T H I / C T I I N - KINH NGHIEM
QUANG B u t nCH CUC M PHA BO
trd lai mau xanh bu^yen cho que hutfng
Cdn bd ciia MA G phdt hien vd ddo len 1 qua dan phao chua no
C
hien tranh dd luixa vdi chuc ndm doi vdi Qudng Binh, n/tiAig hdu qud cda no delgi khdng chi id ndi dau ky dc vdi nhCtng trdn ddnh tdn khdc khdi bom, sU hi sinh mdt mdt to Icfn cdn Id nhHTng di chvdig vd dnh hUdng vdn deo bdm hdng ngdy, bdng gid vdi nhihig ngUdi con dang song trin mdnh dd't ndy. Dd Id nh^g trdi bom min, vdt lieu chua no sdt Igi, dn ndu nguy hi^m ddu dd trong Idng ddt.Bom min, vat lieu chua nd sdt lai sau chien tranh d Q u i n g Binh dUOc danh gia la mpt trong nhflng van d l gay nguy hai, nhfle nhdi nhat lai dia phfldng. Co the ke d i n vu no bom gan d i y nhat gay ehan dpng tai Trflpng THCS Lfi Hda (huyen Tuyen Hda, xay ra vao k h o i n g 8 gid 25 phut sang ngay 23/10/2013 - thdt diem nghi gifla gid cua cae em hpe sinh. Hpe sinh bj thiet mang la em Hoing Tuan VCi - idp 8A. Nguyfin nhan la do hpe sinh Hoang Tuan Vu nhat dfldc mot d i u no do ehien tranh sdt lai I d ben ngoai trfldng hpe, trong gid ra choi em d i mang dau no nay ra khu vflc s i n the due choi thi bj p h i t nd, ban cua em l i Dinh Phuang Nam dufrig canh dP eung bi thuang nang.
Cd giao Ngd Thj Anh D i o - g i i o vien ehu nhifim Idp em Vu eho b i l l : Sau vu nd va eai e h i t thuong tam cfla em Vu mdi thay h l u qua cua c h i l n tranh de lal
My Hanh l i qua khflng khiep. D i l u d i n g ndi nfla l i vu no d l lam i n h hudng d i n tinh than cua c i c em hoc sinh, ngay Itic dd c i e em ft n h i l u d i bj hoing loan. Mdt l l n nfla eho thay vile dd t i m , xfl ly va g i i o due phdng trinh bom min, vat lieu chUa nd tai d e trddng tieu hpe tai Q u i n g Binh l i van de khdng the eoi nhe.
Cd t h i noi, den nay Q u i n g Binh van edn nhieu bom, min chUa nd, lan khuattrong Idng dat.Theo mpt b i o d o t d trang thdng tfn difin tfl tinh Q u i n g Binh, n l u gdp c i hai l l n chien tranh. My d i eho ele loai m i y bay d i n h vao Q u i n g Binh ban 8 van lan (trong dd ed 2.172 lan b i n g m i y bay ehien lupc B.52) vdi ban 1,5 trifiu tan bom eung h i n g chuc van q u i rde-ket, ten Ida va t i u ehiln da ban ban 14 van q u i p h l o . Cdn theo k h i o sit, dieu tra cfla Trung t i m cdng nghfi xfl ly bom, min (Bp Qude phdng), Quang Binh l i tinh dflng thfl ba t o i n qudc ve mflc dp d nhiem bom, min.Trong do, bom, min, vat lieu nd tap trung t r i n hai t u y l n dUdng Hd Chi Mmh, vflng phia nam tinh g i l p Q u i n g Trj, vdi sd Iflong Idn va mat do day d i e . Nhieu nam qua, hing chuc ngfldi d i n thifit mang hoae b| thflong tieh do tai nan bom, min.
