nhii'ng van dii noi vu, :m iimh ciia dai nude, ('ac Sae lilnh ting ky da mang lai Jiii icti lo Ion cho moi dai uEnie cdn non Ire voi llui irong, gi&c ngoJii.
Dien Innh ia san 2 ngay nli&n nhiilm va. Bd Irirong Bg Ngi vi,i V^ Nguyen Giap d^ kv Sjie l^nb ^dOI. ngay 30 Ihang K nam 1945 ve vj?c Cir dng Hoisng Minh Ciidm ldm L^ong iy Vdn phdng Bd Noi vu Dniv la Sac lenh dau lien ciia Bd Ndi \i\
vc vice hd nhicni nbiin iir eho cac Rd.
ilg^iii Cua ddl nuire
Ddn ngay ||5-9-ld4i. ^au 3 ngay Bac ITd dgc bin Tny^n ngdn dgc lap kii^l sinh ra Nha nudc Viet Nam dan ebii edng hda, DO iru'Oilg Bij Not \ u da ky rnul ^ac Ifnh mang dan an licb su kbd phai ebo den ijin ngay nay. dd la Sac lilnh sd d'>-SL ngii;
d5/9''iy45 eua Cbii tjcb Chinb phii kjm liidi Viel Nam DCCH v/v itdi bo cd Que iy vd dn dinh qudc kv Viil .\'am vdi ndi dung '"Qudc kv Viel i\'am dn dinh nhir sau nay.' Ninh chii nhgi, be ngon^ iicii phdn ba be ddi; nen "idu do lii'Oi d giiia cd iao nam canh mdn 'ydng lu'oi . Kick ihuac \'en ca be ddi=a, be ngong=2'3a: saw Tit irung lam din iiii gdc i. guc lui =l'5,i tu Irung tdm din gdc l5m =l'!Uii. Mau sdc nin mdu dd tuoi; cdch ddl sue' ngdi sue vdng cd 5 gdc idi vd 5 gdi ldm, hung Idm sao ddl dung n-ung tdm nen cd, mot gdc ldi quay ihdng ien phia iren theo dudng A!T
lulii lir iigiiy Site lenh done ban hanh cbii d^n ngay hdm nay. la cd du sao vang n^ni canii. bleu luong eua dSl nifiVi Viet Kani, van kiidng lie lliay ddi.
VSJI df an iiinli i|Lii'ie gia la van dii quan irong caa Clunh phu va Ho Ndi vu phai lo dam trach Ganh Iriln vai nhiem vy njjng ne, Bd Iruong \'u Ngu\fii tiiip da cung chung vai vdi C innh pirn de lam sao ilit nirdc iriinh dirgrc nhnng ldn ihai khdng dang co Ong Ja ky nhiilu Situ lilnh Ji^n qaan dfn van de an ninh ntiu S^e l^lii ngJ> I lining 4 niim ry45 vil viile Thiii qudn luai d Hii N'di voi ndi dang
"iii mscdi hai gid dim din 6 giii sdng.
