Cac xu hifong quan tri dai hoc theo md hinh doanh nghidp va ham y cho Viet Nam
PhungThgrmh
Truong Dai hpc Kinh l^, Dai hoc Quoc gia Ha NOi
Giao due dai hpc Viet Nam dang phai ddi mat vdi nhilu thach thuc trong bdi canh toan cdu hda cOng vdi nhiing tidn bd cua khoa hpc edng nghi cung nhu sg canh treinh do no Ige van dung co che thi trudng. Cai thien chat lugng qudn tri dai hpc theo hudng tiln tidn, hien dai dang duge ky vong la ddn bay quan trong d l cdi thi|n ehdt lugng trong mpi linh vuc cua gido dgc dai hoc nlu cdc eo sd giao due khdng mudn mdt uu thd ngay trin sdn nha. Vdi Ludt sira ddi bd sung mdt sd dieu ciia Luat Qiao due dai hpc viia duge thPng qua da giiap hoan chinh khung phap ly cho viec ddi mdi cdng tac quan tri eac co sd giao due dai hpc.
1. Dan ntiap
Hidn nay, ngay cang cd nhieu trudng DH trln thi gidi chuyen hudng quan tri theo md hinh doanh nghilp. Vdi md binh quan tri DH doanh nghilp, cae hudng DH se duoc tao dilu kiln d l cd thi chu ddng tham gia tich cue vao qua trinh ddi mdi sang tao va tao ra cac gia tri kinh tl, thuc day phat triln xa hdi. Trong bdi canh thay ddi toan cdu diln ra nhanh chdng vdi su biing nd cua cudc cdeh mang cdng nghiep Idn thu 4 va hdi nhdp kinh td qudc t l ngay cang sau rdng, xu hudng quan tri dai hpc theo md hinh doanh nghilp s i ngdy cang duge nhan rdng khdng chi tai cae nude phat triln md ngay cd nhirng nude dang phat trien trong dd ed Viet Nam. Tai Vilt Nam, cac trudng DH Idn nhu la DH Qudc gia Ha Ndi, Tnjdng DH Bach Khoa Thanh phd Hd Chi Minh, va Tnidng DH Nguyln Tat Thdnh cung dang tim each trien khai ttmg phdn md hinh gdn kit giua hudng DH vdi gidi cdng nghilp - doanh nghilp - djch vu. Chinh w v^iy, nghidn ciiu cae xu hudng qudn tri dai hoc theo mo hinh docinh nghilp h-en thd gidi d l tir dd nit ra ham y cho Vilt Nam la ed y nghia khoa hge va thuc tiln.
2. Cac xu huong quan trj DH theo mo hinh doanh nghiep
"DH theo md hinh doeinh nghilp" cho phdp cac trudng DH duge quyIn tu chu rdt Idn va quyIn qudn ly giao dgc DH khdng thudc vl nha nude. Quan ly cdp
nha nude chii ydu la vdn d l cdp ngan sach va thanh tra - kiem tra ehdt lugng ddo tao ciia nha trudng, cdn lai phdn Idn Id cac trudng gdn nhu cd toan quyen quyet dinh moi vile ciia minh. Vdi md hinh nay, cac trudng DH d My la noi cd quyIn tu tri rdt Idn, da dang, m i m dio, cd tinh thich nghi cao va gdn chat vdi thuc tiln san xudt va xa hpi. Quyen quan ly giao due dai hpc khdng thudc ve chinh phii My ma nd thudc quyIn quan ly ciia mdi bang. Tuy nhiln, quan ly d cap bang cflng la mdt phdn, ma cac trudng gdn nhu cd toan quyen quyet djnh mpi vile eua minh, bao gdm ca thue mudn, tuyen dung, sa thai giang viln, nhan viln. Theo dudi md binh nay, hudng DH tao ra mdt mdi trudng giao due cdi md vdi nhilu san choi hon danh cho sinh vien nhd nhiing chuong trinh kit ndi hoc tap tai doanh nghiep thudng xuyin giup sinh viln d l dang vugt qua
"thu thdch" mcing tin ky nang mem hay hilu bilt thuc t l ve mdi trudng Idm vile ban; ddng thdi cd ca hdi hge hdi, cap nhdt nhirng ydu cau mdi nhdt ciia cdc nha tuyen dung hien dai. Nhin chung, tren thd gidi, cae tnidng DH doanh nghilp xac dinh ba xu hudng chinh trong quan tri bao gdm chuyin nghilp hda quan ly; tao liln kit eac mang ludi vdi eac trudng DH, cac doanh nghilp trong nude va qudc td; va thanh lap cac liln kit hgp tac nghiln ciru 3 ben gifla dai hpc — chinh quyen dja phuong - doanh nghiep.
