DữUvứHpC THÁNG 3/2022
ƯXGÀYNAỴ -
61
PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG THAM VẤN HỌC ĐƯỜNG
CHO SINH VIÊN NGÀNH su PHẠM TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
HÀ THANH HUỆ Trường Đại học Hùng Vương Ngày nhận bài: 16/02/2022; Ngày phản biện, biên tập và sửa chữa: 28/02/2022;Ngày duyệt đăng:07/03/2022
ABSTRACT
The article conductsresearchonthe developmentofschool counselingskills on 149pedagogical students ofHung VuongUniversity in terms ofaspects: awareness, levelofskills,processes and pathwaystodevelopschool counseling skills.
L
Key words: Develop, skill, school counseling ĐẶTVẤNĐÉMôitrường học đườnghọc sinhmắc phải muônvàn khó khăn tâm lý khác nhau. Nhũnghiện tượng trầmcăm,bạolực họcđường,nhu cầu tham Ỉ ấn sức khỏe sinh sảnvị thànhniên, nhữngkhùnghoảng, rối nhiễutrong các iai đoạntrưởngthành cùa học sinh cáccấpcần được giải quyết thỏa đáng ê phát triẻn. Cộngthêm nhũng tác động không nhòtừ dịch bệnh coviđ 19, ã nảy sinhthêm nhiều vấnđềnhư: những giánđoạn tronghọc hành, sựxáo ti ộn lịch trinh học tập,sự mấtmát người thân trong đại dịch,sự suy thoái k nh tế gia đình do đại dịch... cũng làm tăngphần ánh hưởng tớichất lượng clộcsông của học sinh.Đó là những vân đê xã hộicân được nhận diện và có g ải pháp khắc phục bang việc “coi tham vấn tâm lý học đường là mộtcông ClI can thiệp đăc lựcnhămgiúp đỡ học sinh nângcao năng lực giải quyêt vân đi đê duytri thăng băng tâm lí và bào vệsức khỏetám thân” [3], Thực tênày cũng đặtra chocácnhà trường sư phạm hoặc cáctrườngđào tạongành sư pl ạm cầnphải phát triểnkỹ năng tham vấnhọc đường chosinh viên,coi đây làmột vấn đề can thiết để đáp ứngnhu cầu vàđòi hỏi cùa xã hội.
B NỘI DUNG
Ị. kÉT QUẢ KHẢO SÁT THỰC TRẠNG PHÁT TRIỀN KỸ N/ ÍNG TH AMVẤN HỌC ĐƯỜNG CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNGVƯƠNG
I. Thực trạng nhận thức củasinh viên sưphạm TrườngĐạihọc Hùng Vuong về tầm quan trọng của việc phát kỹ năng tham van họcđường
Trong những năm gân đây, côngtáctham vân họcđường đang được các cơ quan chuyên trách, các nhà trường, cácchuyên gia, các nhàgiáo dục, phụ hujnhhọc sinh và toàn xã hội ràt quantâm.Đê cóng tác tham vànhọcđường pháthuytác dụngcùa nó thì chúng ta cândậc biệt quan tâm đên vấn đề kỹ năn ịthamvânhọcđường. Kỹ năngtham vân học đườngđược coi là một đề quan trọng, the hiện trìnhđộ, nàng lực, hiệu quà cùacông tác tham Vậy sinh viên trường Đại học Hùng Vương có nhặn thức vê tâm quan vạn
vấn
trọn Ị củaviệcphát triên kỹ năng tham vân học đường như thênào?Chúng tôi<1 ã tiên hànhkhảo sát ý kiên cứa 150 sinh viên ngànhsư phạm cùatrường thôn g qua phần mem google form. Ketquả khảo sát thu được cùa 149 phiếu dượt: thê hiện dưới bàng 2.1.1 như sau:
Báng2.1.1.Thực trạng nhận thức cùasinhviên ngành sư phạm Trường Đại học HùngVương vetầmquantrọngcủaviệc phát kỹnăng tham vấn học đường
TT Các mức độ nhận thức cùa sinh viên
Số lựa chọn
Ti lệ (%)
1 Rất cầnthiết 101 67.8
2 Cần thiết 44 29.5
3 Bình thường 4 2.7
2 ít cầnthiết 0 0
1 Không cần thiết 0 0
Như vậy nhìnváo báng sổ liệutrên cho ta tháy, đa phần (6?.8%) smh viền ngành SưphạmTrường Đại học HùngVươngcho rằng việcpháttriểnkỹ năng tham vân họcđườnglàrãt cân thiêt.Có29.5%sốsinh viên đượchỏi khẳng định rangviệc phát triển kỳnăng tham vắn học đườnglàcầnthiết Chi có 4 trên149 bạn cho rằng việc pháttriển kỹ năngtham vanhọc đường làbình thườngvà không có bạn nàotrà lờilà ít cân thiêt và không cần thiết Như vây có thể thấy, sinhviênngành sư phạm của nhàtrườngđều nhậnthức được tằm quan họngcủa việc phát triềnkỹ năn^tham vấn học đường.
