HQI NGHI KHOA HQC T O A N Q U O C V E SINH THAI VA TAl N G U Y E N SINH VAT L A N THlJ 5
THANH PHAN LOAI TUYEN TRUNG BO Dorylaimida | TAI YU'CTN QUOC GIA YOK DON TINH DAK LAK
VU THI THANH TAM, NGUYEN TH| ANH DUONG Vi?n Sinh thdi va Tai nguyen sinh vgt,, Vien Hdn ldm Khoa hgc vd Cong ngh4 Vl^t Nam | Vudn Qudc gia (VQG) Yok Ddn nam tren mgt viing tuang ddi bing phing, chu ylu la rung ty nhien, phan 1cm la rung khgp- Yok Ddn cung li Vudn Qudc gia duy nhat d Viet Nam bio t5n loai rimg die biel nay.
Tuydn triing song lu do trong dit bg Dorylaimida la nhdm tuyen triing cdn dugc nghien cihi rat it d Viet Nam. Tinh den trudc nam 2010, mdi chi cd 22 loii thugc 13 gidng 9 hg dugc ^i nhan d Vl?t Nam va chi cd loii Opisthodorylaimus calvacaniii dugc ghi nhgn d khu vyc Tay Nguyen (Lam Ddng) [3]. Gan diy, cd 3 loai tuyen triing thugc hg Qudsianematidae la Crassolabium aenigmaticum, C. vietnamense a VQG Pii Mat (Nghe An) va Labronema neopaciflcum d VQG Phudc Binh (Ninh Thugn) dugc ghi nhan vao nam 2010 [8, 2]. Gan day nhat, ghi nhan mdi ve loii Thornedia opisthodelphic a Viel Nam nam 2011 [4] va hai Ioai tuyen triing thugc hg Leptonchldae la: Proleptonchus aestivus vi Tylepius projectus dugc ghi nh^n vao nam 2012 d VQG Cue Phuang (Ninh Binh) [5]. Hai Ioai khic thugc hg Nordiidae li Longidorella xenura vi Oriverutus parvus vi hai Ioai thugc hg Belondiridae la Axonchium thoubalicum vi Belondlra murtazai dugc ghi nhgn vao nam 2013 [6] cung d VQG Ciic Phircmg (Ninh Binh).
Day la nghldn cdu dau tien ve khu he tuydn triing sdng ty do trong dit thugc bO Dorylaimida dugc thyc hien d VQG Yok Ddn cung nhu d khu vyc Tay Nguyen.
I. PHlTCfNG PHAP NGHIEN ClTU
Cac mlu dit thu tgi VQG Yok Don vao thing 10/2012 va dugc tach lgc tuySn triing theo phuang phap ray lgc tmh dugc cii lien tren co sd phuong phip pheu lgc Baermann. Tuyen triing sau do dugc xu Iy nhiet d 60°C vi dugc cd dinh trong dung dich TAP. Qua trinh Iam trong tuydn triing vi len tieu ban cd dinh theo phuang phap cua Seinhost, 1959 [7]. Phan tich, djnh logi tuydn triing bing kinh hidn vl OLYMPUS CH40.
n . KET QUA NGHIEN ClTU
Ket qua nghien cuu budc diu di ghi nhgn 39 Ioai tuyen triing bd Dorylaimida tgi VQG Yok Ddn thugc 22 gidng 11 hg nhu danh sach dudi day:
BO DORYLAIMIDA PEARSE, 1942 Phan bg Dorylaimina Pearse, 1936 Ho Actinolaimidae Thorne, 1939 Giong Aclinolaiinus Cohb, 1913
