T M T T
M c ti u: Xác nh t l và các c n nguy n vi khu n g ynhi mkhu nti tni u b nh nh n n khám và i u tr t i B nh vi n a khoa tnh Thái Bnhn m2019-2020.
Ph ng pháp: 262 ch ng vi khu n ph n l p c t 1608m u n cti u c acácb nh nh ncó ch nhc y n cti u nkhám và i utr t i B nh vi n akhoatnh Thái Bnh t tháng 01/04/2019 n tháng 31/03/2020. L y b nh ph m, nhu m soi, nu i c y, ph n l p, xác nh loài vi khu ntheo h ng d n c a WHO. K t qu : T l c y n c ti u d ng tính là 16,3%, trong ó t l n gi i caoh n nam gi i(26,9% và 11,4%). Trong các c n nguy n vi khu n g y nhi m khu n ti t ni u th Escherichia coli (E. Coli) là loài vi khu nchi m t l cao nh t 56,1%; ng th hai là Klebsiella spp. Và Pseudomonas spp. Chi m t l 11,1%;
Enterococcus spp. 6,1%; Enterobacter spp. 3,8%.
T khóa:nhi mkhu nti tni u, vi khu n ABSTRACT
DETERMINE CAUSES OF BACTERIAL STRAINS CAUSING URINARY TRACT INFEC- TIONS ISOLATED AT THAI BINH GENERAL HOSPITAL FROM 2019-2020
Objectives:Determine the proportion and cause of some bacterial strains causing urinary tract infections isolated at Thai Binh General Hospital from 2019 January to 2020. Method: 262 bacterial strains isolated from urine specimens of patients with urinary culture appointed who had medical examination and treatment at Thai Binh General Hospital from 2019 January to 2020. Collecting specimens, doing stain and culture, isolated and
X C NH CĂN NGU ÊN KHU N GÂ NH M KHU N T T N U PHÂN L P Ư C T B NH N A KHOA T NH TH BÌNH
NĂM 2019 2020
inh Th Huy n Trang1*, Hoàng Qu nh Thanh1, Nguy nThuH ng1, B iTh H ng Thanh1
1. r ng h c D c há Bnh
Chutrách nhi mchính: inh Th Huy nTrang email: [email protected]
Ngày nh nbài: 20/01/2022 Ngày ph nbi n: 21/02/2022 Ngày duy tbài: 07/03/2022
identi ed bacterial species according to WHO guidelines.
Results: Results showed that the proportion of positive urine test was 16,3%; the female gure exceeded male gure with 26,9% and 11,4%
respectively. Among bacteria causing urinary tract infections, .col was the most common accounted for 56,1%; the second was Klebs ella spp. and Pseudomonasspp. with 11,1%; nterococcusspp.
was of 6,1%; nterobacterspp. was of 3,8%.
Keywords:urinary tract infections, bacterial I. T V N
Nhi m khu n ti t ni u (NKTN) là m t b nh l hayg p c a h ti tni u.B nh cót l m cvà tái phát cao, có th g ynhi ubi nch ng nh nhi m khu n huy t, suy th n n u kh ng c i u tr k p th i. C n nguy n vi khu n g y NKTN c ng r t phong phú và a d ng. Theo các nghi n c u trong và ngoài n c, tác nh n g y b nh ch y u là các vi khu n ng ru t, ng u là E. coli 1 , 2 . Ngoài ra NKTN còn do các c n nguy n khác nh Staphylococcus spp, Entorococcus spp, Pseudomonas spp, Acinetobacter nh h ng tác nh n vi khu n th ng g p c ki m soát b ng các kháng sinh t ng ng làr t có ngha tr n l msàng.
Vi cnghi n c u c nnguy nvi khu n g yNKTN làh t s c c nthi t, giúp cho các th y thu c l m sàng có nh h ng ban u cho i u tr NKTN trong khi ch k tqu kháng sinh .Chínhv th n n chúng t iti n hành nghi n c u tài nh m m cti u:
Xác nht l nhi mkhu nti tni u b nh nh n n khám và i u tr t i B nh vi n a khoa tnh TháiBnh n m 2019-2020 và cácc nnguy nvi khu n g ynhi mkhu nti tni uph n l p c.
II. I T NG V PH NG PH P NGHIÊN C U
2.1. i t ng nghi n c u
1608m u n cti u c a b nh nh n có ch nh c y n c ti u n khám và i utr t i B nh vi n a khoa tnh Thái Bnh t 01/04/2019 n tháng 31/03/2020.