13
Hu'dng loi Ky iiiiSin 65 njni Ngdy iJianh lap Bii Noi vii ! J D 7 / 3 I H 0
khdng ai dime di iai trong cdc phd trir nhifng ngudi cd gid\' piicp Khdng in duoc mang kl:i giai trii ngsrdi cd gidy piiip .4i pham din lin \an cua nhan ddn
^i piii'i dcni xu ihca qudn ludi" . Sfic ]?nii nay rii doi vui iriin. nliam d^iin bilo an ninh cho Ua Kgi Irong luc linh liiiiii chua dn dmh. qua dd da kjn ihdi ban vc Hii Ndi u^anh khdi iilifm'; sy ?.^y i"di cna cac pbiin \au. eua cac plic ddi nghjchr llav Iriide Linh bmh dai nirdc cdn non Ire, niiiil'a cae Bang phai boal dgng va can kel
• ^•E nguiii qudc de ninu hgi cho nen ddc lap Viill Nam (Irung dd y\h:it ke den D^ii
B5 Iruilr'i) B^' NOI VL UD h^quvfin GlSp diu[i anii cung 3
\'iel l^udc dan Dang. Dai Viill Qiide gia
^il Ildi Dimg), ngay Q5-y-iy4f; Bd Iruong Vd Ngiiven Ciap da ky han banh 4 SAc feiih. Iron^ dd cd Siic Lenh .^d rt&-SL cUa Clbu licb Chinh phu Liim Ihm Vi^i N'am DCCM \ V gidi Idn "Dai Viet Qudc gia xd liQi Ddng" vd "Dai Vi^H Qudc ddn Ddng". Sac lenh sd I^iJa-Sf. ngay
I.1'9.144.S ciia Chii tich Chmh pjui Lam Ihdi Viel KLirn DCCH v.v bid nliung ngu- di cd nguy hiem cho nen Ddn chu Cgng hoa Vifl Nam de dsia di an tri
Ngay 02.'9.''I945, ChQ lich Hd Chi .Vlinli da doe han 'luvilii ngdn ddc l^p ktiai binh ra Nhii nuuL Viill N.iiii djn chii cdng iioa, cdng bd vdi cae nirdc Irdn the gidi E?iel rj^jig lii day dii co nigl niia nude cdng ndng ra doi. Tuy CJiijih phu lam Ihdi dri dinjc ihanh l^ip. nhung da ia mnt nha nudc cdng ndng Ihi Chinh ])hii pliai do nhan dan ban va ung bd- vi vgy de cii nigl Chinh plin ihdng nhal can piiai liCri hanh hau cd. ^'Chscu Ihco nghi qsiyit cua Qudc ddn dai biiu dai hds hop ngay 16, I ^ ihang H ndm 1945 tai khu C'lai iiiidng dn dmh rdng nu'oc Viet .\'om se iheu Chinh phd ddn chu cgng hua. vd Chinh phu niidn ddn loim qudc .ie do nigi qudc ddn dgi hui ban theo idi phd thdng ddu phieu cu 'es-i. Xel rdng nhdn Viit \-ain do Qudc ddn dai iidi tiiav mat, IH quyin sue tdi cao de dn dinh cho nudc Viil i\'ain indi hien phdp ddn ciiu cong l\da: Xel rdn^
irung linh thi hien gid c^u irseu idp quoc ddn dgi hgi khdn^
h^r h-^ nhirng cd ihe ihuc hiin duac Idm i(ii rdi cdn ihiel de r!io todn ddn [ham gui vao cdng cuoc cimg co nen ddc idp vd chdng ni;sn ngoai xdm"^'.
Be lam dime dicu dd c&i phiii edng bd rging rili cho nhan dan ca iiuije duiic bicl, nen ngay IIS-d-ld45 Bd iriiimg Ro N5i vy Vd Nguven Gi,'ip da kv Siic l^nb sd 14-.SI ngay DB'').''N4^ cua Chu ljch Chinh phu Lam llioi Vi^i Nam UCCII
\i\' dn dinh thai han vd the ti cudr tdng luyin cu hdu Qudc dan dm iidi, quy d|nb Ironfi Ibdi han hai ihang kil tir iigav ky 5ac l^iih sg md ciige Tdng tuyen eu.
Huong Eiii Ky ni?m 65 iiJm N ^ y llianh Ijp B^ ^d^ vij S67/2i}lt}
Co llie ndi, day la Siic Jdiiii daa tien klij^ng djiiii qiiyiln lu do nhan qnveii eua n^irdi cdng dan Irong loan eoi Viel Nam.
