tri uch ng au, coc ngc ,gi m ành ibao kh p và d y ch ng ho c do các t nth ng gai x ng,h pkhe kh p Nh tácd ng gi m au rõ r tmàt m v n ngc t s ngc c a c hai nhóm sau i u tr u t ng sov i tr c i utr.Nhóm nghi n c unh có th mtácd ng làm gi m au và t ng àn h i c acácc , d y ch ng, bao kh p v ngc gáyc abàit p v n ngc t s ngc mà t m v n ng c t s ng c c c i thi n t t h n nhóm ch ng (p<0,05).
V.K TLU N
Nhóm b nh nh n c i u tr b ng ph ng phápu ng thu c s c bài thu c “Quy n t thang”
k t h p t p v n ngc t s ngc có tácd ng gi m au trong i utr au vai gáy do thoái hóac t s ng c t t h n nhóm b nh nh n c i u tr b ng ph ng pháp u ng thu c s c bài thu c “Quy n t thang” nthu n (p<0,05). ng th i,t m v n ngc t s ngc c ng c c ithi nrõr tsau i u tr và nhóm nghi n c u c ithi n t t h nnhóm ch ng có nghath ngk v i p <0,05.
T ILI UTHAM KH O
1.H H u L ng (2006).Thoái hóac t s ng c và thoátv a m. Nhà xu t b n Y h c, 7-32, 53-59, 60-61, 92-96.
2.B Y t (2018). H ngd nquy tr nhk thu t ph c h ich c n ng, Quy tr nht p v n ngc t s ng. Nhà xu t b n Y h c, 60.
3. Nguy n Nh c Kim, Nguy n Th Thu Hà (2017).Bài gi ngn iKhoaY h c c truy n. Nhà xu t b n Y h c, HàN i, 145-162.
4.Nguy nNh cKim (2009).Ph ngt h c. Nhà xu t b n Y h c, HàN i, 66-67, 73-81, 147-170.
5.B Y t (2017).D c i nVi t Nam V,t pII.
Nhà xu t b n Y h c, HàN i, 1151-1378.
6.B Y t , c cqu n l khám ch a b nh (2016).
H ngd nch n oán và i utr b nhc x ng kh p. Nhà xu t b n Y h c, HàN i, 145-153.
7. Nguy n Nh c Kim, Hoàng Minh Chung (2009). D c h c c truy n. Nhà xu t b n Y h c, HàN i, 48-56, 99-109, 201-240.
K T QU PH U THU T T THƯƠNG NG M CH CH TRÊN T B NH N A KHOA T NH TH BÌNH
Ph mTu n t1*,PhanV n C ng1, T tThành2
1.Tr ng i h c D cTháiBnh 2.B nh vi n akhoatnh TháiBnh
*Chutrách nhi mchính:Ph mTu n t Email: [email protected] Ngày nh nbài: 12/5/2022
Ngày ph nbi n: 24/6/2022 Ngày duy tbài: 28/6/2022
TÓMT T
M cti u:V tth ng ngm chg y nhh ng n s c s ngc achi th , g ynguy hi m ntính m ng b nh nh n dom t máuc ptính, v v y a s c ncan thi pph uthu t. chi tr n, bàn tay là c ngc lao ng chínhn n v tth ng ngm ch còn nh h ng n ch c n ng sinh ho t và lao ng c a b nh nh n. Nghi n c unh m ánh giá k tqu ph uthu t v tth ng ngm ch chi tr n t i B nh vi n akhoatnh TháiBnh.
Ph ng pháp nghi n c u: Nghi n c u h i c u,m t c tngang. Nghi n c u cti nhành tr n27 b nh nh n c ch n oán làv tth ng ng m ch chi tr n c i u tr ph u thu t t i b nh vi n a khoa tnh Thái Bnh t 01/01/2018
n31/12/2019.K tqu nghi n c u:100%b nh nh n cph uthu t; 74,1% tr ngh pkh u n i ngm cht n t n. Bi nch ng saum ch y u là nhi mtr ngv t m (33,3%). Th igianm trung bnh là 64,6±24,1 (40 130 phút); th igiann m vi ntrungbnh là 6,2±3,3 (3 12 ngày).K tqu
i utr t tlà 92,6%,x ulà 7,4%.
T khóa: t th ng ng m ch, m ch máu ngo ivi.
