CẠNH TRANH ĐỊA CHIẾN LƯỢC
GIỮA MỸ - TRUNG QUỐC - NGA ĐỊNH HINH TRẬT Tự THẾ GIỚI MỚI VÀ NHỮNG TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM
★ PGS, TS THÁIVÀN LONG Viện Quan hệ quốc tế,
Học việnChính trị quốc gia Hồ Chí Minh
★ ThS THÁI THANH PHONG
Thành đoàn Hà Nội
• Tóm tắt: Cạnh tranh địa chiên lược giữa Mỹ - Trung Quốc - Nga vừa mang tính hợp tác,
vừa cạnh tranh, kiềm chê lẫn nhau, vì lợi ích, mục tiêu chiến lược của mỗi nước. Cạnh tranh địa chiến lược giữa ba cường quốc đã và đang tác động đa chiều, định hình trật tự thế giới mới. Bài viết tập trung phân tích, làm rõ khái niệm cạnh tranh địa chiến lược, đặc điểm chính, xu hướng phát triển của cạnh tranh chiên lược Mỹ - Trung Quốc - Nga, sự tác động từ cạnh tranh giữa ba cường quốc này đối với an ninh, phắt triển của Việt Nam cùng những đối sách.
•
Từ khóa: Địa chiến lược; Mỹ - Trung Quốc - Nga; trật tự thê giới mới.
T
rong đổi nhanh nhữngchóngnăm gần của tình hình đây, hướcthế sự biến giói, các nước lớntập trung điềuchỉnh chính sách,gây ảnhhưởng đến các quốc gia, khu vực trong chiến lược địa - chính trị, địa - kinh tế...nhầm đạt mục tiêu chính sách khu vựcvà bảo đảmlợiích quốc gia. Sựđiều chỉnh chiến lược của cácnướclớn dẫnđến cạnh ttanh gay gắt ở cấp độ khu vực cũngnhư hên phạmvi toàn cầu,nổi bật là cạnh tranh địa chiếnlược giữa Mỹ - Trung Quốc - Nga. Lọi ích chiến lượccủa Mỹ, Trung Quốcvà Nga đang có sựđan xen về địa kinh tế, địa chínhtrị và nhất là địa chiến lược.
1. Cạnh tranh địa chiến lược giữa Mỹ - Trung Quốc - Nga định hình trật tự thếgiói mói
Cho đến nay,vẫn chưacómộtđịnh nghĩa thống nhấtcho kháiniệm “địa - chiến lược", vì tình hìnhthế giới thayđổinhanhchóng và giá trị của các nhân tố địa lý như khí hậu, đại dương... đối với vận mệnh của nhiều quốcgia cũng không ngừngbiếnđổi. Tuynhiên, có thể khái quátquan niệm chung: về mặthọc thuật, địa - chiến lượclà một bộ phận hay một nhánh củakhoa học địa- chính trị, còn về mặtthực hành, đó là một kiểu tư duy chiến lược về chínhsách đốingoại, được hoạch định và thực
135
thidựa trên tầm nhìn về vai trò của các nhân tố địa lý.
Từ quan niệmđịa chiến lược này, có thể hiểu cạnhtranhđịa chiến lược giữa các nước lớn là sự ganh đua, đấu tranh của một nước hoặc liên minh các nước với đối thủ của mìnhvềphưong châm, phưong cách, chínhsách và mưulược được hoạch định trong một khoảng thời gian, trên một không gian địa lý nhất định, nhằm thực hiện các mục tiêu đãđê ra để giành phần hon, phần thắng về vị thế, quyền lực, sự ảnh hưởng haylợi ích trên toàn phương diện.
Theo đó, cạnh tranh địa chiến lược giữa Mỹ - TrungQuốc - Nga vừa mang tínhhọp tác, vừa cạnh tranh,kiềm chế lẫn nhau, vìlọiích,mục tiêu chiến lược của mỗiquốc gia.Trong đó, cạnh tranh giữa Mỹ - Trung Quốcmang tínhquyếtliệt vềkinh tế và địa- chính trị; Mỹ - Ngađangởthế cạnh tranh về mặt quân sự, tranh giành ảnh hưởng tại các “điểm nóng” trên thếgiói; Trung Quốc và Nga đang ngàycàng xích lại gần nhau hon, nhàm thay đổitrật tự thế gióidoMỹ xác lập.