Ddu tiln, cac nha lanh dao dilu hdnh eua DH doanh nghiep qudn ly theo cdc nguyln tdc chung va phan chia boat ddng tir bdi canh bin bong nhdm
ciNH Tt CHAU A - THAI Bl^
23
NGHIEN c u u
RESEARCH
trung hda cdc mdi quan h i bin ngoai cua trudng DH lien kit cda D^ii hpc Madrid (Tay Ban Nha) vdi viec xay va tao ra cac chidn luge eua minh. Cac cai each ve co dgng mang luoi cac doanh nghiep cd su trg gidp cda cdu, thao tdc hda quyIn Ige dilu hdnh va tao cdc eo cac egu sinh vien hinh thanh nen cac trung tam phdt c b l Iga chgn cho viec tham gia, tu van va nghien ciiu triln hgp tac doanh nghiep. Hgp tac liln kit dao tao thi tnidng cho phep su tu do hanh ddng va xii ly ludng qudc t l lap tmng tam md phdng thuc t l nhu nganh du thdng tin. Cac nhdm quan hi cdp cao - ddi khi bao Hch — dich vu- khdch san, nganh tai chinh, ngan hang, gdm cdc hudng khoa la cac thanh viln ciia ban quan bao bilm....
tri nhung ddi khi giu khoang each vdi cae khoa nhdm jhir ba, md hinh "cong — hge — thuang" da duoc tang pham vi quyen luc dilu hanh tmng tam — hudng
nhilu quyIn tg do vl tai chinh hon nhflng nhdm khac trong DH doanh nghilp. Vdi md hinh nay cho phep tinh linh boat tang cao ciia nhan sg va ngudn Ige, eiia eac phuang tien liln lac, va ciia rdt ca cac vj tri quyen Igc va thdm quyln. Trong nhilu to chuc cdng va tu khde, cd cdc phuang phap tan quyln mdi.
Sg tan quyln la ca e h l ehO ehdt cua quyln luc dieu hanh mdi, mdt phdn eua kilm soat tmng tam va khdng phai phdp tuong phdn. Silu trudng khoa, cac nha quan ly — dilu hanh khoa va cae trudng phdng va lanh dao tnidng hpc cd quyen tu qudn ly ngan sach trong khung cac ke hoach cua co sd, cac biln phap va muc tieu thge thi, va thudng la mpt phdn trach nhilm tao cac ngu&n luc co ban. Cac muc tilu Id cac rdng bude manh me ddi vdi nha quan ly duge trao quyln
ap dung tai Nhdt Ban tii khi kh6i phuc kinh td sau ehiln tranh thd gidi thii 2. B6 cd duge cae ket qua nghiln ciiu tmg dung vao thuc tiln cao, Nhat Ban da Iga chgn md hinh quan tri DH theo md binh doanh nghiep thdng qua liln kit ba b i n h-ong NCKH gida cac trudng DH — chinh quyln — doanh nghiep. Robert G.
Cooper (2011) cho rdng thuong mai hda kdt qua nghien ctru eda eac tnidng DH dang duge dp dyng bdi gdn 80% cdc edng ty d Bdc My. Md hinh thuang mai hda cdng nghe cua Robert G. Cooper (2011) duoc coi la mdt hong nhtmg kham pha quan trpng nhdt trong viec triln khai du an phat trien san phdm mdi. Ngodi ra, md hinh nay giiip cdc trudng DH d l dang tidp cdn duge cac du an va d l tdi do cac doanh nghi|p dat hang. Ttr dd, giang vien va nhd trudng cd co hdi duge tai trg kinh phi nghien ciiu gidm tdi ngudn kinh phi td d l ddi mdi hoac duy tri. Cae muc tilu, phuang ti^n ngan sach nha nude. Thim vao dd, tang ngudn thu ciia nha quan ly dd ciia boat ddng va cae bien phap
thge thi duge kilm soat tang eao tu tren (mac du cdp dp gdn kdt he thdng va tich hgp cd the thay ddi Idn giua cac CO sd dao tao). Khi trach nhilm duge ebuyin giao cho khoa hoac phdng, hien thudng nghia la tnidng khoa va trudng phdng, vdi trach nhi^m quan ly
n g h i l p vg tang cao. Cac khoa duoc phan q u y l n chu 3. Ham V ChO ViCt N a m ddng mdi cac doanh nghilp, td chuc tuyen dung liln
thdng qua NCKH va thuong mai hda kit qua nghiln ciiu dang la con dudng ma cae trudng DH trln tbi gidi thuc bien, viia la each 66 nha trudng tu chu kinh t l nhung ddng thdi cung la ddn bdy d l nang cao ehdt lugng ddo tao.
