NGHIEN c a u - TRAO 0 0 !
CO QUAN CHONG BAN PHA GIA HANG HOA NHAP KHi(u VAO VI§T NAM
• •
THl/C TRANG VA H I / O N G HOAN THI^N
1. Ban pha gia la hien tugng dugc biet den kha sdm trong thuc tiln thuong mai qudc tg. Mac du cdn cd nhiing quan digm khac nhau song phap lual ciia hau het cac nude dgu coi day la hanh vi canh tranh khdng lanh manh. Do do, nhigu nudc da ban hanh ra dao luat vg chdng ban pha gia tu rat sdm chang han nhu Canada (1904); New Zealand (1905), Australia (1906), Hoa Ky (1916)... Tren binh dien quan he thuang mai da bign, Digu VI Hiep dinh chung vg thug quan va thuang mai (GATT) nam 1947 la van kien phap 11 dau tien quy dinh vg van dg nay. Tuy nhien, Dieu VI GATT nam 1947 mdi chi quy dinh nhiing van de mang linh nguygn tac chung vg chdng ban pha gia, khdng quy dinh cu the ve thu tuc ap dung bien phap chdng ban pha gia va day chinh la nguyen nhan ma nhieu qudc gia da lam dung bien phap nay dg thuc hien chinh sach bao hd thai qua cho thi trudng ndi dia.^'^ Do dd, nam 1967, cac ben trong hiep dinh GATT da ki mdt ban thoa thuan chi tigt hon lign quan dgn chdng ban pha gia. Thoa thuan nay cd tgn ggi la Hiep dinh thuc thi chdng ban pha gia va den nam 1995 vdi su ra ddi ciia Td chiic thuong mai the gidi (WTO), van de ban pha gia va cac bien phap chdng ban pha gia
ThS. DOAN TRUNG KIEN * trong thuong mai qudc tg dugc digu chinh.
bdi Hiep dinh thuc thi Digu VI cua Hiep dinh chung vg thug quan va thuong mai nam 1994 (thudng dugc ggi la Hiep dinh chdng ban pha gia ciia WTO-AD A). La mdt trong nhiing hiep dinh thuang mai da bign ciia WTO, ADA cd hieu lire bat bugc ddi vdi tat ca cac nudc thanh vign ciia WTO. ADA ndi rieng va nhiing van kien khac ciia WTO ndi chung dugc coi la mdt bd phan cau thanh cua he thdng phap luat ciia qudc gia thanh vien. Vi vay, cd nhiing qudc gia thanh vien khdng ban hanh ra Luat chdng ban pha gia rigng ciia minh ma ap dung true tigp cac quy dinh ciia ADA. Tuy nhign, da sd cac qudc gia ban hanh ra cac dao luat vg chdng ban pha gia dg vua lap lai cac nguyen tae eua ADA vira bd sung thgm cac dieu khoan chi tigt dg thi hanh cho phu hgp vdi thuc tien cua qudc gia minh. Dg chu ddng ndi luat hoa cac chg dinh ciia WTO nham dap ung ygu cau ciia tien trinh hdi nhap, nam 2004, Viet Nam da ban hanh Phap lenh chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam (PLCBPG). Dg thuc thi ITnh vuc phap luat nay, cac nudc trgn thg gidi ciing nhu Viet
* Giang vien Khoa phap luat kinh te Truang Dai hpc Luat Ha Npi
TAP CHi L U A T HOC SO 6/2010 25
NGHIEN COU - TRAO DOI
Nam deu thanh lap ca quan chu\en trach chju irach nhiem xu li \ a n de chdng ban pha gia. Tu\ nhien. md hinh ca quan xir li van de chdng ban pha gia tren the gidi lai rat da dang. Vi va\. bai viet na> se phan tich thuc trang md hinh co quan chdng ban pha gia hang hoa nhap khau \ ao Viet Nam tren ca sa so sanh \ d i md hinh co quan chdng ban pha gia cua cac nudc tren the gidi, qua do de xuat hudng hoan thien md hinh ca quan chdng ban pha gia hang hoa nhap khau
\ ao Viet Nam.
