ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ﺄ
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
)
1627
-1699
ـ
(
و
ﺔ ارد
ﺔ ﺮ و
مﺪ
ﻰ إ
ﺔ ﺎ
ا
مﻮ او
باد ا
ﺔ آ
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﺎ ﺮآﺎ
ﺔ ﺎ ا
ﺔ رﺪ ا
ﻰ
لﻮ
و ا
ﻰ
(S.S)
داﺪ إ
.اﺮ ﻮ ﺎ
ا
ر
:
103021027465
ﺎﻬ ادﺁو
ﺔ ﺮ ا
ﺔﻐ ا
ﺔ ﺎ ﻹا
مﻮ او
باد ا
ﺔ آ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ﻹا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺎ ﺮآﺎ
2008
م
/
1429
ﺚ ا
ﻰ
ﻜ او
ﺔ ﺎ ا
ﺔ
راﺮ
اﻮ و
ا
اﺬه
ﺔ ﺎ
":
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ﺄ
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
)
1627
-1699
ـ
(
:
و
ﺔ ارد
ﺔ ﺮ و
"
ﻜ او
ﺔ ﺎ ا
ﺔ
مﺎ أ
مﻮ او
باد ا
ﺔ ﻜ
ﺔ ﺎ
ا
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺎ ﺮآﺎ
30
ﻮ ﺎ
2008
م
اﻮ ا
24
ﻰ و ا
دﺎ
1429
ـه
.
ﺪ و
ﺎ ﺮ
ﻮ
ﻰ و ا
ﺔ ﺎ ا
ﺔ رﺪ ا
ﻰ
لﻮ
ﺔ ا
ﺎﻬ اد و
ﺔ ﺮ ا
(S.S)
،ﺎ ﺮآﺎ
30
ﻮ ﺎ
2008
م
24
ﻰ و ا
دﺎ
1429
ـه
ﻜ او
ﺔ ﺎ ا
ﺔ
ﻮ
و
ﺔ ا
ر
ﻮ
و
ﺔ ا
ﺮ ﺮﻜ
ﺮ
ﺎ ا
يرﺪ أ
ادأ
سوﺪ ارﻮ آﺪ ا
ﺮ ز
رﻮ آﺪ ا
ﺮ
ﺎ ا
ﻮ ا
ر
:
150246291
ﻮ ا
ر
:
150295496
ءﺎ
ا
فﺮ ا
ﺔ ﺎ ا
ﺮ
ﺎ ا
م
ا
حﺎ
دأ
ﺪ
ﻮ
ﺮ
ﺎ ا
ﻮ ا
ر
... :
...
ر
ﻮ ا
:
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ﺄ
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
)
1627
-1699
ـ
(
)
و
ﺔ ارد
ﺔ ﺮ و
(
ﻰ إ
مﺪ
ﺔ ﺎ
ا
مﻮ او
باد ا
ﺔ آ
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﺎ ﺮآﺎ
ﺎ ا
ﺔ رﺪ ا
ﻰ
لﻮ
ﺔ
و ا
ﻰ
(S.S)
داﺪ إ
اﺮ ﻮ ﺎ
ا
ر
:
103021027465
فاﺮ إ
)
ﺮ
ﺎ ا
م ﻹا
حﺎ
دأ
ﺪ
(
ﺎﻬ اد و
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
ﺔ ﺎ
ا
مﻮ او
باد ا
ﺔ آ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺎ ﺮآﺎ
2008
م
ﺚ ا
تﺎ ﻮ
فﺮ ا
ﺔ اﻮ
...
أ
ﺎ ا
ﺮ
...
ب
ا
ﻰ
ﻜ او
ﺔ ﺎ ا
ﺔ
راﺮ
...
ج
ﺪ ﺮ
...
...
د
ﺮ ﺪ و
ﺮﻜ
...
ا
تﺎ ﻮ
...
...
ط
لوﻷا
بﺎ ا
:
ﺔ ﺪ
...
1
أ
.
ا
ﺔ
...
1
ب
.
ا
ﺪ ﺪ
ﺔ ﻜ
...
5
ج
.
ا
ضﺮ
ا
...
7
د
.
ا
ﻬ
...
...
7
ـه
.
ا
تاﻮ
...
9
ﺎﺜ ا
بﺎ ا
:
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
ةﺎ
رﺎ
...
10
أ
.
ﺪ ﻮ
و
ﺄ
...
10
ب
.
ﻮ
و
ﺬ
و
ﺎ
أ
...
...
17
ج
.
ﺆ
ﺎ
...
...
ﺚ ﺎﺜ ا
بﺎ ا
:
ﺔ ﻮ
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
...
24
أ
.
ا
ﺔ ﻮ
ﺮ
108
ﺮ
...
...
24
ب
.
ا
تﺎ ﻮ
ﺔ ﻮ
...
...
...
31
اﺮ ا
بﺎ ا
:
ا
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
...
35
أ
.
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ا
...
35
ب
.
ﺔ وﺪ ا
ﺔ ﺮ ا
...
54
ﺎ ا
بﺎ ا
:
ﺎ
ﺔ
...
64
أ
.
ا
ﺎ
...
64
ب
.
تﺎ اﺮ ا
...
65
ا
اﺮ
...
66
أ
.
ا
ﺔ ﺮ ا
اﺮ
...
66
ب
.
ﺔ
ا
اﺮ ا
...
69
ا
اﻮ
...
ﺚ ﺎ ا
ﺮ
نﺄ
ﺮ
ﺔ ﺎ ا
ﺬه
:
1
.
طوﺮ ا
ﺔ ﻜ
آ
ا
اﺬه
ﻰ
لﻮ
ﻰ و ا
ﺔ ﺎ ا
ﺔ رﺪ ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
–
ﺎ ﺮآﺎ
.
2
.
ا
اﺮ ا
آ
ﺪ
ا
اﺬه
ﺔ ﺎ آ
ﺎﻬ
ا
ةدﻮ ﻮ ا
تاراﺮ ا
ﺎﻬ
و
ﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ا
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﷲا
–
ﺎ ﺮآﺎ
.
3
.
اذإ
ءار
لﺎ ا
ﺪ ﻮ و
يداﺪ إ
ﺮ
ﺎ ا
نﺎآ
ﺎﻬ رﺮ
ﻰ ا
تﺎ ﻮ ا
آ
أ
نأ
ﺪ ﺄ
ﺮآذ
نود
ﺮ ا
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
–
ﺎ ﺮآﺎ
.
،ﺎ ﺮآﺎ
20
يﺎ
2008
م
لا
بﺎ
ﺪ ﺮ
اﺮ ﻮ ﺎ
:
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
،يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
:
و
ﺔ ارد
تﺎ ارﺪ ا
ىﺪ إ
ﺔ ﻮ ﻮ ا
ﺔ ارﺪ ا
نأ
فوﺮ ا
مﻮ ا
ﻜ ا
ﺔ ارﺪ ا
ﺬه
ضﺮ او
،ﺔ د او
ﺔ ﻮ ا
ﺎهﺮ و
رﺎ
او
فرﺎ او
.
ﻰ
ﺔ ﻮ ﻮ ا
ﺔ ارﺪ ﺎ
ﺎ ا
مﺎ
،دﺪ ا
ﺬه
و
ر
ناﻮ
يرﺎ ﺎآﺎ ا
ﻮ
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ﺔ ﺎ
:
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
،يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
:
و
ﺔ ارد
.
ﺔ ا
ﻰ إ
ﺮ و
ا
ﻰ
ﺮ
ا
اﺬهو
ا
تﺎ ﻮ
ﻰ
ﻜ او
ﺔ وﺪ ا
.
ﺔ ﺎ ﺮ ا
ﺆ
ﻰ إ
ﺔ ﺎ
ﺎﻬ هأ
ﺎﻬ
ﺔ ارﺪ ا
ﺬهو
ﻬ ﺎ ﻮ و
ﺎ
ﺎ
.
ﺎﻬ ﺆ
ن
ﻚ ذو
:
ﻮ
ا
ا
وﺪ ا
ﻮ ا
ﺪ أ
يرﺎ ﺎآﺎ
مﺎه
رود
نﺎآ
يﺬ
ﺎ وﺪ ﺈ
ا
فﻮ ا
رﻮ
.
تﺎ ﻮ
ﻰ إ
ﺔ ﺎ
ﺎ أو
ﺔ
ا
ﺔ ﻮ ا
ﺎ ﺎ
ا
ﺔ ﺎ ﺮ ا
ﺎ
ﻚ ﺬ
ﺔ ﺎ ﺮ ا
ا
ﻚ
نأ
دارأ
آ
ﺎﻬ إ
جﺎ
ا
ﺔ ﻮ ا
ﺔ ﺮ
ﺔ وﺮ ا
ﺎ
.
