NGHIEN c u u
PESEARCH
Giai phap nang cao chat lupng dao tao lao ddng tai he thdng cac trucoig thudc Bp Cdng Thuong
giai doan 2015-2020
ThS. NguySn Tbi Mai Lan Bai hoc Cong nghiep Ha NOi
H
e thdng cAc ttudng ctia Bp Cdng Thuong ttong nhting nAm viia qua dA cd sy phat tridn nhanh vd quy md vA ed nhting Udn bd ve chdt lupng dAo tgo. Trong giai dogn 2006 - 2010, sd tiudng dai hpc (DH) tAng tii 2 ttudng len 10 ttxrong, sd tiudng cao dAng (CD) tAng hi 16 ttudng len 26 ttudng. HAng nam cAc ttudng eua Bp Cdng Thuong cung cAp khodng 200.000 lao dpng trinh dp DH, CD, tiung cAp chuyen nghiep vA cAc cAp lrinh dd nghd. CAc tiudng thudc Bd Cdng Thuong hAu hdt ed quA ttinh hinh tfiAnh, phdt ttidn ttdn 40 nam, hogt ddng lheo md hinh tiudng da nganh nghd, da cAp bAc dAo tgo, tti dAo tgo nghe den giao dye DH, trong dd chti ydu Id dao tao nhan luc khdi nganh ky Uiuat - cdng nghd theo hudng thuc hanh.1, Nhimg ket qua dat iluirG
Bp Cdng Thuong la mpt ttong nhung Bd cd sd lupng ldn cAc co sd dAo tao. DAc diem etia cac ea sd dAo tgo thudc Bp IA Unh da ngAnh, da nghd, nhieu tiudng ed Ijch sti hinh thAnh lAu ddi, cd dieu kien thuAn lgi vd co sd vAt chAt, kinh nghiem dao tgo.
Trong 15 nam qua, cac co sd dao tao lhudc Bp da cd nhtmg phAt tridn dang ke, vdi 10 trudng CD dupc nang cAp len DH hoAc thanh lap mdi, 26 tmdng ttung cap chuyen nghidp dupc nAng len cao dAng chuyen nghidp, 10 trudng tmng cdp chuyen nghipp hogc tiung cdp nghd duoc nAng cAp ldn CD nghe.
Cung ttong thdi gian dd, nhieu trudng da cd nhieu cd gAng phat huy Unh than ttt chti, nAng ddng trong cdng tac xay dyng va nang cao ehAt lupng dpi ngfl giao vidn, cAn bp quAn ly, tAng cudng co sd vat chAt, ddi mdi ndi dung, chuong trinh, phuong phap dao tgo, nang cao hidu qua edng tae quAn ly, thyc fiipn xA hpi hoA giAo dye vA da dgt dupc mpt sd ket qua ndi bAt:
Phat tridn vd quy mP, md ipng nganh nghe, nang cao chAt lupng dao tao nhAm dap ting nhu cAu san xuat cdng nghidp. hoat dpng thuong mgi va cdng tac quAn ly. Mdt sd tiudng dA td chtic td't edng tAc nghien ctiu khoa hpc, lao dpng sAn xudt, djeh vu dem Igi fiieu quA thidt thyc eho cdng tac day va hpc, gdp phAn cai thidn ddi sd'ng vAt ehAt vA tinh thdn cho cAn bd, giAo vien, nhan vidn va hpe sinh, sinh vien. CAc trudng ddu dA cd nhiing budc phAt tridn vd ca sd vat chdt de dAp iing nhu cAu dgy va hpc ttong giai dogn mdi.
2. Han Ghe va nguyen nhan
Tuy nhidn sy phAt tridn dd cung gdp phAi nhidu hgn chd. Hgn che Uiti nhAt IA vd phAn bd vi In dja ly ctia cdc CO sd dao tgo, do cd sy sAp nhAp tti nhidu Bd ttong qua ttinh hinh thAnh vA phAt tridn Bp ndn hidn nay tten eting mdt dia bAn ctia mpt sd linh hoAc UiAnh phd ed kha nhidu co sd dAo tgo thude Bd vdi nhting ngAnh nghd dAo tao tuong ty. Tu sau khi Bd Cdng Thuong dupc tai lap cho ddn nay vAn chua cd mpt bAn quy hogch mgng ludi vd phat tridn tdng thd cAc co sd dAo tgo thudc Bd. Didu nay dAn ddn hogt dpng eua cAe ca sa dao tao chua thuc sy gAn kdt vdi myc tieu etia cAe quy hogch phat tridn kinh td xA hpi, quy hogch phAt tridn ngAnh ctia cac dja ban.