2. Thực trạng mức độ các kỹ năngtham vẫn học đường củasinh viên ngànhSư phạm Trường Đại học Hùng Vương
Đe nghiên cửu thực trạng mức độ các kỹ năngtham vấn học đường cùa sinh viên ngànhSư phạm Trường Đại học Hùng Vương,chúng tôi đã tập trung nghiên cứu 4kỹ năng sau: kỹ năng lãng nghe, kỹ năng đặtcâu hôi, kỳ năng phản hôi,kỹ năng thâucâm. Kêt quà điêu tra thu được như sau:
Bảng 2.1.1. Thực trạng mức độcác kỹnăng tham vấn họcđường cùa sinh viên ngànhSư phạm Trường Đại học Hùng Vương
Ờ mỗikỷnăngtham vấn họcđường,chúng tôixâydựng theonhững biều hiệncụthề của từng kỹ năng và tiến hànhhòi sinh viên.Từ những biểu hiện đó chúng tôixử lýsố liệu theo cách tính trung bìnhcộng vàthu đượcbàng kết quátống hợp dưới đây:
Mức độ biêuhiện của các kỹnăng
TT Kỹ năng Các mức độ của kỹ năng (%)
Rất tốt Tốt Trung bình Kém Không có kỹ năng
1 Kỹnăng lắng nghe 26.27 50.04 19.46 2.97 1.24
2 Kỹnăng đặt câu hòi 12.52 34.22 49.55 3.1 0.2
3 Kỹnăng phàn hồi 14.65 38.59 36.3 4.25 6.1
4 Kỹ năngthấu cám 14.98 43.06 37.13 3.57 0.78
Nh I vậy,nhìnvào bàng số liệu quaxừlý ưên đây chota thấy: Với 4kỹ năng 1 ham vànhọc đường được đưa ranghiên cứu,sinhviên ngành sưphạm trườnj;đại học HùngVươngcó mứcđộbiêuhiệnưộihơn cụ thê nhưsau:
kỹ nănglăngnghe mức độ tòt (50%), kỹ năng đặt câuhói ờ mứcđộtrung
binh (49.55%), kỹ năng phân hồi ở haimứcđộ, mức tốt chiếm ti lệ38.59%, mức trung bình 36.3%, kỹ năng thấu cảm đạtmức tốt 43.6% vàmức trung bình 37.13%.
Đe làm tốtcông táctham vấn học đường thì đòihỏi người làm công tác
THÁNG 3/2022 DíỊUvaHỌC
II !■ I— II— .JNGAY N.4V
62
tham vấn phảicó các kỹ năng ớmức độ thành thạo (rất tốt). Tuy nhiên ờ 4 kỹ năng đượcchúng tỏi nghiên cứu thi sinh viên có kỹ năng lăngnghe là đạt ờ múc độ tốt chiếm ti lệ caonhất, ba kỹ năng còn lại mới đạt ờ mức độ trung bình.Điều này đòi hói cân pháiquan tâmphát triên các kỹ năng tham vấn học đường cho các em với mongmuonđạtđược ờ mức rat thành thạo.