2. Theo klioan 2 Dieu 7 PLCBPG. Chinh phii thanli lap \ a qu\ dinh td chiic. bd max.
chirc nang. nhiem MJ \ a quyen han cu the ciia ca quan chdng ban pha gia thugc Bg thuang mai (nay la Bd cdng thuang) gdm ca quan dieu tra chdng ban pha \ a Hdi ddng xu li vu viec chdng ban pha gia.
- Co quan dieu tra chdng ban pha gia De cu the hoa qu> dinh tren. Chinh phii da ban hanh Nghi djiili sd 06 2006 ND-CP ngay 9/T'^2006 quy dinh chirc nang. nhiem
\'u. qu\en han \'a ca cau td chiic cua Cue quan li canh tranh. Theo do. Cue quan li canh tranh thuc hien cac nhiem xoi. qujen han theo quy dinh ciia phap luat ve canh tranh- chdng ban pha gia. chdng trg cap. ap dung cac bien phap tu ve ddi vdi hang hoa nhap khau \ a o \'iet Nam. bao ve quyen Igi ngudi tieu dung. \ ' e \iec thuc hien chiic nang chdng ban pha. theo khoan 5 Dieu 2 Nghi dinli na\. Ca quan quan li canh tranh true thugc Bg cdng thuang cd tham quyen:
(i) Thu li, to chiic dieu tra viec nhap khau
hang hoa nudc ngoai vao Viet Nam.de de xuat ap dimg cac bien phap chdng ban pha gia theo quy dinh cua phap lual: (iij Kien nghi Bp iruong Bd cdng thuang ra quyet dinh ap dung thue chdng ban pha gia tam thdi; (iii) Bao cao ket qua dieu tra len Hdi ddng xu li Mi viec chdng ban pha gia xem xet, trinh Bd trudng Bd cdng thuong ra quN et dinh ap dung hoac khdng ap dung cac bien phap chdng ban pha gia ddi vdi hang hoa nhap khau vao Viet Nam; (iv) Chu tri, phdi hgp \ di cac ca quan lien quan hudng dan thuc hien, ra soat viec chap hanh cac quyet dinh ap dung cac bien phap chdng ban pha gia. Theo Dieu 12 PLCBPG. khi td ehiic dieu tra \iec nhap khau hang hoa nudc ngoai vao Viet Nam dg de xuat ap dung cac bien phap chdng ban pha gia theo qu} dinh ciia phap luat. CO quan dieu ira chdng ban pha gia cd tham quyen dieu tra cac ndi dung sau:
(i) Xac dinh hang hoa ban pha gia vao Viet Nam va bien do ban pha gia; (ii) Xac dinh thiet hai dang ke hoac de doa ga\ ra thiet hai dang kg cho nganh san xuat trong nudc tren CO so xem xet cac ngi dung sau: (a) Khoi lugng, sd lugng hoac tri gia hang hoa ban pha gia \ao Viet Nam so vdi khdi lugng. sd lugng hoac tri gia hang hoa tuang tu dugc san xuat hoac tieu thu trong nudc da, dang hoac se tang len dang ke mdt each tu) et ddi hoac tuang ddi; (b) Tac ddng ve gia ciia hang hoa bi yeu cau ap dung bien phap chdng ban pha gia den \ iec phai ha gia hoac kim ham kha nang tang gia hgp li cua hang hoa tuong tu trong nudc; (c) Tac ddng xau
26 TAP CHi LUAT HOC SO 6/2010
NGHIEN CCrU-TRAO 001
dgn nganh san xuat trong nudc hoac dgn su hinh thanh nganh san xuat trong nudc; va (iii) Quan he giua viec ban pha gia hang hoa vao Viet Nam vdi thiet hai dang kg hoac de doa gay ra thiet hai dang ke cho nganh san xuat trong nudc.
