HOP TAC, LIEN KET
GICACAC TINH DUYEN HAI NAM TRUNG BO TRU6C CO
HOI VA THACH THLTC CUA HOINHAP QUOC TE VA
GIA NHAP WTO
NGUYfiN THI BICH HA'
V
iec nudc ta chfnh thirc tham gia Td chiic Thuong mai the' gidi (WTO) ngay 7-11-2006 danh da'u budc ngoat trong tie'n trinh chii ddng tham gia hdi nhap kinh te' qud'c te'. Su kien nay da dem lai nhiing tac ddng manh me va sau rdng de'n mgi linh vuc CLia ddi sd'ng kinh te - xa hdi vdi nhiing thuan lgi va khd khan dan xen.Nganh kinh te' bien (nganh thuy san; du lich; giao thdng van tai; cdng nghiep ddng tau), nganh thuong mai, dich vu d viing Duyen Hai Nam Trung Bd (DHNTB) la nhirng nganh kinh te' quan trgng, ddng luc quan trgng cho phat trien nhung cung la mdt trong nhiing nganh chiu tac ddng manh ciia nhu'ng CO hdi va thach thiic ttr viec hdi nhap qud'c te' va tham gia WTO.
Ba nam gia nhap WTO chua dii dai nhung cung du de' chiing ta nhin nhan rd nhu'ng diem manh, diem yeu ciia nen kinh te; bdc tach rd rang nhtrng tac ddng ciia WTO ddi vdi nen kinh te d vting DHNTB.
Sau 3 ndm gia nhgp WTO, Viet Nam dd thu hilt dugc han 114 ty USD vdn FDI, vdi han 4.000 du dn, cao han 4,5 ldn so vdi muc tieu giai dogn 5 ndm 2006-2010.
Hgi nhgp cung cd tdc dgng tich cue de'n tgo viec ldm do su phdt trien ciia nhung ngdnh sii dung nhieu lao dgng. Ty le lao dgng tham gia hogt dgng kinh te tdng td 70,27% ndm 2006 len 76,4% ndm 2009.
Rd rang, cau chuyen chgn md hinh phat tridn nhu the' nao de' thuc su phti hgp vdi mdt qud'c gia dang phat trien nhu Viet Nam ndi chung va vting DHNTB ndi rieng la van de chua cd hdi kei.
Ben canh nhiing co hdi va thach thiic ndi chung ciia Viet Nam khi hdi nhap qud'c te' va gia nhap WTO, vimg DHNTB cdn cd nhung thuan lgi va khd khan, co hdi va thach thiic
Qud trinh hdi nhgp kinh te qudc te ddt ra 6 thdch thdc to ldn dd'i vdi Viet Nam, do Id: (i) Cgnh tranh trd nen quye't liet han.
Cgnh tranh khdng chi giifa doanh nghiep nudc ta vdi doanh nghiep cdc nudc tren thi trudng nudc ngodi de xudt khdu hdng hda vd dich vu md cgnh tranh ngay tren thi trudng trong nudc. (ii) Hgi nhgp kinh te qud'c te vdi su chuyen dich tu do qua bien gidi cdc ye'u to cua qud trinh tdi sdn xudt hdng hda vd dich vu tiem dn nhieu rid ro, trong dd cd cd nhiing rid ro ve mat xd hgi.
Thdch thirc a ddy Id de ra duac nhutng chinh sdch dung dan nhdm tdng ciidng khd ndng kiem sodt vi md, ndng cao tinh ndng dgng vd khd ndng thich irng nhanh ciia todn bg nen kinh te, cimg cd' vd tdng ciidng cdc gidi phdp an sinh xd hgi de khac phue nhung khd khdn ngdn hgn; (iii) Hdi nhgp kinh te qud'c te dang ddt ra nhifng yeu cdu he't sde cap bdch cho viec bo sung vd hodn thien the che; (iv) Hgi nhgp kinh te qud'c te cdng da ldm bgc Id nhiiu bdt cap ciia nin hdnh chinh qudc gia. Do mdt trong nhdng nguyen tdc chii dgo cua WTO Id minh bgch hda nen khi gia nhgp WTO, nin hdnh chinh qudc gia chdc chdn se phdi cd sU thay ddi theo hudng cdng khai han, minh bgch han vd hieu qud han. Dd phdi Id nin hdnh chinh vi quyin lgi chinh ddng cua mgi ngudi ddn, trong dd cd doanh nghiep vd doanh nhdn, Idy ngudi ddn, doanh nghiep, doanh nhdn ldm trgng tdm phue vu, khac phue mgi bieu hien tri tre, thd a vd vd trdch nhiem. Ne'u khdng tgo ra duac mot nin hdnh chinh nhu vdy thi chdng nhiing khong tan dung duac cdc ca hgi do hgi nhgp kinh te'ndi chung vd viec gia nhgp WTO ndi rieng
* Nguyin Thi Bich Ha. TS., Vien Nghien ciiu Mdi trudng va Phat triln bin virng.