Có như vậy mới đáp ứng được thựctêthamvân tại các nhàtrườngsaunày.
3. Thực trạngquytrình phát triểnkỹ năng tham vấn học đườngcủa sinhviên ngành Sưphạm Trường ĐạihọcHùngVương
Pháttriểnkỹ năng tham vấn học đường cho sinh viên ngànhsưphạm cần được tổchức thực hiện theo một quy bình nhất định. Đê nghiên cứu quy bìnhnày chúng tôi tiếptụcthiết kecàuhòivới 5 mức độ (5- Rất thường xuyên; 4-Thường xuyên;3- Thinh thoảng;2- It khi; 1- Không bao giờ)đê điềutra. Quađiềutra, phàntích và xử lý so liệuchúng tôithu được kết quá tại bàng 2.1.3.
Bảng 2.1.3.Thực trạng quy trình pháttriềnkỹ năng tham vấn học đường cùa sinh viên ngành Sư phạm Trường Đại học Hùng Vương
TT
Quy trình phát triển KNTVHĐ Mức độ (%)
5 4 3 2 1
1 Tổ chức các hoạt động nhận thức 16.7 48.9 29.5 4.02 0
2 Tổ chức quan sát mẫu vàlặp lạitheo mẫu 14.7 50.3 28.1 6.04 0
3 Tổ chứclàm thử theohướng dẫn 16.7 53.6 25.5 3.3 0
4 Tổ chức tậpluyện 17.4 57.7 20.8 3.3 0
5 Giảngviên kiểm tra, đánh giá và điều chinh, sinh viên tựkiểm tra, tự đánh giá và điều chinh kỹnăng của minh.
24.1 48.3 25.5 1.3 0
Quy trình pháttriểnkỹ nàng tham vấn họcđườngcho sinh viên ngành Sưphạm Trường Đại học Hùng Vương được thiết kếđiều tra gồm 5 khâu (ờbàng trên)Qua kêt quáđiêu tra chúng tôinhận thây:ơ cà 5 khâu, sinh viên đêuthực hiện rèn luyên các kỹ năng với 4 mức độ từ rât thường xuyên, thường xuyên,thình thoảng, ít khi. Không có sinh viên nào trà lời ờmứcđộ khôngbaogiờ. Theoquan sát thì có thê thây việc phát tnêncác kỹ năng được thực hiện ờ cà5 khâu vớiđộ khó tàng dân.Sinh viên thực hiện các khâu với mứcđộ thường xuyênchiếmtì lệ cao nhất. Như vậy có thế thay, vấn đề phát triềnkỹnăng tham vấnhọcđường cho sinh viên ngànhSư phạm Trường Đạihọc Hùng Vương đã được nhà trường rât chú bọng. Sinh viên đêuđược tô chứcluyện tập cósự hướng dân vảgiám sát cùa giángviên đê pháttriên các kỹ năng.
TT Các con đường phát triển kỹ năng tham vẩn học đường
Mức độ (%)
5 4 3 2 1
1 Thông quahọcmón kỹ năng thamvấnhọcđường 20.8 44.9 30.2 2.6 1.3
2 Thôngqua giảiquyết các tình huống thựctế 19.4 51.0 26.8 2.6 0
3 Thôngquakiến tập, thựctậpnghề 16.7 46.3 30.2 4.6 2.0
4 Thông qua câulạcbộ rèn kỹnăng tham vấnhọc đường 14.7 44.9 32.8 4.6 2.6
5 Thông qua hoạtđộng tự rènluyện 22.1 49.6 28.1 0 0
6 Thôngquathựchành các tình huống giả định 15.4 44.9 33.5 6.0 0
7 Các con đườngkhác... 13.4 39.5 39.5 4.6 2.6 Chúng tôi đà tiến hành điều trasinhviên trên 7con đường (Bảng
2.1.4). Theo kêt quà bên chúng ta nhận thây:Sinh viên được phát triên kỹnăng tham vấn học đường bên cả 7 con đường vớiba bên năm mức độ: Râtthườngxuyên, thường xuyên vàthinhthoáng. Trong đómứcđộ thườngxuyênchiêm ti lệ cao nhát tuynhiên chì chiêm từkhoảng 40- 50%, mức độrâtthường xuyênchiêm từ 13-22%, mức độthinh thoảng chiêm từ 26-39%. Có thê thây, sinh viên nhà trường đã có các hoạt động rèn luyệnđể phát tnến các kỹ năng tham vấn học đường.Tuy nhiên để có the làm tốt công tác tham van học đườngđòi hỏisinh viên cần tích cực rèn luyện,cần vavâp vào thực tiễn giáo dục với những tínhhuống sinh động, cụ thê mới giúp các em thực sự thành thục vê kỹ năng.Việc thành thục kỹnăngcủa nhàtham vân sẽ là một nhân tô quan bọng gópphân thúc đay hiệu quá tham vấn.
