• Tidak ada hasil yang ditemukan

Văn hoá tinh thần của người Mường xã Thành Long (huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hoá)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "Văn hoá tinh thần của người Mường xã Thành Long (huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hoá)"

Copied!
7
0
0

Teks penuh

(1)

66 Bid Thi Hue

r A

T U L I E U

DAN TOC HOC

V

VAN HOA TINH THAN CUA NGir6l MirClNG XA THANH LONG

(HUYEN THACH THANH, TINH THANH HOA)

BOI THI HUe

Rgudi Mudng d Tlianh Hoa gdm hai bd phan: Mudng Trong va Mudng Ngoii.

Mudng Trong la cu dan bin dja, sinh sdng lau ddi d Thanh Hoa. Mudng Ngoii (hay cdn ggi li Mudng Cheenh, Mudng Ddo) chu yeu tir Hoa Binh, Ninh Binh di cu vio.

Ngudi Mudng d xa Thanh Long (huyen Thach Thinh, tinh Thanh Hoi) thude Mudng Ngoii, tu ggi (xung) la Moi, con Moi (tu'c la ngudi va con ngirdi). Theo gia phi hg Dinh Xuan. nhdm ngudi Mudng diu tien di cu vao Thinh Long la vao nam Mau Tuit (1838) Minh Menh thir 18.

Bii bio niy thir tim hieu ddi sdng vin hoi tinh than eua ngudi Mudng xa Thanh Long tin ngudng tdn giio, le hdi vi cic loai hinh vin hoi dan gian truyen thdng (trudc nam 1945), nhim gup phan bio ve, giu gin vi phit huy ban sic vin hoi cua ngudi Mudng trong giai doan hien nay.

1. Tin ngudng tam Iinh

Ngudi Mudng d Thinh Long tin vio thuyet van vat huu linh (van vat deu cd linh hdn); thuc hien mdt so nghi le thd gd mdi, eay to, ma trdi, td tien, Ba ed, nhan than d eae nghe, den; nhung phd bien nhat la thd cung td tien. Ba cd va nhan than.

- Thd ciing to tien la hinh thirc tin ngudng lau dd'i vi phd bien nhat trong ddi sdng tinh than cua ngudi Mudng. Ddi vdi ngirdi Mudng Thanh Long thd eung td tien xuit phat tir quan niem ve hdn via vi cudc sdng sau cai chet. Khic vdi ngudi Viet, ngudi Mudng d day quan niem con ngudi cd mdt via (tieng Mudng ggi la Vai, Wgi) vi hdn cung la via. Ngudi dan d day eoi phan via (hdn) va phan xac la hai bd phan khdng the tach rdi tao nen mgt eon ngudi hoan thien. Do vay, ngudi d dau thi via d dd. Neu via xa rdi ngudi, hay via bj lac hoae khdng vui thi con ngudi khdng khoe manh. Via gdm via yeu, via manh tuy theo tung ngudi, nen ngudi Mudng ngay xua lim via li phd bien. Ngudi ta lim via de ngudi dm khoe lai, ngudi khoe eung lam via cho yen cira, mit nha. Ngudi lae via lam via vdi hy vgng via nhd ma quay ve. Tre em yeu via han ngudi idn, nen thudng xuyen phai keu via khi di khdi nha. Khi ngudi chet di. via thinh ma va sdng d Mudng Ma cung dng ba td tien. Thdi gian dau via chua di ve han the gidi ben kia ma van lan khuat d the gidi ngudi sdng.

Ngudi chet sau 100 ngay thi lam gio diu, sau 3 nam - lim le "Do dem" (thao tang).

(2)

Luc ni) ngudi chet coi nhu khdng cdn sir rang bude vdi ngudi sdng. Ngudi Mudng khdng cd tue lim gid va bdc ma. Nhung ngudi chet gia. chet benh deu dugc cung mo.

Nhflng ngudi chet bat die k\ tu. chet tre khdng dugc lam ma hay eung mo; thudng dugc chdn vio ban dem de khdng nhi dudng ve quay nhieu ngudi sdng va hg khdng phii

la ddi tugng thd eung td tien.