ABSTRACT
THE RESULT OF SURGICAL TREATMENT OF BRACHIAL ARTERY AT GENERAL HOS- PITAL OF THAI BINH PROVINCE
Objectives: Artery trauma injury a ect the extremes endanger the patient ‘s life due to acute hemorrhage so most of the patients need surgical intervention. It usually appears in the upper limb because most people use hands to work, so an artery trauma injury willa ecta patient’s work and living. The research was carried out on 27 patients
whom was diagnosed with artery trauma injury of the upper limb.
Methods: Retrospective study, cross sectional study. Assess the result of surgical treatment of brachial artery at General Hospital of Thai Binh province.
Results:100% patients had surgical treatment.
74,1% of them had an end-to-end vascular anastomosis. The most common medical complication is surgical infection (33,3%). The average time it takes to performasurgical treatment is 64,6±24,1 (40-130 minutes). The average time for staying in the hospital is 6,2±3,3 (3 12 days).
92,6% of the patients have good results, and 7,4%
of them have bad results.
Keywords: ascular trauma injur , Peripheral vascular
I. T V N
V tth ng ngm ch có tính ch t c ptính và nguy hi m, nhh ng tr cti p n s c s ngc a chi th , n tính m ng c a b nh nh n 1 . chi tr n, bàn tay là c ng c lao ng chính n n v t th ng ngm ch chi tr n có th g y nhi u nh h ng nch c n ng sinh ho t và lao ng c a b nh nh n, v v y a s các tr ngh p u c n can thi p ph u thu t. T i nay, ch tính ri ng v t th ngm ch máu ngo ibi nth t l t vong vàc t c tchi do nguy nnh n t nth ngm ch máu gi m m tcách ángk ,theo báo cáoc aAduful 2 t l c t c tchi gi mxu ng còn 7% cho th ynh ng ti n b tol n v ph uthu t s ach ach nth ng v tth ng m ch máu.T iVi t Nam, nghi n c u cho th ycácb nh nh n c i utr s ach a v t th ngm ch máu, eml ihi uqu i utr r t t t chob nh nh n 3 . T i TháiBnh ph uthu t i u tr v tth ng ngm ch chi tr n cth c hi n t l unh ng ch a cnghi n c u h th ng.V i mong góp ph n n ng cao hi uqu ch n oán và i u tr v t th ng ng m ch chi tr n chúng t i ti nhành nghi n c u v i m cti u:
ánh giá k t qu ph u thu t v t th ng ng m ch chi tr n t i B nh vi n akhoatnh TháiBnh.
II. I T NG V PH NG PH P
NGHIÊN C U
2.1. i t ng nghi n c u
Baog m 27 b nh nh n c ch n oán làv t th ng ng m ch chi tr n c i u tr ph u thu t (kh u n i m ch tr c ti p, b ng o n tnh m ch hi n o chi u, b ng m ch máu nh n t o
ho c th t m chc m máu)t i B nh vi n a khoa tnh TháiBnh.
Ti uchu n l ach n b nh nh n
- c ch n oán xác nh là v tth ng ng m ch chi tr n ( ngm ch nách, ng m ch cánh tay, ngm ch quay, ngm ch tr )có th cót n th ngtnhm ch kèm theo ho ckh ng.
- c i utr b ng ph uthu t t i B nh vi n a khoa tnh Thái Bnh - H s b nh án ghi y th ng tinc nthi tcho vi cnghi n c u.
Ti uchu nlo itr
- B nh nh n c ph u thu t c s khác chuy n v .
- B nh nh n cch n oán làv tth ng ng m ch chi tr n nh ng kh ng c i u tr ph u thu tho cchuy ntuy n.
- H s b nh án kh ng y th ng tin ph c v nghi n c u.
2.2. Th igian và a i mnghi n c u Nghi n c u cti n hànht ikhoa Ngo i t ng h p,B nh vi n akhoatnh TháiBnh,s 530L B n, ph ng Quang Trung, thành ph TháiBnh, tnh TháiBnh. Th igian nghi n c u t 01/01/2018
n31/12/2019.
2.3. Ph ng ti nnghi n c u
H s b nh án c a b nh nh n c i utr ph uthu t;b nh án nghi n c utheom u c chu n b s n; các tài li utham kh o.
2.4. Ph ng pháp nghi n c u Nghi n c u h i c u,m t c tngang.
Ch n m utoànb .