،يﺪ ا
ا
ﻬ
ا
اﺬه
ﺎ ا
مﺪ
و
ﻬ
و
ﺮ ﺪ
ةءاﺮ ا
ةدﺎ إ
ا
جاﺮ ﺈ
ﻚ ذو
ةرﺎ ا
ءﺎ
ا
ﺎﻬ
ﺎ
و
ﺎ
ﻰ إو
ﺎﻬ ا
ا
بﻮ ﻜ
ﻮه
ﻰ
ﺪ و
،
ﻰ
ا
اﺬه
ﺔ ﺎ آ
ﻰ ا
ثﻮ ا
ﺔ ﺎ آ
د
ةرﺮ ا
ﺔ ﺮ ا
أ
و
ﺔ ﺮ ا
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﺎ
ا
مﻮ او
باد ا
ﺔ آ
ﺎﻬ اد
ﺎ ﺮآﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
2007
.
ﻰ
ﺎ
ا
ﺎ
تﺮﻬ
ا
ﺪ
:
ّنإ
ﺪ إ
ﺔّ ّ ا
ﺔآﺮ ا
ﺔ ﻮ
ﻮ
ّ ا
تﺎ ّﺆ ا
ى
ﺮ و
ﺔ
اﻮ
يرﺎ ﺎآﺎ ا
)
23
(
هو
،ﺔ ﺎ ر
ﺮآﺬ ا
ّ
ا
ﺔّ ا
ﺎ
فّﻮ ا
ﺔ
ﺔ ﻮّ ا
ّ
ﺎ و
و
ّ آو
اﻮ أو
.
ا
ﺬهو
ا
لاﻮ أو
ﺔّﻮ ّ او
ﺔّ ﺪ ا
دﺎ او
ﺔّ ﺮ ا
تﺎ ﺎ
ﺔ
ءﺎ
.
و
ل
ﺔ ﺪ
أ
.
ﺚ ا
ﺔ
ﺪ او
،قﺎ
ﺪ
ﺮ ا
طﻮ
ا
ﺪ ا
رﺎ
ﻰ و ا
نوﺮ ا
ل
ن
،اﺮ
ﺪ أو
ﺔ
ﺮ آأ
تاذاﺬ و
ﺔ
جذﺎ
إ
ةﺮ ا
ﻚ
رﺎ أ
ﺰ ا
ﺔ
وأ
ﺎ
يأﺮ
ﺎﻬ ارد
جﺮ
نأ
ﻜ
ةﺮ
ﺮ
اذﺈ
،ﺔ ﺎ
ﻬ
و
ﺎ
ﺮ
رﺎ
ا
ﺮ
ﺎﻬ
ﺪ
ﺔ ﺮ ا
ﺎهدﺮ
ﻰ
او
1
.
ءﺰ
ﺔ ﻮ
ا
ﺮ و
ا
ﺎه
ﺎ
ا
ثاﺮ ا
يﺬ ا
ﺔ
ا
ةرﺎ
ا
ﺪ ا
ﻮ
ﻰ
ل
،ﺔ ﺎ
ا
ﺔ ﺮ ا
و
ّ و
بدأو
ﺎ اﺮ و
رﺎ
ﺮ ﺎ و
ﻚ و
ءﺎ آو
ﺎ اﺮ
عاﻮ أ
ﺮ ﺎ
ﺎﻬ
ﺔ ﻮ
ا
ﺬه
و
،مﻮ ا
ا
إ
ﺎﻬ
و
ﺔ
و
ﺔ ﻬ
ﺰـ
ﺎﻬ
او
،ﺮ ا
ر
ﺪ ا
اور
ﺔ ﻮﻬ
ﺎ إو
، ه
ﺎ إ
تاﺮ
ةّﺪ
و
سﺎ ا
2.
ﺔ ﻮ
تﺎ
ﻜ
ﺔ ﻮ
ا
ﺎآو
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
،
وا
ﻬ
ﺔ
و
ا
وﺎ
ﺔ
وا
ﻮ
و
ﺔ
ﺔ
ا
تﺎ ا
ﺎهﺮ و
،
ﺔ
ﺔ ﻮ ﻜ
نﻮﻜ
ﺎ
اﺮ آو
سﺎ ا
ﺎﻬ ﻬ
3ﺬ
،
ﻰ ا
جﺎ
ﻚ
ﻬ
يﺬ ا
ا
ﺎ
ﺔ ﻮ
ا
ﺎ ﺎ
ه
ا
ﺔ ﻮ
.
1
،ﻰ ﻮ ا
رﺎ ا
ﺪ
طﻮ
ا
ﺮ ا
،
)
ةﺮهﺎ ا
:
،ﺔ ﺎ ا
ﺔ ﺮ
ا
راﺪ ا
2002
م
(
ص
،
13
2
،بوﺰ و
ﺪ
ﻬ
او
ﺔ ﺮ ا
تﺎ ﻮ
ا
،
)
ةﺮهﺎ ا
:
ﺎ
، ﻜ ا
1993
م
(
ط
،
1
ص
،
13
3
ﺪ ﻮ و
ا
ﺮ آ
ﺬه
ﺎ د
تﺎ ﻮ
ﺎﻬ
نﺎآو
،
ﻮ
ا
ﺔ
ا
آﺎ ا
ا
او
ﺔ ﻜ ﺎآ
تﺎ
ﺮ
سﺎ ا
داﺮ أ
يﺪ أ
لاﺰ
.
أ
عﻮ ﻮ
ﺎ
ﻮ
ا
ﺪ ﻮ او
ﺮ
ا
ﺎﻬ
ﺮ ﻜ
تﺎ
،ﺔ
ا
مﻮ ا
ﻚ ذ
ﺮ و
ﺔ
او
فﻮ او
ﺔ ﺮ او
ﺮهﺎ
ﺎ وﺪ إ
رﻮﻬ
فﻮ ا
عﻮ ﻮ و
رود
ﺪ
فﻮ ا
ّنأ
ﺎ آ
،
ا
ةﺎ
ﺎ ﺎه
ا
ﺎﻬ
م
ا
رﺎ ا
.
رﺎ
ﺔ اﻮ
ﺎ وﺪ إ
ﻰ إ
ءﺎ
م
ا
ّنأ
فوﺮ ا
و
ﻬ او
سﺮ او
بﺮ ا
ا
ﺮ اوأ
ﺔ ﻮ ا
ﻚ ﺬآو
،ﺪ
ﺮ
ﺎ ا
نﺮ ا
4
.
او
فﻮ
ﻮ
ﻰ إ
ب
"
فﻮ ا
"
ﺔ
ﺎآ
ﺎﻬ إ
و
،
ﺮ ا
ﺬ ا
ء ﺆه
ﺎﻬ
ﻜ
او
ﺪهاﺰ ا
ﺎ ﺪ ا
اﻮ
نﻮ و
ﷲا
ناﻮ ر
ءﺎ ا
نﻮ هﺮ و
ﺎ
ﺎ
.
،ﻚ ﺬ و
ﺎآ
صﻮ
ا
و
ﻰ
ا
ﺔ ﺮ
ﻰ
لﺪ
فﻮ
ﺔ آ
ﺔ ﻬ ا
ﺔ ﺎ وﺮ ا
ﺔ ﻜ ا
ﻰ
.
ﺬه
ﻰ إ
و
يﺬ ا
ﺮ او
4
إ
، ﻮ ا
ﻮه
ﺔ ﻜ ا
)
ﷲﺎ
فرﺎ ا
(
إ
فﺮ
ﷲا
نأ
ذإ
.
5يدرﺎ ﻮ زأ
ﺮآذو
أ
ﺎ آ
يرز
Jaringan Ulama
Timur Tengah dan Kepulauan Nusantara Abad
XVII dan XVIII
هو
، دﺪ
نوﺮ
ﻮ
ﺔ
يﺮ اﺮ ا
ﺪ ا
رﻮ
)
Nurudin Al-Raniri
(
ﺔ
ﻮ ا
)
1068
ـه
/
1758
م
(
ﻜ ا
فوؤﺮ ا
ﺪ و
،
)
Abdurrauf
Al-Sinkili
) (
1024
–
1105
ـه
/
1615
-1693
م
(
،
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ﺪ
و
)
Muhamad Yusuf
al-Makasari
) (
1037
–
1111
ـه
/
1627
–
1699
م
(
6.
و
ه
ﺎ وﺪ إ
ﺔ
ا
مﻮ ا
لﺎ
ةﺮ آ
تﺎ ﺆ
اﻮآﺮ
.
اﻮ
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ﺪ
ا
و
23
ﺔ ﺎ ر
و
،ﺔ ﺮ ا
ﺔ ﺎ
ا
ﺎ
فﻮ ا
ﺔ
ﻰ
ﺔ
.