262 ch ng vi khu nph n l p c.
2.2. Ph ng pháp nghi n c u
-Nghi n c utheo ph ng phápm t c tngang.
- B nh ph m c l ytheo ch nhc abác s l m sàng, nu i c y và nh danh vi khu n theo h ngd n c aWHO 3.
K thu tch n m u
K t ngày 01/04/2019 nngày 31/03/2020,t t c các ch ng vi khu nph n l p c t cácm u n cti u c acácb nh nh ncó ch nhc y n c ti u nkhám và i utr t i B nh vi n akhoatnh TháiBnh ph h p v iti uchu nch n m uvà ti u chu nlo i m u u c avào nghi n c u.
Ch nhc y n cti utrong các tr ngh psau:
+ S t, aum ith t l ng
+ ái bu t, áir t,n cti u c
+ aut c v ng tr n x ng mu hayb ngd i + B nh nh ncó cácy u t nguyc nhi mkhu n
ng ti t ni u nh s i ti t ni u, u x ti n li t tuy n, ph n có thai, b nh nh nti u ng, t
ng th ng ti u
+Tr ckhi ti nhành can thi pth thu ttr ncác b nh nh ncób nh th n t cngh n
Ti uchu n l ach n:
Tr n m t b nh nh n ch ch n ch ng vi khu n ph n l p l n u t m u n c ti u và c xác
nh là tác nh n g y b nh.
Ti uchu nlo itr :
Các ch ng vi khu n c ng loài ph n l p ctr n c ng m t b nh nh n nh ng l n ph n l p sau trong th igian i utr t i b nh vi n.
2.3. a i m nghi n c u: Khoa Vi sinh - B nh vi n akhoatnh TháiBnh.
X l s li u b ng ph n m mExcel, Whonet 5.6 và SPSS 18.0.
III.K TQU NGHIÊNC U
Trong giai o n01/04/2019 n31/03/2021, thu th p1608m u n cti u c a b nh nh ncó ch nh nu i c yvà nh danh vi khu n. Chúngt i ti nhành nu i c y, ph n l pvà nh danh vi khu n xác
nh các ch ng vi khu n. Cáck tqu nh sau:
B ng 1. l c n c t u d ng tính
K tqu n T l ( )
D ng tính 262 16,3
m tính 1346 83,7
T ng 1608 100
S m u n cti ucók tqu c y n cti u d ng tính là 262m u, chi m t l là 16,3%.
B ng 2. h n b c n c t u d ng tính theo tu Nhóm tu i n(+) T l ( )
18 1 0,4
20-29 5 1,9
30-39 11 4,2
40-49 29 11,1
50-59 44 16,8
60 172 65,6
T ng 262 100
T l c y n cti u d ng tính cao nh t nhóm tu i 60 là 65,6%; sau ó nnhóm 50-59 tu ichi m 16,8%; th pnh tlà nhóm tu i d i20 chi m0,4%.
B u 1. l c n c t u d ng tính theog
T l c y n cti u d ng tính nam gi ith p h nsov i n gi i(11,4%<26,9%).S khác bi tnày có nghath ngk v i p <0,01.
B u 2. l v khu n g NK Ntheo nhómv khu n
Bi u này cho th y, trongs cácm u c y n cti u d ng tính th c nnguy ndo các vi khu nGram mcaoh nsov icác vi khu nGramd ng (90,5% sov i9,5%).
B ng 3. l các loà v khu n g nh mkhu n t t n u
Vi khu n S l ng T l
Enterobacteriaceae
E. coli 147 56,1
Klebsiella pneumoniae 27 10,3
Klebsiella oxytoca 2 0,8
Enterobacter spp. 10 3,8
Proteus spp. 8 3,0
Serratia spp. 4 1,5
Citrobacter freundii 2 0,8
Các VK ng ru tkhác 2 0,8
T ng 202 77,1
Pseudomonas
Pseudomonas aeruginosa 27 10,3
Pseudomonas spp. 2 0,8
T ng 29 11,1
Enterococcus
Enterococcus faecalis 11 4,2
Enterococcus spp. 5 1,9
T ng 16 6,1
Streptococcus spp. 6 2,3
Acinetobacter baumannii 4 1,5
Staphylococcus spp. 3 1,1
Các VK khác 2 0,8
T ng 262 100
C nnguy nvi khu n g yNKTN ch y uthu c h vi khu n ng ru tchi m t l 77,1%; trong ó E. coli chi m t l cao nh tlà 56,1%. ng th hai là Klebsiella spp. và Pseudomonas spp. chi m t l 11,1%; Enterococcus spp. ng th ba chi m t l 6,1%.