Trudng DH vdi su' menh phdt bien bi thiic va dao quan ddn tung chuyen nganh dao tao vl tung khoa i^^ ng^^p ^^an luc bdc eao phuc vu cho xa bdi cdn hoac dua sinh vien di thge tap thge te d l giup sinh
viln ed co hdi cap nhat xu hudng, cdng ngh^ mdi, thdng tin vl co bdi viec lam... Md hinh quan ly nayed the giflp khai thdc hdt tbI manh cua tiing ca nhan, td chtie trong cac b6 phan ciia nha trudng hon la chi tap tmng d mdt bd phan phuc vu SV hoac ban giam hieu.
Thir bai, tang cudng lien kit dao tao qudc t l va chuyin giao tri thuc giua dao tao nghien cthi tai trudng va ting dung thge te d cae doanh nghilp thdng qua viec dich chuyin chuong trinh dao tao tmyin thdng sang chuong trinh dao tao dga tren nhu cdu doanh nghiep. Md hinh quan tri nay bdt ngudn tir phuang phap ddo tao theo vdn d l doTrudng Dai hoc Aalborg (Dan Mach) dua ra d l thu hut doanh nghiep tham gia vao cac dg an cua sinh vien va tu do hinh
cd su chudn bj va thich nghi vdi cac xu hudng vdn ddng mdi cua nen kinh tl. De quan tri hieu qua vd nang cao tinh tu chii, cac trudng DH nen td chiic, quan ly nhu mdt cdng ty, vdi cdc ca c b l hoat ddng vd giam sat hieu qua.
Thir nhdt, vl quan ly nha nude ddi vdi trudng dai hpc tu chu theo tinh thdn doanh nghiep. Quan ly nhd nude ddi vdi cac trudng dai hoe tu chu nen thuc hien giam sat ddu ra thay cho kilm soat ddu vao nhu hien tai. Hinh thanh co che giam sat ket qua ddu ra ma cae trudng dai hpc tu chu cam ket dap ung theo cac chi sd ddu ra then ehdt (KPl) da duge xac djnh theo cac chudn mgc qudc gia hoac qudc tl, nhu cac chi sd vl chat lugng dao tao cua trudng dai hpc, kit qua vk nghiln ciiu khoa hge, chuyin giao cdng nghe, cae thanh nen eac nhu cau dao tao theo thuc te doanh ihanh tgu vl bop tac qudc te va miic dp qudc t l hoa nghilp cdn. Xay dung mang ludi lien kit vdi doanh ^hi sd vl ca sd vat ehdt....
nghilp lien quan d i n nganh dao tao cho timg khoa ^^^ ^^^j ^g (^Q lign kgt cac mang ludi v6\ cac tao CO hdi phat hiln nghe nghiep cho sinh vien. Md ^^^^ nghiep, cac tmdng DH cdn chu dgng moi car hinh quan tri nay xudt phat tu viec tim hilu mo hinh ^^^ ^^^.^ ,^ ^^ ^^oanh nghiep tham gia vao bo^t dOng
2 4 KINH rt CHAU A - THAI BINH DUEING (THANC3 "7 / Zd 1 9)
ddo tao, nghiln ciiu cua nhd trudng. Ngoai ra, cdn ddo tao va bdi dudng dOi ngfl can bd ed tinh than doanh thuong, khuydn khich giang viSn va can bd tham gia cdc chuong trinh, du dn khdi nghilp vd phdt triln y tudng thuong mai hda cdc san phdm nghiln ciiu khoa hge cdng nghe.
