Huong dan nghiep vu
Phan tich CVF la mot cong cu dluac eu dung thuang xuyen bai cac nha quan tri trong qua trinh ra quyet dinh. Fhan fich CVP theo quan diem mdi nghTa la bd sung mot edbien vao mo hinh phan tfch CVP truyen thdng (chi phf sd dung von, cSu true tai ean, rui ro kinh doanh) de giup cac nha quan tri xem xet thau dao han khi ra quyet dinh va to chdc thi/c hien quyet dinh. Nham muc tieu cudi cung la dat hieu qu.'i trong ean xuMt kinh doanh (SXKD).
thidt cho mdi quydt djnh kinh doanh; rii ro cia mdi quydt djnh kinh doanh (Magee, 1975; Cheung and Heaney, 1990; Chan and Yuan, 1990). Nhung thd gidi xung quanh ching ta ludn ludn van ddng, thuc tidn hoat ddng SXKD ngay cang bidn ddi khdng ngimg nen md hinh phan tfch nay cdn cd mdt sd thay ddi dd thfch ing vdi thuc tidn dd. Chfnh vi vay, cac nha quan trj ndi chung va nhd quan trj tai chfnh ndi rieng phai nhan thdy tdm quan trgng cia chi phi su dung vdn va rui ro kinh doanh trong qud trinh du toan vd'n lien quan ddn mdt quydt djnh kinh doanh (Brigham, 1995).
Ddnh gid hieu qud cua mot quyet dinh kinh doanh
De danh gia chfnh xdc hon hieu qua cia mdt quye't dinh kinh doanh thi md hinh phan tfch CVP
Quan diem m\ ve phan tich moi quan he chi phi - son Itftfng - lofi nhuan (CVP)
S Pham Thi Bich Van*
han tfch md'i quan he CVP truyen thd'ng, 3
^'du to ddu vao la don gia ban, bidn phi dcm vi va djnh phi dugc s i dung de ddnh gid hieu qua cua timg quyet dinh kinh doanh. Trong qua trinh phan tfch md'i quan he dd, cdc gia thidt dugc dat ra: chi phf cia doanh nghiep (DN) dugc phan tfch mdt each chfnh xac thanh djnh phf vd bidn phf; kdt ca'u san phdm SXKD dugc cho la cd dinh trong qua trinh thay ddi cac ydu td chi phf, khdi lugng tieu thu; tdn kho san phdm khdng thay ddi hoac qua trinh san xudt va tieu thu cung mdt mic do;
cdng sudt may mdc thidt bj, nang sudt lao ddng cia cdng nhan khdng thay ddi trong sudt thdi ky; gid trj cua ddng tidn khdng thay ddi hay ndi cdch khac la nen kinh te khdng xay ra lam phdt; mdi quan he bien ddng cua chi phf, san lugng, doanh thu va lgi nhuan cd quan hd tuydn tfnh trong sud't pham vi hoat ddng.
Trong thuc tidn kinh doanh, nhung gia thiet tren khdng bao gid dat dugc cung mdt lie. Vdi muc tieu ban ddu lam cho md hinh phan tfch CVP don gian, de hidu, dd van dung ndn vd hinh chung da tao ra nhung su gidi han cua md hinh nay lam cho qua trinh SXKD, khdng xem xet den chi phf s i dung vd'n cua mdi quydt dinh kinh doanh; cdu trie tai san cdn
truyen thd'ng cdn bd sung mdt sd bidn vd chi phi su dung vdn, cdu true tdi sdn cdn cho mpt quyet dinh kinh doanh vd rui ro cua moi quyet dinh.
Chi phi su dung vdn
Khi tidn hdnh SXKD thi bdt ky nha quan tri nao cung phai nghi dd'n cho minh ty Id (%) lgi nhuan td'i thieu. Mic lgi nhuan nay chi ft phai bang lai sudt tidn gii cia ngan hang trdn thi trudng tai thdi diem tidn hanh SXKD.
Mic lgi nhuan td'i thieu nay, dugc tfnh bdng cdng thic:LN = KoXTA
Trong dd: LN: la mic lgi nhuan mong mud'n td'i thidu
KQ: chi phf s i dung vd'n
ATA: la tdng tdi san cdn cho mdt quydt dinh kinh doanh.
Theo md hinh truyen thd'ng, mud'n hod vd'n thi doanh thu phai bdng chi phf nghia la
P Q = U V C * Q - H F C (1) ^ Q B E P = FC/(P-UVC) (2) Trong dd P la don gia ban, Q la san lugng bdn ra, UVC Id bidn phf don vj, FC la djnh phf, Qg^p la san lugng hod vd'n. Nhung d day cd them lgi nhuan mong
* Khoa Kinh te • TrUdng Dai hoc Kien true Da Ning
r^a/f c/uJie'/odn If Jiiem /^idn Ao'//i4nf 3/20/2
Huong dan nghiep vu
mudn td'i thidu nha quan trj tfnh de'n nhu la mdt chi phi s i dung vdn khi tidn hanh hoat ddng SXKD.