Ngudi Mudng quan niem. d Mudng Ma. ngudi chet eung ein cd nhfl'ng vat dung nhu ngirdi sdng. Cho nen, khi mdt ngudi tat thd thi dd dae cua hg dugc bd het vio "cdy khdng" (quan tii). Hg dugc sim mdt ddi dep mdi. mdt cii mfl hoic eii ndn de len md. Khi md dip xong, con chau thudng di kiem cui khd bd thanh mdt bd. lay mdt binh nude dit len md vdi quan niem nude vi Ifl'a la hai thu can thiet nhat cho cude sdng.

Ngirdi ta tin rang d the gidi ben kia. td tien se phu hd vi giup dd eho ngudi vira mit cd mgt cude sdng tdt hon cudc sdng ma hg da timg cd d tren tran gian. Ngirdi chet cflng van chia se nhflng khd khin trong cudc sdng va phu hd cho gia dinh. ngudi than trong nha. Chinh vi vay. tin ngudng thd cung td tien tu xua den na) van gifl vj tri quan trgng nhat trong ddi sdng tam Iinh cua ngudi Mudng Thinh Long.

Ban thd {chudng sir) td tien dugc dit d gian giua ngdi nhi. Ban thd dugc lim don gian. bing eic thanh tre. ludng hoae go ghep lai. Thd td tien chu )eu la thd cac thanh vien hen ndi; hiem thi'y thd ca ben ngoai. Viec ciing td tien dugc tien hinh vao ngiy le, ngi) [it, khi nha cd dam ma. dim cudi. Vio ngay t^t, viec thd eung dien ra tu' 12h dem 30 Tet den het ngay mung mgt. Huang phii

dugc thip lien tue cho het ngiy mung 1. den chieu tdi thi ha le. Ngudi Mudng Thanh Long khdng eung vao ngiy mung 3 Tei de dua tien td tien nhu mdt sd noi khic.

Vdi ngudi Mudng Thinh Long, dng Mo li ngudi dim trieh ve phan via ngudi chet. edn dng Trugng dim nhan phan via cua ngudi sdng (lam via). Trong cic nghi le thd cung td tien, dng Mo la trung gian giao tiep giua ngudi sdng va td tien d the gidi ben kia, bing nhung bai mo. Trong nhung dim mo khac nhau thi dng Mo thudng cd nhung bii mo khic nhau. Ching han, trong dim ma ngudi bd, mdt doan mo nhin cic con, mi dng Mo ndi lai rang:

Den bua hdm na) ngay ni (nay) Bd di chet di chi

Nen ma ching cdn thay nfla eon hdi...

Con hay an ling d lai Cung dau cung mai Cung cai eung con

6 lai cung que cung quan...

Con em thi phii tai sang Cii anh, cii ehj

Phii tai dice, tai lanh...

Chd nen lim chi khi chua chic

• hd lim khd, lim nhuc cho nhau D J eho con nha ngudi

Ngudi ta nhic den ten

Ngudi ta ndi eon cdi ching cd bd Luc ni khi dd

Bd me dudi Mudng cii ma Bd in chang yen

(3)

68 Bid Thi Hue Me nim chang am

Con hdi...

Ong Mo hau nhu khdng the vang mat d trong nhung ngay le, ngay tet va nhung ngiy cd td chirc thd eung td tien trong cac gia dinh ngudi Mudng d Thanh Long trudc day. Hien nay, nhflng ngudi biet mo hau nhu rat it.

