C¸C Tæ CHøC CHÝNH TRÞ - X· HéI THAM GIA XãA §ãI, GI¶M NGHÌO ë N¤NG TH¤N HUYÖN T¢N L¹C, tØnh HßA B×NH
Political - Social Organizations Participate Eliminating Hunger, Reducing Poverty in Rural Tan Lac Distric, Hoa Binh Province
Trần Lê Thanh
Khoa Lí luận chính trị và xã hội, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: [email protected]
TÓM TẮT
Trong hệ thống tổ chức xã hội dân sự, các tổ chức chính trị - xã hội là một bộ phận quan trọng.
Với tính chất tự nguyện, phi lợi nhuận, đó thực sự là hình thức tổ chức phù hợp và cần thiết trong việc tập hợp, liên kết người dân, nhất là người dân ở nông thôn miền núi tham gia xóa đói, giảm nghèo. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong tham gia xóa đói, giảm nghèo, các loại hình hoạt động xóa đói, giảm nghèo của các tổ chức chính trị - xã hội ở nông thôn huyện Tân Lạc, Hòa Bình là những vấn đề được nghiên cứu. Với bốn loại hình hoạt động cơ bản, vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội ngày càng được khẳng định trong việc góp phần hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ xóa đói, giảm nghèo của địa phương. Tuy nhiên, sự không đồng đều về nội dung và hiệu quả giữa các loại hình hoạt động là một nguyên nhân dẫn tới hiệu quả tổng thể hạn chế và do đó, vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong xóa đói, giảm nghèo chưa thực sự nổi bật. Thực trạng trên đây là cơ sở quan trọng đối với việc xây dựng giải pháp phát huy vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội trong tham gia xóa đói, giảm nghèo ở nông thôn Tân Lạc, Hòa Bình.
Từ khóa: Tổ chức chính trị - xã hội; xóa đói, giảm nghèo.
SUMMARY
In the system of civil society organizations, political - social organizations is one important part.
With the voluntary and non-profit nature, those organization have considered as appropriate and necessary organizational form in the gathering, linking people, especially people in mountain rural areas in eliminating hunger, reducing poverty. This study focused on the guidelines and policies of the Party and Government on the role of political - social organizations, types of actives of political – social organizations in eliminating hunger, reducing poverty in Tan Lac district, Hoa Binh province.
With four basic types of activities, the role of political - social organizations has been confirmed in contributing to fulfilling the objectives and tasks of eliminating hunger, reducing poverty of the locality. However, the uneven content and effect between the types of activities is a cause to limited total effect and therefore, the role of political - social organizations in eliminating hunger, reducing poverty have not really stand out. This is important base for propose measures to promote the role of political - social organizations in eliminating hunger, reducing poverty in Tan Lac.
Key words: Eliminating hunger, political - social organizations, reducing poverty.
1. §ÆT VÊN §Ò
Tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lμ mét bé phËn quan träng trong hÖ thèng tæ chøc x· héi d©n sù (Thang V¨n Phóc, NguyÔn Minh Ph−¬ng, 2007). Trong mèi quan hÖ víi tæ chøc §¶ng, Nhμ n−íc, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã mèi quan hÖ ®Æc biÖt h¬n so víi c¸c tæ chøc x· héi d©n sù kh¸c, ®ã lμ mét trong ba bé phËn cÊu thμnh hÖ thèng chÝnh trÞ ë ViÖt Nam. Theo quy luËt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, song song víi t¨ng tr−ëng kinh tÕ sÏ cã mét bé phËn d©n c− giμu lªn, nh−ng cã mét bé phËn d©n c− ph¸t triÓn chËm trë thμnh ng−êi nghÌo, v× vËy xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®·
trë thμnh chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lín cña
§¶ng, Nhμ n−íc, mét bé phËn quan träng trong môc tiªu ph¸t triÓn cña ViÖt Nam nh»m thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, b¶o ®¶m
®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. Bªn c¹nh vai trß cña Nhμ n−íc, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x·
héi, víi tÝnh chÊt tù nguyÖn, phi lîi nhuËn...
(TrÇn Lª Thanh, 2010) lμ nh÷ng h×nh thøc phï hîp, cÇn thiÕt trong viÖc tæ chøc c¸ nh©n vμ céng ®ång, huy ®éng tèi ®a nguån lùc ®Ó xãa ®ãi, gi¶m nghÌo.
HuyÖn T©n L¹c n»m ë miÒn nói T©y B¾c ViÖt Nam lμ vïng cã tØ lÖ ®ãi nghÌo cao nhÊt c¶ n−íc (39,4%) (Tæng côc Thèng kª, 2006).
T©n L¹c cã 24 ®¬n vÞ hμnh chÝnh bao gåm M−êng KhÕn vμ 23 x·.
D−íi sù l·nh ®¹o cña c¸c cÊp ñy ®¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c c¬ quan, ®oμn thÓ vμ sù nç lùc cña nh©n d©n c¸c d©n téc trong huyÖn, T©n L¹c ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thμnh tùu trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Tuy nhiªn, cho
®Õn nay T©n L¹c vÉn lμ mét trong c¸c huyÖn khã kh¨n cña tØnh Hßa B×nh, ®ång thêi thiªn tai, lò lôt, h¹n h¸n, ®Þa h×nh miÒn nói phøc t¹p, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, c¬
héi tiÕp xóc víi tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt h¹n chÕ... lμ nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi nguy c¬ t¸i nghÌo lu«n tiÒm Èn ë ®Þa ph−¬ng. Trong hoμn c¶nh ®ã, vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cμng cã ý nghÜa
quan träng h¬n trong viÖc tËp hîp, liªn kÕt ng−êi d©n tÝch cùc tham gia c¸c nhiÖm vô, môc tiªu xãa ®ãi, gi¶m nghÌo bÒn v÷ng.
Nghiªn cøu nμy ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n huyÖn T©n l¹c trªn c¸c gãc ®é lo¹i h×nh ho¹t ®éng vμ hiªu qu¶ cña lo¹i h×nh ho¹t ®éng nh»m h×nh thμnh c¬ së x©y dùng gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë ®Þa ph−¬ng.
2. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU
Trªn c¬ së kh¸i qu¸t chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vÒ vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo lμm c¬ së ph¸p lÝ ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc, nh÷ng vÊn ®Ò vÒ néi dung, hiÖu qu¶ c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n huyÖn T©n L¹c, Hßa B×nh sÏ ®−îc nghiªn cøu lμm râ.