Cả Mỹ, Trung Quốc và Ngađều có tham vọng vưon lên để giành vai tròlãnhđạo toàn cầu trong các vấn đề an ninh, phát triển. Chínhthamvọng chiến lược này, cộng vói yếutốsức mạnh tiềm lực về kinh tế, quân sự và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dântộc, khiếncho cạnh tranh địachiến lược giữa ba nước giatăng thòigian qua,nhưng đều tránhđểxảy raxung đột, chiến tranh, nhàm bảovệ lợi ích cốt lõi củamình.
Đặcđiểmcủacạnh ưanh địa chiến lược Mỹ - TrungQuốc - Nga
Thứ nhất, Mỹcoi cả TrungQuốc và Nga đều là“nhữngmốiđe dọachính(1). Vói sựvưon lên mạnh mẽ ttong thòi gian qua,TrungQuốcbị Mỹ coi là thách thứctoàn diện,trở thành “đối thủ cạnh tranh chiến lược chủyếu” của Mỹ.về phía Nga,sức mạnh quân sựvà chính sáchngoại giao
mạnh mẽcủa Ngakhiến Mỹ hết sức lo ngại, coi đó là “mốiđe dọa an ninhlớn”. Tổng thống Joe Biden saukhi lên nám quyền đã thựcthi Chính sáchngoại giao đaphưong, tập họp đồng minh để bao vâyTrung Quốc vàNga.
Thứ hai, cạnh tranh địa chiến lược Mỹ -Trung Quốc - Ngaảnh hưởngsâu sácđếnviệc hình thành trật tựthế giói mói. Mỹ là siêu cườngduy nhất đang tại vị, rasức bảo vệ trật tự thế giới do mình chi phối, lãnh đạo, còn Trung Quốc và Nga lànhữngcường quốc mói nổi, nỗ lực xây dựng trật tự thế giói mói họp lýhon để tối ưu hóa lợi ích quốc gia. Cho dù Mỹ, Trung Quốc và Nga theo đuổi mục tiêu thúc đẩytoàn cầu hóakinh tế, đa cựchóathếgiói, tôntrọngsựđadạnggiữa các nền văn minh, hay bảo vệ trật tự đoncực, thì cạnh ttanh địa chiếnlược giữacácnước lón cũng là không thể tránhkhỏi.
Thứ ba,Mỹ sẽkhó thực hiện “phân tách” với Trung Quốc, do mức độ phụ thuộc cao về kinh tế và công nghệvới TrungQuốc. Hon nữa, nhu cầu chiến lược của TrungQuốc vàNga trong việc phốihọp ứngphóvới Mỹ luôn duy trìổn định trong dàihạn. Ngavà Mỹ từng trải qua hai thời kỳ “trăng mật” trong giai đoạn đầusau khi Liên Xô tan rã và thời kỳ chiếntranh chống khủng bố của Mỹ, nhưng do văn hóa chiến lược mang tính đối đầu và mâu thuẫnmang tính kết cấu về lọi ích chiến lược, khiến hai nước khó có thể duy trì quan hệ thân thiết lâu dài. Trong khiđó, mứcđộ gán kết chưa từng có trong quan hệ Trung Quốc - Nga được xây dựng trên cơ sở bối cảnh chiến lược, quan niệm chiến lược và lợi ích chiến lược tương đồng, có động lực nội sinh mạnh mẽ. Việc Mỹ tiến hành bao vây, kiềm chế cùnglúc với cả Trung Quốc và Nga đã làm giatăng tính ổn định,bềnvững của họp tác TrungQuốc - Nga trong tam giácMỹ -TrungQuốc- Nga.
