" S a s u n g ~ u h n y n s e s u d a h k e s u l i t a n i t u : @ d a kemudahan. Maka a p a b i l a kamu t e l a h s e l s s a i d a r i s e s u a t u u r u s a n , . k e r j a l r a n l a h d e n g a n sungguh-sunggu u r u s a n y s n g l s i n l l . (Qs
94:
5 - 6 )
"Dan sesungguhnya m a n u s i a t i d a k a k s n mempefoleh k e c u a l i a p e yang t e l n h i a u s a h a k s n n . , ( Q S
53:
39)
OIeh
PAAVASURl TRlNA SAKTI A 20. 0019
JURUSAN
BUD1
D
FAKULTAS
P
R I NGKASAN
PRAYASURI T R I N A SAKTI. K u l t u r J a r i n g a n G l o k s i n i a ( S i n n i -
n
~
&
s p e c i o s a conv. F y f i a n a ) ( D i b a w a h bimbingan LIVY WINATAGUNAWAN)
P e n e l i t i a n i n i b e r r u j u a n u n i u k rnengetahui k o n s e n t r a s i NAA d a n BAP yang t e p a t pada media Woody P l a n t Xedium
(WPM)
pada p e r b a n y a k a n tanamnn g l o k s i n i a ( s i n n i n g i a s p e c i o s aconv. F y f i a n a )
.
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i m K u l t u r J a r i n g a n J u r u s a n Budi Daya P e r t a n i a n , I F R , d a r i bu- l a n J u n i h i n g g a September 1989.P e n e l i t i n n i n i t e r d i r i d a r i t i g a p e r c o b a a n y a n e t e r - p i s a h y a n s masing-masing menggunakan e k s p l a n yang b e r b e d a , y a i t u e k s p l a n t u n a s pucuk, l a m i n a dnn p e t i o l e yaEg b e r a s a l d s r i k u l t u r
--
i n v i t r o . K e t i g a j e n i s e k s p l a n t e r s e b u t d i t a - nam dalam media WPM yang d i b e r i NAA ( 0 . 2 d a n 0 . 5 ppm) d a nBAP ( 0 . 2 , 0 . 5 d a n 1 . 0 ppm). S e t e l a h 12 EST, k u l t u r d i s u b - k u l t u r ire dalam media t a n p a ho~bmon. Pemudian t u n a s yang d i h a s i l k a n d i a k l i m a t i s a s i d a n d i t a n a m pada c a n p u r a n media t a n a h , p a s i r d a n kompos d e n g a n p e r b a n d i n g a n 1 : 1 : 1 ( v / v ) .
Elcsplan t u n a s pucuk, l a m i n a d a n p e t i c l e matnpu inengha- sil1,:an t u n a s mejemuk pada semua p e r l a k u a n yang d i b e r i k a n . Tunas yang d i h a s i l k a n b e r a s a l d a r i p r o l i f e r a s i t u n a s a k s i - l s r < a n pembentukan t u n a s a d v e n t i f l a n g s ~ n g maupan t a k l a n g s u n g .
p e r l a k u a n 0 . 5 ppm NAA dengan 1 . 0 ppm BAP m e n g h a s i l k a n jun- l a h t u n a s t e r b a n y a k , r a t a - r a t a 22.2 t u n a p e r k u l t u r .
Pada media dengan 0.2 pprn FAA, k e n a i k a n t n r a f BAP da- r i 0.5 h i n g g a 1 . 0 ppn meninglrstli-.en junrlah t u n 2 3 y:ing t e r - bentulc. I i a l s e b a l i k n g a t e r j a d i p a d a media d e n ~ a n T I A
3.5
ppm, y a i t u p e n i n g k a t a n t a r a f BAP t e r s e b u t nenurunkan j u i - l a h t u n a s . Jumlah tuntis terbanyalc d i h a s i l k a n pada meclin 0.2 pprn RAA d a n 1 . 0 ppm BAP, r a t a - r a t a 31.4 t u n a s / k u l t ~ ~ r .
P e n i n g k a t a n t a r a f NJLA d a r i 0 . 2 m e n j a d i 0 . 5 ppm menu- rur-kan j ~ ~ i n l a h t u n a s yaEg di1ic::ilkan pada k u l t u r p e t i o l e . E e r l a k u a n - 0 . 2 ppm NAB d a n 1 . 0 ppm BAP lnenghasilkan jiunlah t u n a s t e r b a n y a k , r a t a - r a t s 3.4 t u n a s p e r k u l t u r .
Pada ku1,tur t u n s s pucuk d a n l a m i n a , umumnya t i n g g i t u n a s d a n jumlah daun-per: t u n a s menurun dengan m e n i ~ g l i a t - nya jumlah t u n a s yang d i h a s i l k a n . Pada k u l t u r p e t i o l e , jumlah daun meningkat d e n g s n meningkatnya jumlah t u n a s yang d i h a s i l k a n .