m
NguySn Thi Bich Ha - Hop tac, lien ket
dem lgi md cdng khdng chd'ng duac tham nhiing, ldng phi ngudn life; (v) De bdo ddm tie'n trinh hdi nhgp dgt hieu qud, ben cgnh quye't tdm vi chu truang, cdn phdi cd mdt dgi ngd cdn bd qudn ly nhd nudc vd ddi ngd doanh nhdn du mgnh; (vi) Hdi nhgp kinh te quoc te ddn de'n su hap tdc vi an ninh vd vdn hoa. Ddng thdi, viec md cda thi trudng, ma rgng giao luu trong diiu kien biing no thdng tin Men nay, ben cgnh nhiiu mat td't, nhdng cdi xau ciing du nhgp vdo, ddi hdi cdc cdp lanh dgo, qudn ly vd mgi ngudi ddn phdi ndng cao bdn linh chinh tri, gid gin bdn sac vdn hda ddn tgc nhdm ndng cao sde di khdng, chd'ng lgi su tha hda, bie'n chd't, chdng lgi ldi sd'ng hudng thu, tif do tu san.
Ben canh nhiing thuan lgi ve vi trf va ca sd ha tang; ve kinh te' bien; ve khoang san; ve du lich;.... vung DHNTB vdn cdn gap rat nhieu khd khan: ngheo ddi; trinh do dan tri tha'p;
thie'u nhan luc tram trgng (thie'u hut nhan luc nganh hdng hdi, ddu khi; du lich bien; nghi ddnh bat hdi sdn)... NhLi:ng khd khan dd da tac ddng khdng nhd tdi su phat trien ve kinh te, xa hdi, van hda, mdi trudng... d viing DHNTB.
Tuy nhien, ngoai nhiing thuan lgi va khd khan ke tren, viing DHNTB cd rat nhieu co hdi ldn thach thiic dan xen. Co hdi va thach thiic dd'i vdi kinh te' vung DHNTB chinh la bien.
1. Tir goc do CO hoi, cd the' tha'y, viing Duyen hai Nam Trung Bd dang ddng mdt vai trd rat quan trgng, nd la cira ngd va la cdu nd'i cho vung Ddng Bdc A vdi Tieu vting sdng Me Kdng; 6 day cd nhieu cang bien nudc sau va khu cdng nghiep phiic hgp, nd la hdn da tang ciia cac khu kinh te bie'n DHNTB; Nhiing tinh vting DHNTB dang trd thanh nhung trung tam tie'n ra bie'n va dang cd the' manh ve phat trien du lich.
2. Tiir gdc dp thach thiic, dieu thay rd nhat la viing DHNTB dang tang td'c trong qua trinh dd thi hda, phat trie'n KKT, KCN, gdn vdi chuyen dich co cau kinh te' cua dia phuang va cua vung theo hudng CNH, HDH, vdi muc
tieu nang cao chat lugng cugc sd'ng cho ngudi dan. Dieu dd da minh chiing cho mdt budc chuyen minh manh me ciia vting DHNTB trong nhiing nam gdn day, vdi su hinh thanh va phat trien 21 KCN, khu che xuai da va dang trien khai xay dung vdi tdng dien tich dat tu nhien hem 3.510 ha. Tuy nhien, trong qua trinh phat trien ay, vting DHNTB dang phai dd'i mat vdi nhtrng thach thirc:
l.l.Thdch thiic trong qud trinh do thi hoa Td'c do dd thi hda d cac tinh DHNTB dien ra nhanh va manh ca ve chieu rdng va chieu sau. Theo Cue Phat trien dd thi (Bd Xay dung), chi tfnh rieng cac du an khu dd thi mdi cd quy md 20 ha trd len, viing DHNTB da cd gdn 50 du an. Day cd the' coi la mdt tai yeu trong qua trinh thuc hien CNH, HDH. Nhirng nam qua nhieu dd thi dugc nang cap, ttr loai 2 len loai 1, thi tra'n trd thanh thi xa va thi xa len thanh phd... Khdng gian dd thi dugc md rdng, quy md hem. Nhung trong qua trinh phat trien ay, nhiing dau hieu dang lo ngai the hien tfnh thie'u ben virng ca ve phuang dien kinh te ldn xa hdi dang dan bdc Id. Phdn ldn cac dd thi nay deu hinh thanh tir mdt trung tam hanh chinh hoac ra ddi ttr viec chia tach dan vi hanh chfnh ma d dd ddu tu ciia Nha nudc ehie'm mdt ty trgng kha ldn.
