Phát huy vai

(1)

LUẬT PHÁP - CHÍNH SÁCH

lãastru

2021

Phát huy vai trò giám sát, phản biện

của Mặt trận trong thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường

vũ9ÌNH LONG

Trưởng banTuyên giáo

c^ỉenlrìing ương M'ITQ việt Nam

Hw76/t?./?.016; Ran Thường trực ủyban Trung ương Mặt trận Tổ quốc việt Nam (U ỉ PQVN và

^MTđãỉỹketChươngtrìnhphỐihọpsỐ2O/CTrPH-MTTW-BTNMTvềthựchỊệnnhiệmvụữonglĩnh wrTN&MTgiai đoạn 2017 - 2020. Đến nay, sau 4 năm triển khai thực hiện, hai bên cơbản đã bám sát các

ua dung, nhìẹmvụđề ra, huy động được sức mạnh của toàn dân tham gia quần lý, sử dụng tài nguyên tìtíên nhiên họp ly và BVMT,ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH). Các hoạt động phối họp dược chỉ đạo Dtyen suottirTrung ương đến địa phương, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phan phát huy vai trò giám sát, phảnbỉẹn cuaMTTQVN, các to chức thành viên trong xây dựng, thực thi chính sách, pháp luật vê quàn lý tài nguyên, BVMT.

CÔNG TÁC PHỐI HỌP THỰC HIỆN thườngxuyên

,

liêntục

,

đạt

Đ

ược ÌonÊUKẾTQUẢNỔlBẬT

Theo đó, triển khai Chưong trình phối họp só 20/CtrPH-MTTW-BTNMT, Ban Thường nục UBTWMTTQVN đã ban hành hướng dân UBMTTQVN các tỉnh, thành phố xây dựng mò hình điểm khu dâncư BVMT, ứng phó vói BĐKH; phối hợp với Bộ TN&MTký kếtChưong Trinh phối hợp phát huy vai trò của các tôn giáo tham gia BVMT, ứng phó với BĐKH giai đoạn 2015 - 2020; Chưong trình phối họp số 2S/CTPH-MTTW-TCTV-TNMT ngày 8/11/2017 giũa Ban ThườngtrựcUBTWMTTQVN với các :ổ chứcthành viên và Bộ TN&MTtrong giám sát việc thực hiện chính sách,phápluật vềkhai thác tai nguyên, BVMT, ứngphóvới BĐKH.Cùng với đó, đẩy mạnhtuyên truyền,vận động, nâng cao nhận thức của người dân vềBVMT,tạo cảnh quan Sáng-Xanh - Sạch - Đẹp vàhình thành lói sống thân thiện với môi trường. Hàng năm, Ban ThườngtrựcUBTWMTTQVN banhành kế boạch triển khai, hướngdẫn UBMTTQ các cấp, các tổ chứcthành viên tăng cường phối hợp rói ngành TN&MT thực hiệnnhiệm vụ BVMT, quản lý tài nguyên, ứng phó với BĐKH ở địa pỉmơng, cơ sở; các hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường, Ngày Môi trường thê giới 5/6- Đến nay, 63/63 tỉnh,thành phố đã ký kỂtchương trình phối họp hoặckế hoạch phôi hợp giữa BanThườngtrực UBMTTQVN với sở

TN&MT thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực TN&MT giai đoạn 2017- 2020,lồng ghép vói việc triểnkhai cácphong trào thi đua, cuộc vậnđộng,chương trình phốihọp và thống nhất hành động hàng năm của hệ thốngMTTQVN các cấp.

Các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BVMT đã được tập trung hướng về cơ sở dưới nhiều hình thức như: Trong các đợt cao điểm tổ chức Tháng hành động vì môi trường, Ngày Môi trường thế giói (5/6) hàng năm, Ngày truyềnthống MTTQVN (18/11), UBMTTQ các tỉnh, thànhphố đều tổ chức Lễmít tinh, treo băng rôn, pano,áp phích, khẩu hiệu tuyêntruyền. Đồng thời, huy động sự tham gia trực tiếp của cộng đồngthôngqua việcra quân làmvệ sinh môi trường; thu gom, xử lý chất thải, rác thải;khuyến khích tái chế, tái sảnxuất,tái sử dụng chất thải nhựa; thựchiện các tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới (NTM);