Vdi quy dinh trgn, phap luat Viet Nam da trao cho mpt co quan duy nhat la Cue quan li canh tranh cd tham quyen digu tra hanh vi ban pha gia va dieu tra dg xac dinh thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra cho nganh san xuat lrong nudc. Md hinh mdt co quan digu tra chdng ban pha gia cd tham quygn dieu tra ca hai npi dung la xac dinh hanh vi ban pha gia va xac dinh thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra cho nganh san xuat lrong nudc ciing dugc ghi nhan lrong phap lual chdng ban pha gia cua Lign minh chau Au va cua mgt sd nudc khac nhu Han Qudc, An Do, Thai Lan... Chang han, theo phap luat chdng ban pha gia ciia Lign minh chau Au hay Han Qudc thi Uy ban chau Au (EC)*^-* hay Uy ban thuong mai Han Qudc (KTC)^^* la CO quan cd trach nhiem lrong viec dieu tra ca viec ban pha gia va thiet hai do viec ban pha gia nay gay ra. Tuy nhign, mdt sd nudc trgn thg gidi lai thanh lap hai CO quan ddc lap de thuc hien digu tra viec xac dinh hanh vi ban pha gia va xac dinh thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra cho nganh san xuat lrong nudc. Chang han nhu Phap luat chdng ban pha gia ciia Hoa Ky, Canada... Ching han theo phap luat chdng ban pha gia ciia Hoa Ky, Bg thuang mai (DOC) la CO quan hanh phap cd tham quygn
digu tra viec ban pha gia va xac dinh bign bd ban pha gia, cdn Uy ban thuong mai quoc tg Hoa Ky (ITC) la co quan ddc lap cd tham quyen digu tra vg thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra cho nganh san xuat ngi dia ciia Hoa Ky.' ' Phap luat chdng ban pha gia cua Canada thi quy dinh: Cue dich vu bign gidi Canada (CBSA) cd trach nhiem digu tra hanh vi ban pha gia vao thi trudng Canada, cdn Toa an thuong mai qudc tg Canada (CITT) co trach nhiem lign hanh dieu tra vg kha nang gay ra hoac de doa gay ra thiet hai ddi vdi nganh san xuat npi dia ciia Canada.^^'
Nhu vay, ngu can cii vao npi dung dieu tra dg ap dung bien phap chdng ban pha gia, tren thg gidi cd hai md hinh co quan dieu tra chdng ban pha gia. Viec thigt kg md hinh mdt co quan digu tra hay hai co quan digu tra chong ban pha gia la hoan loan tuy thudc vao digu kien va hoan canh vg chinh tri, kinh tg, van hoa, xa hpi ciia mdi nudc.
Viec phap luat Viet Nam lua chpn md hinh mdt CO quan duy nhat cd tham quyen digu tra chdng ban pha gia la phu hgp vdi nhu cau cai each bd may hanh chinh d Viet Nam trong giai doan nay. Ddng thdi chdng ban pha gia la chinh sach mdi ngn chiing ta chua cd nhigu kinh nghiem, chua cd nhieu ngudn nhan luc vg ITnh vuc nay va dac biet sir dau lu ve tai chinh cho cdng tac digu tra chdng ban pha gia cdn han chg thi viec lira chgn md hinh mdt co quan dieu tra chong ban pha gia la Cue quan li canh tranh thudc Bg cong thuang la hgp li. Vi thuc tien cho
TAP CHI L U A T HOC SO 6/2010 27
NGHIEN CQU - TRAO 001
thay chi nhiing nudc cd lich su ap dung bien phap chdng ban pha gia tir lau, cd nhigu kinh nghiem trong cdng tac dieu tra chdng ban pha gia, cd ngudn nhan luc phuc vu cdng lac digu tra ddi dao va cd su dau tu Idn vg tai chinh cho cdng lac digu tra chdng ban pha gia nhu Hoa Ky, Canada...
mdi ap diing md hinh hai co quan digu tra chdng ban pha gia dpc lap de xac dinh hanh vi ban pha gia va xac dinh thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra.