- Thd Bd CO nim trong he thdng thd cung td tien d cac gia dinh ngudi Mudng d Thanh Long, ma ddi tugng la nhfl'ng ngudi phu nu bj chet khi chua cd chdng. Ban thd Bi cd dugc dit rieng re d mdt gian khic trong nha vdi vj tri cao hon ban thd td tien vi dugc trang tri cau ky va dep mit. Cd y kien cho rang tue thd eung Ba ed eua ngirdi Mudng la mdt dang cua tue thd Mau, lai cd y kien ngirgc lai chinh tue thd cimg Ba ed ducic tiic thd Mau tiep thu anh hirdng. Cho den nay. van chua cd cau tra ldi xie ding cho ngudn gde eua tue thd cung niy. Bi cd trong tam thirc ciia ngudi Mudng khdng chi la ngudi than, ma edn la mdt quan gia vd hinh trong gia dinh, chim sdc nha eua va phu hd do tri cho con chiu. Ba ed khdng phai la ddi tugng de cimg mo Mudng. Viec cung Bi cd do ngudi phu nfl' trong gia dinh dam nhiem; thudng cung trung vdi thdi gian thd eung td tien vi ngay ram. Trong cac gia dinh cd mdt sd viec kieng cu' nhu khdng dat ten con trung vdi ten Bi ed; khdng ggi ten huy cua Ba cd (ngudi Mudng khi nhic den Ba cd thi ggi la: un dgi, mu dgi. con dgi).

Ngudi dan d di)' tin ring Ba cd ludn ddi theo cudc sdng hang ngi) eua hg vi phu hd cho hg trong mgi cdng viec.

- Thd nhdn thdn: Trirdc nim 1945. d xa Thanh Long thudng td chirc Dai le vao

ngay 15 thing 2 va Le mirng com mdi vao ngay 15 thing 10 hang nim. Ca hai II niy deu td chtic d dinh lang Te Hd (nay la thdn Thinh Cdng va thdn Thanh Minh). Cic le ni) Ii rude bat huong eua hai vi Than la Cao Son Dai Vuong (thdn Thanh Cdng) va Lieu Hanh Cdng Chua (thdn Thanh Minh).

Nhung ngudi tham gia la dan dng tir 16 tudi trd len. Phu nu khdng dugc den dinh tham gia hai le nay. Dd te le thudng la thit Ign luge dugc bd trong nhung vudng la ehudi.

xdi, rugu va nude sudi. Trong Le mung com mdi khdng the thieu eae mdn ci dd, ci kho vdi qui tai chua. Chu te thudng li Tien ehi va cd hai phu te la Ddng xudng va Tay xudng; ci ba deu mac ao thung xanh, khan xep rdi te lay. Sau Ie te nay, ed td chuc in udng tai dinh nhung khdng td chirc hdi he, vin nghe, vui choi tai dinh nhu cic noi khic.

Sau nim 1953, nghe vi dinh ling Te Hd deu bj phi bd, hai le niy dan di vao quen ling va hau nhu khdng cdn ai biet den nfl'a.

2. Mgt sd phuong thuat

Mdt sd phuong thuat nhu yem bua, bua yeu, nem moong dugc dung phd bien trong gia dinh ngudi Mudng d xa Thanh Long trudc nam 1945.

- Yem biia (em) dugc thue hien bang each yem vao mdt vat nao dd thugc vio ddi tugng bj yem bua. Day la loai bua chu lam hai ma mgi ngudi deu rat sg hai. Hg tin rang nhung ai bj bua se bj dm dau, dien loan hoae ed the chet. Loai bua chu nay tdn tai rat lau ddi d day. Mdt loai bua khic cflng la yem bua nhung la yem bua phdng trinh vdi hinh thirc yem vao cic vat dung trong gia dinh dc cho ngudi khic khdne

(4)

the lay cap dugc. 6 Thinh Long thirc te khdng tdn tai loai bua niy mi chi li su tudng tugng vi gin ghep cho mdt ddi tugng nio day mi hg cd ic cim.

- Biia yeu dugc coi la bua phd bien vi manh nhat ctia ngudi Mudng. Mgi ngudi deu tin rang bua yeu cd that va nd cd mdt quyen lire dieu chinh vi sai khien dugc tam Iy, y thuc cua con ngirdi. Mue dieh eua sir dung biia yeu la bit ddi tugng bj bua phai yeu lai ngudi bd bua. Ngudi su dung bfla yeu ed the Ii nam hoic nu va neu khdng cd bua trong tay thi ed the nhd ngudi khic lim giup. Nhflng ddi tugng sfl' dung bua li thanh nien den tudi lap gia dinh. Ngudi ta bd bua bing cich lay mdt vat dung hoic mdt bd phan nao dd tren co' the nhu tdc. mdng tay...

cua ddi tugng bj bd biia. Va hg tin ring ngudi bj bd bua dd se yeu lai hg. Cd hai dieu kien ma ngudi lam bua phii chap nhan khi su dung bua yeu. Mdt li phii chap nhan luc

"nhat bua" vi cude sdng gia dinh se khdng cdn dam am; si; phat sinh nhung mau thuan do cudc sdng vg chdng khdng hcip tao nen.