hỗ trợ người dân thích ứng với BĐKH...Cùng vóicác hoạt động hưởng ứng, MTTQVNcác cấp đã đồng loạt tổ chức mít tinh kỷniệm Ngày Môi trường thế giới tại 5.393 khu dân cư vói hơn 647 nghìnlượt ngườitham dự; khơi thông gần 103 nghìn km dòng chảy; trồng hơn 2,8 triệu cây xanh; thu gom hơn 1.860 nghìn m3 rác thải; huy động nhân dân đóng góp vật tư và khoảng 8,2 triệu ngày công (quy ra tiền là hơn 168tỷ đồng...). Bên cạnh đó,Mặttrận các cấp đã tổchức517.307 hội nghị, hội thảo, tọa đàm nội dung về BVMT, ứng phó vớỉ BĐKH gắn với pháttriển kinh tế- xã hội ở địa phương;tham giaphản biện, góp ý kiếnvào dựthảo cácvăn bản quyphạm pháp luật về BVMT, như: Luật BVMT năm 2020 và các dự thảoLuật,Nghịđịnh liên quan đến công tác BVMT; thường xuyên tổ chức tập họpýkiến, kiến nghị của nhân dân về quản lý tài nguyên, ứng phó với BĐKH để báocáo trước các kỳ họp Quốc hội và Hội đồng

Tạp chí

SỐ 1/20211 MÔI TRƯỜNG 119

(2)

T, ĐẠI

▲ Bộ trưởng BộTN&MT TrầnHồng Hà và Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTWMTTQVN Hầu A Lênh kýkết Chương trình phối hợpgiai đoạn2021 -2025tronglĩnh vực TN&MT

nhân dân các cấp. Trong3 năm từ 2018 - 2020, BanThườngtrực UBTWMTTQVN, Bộ TN&MT phốihọp vóicác cơ quan liên quan chủ trì, tổ chứcgiámsát tại 10 tỉnh, thành phố; hướng dẫn UBMTTQ địa phương thựchiệnrà soát những nhà máy, cơsởsản xuất có nguycơcao gây ô nhiễm môi trường ở xã, phường, thịtrấn, báo cáolêncấptrên đểtổng họp,xemxét, giám sát.

Ban Thường trựcUBMTTQVN các cấp đãtriển khai 2.550 cuộc giám sát,thường xuyêntập họp ý kiến của nhân dân trên lĩnhvựctài nguyên, môitrường để phảnánh đến các cơ quan Đảng, chính quyền, báo cáo tại các kỳ họp của Hội đồng nhândân...

Ngoàira,nhằm nâng cao nhận thức, năng lựcchuyênmôn, nghiệp vụ, phương pháp phối họpgiữa UBMTTQ,các tổ chức thànhviênvới cơ quan quản lý nhànướcvề TN&MT các cấp, hàng năm, Ban Thường trực UBTWMTTQVN phốihọpvới BộTN&MT tổchức tậphuấn cho độingũ cán bộ Mặt trận cơsở, Trưởng ban Công tácMặt trậnở khu dâncư và chức sắc, chức việc, nhà tu hànhcác tôn giáo. Tính đến nay,hai bên đã phốihọptổchức được 12 lóptập huấn tại 3 miền Bắc,Trung,Namcho 1.850cán bộMặttrận cấptỉnh, cấpxã,khu dân cưđể cập nhật kiến

thức về BVMT, trên cơ sở đó, triển khai công tác xâydựng mô hình điểm ở cộng đồng khu dân cư; Ban Thường trực UBMTTQ các cấpphốihọp vói ngành TN&MT tổ chức 2.348 lớp tập huấn về BVMT,thu hút 352.200 người là các chức sắc, nhà tuhành các tôn giáo tham gia. Riêng năm 2020, tổ chức 14 hội nghịtập huấn cho hơn 2.500 chức sắc, nhà tu hành, chức việc các tôn giáo.

Công tác xây dựng, duy trì vànhân rộng các mô hình điểmcộng đồng dân cưBVMT cũng được chú trọng. Trong giai đoạn 2017 - 2020, Ban Thường trực UBTWMTTQVN đã hỗ trợ 50/63 tỉnh, thành phố triển khai xây dựngmói, duy trì, nhân rộng 344 mô hình điểm BVMT, tiêu biểu như mô hình vậnđộngnhân dân ở khu dân cư tổ chức việc tang văn minh, tiến bộ

và BVMT (hỏatáng); mô hình khudâncưtự quảnBVMTgắn vói Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh; mô hình lồng ghép nhiệm vụ BVMT, ứng phóvói BĐKH trong Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh;

mô hình khu dân cư thực hiện hài hòa giảm nghèo bền vững và BVMT gắn vóinhiệm vụ ứng phó vói BĐKH...Từ các mô hình điểm do Ban Thường trực UBTWMTTQVN hỗ trợ, đến nay, 50/50 tỉnh, thành phốđã xây dựng mói, duy trì, nhân rộng được 40.626 mô hình điểm, trong đó, đáng chú ý là Hưng Yên vói 3.527 mô hình, Bắc Giang (2.517 mô hình), Tuyên Quang (1.797 mô hình), Quảng Nam (3.590 mô hình), Bến Tre (1.891 mô hình), Long An (997mô hình) vàTrà Vinh (905 môhình...).