- Hdi ddng xir 11 vu viec chdng ban pha gia
Theo Nghi dinh ciia Chinh phii sd 04/2006/ND-CP ngay 9/1/2006 vg viec thanh lap, quy dinh chiic nang, nhiem vu, quygn han va co cau Id chiic cua Hpi ddng xii li vu viec chdng ban pha gia. chdng trg cap va lu ve, thi Hdi ddng xir li vu viec chdng ban pha gia la id chiic true thudc Bd cdng thuong cd chiic nang: (i) Nghign ciiu, xem xet hd so, cac ket luan cua Cue quan li canh tranh vg cac vii viec chdng ban pha gia;
(ii) Thao luan va quygt dinh theo da sd vg viec khdng cd hoac cd ban pha gia hang hoa vao Viet Nam gay ra hoac de doa gay ra thiet hai dang kg cho nganh san xuat trong nudc;
(iii) Kien nghi Bd trudng Bd cdng thuong ra quygt dinh ap dung thue chdng ban pha gia.
Nhu vay, theo phap luat Viet Nam, Cue quan li canh tranh la eo quan cd chiic nang digu tra vg hanh vi ban pha gia, digu tra ve thiet hai do hanh vi ban pha gia gay ra va xac dinh mdi quan he nhan qua giiia hai ndi dung digu tra trgn. Trong giai doan dieu tra
so bd ngu kgt luan so bd la khang dinh co dil dieu kien dg ap dung bien phap chdng ban pha gia. Cue quan li canh tranh se kien nghi Bd trudng Bd cdng thuang xem xet va quygt dinh ap dung thue chdng ban pha gia tam thdi. Sau khi xem xet kien nghi cua Cue quan li canh tranh, Bd trudng Bd cdng thuang se quygt dinh viec ap dung hay khdng ap dung cac bien phap tam thdi ndi tren. Dgn day vu viec se chuygn sang giai doan digu tra chinh thiic. Tai giai doan dieu tra chinh thiic nay, kgt luan cudi ciing ciia Cue quan li canh tranh se dugc chuygn Ign cho Hdi ddng xii li vu viec chdng ban pha gia xem xet va thao luan. Tai giai doan nay. Cue quan li canh tranh khdng cd tham quyen kign nghi Bd trudng Bd cdng thuang ra quygt dinh ap dung thug chdng ban pha gia chinh thiic ma tham quyen kign nghi Bd trudng Bd cdng thuang ra quygt dinh ap dung thug chdng ban pha gia chinh thiic thudc ve Hdi ddng xu li vu viec chdng ban pha gia.