IV.B NLU N
V t l nhi mkhu nti tni u
Trong th i gian t 01/04/2019 n 31/03/2020, tr n 1608 b nh nh n có ch nh c y n c ti u, chúngt i ph n l p c262 ch ng vi khu n.T l nhi mkhu nti tni ulà 16,3%.
T i b nh vi n TWQ 108, theo nghi n c u c a Phan Th Thu H ng (2010) th t l c y n c ti u d ng tính là 23,1% 2 . K tqu nghi n c u c achúngt ith p h nsov i k tqu c anghi n c u tr n, s d có s khác bi t này theo chúng t ilà do s khác nhauv a i m và i t ng nghi n c u.T l c y n cti u d ng tính làm t y u t quy t nh cho ch n oán nhi mkhu nti t ni u. Tuy nhi n, th c t ti uchu nnàyl ichu nh h ng c a nhi u y u t nh : ph ng pháp l y, v nchuy nvàb oqu n b nh ph m, tr nh c a nh n vi n xét nghi m, trang thi t b , ch nh c y n c ti u c a bác s l m sàng, và c bi t k t qu c y n cti ucòn ph thu cvào vi c s d ng kháng sinh tr c ó c a b nh nh n.
Nhi unghi n c u v NKTN cho th yNKTN ph n b v i t l khác nhau cácl atu i. Nghi n c u c aA. Sardar (2016) cho th y a s các ch ng vi khu n ph n l p c t nhóm 21-30 tu ichi m 25,8%; nhóm t 51 - 60 tu i chi m 15%. h u h tcác nhóm tu ith n gi ichi m uth ,nh ng tr n 60 tu i th naml i chi m uth h n n 4 . Trong nghi n c u c achúngt i, t l NKTN t ng d ntheot ng tu i, cao nh t nhóm tu i 60 là 65,6%; sau ó nnhóm 50-59 tu ichi m16,8%;
th pnh tlà nhóm tu i d i20 chi m0,4%.
Có th l gi ichok tqu ph n b nhi m khu n ti t ni u khác nhau theo tu i nh sau: l a tu i tr n 20 làl atu i sinh và ho t ng tnh d c n n t l nhi mkhu nti tni u giat ng. Tr n 50 tu i, nguy c nhi mkhu n ti tni u t ng l n c hai gi i. n gi i y là tu i thay isinh l c ath i k m nkinh, ostrogen n gi mti tlà nguy nnh nlàmt ng kh n ngx mnh pvà phát tri n c avi khu nvào ng ti tni u. nam gi i, tuy n ti n li t lày u t quan tr ng li n quan n nhi mkhu nti tni u, ph ituy nti nli tlàm
ng n c ti u, tuy n ti n li t gi m ti t các ch t kháng khu n d d n n nhi m khu n. Nam gi i tr n 50 tu i có nguy c b ph i tuy n ti n li t,
kho ng 20% nam gi itr n60 tu i m c b nh,t l nàyt ngl n80% khi ngoài 80 tu i 5 .
Gi itính có li nquan nnhi mkhu nti tni u.
Theo nghi n c u c achúngt i, t l NKTN n gi ilà 26,9% caoh nnam gi ilà 11,4%.S khác bi tnày có nghath ngk v i p <0,001. Vi t Nam, Cao Minh Nga nghi n c u NKTN ng i l n t i b nh vi n Th ng Nh t th t l c y n c ti u d ng tính n gi i là 54,85%, nam gi i là 45,15% 6 .Nghi n c utr n c ng cho th y t l NKTN n gi icaoh nnam gi i. n gi i, do c u t ogi iph uni u o ng n vàg n h u m n làm cho vi khu n d ivào ng ti tni u h nso v inam gi i n n d b NKTNh n.
V c n nguy n vi khu n g y nhi m khu n ti tni u
Trong nghi n c u c achúngt icho th y s khác bi trõr tgi avi khu nGram mvà vi khu nGram d ng. ó là tr c khu n Gram mchi m uth v i t l 90,5%. Theo E. Stefaniuk (2013), nghi n c u Balan cho th y c n nguy n g y NKTN do vi khu n Gram m chi m 93,4%; trong ó h vi khu n ng ru t chi m 91,1% 7 . Còn t i Vi t Nam, nghi n c u c a ng M H ng t i b nh vi n Th ng Nh t c ng ch ra r ng vi khu n Gram m làc nnguy n g yNKTN chi m t l cao nh t 72,03% 8 .Vi khu nGram mchi m66,2% trong t ngs các tác nh n g yNKTN ph n l p c t i B nh vi nTWQ 108 2 .