Hai la hai ngirdi li) nhau bing bua )'eu se cung chet mdt ngiy, neu mdt trong hai ngudi chet di mi chua kjp giai bua thi khi ngudi chet ra khdi cdng thi ngudi cdn lai cflng dot nggt ra di.

- Nem moong la mdt loai bua chu de quin ly mudng thu va chi tdn tai trong gidi thg sin thu rung mi thdi. Theo ngudi din dia phuang. klii ngirdi ta ed A'c'/» moong trong ta). tire la hg da quin Iy mudng thu d khu vuc dd va mudng thu phii phue tflng menh lenh cua hg. Trong trudng hgp nhung ngudi ni) di sin, khi vio rung den mdt noi nhat dinh. ho se be mdt cinh li khoanh trdn

mdt vdng dat lai; sau dd. hg cim cinh li vio giua khoanh dat ay vi dgc bua ehu, lap tire con thu hg mudn sin se tu' rirng di ra quy ngay ehd cam cinh li de ngudi thg sin bit mang ve. Nem moong la mgt loai bua chu cd luat rieng, rat khic nghiet. Ngudi thg sin chap nhan su' dung Nem moong thi cflng phai chap nhan sdng cd dde ci ddi, khdng vg.

khdng con. Theo tuong truyen, ed trudng hgp li) vg ve khdng cd con, cd ngirdi lay den 9 vg mi van khdng cd con. cd ngirdi thi vg chet. con chet...

Tren di) Ii ba trong sd cic phirong thuat cua ngudi Mudng xa Thinh Long. Cae phuang thuat ni) ed ngudi tin hoic khdng tin. Tu) nhien. ehung eung da tdn tai rat nhieu nam, cd mdt sd tic ddng den tam ly cua ngudi dan lim hg hoang mang. sg hai.

Cho den nay, nhflng bfla chu niy khdng edn dugc nhic den va di vio quen lang.

3. Tdn giao

Trirdc nam 1945, dao Phat hau nhu khdng cd inh hudng den ddi sdng tinh than cua ddng bio Mudng. xa Thinh Long. Phin Idn dan eu d day (hon 70%) theo dao Thien chua. Toan xa cd 5/6 thdn ngudi Mudng theo cdng giao, vdi bdn hg giio li Te Hg, Tay Trie. Du Nghi va Eo Dde thuec giio xu Van Lung, mdt giio xu Idn d Thach Thinh.

. ien Chua giao dugc truyen bi vio khu vuc Vin Lung tu cudi the ky XIX do eic giio dan ngudi Mudng d Hoi Binh, Ninh Binh di eu vao lam in sinh sdng va thinh lap cic giio hg. Ban dau cic giao dan sinh hoat d giio xir Ke Ben (huyen Vinh Ldc). Den nim 1912, giio xir Van Lung dugc thinh lap va trd thanh mdt giio xir

(5)

70 Bid Thi Hue Idn. thu hut nhilu gia dinh ngudi Mudng

gia nhip dao Ki-td. Tir khi dao Thien Chua du nhap vio, tin ngudng dan gian bj thu hep, giio ly cua Ki-td giio eu tuyet vdi tin ngudng va cac nghi le dan gian. Dae biet, khi cic nghe va dinh bj phi bd. Thien Chua giio lai ed eo' hgi phit trien. Trudc day, gifl'a ben luong va ben giao da xay ra mau tiuian va hau nhu khdng giao luu vdi nhau.

Hien nay, nhd ehinh sich tdn giio cua Ding, van dd tdn giio tren dja bin khdng cdn phirc tap nua.