و
نأ
مﻮ ا
ﺔ ﺎ ر
ﺎ ﺆ
ىﺪ إ
ا
ﺔ
ا
ﺔآﺮ
هو
ﺔ ﻮ
ﺎﻬ
،ﺮآﺬ ا
عاﻮ أ
:
ﺮآذو
،نﺎ ا
ﺮآذ
صاﻮ ا
صاﻮ
ﺮآذو
صاﻮ ا
.
5
،دﻮ
ا
ﺪ
ا
فﻮ ا
ﺔ
ل
ا
ﺬ
،
)
ةﺮهﺎ ا
:
،فرﺎ ا
راد
2003
(
ص
،
32
6
ا
ﺰـ و
ﻮ
ا
ﺔ
اﺮ و
م
ا
رﺎ
ا
نﺎآ
،ﺎﻬ
ﺔ وﺮ ا
ا
ةﺎ و
ﺎ وﺪ إ
ﺮ أ
ﺎ ﺆ
ﺎ ﻬ
ا
.
ﺔ
ا
آﺎ ا
ﺔ ﻮ
ﺎ ﺆ
ﺎآو
ﺎﻬ رﺎ
وأ
ﺎ د
ءاﻮ
.
،ن
ﻰ
ﻰ ا
ةﺮ ا
ل
آ
ﺎ ﺆ
و
ﺔآﺮ ا
ﺔ ﺎ ر
ه
نﺎﻜ ا
اﺬه
ﻰ إ
ﺔ ﻮ
ا
ﺎ ﺆ
ىﺪ إو
ﺔ
ا
.
ناﻮ
عﻮ ﻮ
ﺎ ا
رﺎ ا
ﻚ ذ
ﻰ
ﺎ و
:
"
ا
ا
ﺔآﺮ
ﺔ
ﺄ
ا
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
:
ﺔ ارد
و
ﺔ ﺮ و
"
.
ب
.
ا
ﺪ ﺪ
ﺔ ﻜ
كﺎ ه
-ﺎ ا
يﺪ
ﺎ
-ﺔ ﻮ
ﺔ ﺎ ﺮ
ةﺪ و
"
ﺔآﺮ ا
ﺔ
ا
"
هو
ﺮ
ﺔ ﻮ
ا
A
108
ﺮ
نأ
مﻮ ا
و
ةرﺎ
وأ
،ﺎﻬ ﺎ
أ
طﻮ
ﺎ إ
و
ﻰ ا
ﺔ ﻮ
ا
ﺔ
ل
ةذﻮ ﺄ
ﺎ ﺪ
ا
تﺎ ﻮ
ا
نأ
،ىﺮ أ
ا
.
و
ﺔ
ﺔ
تﺎ ﺮ و
ءﺎ أ
كﺎ ه
نأ
ا
ا
.
ﺆ ا
دارأ
يﺬ ا
ا
اﺪ
ﺎ ﻬ
اﺮ أ
.
ﺎآ
،ﻚ ذ
أ
ه
ا
اﺬه
حﺮ
ا
ﺔ ﻜ ا
"
ﺔآﺮ ا
ﺔ
ا
"
مﻮ
وﺪ ا
ءاﺮ
ةﺪ ﺎ
ﺎ
و
ﺎ ﺪ
ﺎ
ﺔ وﺪ ا
ﺔ ا
ﻰ إ
ﺮ
ﺎ أ
ﺎ ا
.
ﺔ ﺎ ر
نﺎآ
،ﻚ ذ
ﺎ
ﻰ إو
"
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
"
ﻰ
ىﻮ
ا
ﺎ
ﻮ
ﻰ
ا
ﺎﻬ آ
ﻰ إ
جﺎ
ا
فﻮ
ﺎﻬ و
.
ه
ا
اﺬه
ﺎ أ
حﺮ
ا
ﺔ ﻜ ا
ﺎآ
اﺬ و
ﺔ ﺎ ر
تﺎ ﻮ
"
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
"
ﺎﻬ اذ
.
ج
.
ﻐ ا
ضﺮ
ﺚ ا
ا
اﺬه
ضﺮ ا
نﺎآ
،ﺔ ﺎ ا
ﺔ ﻜ ا
ﻰ
ءﺎ
ﻰ
، وأ
دﺪ
"
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
"
؛ﺎ ﺪ
ﺎ
ﺔ ﺎ ر
تﺎ ﻮ
ﻜ ا
،ﺎ ﺎ
"
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
."
د
.
ﻬ
ا
اﺬه
ﺔ ﺎ آ
ﺎ ا
مﺪ
يﺪ ا
ا
أ
ا
جاﺮ إ
ي
ﻬ
و
ﺮ ﺪ
ةءاﺮ ا
ةدﺎ إ
ﺎ
ﻰ إو
ﺎﻬ ا
ةرﺎ ا
ءﺎ
ا
ﺎﻬ
ﺎ
و
ا
بﻮ ﻜ
ﻮه
.
جﺮ
نأ
ﺎ ا
لوﺎ
،ﻚ ذ
ﺎ
ﻰ إو
ﺔ ﻮ ا
دﺎ او
ﺔ ﺮ ا
تﺎ ا
ا
درو
ﺎ
آ
ا
رﻮآﺬ ا
صﺎ
ﺎ
فّﺮ و
.
ن
ﺎ
نﻮﻜ
نأ
ا
ﺎ
اﺮ و
ﺎﻬ ﺎ و
ﺮ ا
تﺎ
ﺔ ﺎ ا
آ
ﺎ ا
ءاﺮ
تاﺮ ا
و
ﺔ وﺮ ا
ﺔ ﺮﻜ ا
ﺎﻬ اﺪ ﻮ
ﺎ و
.
يﺪ ا
ا
ةرﺎ إ
ﺎ و
:
1
.
}
...
{
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
ﻰ إ
ةرﺎ إ
2
.
(...)
ةرﺎ إ
لاﻮ أو
ﺔ ﻮ ا
دﺎ او
ﻰ إ
صﺎ
ا
3
.
[...]
ةرﺎ إ
ﺎ ا
ﺪ
ا
ﻰ إ
4
.
/.../
ةرﺎ إ
ﻰ
ا
ا
تﺎ
مﺎ رأ
ﻰ إ
5
.
|
...
|
ةرﺎ إ
ا
حﺮ و
ا
دﻮ ﻮ ا
ﻰ إ
ﺎ
د
ةرﺮ ا
ﺔ ﺮ ا
ﻰ
ا
اﺬه
ﺔ ﺎ آ
ﺪ و
و
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
ﺎﻬ رﺪ ا
ﻰ ا
ثﻮ ا
ﺔ ﺎ آ
ﺔ آ
ﺎﻬ اد
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﺎ
ا
مﻮ او
باد ا
ﺎ ﺮآﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
2007
.
ه
ـ
.
تاﻮ
ﺚ ا
هو
باﻮ أ
ﺔ
ﻰ إ
ا
اﺬه
:
لو ا
بﺎ ا
:
ﺔ ﺪ
،
ىﻮ و
ﻰ
ا
ﺔ
و
ﺪ ﺪ
ا
و
ﺔ ﻜ
ا
ضﺮ
ا
و
ا
ﻬ
و
ا
تاﻮ
.
ﺎ ا
بﺎ ا
:
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
ةﺎ
رﺎ
،
و
ﻰ
يﻮ
و
ﺄ و
ﺪ ﻮ
ﺬ
و
ﻮ
ﺎ
أو
و
ﺆ
ﺎ
.
ﺎ ا
بﺎ ا
:
ﺔ ﻮ
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ر
108
ﺮ
ﺎﻬ ﺎ ﻮ و
.
اﺮ ا
بﺎ ا
:
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ا
ﺮ و
ﺔ وﺪ ا
ﺔ ا
ﻰ إ
.
ﺎ ا
بﺎ ا
:
ﺔ ﺎ
،
و
ﻰ
يﻮ
ﺎ
ا
ا
اﺮ
ا
اﻮ
ﺎﺜ ا
بﺎ ا
يرﺎ ﺎﻜ ا
جﺎ ا
ﻮ
ا
ةﺎ
رﺎ
أ
.
ﺄ و
ﺪ ﻮ
اﻮ
ﺔ ﺪ
ﻮ
ا
ﺪ و
Gowa
)
رﺎ ﺎﻜ
(
ا
،
ﻰ
،
و
بﻮ
ﺔ ﺎ
8
لاﻮ
1036
ﺔ ﺮ ه
اﻮ ا
ﻮ ﻮ
1627
ءﺎ ﺮ ا
سأر
ﺔ ﺪ
ﺎ وو
،ﺔ د
وأ
ﺎ ا
Cape Town
23
ﺔ
ﻮ ﺎ
1699
م
7
.