c. KẾT LUẬN
Từ kết quànghiêncứuthực trạng phát triếnkỹnăng tham vấn học đường cho sinh viênngành SưphạmTrườngĐại học Hùng Vương, chúng ta nhận thây: sinh viên nhàtrường đã nhận thúc đượcviệc phát triềnkỹ năng tham vấn họcđường là rất cằn thiết. Các bạn có biểu hiện các kỹ năngớ cả5mức độ tậptrungchủ yèu là mức độ tôt và mức độ
Vậy việcphát triểnkỹnâng tham vấn học đường cho sinh viên được thực hiện thông qua những con đường nào?
4. Thực trạng các conđườngphát triển kỹ năng tham vấnhọcđường cùasinh viên ngành Sưphạm Trường Đại học Hùng Vương
Để điều tra thực bạng cácconđường phát biển kỹ năng tham vấn học đườngchosinh viênngànhSư phạm TrườngĐạihọc HùngVương, chúng tôi đã thiết ke câu hói với 5 mứcđộ(5-Rất thường xuyên; 4-Thường xuyên;
3- Thinh thoảng; 2- ítkhi;1-Không bao giờ),trên 7 con đường cụthê. Sau khi thu thập và xửlý số liệuchúngtôi thu được bàng kèt quànhư sau:
Bàng2.1.4. Thựctrạng cácconđường phát triển kỹ năng tham vấn học đường của sinh viên ngànhSư phạm Trường Đạihọc HùngVương
trung bình. Đaphần các em đều được tổ chức phát triểncác kỹ năng theo một quy trình chặt chẽvà hoàn chinh theo 5 bước tăng dằntừ thấp đến cao. Đa phần cácem được rènluyện đế phát triềnkỹ nàngtham vếnhọc đường một cáchđa dạng, thông qua nhiềuconđường.Tuynhiên tham vấn học đường là một lĩnh vực khó, sinh động, phụ thuộcvào nhiều nhân tố tác động mới đạt được hiệu quã mong muốn. Nó phụ thuộc một cáchti lệ thậnvới thâm niêncôngtác và thực tiễn giáodục. Vì vậy,nhà trường, khoa chuyên môn,giảng viên cần tập bung hơn nữa đê phát tnển cho sinh viên một cách thành thạo hệ thống các kỹnăngvà vấn đề náy phài đượcthực hiện thường xuyên, liên tục.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trần Thị Minh Đức(2009),Giáo trình tham vấn tâm lí,Nxb Đại học Quốc gia. Hà Nội.
2. LêThị Hang,Trương Quang Trị, Nhucầu tư vấn họcđườngcủa sinh viên khoa du lịch và Việt NamhọctạiTrường Đại học Nguyền Tẩt Thành, Tạp chiDạy và Học ngày nay,kì 2 -01/2021.b.73.
3. Bùi Thị Xuân Mai (2007),Một sốkỷ nâng tham vấn cơ bàn cua cán bộ xãhội,Luận án Tiến sĩ Tâm lí học, Viện Khoa học xã hộiViệt Nam.