LÝ LUẬNCHÍNH TRỊ - số 526 (12/2021)
Quan hệ Nga và TrungQuôc đangxíchlại gân nhau hơn Anh: Tư liệu- Tapchicongsan.org.vn
QuanđiểmcủaMỹ,Trung QuốcvàNga trong xây dựng trật tự thếgiới mới
Ba nước Mỹ, Trung Quốc và Nga có quan điểmtrái ngược nhauvềxây dựng trật tự thếgiói mói đa cực hay đon cực. Cả Trung Quốc và Nga đều ủnghộ chủ nghĩa đa cực vàđa phưong, kiên trì vaitrò trungtâm của Liên họpquốc trong các vấn đềquốc tế. Trung Quốc và Nga chủ trưong xây dựng hệ thốnganninh chung, duy trì sự ổn định chiến lượcquốctế và phản đối việc Mỹ theo đuổitư tưởng đon phưong; hai nước cũngcó sự nhấttrívề xâydựng trật tự kinhtế thế giới, nâng caovai trò của cácnềnkinh tế mới nổi, phản đối chính sáchcấmvận, chống chủ nghĩabảo hộ, duy trì thương mạitự do và chống chiến tranh thương mại.
Tuy nhiên,mặcdùcó lúcquan điểm và lập trường khátươngđồng, nhưng Trung Quốc và Nga vẫn có sựkhác biệt trong quanđiểm vềxây
dựng trật tựthếgiới. Nhìnchung, Nga chỉ trích quanđiểm của Mỹ và phương Tây về ưật tự thế giới một cách trực diện và gay gát hơn, trong khi TrungQuốc chútrọng “lấy nhu khác cương”.
Tuynhiên, khicục diện thayđổi, phong cách ngoại giao của Trung Quốc cũng thay đổi, chuyển sang đấu tranh trực diện. Ngoài ra, TrungQuốcvà Nga cũng cóquan điểm khácbiệt vềmột sốvấn đề cụthể khác. Chẳng hạn,trong vấn đềcảicách Hội đồng Bảoan Liên họp quốc, Trung Quốc và Nga đều ủng hộ việc tăng đại diện của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, Nga là nước điđầu trongviệc ủng hộ Ấn Độ và Braxin vào vị trí thường trực, trong khi Trung Quốc giữ lậptrường thận trọng.
Mỹ, Trung Quốc, Nga vói xu hướng hình thành trật tựthế giói mói
Hiện nay, trật tự thếgiới mớivẫn đang trong quá trình hình thành.Trật tự “hai cực” không
137
còn, nhưng ưật tự mới vẫn chưangã ngũ. Giai đoạnquá độ nàysẽcòn tiếp diễn trong mộtthòi gian dài,hỏicòn nhiều yếu tốbất định. Tính bất định này do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó cạnh tranh địa chiến lược giữa Mỹ- TrungQuốc-Ngalà yếu tố quan trọng nhất.
Có thể khảng định, theo cấu trúc cạnh tranh hiện naygiữa Mỹ- Trung Quốc -Nga, một ttậttự thếgióiđon cực sẽ khôngthể xảyra. Cóba kịch bảnvề sự hình thành trật tựthế gióimới:phân tán, đacực vàđối lập hệ thống. Phântánlà một tính năng quan trọng của trật tự thế gióitrong cả hiện tại và tưonglai. Trật tự đa cực là một trậttự thế giói trong đónhiều yếutốcùngtồntại, đây cũng là chủtrưongcủa TrungQuốc vàNga. Một ưật tự thế giói đa cực phù họp vóinhững thay đổi trong thế giới thực và là sự lựa chọnhọp lý, thực tếnhất.Nhưngđiều này không phải làtựnhiên và tất yếu,màcòntồn tại một sốmặt tưong phản, tức làtrật tự thếgióitheo kiểu đối lập hệ thống.
Trật tự thế giới dựa trên sự đốilậpkiểu mói giữa phưongĐông vàphưong Tây là sự đốilập mang tính hệ thống vàgiũahai lực lượng quốc tế lớn, một bên là Trung Quốcvà Nga,bêncònlạilà Mỹ vàcác nướcđồngminhcủa Mỹ. Hệ thống Đông- Tâykiểumóilà một khái niệmmangtính biểu tượng và nókhôngthể được đánh đồng vói hệ thống Đông -Tây ttong Chiến hanhLạnh. Trái ngược với ttật tự thếgióiđacực, chủthể thúc đẩy cuộc đối đầu Đông - Tâykiểumới là Mỹ, còn TrungQuốc vàNgalà chủ thể phản đối.Nhưng bấtchấp sự phản đối của Trung Quốc và Nga, quá trình này vẫn tiếpdiễn, TrungQuốc và Nga sẽ bị kéo vàoquá trình này. Nếuhệ thống Đông - Tâykiểu mói này xuấthiện, hướng phát triển sẽ thay đổi từ khuôn khổ TrungQuốcvà Ngađốilập với Mỹsang khuôn khổ Trung Quốc đối lập vói Mỹ; Nga sẽ ởvào vịtrí hỗ trợ hoặcđộc lập.Củng có thể có mộtsố thay đổi trongquan hệ Trung
Quốc- Nga. Khikhoảngcách giữa Trung Quốc và Nga nói rộng đến một mức độ nhất định, quan điểm củahai nước về trật tựthếgiói có thể bị phân hóa, khiến cho sự liên kếtgiữa hai nước trong trật tự này bị rạn nứt, nhưng điều này không có nghĩa là mốiquan hệ tổng thể giữa TrungQuốcvà Nga đảo chiều.