1. Actinolaimiis sp.
Giong Paraclinolaimus Meyl, 1957
2. Paraclinolaimus elongatus Khan & Jairajpurl, 1994*
3. Paraclinolaimus sp 1 666
HOI NGH] KHOA HQC T O A N Q U 6 C V £ SINH THAI VA TAI N G U Y E N SINH VAT lAU THU" 5
H9 Aporcelaimidae Keys, 1965 p Gi^ngAporcella Andrassy, 2002
4. Aporcella simplex fiindrassy, 2002*
Gioog Aporcelaimellus Heyns, 1965
5. Aporcelaimellus krygeri (Dithvscn, 1928) Heyns, 1965 6. Aporcelaimellus oblusicaudatus (Bastian, 1865) Altherr, 1968 7. Aporcelaimellus acaudatus Andrassy, 2002*
8. Aporcelaimellus alius Andrassy, 2002*
9. Aporcelaimellus sp.
Ho Belondiridae Thorne, 1939 Giflng ./^oncWHm Cobb, 1920
10. Axonchium amplicoUe Cobb, 1920*
11. Axonchium shamimi Baqri ScKhera, 1976*
12. Axonchium sp.
Giong Belondlra Thome, 1939
13. Belondlra murtazai Siddiqii, 1968 Giong Metaxonchium Coomans & Nair, 1975
14. Metaxonchium sp.
H9 Dorylaimellidae Jairajpuri, 1964 Giong Dorylalmellits Cobb, 1913
15. Dorylaimellus sp.
H9 Dorylaimidae De Man, 1876 Giong Z)ory/a;/ni« Dujardin, 1845
16. Dorylaimus stangnalis Duyardin, 1845 B9 Leptonchidae Thorne, 1935
Giong Leptonchus Cobb, 1920
17. Leptonchus granulosus Cobh, 1920*
Gidng Proleptonchus Lordello, 1955
18. Proleptonchus aestivus LordeWo, 1955 19. Proleptonchus sp.
Ho Longidoridae Thorne, 1935 Gi6ng Xiphinema Cobb, 1913
20. Xiphinema americanum Cobb, 1913 21. X. brasillense Lordello, I95I 22. X. insigne Loos, 1949 23. X. radicicola Goodey, 1936 Giong Longidorus Micolelzky, 1922
24. Longidoriis elongatus (dc Man, 1876) Micolelzky, 1922
HQl NGHj KHOA HQC T O A N Q U O C V £ SINH T H A I V A T A I N G U Y E N SINH VAT L A N THCf 5
Hg Mydonomidae Thorne, 1964
Gidng Dorylaimoides Thome and Swanger, 1936
25. Dorylaimoides microamphidius Ahmad & Mushtaq, 2004*
26. Dorylaimoides filicaudatus iana& Baqri, 1981*
Gidng A/fjroi/a Baqri and Jairajpuri, 1969 27. Morasia sp.
Hg Nordiidae Jarajpuri & Siddiqi, 1964 Gidng Oriverutus Siddiqi, 1971
28. Oriverutus parvus Ahmad & Araki, 2002 29. Oriverutus sp.
Ho Qudsianematidae Jarajpuri, 1965 Gidng 5oreo/a/m«5 Andrassy, 1998
30. Boreolaimus sp.
Giong Crassolabium Yeates, 1967
31. Crassolabium aenigmaticum Vu, Ciobanu, Abolafia & Peiia-Santiago, 2010 Giong Discolaimus Cobb, 1913
32. Discolaimus sp.
Gidng Eudorylaimus Andrassy, 1959
33. Eudorylaimus eudorylaimoides Andrassy, 1981*
34. Eudorylaimus subdigilalis Tjepkema, Ferris & Ferris, 1971*
35. Eudorylaimus sp.
Giong Labronema ThoruQ, 1939
36. Labronema glandosum Rahman, iairajpuriy Ahmad & Ahn)ad, 1987 37. Labronema sp.
Giong Microdorylaimus Andrassy, 1986
38. Microdorylaimus thornei Andrassy, 1986*
Hg Swangeriidae Jairajpuri, 1964 Gidng Oxydiriis Thome, 1939
39. Oxydinis sp.
Ghi chii: * Loai ghi nhan lan diu cho khu h^ Vift Nam.