4. Le hgi va cac loai hinh van hoa dan gian

4.1. Cdc le hdi

Ngdy let Nguyen Ddn cua ngudi Mudng thudng keo dai 10 ngpy (tu ngay I den 10 am ljch). Trong tet Nguyen Dan, ngoai thd cung td tien, trong ban Mudng edn ed Id dang cung cic vj than Iinh bio trg, ehe chd cho ling ban dugc yen Iinh, no am.

Hien nay, ngudi ta chi thd cung trong pham vi gia dinh. Ngiy mung mdt Tet, con chiu tap trung ve nhi cha me, td chire cung td tien. Trong cic bin Mudng thudng td chirc cic trd choi dan gian nhu: danh mang (diy li trd chai tap the danh cho phu nu Mudng), thi ban nd, danh cu, cac hgi edn, hat sic bua.

Hpi con dugc td chire tu ngay mung 2 den mung 10 Tet, danh cho nam nu thanh nien cae ling giao luu vdi nhau. Trong eung mdt ling, nam - nfl' thanh nien khdng nem cdn vdi nhau. Trd choi n|iy thu hut dugc rat nhieu ngudi tham gia cd vu, hoa ehung cau hat chuc nhau hanh phuc, lam an phit dat.

Qua hgi nem cdn, nhieu ddi nam - nu da tim dudng md Idi gap nhau. Cd rat nhieu ngirdi da nen va nen chdng tir hdi edn - mdt sin

chai linh manh. mdt net dep trong sinh hoat vin hoa eua ngudi Mudng trudc day.

Hdt sdc biia la hoat ddng van hoa die sic ciia ngudi Mudng xa Thinh Long. Neu nhu d cae Mudng khic tung bimg trong hdi cdng chieng. thi d Thanh Long lai rdn rang theo tieng chieng phudng hat sac bua den tung ngd xdm trong djp dau Xuan mdi. Day la mdt hoat ddng hing nam dirge td chirc tu ngay mung 1 den ngay mung 7 tet Nguyen Din.

Trong ngay tet, eic gia dinh deu mong ddn phudng bua vao nha de nghe nhung Idi Xudng hay, nhflng Id'i chuc tdt dep trong nam mdi. Cir thinh thdng le den tet cic gia dinh deu md rdng cua chuan bj gao de bieu phudng bua. Gia dinh nao ddn dugc nhieu phudng bua vao nha thi se may man trong ea nam. Day la mdt mdn in tinh than dugc trdng dgi nhat trong nhflng ngiy tet den.

xuan ve. Hien nay, phudng bua khdng edn dirge td chuc nua.

4.2. Vdn hod ddn gian

Vin hda dan gian cfia ngudi Mudng Thinh Long bao gdm: truyen cd dan gian, tue ngu, hat ru, hat xudng, bd meng, mo.

Hau het cic loai hinh vin nghe dan gian deu la eae ang tha dugc diln xudng nen dl nhd, de hieu vi de thude. Trudc nam 1945, vung dat Thanh Long khep kin trong cdng ddng ngudi Mudng nai thung sau, rirng thim. Do vay, eic hoat ddng van hoa dan gian trd thanh mdt bd phan khdng thi thilu trong ddi sdng tinh than cua ddng bio. Mdt nln vin hgc dan gian phong phu, dd so tdn tai gin bd mat thiet vdi ddi sdng tinh thin ciia ngudi dan vi cho den nay hiu nhu chua dugc mdt nhi nghien ciru nio dl cap din vin de nay.

(6)