2. Những tácđộngtừ cạnh tranh địachiến lược Mỹ-Trung Quốc -Nga đến Việt Nam
Cạnh tranh địa chiếnlược Mỹ- Trung Quốc- Ngaở cấp độkhu vực cũng như ưêntoàn cầu tác động đến sự pháttriển và an ninh quốc gia Việt Namtheo các chiềuhướng khácnhau, cảmặt tích cực lẫn tiêu cực. Cáctác động này đan xen, chuyển hóalẫn nhau, là cơ hội đểViệt Namtận dụng, tranh thủ nâng caovịthếchính trị, phát triển kinh tế đất nước, nhưng cũng đặt ranhững thách thức, đòi hỏi ViệtNam có biện pháp ứng phóphù họp, bảo vệ vữngchácan ninh quốcgia.
Tắc động thuận (cơhộivà thuậnlọi)
Mộtlà, trong cạnh tranh địa chiếnlược Mỹ - TrungQuốc - Nga, ViệtNam tiếp tục có đượcmôi trường hòa bình, ổnđịnhđểtập trung xây dựng, phát triển đất nước. Ở cấp độ khuvực, cạnh hanh địa chiến lược Mỹ - TrungQuốc - Nga có tác độngtích cực trongviệc duy trì hòa bình, ổn địnhởkhu vực Đông Nam Á.ASEAN tiếptục duy trì vai trò trung tâm trong tiến trình họp tác ở khu vực. Ởmức độ khác nhau, cácnướcMỹ, Trung Quốc,Nga đềuquantâm và mở rộnghọp tác vói Việt Nam.Đâylà cơ hội tốtđểViệt Nam tập trung xây dựng, phát triểnđất nước. Việc điều chỉnh địa chiến lược của các nước lớn theohướngcoi trọng hơn khu vực Đông Á và Đông Nam Á tạo cho Việt Nam cơhội tranhthủ các bên, cảtrong và ngoài khu vực, góp phầnhiện thực hóa các mục tiêu an ninh vàphát triển. Việt Nam nầm ở tâmđiểm châuÁ- Thái Bình Dương đang phát triển năng động nhất thếgiới, ởnút giaothoa của các liên
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - số526 (12/2021)
kết kinh tếquantrọng nhất khu vực. Điều này tạo cơ hội thuận lọi lớn, giúp ViệtNamđẩymạnh hội nhậpquốc tế.
Hai là, thuậnlọichoViệt Namtriển khai chính sáchđối ngoại độc lập, tự chủ, đa phươnghóa, đa dạng hóa,giảm thiểusức ép của các nướclớn.
Xu thế đa cực vàdânchủ hóaquan hệ quốc tế tiếptụcphát triển, tạothuậnlọichoViệt Nam triển khai chính sách đối ngoạiđộc lập,tự chủ, đa phươnghóa, đadạng hóa, giảm thiểu sứcép của các nướclớn.Việt Nam thuậnlọi hon trong cuộc đấuttanh chống cácthếlựcthùđịchvàcơ hội chính trị lọi dụngcác vấn đề dân chủ, nhân quyền,dân tộc và tự do tôngiáo can thiệp vào côngviệcnội bộ củaViệt Nam.Xu hướngưu hên giảiquyết các vấn đề nội bộ củaMỹ và đasố các nước phươngTây; nhu cầu duy trì môi trường hòa bình, ổnđịnh, tập trung đối phó vói Trung Quốc, Nga, TriềuTiên... có thểlàm giảm mứcđộ quan tâmcủacácnước nàyđốivói việc phổ biến cácgiá trịvăn hóacủa Mỹ. Việt Nam đứng trước cơ hội thúc đẩy mạnh hơn quan hệ họp tácttong các vấn đềđịa- chiến lược để kiềmchế, đẩy lùi âm mưu,hành độngcủa các thế lực phản động chốngphá Việt Nam.