Phat trien ndng dd thi d vting DHNTB da tao ra su phan chia giau ngheo, ciing nhu ty le that nghiep cua luc lugng lao ddng dd thi cdn kha ldn.
Tinh rieng thdnh phd Dd Ndng, nai dd thi hda duac ddnh gid Id dd cd budc de'n vU0 bdc nhiing ty le thdt nghiep ndm 2007 vdn Id 5,02%, gidm khdng nhiiu so vdi ndm 2000 Id 5,95%. Cdn tgi Phii Yen, ty le ddn thdnh thi thdt nghiep ciing Id 5,15%.
Ngoai ra, d tam vT md, qua trinh dd thi hda tai cac tinh vting DHNTB vdn cdn bat cap ve quy hoach. Cac phan khu chiic nang trong cac khu kinh te' chua phu hgp td'c do, dieu kien CNH, HDH. Dac biet viec quy hoach sap xe'p bd trf he thd'ng dan cu ndng thdn hien nay cua DHNTB chua ddng bd, thie'u su phdi hgp long ghep vdi chuang trinh phdng, chd'ng thien tai, irng phd vdi bien ddi
Nqhien ciru Phit trien ben vdnq, so 1 (30) - Thinq 3/2011
m
NguySn Thi Bich Ha - Hap tac, lien ket
khi hau toan cau va tinh hinh lii bao xay ra thudng xuyen.
2.2. Thdch thiirc trong lien ke't, hgp tdc du lich, trong phdt trien cdng nghiep vd dich vu giifa cdc dia phuang
Vting DHNTB la ncri hdi tu nhieu cdng trinh van hda nghe thuat dac sde, ciing nhu nhieu thdng canh ndi tieng. Nhung su lien kei, hgp tac giira cac tinh chii ye'u ngdi chd CO che', chfnh sach, va trai qua hang thap ky, su hgp tac vdn chi dtrng lai tren gia'y, chua dua de'n nhiing hieu qua nao dang ke. Su trdng chd vao co che' chinh sach "ddn dudng", "yeu huyet" ve co sd ha tdng, thie'u su ddng bd... da va vdn dang la can ngai ldn khien vting DHNTB rai vao canh "thach thiic nhieu ban ca hdi".
Ciing nhu du lich, phat trien cdng nghiep va dich vu d cac KKT vung DHNTB nhin chung la cham va thieu ddng bd. Dung Quat tuy dat dugc nhirng thanh qua nhai dinh, nhung dien mao ve mdt KKT da chiic nang vdn chua rd net de trd thanh ddng luc phat trie'n vung kinh te' trgng diem mien Trung.
Khu kinh te" md (KKTM) Chu Lai ciing dang di nhirng budc cham chap va thie'u tfnh dot pha.
Hien cd nudc dd cd 15 KKT duac thdnh lap vdi nhiing ca che', chinh sdch ddu tu tuang tu Dung Qudt cho nen sif cgnh tranh trd nen gay gat, nhdt la ngdnh nghi vd ngudn vd'n ddu tu. Ne'u khdng cd nhiing budc di mgnh me, ca che' chinh sdch dn dinh vd phU hap tuy tiing thdi diem thi Dung Qudt se mdt ddn vai trd den phong vd'n cd cua minh.