Budc dau, xin gidi thieu Mo su- thi v i co sd thuc tien. Su thi khdng ehi phin inh Xudng - hai the loai vin hgc dan gian, ven hien thuc, ma cd cdn mang dam sir sing dirge luu truyen khi phd bien trong cdng tao bay bdng, cdng vdi tinh chit trfl tinh ddng Mudng xa Thinh Long trudc day. cua dan ea Mudng, xen ke vio dd la nhung - Mo Micixng thugc t h i loai din ca nghi y^" ^6 thin bi Iinh thieng. Su phan chia le, gin liln vdi eae ll dan gian, phin Idn do ^ i n g c i p trong xa hdi Mudng cflng dugc ting Idp Mo, Trugng dim nhiem. Hiu nhu the hien k h i rd ring, i n siu v i o tam tri mdi vflng, mdi miln, mdi nd mo lai thudng ng^oi din, cung vdi cudc sdng cdng ddng cd nhung bai mo khic nhau. Tieu bilu cho Mudng k h i khep kin. Do dd, trong mdt thi loai mo su thi li bai mo "De dit de thdi gian dii. cu dan Mudng da lim cho sir nudc". Trudc nim 1945, d Thinh Long bii thi "De dat de nude" trd thanh mdt giio ly mo niy nim trong loai van eung, dugc su cua tin ngudng dan gian m i ngudi Mudng dung trong tang ma. Ang mo nay ke lai lai tudng nhu li mdt chuan mue xa hdi, de rdi lich cua vu tru khi trdi edn mdng lung, dat mac nhien tang Idp binh din phuc tflng menh mdng cho den khi dng Thu Tha, b i ting Idp tren (lang cun, mo, au). Ngudi Thu Thien phin chia trdi dat, tir cay si sinh Mudng Thanh Long cd cau:

ra mil Da Dan, qua bin tay sing tao tai tinh cua mu Da Dan mudn loai v i con ngudi xuat

hicn, Idp ngudi diu ticn phii kl din D i Cin: ^dn Ien lim con Cun lang Ong Lang cun Cin da dim di ra "khieng com bilu nhi dng dao

Khdi dit trimg Ding ^ ^ " h gao len nhi dng Cun, dng Quan...

Hang ma trung giing. "^^"8 'oP ^h^ng thj lang dao cflng thiy duoc vai trd cua sir thi De ddt de nudc va da

Luc nhd lim con Pd me

Ong Ii dai dien nhd Tun Mun tim ra lua lim cho con ngudi thoit khdi cudc sdng mdng mudi. Theo Idi mich bao eua rua, con ngudi biet lam nhi d, xuat hien ke giiu.

dung nd nhu mdt cdng cu de duy tri ne nip xa hdi, m i d dd Cun lang nhu mdt dng vua giua ban mudng. Q Thanh Long, nhung ing mo, die biet la mo sir thi, hien nay tuy edn ngirdi ngheo, nay sinh nhfl'ng bi kieh xa hdi, , •-,.•,. - - u ' - . • u- u-» u~

, , <= • • nhung CO rat it nguoi biet va hau het nhung

cudc diu tranh giai cap... Mo sir thi cdn ea . . , .x, ^i ^> , - .^ ;• u--™

'=' ^ ngiro! biet deu da a vao tuoi xua nay hiem.

nggi nhung nd lire phi thudng cua eon ngudi ^ ^ ^-^ , ^^ ^g^,y,^ ^^^„ ^^^^.^ ,^i ^^^ ^^^

chdng lai thien nhien khic nghiet v i khit ^^ ^^^^ ^^^^^^ q^- ^^^^ ^i^^, ^^^ ,- ^|^ ^^^

vgng vl mdt cudc sdng yen binh. ^ j ^ ^ ,^ ^j ^^^^^ ^^^^ ^j ^^^g jj^p ^^^

Trong sir thi De ddt de nudc mgi hiln dugc bdi ndi dung nhung ing mo niy; mud'n tugng tu nhien va xa hgi diu dugc neu Ien nghe phii cd gigng dien xudng tdt, cd nhilu vi giii thich theo quan nilm eua ngirdi nhflng tir vung cd rat khd hilu nghia khdng xua, su giai thich i y du rit hdn nhien phii ai cung lam dugc. V i lai, thj hilu cua nhung t h i hiln mdt tu duy sang tao v i cd Id'P tre nay da khae, khdng cdn man m i vdi

(7)

72 Bid Thi Hue vin hoi truyen thdng; do dd. da lim cho

nhflng ing mo nay bj mai mdt dan.