C m unghi n c u: 27 b nh nh n c ch n oán làv tth ng ngm ch chi tr n c i u tr ph uthu t t i B nh vi n akhoatnh TháiBnh t 01/01/2018 n31/12/2019.
2.5. Bi n s nghi n c u
Tính i m n ng ch n th ng SS (njur Severit Score) Trong ó ISS t 3 n 9 i mlà m c nh ; 10 n 15 i m m c trungbnh;
16 n24 i m m c n ng vàt 25 i mtr l n làt nth ng nghi mtr ng.
ánh giá nguy c c t c t chi b ng thang i m MESS (Mangled Extremity Severity Score). Ch s này ánh giá kh n ng o nchi, ch s ch có giá tr trong 24 gi , c ntheo dõi sát và ánh giál i.
i mMESSt 6 n7 i m:b nh nh n c nph i
h i s c t t x tríc t l c; MESS=8: có nguyc o nchi; MESS >9: o nchi tuy t i.
c i m c n l m sàng: s l ng h ng c u, hemoglobin, hematocrit; Hnh nh si u m: tnh tr ng ph Doppler;K tqu CTscanner.
c i mph uthu t:
+ Ph ng pháp v c m: m n i khí qu n, t ámr i
+ M ch máut nth ng: ngm ch quay, nách, tr ,cánh tay,tnhm ch u,tnhm chn n
+ Hnh thái t nth ng: t r i m ch máu,V t th ngb n, th ng ngtnhm ch, ngd p,t n th ngn i m c,t nth ng khác kèm theo
+ Ph ng pháp i u tr: kh u n i m ch, th t m ch
+ M c n c ng tay
+Th igian ph uthu t(phút)
+ X trít nth ng kèm theo (n ucó): kh u n i th n kinh, c , th t tnh m ch, x l v t th ng ph n m m
+Th igiand ng heparin saum +Kháng sinh saum
+Gi m au saum
+Bi nch ng saum :ch ymáu saum ,nhi m tr ngv t m , t cmi ngn i, suy th n c p, ch nh c t c tchi
+Th igianl u d n l u(n ucó) +Th igiann mvi nsaum
+ ánh giák tqu ph uthu ttheo Nguy n H u c 1 :
K tqu t t:M ch rõ,c pmáu chit t, kh ng có bi n ch ng; sinh ho t,c ng tácbnh th ng.K t qu trungbnh:C pmáu chit t, có bi nch ng hay di ch ng (t c h p mi ngn i, ph ng mi ngn i, teoc , r ilo n v n ng chi ), có nhh ng n sinh ho t,h c t p. Nh ng kh ngc n m l i.
K t qu x u: Có bi n ch ng ph i m l i (h p - t cmi ngn i, ph ng mi ngn i,b cmi ngn i do nhi mtr ng ), ph i c t c tchi do thi umáu.T vong có li nquan nth ngt n ngm ch chi.
III.K TQU NGHIÊNC U
Qua nghi n c u27 tr ngh p v tth ng ng m ch chi tr n t i b nh vi n a khoatnh TháiBnh, chúngt icóm t s nh nxét sau:
3.1. c m l msàng,c n l msàngv tth ng ngm ch ch tr n - tu itrungbnhc a i t ng nghi n c ulà 45,9±16,01 tu i(24 80 tu i)
- a s b nh nh nlà nam gi i(85,2%) v i l do nh tai n n giao th ng (14,8%), tain n sinh ho t (33,1%), tain n lao ng (14,8%), tain n b o l c(14,8%) và lí do khác nh ngv t c n,t c tvào tay (7,2%);n gi ich y uvào vi n v i l do là do tain nsinh ho t(14,8%). Nhóm nguy nnh ndo tai n n b o l cch g p nam gi i.
-D uhi umáu ch ythành tia chi m t l cao nh t(92,6%), ngoài ra còng pbi uhi n t b ,gi m c m giác chi (63,0%). Có2tr ngh p(7,4%) th ycó kh imáut tod nsaut nth ng. Có 18/27 tr ng h p(66,7%) có bi uhi n l msàng rõc a h ich ng thi umáu chic ptính. Có3tr ngh p m tmáu m c v a n ng (huy t s c t d i100 g/l);
-Si u mDopplerm ch máu kh ng cth chi nth ng quy, ch có2tr ngh p csi u m ki mtra là các tr ngh pkh ng th ycó kh imáut thành tia, mà ch th y d uhi ungo ibi nlàb m tím ho ckh imáut tod n.2tr ngh pnày tr nsi u mth y hnh nh gián ti p c a v tth ngm ch máu làm ttín hi u m ch và gi m v n t cdòng ch y.