Balà,Việt Namcó thuận lọimói trongbảo vệ chủ quyền biển, đảo. Những năm tói, cả Mỹ, Trung Quốc và Nga đểu can dự vào việc giải quyết các vấn đềcủa Biển Đôngvói các cấp độ và hình thức khác nhaunhàmgiatăngsự hiện diệnvà tầmảnh hưởng ở khuvực. Mỹ khẳngđịnh cácnguyên tác bảo đảm tự dohàng hải, hàng không, duy trì trật tự pháp lý ưên biển, theo dõi chặt chẽ việc Trung Quốc quânsựhóa các đảo chiếmđóng ưái phép. Trung Quốc tập trung đối phóvóiMỹ, ưu tiêncủng cốcác vị trí chiếm đóng, nhiều khả năng Trung Quốc sẽgiatăng lôi kéo, xoa dịu các nước có ttanh chấp chủquyền biển, đảo; giữổnđịnh mốiquan hệvói cácnước láng
giềng. Trong khi đó, Nga có xu hướng can dự mạnh hơnvào Biển Đông, nhất là thôngqua việc hỗ trợ, tài ttợvàtăngcường năng lực cạnh ttanh cho các nướccó rianh chấp chủ quyền. Bối cảnh đó đem lại những thuậnlọi nhất địnhcho Việt Namtrong bảo vệ chủ quyền biển, đảo.
Tác động không thuận (khó khăn và thách thức)
Một là, nhữngkhókhăn mói sẽ nảy sinh cản ttởpháttriểnkinhtế của Việt Nam. Để phát triển bền vững, Việt Nam thực hiện chủ trươngcấu trúc lại nền kinh tế, đổi mói mô hình tăng trưởng, kiềmchế, kiểm soát lạm phát, đẩy mạnh hội nhập quốc tếtrongbối cảnh chủ nghĩabảo hộ gia tăng ngaytại cácthị trường xuất khẩu chínhvà có lọi nhất làMỹ và EU. ViệcMỹrút khỏi TPP,cuộc chiến tranh thươngmạigiữa Mỹ và TrungQuốc từng diễnra quyết liệt, đã, đang và sẽ tiếptục gây khó khăn, thách thức mói đối vói phát triểnkinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh của Việt Nam.
Hai là, những khó khăn trong giữ vững ổn địnhchính trị vàbảo vệ chếđộ.Các biến động của tìnhhìnhthế giói vàkhuvực; cạnhtranh địa chiếnlượcMỹ - Trung Quốc - Nga tạo thêmáp lựcvàmột số khó khăn, phức tạp mới đối vói nhiệmvụ giữ vữngổnđịnh chính trị, bảo vệchế độ XHCN. Sựphát triển củatrào lưu dân túy trên thếgiói khuyến khíchvà tạo cơ hộicho những phần tử lọidụngchiêu bài “chính danh, chính nghĩa” để thựchiện các ýđồ chống Đảng,chống chế độ, gây mất ổn định chính trị - xãhội. Các thế lực thù địch chưa từ bỏ âm mưu, hành động
“diễn biến hòa bình”và hoạt động can thiệp, thúc đấy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nhàm thay đổi chế độ, xóa bỏ vaitrò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam thôngquachiêubài dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo... với nhiều biện pháptinh vi, xảoquyết vàthâm độc.
139
Ba là,những thách thức, phức tạp mói trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Cạnh tranh địa chiến lược Mỹ- Trung Quốc - Nga và nguy cơ xung đột tại các điểm nóng tiềm tàng, tác động trực tiếp,gián tiếp đến môi trựờng an ninh của Việt Nam. Các nước ASEAN có mục tiêu chung là xây dựng Cộng đồngASEANvững mạnh, song mỗi nước cólọi thế vàlọiích riêng, nênviệccủng cố đoàn kết, họp tácnội khối về những vấn đề chính trị nhạy cảm rất phức tạp, khó khăn.