C¸c lo¹i th«ng tin thø cÊp ®−îc thu thËp tõ c¸c tμi liÖu nghiªn cøu, b¸o c¸o tæng kÕt cña chÝnh quyÒn vμ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x·
héi ®Þa ph−¬ng (2008). C¸c lo¹i th«ng tin s¬
cÊp ®−îc thu thËp tõ hai nguån lμ ®iÒu tra b»ng phiÕu hái vμ pháng vÊn s©u (2008).
§iÒu tra b»ng phiÕu hái (46 phiÕu) ®−îc thùc hiÖn víi hai nhãm ®èi t−îng kh¶o s¸t, ®ã lμ nhãm héi viªn ®ång thêi gi÷ chøc vô phô tr¸ch tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi (29 ng−êi lμ nhãm cã chøc n¨ng tæ chøc ho¹t ®éng) vμ nhãm héi viªn cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x·
héi (17 ng−êi lμ nhãm cã chøc n¨ng thùc hiÖn vμ thô h−ëng trùc tiÕp lîi Ých tõ ho¹t
®éng). Pháng vÊn s©u ®−îc thùc hiÖn víi chÝn ®èi t−îng bao gåm: Tr−ëng phßng n«ng nghiÖp huyÖn (1), Phã ch¸nh v¨n phßng huyÖn uû (1), Chñ tÞch UBND x· (1), Phã chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n x· (1), Chñ tÞch Héi Phô n÷ x· (1), BÝ th− §oμn Thanh niªn x· (1), héi viªn c¸c Héi N«ng d©n, Héi Cùu
chiÕn binh, Héi Phô n÷ x· (3). §¸nh gi¸ tõ c¸c nhãm ®èi t−îng trªn ®©y ®−îc so s¸nh, tæng hîp, kiÓm tra chÐo ®Ó lμm râ thªm néi dung vμ møc ®é hiÖu qu¶ cña tõng lo¹i h×nh ho¹t ®éng vμ hiÖu qu¶ tæng thÓ cña c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng trong xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®Þa ph−¬ng.
3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU
3.1. Mét sè vÊn ®Ò chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc vÒ vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo
Xãa ®ãi, gi¶m nghÌo nãi riªng vμ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi nãi chung ®−îc §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Æt trong mèi quan hÖ víi ph¸t triÓn kinh tÕ. §ã lμ ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ ®ång thêi ph¶i chó träng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi, khuyÕn khÝch lμm giμu hîp ph¸p ®i ®«i víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, n©ng cao d©n trÝ vμ søc kháe cña nh©n d©n (§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, 1992). Víi quan ®iÓm chuyÓn tõ c¸ch trî gióp b»ng bao cÊp sang gi¸o dôc, thuyÕt phôc, kÌm cÆp, hç trî ®Ó ng−êi nghÌo cïng céng ®ång tù chñ v−¬n lªn lμm ¨n kh¸ giái, §¶ng ta chñ tr−¬ng ®æi míi vμ ph¸t huy vai trß cña c¸c ®oμn thÓ trong MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam. Cô thÓ lμ x©y dùng Héi N«ng d©n ®¸p øng yªu cÇu trong x©y dùng n«ng th«n míi. Héi Liªn hiÖp Phô n÷, §oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh, Héi Cùu chiÕn binh dùa theo chøc n¨ng cña tæ chøc m×nh thùc hiÖn vËn ®éng, tæ chøc héi viªn, ®oμn viªn thi ®ua lμm giμu, gióp ®ì, t−¬ng trî ng−êi nghÌo vÒ vèn, kinh nghiÖm s¶n xuÊt, x©y dùng vμ thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn tõng vïng, tõng ®Þa bμn, gãp phÇn gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ-x· héi (§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, 1993). Nh− vËy, §¶ng ta ®· nªu râ yªu cÇu vÒ ®æi míi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi còng nh− x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi,
gi¶m nghÌo bao gåm tuyªn truyÒn, vËn ®éng, tæ chøc nh©n d©n tham gia xãa ®ãi gi¶m nghÌo, gióp ®ì, hç trî vèn, kinh nghiÖm s¶n xuÊt cho ng−êi nghÌo vμ tham gia x©y dùng, thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n liªn quan
®Õn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo.
Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®−îc
®Ò ra t¹i §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø VIII, mét ch−¬ng tr×nh quèc gia ®éc lËp víi hÖ thèng gi¶i ph¸p tæng thÓ vμ ®−îc triÓn khai trªn ph¹m vi toμn quèc nh»m tËp trung nguån lùc cho xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai nghÞ quyÕt §¹i héi, trªn c¬ së tæng kÕt thùc tiÔn c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, §¶ng ta bæ sung chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, ®ã lμ tham gia c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc, ®μo t¹o nghÒ vμ y tÕ phôc vô ng−êi nghÌo. §ång thêi chøc n¨ng, quyÒn h¹n vμ tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®· ®−îc §¶ng x¸c ®Þnh râ rμng h¬n trong mèi quan hÖ víi c¸c bé phËn cña hÖ thèng chÝnh trÞ trong xãa ®ãi, gi¶m nghÌo: MÆt trËn Tæ quèc, c¸c tæ chøc vμ ®oμn thÓ cÇn ph¸t huy tèt vai trß cña m×nh, phèi hîp víi cÊp uû, chÝnh quyÒn tæ chøc thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, trùc tiÕp hç trî c¸c thμnh viªn cña m×nh tho¸t khái ®ãi nghÌo (§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, 1997). Nh− vËy, vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lμ vai trß cña ®ång chñ thÓ phèi hîp víi chñ thÓ Nhμ n−íc trong tham gia qu¶n lÝ Ch−¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo.
Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ban hμnh luËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, trong ®ã quy ®Þnh nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vμ quyÒn h¹n cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam trong tham gia ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung, xãa ®ãi gi¶m nghÌo nãi riªng. NhiÖm vô cña MÆt trËn lμ: tuyªn truyÒn, ®éng viªn nh©n d©n thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¬
quan nhμ n−íc, ®¹i biÓu d©n cö vμ c¸n bé, c«ng chøc nhμ n−íc; tËp hîp ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña nh©n d©n ®Ó ph¶n ¸nh, kiÕn nghÞ víi
§¶ng vμ Nhμ n−íc; cïng Nhμ n−íc ch¨m lo,
b¶o vÖ quyÒn vμ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nh©n d©n. Tr¸ch nhiÖm vμ quyÒn h¹n cña MÆt trËn lμ: tham gia tuyªn truyÒn, ®éng viªn nh©n d©n thùc hiÖn ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc; phèi hîp, tham gia víi c¬ quan nhμ n−íc tæ chøc c¸c cuéc vËn ®éng, c¸c phong trμo thi ®ua yªu n−íc, vËn ®éng nh©n d©n ®oμn kÕt, gióp ®ì lÉn nhau ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi;
tham gia víi Héi ®ång Nh©n d©n, Uû ban Nh©n d©n cïng cÊp tæ chøc vËn ®éng nh©n d©n thùc hiÖn d©n chñ ë c¬ së; tæng hîp, nghiªn cøu ý kiÕn, nguyÖn väng cña nh©n d©n
®Ó ph¶n ¸nh, kiÕn nghÞ víi §¶ng vμ Nhμ n−íc (Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, 1999).
Chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhμ n−íc trªn ®©y ®· x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vμ quyÒn h¹n cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lμ ®ång chñ thÓ phèi hîp víi Nhμ n−íc trong thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi nãi chung, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo nãi riªng. §ã lμ nh÷ng c¬ së ph¸p lÝ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë n«ng th«n T©n L¹c.
3.2. Thùc tr¹ng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n huyÖn T©n L¹c, Hßa B×nh
C¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë T©n L¹c, d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng bé ®Þa ph−¬ng ®·
phèi hîp víi chÝnh quyÒn vμ c¸c ban ngμnh tÝch cùc tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. C¨n cø vμo chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhμ n−íc vμ thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë T©n L¹c, cã thÓ cÊu tróc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x·
héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo theo bèn lo¹i h×nh ho¹t ®éng c¬ b¶n, ®ã lμ tuyªn truyÒn, vËn ®éng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo; gióp ®ì, hç trî vÒ vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ... xãa ®ãi, gi¶m nghÌo; gi¸m s¸t x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m
nghÌo vμ ph¶n biÖn x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo.
3.2.1. Ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn ®éng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
MÆt trËn Tæ quèc lμ tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi bao gåm c¸c tæ chøc thμnh viªn nh−
Héi Phô n÷, §oμn Thanh niªn, Héi N«ng d©n... C¬ cÊu theo ngμnh däc cña MÆt trËn Tæ quèc ë n«ng th«n T©n L¹c còng nh− c¸c
®Þa ph−¬ng kh¸c bao gåm MÆt trËn Tæ quèc huyÖn (cÊp ®Þa ph−¬ng) vμ MÆt trËn Tæ quèc x· (cÊp c¬ së). Theo chøc n¨ng cña m×nh, MÆt trËn Tæ quèc thùc hiÖn tuyªn truyÒn, vËn ®éng c¸n bé vμ nh©n d©n trong huyÖn tham gia ñng hé x©y dùng c¸c lo¹i h×nh quü nh− Quü v× ng−êi nghÌo, Quü ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, Quü chÊt ®éc mμu da cam... víi tæng sè tiÒn thu ®−îc lμ 197.509.000 ®ång (MÆt trËn Tæ quèc huyÖn T©n L¹c, 2008).
Héi N«ng d©n, Héi Phô n÷, Héi Cùu chiÕn binh, §oμn Thanh niªn mét mÆt lμ c¸c tæ chøc thμnh viªn cña MÆt trËn Tæ quèc,
®ång thêi cã c¬ cÊu theo hÖ thèng ngμnh däc bao gåm tæ chøc héi ë cÊp ®Þa ph−¬ng vμ cÊp c¬ së. Héi N«ng d©n tæ chøc tuyªn truyÒn, vËn ®éng 5271 hé ®¨ng kÝ ®¹t tiªu chuÈn s¶n xuÊt kinh doanh giái theo ba cÊp, ®¹t 108%
kÕ ho¹ch (Héi N«ng d©n huyÖn T©n L¹c, 2008), gióp nhau vèn, ngμy c«ng, c©y con gièng, kinh nghiÖm s¶n xuÊt... Héi Phô n÷
tham gia tuyªn truyÒn, vËn ®éng c¸c c¸c phong trμo nh− ngμy tiÕt kiÖm v× phô n÷
nghÌo, ñng hé x©y dùng nhμ ®¹i ®oμn kÕt, x©y dùng nhμ m¸i Êm t×nh th−¬ng cho phô n÷ nghÌo, x©y dùng quü t×nh th−¬ng ë c¬ së, phô n÷ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o viÖc lμm, t¨ng thu nhËp, héi viªn ®¨ng kÝ x©y dùng m« h×nh phô n÷ lμm kinh tÕ... Héi Cùu chiÕn binh tuyªn truyÒn, vËn ®éng héi viªn tham gia phong trμo thi ®ua cùu chiÕn binh g−¬ng mÉu, chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i...
NhiÒu m« h×nh s¶n xuÊt míi cña cùu chiÕn binh ®· h×nh thμnh nh− ao c¸ cùu chiÕn
binh, rõng cùu chiÕn binh, ng«, lóa cùu chiÕn binh, tæ hîp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng cùu chiÕn binh... §oμn Thanh niªn tuyªn truyÒn, vËn ®éng ®oμn viªn, thanh niªn tÝch cùc ¸p dông khoa häc kÜ thuËt, chuyÓn ®æi gièng c©y trång, vËt nu«i ®Ó n©ng cao thu nhËp gia ®×nh, khai th¸c c¸c nguån vèn ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ. NhiÒu m«
h×nh thanh niªn lμm kinh tÕ giái ®· xuÊt hiÖn nh− m« h×nh trång d−a hÊu, m−íp
®¾ng, bÝ ®á lÊy h¹t, su su lÊy ngän, nu«i tr©u, bß vç bÐo, trång ng« trªn ®Êt dèc, trång rõng... Héi tÝch cùc vËn ®éng héi viªn ®ãng gãp ngμy c«ng lao ®éng, nguyªn vËt liÖu ®Ó x©y dùng nhμ ®¹i ®oμn kÕt, gióp ®ì c¸c gia
®×nh bÞ thiÖt h¹i nÆng do thiªn tai, ñng hé quü ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, quü v× ng−êi nghÌo, n¹n nh©n chÊt ®éc mμu da cam. §èi víi thiÕu niªn, nhi ®ång, §oμn Thanh niªn vËn
®éng phong trμo kÕ ho¹ch nhá, quü v× b¹n nghÌo vμ thu hót ®−îc ®«ng ®¶o ®éi viªn, thiÕu nhi tham gia.