Cdng thic (1) trd thanh
PQ=UVC*Q-i-FC+K(/ArA
Q B E P = F C - H K O * A T A / ( P - U V C )
(3)
So sanh (2) va (3). ching ta thdy rdng san lugng hoa vd'n khi cd chi phf s i dung vdn Idn hon khi chua cd chi phf iiiiy. Suy ra doanh thu dd diU hoa vdn khi cd chi phi s i dung vd'n Idn hon doanh thu hoa
\'6n khi chua cd chi phf s i dung vdn (gia ban khdng ddi).
Tdi sdn dung cho mdl (juycl dinh kinh doanh
Trong ke toan quan tri ndi chung va trong phan tfch CVP ndi rieng, chi phf dugc phan loai theo each ing xi, nghia la dugc phan thdnh djnh phf va bidn phf. Trong khi dd, tai san dung cho hoat ddng SXKD bao gdm: tdi san dai han (FA) va tdi san ngdn han (CA). Chi phf s i dung tai san ngdn han dugc xem la bidn phf vi dd thay ddi, cdn chi phi s i dung tai san ddi han dugc xem la djnh phi vi khd thay ddi hon. Cdng thic (3) dugc vidt lai nhu sau:
PQ= UVC*Q+FC + Ko*ATA
^ PQ= UVC*Q-HFC-H
[Ko(CA-hFA)]
« PQ= UVC*Q+FC-t- [ ( K o * C A ) - K K o * F A ) ] PQ=UVC*Q+FC+[(Ko*PQ/Rn)-H (Ko*FA)] (4)
Trong dd
Rj^: Hieu sudt s i dung tdi san ngdn han = doanh thu thudn/TS ngdn han binh quan
KQ: Chi phf s i dung vd'n T i cdng thic (4), san lugng hod vdn duoc tfnh lai:
Q B E P - F C + KO*FA (5)
(P-UVC)- (Kn*P) R„
So sanh (5) va (2), chung ta tha'y KQ*FA la chi phi cd dinh nen ft thay ddi. T i dd san lugng hoa
vd'n khi tinh chi phi s i dung vdn eiio hon Siin lugng hoa vd'n tfnh theo kieu truydn ilioiig.
Rid ro (iui moi (/iivci dinh kinli doanh
Ddn bdy kinh doiinh (operating leverage) hi mdt trong sd ciic chi lieu do ludng anh hudng cuii nhung thay ddi doanh thu ddi vdi lgi nhuan kinh doanh cia DN.
Do Idn ddn bdy kinh doanh =
% thay ddi lgi nhuan kinh doanh/% ihay ddi doiinh thu.
Hoac Do Idn ddn bdy kinh doanh = 'long sd du dam phf/Liii thudn.
Khi nghien ciu vd ddn bdy kinh doanh, chi ra rdng nhung DN cd ty le djnh phf cao hon bieii phf trong tdng chi phf thi ddn bdy kinh doanh sc Idn va ngugc lai ddn bdy kinh doanh se nhd d nhing DN cd ty le djnh phf nhd hon bidn phf trong tdng chi phf.
Nhung DN cd djnh phf Idn hon bidn phf trong tdng chi phf thudng la cac DN s i dung nhidu mdy mdc, thie't bj hien dai. Vi vay, qua trinh SXKD cia DN gdn lidn vdi lugng vdn ddu tu Idn. Kdt qua la, ndu gap didu kien kinh doanh thuan lgi thi hg se canh tranh td't hon, dat dugc lgi nhuan nhidu hon. Ngugc lai, qua trinh kinh doanh gap khd khan (doanh thu sut giam, cd nhidu ddi thi canh tranh mdi vdi thd va luc manh hon) thi lgi nhuan giam nhanh ddn ddn thua Id. Ddng thdi, phdt sinh nhieu rii ro ve kha nang thu hdi vd'n ddu tu (do tdi san cia DN chi ydu la tdi san cd djnh).
Nhu vay, ing vdi mdi phuong an SXKD khac nhau thi dd Idn ddn bdy kinh doanh khdc nhau, cd diem hod vd'n va rii ro khac nhau.