Tdm lai, cac co quan chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam dugc thanh lap va hoat ddng dua tren nguygn tac cd su phan cdng trong viec thuc hien chirc nang va nhiem vu cua tiing co quan. Cue quan li canh tranh cd chiic nang chinh la digu tra vu viec, cdn chiic nang xu li vu viec lai thudc vg Hdi ddng xu li vu viec chdng ban pha gia. Viec trao tham quygn digu tra vu viec va xii li vu viec cho hai ca quan khac nliau nhu vay la de bao dam tinh khach quan trong qua trinh giai quygt vu viec. Tuy
28 TAP CHi L U A T H O C S O 6/2010
NGHIEN CQu - TRAO 001
nhign, viec trao tham quygn digu tra va xir li vu viec cho hai co quan chdng ban pha gia se lam cho bd may chdng ban pha gia trd nen cdng kgnh, ddi hdi Nha nudc phai xay dung dugc ngudn nhan luc phuc vu cho bp may chdng ban pha gia ddi dao va cd su diu tu manh vg kinh phi cho bp may nay hoat ddng. Bgn canh dd, cac thanh vign ciia Hpi ddng xir li vu viec chdng ban pha gia da phan la cac thanh vien kigm nhiem ngn khdng theo sal dugc qua lrinh digu tra vu viec ma chi dua tren kgt qua bao cao dieu tra ciia Cue quan li canh tranh de thao luan va bieu quygt viec cd hoac khdng cd ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam gay ra hoac de doa gay ra thiet hai dang kg cho nganh san xuat trong nudc. Do dd, Hpi ddng xu li vu viec thudng d vao thg bi dpng va cd the dua ra nhung quyel dinh thieu linh chinh xac, dan tdi lam sai lech quygt dinh ap dung thue chdng ban pha gia CLia Bd trudng Bd cdng thuong. : ;
3. De nang cao hieu qua hoat ddng cua CO quan chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam va qua dd gdp phan nang cao hieu qua ap dung phap luat chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam thi co quan chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam can dugc hoan thien theo hudng:
Thir nhdl, hgp nhat co quan dieu tra chdng ban pha gia va Hdi ddng xir li vu viec chong ban pha gia thanh mdt co quan chdng ban pha gia duy nhat vua thuc hien chirc nang dieu tra va vua thuc hien chiic nang xir
li vu viec chdng ban pha gia dg bao dam viec xir li vu viec chdng ban pha gia dugc lign hanh nhanh chong, thdng sudt lu giai doan dieu tra den giai doan xir li vu viec, qua do se gdp phan nang cao chat lugng hoat dpng ciia bp may chong ban pha gia ddng thdi cung gop phan tiet kiem dugc nhieu kinh phi hoat dpng va tap trung dugc ngudn nhan lire cho CO quan dieu tra chdng ban pha gia. Bdi trgn thuc tg, chirc nang ciia Hdi dong xir II vu viec chong ban pha gia thuc chat la chi la tham muu, lu van cho Bd trudng Bp cdng thuong vg viec co ap dung bien phap chdng ban pha gia hay khdng. Chinh Bp trudng Bd cdng thuong mdi la ngudi co tham quyen quygt dinh cudi cung ve viec ap dung bien phap chdng ban pha gia chu khdng phai la Hdi ddng xu' li vu viec. Do do, neu hgp nhat CO quan dieu tra chdng ban pha gia va Hdi ddng xii li vu viec chdng ban pha gia thanh mpt CO quan thi se lam bp may chdng ban pha gia trd ngn thong nhat, gpn nhe, tiet kiem dugc kinh phi hoat dpng va hieu qua hoat dpng se dugc nang cao.
Thic hai, tach chirc nang thuc thi chinh sach phdng ve thuong mai, lrong do co chiic nang chdng ban pha gia ra khdi chiic nang ciia Cue quan quan li canh tranh. Nhu da dg cap d trgn, theo Nghi dinh sd 06/2006/ND- CP ngay 9/1/2006, Cue quan li canh tranh cd chiic nang giiip Bd trudng Bp cdng thuong thuc hien ba chiic nang la: (i) Quan li Nha nudc vg canh tranh (thuc thi Luat canh tranh); (ii) Bao ve quygn Igi ngudi tieu diing (thuc thi Phap lenh vg bao ve quygn Igi
TAP CHi L U A T H O C S O 6/2010 29
NGHIEN CCrU - TRAO 001
ngudi lieu dimg); (iii) Quan li nha nudc ve cac bien phap phdng ve thuong mai (thuc thi Phap lenh ve viec chdng ban pha gia hang hoa nhap khau vao Viet Nam, Phap lenh ve lu ve trong nhap khau hang hoa nudc ngoai vao Viet Nam va Phap lenh vg chdng trg cap hang hoa nhap khau vao Viet Nam).