Thii hai, mAc du quy md dao tgo ctia cAc co sd duae md rdng, nhung sy phdt tridn dd chua di ddi vdi viec dAm bAo va nang cao chdt lupng dao tgo, chua thyc sy dap iing ydu cAu ctia san xuAl kinh doanh, chua theo kjp nhiing Udn bp vd khoa hpc cdng nghd.
Hgn ehd thti ba IA chAt lupng ctia ddi ngti giao vidn, gidng vien ctia cac trudng cdn chua dgt yeu cAu. Sd lupng giao vien, giang vien cd trinh dd tti thgc sy tid len mac dti da ed tidn bd (50% giang vien DH va 43%
giang vidn cao cd trinh dp thgc sy, 10% giAng vidn DH va 2% giang vien CD Id tidn sy). Song so vdi myc tidu dd la ctia Chinh Phu ddn nam 2020 qua cAc van ban dupc ban hanh (21% giang vidn DH vA 4% giAng vien CD cd ttinh dp tidn sy, 100% giAng vidn DH, 60% giAng vien CD, 38,5% giao vien tmng cAp chuydn nghiep cd ttinh dp thac sy) Uii cdn khA xa. Mpt sd trudng cdn hgn che ve sd lugng giAo vien vdi ty ip hpc sinh/giAo vidn cao so vdi qui djnh.
Thti tu IA hgn che ve co sd vAt chAt ctig cAc co sd dAo tgo. Mac du cAc tiudng ttong nhiing nAm gAn dAy da dupc quan tAm dAu tu tti ngAn sAch NN, nfiidu co sd dA ty huy dpng dupc cAc ngudn vdn bd sung dd dau tu nhA xudng vA tiang thidt bl dgy bpc, nhung phAn ldn vAn chua dAp ting dti so vdi ydu cAu vA chua ddng bp.
Thti nAm, kinh phi dAu lu cho dAo tgo ddi vdi cAc ttudng cdng lAp cdn hgn chd; cdng tAc xA hpi hda giAo due, dAo tao gap khd khAn do cAc tiudng chua dupc chti dpng ve mtic thu hpc phi. CAc trudng tryc lhupc
52
^ Tt CHAU A •doanh ngfiiep gAp rAt nfiieu khd khAn trong cAc mat hogt ddng vA dAm tiAo chat lupng dAo tao do ngudn kinh pfii han che.
Ben egnh nhiing han ehe mang tinh chti quan ttdn, cdn cd nhiing thAch thtic tti ben ngoAl IAm hgn ehe sy phAt tiidn ctia cAc co sd dAo tgo thudc Bp nhu: fdid khAn ttong vdn de tuydn sinh ddi vdi cAc trinh dd CD, hung cAp chuydn ngfiiep vA dgy nghd; khd khAn ttong cAn ddi thu chi tAi cfiinh, v.v...
Dd khAc phuc nhting hgn chd ttdn vA timg budc xAy dyng he thdng co sd dAo tgo ctia Bd Cdng Thuong dgt chAt lugng ngAy cAng eao, dAp ting ydu cAu xA hgi va phAt trien bdn viing cAn ed nhting giai phap ddng t>d, ttong dd vide td chuc, sAp xdp lai mgng ludi ttiidng Uiupe Bp CPng Thuong ddng vai tid quan ttpng.