B ng 3.1.V trít nth ng ngm ch ch tr n B n t nth ng
V trít nth ng
B ntrái B nph i T ng
n % n % n %
Cánh tay 6 22,2 1 3,7 7 25,9
C ng tay 8 29,6 10 37,0 18 66,7
Cánh tay+ c ng tay 2 7,4 0 0,0 2 9,4
T ng 16 59,2 11 40,7 27 100,0
Nh nxét: T n th ngg p b ntrái nhi u h n(59,2%),t nth ngg p c ng tay là nhi u nh t chi m66,7%, ch có2tr ngh p t nth ng ph i h p c cánh tay vàc ng tay.
B ng 3.2. n ngc ach nth ng th othang m SS i mI.S.S S l ng (n) T l (%)
D i < 9 16 59,3
T 10 n15 10 37,0
T 16 n24 1 3,7
T ng 27 100,0
Nh nxét:59,3% tr ngh p m c t nth ng nh ,có 37% tr ngh pcóm c t nth ng là trungbnh, có1tr ngh p t nth ng nghi mtr ng. i m t nth ng ISS trungbnh là 7±4(6 10).
B ng 3.3. Ngu c c t c tch th othang mM. .S.S i mM.E.S.S S l ng (n) T l (%)
D i<6 i m 16 59,3
T 6 7 i m 11 40,7
T ng 27 100,0
Nh nxét:59,3% các tr ngh p c n h i s c x tríc t l c,40,7% các tr ngh pcó i m ánh giám c nguyc c t c tchit 6 7 i m,y u c u c n x trís mvà tri t t nth ng. Kh ng có tr ngh pnào có nguyc o nchi ho cch nh o nchi.
B ng 3.4. Ph ng pháp ph uthu t
Ph ng pháp ph uthu t S l ng (n) T l (%)
Kh u l i v tth ngb n 2 7,4
C t l c,n i l i 2 u ngm cht n t n 23 85,2 C t l c, n i l i 2 u ng m ch v i tnh
m ch hi n ochi u 1 3,7
Nh nxét:T t c các tr ngh p u cph uthu tph c h i l uth ngm ch máu. a s tr ng h pcó th c t l c,n i t th n. Kh ng có tr ngh pnàod ngm ch nh n t o. Các tr ngh p c t n i m ch máu u c d ng forgaty l ymáuc c, ki mtrat nth ngn i m c k càng tr ckhi kh u n i. Có1tr ngh p c m c nsau ph uthu tvà6tr ngh p s d ng heparin trong và saum .
B ng 3.5. Th gan ph uthu t(phút) Th igian Giá tr trung
bnh l ch
chu n p
ISS< 9 59,1 21,5
p =0,16
ISS 9 72,7 26,4
Chung 64,6 24,1
Nh nxét:Th igianm trungbnh là 64,6±24,1 (phút), ng nnh tlà 40 phút, dài nh tlà 130 phút.
Th igian ph uthu t nhóm có i mISS 9dàih nsov inhóm ISSd i 9tuy nhi nkhác bi tkh ng có nghath ngk
Có5tr ngh p t d n l u v t m tuy nhi n c ng có8tr ngh pchi m29,6% có nhi mtr ngv t m .Th igiann mvi ndài nh tlà 12 ngày, ng nnh tlà3ngày, trungbnh là 6,2±3,3 ngày. a s các tr ngh p(92,6%) cók tqu t t; 7,4% k tqu x ulà các tr ngh pcó bi nch ng ph ichuy nvi n.
IV.B NLU N
4.1. c i m l m sàng, c n l m sàng c a i t ng nghi n c u
Tu i, gi i tính: tu itrungbnh là 45,9 ±16,1 tu i, tu i nh nh t là 24 tu i, l n nh t là 80 tu i.
nhóm tu i g p nhi u nh t là 30 - 39 tu i chi m 31,4%.T 50 n 59 là 25,7%. Nghi n c u g p ch y u b nh nh n là nam gi i (85,2%). K tqu nghi n c u c achúngt i t ng ngv i k tqu c a Nguy n H u c 1 , PhanV n C ng 3 . H u h t b nh nh n b t nth ng ng m ch chi tr n là nh ng ng i trong tu i lao ng. i u này trav n s ach a t nth ngm ch máu làr tquan tr ng, m b o ch c n ng i tay chob nh nh n. Dov y n uvi c i utr kh ngt t ho ckh ngk pth i,s l i h uqu n ngn cho b nh nh nvàx h i,v inh ng di ch ngn ngn , nh gi m,m tch c n ng chi,c t c tchi.