Tạpđú

20 MÔI TRƯỜNG I só 1/2021

(3)

1 ũastri) 2021

HỘI NGHỊ TOÀN QUỐC

BIỂU DƯƠNG

tham gia. o VỆ MÔI yr rỜNG ỵhlÉN Đổ^

7 Syferej«iaH L tek baỉ^ĩ

▲ Phó Chủ tịch UBTWMTTQVN Ngô Sách Thực và Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuân Nhântrao Bằng khen .tạp the, cá nhan có thành tích xuất sắc tạiHội nghịtoàn quốc biểu dương,pháthuy vai trò của các tôn giáo tham gia BVMT, ứng phóvớiBĐKH lẩnthứ hai tại TP.Huế năm2019

Bên cạnh việc triển khai Chưong trình chối h ợp sô' 20/CtrPH-MTTW-BTNMT, Ban Thường trực UBTWMTTQVN cònphốihợp với Bộ TN&MT cùnglãnhđạo40 tổ chức tôn giáo h\ĩệtNamkýkếtChương trình phối họpphát hưy vai trò của các tôngiáo tham gia BVMT,ứng chóBĐKH vói5nội dung, 7 mục tiêu, giải pháp.

Qua 5 năm triển khai, tất cả 63tỉnh, thành phố

*5 tổ chức kýkết Chương trìnhhoặckế hoạch phối hợp 3bên giữa Mặt trận,sở TN&MT, các te chức tôn giáo cấp tỉnh,trong đó,nhiêu địa chương như HàNội,TP. HồChí Minh, cần Thơ...

iBtổchức ký kết Chương trìnhphối họp đến :ãp huyện.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM

VÀ PHỨONG HƯỚNG, NHIỆM vụ TRONG THÒI GIAN TÓI

Có thể khẳng định, Chương trình phối họp s hám sát các nội dung,nhiệm vụ đềra vàđạt

±jạc những kết quảrõ nét, cụthể, thiết thực;

5 tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thcr của nhân dân trong việc BVMT ngày càng

L vào chiều sâu, giúp nhân dân hiểu rõ hơn về cac dộng của ônhiễm môitrường đến sức khỏe, in sống sinh hoạt, tập quán sản xuất, cảnh -r~ Qua đó, hìnhthành thóiquen, phương cnac thực hiện trách nhiệm giám sát và tự r-~ sát thựchiện các quyđịnh BVMTtại cộng -: -g dãn cư. Người dân đã nêu cao ý thức,trách

nhiệm trong giám sát việc BVMT của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong quá trình triển khaicác hoạt động kinh tế, xã hội trên địabànkhu dân cư.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình thực hiện chưong trình phối họp giữa hai bêncũngtồn tại một số hạnchế nhất định: côngtác tuyên truyền,vận động đoàn viên, hội viên, các tầng lóp nhân dân có lúc, có nơi chưa được thường xuyên; công tác sơ kết, tổng kết để nhân rộng mô hình và khen thưởng còn hạnchế;việc tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn cho cán bộ Mặt trận chưa được thực hiện thường xuyên; một số noi, cấp ủy, chínhquyềnchưa quan tâm đúng mứccông tác quản lý,BVMT, chưa quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai hoạt động tại địa phương;

chưa phát huy được trách nhiệm, vai trònêu gương của cán bộ,công chức, viên chức,

người lao động trongviệc bảo vệ, giữgìn vệ sinh môi trường tại cộng đồng dân cư. Mặt khác, nhận thức, hiểu biếtvề tầm quan trọng trongviệc bảo vệ tài nguyên, môi trường của một bộ phận nhân dân, nhất là vùng nông thôn còn hạn chế, chưa thực hiện nghiêm túc hương ước, quy ước và camkết BVMT; sự phối họp tổ chức các hoạt động giữa Mặt trận các tỉnh, thànhphố vàsở TN&MT chưa thường xuyên, cónơihiệu quả chưacao, mới dừng lại ở hoạt độngbề nổi, chưa cóđiềukiện đi sâunắm bắt,giúp địa phương tháo gỡ, giải quyết khókhăn...