- Hdt Xudng: Khi nhic den nghe thuat dien xudng dan gian Mudng thi khdng the khdng nhac den Xudng. die biet d ngudi Mudng ngoii sinh sdng d Thanh Long trudc 1945. The loai nay dirge luu truyen rdng rai vii nhieu bai Xudng. nhirng tieu bieu la cac truyen tho' dugc dien xudng (tieng Mudng ggi la Tri)) nhu: Tri)' ning eon Nga (Ning Nga - Hai Mdi), tray nang Ut Khdt (truyen Hd Lieu - Ut Khdt). tray ning Om (Nang Qm va ching Bdng Huong). Day li ba cau chu)ln die sic dugc luu tru)en d Thanh Long trudc day. Tu khi \ao dat Thanh Hoa, Xudng van khdng bj anh hudng cua Xudng Mudng Trong va dugc bio luu hau nhu trgn ven ldi Xudng Hoa Binh.

0 Thinh Long trudc kia trong nhung dim cudi vio nhung dem tring sing thudng khdng the thieu nhung ldi Xudng do nhung ngirdi hit trong ling dim nhin.

Hiln nay, nhfl'ng ngudi hit dugc Xudng la rat hiem. Vi hat Xudng rat khd va hiu nhu khdng cdn dugc td ehu'c nu'a; do vay, Idp tri hien nay deu khdng biet den nghe thuat n i ) . e thdn Thinh Cdng, xa Thanh Long cdn cd 3 ngudi biet hit xudng dd la Mu Riln, Mil Thdng (Mu theo each xung hd eua ngirdi Mudng de chi nhu'ng ngudi phu nu' cao tudi), ci hai deu da trin 70 tudi vi ehj Xiet con cua "Mu Thdng".

5. May nhan xet

Vin hoa tinh than eua ngudi Mudng xa Thanh Long bao gam tin ngudng tdn giio.

le hdi. van hoe. vin nghe dan gian vdi

nhung gii trj van hoi truyen thdng die sac, vu'a mang nhflng net vin hoa ehung cua ngudi Mudng Hoa Binh, lai ed nhfl'ng net rieng cua van hoa tieu vung. Ngudi Mudng noi day ngoii viec luu gifl' nhung gii trj vin hoi truyen thdng cua dan tdc minh, cdn cd sir giao luu vin hoa vdi eu dan bin dja, lam eho vin hoi tinh than thim da dang, phong phu.

Dire tin eua ddng bao trong ddi sdng tam linh khdng chi la chd dua tinh than cho ba con trudc nhflng khd khin, khic nghiet cua cudc sdng lao ddng san xuat, ma cdn la sir gan ket cdng ddng, sgi day tinh cim gin bd hg lai trong nidi trudng ciing ehung tin ngudng, tdn giio. Nhin vio birc tranh tin ngudng tdn giio d xa Thinh Long cho thay su dan xen tin ngudng dan gian vi tdn giao Idn.

Ll hdi vi vin hgc nghe thuat dan gian gin lien vdi ddi sdng sinh hoat lao ddng sin xuat cua ngudi dan Mudng xa Thinh Long.

Nd phin anh nhflng hoat ddng vl van hoa, vin hgc dan gian da sic trong cudc sdng cua ddng bio; vua mang tinh chat vui choi giai tri, phin inh nhung tu tudng tinh cim kinh nghiem, nhflng ung xir vdi tu nhien vi xa hdi, vua la nhung sinh hoat cdng ddng, gan ket tinh cam cdng ddng, vu:a la su tu y thirc, tu tdn ve van hoa dan tdc minh.

Qua thdi gian, cic yeu td van hoi truyen thdng da bj mai mdt di nhieu. De bao luu va phit huy cac gii trj van hoa truyen thdng tdt dep cua ngudi Mudng d Thanh Long, thiei nghi can day manh viec td chirc suu tim, bao tdn eic gii trj vin hoi truyen thdng. tir dd, chgn lgc nhung yeu td van hoa ed the phit huy dirge trong cudc sdogiJi^rh nay.

Referensi

Dokumen terkait

Kết quả đạt được Tuy nguồn nhân lực ít nhưng thời gian qua ngành văn hóa thông tin thành phố Thanh Hóa đã nỗ lực phát huy tinh thần, nhiệt tình, có nhiều sáng kiến hay và thực hiện có