NGHIÊN CỨU-TRAO ĐÓI
GIAO LƯU VÀ TIẾP BIỂN VĂN HÓA
ThS NGUYỀN ĐÌNH CƯỜNG Trường Đại học Đồng Tháp
T
oàn đã trở thành một cầu hóa hiện dòngnay không thác lôi chỉ là cuốn mọi quốcxuthế, mà gia - dân tộc, tác động rất lớn đến cấu trúc truyền thốngvănhóa Việt Nam lànhà - làng - nước.Trong xu thế đó, thuận lợi và khó khăn, thời cơ và tháchthức luôn đan xen nhau, văn hóa Việt Nam có điều kiện giao lưu, trao đổi, tiếpthucó chọn lọc tinh hoavăn hóa thế giới, góp phần làm giàu bản sắc văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, trong xu thế đó, giá trị bản sắc văn hóa ViệtNam đốimặt vớinhiều tháchthức, nhất là bản sắc văn hóa dân tộc dễ bị hòa tan trong quá trinh giao lưu và tiếp biến văn hóa. Vậy, bằng cáchnàovănhóa Việt Nam vừa kế thừavà phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại đêlàm phong phú hơn bân sắc vănhóa, vừa không đánh mất giá trịbản sắc văn hóa trong xu thế toàn cầu hóa vàhộinhập quốc tế?
1. Giao liru và tiếp biến văn hóa - một trong những quy luậtvận động và phát triển của văn hóa Việt Nam
Lịch sử vận động và phát triển của văn hóa là lịchsử cùa quá trình giao lưu và tiếp biến văn hóa, không một nền văn hóa nào có thể tự minh đóng cửa, cô lập với thế giới bên ngoài, vãn hóaluôn có tính “động” của nó, bản thânmỗi nền văn hóa đều có xuhướng hướng ngoại và đối thoại với các nền vănhóa khác. Vì vậy, vănhóa cần có sự giao lưu và đốithoại vớinhau, dẫurằngmức độ giao lưu và đối thoại có thể khác nhau, trong mồi thời kỳ lịch sửsự hình thành những vùng văn hóa, miền văn hóa là một minh chứngcho quátrinh giao lưu và tiếp biến văn hóa. Giao lưu và tiếp biến là hiện tượng phổ biến cùa lịch sử văn hóa nhân loại, mang tính quy
luật, tính quy luậtnày được thế hiện ở khía cạnh các nền văn hóa không ngừng giao tiếp với nhau, trong quá trình đó, bản sắc vănhóadân tộc luônphát huy giá trị và khắc chế những khuyết điểm, thách thức nảy sinh do giao lưu và tiếp biếnvăn hóa manglại.
Duytrìban sắc không có nghĩa là đóng cửa, màphải thích ứngvới sự giao lưu, hội nhập vớicác nềnvăn hóa bên ngoài, nhất là trong bối cảnhtoàn cầu hóa về vãnhóa và kinhtế đang trở thành dòng chảychú đạo của lịch sử. Vậy, vấn đề đặt ra là cần phải làm gì đê vừa hội nhập sâu rộng vàoxu thếcủa thế giới, vừa giữ được nét đặc trưng cùa dân tộc, không tự đánhmấtmình.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, không có một nền văn hóa nào tồntại và pháttriển nếu không có sự gắn kết vớicácnền văn hóa bên ngoài, sự gắn kết đódiễnra ngày càng mạnh mẽ, hìnhthức ngày càngđa dạng phong phú. Nêu nhưtrướcđây quá trinh này diễn ra chậm chạp do giớihạnvềmặt địa lý khiến cho nhiều nềnvănhóa không có điềukiệntiếp xúc lẫn nhau. Hiện nay, với sự phát triển như vũ bão của cách mạng khoa học vàcông nghệ đã khiến cho biên giới cứnggiữanền văn hóa của các quốc gia có phần trở nên