Đê’Chương trình phối họp giữahaibênthực sự pháthuy hiệu quả, trước hết, phải cụ thể hóa nội dung BVMT, quản lý tài nguyên, ứng phó vói BĐKH thành các chương trình, kế hoạch công tác và tiêu chí thi đuatrong Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đôthị vănminh; kếthọp BVMT, quản lý tài nguyên, ứng phó

Tạp chí

só 1/20211 MÔI TRƯỚNG I 21

(4)

XỊ TÃNSƯU

ViWt/ 2021

BĐKH với việc xâydựng xã, phường, thị trấnvăn hóa; xã NTM,phường,thị trấn văn minh, bình xét, công nhận gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa hàng năm; kịp thời cung cấpthông tin, tài liệư tổ chức tập huấncho cán bộMặttrận, đoàn thể các cấp, nhất là Ban Công tác Mặt trận khu dân cưnhữngtài liệu mói nhất vềlĩnhvực TN&MT;tổ chứckiểmtra,hướng dẫn, tiến hành sơ kết,tổng kếtviệc nhân rộng môhình điểm, điển hình tiên tiến về BVMT,quản lý tài nguyên, ứng phóvóỉ BĐKH. Cùng vói đó, xác định công tác chỉ đạo, xây dựngmô hình điểm đóng vaitrò quantrọng trong xâydựng, phát triển phong trào, trong đó, cần chú trọng đến việcchọn nội dung trọng tâm, trọngđiểm; biết pháthuyvai trò của chức sắc tôn giáo,người có uy tínvà tính tự quản ở cộng đồng dân cư.Hơn nữa,phải có sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy Đảng, công tác phối họpchặt chẽ, tạo điều kiện vềcơ chế, đảm bảo kinh phí củachính quyền,ngànhTN&MT, các tổ chứcthành viên cũngnhưsựđồng tình hưởng ứng của các tổ chức, doanh nghiệp, mọi tầnglóp nhân dân trong việc BVMT, quản lý tài nguyên, ứngphóvói BĐKH.

Hiệnthực hóa mục tiêu đề ra,thời gian tói, UBTWMTTQVN sẽtập trung vào các hoạt động trọng tâm sau:

Thứ nhất, cụ thể hóa nhiệm vụ đã được xác định trong Chương trình hành động của MTTQVN khóa IX,nhiệm kỳ2019 - 2024; các chương trình phối hợp và thống nhất hành động hàng năm giữa UBTWMTTQVN với các tổ chức thành viên, Bộ TN&MT về quản lý tài nguyên, ứngphó với BĐKH, BVMT;

Thứ hai, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đoàn viên, hộiviên, nhân dân về quản lý tài nguyên, ứngphóvói BĐKH, BVMT, tiến tớixây dựng xã hội ít chất thải, các bon thấp, hài hòa,thânthiện vốimôi trường;

đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành Luật BVMT năm 2020 của mỗi người dân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư...;

Thứ ba, UBMTTQVN các cấp và Ban Côngtác Mặt trận khu dâncưtiếp tụcvận động nhân dân thực hiện, nhân rộng các mô hìnhđiểmBVMT, quảnlý tài nguyên, ứng phó với BĐKH; phối họp chặt chẽ vói các tổ chứcthành viên, các tôn giáo nâng cao hiệu quả Chương trình Toàn dân thamgia BVMT, góp phần xây dựng diện mạo khu dân cư NTM, đô thị văn minh, Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp, khu dân cư văn hóa.Duy trì tổ chứcký camkết đêh từng hộ gia đình, từng khu dâncưvề BVMT, tạo chuyển biếnmạnhmẽ trong nhận thức, tráchnhiệm của các tầng lópnhândânvềtầm quan trọng củacông tác BVMT;

Thứtư, dẩy mạnh chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc MTTQVN các cấp trong việc thực hiện nhiệmvụ,giải pháp về BVMT, quản lý tài nguyên, ứng phó vóỉ BĐKH; phối họp vóí các cơ quan chức năng giámsát, kiểm tra việc chấp hànhpháp luật BVMT; tham gia xửlý những trường họpviphạm pháp luật về BVMTở địa phương, cơ sở;

Thứnăm, tăng cường hoạt động phối họp với ngành TN&MT trong công tác giám sát, kiểm tra, tập họp ý kiến của nhân dân về việc triển khai thực hiện các nội dung chương trình, dự án liên quan đến môi trường; tập họp ý kiến, kiến nghị của nhân dân, các tôn giáo về lĩnh vực TN&MT, gửilãnh đạo Đảng, Nhà nước và cấp ủy,chínhquyềncáccấp;

tham gia phản biện, đónggóp ý kiến vào dựthảo các văn bản pháp luật vềlĩnhvực TN&MT.

Thứ sáu, tiếp tục đẩy mạnh chương trình phối họp phát huy vai trò các tôn giáo tham gia BVMT, ứng phó vói BĐKH; định kỳ tổ chức sơ kết, tổngkết để kịp thòibiểu dương, nhânrộngnhữngđiển hình tiên tiến...B

▲ CLB tình nguyện vì môi trường và cácđoàn thể phường Việt Thing, quận LongBiên,HàNội ra quân tổngvệ sinh môi trường

Tạp chi

22 MÔI TRƯỜNG SỐ 1/2021