ةءاﺮ
ءاﺪ إ
،اﻮ
ﺔﻜ
ﺪ
ﻰ
ﻮ
ﺬ
ﺮ ا
،ﺮﻜ
نأﺮ ا
أو
،ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
و
ن
ﺔ ﺮ ا
مﻮ و
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
مﻮ
ﺔ اﺮ
ﻮ
ﺮﻬ أو
7
Hamka, Dari Perbendaharaan Lama, (Jakarta: Pustaka Panjimas, 1972), Cet. 2, h. 37
ﺔ
ا
:
ﻰ إ
ﻜ و
او
ﺎ او
فﺮ او
ﻮ ا
فﻮ ا
8.
ﻮ
ﻮ
إ
ﻮـ
ا
Gowa Tallo
،رﺎ ﺎﻜ
22
ﺮ
1645
ﻰ إ
ا
م
ﺎ
ن
Banten
ّ
هذ
ﺎ
أ
ﻰ إ
ن
ﻬ
رﻮ
ﺎ
أ
ﻰ ا
كﺎ ه
،ﺎﻬ
ةزﺎ ا
لﺎ و
ﺔ ردﺎ ا
ﺔ ﺮ ا
و
يﺮ اﺮ ا
ﺪ ا
أ
هذ
ّ
ﻬ
ﺪ
ﺎ
ا
ﻰ او
ا
ﻰ إ
ﷲا
و
،ﺔ ﺪ
ا
ﺔ ﺮ ا
ةزﺎ إ
لﺎ و
ﷲﺎ
ﺎ ا
ﺪ
ﺪ
ﺪ ز
)
ا
(
،ﺔ ﻮ ا
ةدﺎ ا
ﺔ ﺮ
ةزﺎ إ
ﺪ ا
ﺎﻬ
مﺎ أو
ا
ﺔ ﺮ
ءاد
ﺔ ﺮﻜ ا
ﺔﻜ
ﻰ إ
ا
إو
ةﺮ
ةرّﻮ ا
ﺔ ﺪ ا
ﻰ إ
ّ
ﺰ
و
ﺎ
داد
وﺰ
ر
ةﺮ
ّ
ﷲا
لﻮ ر
ﺪ ا
نﺎهﺮ
ّ ا
لﺎ
ّ و
ﷲا
ﻰ
يدﺮﻜ ا
ﺪ ا
بﺎﻬ
إ
إ
هاﺮ إ
ا
إ
ة ا
ﺮ ا
او
اﺮ أو
،ﺔ ﺮ ﺎ ا
ﺔ ﺮ ا
ةزﺎ إ
ﺪ ا
ﺮ ا
ﺪ أ
بﻮّأ
تﺎآﺮ ا
ﻮ أ
ا
ﺪ
ﻰ
ﺎﻬ
و
مﺎ ا
ﻰ إ
ا
ةزﺎ إ
ﻰ و
،
ﺮ ا
ﻮ ا
بﻮ أ
،
ﺔ ﻮ ا
ﺔ ﺮ
جﺎ
ﺎﻬ إ
و
ا
ﺔ رﺪ ﺎ و
بﺎ
و
8
، ﻮ
ﺔ
"
وﺪ إ
م أ
ﺎ
:
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
)
1699
-1627
"(
،
دﻮ
ﺎﻜ
إ
ﺎ
ﺪ
،
1
دﺪ
،
3
,
)
ﺎ ﺮآﺎ
:
PPIM–
ﺔ
ا
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺮ
ﺔ ﺎ
ﺔ ﻮﻜ ا
:
إ
أو
ةﺮ آ
بﺎ أ
ﻮ
أ
ﻚ اﺬ و
،ﺔ ﻮ ا
"
ﺔ ﻮ ا
جﺎ
ﷲا
ﺔ اﺪه
ﺎ ا
ﻮ أ
ﻮ
جﺎ ا
ا
يرﺎ ﺎﻜ ا
."
و
ﺮ ا
ﺎ أ
ﻮ
ﺔ
ﺎﻬ
ىﺮ ا
:
او
ﺔ ذﺎ او
ﺔ ﻮ ﺪ ا
ﺔ ﺪ
او
ﺔ رد او
ﺔ ﺎ ﺮ
وﺪ او
ﺔ رﺪ او
ﺔ و ﻮ او
ﺔ دواﺮﻬ او
9.
ﻮ
اﻮ
ﻰ إ
ﻮ
ا
دﺎ
Gowa Tallo
ا
ﺎ
أ
بﺎ ﺎ
نﺎ
ﺮ
ﻜ و
د
سﺎ ا
و
ﺪ ا
نﺎ
ا
بوﺮ
ﺎ
ﺪ
،د ا
ﺮ
ﺔ ﺪ ﻮﻬ ا
ﺔآﺮ ا
ﺪ
VOC
ﺎآ ﺎ
ورأو
،
Aru Palaka
ﺎ ﺎ ﻮ
يرﺎ ﺎ ﺎآ
ﺔ ﺎ إ
ﻰ إ
ىدأ
ﺎ
ﺪ ﻮﻬ
زﺎ إ
Kapari
Bogaya
18
ﺮ ﻮ
1667
ﺪ ا
نﺎ
ا
،
نﺎ
و
Speelman
اﺬه
ﺔ
ﺎآو
،يﺪ ﻮﻬ ا
ﺔ ﺎ
ا
اﻮ
ﺔﻜ
ﺔ ﺮ
ﺪ ا
قﺎ
Gowa
ﺪ ﻮﻬ ا
ﺪ
وأ
ﻬ وﺆ
رﺎ او
ﺔﻜ ا
ﺎ
اﺬهو
ا
ﺎ ا
.
ﺔ ﺎ ا
لﺎ
ا
رﺎ إ
ﻮ
رﺎ ا
و
تاﺮﻜ ا
بﺮ و
ﺮ
ا
م
ةدﺎ و
جﺎ ﺪ ا
ﺔ رﺎ و
ا
مﺎ
.
ﻮ
ىدﺎ
ﻚ ﺬ و
ﺬ
أﺪ
يﺬ ا
روﺪ ا
اوﺮ
نأ
ﻬ
ضﺮ و
ﺎ
أو
9
هﺎ أو
ﻚ
م
ا
نﺄ
ء
ةﻮ ﺪ ا
ﺔ اﻮ
ﺔ ا
تاﺮﻜ ا
ﺔ رﺎ و
د ا
.
ﺮ ﺄ
نأ
نﺎ
ا
ﻜ و
نأ
ﻮ
ﺮ
ﻚ ذ
،لﺎ
ا
ﺬه
ﻜ ﺎ
سﺎ ا
ﻰ
نأ
ﺪ ﺮ
يﺬ ا
عﻮ ا
ﺎﻬ آﺎ
نأ
مادﺎ
اﻮ
نﺎﻜ
ا
ةﺮ ا
اﻮ
ﻮ
ا
كﺮ و
،ﷲا
ﺔ آ
ﻰ إ
ﺎﻬ ﻮ
ﺔ ﺎ
ﺎ
ن
ﺔ
1672
10.
نﺎ
و
ﺎ ﺎ ﺎ ﺮ
نﺎ
ﺎ
ﻮ
ﻰ ا
Tirtayasa
،
ﺎ
ﺎ أو
إ
ﺮ و
ﻮ
ا
موﺪ
نﺎ
ا
حﺮ و
رﺎ
و
ﻮهو
ﺎ ﺎ
.
اذﺎ أ
ﻮ
رﺎ و
ﻮ ﺮ
هو
جﺎ ا
ﺪ
ارﻮﻬ
.
ﺎ اﻮ
ﺎ ﺎ
نﺎآو
ﻰ إ
سﺎ
ﺎ ادو
ﺎ ﺪ ا
ءاﺪ
اﻮ
ا
ةﺮ او
11.
ﺎ
ﺎ ﺎ و
ءاﺪ
ﺮ آأ
رو ا
موﺪ
ﺪ
ﺎآ
ﺎ ﺎ ﺎ ﺮ
ﻮ أ
نﺎ
ا
ﻜ
ز
Agung Tirtayasa
مﺎ
ﻜ و
ﻬ ازﺎ
ةدﻮ
ﺔ ﺮ ا
ﻬ
يﺬ ا
1676
ﺎ
ﻰ
نﺎآو
ا
ﺪﻬ ا
و
دﺎ
ﺎ ﺪ
،
10
، ﻮ
ﺔ
ﺎﻜ
إ
ﺎ دﻮ
،
ص
.
157
-158
11ﺎ ا
نﺎ
ا
Sultan Haji
ةﺪ
ﺪ ﻮﻬ ﺎ
ﺎآ
نﺎ
ا
ﺎ
ﺎ
ﻰ
اﺬه
نﺎآو
آ
ﻬ
نﺎآو
ﺎ ا
نﺎ
ا
ﺪﻬ ا
و
ﺪ و
ﺎ ﺎ ﺎ ﺮ
يﺬ ا
د ا
نوﺆ
ﺪ
ﺪ ﻮﻬ
ﺔ ﺮ ا
حﺎ أو
تازﺎ
ا
أ
تﺎ ر
ﺮ ا
فﺮ
ﻚ ذو
ﻜ ا
ﻮ
ﺔ
12.