Thd ba, d l cd duge lien kdt hgp tdc nghiln eihi 3 b i n giua d ^ hpc — chinh quyen dia phuang - doanh nghilp hi$u qua, cdc Uudng DH cdn xay dung cdc eo chd, chinh sdch, va edc quy dinh cu thi vl hinh thuc va ndi dung d l khuydn khich duac giang viln tham gia tich cue cdc hgp tac vdi doanh nghiep nhdm tao ngudn thu tai ddu tu cho nghien ciiu va phat biln xay dgng nha trudng./.
Tai iieu tham lihao
Robert G. Cooper (2011), Winning at new prod- ucts: creating value through innovation.
Pham Thi Vdn Anh, 2017, Co sd phdp ly ve tu chu tai chinh vdi gido dye dai hge va nhiing vdn d l dat ra, http://tapcbitaichinb.vn/eo-che-chinh-sach/binh-luan- ehinh-saeh/co-so-phap-ly-ve-tu-chu-tai-cbinh-voi-giao- due-dai-hoe-va-nbung-van-de- dat-ra-114412.btnil
Tran Diie Vien, 2017, Khuydn nghi cho tiln trinh tg chii dai hoc: Ve td chiic va co e h l giam sat, http://tiasang.eom.vn/-doi-moi-sang-tao/Khuyen-nghi- cho- tien-trinb-tu-ehu-dai-hoc-Ve-to-chue-va-co-che- giam-sat-10831
Nghien cuu cac nhto to anh huraig toi y dinh..
TiSp theo trang 19
- Thai dd tae ddng tich cue d i n y dinh mua (Chap nh$n HIO);
- Chudn chii quan tac ddng Uch cue den J dinh m u a ( B a c b d H l l ) ;
- Nhdn thiic kiem sodt hanh vi tac ddng tich cue dlnydinhmua(ChdpnhanH12);
Phuong binh hdi quy tuyin tinh YDM theo TD, CCQ vaKSHV:
YDM= 0.305 TD+ 0.232 CCQ+ 0.223 KSHV
5. Ket luan
Ddng gdp cua nghiln cthi nay la xay dgng md hinh ly thuydt, trong dd bd sung 3 biln mdi quan trgng la Quan tam siic khoe va Kinh t l (thudc nhan td Thai dd) va Chat lugng (thudc nhan td Kiem soat hanh vi);
kilm dinh cac gidi thuyet va hilu chinh thang do phan cdp phu hgp vdi thi tnidng TPCN tai Vilt Nam. Trong dd dang chu y la : (i) Mdt sd nghiln ciiu nude ngoai da chiing minh dnh hudng cua nhung nhan td QTSK, KT, TTXH, G den YDM cua ngudi tilu dung, nhung khi sii dung thang do nay d mdu nghien ciiu nhu trln, rd rang 4 bien nay khdng cd anh hudng dang k l tdi Y dinh mua - YDM. (ii) Bidn mdi CL cd dnh hudng ddng ke tdi YDM cua nguoi tilu dung. Ngudi tieu dung chiu dnh hudng cua nhung ydu td thudc ve sdn phdm (nhan hilu, ehdt lugng sdn phdm, kenh phdn phdi) vd nhiing ngudi thudc nhdm tham khao etia hp hon la tmyIn thdng xa hdi va trai nghiem, kiln thiic ca nhan./.
Tai iieu tham i(hao
Christine Mitchell va Elin Ring (2010), Swedish Consumers' Attitudes and Purchase Intentions of Functional Food: A study based on the Theory of Planned Behavior.
Stela Cazaeu (2012), Greek Consumers' Purchase Intentions towards Dairy Functional Foods.
Torben Hansen, Jan Moller Jensen va Hans Stubbe Solgaard (2002), Consumer Online Grocery Buying Intention: a TRA versus a TPB Approach.
Nguyln Thi Thu Ha (2015), Nghiln cuu cae ydu td anh hudng den y dinh mua thuc phdm chiic nang cua ngudi tieu diing tai Da Ndng, Ludn van Thac si quan tri kinh doanh, Dai hpc Da Ndng.
LI Thuy Huong (2015). Nghiln ciiu cac nhan td anh hudng den y dinh mua thge phdm an toan cua cu dan do thj - Idy vi du tai thanh phd Ha Ndi, Ludn an Tiln sy, DH Kinh t l Qudc dan.
Nguyln Tbi Ly (2015), LTng dgng md hinh TPB nghidn cdu thai dd vd y djnh mua thge phdm chiic nang eua khdcb hang tai Da Ndng, Luan van Thac si quan tri kinh doanh, Dai hpc Da Ndng.
NH T £ C H A U A - THAI
