Nguy n Th Tuy t
i h i h c Qu c gia Tp H Chí Minh Email: [email protected]
Ngày nh n: 15/9/2020; Ngày duy
Tóm t t
i ng thành trong th i h u chi n, Xô vi t, Chinghiz c ti i m t v i nh ng kh ng ho c, xã h i. Vì v y, d ng folklore v t cách tân ngh thu t, v t b
th hi ng m t cách khôn ngoan, giúp tác ph m thoát kh i kéo ki m
duy t nghi t ngã. M i tác ph m c u b t ngu n t m
tính dân t c, l i chan ch c, k t tinh nh ng giá tr
h ng.
T khóa: Chinghiz Aitmatov, tính dân t ,
Abstract
As a writer from Kyrgyzstan, matured in the post-war, Soviet era, Chinghiz Aitmatov directly faced with contemporary social and moral crises. Therefore, he used folklore both as an artistic innovation and as a screen to express his wisely attitudes, thoughts, helping his works escape from harsh censorship. Each of his works were derived from the hometown mountains, imbued with nationality, and full of profound humanity, crystallined eternal truths.
Keywords: Chinghiz Aitmatov, folklore, humanity, nationality
Chinghiz Aitmatov (1928- XX,
.
Hai cây phong
Jamilya
nguyên (1963), (1963), (1966),
(1970), (1975), Con chó
(1977), (1980),
(1986),
1.
Aitmatov
Kirghizia (Kyrgyzstan)
thiên anh hùng ca Manas Mahabharata
hùng ca Manas Aitmatov.
Aitmatov (1903 -
tmatov, Nagima Hamzaevna Aitmatova (1904 - 1970), là
- 1957.
(1957), Jamilya (1958)
(1961), (1962),
(1963),
song trong
(Doraiswamy, 2005).
nguyên
Xô, nên
dài. M
, (1966), thì
Kirghizia
Con tàu (1970)
(1975 -
g
(1986)
ác
là ,
nay.
Manas
Chinghiz Aitmatov (Eurasianet, 2008).
n c m h ng b t t n và là ni m t hào c a m i dân Kirghizia. B ng s c m nh ngh thu t l n
lao và tinh th , tác ph m
c a ông kh c h a sâu s c và là hi n thân ng cho b n s c dân t c và di n m o
c nh bé này.
2.
Tính
c Hi u, 2004: 1738
,
...
,
l
-
và
atov:
(1966)
(1970)
(1977) (1980),
(1986):
gian - , Con chó
)
- -
- )
- )
- )
- )
Bài ca dân gian -
), -
)
- )
- - )
- )
- Và
)
- )
- Con tàu
)
- )
-
)
- ),
- )
- )
Motif tôn giáo - Kyto giáo )
ng,
Và Và p
ly,
sông, núi, ...
-
,
. ...).
T
Kirghizia nói riêng.
ông
câu ch
mà
)
thì
bi ph
Và
m k
Truy n thuy t v g n v i huy n tho i M Ana Bejit b a con trai b k t trí nh sát h a con c g i là mankurt, k m t trí s n sàng nghe l i k thù và gi t m không chút c
tr v c,
M , 1986:
n Panthéon Sarozek, vùng có l ch s i và thiêng liêng nh t c a dân t c Nomad Kazakhxtan.
M c vinh danh, tôn
tr ng và b o t n v t
ng m , gi a th o
nguyên mênh mông tít t p chân tr i, Sarozek, không còn ch nào khác sao? M t c b lãng quên, ký c c i ngu n b xóa b i s tr thành nô
l cho k a k khác.
Ti u thuy t Aitmatov gióng lên h i chuông c nh t nh t nh ng câu chuy n dân gian giàu ch t nào quên quá kh t bu c ph nh l i ch ng c a mình trên th gi i, k nào b quên kinh nghi m l ch s
dân t c mình và c a các dân t c khác s b lo i ra kh c phát tri n l ch s và ch có
kh ng v
Bên c nh v n c là th m h a môi sinh. Bi k ch c a v ch ng sói Acbara ph i ba l n ch ng ki a mình b gi t h i ch vì lòng tham c
d y lên n i h m máu. Ti ng tru ai
oán não n , s c ng
m trong a
con c a Boston v a hi t hành
ng báo thù c a t nhiên v a là lòng khao khát tr i m . Trong chi u kích nh Acbara th t l n lao, l n lao
ngay trong n t
ra r ng s t n công vào th gi i t nhiên là s t n công vào tr t t ti nh c a t o hóa, c . Loài sói - k th
th o nguyên - thành con m i b i trong t n cùng c a n i bi th m,
tuy t v i phá v s cân
b ng ti nh y. Trong loài
sói không ch
mà còn là hình nh c i,
cho cái khát v ng b m trong
i. Hình nh tuy t v ng c a k b
i có th là con
i trong n l c tuy t v ng thoát kh i cái ác i trong hành
ng thi nh ng k l m
l n cái thi n .
trong
; Và
Karagul -
già ( );
Con
),
gian
,
, 3.
,
.
là câu Con tàu nghèo khó Con chó là hành trình ra Và là hành trìn
- câu chu
zangap, trên hành
.
ây, Edigej -
Aitmatov.
-
Ba dòng
- -
- tác
-
ng nó là
-
cho
i các hành
Aimatov, 1980; Lê Khánh
và tinh vi
Trong
XX
, mà chính
Aitmatov, C. (1958, 1963).
(2011). Hà Aitmatov, C. (1970, 1966, 1977). Con tàu
Aitmatov, C. (1980).
- Ng
Aitmatov, C. (1986).
Chu Xuân Diên (2008). Nghiên c
dân gian ch s , th
lo i). Hà N i, Nxb Giáo d c.
Doraiswamy, R. (2005). The Post-Soviet Condition: Chingiz Aitmatov in the . Aakar Books, New Delhi, 107p.
https://archive.org/stream/B-001- 028-040-ALL/B-001-028-040- 01_pdf.
Eurasianet (2008). Kyrgyzstan: Chinghiz Aitmatov, A Modern Hero, Dies, https://eurasianet.org/kyrgyzstan- chingiz-aitmatov-a-modern-hero-
dies.
Phi (1993).
c Th ng ch
biên, 2005). Folklore th gi i m t s công trình nghiên c n (2 t p).
Hà N i, Nxb Khoa h c xã h i.
hinghiz Aitmatov. Theo Bang Nga.
http://nguoibanduong.net/index.php?
nv=News&at=article&sid=50
Tylor, E. B. (1871). Primitive Culture:
Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art, and Custom (2 vols). John Murray, London.
th y (Huy n Giang d ch, 2019). Hà N i, Nxb Tri th c.