mờ nhạt; hiện tượng giao lưu, trao đổi giữa các nền văn hóa ngày càng mở rộng về phạm vi, tăng mạnh về cường độ, đa dạng vềhìnhthức, phong phú về nội dung thể hiện.Trong quá trình đó, một số thành tố vãn hóacủacác chủ thể tham gia sẽ cósự thay đổi, có những quan niệm, những phong tục tập quán, lối sống... một thời từng được xem là giá trị của cuộc sống,thìhiệnnayđã có sự thay đổi cả về nộidung lần hình thức cho phù hợp với cuộc sống hiện đại. Chủ tịchHồ ChíMinh đã cho rằng: “Cái gì cũ mà xấu, thì
NGHIÊN CỨU-TRAOĐỒI phải bỏ... Cáigì cũ mà khôngxấu, nhưngphiềnphức
thì phải sửađôilại cho hợp lý... Cái gì cũ mà tôt, thì phát triển thêm... Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm”1.Kế thừa cái sẵncócủa bản thân, tiếp thu cái mới từ bênngoài, đó là một quy luật tất yếu của bấtkỳ nền văn hóanàoở bất kỳ thời đại nào. Ke thừanhữngyếu tố văn hóa truyền thống của dân tộc làbảo đảm tính nhất quán vàthống nhất của nền vãnhóathuộcvề dân tộc đó. Vănhóaluôn có sự sẻ chia, học hỏi,giao lưu và tác động qua lại với nhau, văn hóa là cái “bình thông nhau”, do đó không thê bê quan tỏa cảngvê văn hóa khixãhội ngày càng phát triền. Vănhóa là địa bàn,là không gian phát triển của con người vàxãhội, nên nó phải được xây dựng dựa ưênmột nền tang giáo dục giàu tính khoa học, nhân dân, dân tộc, thời đại. Văn hóa là thực tiễn sinh độngvà sáng tạo, nên cần sự sáng tạo, đôi mới, sửa chừa, hấp thụ, nền văn hóa không sáng tạolà một nen vănhỏaốcđảo, sáng tạo văn hóa là cách tốt nhất bảo tồn và pháthuynó. Vì vậy,trong quátrình giao lưuvà tiếp biến văn hóa, một mặt vừa giữ gìn vàphát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tiếpthu tinh hoa văn hóa nhân loại một cách có chọn lọc phù họpvới giá trịbảnsắc con người Việt Nam. Cưong lĩnhxâydựng đất nướctrongthờikỳ quá độlên chủnghĩaxãhội xác định: “Xây dựng nền văn hóaViệtNam tiên tiến, đậm đàbản sắc dân tộc, phát triên toàn diện, thốngnhất ưong đa dạng, thấm nhuần sâusắctinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ... Ke thừa và phát huynhững giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của cộng đồngcác dân tộc Việt Nam, tiếp thutinh hoa vănhóa nhân loại”2.
Qua quá trình giao lưu và tiếp biến vãn hóa Việt Nam với các nền vănhóa trên thế giới có thê rút ra một sốnhận định: Thứ nhất,giao lưu và tiếp biến văn hóa là mộtquy luật, là một thuộc tính của văn hóa Việt Nam, không có thời kỳ lịch sử nào, không có một thànhtốhay lĩnh vực vănhóanào từ cổ chí kim lại không có dấu ấn của giao lưu và tiếp biến văn hóa.
Thứ hai, các giá trị văn hóa khi du nhập vào Việt Nam không cònnhư nguồn cội banđầu mà được tiếp biến văn hóađể phù họpvớibản sắc vănhóa dân tộc, quá trình đó diễn ra trong một thời giandài của lịch sử dân tộc với quy môvà mức độ khác nhau nhằm phù họp vớitâm thức và tinh thần dân tộc Việt Nam.