Cã thÓ thÊy r»ng, lo¹i h×nh ho¹t ®éng nμy bao gåm hai néi dung chñ yÕu lμ tuyªn truyÒn, vËn ®éng ®ãng gãp, ñng hé ng−êi nghÌo vμ tuyªn truyÒn, vËn ®éng héi viªn tham gia ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Trong ®ã, gi÷a c¸c tæ chøc chÝnh - trÞ x· héi cã nh÷ng néi dung ho¹t ®éng t−¬ng tù nh− tuyªn truyÒn, vËn ®éng ñng hé x©y dùng c¸c lo¹i h×nh quü
®Ó gióp ®ì ng−êi nghÌo vμ nh÷ng ®èi t−îng khã kh¨n kh¸c (MÆt trËn Tæ quèc, Héi Phô n÷, §oμn Thanh niªn), tuyªn truyÒn, vËn
®éng héi viªn, ®oμn viªn tham gia ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó xãa ®ãi, gi¶m nghÌo (Héi N«ng d©n, Héi Phô n÷, Héi Cùu chiÕn binh, §oμn
Thanh niªn). Nh÷ng ho¹t ®éng trªn ®©y cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã t¸c dông
®éng viªn héi viªn, ®oμn viªn tÝch cùc tham gia c¸c phong trμo, gãp phÇn t¨ng c−êng nguån lùc cho xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë ®Þa ph−¬ng. Nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tuyªn truyÒn, vËn
®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n ®−îc ®¸nh gi¸ lμ
®· ph¸t huy ®−îc søc m¹nh tæng hîp, kh¬i dËy néi lùc gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, xãa ®ãi, gi¶m nghÌo (Uû ban Nh©n d©n huyÖn T©n L¹c, 2008).
Bªn c¹nh nh÷ng thμnh tùu ®¹t ®−îc, ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cßn cã nh÷ng h¹n chÕ. Trong b¸o c¸o tæng kÕt cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cho thÊy, ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn ®éng cña MÆt trËn ch−a s©u, hiÖu qu¶ mét sè mÆt ch−a cao. ViÖc triÓn khai c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng ë mét sè c¬ së Héi N«ng d©n cßn chËm, nhiÒu c¬ së ch−a chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch vËn ®éng n«ng d©n. Mét sè c¸n bé, héi viªn phô n÷ thiÕu chñ ®éng, cßn mang nÆng t©m lÝ û l¹i cÊp trªn trong tæ chøc c¸c phong trμo. C«ng t¸c vËn ®éng cña
§oμn Thanh niªn cßn mang tÝnh h×nh thøc, ch−a thùc sù ®i vμo chiÒu s©u, ch−a cã tÝnh thuyÕt phôc cao ®èi víi ®oμn viªn, thanh niªn, m« h×nh thanh niªn ph¸t triÓn kinh tÕ giái cßn Ýt. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña lo¹i h×nh ho¹t ®éng trªn ®©y gi÷a hai nhãm héi viªn lμ cã sù t−¬ng ®ång gi÷a hai møc trung b×nh vμ tèt, trong ®ã tû lÖ tèt cao h¬n, ®Æc biÖt tû lÖ tèt ë nhãm héi viªn tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã kho¶ng c¸ch rÊt xa víi tû lÖ trung b×nh (B¶ng 1).
B¶ng 1. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn ®éng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Nhóm hội viên đồng thời phụ trách
tổ chức chính trị - xã hội Nhóm hội viên tổ chức chính trị - xã hội Hiệu quả thực hiện
Số lượng % Số lượng %
Kém 1 3,45 0 0
Trung bình 11 37,93 5 29,41
Tốt 15 51,72 12 70,59 Không trả lời 2 6,90 0 0
Tổng 29 100 17 100
3.2.2. Ho¹t ®éng gióp ®ì, hç trî vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ... xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Cïng víi ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn
®éng, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cßn tham gia gióp ®ì, hç trî vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ... xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Trªn c¬ së danh s¸ch b×nh xÐt vμ ®Ò nghÞ d−íi c¬
së, MÆt trËn Tæ quèc huyÖn, Ban vËn ®éng ngμy v× ng−êi nghÌo huyÖn vμ x· tæ chøc x©y dùng nhμ ®¹i ®oμn kÕt cho ng−êi nghÌo, ®·
nghiÖm thu vμ bμn giao ®−a vμo sö dông 31 nhμ ®¹i ®oμn kÕt cho hé nghÌo, víi tæng sè vèn lμ 377.453.000 ®ång (MÆt trËn Tæ quèc huyÖn T©n L¹c, 2008). MÆt trËn trÝch Quü v×
ng−êi nghÌo ®Ó hç trî ®ét xuÊt cho mét sè tr−êng hîp khã kh¨n nh− hé bÞ ch¸y nhμ, trÎ em må c«i, hé nghÌo bÞ thiÕu ¨n..., phèi hîp víi c¸c tæ chøc nh− Héi Ch÷ thËp ®á, Héi KhuyÕn häc th¨m hái, tÆng quμ ng−êi nghÌo nhiÔm chÊt ®éc mμu da cam.
§Ó gióp ®ì héi viªn vÒ vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, Héi N«ng d©n tæ thùc hiÖn x©y dùng quü héi víi h×nh thøc nh− tæ chøc cho héi viªn tham gia lμm m−¬ng, b¶o vÖ rõng..., hoÆc héi viªn tù nguyÖn ®ãng gãp b»ng tiÒn mÆt (quü héi lμ 450.000.000
®ång). Héi cßn nhËn uû th¸c vay vèn Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi víi tæng sè d− nî lμ 15.514.000.000 ®ång (Héi N«ng d©n huyÖn T©n L¹c, 2008). Héi N«ng d©n phèi hîp víi c¸c ban ngμnh, ®oμn thÓ kh¸c nh− Tr¹m KhuyÕn n«ng - KhuyÕn ng−, Phßng Ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn, c¸c ch−¬ng tr×nh, dù
¸n ®Ó t− vÊn, chuyÓn giao kÜ thuËt cho héi viªn, tæ chøc 98 líp trång trät, ch¨n nu«i,
®¹t 110% kÕ ho¹ch (Héi N«ng d©n huyÖn T©n L¹c, 2008). Héi phèi hîp víi MÆt trËn Tæ quèc, Ban D©n téc t«n gi¸o x©y dùng nhμ
®¹i ®oμn kÕt, phèi hîp víi c¸c hîp t¸c x·, Trung t©m Gi¸o dôc th−êng xuyªn huyÖn më c¸c líp häc nghÒ (më ba líp may c«ng nghiÖp, mét líp thî hμn cho con em c¸c x·
vïng 135), phèi hîp víi Trung t©m Khoa häc c«ng nghÖ tØnh vμ Phßng N«ng nghiÖp huyÖn tæ chøc Héi th¶o vÒ m« h×nh s¶n xuÊt rau su su lÊy ngän (cho n¨m x· vïng cao).