Nhflng n i m qua, phong tranh thfldng tfch do bom, min d Q u i n g Binh cung l i mdt trong nhflng v i n d l dflpc flu tien, quan t i m va ddpc thUc hten trfin hai khia canh:Thfl nhat l i , p h i t hifin, xfl \y bom, min ehUa nd edn lai trong Idng dat; Thd hai la, hd trp ddi sdng v l hoa nhap edng ddng eho nan nhan bom, min. D l t r i lai m i u xanh cho nhflng dong sdng, nhflng d n h dong, sfl binh yen cho long d i t v i nhdng ngfldi din, bfin canh su no luc eua Q u i n g Binh edn cd nhilu td chflc qudc t l r l t tfch cflc va tham gia h i l u q u i . Dflpc b i l t , t f l t h i n g 6.2012 d i n nay, UBND tinh d l t i l p nhin 5 d u I n efla cac t d chflc phi Chi'nh phfl vdi tdng s6 t i l n ho trp ta 3.479.586 USD lifin quan den vific xif 1^
bom min, ho trp eho ele nan nhan do bom min giy
TAP CH( L A O D d N G V A X A H d l - 36 467 (Ki 16-30/11/2013)
THL/C T I ^ N - KINH NGHIEM ra, v l giao due phdng t r i n h bom min tai d c tnJdng
t i l u hpe...
Mdt trong nhflng to ehde phi Chinh phO dUpc d i n h g i i hoat dpng tieh cue va hieu q u i n h i t d Q u i n g Binh la MAG (Mine Advisory Group - To chiirc Co van bom min ciia Anh). D i y I I t d chflc phi Chi'nh phu v l dd tim v i xfl ly bom, min, vat lieu chua nd dupe trien khai boat dpng d i u tien d Q u i n g Binh.
Ndi d i n MAG, ngfldi dan Q u i n g Binh thudng nght ngay den nhflng c i n bp, ky thuat vifin vdi nhflng phfldng tien ky t h u i t dd tim v i x d ty v i t lieu nd hien dai, ho ludn s i n sing ed mat khi n h i n dflpc thong tin d l dua ra phUdng an xfl ly an toan nhat. Mdi day, ngiy 10/11/2013, "dpi s i n min" MAG d l tien hanh hiiy 1.000 v i t lieu nd d dja phuang niy. Tiep sau dd v i i ngiy, dpi d l mang lai t i i n g cfldi thfl thai eho ngudi d i n noi d i y bdi d i x l e djnh va ra pha duac 97 v i t lifiu no nguy h i l m , ehfl yeu l i dan v i bom bi nam ngay dfldi Idng d i t chfla day 1 gang tay d x i An Ninh, huyfin Quing Ninh,...
Oanh g l l ve hoat ddng efla MAG, ba 0 6 Thj Hoai Thu, Phd Giim dde Sd Ngoai vu tinh Q u i n g Binh, dOn vj q u i n 1;^ cic dfl I n phi Chinh phfl cho r i n g : "MAG I I mdt don vj hoat ddng hifiu q u i , cd sd l i l n g i i i ngan Idn nhat trong sd hon 20 to chflc phi Chfnh phu tai dja phflong. Trong n i m qua, MAG cam k i t sd lien g i i i ngin l l n d i n hon 1,8 trieu d6 la My. Vdi hoat dpng cua minh, td chflc n i y da thdng tin dflpc den nhieu ngfldi d i n cinh g i i c vdi vat lifiu chua nd, ddng thdi hd trp tinh Q u i n g Binh ra p h i bom min Ifin tdi gan 2 tri$u m^ dat dai. Sd vat lieu nd da dupe xfl ly l i gan 73.000 v i t , khie phuc h l u q u i ehien tranh, tao cho ngfldi d i n cupe sdng an t o i n hdn".
Bi Thu eho b i l t thfim: Ban dau MAG chuyen r i phi bom min tai tinh Q u i n g Trj, noi v i t lieu nd t i n dfl nhilu n h i t cie tinh mien Trung. o i n n i m 2002 thi md rpng pham vi hd trp sang tinh Q u i n g Binh v i tdi n i m 2012 l i tai Q u i n g Nam. Tfnh den nay, MAG da giOp V\^t Nam r i p h i hdn 190 n g i n vat lieu chfla nd, hon 2500 q u i min, gan 8 trifiu m^ dai dupc g i i i phdng khdi bom min. MAG d i trien khai cdng viec tai g i n 2000 thdn, ban 2 trifiu ngudi dupe hudng Ipi tfl nhflng k i t q u i nhan dao nd, tao dieu kien eho trfi em yfin t i m d i n trfldng, b i con yen tam eanh t i e trfin cinh ddng, nflong r i y cua minh.