2.3. Thdch thitc trong phdt trien kinh te Men
Nhu'ng thach thiic ldn trong phat trien kinh te' bie'n, dd la: (1) Quy hoach bdt cap, dac biet la quy hoach khdng gian bien; (2) Co cau nganh nghe kinh te' bien, ven bien chua hgp If; (3) Co sd ha tdng cac viing bie'n, ven bien va hai dao cdn ye'u kem; (4) He thd'ng cang bie'n nhd be, thiei bi cdn lac hau va chua ddng bd nen hieu qua tha'p.; (5) He thd'ng luat phap, chfnh sach ve quan ly
vung bd va dao thieu ddng bd, hieu luc thi hanh ye'u; (6) Chua cd ca che, chfnh sach cu the, dac thti cho phat trien kinh te bien, chiing ta chi lam dugc chua den 10% so vdi tiem luc bien cua Viet Nam, trong 10% dd, each lam vdn nhd be, manh miin, thie'u ban khu dd thi, hang hai, cang bie'n; (7) Tfnh lien ket giiia cac dd thi bien, khu du lich cdn qua ye'u.
Ngoai ra, su khai thae tai nguyen qua miic trong nhtrng nam gan day da khien cho mdi trudng bie'n diing trudc nguy ca d nhiem nghiem trgng; Viec xay dung nhirng cdng trinh phue vu cho du lich, giao thdng...
khdng tfnh toan de'n tac ddng cua mdi trudng ciing da va dang pha buy su ben viing ciia vung DHNTB. Chfnh dieu nay da khien cho mdt sd ITnh vuc kinh te' bien (nhat la nganh thiiy san) dang gap ra't nhieu khd khan.
Vung DHNTB da va dang chiu tac ddng ttr cac hoat ddng phat trien kinh te' xa hdi cQng nhu thien tai, ddn den hau qua: d- nhiem mdi trudng, khai thae qua miic, buy diet ngudn lgi thiiy san, khai thae khdng hgp ly tai nguyen, he sinh thai ven bien ddn de'n suy thoai sinh canh va thuy sinh, suy giam da dang sinh hgc. -
2.4. Thdch thitc hgi nhgp dich VH hgu cdn thuang mgi (logistics)
Vdi Viet Nam, dich vu hau can thuang mai cdn la nganh mdi me, nhai la dd'i vdi cac doanh nghiep d vung DHNTB. Logistics gid day khdng chi cd y nghTa giao nhan van tai thdng thudng ma da trd thanh mdt nganh cdng nghiep tfch hgp, mdt nghe thuat quan ly chudi cung iing.
Sau khi gia nhap WTO, ap luc canh tranh trong nganh logistics ciia Viet Nam ngay mdt cao ban. Vdi vai trd la chai kei dfnh cac cdng doan ttr khau cung iing nguyen vat lieu ddu vao, quan ly chu trinh san xuat chung de'n khau dau ra va phan phdi thanh pham de'n tan tay ngudi tieu dung, hdi nhap nganh dich vu hau can thuang mai se giiip day nhanh ban nii'a tie'n trinh lien kei giiia cac nganh san xuai trong ndi bd tirng qud'c gia ciing nhu vdi cac nudc dd'i tac.
m
Nqhien ciru Phat trien ben vifnq, so 1 (30) - Thanq 3/2011NguySn Thi Bich Ha - Hgp tac, lien ket.
Dich vu logisucs ngdy nay dd trd thdnh ngdnh dich vu xuang sd'ng cua hogt ddng thuang mgi qud'c te'vd mac dU mdi duac hdi nhgp trong vdng 2 ndm, nhung logistics dd la su quan tdm ddc biet cda cdng ddng kinh te i\SEAN. Theo Thu trudng Bg Cdng thuang VN, Nguyen Cdm Tii, muc deu cua Ig trinh hdi nhgp nhanh dich vu logistics Id ddy nhanh tif do hda vd thudn lgi hda cdc phdn ngdnh, vdi thdi hgn Id ndm 2013 vd trong ddi hgn se bie'n ASEAN thdnh trung tdm dich vu logistics ciia Chdu A Thdi Binh Duang. Theo cdc quan chdc kinh te ASEAN, cdn 4 budc de dich vu logistics hgi nhgp nhanh, gdm: Tu do hda thucmg mgi, dd bd rdo cdn thue vd phi thue cho hdng hda luu chuyen thudn lai; tgo ca hdi cho DN trong ITnh vifc logistics; ndng cao ndng life qudn ly logistics vd phdt then ngudn nhdn luc.