Lí do vào vi n:Trong nghi n c unàyt l b nh nh n b tain nsinh ho tchi mcao nh t(48,1%), tai n n lao ng là 14,8%. c bi t có 7,4% b v tth ng ng m ch chi do b tai n n b o l c và 1tr ng h p b súc v t c n. Ngoài ra nghi n c u còng p 2 tr ng h p do súc v t c n. i u nàyc ngc nh báo trong giai o nhi nnay nhi u tr ngh p nu i súc v tnh ng kh ng ki m soát t t,d n n nguyc t n th ng chi th ho c cá bi t có nh ng tr ng h ptr nth c t b súc v t c n mà nguy hi m n tính m ng. K t qu này t ng ng v i nghi n c u c atác gi Leclerc 4 v inguy nnh nch y ulà tain ngiao th ng (52,8%), ch n th ng do è ép (22,2%) và ng (13,9%).
D uhi utoàn th n:Trong nghi n c uchúngt i g p 3,7% nvi ntrongtnh tr ngs c, và 11,1%
b nh nh ncó bi u hi n m t máuc p. T ó cho th y c ntuy ntruy n,h ngd nth m v cáchs c uban u v tth ngm ch máu cho ng i d n.
D u hi u l m sàng: Ch y máu nhi u qua v t th ng là m t d u hi u r t c hi u trong ch n oánv tth ng ng m ch chi tr n. 92,6%b nh nh nkhi vào vi ncó tri uch ng này.V inguy n nh nchính là tain nsinh ho t, do mchémg y t nth ng t i ngm ch. Chínhv v y d u hi u ch y máu thành tia theo nhp m ch r t hay g ptrong nghi n c u c achúngt i, và y c ng là m ttrong nh ngd uhi u r t chi utrong ch n
oán th ng t n ng m ch chi tr n. Tuy nhi n c n l u có 7,4% các tr ng h p v t th ng m ch nh ng kh ng th ymáu ch ythành tia. i u này có th g ptrong các tr ng h p v t th ng b n nh , s co c a thành ng m ch và cácc xung quanht mth ichel p i v t th ng, ng n c n s ch y máu ra mi ng v tth ng. Nh v y v ph ng di n c m máu s t tcho b nh nh n nh ng s d n n b sótt n th ng, v l u dài s t o thành bi n ch ng gi ph nh ng m ch, m tth igian i utr vàt ng nguyc nhi mtr ng.
Theo tác gi Nguy n H u c 1 kh imáut to d n c ng là 1 d u hi u ban u quan tr ng giúp cho bács l msàng ch n oán c th ngt n v tth ng ngm ch ngo ivi.
T b ,gi m c mgiác chig p 63,0% các tr ng h p. Tri u ch ng này là do các tr ngh p thi u máu nu i d ng,d n nchuy nhóay mkhít i phía ngo ivi chi th , d n n r ilo n v c mgiác n ngc a b nh nh n, hi n t ng nàys m t ikhi tu nhoàn nu ichi ccungc p y .Nghi n c u g p18,5% gi m v n ng chi là nh ng tr ng h p có t n th ng g n c kèm theo. Kh ng có tr ng h p nào n ng n n m c m t c m giác,m t v n ng chi.
H ich ng thi umáu chic ptính làm t d uhi u quan tr ng trong ch n oán.H i ch ng bi uhi n m t m ch phía ngo ivi và nh tnh tmàus c da ngo ivi th hi n s mnh t tnh tr ng thi umáu.
N u th i gian kéo dàis có nh ng bi u hi n c a t n th ng th nkinh,c nh gi m,m t c m giác; gi mvàm t v n ng.N uth igian kéo dài h n s xu t hi n là các bi u hi n c a thi u máu kh ngh iph chay cácd uhi uho i t chid i t nth ng nh m ng tím ho i t , m t v n ng, m t c m giác, c ng kh p t thi. Tuy nhi n m c bi uhi n c a h ich ng thi umáu chic ptính còn ph thu c vào nhi u y u t nh n ng c a t nth ng,v n nu i d ngc a h th ng tu n hoàn bàngh .