LUc Iflpng t h f l hai tham gia r l p h i bom, min mang lai SI/ an t o i n cho ngfldi d i n Q u i n g Binh p h i l ke d i n I I Td chflc EOD (edn gpi I I Ciy hda binh). Tuy ed mat chua l i u nhflng luc lupng n i y da tham gia xfl ly n h i l u q u i bom, v i t lifiu no m i m i y bay My d l nfim xudng dSt Ifla Quing Binh. D i n g n6i n h i t I I l l n dpi x d l y q u i
bom CO trpng Iflpng 750 b i n g Anh (khoing 340 kg), dupe p h i t hien tai dja b i n xa Trpng Hda, huyen Minh Hda gifla t h i n g 10/2011. Bdi le, q u i bom ed chilu d l i hdn 1,1m n i y cdn ehfla 170 kg thudc nova p h i n dudi bom van cdn dinh l i l n vdi than bom, r l t nguy h i l m . Bom dupc p h i t hifin dudi suoi, gan vdi khu d i n cu nfin khdng t h i xflly tai cho dugc, Cie thanh vien EQD da phot hpp luc lupng cdng binh Bp Chi huy Quan sif tfnh Q u i n g Binh sd dung be nfla, van ehuyen bom theo sudi rdi chuyen Ifin quoc Id 12A, dfla v l thao trfldng T92 huy no an toin...
Theo thong kfi trong giai doan 2006-2011, d c don vj tai Q u i n g Binh d l r i p h i , xfl 1^ 51.298 vat lieu nd, I l m saeh 6.590 ha d i t s i n xuat v l d i t x i y dflng cdng trinh, d u I n . Nhflng nd luc dd d l gdp p h i n mang lai cupe sdng binh yfin cho n h i n d i n .
Cung vdi viec phat hifin, r i pha bom, min, vat lieu nd, cie n g i n h chflc n i n g v i chfnh quyin cie cap d Q u i n g Binh d i thflc hifin nhieu bifin p h i p phdng t r i n h tai nan v i ho trp nan nhan bom, min vflpt qua nhflng trd ngai, lao l i p cudc ddi. Hdi Chfl t h i p dd Quing Binh da tfch cflc phdi hpp vdi Bd Chl huy quan sfl ttnh eung to chflc n h i l u Idp tap huan, phd b i l n d c k i l n thfle ve phdng tranh tai nan bom, min d l tuyen truyen cho nhan ngfldi d i n . Cic dja phflong cung d i nghifim d m va yfiu elu eic hp lam n g h l tim k i l m v l budn b i n p h i lieu k;^ cam k i t khdng ra p h i , cfla diJC, v i n chuyen va mua b i n bom, min, vat lieu nd.
Kiln thflc phong tranh thuong tfch tai nan bom, min cung dupc dua vao trUdng hpe tai d c dja phuong tinh Quing Binh, qua dd giup hpe smh b i l t phat hifin, t r i n b xa d c vat lieu no. khdng dua nghjch, sfl dung vat lieu nd lam do chot.
Tfl nam 2003 den nay, mang Ifldl nan n h i n bom, min Viet Nam tai Quing Binh v i nay la Hdi Vi sfl p h i t trien cfla ngfldi khuyet l i t tinh Q u i n g Binh (AEPD) da ed n h i l u nd Iflc trong ho trp nan n h i n bom, min hoa nhap va vUOn Ifin trong cpng ddng. Tinh Q u i n g Binh hifin cd hon 40 nghin ngudi khuylt t i t , trong dd hon 10 nghin ngUdt khuyet t i l la nan n h i n bom, min.
AEPD t r i l n khai boat dpng tai 68 xa, phudng cua n i m huyfin, t h i n h phd trong tinh Q u i n g Binh, tiep can dupe vdl ban 3.000 nan n h i n bom, min thdng qua viec ho irp ve y te, pbuc hdi chflc n i n g , tao viee l i m , t i n g thu nhap v l hda nhap x l hpi.
Ben eanh nhflng ddng gdp tich cflc efla d e dfl an MAG, EOD, thdi gian tdi, Q u i n g Binh se t i l p tue no Iflc tranh thu cic ngudn t i i trp de cd thfim d i l u k i l n r i p h i nhieu bom, mm ban nfla v l hd trp cie gia dinh kho k h i n , hd nghfio la nan n h i n bom, min vflon Ifin hda n h i p , dn djnh cudc sdng. Q
TAP CHi W O D ( > N G v A X A H d l - S6 467 (tCr 1^30/11/2013)