Héi tham gia x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nh−
®ãng gãp ngμy c«ng x©y dùng ®−êng s¸, c«ng tr×nh thñy lîi... Héi Phô n÷ tiÕn hμnh kh¶o s¸t hé phô n÷ nghÌo vμ phô n÷ nghÌo lμm chñ ®Ó cã kÕ ho¹ch hç trî, gióp ®ì cô thÓ vÒ tiÒn mÆt, c©y con gièng, ngμy c«ng...
§ång thêi víi viÖc x©y dùng quü héi, Héi còng nhËn uû th¸c vay vèn Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi vμ h−íng dÉn c¸c m«
h×nh kinh tÕ tiÕp cËn nguån vèn cña Ng©n hμng. Tæng sè nguån vèn nhËn uû th¸c lμ 19.132.000.000 ®ång (Héi Phô n÷ huyÖn T©n L¹c, 2008). Héi hç trî x©y dùng c¸c m«
h×nh nh− c©u l¹c bé gióp nhau ph¸t triÓn kinh tÕ, c©u l¹c bé gia ®×nh trÎ, m« h×nh gióp phô n÷ nghÌo lμm chñ tho¸t nghÌo, m«
h×nh doanh nghiÖp n÷, hîp t¸c x· do n÷ lμm chñ nhiÖm. §Ó gióp héi viªn cã c¬ héi tiÕp cËn th«ng tin, khoa häc kÜ thuËt, nguån vèn, thÞ tr−êng, Héi tham gia dù ¸n c©u l¹c bé ph¸p luËt vμ ®êi sèng (LACR), tæ chøc cho c¸c chi héi tr−ëng tham quan häc tËp kinh nghiÖm t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng. Héi phèi hîp víi Phßng N«ng nghiÖp vμ PTNT, Tr¹m KhuyÕn n«ng - KhuyÕn ng−, Trung t©m D¹y nghÒ, Phßng Lao ®éng - Th−¬ng binh vμ X·
héi huyÖn tæ chøc 4 líp tËp huÊn chuyÓn giao khoa häc kÜ thuËt vμ 5 líp d¹y nghÒ cho héi viªn. Héi tæ chøc th¨m hái, tÆng quμ cho 240 gia ®×nh héi viªn nghÌo trÞ gi¸
12.000.000 ®ång, quyªn gãp, ñng hé gia
®×nh héi viªn bÞ thiªn tai, háa ho¹n 9.000.000 ®ång vμ 1800 ngμy c«ng (Héi Phô n÷ huyÖn T©n L¹c, 2008). Héi Cùu chiÕn binh huyÖn (2008) nhËn uû th¸c vay vèn cña Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi víi sè vèn qu¶n lÝ lμ 16.209.000.000 ®ång, ®ång thêi c¸c chi héi tÝch cùc x©y dùng quü héi (mét sè chi héi ®· t¹o ®−îc sè quü b×nh qu©n lμ mét triÖu hoÆc trªn mét triÖu ®ång/ng−êi).
Héi tham gia gi¶i quyÕt viÖc lμm cho héi viªn nh− tæ chøc héi nghÞ t− vÊn vÒ xuÊt khÈu lao ®éng t¹i 9 x·, ®−a ®−îc 6 lao ®éng
®i lμm viÖc ë n−íc ngoμi, liªn hÖ t×m viÖc lμm trong n−íc cho 12 ng−êi.. §oμn Thanh niªn nhËn uû th¸c vay vèn cña Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi víi sè vèn qu¶n lÝ lμ 15.314.000.000 ®ång (§oμn Thanh niªn huyÖn T©n L¹c, 2008). §oμn th−êng xuyªn
®«n ®èc c¸c hé gia ®×nh ®oμn viªn vay vèn tr¶ gèc vμ l·i ®óng quy ®Þnh, kiÓm tra viÖc sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých, hiÖu qu¶.
Ho¹t ®éng cña c¸c tæ vay vèn t−¬ng ®èi æn
®Þnh, h¹n chÕ t×nh tr¹ng tæ tr−ëng x©m tiªu. §oμn còng tæ chøc g©y quü ®oμn b»ng h×nh thøc nh− nhËn thÇu ruéng, c«ng tr×nh... C¸c ho¹t ®éng kh¸c cña §oμn lμ hç trî, gióp ®ì tiÒn mÆt, ngμy c«ng, l−¬ng thùc cho c¸c ®èi t−îng khã kh¨n nh− cùu thanh niªn xung phong, mÑ liÖt sÜ, häc sinh nghÌo... §oμn phèi hîp më 3 líp chuyÓn giao khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ vμ 1 líp s¬ cÊp ®iÖn n«ng th«n.
Lo¹i h×nh ho¹t ®éng trªn ®©y cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lμ kh¸ phong phó ®·
gãp phÇn quan träng vμo viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc ®Æc biÖt lμ nguån lùc vÒ vèn, khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ trong xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë ®Þa ph−¬ng.
Lo¹i h×nh ho¹t ®éng cßn cã nh÷ng h¹n chÕ. Theo b¸o c¸o tæng kÕt cña mét sè tæ
chøc chÝnh trÞ - x· héi, c«ng t¸c x©y dùng quü héi cña Héi N«ng d©n cßn yÕu. Tû lÖ nî qu¸ h¹n cña héi viªn cßn ë møc cao. Trong c¸c nguån vèn vay, c¸c kªnh −u ®·i cho phô n÷ vay cßn qu¸ Ýt so víi nhu cÇu thùc tÕ.