ﺎ ﺎﻜ
ﻮ
ا
نﺎآ
ﺎ
ﺮ
ن
ﺄ
م
ا
ن
أ
ﺪ
يأ
ﺎﻬ ﺎ و
ظﺎ او
ﺔﻜ ﺎ
او
ﺪ ﻮﻬ ا
دﺮ
او
نﺎ
ا
بﺮ ا
زﺎ و
ﺎﻬ وﺆ
ﺔﻜ ا
.
ن
ةﺮ ﺰ
ﻰ إ
و
ﻰ
Ceylon
12
ﺮ
1684
ﻮهو
57
ﺮ
ﺔ
.
وا
تﺮ
و
،ن
ﻰ إ
و
ﻮ
ا
ﻰ
ا
ءﺎ ا
ا
ﺪ
نﺎ
ا
Tumenanga ri Lakiung
)
نﺎ
اﻮ
/
رﺎ ﺎﻜ
(
رﻮ ا
،ءﺎ ا
ﺬه
ﺎ أ
د
ﻰ إ
ﺪ
نأ
يﺪ ﻮﻬ ا
تﺎ
ا
)
اﻮ
(
ﻜ و
،
دﻮﻬ ا
.
اﻮ
اﻮ
ا
ﻰ أو
ت
)
1684
-1694
(
12
ن
.
ةﺮ آ
صﺮ
ﺎآ
ن
ا
ةﺮ
ل
كﺎ هو
او
ﺔ ﺪ ا
ﺎ ﺮ ا
ﺪ ﺪ ا
أو
ﺮآﺬ
13
.
وأ
ﺔ ﺎ ا
ﺔ ا
ﺪ
7
ﻮ ﻮ
1693
ﺔ ﺪ
ﻰ إ
ر
أ
وأ
ﺎ ا
ءﺎ ﺮ ا
س
Cape Town
.
ﺎ ا
ءﺎ ﺮ ا
سأر
ﺔ ﺪ
دﻮ و
ةﺮ
ل و
)
ﻮ
ب
ﺮ أ
(
أ
و
رﻮ
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
أ
هداﺪ أ
ﺮ ﺎﻜ
تأﺪ
ﺬ ا
كﺎ ه
ا
تﺎ
ا
و
ﻮ
ﺎ
لاﻮ
ﻮ
ا
و
، ﺰ ا
روﺮ
ﻬ ﺎﻜ
هﺮ و
ا
ﻬ و
سﺎ ا
ﺮ ﺪ
.
ﺮ آأ
نﺎآو
و
،ﻮ
او
ﺪ ﻬ او
بﺮ ا
كﺎ ه
ا
نﺎﻜ ا
هو
،
ا
ﺎ
ﻮهو
ﻮ
ﻮ
ك
73
ﺮ
ﺪ ز
Zandvleit
وأ
ﺎ ا
ءﺎ ﺮ ا
سأﺮ ا
ﺔ ﺪ
Cape
Town
23
ﺔ
ﻮ ﺎ
1699
.
مﺎ
أو
ا
راوﺰ
ﺔ
ﻮ
ا
مﺎ
أو
ﺎ أ
ﺎ
ﺪ
ﺎ ﺎﻜ
رﺎ إ
ﻰ إ
ﺔ ﺎ
ﺎ
كﺎ ه
ﺎ
14.
ﺔﻜ
ﺔ ﻮﻜ
اﺪ ﻮه
ﺔ ﻮﻜ
تﺮ أو
ﺎ
اﻮ
ﺔﻜ و
ن
رﺎ ﺎﻜ
ﻮ
ا
ةﺎ ﻮ
.
نأ
ﺎﻬ
آ
رﻮ ا
ﻰ و
13
ص
، ﺎ ا
ﺮ ا
.
50
14
، ﻮ
ﺔ
ﺎﻜ
إ
ﺎ دﻮ
ةدﺎ ﺈ
اﺪ ﻮه
ﺔ ﻮﻜ
ﺪ
ﻜ و
، و
ضرأ
ﻰ إ
ﺔ ﻮﻜ ا
ﻰ إ
ىﺮ أ
ﺪ
ةﺮ
ءﺎ ﺮ ا
رﺮﻜ و
،
ا
اﺬﻬ
ﻬ
ﺪ
نﺎ
ا
ﻰ
اﺪ ﻮه
ﺔ ﻮﻜ
او
نأ
ا
Tumenanga ri Lakiung
.
و
ﺪ
ﺪ
ﻮ
ا
ﻚ ذو
، ﺎ و
تاﻮ
روﺮ
5
ﺔ
ﺮ أ
1795
.
ا
و
إ
ﻰ
دﻮ ﻮ ا
مﺎ ا
ﺔ ﺎ
د
اﻮ
ﻰ
ﻮ آ
ﺔ ﺮ
ن ا
Lakiung
رﺎ ﺎﻜ
ﺔ ﺪ
ﺪ
ﻰ ا
،
15
.
وا
بﻮ
نﺎﻜ
ﺪ
ﻮ
ا
مﺎ
ﺮﻬ
ﺈ
و
ﺎ ﻮآ
Kubang
)
ﺔ ا
Kubang
(
16
.
ب
.
ﺎ أو
ﺬ
و
ﻮ
ﺎ
و
:
1
.
ﺎ ر
ادا
Daeng Ritasammeng
17نأﺮ ا
مﻮ
ﻮ
ا
لوأ
ﻮهو
ﺮﻜ
ة
اﻮ
Gowa
.
15
Tudjimah, Syekh Yusuf Makasar, Riwayat dan Ajarannya, (Jakarta: UI Press, 1994), h. 9-10
16
، ﻮ
ﺔ
ﺎﻜ
إ
ﺎ دﻮ
ص
،
.
162
-163
17
2
.
ر
كﻮ اد
نﺎ ﻮ
ﺎ
Datuk Ripanggentungan
18
ﻮهو
، ﺮ
ﻰ أ
ﻮهو
ﺎ
اﻮ
Bantoala
.
و
او
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
مﻮ
ﻮ
ا
فﻮ او
ﺪ ﻮ او
.
3
.
ﺪ ﺪ ا
ﺪ ا
ل
Jalaluddin Al-Aydid
19
ﺎ
ﻮهو
اﻮﻜ
Cikoang
ا
و
،
ﻮهو
ﻮ
15
ﺮ
.
4
.
يﺮ اﺮ ا
ﺪ ا
رﻮ
)
1068
/
1658
(
20
5
.
ﷲا
ﺪ
ﻮ أ
ا
ﺎ ا
ﺪ
ﺪ
)
1074
/
1664
(
21
6
.
يﺪ ﺰ ا
ﺪ ا
)
1084
/
1673
(
22
7
.
هاﺮ إ
ا
ا
ﺪ ا
نﺎهﺮ ا
ا
ﺪ ا
ﺮ ا
يدﺮﻜ ا
ﺪ ا
بﺎﻬ
)
1101
/
1690
(
23
18
نﺎﻜ ا
19
Abu Hamid, Syekh Yusuf, Seorang Ulama, Sufi, dan Pejuang, h. 87 20
Tudjimah, Syekh Yusuf Makasar, Riwayat dan Ajarannya, (Jakarta: UI Press, 1994), h. 12
21
Martin van Brenish, Tarekat Naqsyabandiyah di Indonesia, (Bandung: MIzan, 1997), Cet. 4, h. 40
22
8
.
أ
ﺪ أ
بﻮ أ
تﺎآﺮ ا
ﻮ أ
ا
ﻮ
ﻮ ا
ب
ﺮ ا
)
1071
/
1771
(
24
9
.
بﺎ ﺎ
ﷲاﺪ
ﺮ
)
1066
/
1656
(
10
.
ﺪ ا
ﺪ
إ
ازﺮ
ﺪ
)
1056
/
1656
(
11
.
ﺎ ا
)
113
/
1707
(
12
.
ا
يﺪ ا
ﻮ ا
ﺪ
13
.
ورﺰ ا
ﺪ
)
ﺪ ا
(
14
.
يرﻮه ا
ﺮﻜ ا
ﺪ
25ﺬ
و
:
1
.
رﺎ
ردﺎ ا
ﺪ
Abdul Qodir Maraeng
Majeneng
.
2
.
ﺎ ﺮ ا
ﺮ ﺮ ا
ﺮ
ا
ﺪ
ا
ﻮ أ
ﺪ ا
رﻮ
ا
26
3
.
رﺎﻬ ا
ﺪ
)
ا
نﺎ
ا
(
2723
ﺮ ا
24
Hamka,
Dari Perbendaharaan Lama, h. 4325
Azyumardi Azra, Jaringan Ulama Timur Tengah dan Kepulauan Nusantara Abad XII dan XIII (Jakarta: Kencana, 2005), Cet. Ke-2, h. 217.