Nganh dich vu hau can thuang mai vting DHNTB cdn gap phai vd van khd khan. Dieu kien ha tdng ca sd cdn ngheo nan, chua cd nhiing cang nudc sau, cang trung chuye'n qud'c te' de thu hiit tau bien cd trgng tai ldn va hang hda trung chuyen giiia cac qud'c gia vao cang Viet Nam, chua phat trien van tai hang hda bdng dudng hang khdng; ha tang dudng bd chua hoan chinh; he thd'ng dudng sdt chua kei nd'i dugc nhieu vdi cac cang bien, cac khu kinh te', khu cdng nghiep...; ha tdng phdn mem la sir dung cdng nghe thdng tin trong quan tri dieu hanh, cung cap thdng tin, giao dich dien tir quan ly boat ddng logistics ciing chua dap iing dugc; thi trudng logistics vung DHNTB cdn nhd be, han che' ve vd'n, cdng nghe va nhan liic. Co sd ha tang cdn ye'u kem, hanh lang phap ly khdng rd rang da can trd sir phat trien logistics d viing DHNTB. Hem niia cac doanh nghiep cdn non yeu, chua cd sir lien minh, lien kei chat che, kinh doanh canh tranh theo kieu ha gia thanh de cd gianh giat hgp ddng ma khdng quan tam de'n chai lugng dich vu va gia tri gia tang, hoac don gian lam thdu phu cho cac cdng ty nudc ngoai.
2.5. Thdch thdc trong thu hut ddu tu cho phdt trien du lich bien, ddo
Mdt trong nhung xu hudng du lich hien nay tren the' gidi dugc ua thich la du lich bien, dao. Bie'n, dao vung DHNTB tir trudc de'n nay giii mdt vai trd dac biet trong phat trien kinh te' cac dia phucmg, ddng thdi bao dam an ninh-qud'c phdng ciia Td qud'c. Phat trien du lich bien, dao khdng nhumg giiip viing DHNTB phat huy ban sde van hda, tiem nang du lich ma cdn thiic day phat trie'n ca kinh te' va an ninh-qud'c phdng, bao dam phat trien ben viing trong thdi ky CNH-HDH dat nudc.
Tuy nhien, danh gia chung, dau tu cho linh vuc dich vu vao khu vuc mien Trung vdn cdn tha'p so vdi tiem nang ciia vung nay.
3. Van de lien ket, hgp tac giiia cac tinh DHNTB trudc co hgi va thach thiirc cua hgi nhap qud'c te va gia nhap WTO De day manh qua trinh lien kei kinh te' vung, van de ehii ye'u khdng phai la khde phue nhu'ng trd ngai ve nhan thiic ma la van de tao lap CO che' lien ket kinh te' viing phti hgp.
Nhung lien ket nhu the' nao? Lien kei trong linh vuc gi? Dd chinh la va'n de dat ra cho cac tinh, thanh trong viing DHNTB. Lien kei kinh te' viing khdng chi la su lien kei giiia cac tinh trong viing m a can phai cd su lien kei ngoai vung, nghia la lien kei giiia cac vung vdi nhau, giiia cac tinh viing nay va cac tinh viing khac.
3.L Chia se lgi ich
Thuc trang kinh te' DHNTB hien nay la giiia cac tinh, thanh dang thieu su lien ket trong quy hoach, thie'u cac phuong an phdi hgp tdng the, lau dai cho su phat trien cd hieu qua va ben viing ciia toan viing. Dieu dd ddn de'n tinh trang "manh ai nay lam", "dan hang ngang" cung tie'n, cung dua nhau tu dua ra co che' uu dai rieng, canh tranh nhau "trai tham dd" de thu hiit ddu tu trong va ngoai nudc, kei qua la cting niu keo ldn nhau, lam suy giam lgi the' va tiem lire ldn nhau. Tinh hinh thuc te' dang ddn de'n mdt nghich ly la cac dia phuang, vd'n cd vi tri dia ly thuan lgi, tiem nang va the' manh tucmg dd'i gidng nhau, dang ly ra, cd the' cung nhau hinh thanh the' manh va lgi the' canh tranh ciia ca khu vuc, thi lai trd thanh mdt rao can ldn cho sir lien kei, phat trie'n cd hieu qua va ben viing ciia toan vting.
Nqhien ciru Phat trien ben vifna. so 1 (30) - Thanq 3/2011
m
NguySn Thj Bich Ha - Hgp tac, lien ke't,
Trd ngai chinh trong lien kei kinh te' vung DHNTB chinh la ddng luc lgi ich.