Vdn dd dat ra cho nhd quan trj la phai can nhdc giua cac phuong an kinh doanh va rui ro ing vdi mdi phuong an thdng qua do Idn cia ddn bdy kinh doanh. Ndu dd Idn cia ddn bdy kinh doanh cang cao thi rii ro kinh doanh dd'i vdi DN cang Idn va ngugc lai.
D6 hidu rd hon, xem xet vf du sau day:
Cty ABC cd tinh hinh kinh doanh nhu sau: Don vj tfnh USD
Doanh thu (25x30.000 SP) = 750.000; Sd du dam phf
=300.000;
Bidn phf (15x 30.000SP)=
450.(X)0; Djnh phf = 210.000; Lai rdng =90.000 Tai san ngdn han (CA)
=385.000, tdi san dai han (FA)=
65.000
Tfnh didm hod vd'n trong trudng hgp khdng tfnh den chi phf s i dung vd'n nhu sau
Q B E P = FC/(P-UVC) =
210.000/(25-15) = 2 l.OOOSP Doanh thu hod vd'n = 21.000 SP X 25 = 525.000$
Dd Idn ddn bdy kinh doanh = 7 5 0 . 0 0 0 - 4 5 0 . 0 0 0 / ( 7 5 0 . 0 0 0 - 450.000-210.000) = 3,33
Trong qua trinh nghien ciu, cdc tdc gia (Floda Guidry, James O. Horrigan, Cathy Craycraft) da xay dung dugc mdt hdm udc luang chi phi su dung vdn: KQ=
K R F + Ba^'^M-^p)
Trong dd: KQ la chi phi s i dung vd'n
Kpp la rui ro cia tai san nhan rdi
Kj^ la rui ro cua tai san dem ddu tu \ao thj trudng ching khoan Bjj la rui ro he thd'ng cua du an kinh doanh
Bg la mdt ham udc lugng rui ro he thd'ng cua du an kinh doanh.
Ham nay bao gdm 3 bidn: (rui ro cia doanh thu, rii ro cia bidn phf va rui ro cua dinh phi).
Cung tai lieu nhu tren, cac tac gia tie'n hanh phan tfch thj trudng va tfnh todn dugc rui ro tai san nhan rdi (Kj^p) = 5%; rii ro cua tai san dem ddu tu vao thi trudng ching khoan (Kjyj) = 15%; rui ro he thd'ng cua du an (B^) = 1,5. Ti dd, tinh dugc chi phf sir dung vdn KQ = 5% -i-"l,5(15%o-5%) = 0,2.
(Xzm tiep trang 23)
^Jaft- c/u f/{^'/odn ¥ J/i-em. fodn Ao' f/tdno 3/20/2
Nghien cuu trao doi
Khi hgp nhdt cd tu hai DN.
Xac dinh ngay mua: Ngay mua dugc xac djnh ke t i ngay Cty Me thuc su ndm quyen kiem soat Cty con, khdng phu thudc vao ngay thanh toan. Ndu HNKD dugc thuc hidn theo nhidu giai doan ma khdng cd hgp ddng thda thuan vd quyen kiem soat thi chi khi nao Cty me ndm dugc quyen kiem soat Cty con, khi dd mdi dugc ghi nhan la khoan ddu tu vao Cty con cdn trudc dd chi dugc ghi nhan la nhung khoan ddu tu ngdn han, dai han, ddu tu lidn kd't....
Xac dinh gia phi HNKD:
Viec xac dinh gia phi HNKD dugc can cur vao phuong phap ke toan dang thuc hien.
+ Neu HNKD dp dung phucmg phdp mua thi gia phi HNKD dugc xdc djnh trdn co sd gia trj hap ly.
Cac chi phf true tid'p lidn quan den HNKD dugc tmh vao gid phf khi hgp nhdt.
+ Neu HNKD dp dung phucmg phap kdt hgp Igi fch thi gia phf
HNKD dugc xdc djnh theo gia trj ghi sd cia Cty con. Cac chi phf true tidp lien quan ddn HNKD dugc tfnh la chi phi trong ky.
Xac dinh Igi the thuong mai: Lgi thd thuong mai dugc xac djnh bdng each Idy gia trj HNKD va gia trj lgi ich cd ddng thieu sd tru di (-) toan bd giii trj hgp ly cia tai san thudn dugc mua.
Xac djnh lgi fch cd ddng thieu sd: Lgi fch cd ddng tdi thidu cdn dugc tfnh tren gia trj hgp ly tai san thudn cia Cty Con, gdm loi the thuang mai phan bd cho cd ddng td'i thieu va dugc tfnh theo ty Id phdn tram (%) cia toan bd gia trj hgp ly cia tai siin thudn cia Cty Con vdi lgi thd thuang mai cia cd ddng td'i thieu.