Trung Quốc với sự trỗi dậymạnh mẽ và điều chỉnhchínhsách theohướng thực dụng, cứng rán hơntrong các vấn đề lãnh thổ, biển, đảo đangtrực tiếp ảnh hưởng đếnmôi trường, an ninh của Việt Nam,nhất là cáclọi ích trênBiển Đông, đòi hỏi Việt Nam phải tính toán kỹ vàxử lý đúng đán các mối quan hệ với cácnhân tố:
Trung Quốc, Mỹ, Nga, Ấn Độ, Nhật Bản và ASEAN trong bảo vệ chủ quyền biển đảo.
3. Đềxuấtmột số đối sách và định hướng
ứng xử củaViệt Nam
Đểxuất đối sáchcủa ViệtNam: Mộtlà,củng cố quan hệ đối tác toàn diện với Mỹ; đối tác chiếnlược toàn diện vói Trung Quốc và Nga, thực hiện ‘‘cân bàng” trong quanhệvói ba nước trên nguyên tác lọiích dântộc là tối cao. Hai là, bảo vệchủquyền, lọi ích quốc gia dân tộc ừên cở sở những nguyên táccơbảncủa luật pháp quốc tế, HiếnchươngLiên họpquốc..., thông qua các cơchế đa phương quốc tế nhưLiên họp quốc, ASEAN, APEC... Balà, mềm dẻo, linh hoạt, không để “bịkẹt” giữacácnước Mỹ, Trung Quốc và Nga; kiêntrìhọp tác, tranh thủ sự ủng hộ của cácnướcMỹ, Trung Quốc và Nga.
Đềxuấtđịnh hướng ứng xử của Việt Nam: Thú nhất, trong đối ngoại, hộinhập quốc tế cần quán triệtvà thựchiện tốt phương châmxác định “đối tác, đối tượng”, “dĩ bất biến ứng vạn biến”, không đểbị đẩyvàothếphải “chọn bên” trong cạnh
ttanhđịa chiến lược Mỹ - Trung Quốc-Nga. Thú hai, đẩy mạnh,nâng tầm ngoại giao đa phương, chủ độngđềxuất cácsáng kiến kết nối khuvực, sáng kiến bảo đảm an ninh quốc phòng.Thứ ba, củng cố, thúc đẩyvai ưò trungtâmcủa ASEAN ttong cấu trúc an ninh khu vực đangđịnh hình để bảođảm lọi ích củacác quốc gia thành viên ưongđó có Việt Nam. Thứ tư,nâng caotiềm lực an ninh -quốc phòng để bảo vệ vữngchắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, lọi íchchiến lược của đất nước.
Cạnh tranh địa chiến lược Mỹ - Trung Quốc - Nga đãvà đangtác động trực tiếp đến an ninh, hòa bình, phát triểncủa thế gióivà khu vực. Việt Nam sẽ phải chịutác động của lực “kéo - đẩy” mạnh hơn từ cạnh tranh này. Việt Nam đang có cơ hội để mở rộng, làm sâu hơnnữakhônggianđịachiếnlược quốc gia, tranhthủ cơhội và hóagiảithách thức mói đểcó thể tạo sựchuyển biến, đưa dân tộc bước sang nhữngtrang sửmói. Điều này cần được nhận thứcđầyđủ trong quátrình xây dựng, triển khai chiến lược quốc gia tổng thể trongthập niên tới.Chúng ta cần có lộtrình cụ thể xây dựng các chương trình, kế hoạch, phương án tổng thể phát triển chính trị, ngoại giao, kinh tếgán với an ninh, quốcphòng. Trong đó,phải dựbáo toàn diện tình hình, nhất là nhữngtác động từ sự cạnh tranhđịa chiến lược giữaMỹ- Trung Quốc - Ngaởcấp độ khu vực cũng như toàncầu □
Ngày nhận bài: 3-9-2021; Ngày phản biện: 15-9- 2021: Ngày duyệt đăng: 20-12-2021.
(1)Xem: “Thấy gì từ Hướng dân tạm thời về chiến lược an ninh quốcgia của Mỹ?” http://nghiencu- uquocte.org/2021/03/24/huong-dan-tam-thoi- ve-chien-luoc-an-ninh-quoc-gia-cua-my/, ngày 24-3-2021.
LÝ LUẬN CHÍNHTRỊ - số 526 (12/2021)