26
4
.
اروأ
ﺮ آ
بﺰ
ﺎ
ﺮ
Kaisar Auranzab
Alamgir
)
1071
-1119
(
28
ﺎ
أ
و
:
1
.
ﺮ ا
ﺪ
ؤ
ﻜ ا
فو
)
1105
/
1693
(
و
يرﻮ ا
يوﺎ ا
فوؤﺮ ا
ﺪ
إ
ﻜ ا
.
ﻜ
رﻮ
ﻮ
ﻮهو
Sinkel
أ
.
ﺔ
ﺪ و
1615
ﺮ ﺎ
،
ةﺮ ﺰ ا
ﻰ إ
ا
اﻮ
ةﺪ
ﺔ ﺮ ا
19
و
،ﺔ
25
ﺎ آ
،ءﺎ ا
ﻰ
17
و
،ةﺬ ﺎ ا
15
ةﺪ
ه
ﺔ ﻮ
هأ
او
ﺪ زو
ﺔ ﺪ او
ﺔﻜ و
.
و
،
أ
ءﺎ
ﻮهو
ﺎ
او
ﺮ ا
ﻰ
ﻮ
ا
.
2
.
ﺎ ا
ﻮ أو
ﺎ
يﺪ
إ
و
نﺎ
هاﺮ
ﺪ ا
ﺪ
قدﺎ
ﺪ
29
27
Azyumardi Azra, Jaringan Ulama Timur Tengah dan Kepulauan Nusantara Abad XII dan XIII
, h. 224
28
Tudjimah,
Syekh Yusuf Makasar, Riwayat dan Ajarannya, h. 12 29ن
ﻬ
ﻰ او
،ﺪ ﻬ ا
هو
)
Ceylon
(
،
ةﺎ ا
ﺔ
ﺔ ﺎ ر
يرﺎ ﺎﻜ ا
ﻮ
ا
لﺎ و
ﺎ
أ
:
3
.
حﺎ ا
ﺪ
ا
ﻮ أ
)
ﺎ ﺎ ﺎ ﺮ
ﻮ أ
نﺎ
ا
) (
1651
-1682
(
30
ج
.
ﺆ
ﺎ
ﺔ ﻮ
ﻮ
ا
كﺮ
ﺪ ﺪ
ق
ا
ﺎ ﺆ
ة
او
فﻮ
،
ﺎﻬ
:
1
.
آﺮ ا
ﺔ
ﺔ
ا
2
.
يﺪ ا
ﺔ اﺪ
3
.
ء ا
د
4
.
ﺮآﺬ ا
ﺔ آ
5
.
ﺔ ﻮ ا
نﺎ
ﺔ ﻮ ا
اﻮ ا
6
.
ﺪ رﻮ ا
30
7
.
ﷲا
إ
إ
باﺮ إ
بﺎ آ
ﺔ ﺎ
8
.
ﷲا
إ
إ
ﺮآذ
ءﺎ ا
ﺔ ز
ﺪ اﻮ
ﺬه
9
.
ﺪ ا
ﺪ ﺎ
تﺎ او
ا
ﺔ آ
10
.
ﻜ ﺎ ا
ﺎ
11
.
ﺪ ﺎ ا
ﺪ
ﺎ
ﻰ ا
ﺪ اﻮ ا
ﺔ ﺪ
12
.
ﺔ
ا
تﺎ ا
13
.
ا
ةﺮ
14
.
رﺎ
ا
ﺔ ﺎﻬ
رﺎ
ا
ﺔ ﺎ
ﺔ ﺎ ر
15
.
ةﺎ ا
ﺔ
16
.
راﺮ ا
ﺮ
17
.
ﺪ
ارﺎآ
ﺮ زو
نﺎ
ا
ﻰ إ
ﻮ
ا
ﺔ ﺎ ر
ﷲا
18
.
ﺔ اﺪﻬ او
ﺔ ﺎ ا
ﺰ
19
.
رﺎ ا
برﺎ
راﺮ ا
جﺎ
20
.
راﺮ ا
ﺔ
21
.
ﺔ
ئﺪ ا
ﺎ ا
22
.
بﺎ ا
تاﺮ
تﺎ
ا
تﺎ ﺎ ﻮ ا
23
.
ﺚ ﺎﺜ ا
بﺎ ا
ﺔ ﻮ
ا
ﺔ
ا
ﺔآﺮ
كﺎ ه
–
ﺎ ا
ﺪ و
ﺎ
–
ﺔ ﻮ
ةﺪ و
ا
ﺔآﺮ
ﺎ ﺮآﺎ
ﺔ ﻮ ا
ﺔ ﻜ ا
ﺔ ﻮ
ﺔ
ا
:
ﺮ
ﺔ ﻮ
ا
A
108
ﺮ
.
ﺎ أو
ﺆ
يرﺎ ﺎﻜ ا
جﺎ ا
ﻮ
ا
ﻮﻬ
ﺔ ﻮ
ا
ﺔ ﺎ ﺮ ا
ﺔ ﺪ
رﻮآﺬ
ﻮه
ﺎ آ
.
ا
و
ﺎ و
ﺔ ﻮ
:
أ
.
ﺮ
ﺔ ﻮ
ا
A
108
ﺮ
ـ
ﺎﻬ وأ
أﺪ
ﺔ ﻮ
ا
ﺬه
))
ّﺮ ا
ﷲا
ّﺮ ا
ﺮآﺎ
ﺮّ
و
ﺮّ
ّبر
ة ّ او
ﺎ ا
ّبر
ﷲ
ﺪ ا
ا
مﺎ ا
ﺪّ
ﺎ ﺪّ
ﻰ
م ّ او
أ
ﻰ و
ﺮ او
ءﺎ
أ
ﻬّآ
ﺎ
أو
(( ...
.
ﺔ ﺪ ا
ﺬه
و
ناﻮ
ﺪ ﻮ
ﺔ ﺎ ﺮ ا
"
ﻰ
ا
بﺎ آ
اﺬه
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
."
ر
ﺔ ﻮ
ا
ﺎ و
A 108
ﻮه
ﺮ
ا
ﺎ
ن
ﺪ او
ﺔ ا
ﺎ
ﺪ أ
ﻮ
)
1816
–
1775
(
28
(
ﺔ ﻬ ا
تﺎ ﻮ ا
)
ص
.
516
–
534
(
ﺎ ﺮآز
ﺄ
،
يرﺎ
ا
ﺪ
ا
29
(
ﺔ ﻮ ا
ﺔ ﺎ
ﺔ ﺎ ر
)
ص
.
516
–
534
(
،
لﻮﻬ
ﺆ ا
30
(
راﺮ ا
ةﺪ ز
)
ص
.
570
–
707
(
ا
ﺄ
،
ﺎﻜ ا
ﻮ
يرﺎ
قرﻮ ا
سﺎ و
16
،
8
x
10
،
6
س
.
م
.
قرﻮ ا
لاﺰ
و
اﺪ
.
ﺔ ﺎ ا
ﺎآو
2
،
1
س
.
م
.
و
ا
ﺮآّﺬ ا
ﺮ
لﺎ و
ا
لﺎ و
ﻜ
ﺎ
قزّﺮ ا
ﺮ
لﺎ و
ّ
ا
ﺮآﺬ
إ
ﺎ أ
اذ
أ
ﺮآﺬ
ﻬ أ
اﺪ
ﷲا
إ
ّ و
ﷲا
ّ
لﺎ
اذ
أ
ﺪ
نا
ﷲا
دار
أ
ﺎ وأ
ﷲا
ّ
لﺎ و
ﺮآذ
ﺮ آ
ّ و
إ
اذ
أ
ﺪ
ﺎ
ﷲا
لﺎ و
ﺮآﺬ
أ
اﺪ
ﷲا
د
ﷲا
ّ ا
ا
ّ ﺪ ا
أ
اﺬ
لﺎ و
أ
ﺮآذ
ﺎ
ﺮآذ
و
ﺮآذ
ﺮآذ
يور
ﻬ
ﺮ
أ
ا
ﺆ ا
ﺮ
ﻬ و
مّﺮآو
ﷲا
ر
ﺎ
ا
ّد
ﷲا
لﻮ ر
ﺎ
لﺎ
ّأ
أ
ﻰ
قﺮ ا
بﺮ
أو
ﻰ ﺎ
ﷲا
ﻰ إ
ﺎ
لﺎ
ةدﺎ
ﻰ
ﺎﻬ ﻬ
دﺎ او
تﺎ ا
ﻚ ذ
ﺮ و
ﷲاﺮآذ
ﺔ واﺪ
ﻚ
ﺔ ﻮ ّ ا
أ
ﺎ
ﻚ ﻜ
اﺬﻬ
ﺎ
ﺮآّﺬ ا
ﺔ
ﺮآذ
ﺔّ ﺪ او
ﺎ
و
ﻚ ﺮ
ﺎ دﺎ
آ
نإ
ةدﺎ ّ او
ﺮ ا
لﻮ ّﺮ او
ﺮﻜ ا
ّ ّ ا
ﺎ
ﷲا
دﺎ
رﺎ
نﻮﻜ
ﻰّ
ﻚآﻮ
ﺎ ﺎ
و
ّ و
ﷲا
ﻰّ
ﺪّ
ﻮﻜ ا
ﺪّ
ا
اﺬه
((.