Didu chinh BCTC: Tren thuc td hidn nay khi HNKD, mdt sd tap dodn kinh tdnudc ta chi dieu chinh cac chi tidu thudc Bang CDKT ma khdng didu chinh cac chi tidu thudc Bdo cdo KQKD, do dd khdng phan anh ding thuc trang
cua kd't qua hoat ddng kinh doanh theo phuong thic HNKD. Dd phan anh thuc chdt cia vide HNKD thi trong qua trinh nay khdng nhung phai didu chinh cdc chi tidu trdn Bang CDKT ma cdn cdn thidt phai didu chinh ca cac chi tidu thudc Bao cao KQKD.
Didu chinh chfnh sdch kd toan: Trudng hgp HNKD, ndu Cty Con dp dung chfnh sach kd todn khac vdi chfnh sach kd toan cia Cty Me thi cdn phai didu chinh chfnh sach kd toan cua Cty Con cho phi hgp vdi chfnh sdch kdtodn cua Cty Me.D
Tdi lieu tham khdo
1. PGS.TS Nghiem Vdn Lai (2003) Kc todn sdi? nhap. hc^} nhdt Cty- Tap chi Ketodn (45).
2. Cong vdn sdl938rrTg- DMDN ve cong ldc sdp xep, ddi mdi, tdi cdu true don vi thdnh vien Tap dodn Ddu khi QGVN vd ke hoach thuc hien 2010-2011.
3. Ludt Ketodn Viet Nam.
4. He thdng CMKT Viet Nam.
(Tidp theo trang 34)
Diem hod vd'n trong trudng hgp cd tfnh dd'n chi phi s i dung vd'n ( C O M jhiic 6)
( ^ Rjj = doanh thu/ tai san ngdn han = 750.000/385.000 =
1,948
^ doanh thu hod vd'n = 30.000 SP X 25 = 750.000$
So sanh san lugmg hod vd'n trong trucmg hgp khdng tfnh chi phf s i dung vdn va trong trudng hgp cd tfnh de'n chi phf s i dung vd'n. Chung ta tha'y, san lugng hod vd'n khi tinh dd'n chi phi s i dung vd'n Idn hon san lugng hod vd'n tfnh theo kieu truyen thdng (30.000 SP> 21.000 SP).
Nhu vay, kd't qua tfnh diem hod
Cdng thic 6
V B E P - FC + Ko*FA
(P-UVC) - (Ko*P)
vdn trong trudng hgp cd tfnh ddn chi phf s i dung vd'n chi ra rdng, bdo cdo kd't qua lai 90.000 theo md hinh CVP truydn thd'ng. Dd chfnh la phdn chi phi s i dung vd'n cia DN md DN da bd qua khi tfnh dd'n phuong dn kinh doanh nay. Chi phf s i dung vd'n = Ko x ATA = 0,2 x (385!000+65.000)=90.000.
Bdi vidt ndy ndu ra cac bien cd anh hudng den cdc quydt dinh cua nha quan trj khi s i dung cdng cu phan tfch CVP. Cac bidn nay bao gdm: (chi phf s i dung vd'n, cdu trie tdi san, rui ro kinh doanh) thdng qua each tfnh toan he sd KQ, hieu sudt s i dung tai san, do Idn ddn bdy kinh doanh. Bdi vidt giip cho nhd quan trj cd mdt tdm nhin bao quat hon, toan dien hon khi s i dung cdng cu phan tfch CVP de ra cdc quydt djnh san xudt, kinh
doanh trong thuc tidn.D
210.000+0,2*65.000 = 30.000SP (25-15)- (0,2*25)
R„ 1,948 (")
Tdi lieu tham khdo
Chan. Y.L. and Y.Yuan. 1990 (Dealing with Fuzziness in Cost- Volume- Profit Analysis), trang 83-95
Flora Guidry, James O. Horrigan and Cathy Cray craft (CVP Analysis: A new look), trang 74-85
Magee, Robert P. 1975 (Cost- Volume- Profit Analysis, Uncertainty and Capital Market Equilibrium), trang 257-266
Reza Mazhin.PhD (2004, CVP Analysis with an Electronic Spreadsheet), California State University
Merry.I.McBryde-Foster, PhD.
CCM. RN. Baylor University. Dallas.
TX.(Break-Even Analysis in a Nurse- Managed Center)
GS. TS. Truong Bd Tlianh (2008.
Gido trinh ketodn qudn tri). NXB Gido due
TS Huynh Loi, Th.S Nguyen Khdc Tdm (2010. Ke todn qudn tri) NXB Thdng ke.
^(1^1 c/u t'J/e'/odn ¥ f'Jxicm /odn Ao //idna 3/20/2