Diiv cung 111 budc ngo^l Ion iroiig ljch sii luiil pii.ip Vicl Nam va la nhirii£ vi^n g^ch dan lien irong viHc nay dimg Hien phap Id40 cua Vi^l Nam, cu ih^: "Tdi cd cang adn Viit '^'ani. cd trai vd gdi, lii iS ludi iru len, deu cd auyin luyin ctt vii un'^ Cu nil nisiing ngudi da bi tuac mat cdng quyen vii nhiing ngudi iri uc khdng hinh tiiudng"' Ren egiih S^c i^nli ve vi^c Dai Ildi qudc dan, eon phai ke den nigl Siic Idiiii khac cimg dung gdp vii la nen mdng ciio vi£c \ay dung Mien Phop I94e, do la Siic l^nh sd 53-SL eiia Chu ljch Chinh phu Lam thoi Villi Nam nCCII '--•i-- quy dinh '.-i qudc tich Viet Nam Bav la v^n de diKiL Chlilil pliLi lam tbiii ludn quan [iiiri, bui d.i la ihin cua nu'dc Viill Niim djiii cini cdng ho^ Iiu iig sf piiai eo qudc lich vii ed quviln edng dan Ben conli d^'. lac Sac lilnli nav cun the iiifn rd dugc y chi. nguyen vgng ciia Chinb phii lain lhoi. dac biill la Hd t hi Minh mong muun miing den mdi eiide sdng I u du - Hiriii diing - Bac ai^
diila niii thuc diiii i'liap cir rao giang kil lu khi \ a m ciiieni nhirng khdng he dime Ihuc hien d daC nirdc Vicl Nam,
Bii Dai Ildi qudc diin dugc diiln rd tdt dep. dil \iiL lien cdng cudc ehuan bj eu lliil ciio cugc Tdng lu>en cii. ngav 2(l''9'|tJ4?, Clni tjcb Chinh phii Liim lhoi
\'iill Nam DCCTI ban hanh Si"ic l^nli sd 34-SI. du Bd irinmg Rd Ndi v'li Vd Nmiyeii Gnip kv v'v ihanh Idp mdi Uy lum du Ihdu '-d di Irinh Qudc hgi mgi
hdn hiin pisdp cho Viii nam Ddn chu Cgng hdu da duac ra ddi Uv bim du iliao gdm '' nguoi. lid Lhi Minh. Vinh Tliuy. Bang Thai Mai Vii Tiong Khanh.
(.e Viln ilien. Nguyen Luuiig B^ng, Bang Xnaii Khn
Bd Irinmg Bd Ndi vu Vd Nguyen Giap cdn Ihuii lenh Clni lich nude kv nhieu Siic Ifnh dung gdp riii ion v^u v^n de ldn giao Cim nhjiii dan, dd 1^ bao v^.
duy ui nhung diin chiia. mieu man Ba;
la inol hanb ddng biio ve ton giau, hao vc
E M r u i ^ g Efl tJfliniHa^ulifln^i'^ MiPI N^m |^;iij i i ^ y n ^ IJ^anl^ ngucT anil iia cua Guan flOi onS-i Viel Nflm,
iJif JO i^liuny 0 ^ I m ^ ' j viiu nam ^^AS) khi ve gia
sa lu do, lin iigunng cu^ nlian dan, hao v& nbi^ng danb lam, Ibilng canh cua djir mrdc. Diiln bmh la viile Bd iriidng Vd Nguyen Giap d.i kv S5e lenh sd 35-SC ngiiy 20.")-\9A^ eua Chu ljch Chiiih phu I am lhoi Viel Nam DCt 11 v •• viic tun trong den, c'liio, long idm vd cdc nci cu tinh cdch ton gido. Ngaj tai fJieu ihi'r I, Sae lenh da nbiin manh. "Den child, idng Idm. nhd liid. tdt cd cdc nai co licit cdch
15
Hudnji tiri Ry ni^m hS nam N'gay Ihanh lap Rij N^ti vy Sii 7 / 2 0 1 0
rd" j^.'dn bdt csi ton gido ndo, nhdn dan diiu piici ion irgng khdng duiic xdm