3. Niii dgng to chui:, sip xep mang linri cac tnmrig den nam 2020
3.1. Tang quy md va sd lupng trudng dao tao nhan lyc nganh Cdng Thuong
Quy hogch phat tridn nfian lyc ngAnh Cdng Thuong giai dogn 2011-2020 tai Quydt djnh sd 7040/t3D-BCT ngAy 30/12/2011 xac djnh myc tidu xAy dung ddi ngti lao dpng chAt lupng cao theo chuAn qudc gia, khu vyc vA timg budc tidn tdi chuAn qudc td, lAp tmng uu Udn Iinh vuc cdng nghidp cdng nghd cao, cdng nghidp co kfii, cdng nghidp chd bien, cdng nghiep nAng luong, cdng ngfiiep khai khoAng, luy^n kim, hoA ehAt, edng nghidp ho ttp, djeh vu thuang mai...Cung ung kip then yeu cAu nhAn lyc ttong thdi ky cdng ngtlipp hda, fii^n dgi hda dAt nudc.
Hmhl. Qoy hof ch ^non nhan 1 ^ nganh Cong ThitODg, 2D11-2020
• C6iigs^i$p DlliuingiB|i
- Tiong Unh vuc cdng nghidp, myc tidu phdt ttidn nhan lyc tang lu muc 7,9 tiieu ngudn nam 2010 len mtic khoang 10 ttidu ngudi nAm 2015 va gAn 12 trieu ngucri nam 2020.
- Trong linh vuc thuang mgi, muc Udu phdt trien nhan lyc tang hi mtic 5,5 lridu ngudi nam 2010 Idn khoAng 7 trieu ngudi nAm 2015 vA khoAng 8,5 tridu ngudi vdo nam 2020. Nhan lyc qua dAo tgo nAm 2015 khoAng 5,6 tridu ngudi, ty le 80,0% tdng nhAn lyc linh vyc Uiuong mai; nAm 2020 khoAng 7,5 lrieu ngudi, ty Id 88,2%.
Tren ca sd do xAc dinh nhu cau dao tgo mdi hAng nam cua nganh Cdng Thuong ddn nam 2020. TTieo quy hoach ddn het nam 2015, mdi nam can dao tao mdi hd dai hpc khoAng 100.000 SV, ndu tinh binh quAn mdi tiudng tuyen sinh hAng nam dAo tgo cho ngAnh khoang 1000 SV DH tiii cAn ed it nhAt khoAng 100 ttudng DH tham gia dAo tao cho ngAnh. Vi vAy cAn ed quy hoach ve mang ludi ttudng DH tiiude ngAnh Cdng Thuong vA loan he thdng giao dye qudc dAn dd dAm bao thyc hien dupc quy hogch phat ttidn nhan Iyc cho nganh va xa hdi.
Nhu vay, ngoAi cAc ttudng ctia Bp Cdng Thuong, edn phAi huy ddng cAc tiudng, cAc co sd dAo tao IdiAc ttong he thdng giAo due qudc dAn tiiam gia dAo tgo mdi nhan lyc cho ngAnh.
3.2. Tap tiung vao cac ngAnh nghd ddo tgo cae ngAnh cAn uu tidn dAu hi phAt ttidn: CNTT, cdng nghe co khi, co dipn tti, ty dpng hoA, cdng nghe sinh hpc, cdng nghp vAt lieu mdi, cdng nghiep che bidn, det may, TMDT, du Ijch, khAch san, quAn tri kinh doanh, nAng lupng, kinh td nang lupng,...
Ddn nam 2020, sd sinh vidn khdi nganh cdng ngfudp, giao thdng va xay dyng chidm khodng 3f%, kfidi ngAnh khoa hpc lu nhidn, khoa hpe xA hdi vA nhan van khoang 14%, khdi nganh su phgm vA quAn ly giAo due khoang 10%, khdi ngAnh kinh td, quAn hi kinh doanh, ke toan, tai chinh, ngan hang, Iuat va tt^
gitip xa hdi khoang 31%, khdi nganh ndng - iam - ngu khoang 5%, khd'i ngatih y - dupc khoAng 6% vA khdi ngAnh nghe thuat, the due - the thao khoang 4% trong tdng sd sinh vidn dAo tgo.
Tren eting mdt dia ban lAp tmng thyc hien nfiiem vy dao tao nhting ngAnh nghd cd thd mgnh ctia dia phuong, etia vung.