Thứ ba, nền văn hóa Việt Nam không chối từ tinh
hoavănhóa của các dân tộc khác, nhưng không đồng nghĩa với tiếp thutất cả. Chọn lọc là một trong hai mặt hừu cơ cùacơ chế tiếp xúc văn hóa của dân tộc Việt Nam. Trong tư duy của mình, con người Việt Nam cùng với vănhóa Việt Nam lựachọntiếp nhận trước hết những gì cần thiết, cấp bách cho sự tồn tại của chính bản thân mình. Thử tư, trong giao lưu và tiếp biến vănhóa cần tránh hai thái cực: hoặc tâm lý bảothù, tư tưởng kiêu ngạo dân tộc mà tự kìm hãm trong tình ưạnglạc hậu, hoặc ngược lại sùng bái mù quáng, choáng ngọp trước nhừng cái lạ, cái mới, tiếp thu xô bồ, thiếu chọn lọc mọihiện tượng và giá trị văn hóa. Trong lịchsử Việt Nam, cógiaiđoạn chúng ta thực hiện bếquan tỏacảng, song cũng có lúc chúng ta rập khuôn máy móc theo một khuôn mầu tư duy vănhóagiáo điều. Cả hai thái độ ứngxửvănhóanày đều để lại những hậu quả nguy hại cho nền vãn hóa dân tộc. Thứ năm, trong bối cảnh đa dạng văn hóa hiện nay, sựđối thoạigiữanhữngnềnvănhóanhiều khi đóng vai trò quan trọng, thậm chí quyết địnhcho nhữngvấn đề vềbiên giới, lãnh thô và xung đột sắc tộc. Quátrình giao lưu và tiếp biến vănhóa cần tính đến những giátrị chung, giátrị nhân loại, đồngthời phảithừanhận tính khácbiệt của cácnềnvăn hóa, đó chính là bản sắc văn hóa của dân tộc; thứ sáu, hình thái mới của giao lưu và tiếp biến vănhóa giai đoạn hiện nay là cùng tồn tại chứ không đơnthuần làtiếp nhận hay không tiếp nhận. Trong cơn lốc toàn cầu hóa đang cuốn hút tất ca các quốc gia- dân tộc vào vòng xoáy của nó,thì cùng tồntạivănhóa là điều tất yếu,vănhóa ViệtNam không thể nằm ngoài quy luật này. Văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đàng khẳng định: “Chủ động hội nhập quốctếvềvănhóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.Chủđộng hợp tác văn hóa với cácnước, thực hiện đa dạng các hình thức vănhóa đối ngoại, đưa các quan hệ quốc tế vềvănhóa đivào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực; tiếp nhận có chọn lọctinhhoa văn hóa của thế giới, làm phongphú thêm văn hóa dân tộc. Chủđộngđón nhận cơhộiphát triển, vượt quacác thách thứcđể giữ gìn, hoàn thiện bảnsắc văn hóa dân tộc. Hạn chế, khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực, mặttrái của toàn cầu hóavề văn hóa”3. Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảngkhăngđịnh: “Phát triểntoàn diện, đồng bộ các lĩnh vực vănhóa, bảo đảm vừa pháthuy những giá trịtốt đẹp của dân tộc, vừatiếp
NGHIÊN CỬU-TRAO ĐÔI thu tinh hoa vănhóanhân loại tạo độnglực phát triên
kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế”4.