Trong nghi n c u này có 18/27 tr ng h p (66,7%) có bi u hi n l m sàng rõ c a h i ch ng thi umáu chic ptính.K tqu nàyt ng ng v icác tác gi Leclerc 4,Adful 2 .Trong nghi n c u c ng kh ngg ptr ngh pnào nvi nbi u
hi n thi u máu giai o n mu n nh m t v n ng,m t c mgiác.
Trong nghi n c u v tth ng a s g p ng m ch quay, kh ng có tr ngh pnàot nth ng ngm ch nách (Xemb ng 1).T nth ng t r i m ch máug ptrong i a s (85,2%) các tr ng h p. K t qu này hoàn toàn ph h p v inguy n nh n g y t nth ng.
T nth ng trongv tth ng ngm chr t a d ng.T t c các tr ngh pcót nth ng ph n m m m c nh - v a, kh ng cód pnát ho c lóc dar ng. Các nhómc g p c tayb t g p trong 7/34 tr ng h p, t nth ng th nkinh ch y ulà th nkinh tr (4/34 tr ngh p) và th nkinh gi a (3/34 tr ng h p), kh ng g p tr ng h p nàot nth ng th nkinh quay.K tqu nàyt ng ng v i các nghi n c u c a các tác gi khác Aduful 2 .Nh v y,c nthi tph ith mkhámm t cácht m , k l ng phát hi n c, tránhb sót cáct nth ng tr n l msàngs có nhh ng
n k tqu ph uthu t.
Nghi n c u cho th y g n 1 n a tr ngh pcó m c t nth ng là trungbnh n ng (40,7%), kh ng có tr ngh pnàot nth ngr t n ng ho c nguy kch. i m n ng ch n th ng o c trung bnh là 7 ± 4. Nghi n c u cho th y 40,7%
các tr ngh pcó i m ánh giám c nguyc c t c tchit 6 7 i m(Xemb ng2vàb ng 3).
T ócho th y t nth ng trongv tth ng ng m ch tuy a d ng nh ng kh ng quá ph c t p, nguyc o nchin u n s mkh ng cao.V v y r t c nthi tph i s c u úng cách và ch n oán s m, v nchuy n k pth i n c s có kh n ng ph uthu t t ng hi uqu i utr chob nh nh n.
4.2.K tqu i utr ph uthu t
T t c các tr ng h p u c ph u thu t ph c h i l uth ngm ch máu. a s tr ngh p có th c t l c, n i t th n (88,9%) (Xemb ng 4).
Kh ng có tr ng h p nào d ng m ch nh n t o.
Các tr ngh p c t n i m ch máu u c d ng forgaty l y máu c c, ki m tra t n th ng n i m c k càng tr ckhi kh u n i.
Nh v y k tqu c achúngt ikh quanh n, có l là dob nh nh n n s m, t nth ng a d ng tuy nhi nkh ng ph c t p. Theom t s tác gi ,có th th t 1 s ngm ch có vòngn i t tnh ng m ch quay. Tuy nhi n, nhi u tác gi tr n th gi i nh Usman 5 ,Wani 6 kh ng ngtnhv iquan i mnày, các tác gi chor ngc nph i ph c h i l u th ng tri t m ch máu cho b nh nh n. Các
tác gi chor ng vòngn icót tnh ngt l c t c t chi do thi umáuc ngv ndao ngt 1 n5%.
i v icáct nth ng th nkinh vàg n c ph i h p u c x l kh u n i l ith n kinh vàg n c ngay trong lúcm v i s k t h p c akíp ch n th ng ch nhhnh 2 .
Trong nghi n c u chúng t i g p 1 tr ng h p b súcv t c n. Tr ng h p này có 2 v t th ng thànhb n tr n c ng 1 m ch máu, sau m g p bi n ch ng nhi m tr ngv t m . V v ychúng t i l u r ngc n x l k tr ngh psúcv t c ndo nguyc nhi mtr ng cao vàc nki mtrak cácv t c n,b i t nth ng ph n m m d pnát nhi u n n có th chel p t nth ngm ch máu nh .