Cai dang can trd ldn nhat dd'i vdi lien ket kinh te' viingDHNTB, chii yeu khdng phai ndm 6 nhan thiic ma d chd dang thie'u mdt ca che' lien kei kinh te' tren nen tang chia se lgi ich phat trien. Thuc te' cho tha'y, trong thuang lugng, dam phan, thda thuan, hgp tac thi dieu khd nhan nhugng ldn nhau nhat ludn ludn la lgi fch. Chang ban. Da Ndng, dti dugc trung uong xac dinh va dugc cac dia phucmg trong khu vuc thtra nhan, vi trf trung tam ddng luc ciia vung kinh te' trgng diem mien Trung, nhung chdc chdn, khdng mdt tinh, thanh nao trong khu vuc ddng y hy sinh lgi fch ciia minh de ddn siic phat trien cho Da Ndng. Cung vi vay, cac dia phuang trong khu vuc, dti biei rd,"Ne'u mdi tinh deu mud'n cd cang ldn thi mien Trung se khdng cd cang ldn that su va dieu nay khdng chi diing vdi cang bien ma cdn vdi cang hang khdng va cac co sd ha tdng khac"', nhung vdn dua nhau xay dung cang bie'n, cang hang khdng, cac khu cdng nghiep...
Vting DHNTB khdng the thiic day va nang cao hieu qua ciia qua trinh lien ket va hgp tac kinh te' chirng nao cdn chua thiei lap dugc mdt CO che' lien ket hgp ly tren ca sd chia se lgi fch ma cac thanh vien cd the chap nhan. Co che lien kei kinh te' dd phai vtra dam bao lgi ich tdng the trong phat trien ciia ca vung vtra phai chia se lgi fch mdt each hai hda cho cac thanh vien tren co sd phan cdng lao ddng, phan vung phat trien hgp ly.
3.2. Cdn mot ca che ddc thd cho hgp tdc, lien kit kinh tevung DHNTB
Vting kinh te' DHNTB cdn cd mdt co che' dac thti rieng, bdi vi, cac dia phuang trong vting cd vi trf dia ly gdn gidng nhau, cd lgi the' tucmg ddng ma it cd sir bd sung cho nhau. Lgi the cua cac tinh DHNTB d day phai la lgi the' tdng the toan khu vuc, cd su phan cdng, phan nhiem, phan virng hgp ly, tren co sd chia se lgi ich phat trien. Khac vdi hai khu vuc kinh te trgng diem phfa Bdc va phfa Nam, d day vai trd chil ddng, tu giac trong nhan thiic va hanh ddng ciia cac chii the' quan ly, chii the' boat ddng kinh te, cang cdn phai dugc phat huy cao dd.
Qua trinh hgp tac, lien kei kinh te' vting DHNTB khdng chi ddi hdi y chi chfnh tri cao cua chil the lanh dao, quan ly tir trung uang de'n dia phuang, ma quan trgng hom, phai xay dung dugc ca che' lien kei kinh te' dac thu tren CO sd chia se Icri fch phat trien. Mdt Id, qua trinh lien kei kinh te' khu vuc, cd the thuc hien theo nguyen tdc "de trudc, khd sau". Trong tinh hinh kinh te' - xa hdi cua khu vuc hien nay, cd the nhan thay lien kei kinh te' theo nganh va doanh nghiep (chii ye'u la lien kei ngang va lien kei dge) dl thuc hien ban la lien kei giiia cac vung lanh thd; Hai Id, lien kei kinh te' giua cac viing lanh thd trong qua trinh phat trien, tranh lang phf trong dau tu chdng cheo, triing lap nhau, theo kieu "tinh nay cd gi, tinh kia cd nay" dac biet trong xay dung CO sd ha tdng nhu san bay, cang bie'n... dang ddi hdi mdt ngudn vd'n rat ldn. De' khde phue tinh trang nay, cdn phai xay dung mdt quy hoach kinh te' xa hdi, quy hoach dau tu phat trien trong khdng gian kinh te' thd'ng nhai ciia ca khu vuc, theo hudng kei nd'i va lien kei giira cac tinh thanh, khde phue tinh trang chdng cheo, trung lap, phan tan cac ngudn vd'n ddu tu, cac ngudn luc phat trien.