2. Những biểu hiện của giao lưu và tiếp biến vãn hóa Việt Nam hiện nay
Giao lưu vàhội nhập vềvănhóavớinước ngoài là một nhân tố quan trọng góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc, thông qua đó nềnvăn hóa Việt Nam có cơ hội tiếp thu, chắt lọc những tinh hoa văn hóa của nhân loại. Tuynhiên, trong quá trìnhđó đã nảy sinh nhiều yếutố tiêu cực, tháchthức sự tồn tại và phát triển của bảnsắc vănhóadân tộc. Đó là, lệch phavề vănhóagiữacác thế hệtrongmột gia đình,trongcộng đồngdân cư và toàn xãhội, mất cân bằngtrong sáng tạo và hưởng thụ thành quả văn hóa, chênh lệch văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa đồng bằng và miền núi trong một quốc gia vàlàm gia tăngáplực giữ gìnbảnsắc vănhóa dân tộc giữa cácnước với nhau, giữa các nền văn hóatrong cùng một quốc gia. Tuy nhiên, khi nhắc đến khó khăn, thách thức không có nghĩa là chúng ta kín cổng cao tường và từ bỏ con đườnghội nhập quốc tế, ngược lại phảitích cực và chủ động hội nhập quốc tế và xử lý tốt các mối quan hệ bonggiao lưu vàtiếp biến văn hóa, nhất là giừgìn bản sắc vănhóadân tộc và tiếpthu tinh hoavănhóanhân loại. Bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thốngcủa dân tộc phải đi liền với chống lạc hậu, lỗi thời bong văn hóa tư tưởng, phong tục, tập quán, lề thói cũ. Truyền thốngvăn hóa dân tộc có nhữngđặc điểmmangtính tích cực của thời điểm này, nhưng ở thời điểm khác lại khôngcòn phùhọp, có những nội dung được truyền từ thế hệnày sang thế hệkhác, song cũng có những yếu tố mang tính lồi thời, không còn phù họp cần sớmđược gạt bỏ. Mộtnền vănhóa một khi đánh mất bảnsắc vốn có của mình, chăng khác nào một người không có thần sắc, vì bản sắc văn hóa là phần hồn của dân tộc. Vì vậy, chủ thể văn hóa phải biết ứng xử hài hòa để văn hóa Việt Nam không cự tuyệt các giá trị văn hóabênngoài theo lối cực đoan, mà sẵn sàng tiếp thu một cách có nguyên tắc, không đánh mấtmình bong quátrìnhhội nhập, văn hóa phải thể hiện đượckhí phách của dân tộc và khắng định sức mạnh của mình trước những tác độngcủa dòng chảy văn hóa. Vănkiện Đại hội lần thứ XI của Đảngkhẳng định: “Đổi mới, tăng cường việc giới thiệu, truyền bá văn hóa, văn học nghệ thuật, đất nước, con người Việt
Namvới thê giới.Mở rộng, nângcaochâtlượng,hiệu quả hoạt động thông tin đối ngoại, họp tác quốc tế bong lĩnhvực vãn hóa, báo chí, xuất bản. Xây dựng mộtsốtrung tâmvănhóa Việt Namởnước ngoài và trung tâm dịch thuật, quảng bá văn hóa ViệtNam ra nước ngoài. Tiếp thu những kinh nghiệm tốt về phát triển văn hóa của cácnước,giới thiệu các tác phẩm văn học, nghệthuật đặcsắc của nước ngoài với công chúng Việt Nam”5.
Xuthế mở cửa, giao lưu, hội nhập vănhóa ngày càng bở nên sâurộng,nềnvănhóaViệtNam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc đang đối mặt trực tiếp với những thách thức lớn, liênquan đến sự sống còn của vận mệnh dân tộc. Biểu hiện của xu thế đó là: Thứ nhất, xuấthiệnnhững mâu thuẫnđối với sự hội nhập văn hóa, đồng thời tạo ranhiều mâu thuẫnvề đạo đức, giá trị văn hóa,tôn giáo, tínngưỡng,... Vì mỗi quốc gia- dân tộc thường có khuynh hướngmuốn bảo vệ, giữ gìn bản sắcvăn hóa mang tính truyền thống của dân tộc mình, chống lại sựxâm nhập,áp đặt, đồng hóa của các nền vănhóakhác. Thứ hai, tiếntrinhtoàncầu hóa vănhóalà mối đe dọa hiệnhữuvềkhảnăng đánh mấtbảnsắcvănhóa dân tộc. Trong quá