Ket qua nghien cuu da chi ra rang hg Qudsianematidae cd sd loai nhieu nhat vdi 9 loai chiem ty le 23%, tiep Iheo la hg Aporcelaimidae cd 6 loai chldm ty 1^ 15,4% tdng sd loai/dang loai da dugc ghi nhgn tai VQG Yok Ddn. Hai hg Belondiridae va Longidoridae cd 5 loai chiem ty le 12,8% va ba hg Actinolaimidae, Leptonchidae va Mydonomidae cd 3 loai chiem ty I? 7,7%
tdng sd loai/dang loil da dugc ghi nhan d VQG Yok Ddn. 3 hg cd sd lugng loii bat gap il nhat la Doo'laimellldae, Dorylalmidae va Swangeridae chi chl6m ty Ie 2,6% tdng sd loai/dgng loai d3 dugc ghi nhan tgi diy.
Trong tdng sd 39 loai/dang loai tuyen triing thudc bg Dotylaimida da dugc xac dinh d VQG Yok Ddn cd 13 loii da lung dugc ghi nhin d Viet Nam chiem ty i? 33,3% tdng sd Ioai ghi nhan d VQG Yok Ddn. Cic loai nay thugc 9 gidng li Aporcelaimellus (hg Aporcelaimidae);
HOl NGHI KHOA HOC T O A N Q U O C V E SINH THAI VA TAI NGUYEN SINH VAT L A N THLT 5 / ndira(hg Belondiridae); Dorylaimus (hg Dorylaimidae); Proleptonchus (hg Leptonchidae);
Tohinema, Longidorus (hg Longidoridae); Oriverutus (hg Nordiidae); Crassolabium va t^ronem (hg Qudsianematidae). Cac Ioai nay cung la lan diu tien c
jTen trimg bg Dorylaimida tai khu virc Tay Nguyen.
1 dugc ghi nhgn cho khu
Swangenidae Qudsianematidae Nordiidae Mydonomidae Longidoridae Leptonchidae Dorylaimidae Dorylaimeilidae Belondiridae Aporcelaimidae Actinolaimidae
^ • i 2.6
^ • 1 2.6
^ H 2.6 5.1
• • 1 7.7
w^m 7.7
^ ^ 7.7
Hinh I. Ty 14 % so lodi tuyen trung (theo cdc hg) thugc bo Dorylaimida dirge ghi nhgn tgi VQG Yok Ddn
Die bl?l kdl qua nghien cuu da lin diu tien ghi nhin mdi cho khu he tuyen trimg bd Dorylaimida d Vi?t Nam 12 Ioai thugc 8 gidng chiem ty Ie 30,8%, dd la cac gidng Paraclinolaimus (hg Actinolaimidae); Aporcella, Aporcelaimellus (hg Aporcelaimidae);
Axonchium (hg Belondiridae); Leptonchus (ho Leptonchidae); Dorylaimoides (hg Mydonomidae); Eudorylaimus va Microdorylaimus (hg Qudsianematidae) (xem cic Ioai chl tiet d danh sach thinh phin loai).
I Loai da ghi nhan d Viel Nam
I Loai dugc ghi nhgn lan dau lien d Vigt Nam
Loai chira dmh ten
Hinh 2. Tyl^% cdc lodi/dgng lodi ghi nhdn tgi VQG Yok Don
Trong sd 12 loii tuyen trimg bd Dorylaimida ghi nhin mdi cho khu he tuyen triing d Vi?t Nam cd 6 Ioai thugc 4 gidng Ii ghi nhgn mdi ve gidng cho khu he tuyen triing Viet Nam. Cic giong dd la Paraclinolaimus (hg Aclinolalmidae); Dorylaimoides (hg Mydonomidae);
Eudorylaimus va Microdorylaimus (hg Qudsianematidae) (xem danh sach chi tiet d tren). Md la chi tiet dgc diem chan logi cic loii va gidng dugc ghi nhgn mdi cho khu he tuyen Iriing Viet Nam se dugc trinh biy trong nhung bii bio khic sip tdi.