Nh÷ng thμnh tùu ®¹t ®−îc trong ph¸t triÓn kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo cña Héi Cùu chiÕn binh chñ yÕu tõ vai trß, ®éng lùc cña c¸ nh©n héi viªn, vai trß cña tæ chøc Héi ch−a thÓ hiÖn râ, nhÊt lμ trong c«ng t¸c t−
vÊn xuÊt khÈu lao ®éng vμ t×m viÖc lμm cho con em cùu chiÕn binh. Phong trμo ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¸c c¬ së §oμn Thanh niªn ch−a ®ång ®Òu, c¸c m« h×nh cßn Ýt so víi sè l−îng thanh niªn hiÖn cã, mét sè c¬ së cßn ch−a quan t©m ®Õn c«ng t¸c nhËn uû th¸c vay vèn Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi. §©y lμ lo¹i h×nh ho¹t ®éng quan träng, cã t¸c
®éng trùc tiÕp tíi ®êi sèng ®oμn viªn, héi viªn vμ hiÖu qu¶ t¸c ®éng còng thÓ hiÖn cô thÓ, râ rμng h¬n so víi c¸c lo¹i h×nh ho¹t
®éng kh¸c. §¸nh gi¸ cña hai nhãm héi viªn lμ t−¬ng ®èi thèng nhÊt, trong ®ã møc trung b×nh cã tû lÖ cao h¬n (B¶ng 2). §iÒu ®ã cho thÊy, néi dung lo¹i h×nh ho¹t ®éng nμy cña c¸c tæ chøc mÆc dï lμ kh¸ phong phó, ®a d¹ng nh−ng chÊt l−îng ho¹t ®éng h¹n chÕ, thËm chÝ cßn cã c¶ nh÷ng ®¸nh gi¸ ë møc kÐm cña c¶ hai nhãm ®èi t−îng (10,34; 5,88) cμng cã c¬ së kh¼ng ®Þnh chÊt l−îng lo¹i h×nh ho¹t ®éng lμ ch−a cao (B¶ng 2).
B¶ng 2. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng gióp ®ì, hç trî vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ... xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Nhóm hội viên đồng thời phụ trách tổ chức chính trị - xã hội
Nhóm hội viên tổ chức chính trị - xã hội Hiệu quả thực hiện
Số lượng % Số lượng %
Kém 3 10,34 1 5,88
Trung bình 15 51,72 9 52,94
Tốt 10 34,48 7 41,18
Không trả lời 1 3,45 0 0
Tổng 29 100 17 100
3.2.3. Ho¹t ®éng gi¸m s¸t x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
MÆt trËn Tæ quèc c¸c cÊp ë T©n L¹c tham gia gi¸m s¸t ®¹i biÓu d©n cö, c¬ quan nhμ n−íc, c¸n bé, c«ng chøc th«ng qua Ban thanh tra nh©n d©n cña huyÖn, c¬ së vμ c¸c cuéc tiÕp xóc cö tri. MÆt trËn Tæ quèc chØ ®¹o ban c«ng t¸c MÆt trËn ë c¸c khu d©n c− ®ãng gãp ý kiÕn cho c¸n bé, ®¶ng viªn ®ang c− tró t¹i khu d©n c−. Th−êng trùc MÆt trËn Tæ quèc huyÖn cßn tham gia ®oμn gi¸m s¸t víi Héi ®ång nh©n d©n huyÖn ®èi víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, trong ®ã coi träng viÖc gi¸m s¸t c«ng t¸c qu¶n lÝ nhμ n−íc ®èi víi mét sè lÜnh vùc nh− ph©n bæ ng©n s¸ch, x©y dùng c¬
së h¹ tÇng... liªn quan ®Õn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. Ban gi¸m s¸t ®Çu t− c«ng céng c¸c cÊp cña MÆt trËn ®−îc thμnh lËp víi chøc n¨ng gi¸m s¸t c¬ quan nhμ n−íc, ®¹i biÓu d©n cö vÒ thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ - x·
héi nãi chung vμ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo nãi riªng ë ®Þa ph−¬ng.
C¸c tæ chøc thμnh viªn nh− Héi N«ng d©n, Héi phô n÷ huyÖn thùc hiÖn kiÓm tra c¸c c¬ së vÒ chÊp hμnh chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhμ n−íc liªn quan xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, trong
®ã ®· ph¸t hiÖn ®−îc nh÷ng vô viÖc tiªu cùc nh− vÒ ®Êt ®ai, c«ng tr×nh thñy lîi... Héi Cùu chiÕn binh ®· chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch c«ng t¸c kiÓm tra, chó träng kiÓm tra toμn diÖn, th−êng xuyªn ®ång thêi thùc hiÖn kiÓm
tra ®ét xuÊt ®èi víi viÖc thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña §¶ng vμ Nhμ n−íc cña c¬ së (kh«ng cã c¬ së vi ph¹m).
Uû ban kiÓm tra huyÖn §oμn tiÕn hμnh kiÓm tra c¸c c¬ së ®oμn thùc hiÖn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhμ n−íc.
Lo¹i h×nh ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi hoÆc lμ ch−a thÓ hiÖn râ, hoÆc lμ nghÌo nμn vÒ néi dung, rÊt chung chung, Ýt sè liÖu cô thÓ, mang tÝnh h×nh thøc lμ chñ yÕu. Thùc tr¹ng nμy vÉn tån t¹i ë n«ng th«n ViÖt Nam nãi chung vμ n«ng th«n miÒn nói nãi riªng. Theo kÕt qu¶ cña mét c«ng tr×nh nghiªn cøu cho thÊy, nh©n d©n ch−a thùc sù tham gia kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn (Hoμng ChÝ B¶o, 2007). C¸c ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi chñ yÕu cßn mang tÝnh bÞ ®éng, ch−a ®i vμo nÒn nÕp, ch−a x©y dùng kÕ ho¹ch gi¸m s¸t ho¹t ®éng theo ®Þnh k× (Héi N«ng d©n huyÖn T©n L¹c, 2008). §¸nh gi¸ hiÖu qu¶
lo¹i h×nh ho¹t ®éng gi÷a hai nhãm héi viªn rÊt phøc t¹p, tû lÖ tèt vμ trung b×nh theo
®¸nh gi¸ cña c¶ hai nhãm lμ chªnh lÖch rÊt Ýt. §¸nh gi¸ cña nhãm héi viªn ®ång thêi phô tr¸ch tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã tû lÖ trung b×nh cao h¬n, nh−ng ®¸nh gi¸ cña nhãm héi viªn l¹i cã tû lÖ tèt cao h¬n, mét mÆt cho thÊy møc ®é hiÖu qu¶ lo¹i h×nh ho¹t
®éng kh«ng râ rμng vμ mÆt kh¸c cã thÓ lμ vai trß gi¸m s¸t chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ c¸ nh©n, Ýt mang tÝnh tæ chøc h¬n (B¶ng 3).