trình giao lưu vàtiếp biến vănhóa, sự lạc hậuyếu kém, phụ thuộc về kinh tế sẽ biếncác nước đang phát triển dễ trở thành cái bóng của các nước phát triển. Do nắm ưu thế về kinh tế, khoa học vàcông nghệ, nhất là công nghệ sản xuất sản phẩm văn hóanên các nước pháttriểnđang muốn áp đặt các giá trịvănhóa của mìnhđốivớitoàn thế giới, cơ hội toàn cầu hóa mang lại cho các nước không hoàn toàn như nhau, với các nước nghèo và kém pháttriển thìtoàn cầu hóasẽmanglạinhiềuthách thức hơn sovới cơ hội. ĩ/?b ba, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang đặt nền văn hóa dân tộc trước những thách thức và nguy cơ bất ổn, đó là khuynh hướngmôtip vănhóachungtoàn cầu, khuynh hướng đócó thể dẫn đếnsự đồng nhất các giá trịvăn hóa, san bằng bản sắc vănhóa của các dân tộc. Quátrìnhtoàn cầu hóa có thể dần đếnnguy cơ đồng nhấtcác hệthống giátrị, làm cạn kiệtkhả năng sáng tạo của cácnềnvăn hóa. Xu hướng toàn cầu hóacó thể gây phương hại tới tính sáng tạo vàđa văn hóa của thế giới, tạo ra sựđồng nhấtnghèonànvềvăn hóa. Thứtư, chủ nghĩa đế quốc vănhóa hiện đại mang tính toàn cầu vềquymô và luôn vẻ trung tính, trong đó cái chung phô quát được dùng
NGHIÊN CỨU -TRAO ĐỐI làmvỏbọc, che đậy nhùng biêu tượng, mục tiêu vàlợi
íchcua chủnghĩa đế quốc; thứ năm, truyền thông đại chúng, đặc biêt là truyền hình đang len lỏi vào tận phòng ăn, giường ngủ của từng hộ gia đình, tác động cảtừ trong ra, từ dưới lên, từ trênxuống,từngoài vào, từngbước tác làm thay đổi nhận thức vềbản sắc văn hóa dàn tộc không chỉ ởtầng lớp tinh hoa của xã hội, mà còn tác độngđến toàn bộ cộng đồng dân cư. Vì vậy. DominiqueWoltonđã rất có lýkhi nhìn nhận về vai trò trung tâmcủa bản săcvăn hóa Uongtiếntrình toàn cầu hóa văn hóa: “Toàn cầu hóa có những tác độngkhác nhau tùy theo lĩnh vực thực tế. Toàn cầu hóa, trongmối liên quan đến văn hóatheonghĩa rộng, đã tạo nên sự mất cân bằng mọi bản sắc. Đồng thời làm cho bất binh đăng trở nên dễ nhận biết hon và nhấnmạnh vai trò của tính hiện đại. Tiếp theo sựlôi cuốn của việc mởcửa là sự xuất hiện của nhu cầu tìm lại những gìlàm nên ý nghĩa: bảnsắcvănhóa lúc này trở thành một hiện tượng trungtâm”6.
Vì vậy, trong quá trình giao lưu và tiếpbiến văn hóađốivớiViệt Nam cần lưu ý một số vấn đềsau: thứ nhất, cần gắn kết giao lưu và tiếp biến văn hóa với chính sáchđốingoại song phương và đa phương; thứ hai,giao lưu và tiếp biến văn hóa cần được nhận thức đây đủ và toàn diện trong mối quan hệ giữa kinh tế, chính trịvàvănhóa.Văn kiệnĐại hội lần thứ XIII của Đảng khắngđịnh:“Gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triên kinh tếvới phát triển văn hóa và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống nhândân. Xây dựng và pháthuyyếutố văn hóa đểthực sự là đột phá phát triển kinh tế - xã hội,hội nhập quốc tế”7.
3. Một số định hướng góp phần làm phong phú hơn bản sắc văn hóa dân tộc trong giao lưu và tiếp biến văn hóa
Mộtlà, thực hiện nhất quán chính sáchngoạigiao vănhóa, phát huy sức mạnh tống họp của cả hệthống chínhtrị và của toàn xã hội đặt dưới sự lãnhđạo của Đảng. Đồng thời, tăng cường đầu tư về nguồn nhân lựcvàtài chính đối với công tác văn hóa, giao lưu và tiêp biến vănhóa với các nền văn hóa tiên tiến trên thế giới nhằm quảngbá bản sắc vănhóa dân tộc ra cộng đồng quốc tế, góp phần nâng cao vai trò và vị the của đất nướcưên trường quốc tế.