3.3. TAng cudng chAt lupng ddi ngti giAng vien CAc trudng ctia Bp CPng Thuong IA cAc ttudng dao tao da nganh, da cAp trinh dp. CAn cti quy djnh etia Bd GiAo due va Dao tgo ve ty le hpc sinh, sinh vien quy ddi/ 1 giao vien quy ddi, den nam 2015 ty le nay phAi dAm bAo 25 HSSV quy ddi/ 1 giAo vien quy ddi. DAy la CO sd de cac trudng xAy dyng dpi ngti theo quy md HSSV ctia tiing tmdng.
Vd tiinh dp ctia dpi ngti giAng vidn, theo quy dinh tai Quyet djnh sd 711/QD-TTg ngay 13/6/2012 phe duyet "Chien lupc phAt trien giAo due 2011-2020" cAn ddm bAo den nAm 2020: 38,5% giAo vien tmng cAp chuydn nghiep, 60% giAng vidn CD vA 100% giAng vidn DH dat tiinh dp Uiac sy ttd Idn; 100% giAng vidn DH vA CD sti dung ttiAnh Uigo mpt ngogi ngti.
4. Cac giai phap
4.1. Nhdm giAi phAp ve lAl chinh
- Tang cudng quan ly, nang cao hieu quA su dyng ngAn sAch NN: Dau hJ ngAn sAch NN cho co sd vAt
53
NGHIEN Cliu
- —SESZARCHi. -
efiat, xAy dyng co fjAn vA nang eao trinh dp dpi ngti giang vien nhAm dAm fiAo cfiAt iupng dao tgo vA dAp ting didu ki^n sAp xdp, nang cAp cac tiudng CD tfiAnh trudng DH theo Ip trinh;
- DAy manh xa hpi hoA giAo dye: cAc co sd dao tao cAn ddy mgnh cdng tac xa hpi hda giAo dye, huy ddng mpi ngudn vdn ngoAi ngAn sAcfi, ngudn ttAi ptiidu CWnh phti dd dAu tu xAy dung ea ban, ttich Idnh pfii (khoang f 0%) hi ngudn hpc pfii de tang cudng dAo tgo giang vien;
- XAy dyng vA dd xuAt co chd tai ciiinh dac Uiti cho cAc ttudng ttpng didm.
4.2. Nhdm giAi phap vd pfiat ttidn ddi ngti giang vien, can f>p quAn ty
- Bd sung sd tupng, nang cao chAt lupng giAng vien DH, CD, CD nghd dd dgt djnh mtic quy djnh ve ty le sinh vidn/ giAng vidn ddi vdi cAc budng DH, CD, CD nghd, eAc nhdm ngAnh nghd dao tgo:
- CAc CO sd dAo tgo chti ddng h6 trp cAe giAng vien, nhAt IA cAc giAng vien ttd tt'eh eye ehuAn bj cAe dieu iddn, dgc bi$t vd ngogi ngti dd di hpc nghien ctiu sinh, h6 sung lyc lupng tidn sy giAng dgy tai cAc tmdng.
- IChuydn kfiich cAe nhA khoa hpc thudc cAc Vipn ngfiidn ciiu khoa hpc ttong vd i^oAi nudc tham gia giAng dgy d ttudng DH, CD.
- Ddi mdi cdng lAc danh giA giAng vien DH, CD, cao dAng nghd.
4.3. Nhdm cAc giAi pfiAp vd dAu tu tAng cudng co sdvAtchAt
- Tgo didu kidn thuan Igi ve thu tyc de ngfij dja phuong cho cAc tiudng dupc md rpng ddt dd dAm bAo djnh mtic theo qui dinh.
- Tao didu iddn eho cAc trudng chu dpng khai thAc cAc ngudn Iyc dAu tu nfiAm ddi mdi co sd vat cfiAt ky UiuAt, trang Uiidt bj;
- TAng cudng nang lyc va nang cao cfiAt lupng hogt dpng ctia thu vi$n d cdc tiudng; hinh thanh tip thdng thu vi§n dipn tii kdt ndi cae trudng
- Md rpng giao luu qude td cho cac tiudng DH, CD, CD nghd, ttung cAp chuydn ngfiidp, ttung cAp nghd;
- CAc ttudng tAp ttung dAu hi hidn dai hoa ttang Uiidt bj phdng hpc, giAng dudng, nAng cao chAt lupng eAc hoat dpng djeh vy cho sinh vidn;
- DAU tu cAi tgo, nAng cAp vA xAy dyng mdi cac khu KTX sinh vidn, nfiAt IA ddi vdi cdc tiudng d khu vyc Uianh phd HA Npi, thAnh phd Hd Chi Minh.