B¶ng 3. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng gi¸m s¸t x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Nhóm hội viên đồng thời phụ trách tổ chức chính trị - xã hội
Nhóm hội viên tổ chức chính trị - xã hội Hiệu quả thực hiện
Số lượng % Số lượng %
Kém 0 0 0 0
Trung bình 15 51,72 7 41,18
Tốt 13 44,83 9 52,94
Không trả lời 1 3,45 1 5,88
Tổng 29 100 17 100
3.2.4. Ho¹t ®éng ph¶n biÖn x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Ph¶n biÖn x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo lμ tham gia ph¶n ¸nh, gãp ý kiÕn, nghiªn cøu x©y dùng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt liªn quan xãa ®ãi, gi¶m nghÌo.
Th−êng trùc MÆt trËn Tæ quèc c¸c cÊp ë T©n L¹c phèi hîp víi Héi ®ång nh©n d©n, UBND tæ chøc héi nghÞ tiÕp xóc cö tri ®Ó tæng hîp ý kiÕn, kiÕn nghÞ (tæ chøc 20 héi nghÞ víi 93 ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña cö tri, trong ®ã cã 18 héi nghÞ lång ghÐp tiÕp xóc cö tri gi÷a ®oμn ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n tØnh, Héi ®ång nh©n d©n huyÖn vμ 2 héi nghÞ tiÕp xóc víi ®oμn ®¹i biÓu quèc héi khãa 12, MÆt trËn Tæ quèc huyÖn T©n L¹c, 2008). Theo ®Þnh k×, ý kiÕn, kiÕn nghÞ cña nh©n d©n ®−îc MÆt trËn Tæ quèc phèi hîp víi Héi ®ång nh©n d©n ph¶n
¸nh víi §¶ng, chÝnh quyÒn. Trong c¸c ý kiÕn, kiÕn nghÞ ®−îc ®Ò cËp liªn quan xãa ®ãi, gi¶m nghÌo bao gåm c¸c vÊn ®Ò nh− vÒ chÝnh s¸ch cÊp ®Êt, thu ng©n s¸ch tõ ®Êt ®èi víi hé nghÌo vμ ®èi t−îng khã kh¨n kh¸c, ®¸nh gi¸, b×nh xÐt hé nghÌo, hé cËn nghÌo, vay vèn cña Ng©n hμng ChÝnh s¸ch x· héi, vai trß qu¶n lÝ nhμ n−íc ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, kinh phÝ hç trî më ®−êng d©n sinh ë nh÷ng n¬i khã kh¨n, gi¶i quyÕt viÖc lμm cho ng−êi nghÌo, chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®èi víi ng−êi nghÌo... C¸c ý kiÕn trªn ®©y ®· ®−îc tiÕp nhËn vμ gi¶i tr×nh t¹i c¸c k× häp cña UBND c¸c cÊp (UBND huyÖn T©n L¹c, 2008).
C¸c c¬ së cña Héi N«ng d©n tham gia viÕt bμi vÒ c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cho
b¶n tin cña Héi göi vÒ tØnh Héi. KhuyÕn nghÞ
®−îc Héi cho lμ thμnh c«ng nhÊt ®ã lμ viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p vÒ giao ®Êt, giao rõng.
Héi Phô n÷ huyÖn ®· phèi hîp víi ®μi truyÒn thanh - truyÒn h×nh huyÖn duy tr× chuyªn môc phô n÷ (ph¸t phãng sù, th«ng tin vÒ ho¹t
®éng cña c¸c cÊp héi vμ phong trμo phô n÷, nªu g−¬ng ng−êi tèt, viÖc tèt, m« h×nh lμm kinh tÕ giái trong xãa ®ãi, gi¶m nghÌo). Héi tham m−u cho huyÖn ñy ra kÕ ho¹ch vÒ triÓn khai NghÞ quyÕt cña Bé chÝnh trÞ vÒ c«ng t¸c phô n÷ trong thêi k× ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc ®Õn c¸c chi bé. Héi Cùu chiÕn binh lu«n nªu cao ý thøc tham gia
®ãng gãp ý kiÕn x©y dùng nghÞ quyÕt, chñ tr−¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi. §oμn Thanh niªn tÝch cùc tham gia ®ãng gãp ý kiÕn
®èi víi chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ- x· héi liªn quan ®Õn thanh, thiÕu niªn.
Nh÷ng h¹n chÕ cña lo¹i h×nh ho¹t ®éng nh− viÖc thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o cña MÆt trËn Tæ quèc c¬ së ch−a th−êng xuyªn nªn th«ng tin hai chiÒu cßn nhiÒu bÊt cËp. Th«ng tin b¸o c¸o, biÓu mÉu theo ®Þnh k× cña nhiÒu c¬ së Héi N«ng d©n, Héi Phô n÷, Héi Cùu chiÕn binh, §oμn Thanh niªn ch−a kÞp thêi.
Mét sè Ýt c¸n bé c¬ së Héi N«ng d©n ph¶n
¸nh cßn thiÕu ®Çy ®ñ t©m t− nguyÖn väng cña héi viªn. Néi dung b¸o c¸o hμng th¸ng, hμng quý, cuèi n¨m cña Héi Cùu chiÕn binh ë mét sè c¬ së còng thiÕu ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña chi héi, kh«ng cã c¸c sè liÖu cô thÓ. ViÖc tham m−u cho cÊp ñy
®¶ng, chÝnh quyÒn vÒ c«ng t¸c thanh thiÕu nhi ë mét sè c¬ së §oμn thanh niªn ch−a mang tÝnh thuyÕt phôc cao.
B¶ng 4. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¶n biÖn x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Nhóm hội viên đồng thời phụ trách tổ chức chính trị - xã hội
Nhóm hội viên tổ chức chính trị - xã hội Hiệu quả thực hiện
Số lượng % Số lượng %
Kém 1 3,45 0 0
Trung bình 17 58,62 6 35,29
Tốt 11 37,93 11 64,71
Không trả lời 0 0 0 0
Tổng 29 100 17 100
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lo¹i h×nh ho¹t ®éng gi÷a hai nhãm héi viªn theo hai møc trung b×nh vμ tèt cã tû lÖ nghÞch vμ kho¶ng c¸ch gi÷a hai møc cã sù chªnh lÖch kh¸ lín. §èi víi nhãm héi viªn ®ång thêi phô tr¸ch tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®¸nh gi¸ ë møc trung b×nh cã tû lÖ cao h¬n, trong khi ®ã, nhãm héi viªn ®¸nh gi¸ ë møc tèt cã tû lÖ cao h¬n.