Hai là, cần có tầm nhìn và tư duy chiến lược trong hoạch định đường lối phát triển nền văn hóa
Việt Nam trongbối cảnh toàn cầu hóavăn hóađang dần trở thành hiện thực, trong đó chútrọngđến mục tiêu, nguyên tắc, nguồn lực thực hiện giao lưu văn hóa, sách lược thựchiện trong từnggiai đoạn cụ thể nhằmtuyên truyền, quàngbágiá trị bản sắc vănhóa dân tộc ra thế giới.
Ba là, tăng cường công tác quản lý, giám sát và phản biện xã hội trên lĩnh vực văn hóa, giao lưu và tiếp biến vănhóa; côngtácđánh giá, thẩm định trong giao lưu vàtrao đôi văn hóa cần có sự thamgia của nhiều cấp, nhiều ngành, toàn dân và cả hệ thống chính trị; công tác quảnlý trong giaolưu vàtraođổi vănhóa phải có chỉ đạothống nhất,tập trung, xuyên suốt từ trung ương đến địa phương, lồng ghép các hoạtđộnggiao lưu và traođổivănhóatrongcác lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, ngoại giao, quốc phòng, an ninh.
Bồn là, song song với đẩy mạnh công tác ngoại giao về văn hóa,cần phát huy sức mạnh tổng họp về nguôn nội lực đất nước, kế thừa có chọn lọc bân sắc vãn hóa dân tộc,phê phán những yếu tố cản trở sự phát triển của nền vãn hóa dântộc, tự tin tham gia vàotiến trình pháttriển chungcủa văn hóa thế giới, góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc trongxu thê toàn cầu hóavà hội nhậpquốc tế.
Năm là, chútrọngthựchiệntốtchính sách ngoại giao văn hóa và quảng bá các giá trị văn hóa Việt Nam ra khắp thế giới. Xem cộng đồng người Việt Nam ơ nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời trong hoạt độngquảng bá giá trị bân sắc vănhóa dântộc, đồng thời là đối tượng nhằm tuyên truyền đường loivănhóa của Đảng.
Tóm lại, giao lưu vàtiếp biến vănhóa là quy luật phát triên tất yếu của xã hội loài người, đó là điều kiện lý tương đê các nền văn hóa có dịp đối thoại nhằm tìmtiếngnói chung vì mục đích phát triển. Một nền văn hóa ốc đảo, không được bổ sung, làm giàu bởi cácnềnvănhóabên ngoài thì sớmhaymuộnnền văn hóa đó sẽ lụi tàn và bị cuốn trôi trước tác động của dòng chảy văn hóa, một nềnvăn hóa biết chọn lọc, giao lưu, tiếpnhận và chuyểnhóa cácgiá trịvăn hóa từ bên ngoài sẽ có được sức sống bền lâu. Văn hóa luôn có tính hướng ngoại, điều đó là động lực giúp cho cácnềnvănhóa có sự giao thoa, tiếp biến và phát triển vớicácnền văn hóabên ngoài, sự giao thoa
NGHIÊNCỨU - TRAOĐÓI này có thể thấy trên phạmvi rộnglớn giữa Đông và
Tây, vàphạm vi hẹp hơn trongnội nềnvănhóa của các quốc gia. Giao lưu và tiếp biến văn hóa tạo ra những dòng chảy mới vêtư tưởng vănhóa, bô sung, làm giàu bảnsắcvănhóa của cácdân tộc.
Nền văn hóa Việt Nam làmột nềnvăn hóa mở, luôn tiếp thu, chắt lọc tinhhoavănhóanhânloại đế làm giàu bản sắc vănhóadân tộc. Trongtư duy của mình, conngười và vãnhóa Việt Namlựachọntiếp nhận trước hết những gì cần thiết, cấp bách cho sự tồntại của chính bản thân mình; những giá trị tinh hoa văn hóa đó đã được sàng lọc, thâm định qua nămtháng và được cộng đồng cácdân tộc ViệtNam thừa nhận. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốctế,Đảngvà Nhà nước luôn xác định vănhóa là nền tảng tinh thần và là động lực thúc đẩy xã hội pháttriển;xâydựngnềnvănhóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, kế thừatruyền thống vãn hóa tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để không ngừng làm phong phú bản sắc văn hóa dân tộc. Vi vậy, phát huy giá trị tích cực trong quátrình giao lưu vàtiếpbiếnvănhóavào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóađất nướccó ý nghĩavô cùng quan trọng.