4.4. Nhdm cAc giAi pfiAp vd quan ly
- Tridn kfial rpng rAi cdng tAe dAnh giA vA kidm dinh cfiAt lupng ^Ao dye DH; thyc fudn dinh ky xep figng cAc tiudng DH, CD theo h u i ^ dAn ctia Bd Giao dye vA DAo tgo;
- Tang cudng cdng tAc dy t>Ao nhu cAu ngudn nhAn
lyc nham cung c ^ cAc du lipu thdng kd, thdng tin, dy bAo dAy dti, efiinh xAc, phuc vy cho edng tAc quy hogch pfiAt ttidn ngAnh vA co sd dAo tao;
- Thyc fudn dao tao da nganh, da Unh vyc, da cAp ddi vdi cAc trudng;
- TAng cudng quAn ly cdng tdc tuydn sinh, dAo tgo ctia cac ttudng, dap ting cac Udu cfif bdo ddm chAt lugng do Bp GiAo dye va DAo tgo, Bp Lao dpng - Thuong binh va XA hdi quy dinh.
4.5. Nhdm giAi phAp vd Idioa hpc cdng nghd - XAy dyng phong trAo ngfudn ctiu khoa hpc tai cAc CO sd dao tgo, Udn tdi ngfiidn ctiu theo dat hang vA nhu cAu chuydn giao cdng nghe ctia cdc co sd sAn xuAt;
- xay dung cAe chuong trinh ngfiien ciiu khoa hpc gAn vdi cAe co sd dAo tgo, tgo tien dd dd cAe co sd dao tgo eung eAp eAe dich vu ve khoa hpc vA edng nghd ehAt lugng eao theo nhu cAu xA hdi;
- TAng cudng sy phdi hop giua cAc vidn, tmng tAm ngfiidn ciiu khoa bpc vA cdng nghd vA cAc tiudng DH ttong cdng lAc dAo tgo, ngfiidn ctiu;
- TAng cudng hpp tAc ngfudn ctiu khoa hpc vdi cAc CO sd dAo tgo vA vidn tigfiidn cuu ngoAl nudc.
4.6. Nhdm giAi phAp vd hpp lAc qudc td - DAy mgnh hop lAc qudc td, thu htit cAc ngudn vdn nudc ngoAi dAu tu cho giAo due thdng qua cdc khoAn vidn trp ODA, vi^n ttp khdng hoAn lai ctia cAc td chtic qudc td,
- DAy mgng hogt ddng tham quan, trao ddi kinh ngfiidm vdi cAe co sd dAo tgo d nudc ngoAi, tang cudng tidn kdt dAo tgo vdi cAc nudc nhAm chuydn giao cdng ngh^ giAo due tidn tidn ctia cdc nudc;
- NAng cao phong trdo dgy va hpc ngoai ngu, tmdc het la ddi vdi giao vien, giAng vidn cAc trudng, sau dd IA hpc sinh, sinh vien.
Tai lieu tham khao
1. Bp CPng Thuong (20f3), BAo cAo tdng hpp Quy hogch phAt ttidn nhAn luc ngAnh Cdng Thuang giai dogn 2011-2020.
2. Bp Giao dye va DAo tao; Bd l^o dpng Thuong binh vA xa hpi (2013), BAo cAo Qi^ hogch mgng lu(S cac tiudng dgi hpc, cao dAng vA day nghd giai dogn 2011-2020.
3. Bp Cdng Thuang (2011), Quydt dinh sd 7040/QD- BCTngAy30/f2/20H phd duy^t Quy hoach phdi ttidn nfiAn lyc nganh Cdng Thuang giai dogn 2011 -2020.