X trí th ngt nph i h p:
+Kh u n i tnhm ch: Có3tr ngh p cth t l i m ch máu do là nh ng nhánhtnhm chn ng, nhi utu nhoàn ph . 1tr ngh p ckh u n i tnhm ch (t nhm ch u).
+M c ntrongm : M c nlàm tth thu tgiúp t ng c ng t i máu chi th b i các maom ch (c ch do làm gi m áp l c l nthànhm ch, làm t ngt imáu). Trong nghi n c ucó3tr ngh p
c m c ntrong và saum .
H u h tcác tr ngh pghi nh n s ph c h i l u th ng ngm cht tsaum . B t m ch cngày uti nsaum là 92,6%, các tr ngh pcònl i tuy kh ngb t c m ch rõ nh ng uchih ng,
m, th hi n s l uth ng
V bi nch ng saum có1tr ngh pcótnh tr ng r ilo n ng máu saum , 1tr ngh pcó r ilo ntáit imáu saum .Tr ngh p r ilo n táit imáu cphát hi nsau4gi , c x trím c n c ng tayk pth i,b nh nh n kh ngb c t c tchi. Theo khuynhh ng hi nnayc a y h c hi n i nói chung và ngo i khoa nói ri ng làb o t n t i a và x mnh p t i thi u. Chínhv v yvi c theo dõi, phát hi n s m h i ch ng khoang saun i m ch và nh ng ngày usau n i m ch làh t s c c nthi t. i unày có th h nch b tch nhm c nkh ngc nthi t 4 .
-Nhi mtr ngv t m g p 8tr ngh p,t l này là cao, có th là dob nh nh nkh ng c s c u úng cách vàk pth i,n n v tth ngb nvàt ng nguyc nhi mtr ng.K tqu này theo nghi n c u c atác gi Fahad 7 là 13,1%
-Trong nghi n c ukh ngg ptr ngh pnàob b c, rò mi ngn i saum ,kh ng g ptr ngh p nàot c m ch saum ho c c t c tchi saum .
- K tqu s m saum t tcó 25/27 tr ngh p, k tqu x ucó2tr ngh p:1tr ngh pcóh i ch ng táit imáu saum và 1có tnh tr ngr i lo n ng máu sau m c chuy n tuy n tr n i utr,sau ó b nh nh n n nh, ph c h i l i l u th ngm ch máubnh th ng.
V.K TLU N
Qua nghi n c u27 tr ngh p v tth ng ng m ch chi tr n, chúngt inh nth y t t c các tr ng h p u cph uthu tph c h i l uth ngm ch máu trong óch y ulà kh u n i m ch máut n - t n.K tqu i utr ph uthu t a s làt t(92,6%) tuy nhi nbi nch ng nhi mtr ngv t m còn cao.
T ILI UTHAM KH O
1. Nguy n H u c(2012),“Ch n th ng,v t th ng m ch máu ngo i vi”, B nh h c Ngo i khoa, Nhà xu t b n y h c.
2. H.Aduful, Hodasi W. (2007),“Peripheral vas- cular injuries and their management in accra”, Ghana medical journal, 41(4):186-9.
3. Phan V n C ng (2008), “Nghi n c u c i m l msàng vàk tqu i utr ph uthu t t n
th ng ng m ch chi tr n t i B nh vi n Vi t c”, Lu n v n th c s y h c, Tr ng i h c YHàN i.
4. B. Leclerc, Boyer E., Menu G., Leclerc G., Sergent P., Ducroux E., et al (2018),“Two-team management of vascular injuries concomitant with osteo-articular injuries in 36 patients over six years”, Orthopaedics traumatology, sur- gery research:OTSR, 104(4):497-502.
5.R.Usman, Jamil M., Anwer M. F. (2018),“Eval- uation, Surgical Management and Outcome of Traumatic Extremity Vascular Injuries: A5-year Level-1 Trauma Centres Experience”, Annals of vascular diseases, 11(3):312-7.
6.M.L. Wani, Ahangar A. G., Wani S. N., Dar A.
M., Ganie F. A., Singh S., et al (2012),“Periph- eral vascular injuries due to blunt trauma (road tra caccident): management and outcome”, In- ternational journal of surgery, 10(9):560-2.
7. Kamal M. Yousuf Fahad H. Khan, Anel R.
Bagwani (2015), “Vascular injuries of the extremities are a major challenge in a third world county”, Jounal of trauma management
Outcome, 9(5).