De lam dugc dieu dd, Chfnh phu phai dirng ra chu tri, dieu phdi va thd'ng nhat quy hoach phat trie'n kinh te, xa hdi trong khdng gian kinh te thd'ng nhat toan vung DHNTB. Tren CO sd dd, cac co quan trung uang va dia phuang phai thuc hien ca'p phep ddu tu va thuc hien cac du an phat trien theo diing quy hoach da dugc phe duyet; Phai co mdt co che' tai chfnh va phan bd ngan sach dac thti cho viing DHNTB. Ngoai viec thuc hien theo co che' phan bd ngan sach hien hanh, cdn thuc hien them mdt ca che' ngan sach bd sung cho cac dia phuang trong khu vuc, theo dd nhu'ng dia phucmg nao dugc quy hoach phat trien thanh nhiing trgng diem kinh te' ldn (san bay qud'c te, cang bien ldn...) thi phdn thu ngan sach vugt trdi (phan nay se ngay cang Idn), thay vi nop ve ngan sach trung uong, se dugc
1. Khuyen cao cua td chiic JICA (Nhat Ban) vl nghien ciiu chien lupc phat trien ha tang khu vuc miln Trung.
Nqhien cdu Phat then ben vdnq. so 1 (30) - Thanq 3/2011
NguySn Thi Bich Ha - Hap tac, lien ket.
dieu chuye'n thanh ngan sach bd sung cho cac dia phuang cdn lai trong vimg, hd trg them cho su phat trien.
3.3. Xdy dung cdc "du dn da linh vuc, da mien" vdi md hinh ddu tu khep kin
De thuc hien su kei nd'i cd hieu qua cua cac dia phuang trong vting, cd the de nghi mdt md hinh dau tu khep kin bdi cac "du an da linh vuc, da mien" theo cac khau sau day:
(ijDau tu cac thiei bi, san phdm cdng nghe vat lieu va ky thuat vao vung nguyen lieu nhdm tao nen mdt vting nguyen lieu theo hudng CO khi hda, chuyen canh hda va theo hudng sda xuai hang hda tai khu vuc Tay Nguyen va tam giac phat trien Ddng Duong;
(ii) Ddu tu xay dung cac khu che bie'n thuang mai tai cac khu kinh te' bien de' che' bie'n cac nguyen lieu nhan dugc ttr vting nguyen lieu;
(iii) Thdng qua dich vu cang bien xuai khau cac thanh pham da che bie'n ra nudc ngoai.
Toan bd ba khau dd ddu dugc thuc hien khep kfn trong cting mdt du an tdng hgp theo md hinh du an ddu tu da linh vuc, da mien.
Trudc he't, ddy mgnh dich vu cdng bien De tang cudng kha nang xuat nhap khau phue vu cho cac nganh cdng nghiep va cac khu che' bie'n thuang mai, can thiei md rdng va nang cap he thd'ng cac cang bien nudc sau tai cac khu kinh te' bie'n nhu td chiic lai cum cang Da Ndng - Chan May de' thuc hien chiic nang cum cang thuang mai, trung chuyen cua vting kinh te' ddng luc mien Trung va ca nudc.
Trudc nhu cdu ddi hdi phat trie'n va md rdng Khu kinh te' Dung Quai, su ra ddi du an cang nudc sau My Han tai khu kinh te' nay cd the ddn tau trgng tai 300 ngan tan nhdm phue vu cho mdt khu dai cdng nghiep ve Igc hda ddu, luyen can thep, dien va cac nganh cdng nghiep phu trg vdi vd'n ddu tu toan bd cd the len de'n vai chuc ty USD.
Can thiei td chiic lai dich vu cang bie'n d cac khu kinh te' nhdm dap ii'ng dugc cac nhu cdu phat trien dang den. Cdn dua su quan ly cang bie'n tai khu kinh te' ve mdt mdi va viec khai thae cac cang trong khu kinh te' dugc thuc bien bdng binh thii'c cho thue dich vu
ngdn ban hoac dai ban bdng cac hgp ddng khai thae dich vu cang.
Ve cue Nam cua vting kinh te' trgng die'm mien Trung, cdn day manh viec ddu tu cang bie'n nudc sau Nhon Hdi vdi tdm cd xiing dang ciia khu vuc Nam Trung bd va Tay Nguyen.