.
ب
.
ﺎﻬ أ
ﺪ و
ﺔ
ا
ﺔآﺮ ا
ﺔ ﻮ
ﺎ ا
نأ
ﺪ و
ﺮآﺬ ا
ا
ﺔ
ا
ﺎ
فﻮ ا
ﺔ
ﺔ ﻮ ا
ﺔ
ﺎ و
و
آو
اﻮ أو
.
ﺮآذو
ا
ﺮآذو
نﺎ ا
ﺮآذ
مﺎ أ
ﺔ
ﻰ إ
ﺮآﺬ ا
و
ﺮ ا
.
ﺮآذ
ﻮهو
نﺎ ا
ﺮآﺬ
إ
إ
لﻮ
ﻮهو
تﺎ او
ا
ﻰ
هو
،
ا
ةﺎ و
نﺎ ا
تﻮ
ﺔ ﻜ ا
ﺬهو
،ﷲا
إ
ﺔ
بﻮ
و
وأ
بﻮ
و
ﻰ ﺎ
ﷲا
إ
دﻮ
ﻰ ﺎ
ﷲا
إ
دﻮ ﻮ
و
ﻰ ﺎ
ﷲا
.
دﺮ ا
ﺮآذ
ﻮهو
ا
ﺮآذو
ﺔ ﻜ ا
ﺬهو
ﷲا
ﷲا
لﻮ
ﻮهو
ﺔ
او
حوﺮ ا
ةﺎ و
ا
تﻮ
.
ﺔ ﻜ ا
ﺬهو
ﻮه
ﻮه
لﻮ
ﻮهو
سﺎ او
ةرﺎ ا
ﻮهو
ﺮ ا
ﺮآذو
ﺮ ا
ةﺎ و
ﺮ ا
تﻮ
.
ﺎ أو
،ﺔ
او
ﺮهﺎ ا
نﻮﻜ
ﷲا
إ
إ
ﻰ و
ﷲا
ىﻮ
ﺎ
ﺔ هﻮ أ
ﻮﻬ
ﺮهﺎ ا
ﷲا
إ
إ
ﻰ
ﺎ أو
، و
ﺔ هﻮ أ
تﺎ او
ﻰ ﺎ
ﺔ ﻜ ا
ﺬه
ﻰ
ﻰ ﺎ
ﷲا
ىﻮ
ﺎ
دﻮ و
و
ﷲا
دﻮ و
تﺎ ا
ﻬ
ﺔ
ا
.
لو ﺎ
مﺎ أ
ﺔ رأ
ﻰ إ
ﷲا
إ
إ
ﺔ ﻜ
ﺮآﺬ
و
ﺎﻬ
قﺪ
ﺮ و
ﺎهﺎ
و
ﺎ
ﺎﻬ ﺎ
ﺎﻬ
ﺎ ا
ﺎ
ﻰ
ا
ﻮهو
.
ﺆ ا
ماﻮ
ﻰ
ﻮﻬ
ﺎهﺎ
.
و
ﺎﻬ ﺎ
ﺎ او
صﺎ ا
ﺮ ﺎ
ﻰ
ﻮﻬ
ﺔ
او
قوﺬ ا
.
اﺮ او
ﻮ
ﺪ
دﻮﻬ
ىﺮ
و
ﷲا
ىﻮ
آ
ﻰ و
ﺎﻬ ﺎ
صاﻮ ا
صﺎ
ﻰ
ﻮﻬ
ﷲا
إ
.
ﺔ ﺎﻜ
هو
ﺮآﺬ ا
ﺪ
ﺔ ﺎﻜ ا
ﺔ
ﻰ
ﺮآاﺬ ا
و
ا
هو
حوﺮ ا
ﺔ ﺎﻜ و
،ﷲا
إ
إ
لﻮ
ﺔ
هو
ﻮه
لﻮ
ﺔ
هو
ﺮ ا
ﺔ ﺎﻜ
،ﷲا
ﷲا
لﻮ
ﺔ
ﻮه
.
ﺔ ﻜ
أﺪ
ﺎ
لوﺄ
ﺮآﺬ ا
ﺔ آ
ﻮ
ا
حﺮ و
لﻮ
غﺎ ﺪ ا
ﺎ
قﻮ
ﻰ إ
ةﺮ ا
ﺎ
نﻮﻜ
ﻰ إ
ا
نﻮﻜ
إ
ﺔ ﻜ و
،ﺔ ﺎ ا
ةﺮ آ
ا
ﺎ
كﺎ هو
ﺔ
ﺔ ﺎ
ﻜ
ﺎهءﺎه
و
إ
ةﺰ ه
ﺎ
ﻰ إ
ﻚ ذ
ﺪ و
،
ﻰ
ﷲا
ىﻮ
ﺎ
ىﺮ ﻮ ا
ا
ﻰ
ﺎﻬ
بﺮ و
ﷲا
إ
ﻮ
ﺪ
ىرﺎ ا
نﺪ ا
ﻰ
راﺮ
ﺪ ﺪ ا
بﺮ ﺎ
.
ﻮ
ا
ﺎ أ
حﺮ و
ا
أ
لﻮ
ﺔ ﻮ ا
ﻰ
ﺔ ﻮ
و
،ﷲا
ىﻮ
آ
ﺔ ﻮ
ﺎﻬ أ
يرﻮ ا
ﻰ ز
مﺎ
و
مﺎ
.
و
ﺔ
نإ
ا
ىﻮه
ﺮﻜ او
ﺪ ا
ﺔ
و
طﻮ ا
مﺪ
حوﺮ ا
ﺔ ﻮ
و
ﷲا
ﺔ ر
ﺔ
ﺮ ا
ﺔ ﻮ
ه
ىﻮ
ﺎ
راﺮ ا
ﷲا
.
ﺎﻬ
ﻰ و ﺎ
تﺎ ﺮ ا
ﺔ
ﻰ
ﷲا
ﺮآﺬ
و
ﺎ ﺮ ا
ﺎﻬ
و
ﻰ ﺎ
ﷲا
باﺬ
فﻮ ا
هو
ا
ﺔ اﺮ
ء ﺎ
.
ﻰ ﺎ
ﷲا
ﺔ ارﺎ
فﻮ ا
هو
حوﺮ ا
ﺔ اﺮ
ﺔ ﺎ او
ص
او
او
ﺪ ا
ﺎﻬ
و
.
هو
ﺮ ا
ﺔ اﺮ
ﺔ ﺎ او
ﺎ
ﷲا
نﺄ
ﺔ ﺮ ا
ﻚ
ا
ﺎﻬ
و
بﺮ أ
ﻮه
ﻰ
ﷲا
.
ﷲا
ﺮآﺬ
ﻚ
ا
ﺔ
ﺮآﺬ
ﺔ ﺎ ﺮ ا
ﺬه
ﺆ ا
و
ﺔ ﻮ او
ﺔ ﺪ ا
دﺎ او
ﻰ ﺎ
ﻮ
.
ﻰ ا
ﺔ ﺮ ا
ﺔ ا
ﺬهو
ﺮآﺬ ا
ﺔ
ﻰ
لﺪ
:
آﺮآذأ
وﺮآذﺎ
)
ةﺮ ا
:
152
.(
ﺪ ا
ﺪ او
:
و
ﷲا
أ
إ
أ
د
ﺎ أ
ر
ىوﺮ
ﺎ و
، اﺬ
:
ﺮآذ
ﻬ
ﺮ
ء
ﺮآذ
ء
ﺮآذ
و
ﺮآذ
.
يﻮ ا
ﺪ او
:
ﷲا
إ
إ
ﺮآذ
أ
دﻮ ﻮ
48هأ
لﺎ
ﺮآاّﺬ ا
لّو ﺎ
ﷲا
ّ إ
ﺔ
ا
ﻰ
ّصاﻮ ا
ّصﺎ
ﺎّ او
ّصاﻮ ا
ﺎّ او
ّماﻮ ا
ﺔ اﺪ ا
.