Viec thuc hien chiic nang quan li nha nudc vg canh tranh va bao vg quyen Igi ngudi tigu diing ludn co mdi lign he mat thiet vdi nhau vi muc tigu quan trgng nhat ciia chinh sach canh tranh la nham tao lap moi trudng canh tranh lanh manh qua do bao ve quyen va igi ich chinh dang ciia ngudi lieu dung. Tuy nhien, chinh sach canh tranh, bao ve quyen loi ngudi tieu dung va chinh sach phdng ve thuong mai lai dpc lap vdi nhau.
Ngu nhu chinh sach canh tranh nham hudng ldi bao ve quyen va loi ich chinh dang ciia ngudi tigu dung va digu chinh mdi quan he giiia cac doanh nghiep hoat dpng tren cimg mpt lanh thd quoc gia thi chinh sach phdng ve thuong mai lai nham bao ve cac nha san xuat lrong nudc va dieu chinh mdi quan he giu'a doanh nghiep d qudc gia xuat khau va doanh nghiep d qudc gia nhap khau. Vi vay, da sd cae nudc tren thg gidi thigt lap mdt co quan dpc lap thuc hien ehinh sach phdng ve thuong mai ma khdng giao thuc hien chiic nang nay cho co quan quan li nha nudc ve canh tranh. Trong khi do. Cue quan li canh tranh cua Viet Nam vira thuc hien chiic nang quan li Nha nudc vg canh tranh va bao ve quygn loi ngudi tigu diing, vira thuc hien ca chiic nang thuc thi chinh sach phdng ve
thuong mai. Viec quy dinh nhu vay la phii hgp trong giai doan dau khi chiing ta chua co nhigu kinh nghiem trong viec thuc thi chinh sach canh tranh, bao ve quyen Igi ngudi tigu dimg va chinh sach phdng ve thuang mai.
Tuy nhign, viec giao cho Cue quan li canh tranh thuc hien nhieu chirc nang khac nhau nhu tren la khdng edn phii hgp vdi thuc tign va thdng le qude tg. Trong qua trinh nghign Cliu md hinh co quan quan li canh tranh cua cac nudc tren thg gidi cho thay khdng cd bat ki mpt CO quan quan li canh tranh nao thuc hien thgm chiic nang thuc thi chinh sach phdng ve thuong mai. Vg vi tri phap li thi
"ca quan qudn li canh tranh ciia cdc nudc CO the la ca quan ihuoc quoc hoi, chinh phu hoac thuoc bo, cdn ca quan qudn li ve chong bdn phd gid lai thudng true thugc cdc bo thuang mgi, kinh te hoac cong thuang"!"
De dap iing nhiing ddi hdi ngay cang phiic lap va nhay cam cua viec thue thi chinh sach phdng ve thuang mai ciing nhu dg phii hgp vdi thdng le qudc tg, phap luat Viet Nam can phai tach ehiie nang thue thi chinh sach phdng ve thuong mai, trong dd cd chiic nang chdng ban pha gia ra khdi chiic nang cua ca quan quan li canh tranh. Theo dd, co quan quan li canh tranh chi thuc thi chinh sach canh tranh va bao ve quyen Igi ngudi tigu diing, cdn viec thuc thi chinh sach phdng ve thuong mai can phai giao cho mdt ca quan ddc lap thuc hien. Co quan nay cd thg dugc ggi la Cue phdng ve thuong mai. Cue phdng ve thuong mai se cd vi tri phap li la ca quan cap vu, thudc Bd cdng thuang, cd chiie nang
30 TAP CHi LUAT HOC SO 6/2010
NGHIEN CCru • TRAO OOI
thuc hien chinh sach chong ban pha gia, chdng trg cap, tu ve thuang mai va phoi hgp vdi cac doanh nghiep, hiep hdi nganh hang lrong viec ddi phd vdi cac vu kien chdng ban pha gia, chdng trg cap va lu ve thuong mai lign quan dgn hang hoa xuit khiu ciia Viet Nam ra thi trudng nudc ngoai.