Semua j e n i s e k s p l a n yang d i g u n a b a n mampu membentuk a k a r a d v e n t i f pada media m u l t i p l i k a s i t u n a s . E k s p l a n t u - n a s pucuk nemberikan r e s p o n pembentukan a k a r yang b a i k d n ~ ~ i p a d a kedua e k s p l a n l a i n n y a .
-
KULTUR JARIPiG AN GLOKSINIA
( ~ i n n i n g i a s p e c i o s a conv. F y f i a n a )
-
O l e h
PRAYASURI T R I N A SAKI'i A 20.0019
Laporan Karya I l n i a h i n i n e b n ~ n i S a l s h S a t u s y a r a t J n t u k rnemperoleh G e l a r S a r j a n a P e r t a n i a n
' p z 6 a
F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n a o g o r
JURUSAIT BUD1 DSYA PERTATJIAN FAKULTAS PERTANIAN
INSTITUT PERTANIAN BOGOR
FAKULTAS PERTANIAN, JTJRIJSAN R l J D I DAYA PERTANIAN
Kami menyatakan bahwa L a p o r a n Karya I l m i a h yang d i - s u s u n o l e h :
Nama Mahasiswa : PRAYASURI TRINA SAKTI Nomor Pokoli : A 2 0 . 0 0 1 9
Judul : KULTUR J A R I N G A N GLOKSINIA ( S i n n i n g i a s p e c i o s a conv. F y f i a n a )
d e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r S a r j a n a P e r t a n i a n
Pada
J u r u s a n Budi Daya P e r t a n i a n
F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor
E I WAYAT HIDUP
P e n u l i s d i l a h i r k a n d i J a k a r t a pada t a n g g a l 1 7 Desem- b e r 1964 s e b a g a i p u t r a k e t i g a d a r i t u j u h b e r s a u d a r a d a l a ~ n k e i u a r g a Bapak S y a r i f u d d i n Malays d a n I b u A s m i .
P e n u l i s m e n y e l e s a i k a n p e n d i c l i k a n s e k o l a h d a s a r d i SD Kramat Jaya P a g i J a k a r t a selama enam t a h u n s e j a k 1971-1976. Fada t a h u n 1977, p e n u l i s memasuki s e k o l a h menengah d i SMP Negri 78 J a k a r t a d a n l u l u s pada t a h u n 1980. Pada t a h u n yang sama, p e n u l i s m e l a n j u t k a n k e SMAN 1 J a k a r t a d a n t a m s t pada t a h u n 1983.
Pada t a h u n 1983, p e n u l i s d i t e r i m a d j I n s t i t u t P e r t a - n i a n Bogor me1alu.i Proyek P e r i n t i s 11. Pada t a h u n 1985, p e n u l i s t e r d a f t a r s e b a g a i mahasiswa J u r u s a n Budi Daya P e r - t a n i a n I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor d a n mengambil b i d a n g lce- k h u s u s a n h o r t i k u l t u r a .
P e n u l i s m e n j a d i a s i s t e n l u a r b i a s a u n t u k mats e j a r a n b i o l o g i wun p a d a t a h u n 1986-1988. Pada t a h u n 19C7-1988
KATA P
ENG
ANTAR~ismillahirrahmaanirrahiim
Syukur A l h a m d u l i l l a h p e n u l i s p a n j a t k a n k e h a d i r a t I l z h i Robbi yang t e l a h melimpahkan r a h m a t d a n karunia-Nya s e h i n g g a p e n u l i s d a p a t menyelesai.kan L a p o r a n IZarya I l m i a h i n i
.
L a p o r a n Karya I l m i a h i n i d i s u s u n s e b a g a i s a l a h s a t u s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r S a r j a n a P e r t a n i a n pada
Fa-
k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor. T u l i s a n i n i mengemukakan h a s i l p e n e l i t i a n t e n t a n g p e r b a n y a k a n tanaman g l o k s i n i a ( s i n n i n g i a s p e c i o s a conv. m f i a n a ) m e l a l u i t e k - n i k k u l t u r j a r i n g a nPada k e s e m p a t a n i n i , t a k l u p a p e n u l i s mengucapkan t e - rima k a s i h kepada D r Ir L i v y Winata Gunawan s e l a k u d o s e n pembimbing a t a s bimbingan, d o r o n g a n dari s a r a n - s a r a n yang d i b e r i k a n k e p a d a p e n u l i s selarna
i n i ,
P r o f . D r Ir S a r s i d i S a s t r o s u m a r d j o d a n Ir Fndang Syamsudin MAgrSc. yang t e l a h b e r s e d i a m e n g u j i p e n u l i s dan memberikan s a r a n - s a r a n demi p e r b a i k a n t u l i s a n i n i . Tak l u p a p u l a p e n u l i s m e c ~ u c a p b a nYak ada gading nan tak retak. Begitu pula 1:alnya de-
ngan tulisan ini. Untuk kesempurnsannya, kritik dan saran
yang membangun penulis harapkan. Semoga tulisan ini dapat
bermanfaat bagi pembaca umumnya dan penulis khususnya.