M
pnam"
I rung q u a n g Ihdi gian lam Ro t n i i m g Rd Niii vu, Bd trirung Vd Ngujiln Giiip da ky nhiing Sae lilnh d u o c coi nhu la moi bung chirng cua c h i n h sacii dai doiln kel toan diin cna Cliu rich i i u Chl .Minh nhir: Siic lenh &d 21-SI npav as.'9;'1^4^ cua Chu l|ch C h m h phu Liim thoi Viel Nam D C C H v'v cu ong .\'i'o Dinii Nhu idm gidm ddc nha Luu tiii cdng \Cin vd ihw viin todn quoc. iiay l>,"ic l^nli ^d 2 3 - S L ngav
10.''9.'lf>43 cua C h a Ijeh Chinh phu I.am ihdi Vler Nam DCCE-I vv cu dng Vinh Thvy ldm cd van Chinh Phu Ldm tiidi Ddn cliu Cdng hiia
Ngoai la, Bi) irirdng B g Kgl vu V d N g u j e i i Giap cdn l:y e a e Sac lenh ve nJiifug • iin de quan iigng eiia diii mrdc, T i o n g sd do c 6 Site lilnh ^d 4 d - S L ngay i 2 / i 0 ' 1 9 4 5 cua Chii lich (.hinh phii L a m Ihdi Viei Nam D C C H du Rd iriroiig B g N d i vu ky \i\- bdi huge cac cd",g Van don iii. bdu chi. phai ca sieu de "Vni'i Nam Lkin chu Cdng hoa ndm ihil niidl" Dav c u n g la iiiul Sac lenh da khijng dnih chu q u y ^ n I^WA Vicl Nam Boi ' Xei vi bdi ddu lii ngdv 2-9-1945 nuac Viei Nam da luyin bd ddc idp cho ludn liii quoc ddn vd shi gidi hiel. xet vi ngdi 24-'i-l'/45 Vua Bdo Dai dd ii'ien .hd tnodi vi id gjeio chinh quyen iai ci,o chinh phu ddn chU cdng ijou:
Xei VI cdn neu cau mdi ky ngu'y'i-n indi de dan'! ddu vdo lich ssr nudc la nhwng doc Igp. lu do id hanh phsic md
chinh the ddn chu cdng hda mang iai chu ddn chung"
C o Ihe not riing Irong g i a i do^n lam Rd IrtiOng Bd Ndi \ u dau tien cna Viill N a m , B g i r u o n g Vd Kgnyiln Giiip da d d n g gop rat nhieu c d n g lao eho d£ii n u d c , T i o n g khi chinb quvdn eon noa Ird, thii trong g i a e ngoai l a d n nhdm npd va m u d n l^t dd C h m h phu lam tbdi.
nhirng dirdi ^u lanh d a o tai linh ciia Cbii ljch Hd Chl Minh va Chinb phii dii danh Ibiiiig d u o c ke lhu. Ihanh lap duoc indl e h m h quviln di> n h a n dan gidi ibiilu va bau cd /
^ Piiti T<iii- iti/^R T6p }(ip dd yt'Lt'^'i^'
"^ '^. ft/ill flip viAn
1.2 Tifi irinh h'ch sn Vi^i i'kim i'lgiii^ii Qnii'?^ ^^^/^ .-hfi hc" 'iha <.iuil l-cm <;iiii- JaC.
200H. irai'g ?fll
* *.d>lg 1'^'' iiiiiii i'MS Trung t,'i"l <"ii frrr Qi'or gifi Ui
4 IriMig Sum l\<i' In? ^iiac gm Hi. riicvg i'hi'i till, luufv I'd./I 01. in 0J
5 Tni/ig lain I\fi/ ir\'T i/itoc gui III i'hi'"y.
I'hii Tllf immg. ftij ,<a- m. to 115 - Q6
6 • Tri/ng lain Lim Irii qi6c ?ia U! I'h6'\g Phil Thi' lii-hig lio.'^'l'l ll-I',
•?. Srun-^ III'" lifii nil- ^HOL i^m m. Pli6"<^
I'hii lhu iif'i'g. hi/^'.o III. sa4"
9 Tuing ldm LiiT I'-i' q\i6c i-w ill. Phiii^
PhiiTh" iiiong hi'My Ol.id y/