Hai Id, phdt trien du lich- dich vu
Cac du an du lich - dich vu se tao su kei nd'i phat trie'n giira true kinh te' bien duyen hai vdi Tay Nguyen va Tieu vting sdng Mekdng. Su kei nd'i nay dugc hinh thanh dudi cac md hinh dau tu du lich theo hudng du lich tir mien niii - trung du - bien, bai dao dudi dang du lich sinh thai, mdi trudng ket nd'i vdi du lich van hda, lich sii theo con dudng di san ciia mien Trung va cac nudc Tieu vimg sdng Mekdng.
Ndm Du lich qud'c gia Duyen hdi Nam Trung Bg- PhU Yen 2011 "Thien dudng du lich bien, ddo " se tgo nen sif ke't ndi giua 8 tinh de tgo nen mgt khdng gian vdn hda- du lich rgng ldn vd hdp ddn ldm tiin di thuc ddy ngdnh du lich cua 8 tinh phdt trien manh sau sukien Ndm Du lich 2011.
Do su kei nd'i ngay cang hoan chinh ciia cac true dudng Ddng - Tay cung nhu su dau tu manh me vao cac viing dge hanh lang kinh te' Ddng - Tay d phfa Bdc (qua Lao Bao) va d phfa Nam (qua Bd Y), mdt cung du lich qua cac vting dia ly tu nhien ciing nhu cac di san van hda the' gidi tren cac vting lanh thd se dugc tao ra.
Phat trien du lich- dich vu theo cac true hanh lang kinh te' Ddng - Tay se tao nen su kei nd'i va hdi nhap kinh te' xa hdi giu'a cac viing kinh te DHNTB, Tay Nguyen va tieu vting sdng Mekdng.
Ba Id, tgo thdnh true giao thdng Ddng - Tdy
Ddu tu chie'n lugc vao true ha tang giao thdng Ddng - Tay se pha the' cd lap ciia Tay Nguyen va tao nen su kei ndi khdng gian lanh thd giiia true kinh te bie'n dge duyen hai NTB dang phat trien vdi Tay Nguyen va Tieu vting sdng Mekdng. Dau tu kinh te bdng du
Nqhien cdu Phat trien ben vifnq. so 1 (30) - Thanq 3/2011
NguySn Thj Bich Ha - Hgp tac, lien ket..
an da ITnh vuc, da mien khep kin dudi su quan ly ciia mdt chii ddu tu se pha rao can ngan each dia phucmg va tao ra mdt khdng gian kinh te' mem deo, hai hda, nang ddng, tao nen su lien kei mdt each tu nhien theo quy luat phat trien kinh te', khdng bi str chi phdi bdi cac thu tuc hanh chfnh quan lieu.
Su lien kei va phat trien cdn cd the dien ra tren nhieu phuomg dien va nhieu md hinh, tuy nhien trudc het nen chgn cac giai phap va md hinh nhdm pha the' cd lap giiia cac vimg ve khdng gian lanh thd, pha cac rao can ve khdng gian kinh te', ddng thdi cai dat cac the' manh ciia cac vung vao cac md hinh ddu tu thfch hgp tao su cdng hudng va nhay vgt trong phat trien./.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Nguyin Van Nam, Ngd Thing Lpi: "Quan diem chien lupc phat triln vung kinh te trpng diem Viet
Nam deii 2020"; tinkinhte 23-05-2010, Theo Tap chi Kinh t l & Phat triln.
2. Trdn Ngpc anh: "Chia se lpi ich- nin tang cua su Hen ket kinh te khu vuc mien Trung- Tay Nguyen"; Tap chi Khoa hpe va Cdng nghe, Dai hpe Da Nang, sd 3(32)-2009
3. Ngd Doan Vinh: "Chien lupc phat trien: ban vl tu duy va hanh ddng cd tfnh chien lupc"; Nxb Chinh tri qud'c gia, 2007.
4. Truong Dinh Hiin: "Md hinh cang biin nudc sau va khu cdng nghiep phiie hpp- hdn da tang cua cac khu kinh te bien miln Trung va ea nudc";
stp.quangngai.gov.vn
5. Khu kinh temd Chu lai; www.chulai.gov.vn 6. Ngd Minh Thuyfin: "Con dudng Di san miln Trung: Bao gid thanh thuong hieu du lich ha'p dan?"; VOV NEWS, 24-07-2010
7. Minh Nguyet: "Dien hinh cua lifin kei phat trien du lich"; Phii Yen online, ngay 3-9-2010
8. Khuye'n cao ciia td chUc JICA (Nhat Ban) vl nghien ciiu chien lupc phat trien ha ting khu vuc miln Trung.