HQI NGHj KHOA HQC T O A N Q U O C V E SINH T H A I V A TAI N G U Y E N SINH VAT L A N T H g 5 Cd 14 dang loai thudc 13 gidng Ii chua xac djnh dugc ten do cdn thidu cic tai iieu tham khao lien quan.
III. KET LUAN
Ket qua nghien cuu budc dau ve thinh phan Ioai tuyen triing bg Dorylaimida lgi VQG Yok Ddn da xac djnh dugc 39 loil/dang loil thugc 22 gidng 11 hg. Trong dd, ghi nhgn mdi cho khu he tuyen triing d Viet Nam 12 loii thugc 8 gidng 6 hg.
Die biet k£t qui nghien cim ciing da ghi nhgn 4 giong mdi khdng chi cho VQG Yok Don ma cho ca khu he tuyen triing Viet Nam, dd la cac giong: Paractinolaimus (hg Actinolaimidae);
Dorylaimoides (hg Mydonomidae); Eudorylaimus va Microdorylaimus (hg Qudsianematidae).
Ngoai ra, 13 loii tuyen trimg thugc bg Dorylaimida da timg dugc ghi nhgn d Vi?l Nam trudc do ciJng dugc ghi nhgn Iin dau tien d VQG Yok Ddn cDng nhu khu vuc Tay Nguyen.
Ldi cdm an: Cong bd ndy Id mgt phdn kit qud nghiin cuu cita de tai TN03/07 thugc chuang trinh Tdy Nguyen III.
TA! LIEU THAM KHAO
1 Alavarcz-Ortega S. S., Vu T. T. T., Pena-Santiago R., 2010. J. Nematode Morphol. Syst., 13 (2):
107-122.
2. Andrassy L, 2009. Free living nematodes of Hungary (Nematoda Errantla). Hungarian Academy of Science. Budapest.
3. Carbonell E., Coomans A., 1985. Nematologica, 31:379-409.
4. Nguyen T. A. D, Vu T. T. T., Ahmad W., Pena-Santiago R., 2011. J. Nematode Morphol. Syst., 14 (1): 63-69.
5. Nguyen T. A. D., Vu T. T. T., Pefia-Santiago R, 2012. Tgp chl Sinh hgc, 34 (3): 275-282.
6. Nguyen T. A. D., Vu T. T. T., Pefla-Santiago R, 2013. Tgp chl Sinh hgc, 35 (2): 133-139.
7. Seinhorst J. W., 1959. Nemalology, 4: 67-69.
8. Vu T. T. T., Ciobanum., Abolafia J., Pena-Santiago R, 2010. Journal ofNatural History, 44 (33- 34): 2049-2064.
DIVERSITY OF FREE-LIVING TERRESTRIAL NEMATODES (Nematoda: Dorylaimida) AT YOK DON NATIONAL PARK, DAK LAK PROVINCE
v u THI THANH TAM, NGUYEN THI ANH DUONG
SUMMARY
This is the first research on free-living lenestrial nematodes in order Dorylaimida not only in Yok Don National Park, but also for Tay Nguyen area.
The research result has shown that 39 species of Dorylaimida w^ere identified from Yok Don National Park, belong 22 genera, 11 families. In the total of 39 species were identified, 12 species are new records for the Vietnam's fauna, belong 8 genera 6 families (see more detail in the tist of Dorylaimida species, with symbol (*) as a remartt for new recond). Especially, 4 genera such as Paractinolaimus (famiV Actinolaimidae); Dorylaimoides (family Mydonomidae); Eudorylaimus and Microdorylaimus (fami^
Qudsianematidae) are recorded for the first lime for Vietnam's fauna.
In addition. 13 species of free-living tenestrial nematodes in order Dorylaimida were identified in other areas from Vietnam in previous also they were recorded in Yok Don. However, there are still 14 species that were not identified due to not available references.