KÕt qu¶ trªn ®©y mét mÆt cho thÊy nhËn thøc vÒ hiÖu qu¶ cña lo¹i h×nh ho¹t ®éng nμy lμ kh¸c nhau, do ®ã ®· dÉn tíi sù thiÕu thèng nhÊt trong ®¸nh gi¸ møc ®é hiÖu qu¶, mÆt kh¸c còng cã thÓ trong lo¹i h×nh ho¹t
®éng nμy, vai trß ph¶n biÖn x· héi mang tÝnh chÊt tù ph¸t, c¸ nh©n vÉn lμ chñ yÕu (B¶ng 4).
Thùc tr¹ng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë n«ng th«n T©n L¹c cho thÊy sù thiÕu ®ång
®Òu gi÷a c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng. Lo¹i h×nh ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, vËn ®éng xãa ®ãi, gi¶m nghÌo lμ hiÖu qu¶ h¬n c¶, lo¹i h×nh ho¹t ®éng gióp ®ì, hç trî vÒ vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt vμ c«ng nghÖ... lμ phong phó, ®a d¹ng vÒ néi dung, tuy nhiªn møc ®é hiÖu qu¶ h¹n chÕ. Hai lo¹i h×nh ho¹t ®éng cßn l¹i rÊt nghÌo nμn vÒ néi dung vμ hiÖu qu¶ ch−a thÓ hiÖn râ rμng. §iÒu nμy ®· lý gi¶i sù h¹n chÕ vÒ mÆt hiÖu qu¶ tæng thÓ trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë T©n L¹c. Sù
®¸nh gi¸ gi÷a hai nhãm ®èi t−îng lμ kh¸
thèng nhÊt, tËp trung h¬n ë møc trung
b×nh, trong ®ã ®¸nh gi¸ cña nhãm héi viªn,
®èi t−îng thô h−ëng, cã nhiÒu ®iÒu kiÖn s©u s¸t thùc tiÔn h¬n ë møc trung b×nh víi tû lÖ cao h¬n cho thÊy hiÖu qu¶ tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc râ rμng lμ kh«ng cao (B¶ng 5).
C¨n cø vμo chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña
§¶ng, Nhμ n−íc ®èi víi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi vμ ®iÒu kiÖn thùc tiÔn, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë T©n L¹c ®· vμ ®ang tham gia vμo c¸c ho¹t ®éng xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña ®Þa ph−¬ng. Víi bèn lo¹i h×nh ho¹t ®éng c¬ b¶n bao gåm tuyªn truyÒn, vËn ®éng tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, gióp ®ì, hç trî vèn, t− vÊn khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ... xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, gi¸m s¸t x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo vμ ph¶n biÖn x· héi ®èi víi xãa ®ãi, gi¶m nghÌo trªn ®©y, vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ngμy cμng ®−îc kh¼ng
®Þnh trong viÖc gãp phÇn hoμn thμnh c¸c môc tiªu, nhiÖm vô xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña
®Þa ph−¬ng. Tuy nhiªn, sù kh«ng ®ång ®Òu vÒ néi dung vμ møc ®é hiÖu qu¶ gi÷a c¸c lo¹i h×nh ho¹t ®éng lμ mét nguyªn nh©n dÉn tíi hiÖu qu¶ tæng thÓ h¹n chÕ vμ do ®ã, vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ch−a thùc sù næi bËt. Thùc tr¹ng trªn ®©y lμ c¬ së quan träng ®èi víi viÖc h×nh thμnh gi¶i ph¸p ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi trong tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë n«ng th«n T©n L¹c, Hßa B×nh.
B¶ng 5. HiÖu qu¶ tham gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Nhóm hội viên đồng thời phụ trách tổ chức chính trị - xã hội
Nhóm hội viên tổ chức chính trị - xã hội Hiệu quả thực hiện
Số lượng % Số lượng %
Kém 1 3,45 0 0
Trung bình 16 55,17 11 64,71
Tốt 11 37,93 6 35,29
Không trả lời 1 3,45 0 0
Tổng 29 100 17 100
TμI LIÖU THAM KH¶O
Hoμng ChÝ B¶o (2007). D©n chñ vμ d©n chñ ë c¬ së n«ng th«n trong tiÕn tr×nh ®æi míi, NXB. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi.
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996). V¨n kiÖn
§¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø VIII, NXB. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi.
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1997). ChØ thÞ sè 23-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ l·nh ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, ngμy 29-11- 1997, B¸o ®iÖn tö §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam.
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2007). V¨n kiÖn
§¶ng toμn tËp, NXB. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, TËp 52.
§oμn Thanh niªn Céng s¶n Hå ChÝ Minh huyÖn T©n L¹c (2008). B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c §oμn vμ phong trμo thanh thiÕu niªn n¨m 2008 - Ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô n¨m 2009.
Héi Cùu chiÕn binh huyÖn T©n L¹c (2008).
B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c x©y dùng Héi n¨m 2008.
Héi N«ng d©n huyÖn T©n L¹c (2008). B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c Héi vμ phong trμo n«ng d©n n¨m 2008 - Ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô n¨m 2009.
Héi Phô n÷ huyÖn T©n L¹c (2008). B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c Héi vμ phong trμo phô n÷ n¨m 2008 - Ph−¬ng h−íng, nhiÖm vô n¨m 2009.
MÆt trËn Tæ quèc huyÖn T©n L¹c (2008). B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng c«ng t¸c MÆt trËn n¨m 2008 vμ Ch−¬ng tr×nh phèi hîp ho¹t
®éng n¨m 2009.
Thang V¨n Phóc, NguyÔn Minh Ph−¬ng (2007). §æi míi tæ chøc vμ ho¹t ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc vμ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë n−íc ta hiÖn nay, NXB. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi.
Quèc héi n−íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (1999). LuËt MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam.
TrÇn Lª Thanh (2010). Vai trß cña c¸c tæ chøc x· héi d©n sù trong tham gia gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi ë n«ng th«n huyÖn Phóc Thä, Hμ Néi. T¹p chÝ Khoa häc vμ Ph¸t triÓn, sè 3-2010
Uû ban Nh©n d©n huyÖn T©n l¹c (2008). B¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô kinh tÕ - x· héi, quèc phßng - an ninh n¨m 2008 vμ nhiÖm vô kinh tÕ - x· héi, quèc phßng – an ninh n¨m 2009.