ﺎ أر
ﺪ و
ﺎ ا
اﺬه
آ
لﻮ
ﺎ
ّ
سأّﺮ ا
:
ر
و
ﻚ ذ
ّﻚ
دﻮ ﻮ
ّإ
باﻮ ا
لﺎ
ا
ﷲا
هأ
ح
ا
ّنأ
ﺮ
ﻚ ﺬآ
ﻮهو
لﺎ
ﻰ ﺎ
ﷲﺎ
رﺎ
هﺪ
دﻮ وو
نﺎ
ﻮهو
مﺎ
ّ إ
ﺔ
ا
دﻮ ﻮ
49
دﻮ و
ّنﺄ
لﻮ ا
ّ
نإو
ّ
ّ ﺎ
دﻮ ﻮ ﺎ
ّيزﺎ
ّيزﺎ ا
ّ ﺎ ا
ّﺮّ ا
أ
رﺎ ا
ﷲا
هأ
ﺪ
ادﻮ و
ّﺪ
ّي
ﺎ
ﻚ ذ
ﺎ
ﻰ ﺎ
ﷲ
.
ﻚ ﺎّ
بﻮ
ﺮآّﺬ ا
ّنإ
ّ
50
ﷲاﺮآﺬ
نأ
ﺔ
ﻮ
}
آﺮآذأ
وﺮآذﺎ
{
51ﺮآذ
ّيﺄ
ﺎ ﺮ
اﺬه
ﻚ ﻜ
ﺪ ا
ّ
ﷲا
ّ إ
إ
لﻮ
ﺮآّﺬ ا
أ
ّنأ
ﺮ
نﺎآ
)
ﺎ و
ﺔ ﺎ
ﺆ ا
ّمأ
52
ر
/
3
/
ﺎﻬ
ﷲا
)
ﻰّ
ﷲا
لﻮ ر
نﺎآ
48
دﻮ ﻮ ا
:
دﻮ ﻮ ا
ﺰّ
ﻰ إ
مﺪ ا
ﺰّ
جﺮ
ﺎ
.
ﺮ ا
:
،ماﺰ
ﺔ ﻮ ا
تﺎ
ا
ص
،
171
49
،ﺔّﺮ ا
دﻮ
ﺪ
ّ إ
ّ ا
دﻮ و
نﻮﻜ
و
،ﺪ ﻮ ا
ءﺎ ر ا
ﺪ
ﻮه
دﻮ ﻮ ا
ﺔ
ا
نﺎ
رﻮﻬ
ﺪ
ءﺎ
ﺔّﺮ
نﻮﻜ
ّ
.
ﺮ ا
:
،ماﺰ
تﺎ
ا
ﺔ ﻮ ا
ص
،
183
50
ﻜ
ﺎ
تﺎ ﺎ ا
ﻰ
ﻰ
يﺬ ا
ﻮه
ﻚ ﺎ ا
ﺎ
ا
نﺎ
.
ﺮ ا
:
،ماﺰ
ﺔ ﻮ ا
تﺎ
ا
ص
،
96
51
ةﺮ ا
ةرﻮ
:
152
نوﺮ ﻜ
و
وﺮﻜ او
آﺮآذأ
وﺮآذﺎ
،
.
52
ﺮﻜ
ﻮ أ
ﺔ ا
ﺔ ﺎ
ه
:
ﻚ ﺮآو
ﻚ
ﻮه
ﻮه
ﺮآﺬ
ﺎ راﺮ أ
آاو
ﷲا
ﷲا
ﺮآﺬ
ﻚ ذ
ﺎ
اّﺮ ا
رأﺎ
.
لﺎ
ا
ّنإ
ّ
ّ ا
اﺬه
هأ
مﻮ ا
ﺮآذ
يﺬّا
قﻮ
ﻰ إ
ةّﺮّ ا
ّ ﺎ
نﻮﻜ
ﺔ ﻜ
أﺪ
ﺎ
لّوﺄ
ﺎ
ﻰ إ
ا
نﻮﻜ
إ
ﺔ ﻜ و
ﺔ ﺎّ ا
لﻮ
غﺎ ّﺪ ا
ﺎ
ﺔ
ﺔ ﺎ
ﻜ
ﺎه
ءﺎه
و
إ
ةﺰ ه
ةﺮ آ
ّ
ا
ﻰّ
ﷲا
ىﻮ
ﺎ
ّ
كﺎ هو
ﻚ ذ
ﺪ و
ﻰ
ﺎﻬ
بﺮ و
ﷲا
ّ إ
ﻮ
ﺪ
رﺎ ا
ﺎ
ﻰ إ
ﺪ ﺪّ ا
بﺮّ ﺎ
ّيﺮ ﻮ ّ ا
ا
]
ّ
[
75ﻰ
راﺮ
نﺄ
فﺮ و
ﻰ ﺎ
ّ ا
تﺎ إ
كﺎ هو
نﺪ ا
ﺬ
ﷲا
ّ إ
دﻮ و
ﺮّﺆ
]
تﺎ
[
76و
ﺎ
ّ ا
ﷲا
ﺮ
ا
ﺪ
ﺎ ﻮ
ﺔ واﺪ ا
اذ
ّ إ
ﺎ
ﺎ
فﺮ و
ﺮآو
ﻰ ﺎ
/
6
/
هأ
لﺎ
ﻚ ذ
،
ﷲا
سّﺪ
رﺎ او
ّ ا
اﺬه
راﺮ أ
ه
قﺬ
ا
راﺮ ا
فﺮ
رﺎ ا
ﻜ ا
دﺎ
ﺎﻬ
ّا
ﺔّ ﺎّّﺮ ا
و
زﻮ
فﺮ
و
ﺮ آ
ﺔّ ﻮ ّﺮ ا
ّﺮ
ءﺎ إ
ﺎ آ
ﺎه
هأ
ﺮ
ﺎهؤﺎ إ
75
ا
:
ّ
76
ا
:
ﻚ ﺎّ
ّ
]
ﺮآاّﺬ ا
[
86
ّنﺄ
نأ
ﷲا
ﷲا
ﻮ
ﺪ
ﻮه
ﻮه
ﻮ
ﺪ
نﺎآ
ﺎ آ
ﺎ
ﻰ ﺎ
ا
ﺮهﺎّ
ﺎ
ّنﺄ
]
ﺮهﺎ
[
87ﻮه
ﻮه
ﻮ
ﺪ و
/
7
/
ﻮه
ﺮ أ
ّنﺄ
ﺮ او
ّﺮ أ
لّو ا
ﻮهو
ﺪ او
ﻜ ﺎ
ّوأ
ﺎ ا
ﻮهو
ﻮ
ﺮهﺎّ ا
ﻮهو
ّ ّوأ
ب
ّ
ﺎ
ﻮهو
ﻚ ﺬآ
نﻮﻜ
ﻜ
رﻮﻬ
-}-آ
{
88
ﺮ ﺎآ ا
لﺎ
اﺬﻬ
ّ آ
ﻬ
ﻮه
نﺎآ
ّ إ
ﺎ
ﺎ
فﺮ
]
تود
يا
نﺎ
يا
ﻮه
و
[
89ﻚ ذ
ﺎ
.
نأ
ﻚ ﺎّ ا
ﺎّ ا
ﺎﻬّأ
ّ
و
ﻰ ﺎ
ﷲا
ﺮآﺬ
ﻚ
رﻮ
ﺎ
]
تاروﺪﻜ ا
[
90
ّ
ﺔّﺮ ا
ّ ّ ا
عاﻮ ﺄ
ﻰ ﺎ
ﷲا
91
نﻮﻜ
ﻰ ﺎ و
ﺎ
ﺮ
رﺎ
ﻰّ
ﻚ ﺎ
رﺪ
ﻰ
مﺎ
ﺪ
ّﻮ و
638
ـه
/
1240
م
.
، ﺄّ ا
ﺮ ﺰ
ﺮ
ا
نﺎآو
ﺎ
ﺎ
و
ّأ
ﺎ
ﻰ اﻮ
يأ
،ﺎ ﺎ آ
و
ﺔ ﺎ
.
ﺎ
ّهأو
))
ﺔّّﻜ ا
تﺎ ﻮ ا
.((
ﺮ ا
:
،ماﺰ
ﺔّ ﻮّ ا
تﺎ
ا
،
ص
.
23
-24
86
ا
:
ﺮآّﺬ ا
87
ا
:
ﺮﻬ ا
88
ىرﻮ ا
ةرﻮ
:
11
و
ﺎ اوزأ
ﻜ أ
ّ
ﻜ
ضر او
تﻮ ّ ا
ﺮ ﺎ
،
ﺮ
ا
ّ ا
ﻮهو
آ
آؤرﺬ
ﺎ اوزأ
مﺎ ا
.
89
ةرﺎ ا
ﺬه
ﺔ
ﺔ أ
ﺎ ا
فﺮ
90
ا
:
تروﺪﻜ ا
91
ا
بﻮ
ﻰ
ّ ا
لﺎ إ
راﻮ أ
قاﺮ إ
ّ ا
.
ﺮ ا
:
،ماﺰ
ﺔ ﻮ ا
تﺎ
ا