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, t, 5. Nxb CTQG, H, 2013, tr. 112-113.
2.Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiệnĐạihội Đảng thời kỳ’ đổi mới và hội nhập, Nxb CTQG, H, 2013, tr. 738.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biếu toàn quốc lần thứ XỈI của Đảng, Nxb CTQG, H, 2016, tr. 130-131.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biêu toàn quôc lân thứ XIII của Đảng, t. 1, Nxb CTQG - ST, H, 2021,tr. 262.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội Đại biếu toàn quốclần thứXIcủaĐảng, Nxb CTQG, H, 2011, tr. 226-227.
6. Lê Thanh Bình, Đoàn Văn Dũng, Nguyễn Tuấn Hiệp,NguyễnAnh Thư: Giao thoa văn hóa và chính sách ngoại giao văn hóa Việt Nam, Nxb CTQG, H, 2012, ứ.71.
7. Đang Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hộiĐại biêu toàn quốc lần thứXIII của Đảng, t. 2, Nxb CTQG -ST, H, 2021,tr. 134.
Tàiliệu tham kháo:
I. Nguyễn Chí Ben: Văn hóa Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh te quốc te, Nxb CTQG, H, 2010.
2. Trần Thị Kim Cúc: Văn hóa Việt Nam - Một số vẩnđề lý luận và thực tiễn, Nxb CTQG, H, 2014.
3. Phạm Duy Đức: Phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn2011 - 2020 những vấn đề phương pháp luận, Nxb CTQG, II. 2010.
4. Phạm Thanh Hà: Giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, Nxb CTQG,H,2011.
5. Nguyễn Thị Hương, Trần Kim Cúc: Một so vấn đề lý luận và thực tiên xây dựng, phát triên văn hóa
G'ệí NxbCTQG,H, 2011.
6. Hồ Bá Thâm: Văn hóa với phát triển bển vững, NxbVH-TT, H, 2012.
TÁC ĐỘNG CỦAHIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN VÀ TIẾN Bộ....
Tiếp theo trang 75
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiệnĐạihội Đại biếu toàn quốc lần thứ XIII,t. 1, Nxb CTQG - ST, H,2021, ư.
129- 130.
2,3. Tống Cục Thôngkê - Cục Thống kê Đà Nằng: Động thái và thực trạng kinhte - xãhội thànhphoĐà Nang 5năm 2016 - 2020, mục tiêu và giai pháp pháttriển giai đoạn 2021 - 2025, ĐàNằng tháng 8 - 2020.
4. Hoàng Anh: Đà Nằng đặt mục tiêu doanh thu ngành thông tin truyền thông đạt hơn 32 tỷ đồng, Báo Đầu tư online, htps://baodautu.vn/da-nang-dat- muc-tieu-doanh-thu-nganh-thong-tin-truyen-thong- dat-hon-32000-ty-dong-dl36988.html,2021.
5, 6, 7,8. TổngCục Thôngkê - CụcThống kê Đà Nằng:
Động thái và thực trạng kinhtế- xãhội thành phoĐàNang 5năm 2016 - 2020, mục tiêu vàgiải pháp phát triên giai đoạn 2021- 2025, Đà Nằng tháng 8 - 2020.
9. Hoàng Anh: Đà Nang đặt mục tiêu doanh thu ngành thông tin truyền thông đạt hơn 32 tỷ đồng, Báo Đầu tư online, htps://baodautu.vn/da-nang-dat- muc-tieu-doanh-thu-nganh-thong-tin-truyen-thong- dat-hon-32000-ty-dong-d 136988.html, 2021.
10. Ngô Chung Khánh: Hiệp định CPTPP tình hình thực thi và vấn đề đặt ra, Bộ Công Thương, https://trung tamwto.vn/downloadreq/27506?s=6375287240062333 69^28-3-2021.