Trong nghi n c u c a chúng t i, các vi khu n g yNKTN th ngg pph n l p c r t a d ng, h vi khu n ng ru t là c n nguy n ch y u, c bi t . col là tác nh n g y b nh hàng u chi m 56,1%. ng th hai là Klebs ella spp. và Pseudomonasspp. 11,1% (trong óP. aerug nosa 10,3%); ti p n là nterococcus spp. 6,1%;
nterobacterspp. 3,8%; Proteusspp. 3,0% và A.
baumann 1,5%.
Theo nghi n c u c a Phan Th Thu H ng nghi n c u tnh hnh NKTN b nh vi n TWQ 108, các vi khu n chi m t l cao nh t là . col 34,2%;Pseudomonas spp. 14,4%;Klebs ellaspp.
9,0%, Proteus spp. 2,6% và nterobacter spp.
2,0% 2 .Nh v y k tqu nghi n c u c achúngt i ph h p v inghi n c u c atác gi khi nh n nh
.col là nguy n nh n hàng u g yNKTN.C n nguy n g y NKTN kh ng c hi u th ng kh ng cós khác bi t nhi u v ch ng lo i vi khu n.S khác nhau gi anghi n c u c achúngt i v icác tác gi khác ch làs khác bi t v t l các loài vi khu n.S khác bi tnày có th là dos khác nhau v a i m, i t ng nghi n c uvà tr ncác i t ng cób nhl khác nhau.
V.K TLU N
T k tqu nghi n c utr n262 ch ng vi khu n ph n l p c t i B nh vi n a khoa tnh Thái Bnh, chúngt irút ram t s k tlu nsau:
- T l c y n cti u d ng tính là 16,3%.
- T l c y n cti u d ng tính n gi i(26,9%) caoh nsov inam gi i(11,4%)v i p <0,01, ch y u g p l atu itr n60 (chi m65,6%)
-Các vi khu n g ynhi mkhu nti t ni uth ng g plà: .col 56,1%; ng th hai làKlebs ellaspp. và Pseudomonasspp. chi m t l 11,1%; nterococcus spp. 6,1%.
T ILI UTHAM KH O
1. Tr nTh Thanh Nga (2013),Các tác nh n g y nhi mkhu n ng ti tni uth ngg pvà kháng kháng sinh t i b nh vi n Ch R y n m 2010 - 2011, T p chí y h c thành ph H Chí Minh,T p17,s 1.
2. Ph mTh ThuH ng (2010),Nghi n c u c n nguy n vi khu n và hi u qu ph i h p kháng
sinh tr n m t s ch ng a kháng g y nhi m tr ng ti t ni u t i B nh vi n Trung ng Qu n i108, Lu n v nth c s y h c, Tr ng i h c YHàN i.
3. WHO (2003), Basic laboratory procedures in clinical bacteriology.
4. Sardar A.; Basseye Agbo (2017), Compara- tive Evaluation of Fosfomycin Activity with other Antimicrobial Agents against E.coli Isolates from Urinary Tract Infections.,JClin Diagn Res, 11(2), DC26-DC29
5. H c Vi n Qu n Y (2007), B nh h c ngo i ti tni u, Nhà xu t b nQu n inh n d n, tr 38-39.
6. Cao Minh Nga, L c Th V n Bích và c ng s (2010), S kháng kháng sinhc acác vi khu n g ynhi mkhu n ng ti tni u ng i l n,T p chíy h cthành ph H Chí Minh,T p 14,s 1.
7. Stefaniuk E., Suchocka U., Bosacka.K et al.
(2016), Etiology and antibiotic susceptibility of bacterial pathogens responsible for community- acquired urinary tract infections in Poland, Eur JClin Microbiol Infect Dis, 35, pp. 1363-1369.
8. ngM H ng (2011),Tnhhnh kháng kháng sinhc acác vi khu n g ynhi mtr ng ti tni u t i b nh vi nTh ng Nh t(1/10/2009-30/9/2010),T p chíy h c d phòng,T p15,s 2.