Tdm lai, viec hoan thien co quan chdng ban pha gia theo xu hudng nhu phan lich d tren se bao dam xay dung dugc mo hinh co quan chdng ban pha gia thdng nhit, gpn nhe, tang cudng dugc hieu qua, lap trung dugc ngudn luc va chuygn mdn hoa dugc hoat ddng ciia co quan thuc thi chinh sach phdng ve thuong mai ciing nhu co quan quan li canh tranh d Vigt Nam./.
(l).Xem: TS. Djnh Thj My Loan (Chii bien), Chu dong irng pho vai cdc vu liien chong bdn phd gid trong thuang mgi quoc le, Nxb. Lao dpng-xa hpi, tr. 18.
(2).Xem: Khoan I Dieu 6 Quy dinh ciia Hpi d6ng s6 384/96 ngay 22/12/1995 vl v§n dk bao ve ch6ng lai hang nhap khau bi ban pha gia tu cac nuoc khong phai la thanh vien ciia Cpng dong chau Au.
(3).Xem: Sang Jun Kim, Hwang Mok Park and Jin, Distinctive aspects of Korean Anti-dumping scheme und its current tend. May 2t)00, http://www.lexmundi.
com/images/lexmundi/PDF/sang.pdf
(4).Xem: Phong thuong mai va eong nghiep Viet Nam, Phdp luat ve chong bdn phd gid - Nhiing dieu cdn biet. Ha Npi, 2004, tr. 80.
(5).Xem: Co' quan phat trien quoc te Canada va Bp cong thuo'ng Viet Nam, So tay phdp lual chong bdn phd gid, chong tro cdp Canada, 2007, tr. 25.
(6).Xem: Cue quan li canh tranh - Bp cong thuang, yXdy dung mo hinh ca quan qudn li nhd nuvc ve canh tranh, chong bdn phd gid, chong tra cdpyd tu ve trong thuang mgi quoc te. Kinh nghiem quoc te vd de xudt cho Viet Nam, Dt tai khoa hpe cap bp, 2007, tr. 140,
PHAP LUAT CONG DOAN MOT SO
NLTOC... (liip Iheo trang 12)
- Phan biet ddi xu ve lign luong, gid lam hay cac digu khoan va dieu kien lam viec Idiac nham khuyen khich hay khdng khuyen khich tham gia cdng doan.
Phap luat Nhat Ban quy dinh: Danh ung hd lai chinh cho phi hoat dpng ciia cong doan. Digu nay khdng ngan can ngudi sir dung lao ddng cho phep ngudi lao ddng tham khao hoac dam phan vdi chii sir dung lao dgng trong gid lam viec ma khong bi mat thdi gian hay lien luong va quy dinh nay khong ap dung doi vdi su ddng gdp ciia chii su dung lao dpng cho quy phiic Igi cong.
Hoac theo phap luat Indonesia, do la hanh vi: Khdng ira hoac giam luong, de doa, CO chien dich chdng thanh lap cdng doan, tat ca nham ngan can hoac huge ngudi lao ddng thanh lap hay khong thanh lap, trd thanh hay khong trd thanh can bd cong doan.
Tom lai, phap lual cac nudc deu cd nhiing quy dinh de bao ve (dam bao) hoat dpng ciia cdng doan vdi lu each la Id chiic dai dien cho ngudi lao dpng. Dieu can riit ra d day la each thirc thg cheAoa van dg nay lrong lual. Hoac la quy dinh mpt each gian tigp thdng qua viec xac dinh cac hanh vi bi cam (Philippines, Nhat Ban, Indonesia) hoac la quy dinh mdt each true tigp vao mdt sd quan he cu thg dg bao ve hoat ddng cdng doan nhu: viec lam, tign luong, doi xir... Tuy nhign, dii theo hinh thiic nao thi ciing can phai quy dinh ro cac che lai xir li khi cd vi pham./.
TAP CHi L U A T H O C S O 6/2010 31