D.4FT14R TABEL
...
L1AI"TAR GJJ4J.ISAR...
PZNDllHULUAN
...
...
T u j u a n P e n e l i t i a nH i p o t e s a
...
T I N J A U A N PUSTBKA
...
B o t a n i
...
P e r b a n y a k a n G l o k s i n i a
...
S u l t u r J a r i n g a n F a m c l i G e s n e ~ i ~ c e n e...
K u l t u r J a r i n g a n G l o k s i n i a...
BAHAN DAN METODE
...
Waktu d a n Tempat P e n e l i t i a n
...
P e l a k s a n a a n
...
Fertumbuhan d a n Perkercbangen E k s p l a n
S e c a r a Umum
...
...
Fernbentukan K a l u s...
Pembentukan Tunas Majemuk...
T i n g g i Tunas...
JumLah Daun...
Pemberitukan Akar
A k l i m a t i s a s i
...
" S a s u n g ~ u h n y n s e s u d a h k e s u l i t a n i t u : @ d a kemudahan. Maka a p a b i l a kamu t e l a h s e l s s a i d a r i s e s u a t u u r u s a n , . k e r j a l r a n l a h d e n g a n sungguh-sunggu u r u s a n y s n g l s i n l l . (Qs
94:
5 - 6 )
"Dan sesungguhnya m a n u s i a t i d a k a k s n mempefoleh k e c u a l i a p e yang t e l n h i a u s a h a k s n n . , ( Q S
53:
39)
OIeh
PAAVASURl TRlNA SAKTI A 20. 0019
JURUSAN
BUD1
D
FAKULTAS
P
R I NGKASAN
PRAYASURI T R I N A SAKTI. K u l t u r J a r i n g a n G l o k s i n i a ( S i n n i -
n
~
&
s p e c i o s a conv. F y f i a n a ) ( D i b a w a h bimbingan LIVY WINATAGUNAWAN)
P e n e l i t i a n i n i b e r r u j u a n u n i u k rnengetahui k o n s e n t r a s i NAA d a n BAP yang t e p a t pada media Woody P l a n t Xedium
(WPM)
pada p e r b a n y a k a n tanamnn g l o k s i n i a ( s i n n i n g i a s p e c i o s aconv. F y f i a n a )
.
P e n e l i t i a n i n i d i l a k u k a n d i L a b o r a t o r i m K u l t u r J a r i n g a n J u r u s a n Budi Daya P e r t a n i a n , I F R , d a r i bu- l a n J u n i h i n g g a September 1989.P e n e l i t i n n i n i t e r d i r i d a r i t i g a p e r c o b a a n y a n e t e r - p i s a h y a n s masing-masing menggunakan e k s p l a n yang b e r b e d a , y a i t u e k s p l a n t u n a s pucuk, l a m i n a dnn p e t i o l e yaEg b e r a s a l d s r i k u l t u r
--
i n v i t r o . K e t i g a j e n i s e k s p l a n t e r s e b u t d i t a - nam dalam media WPM yang d i b e r i NAA ( 0 . 2 d a n 0 . 5 ppm) d a nBAP ( 0 . 2 , 0 . 5 d a n 1 . 0 ppm). S e t e l a h 12 EST, k u l t u r d i s u b - k u l t u r ire dalam media t a n p a ho~bmon. Pemudian t u n a s yang d i h a s i l k a n d i a k l i m a t i s a s i d a n d i t a n a m pada c a n p u r a n media t a n a h , p a s i r d a n kompos d e n g a n p e r b a n d i n g a n 1 : 1 : 1 ( v / v ) .
Elcsplan t u n a s pucuk, l a m i n a d a n p e t i c l e matnpu inengha- sil1,:an t u n a s mejemuk pada semua p e r l a k u a n yang d i b e r i k a n . Tunas yang d i h a s i l k a n b e r a s a l d a r i p r o l i f e r a s i t u n a s a k s i - l s r < a n pembentukan t u n a s a d v e n t i f l a n g s ~ n g maupan t a k l a n g s u n g .
p e r l a k u a n 0 . 5 ppm NAA dengan 1 . 0 ppm BAP m e n g h a s i l k a n jun- l a h t u n a s t e r b a n y a k , r a t a - r a t a 22.2 t u n a p e r k u l t u r .
Pada media dengan 0.2 pprn FAA, k e n a i k a n t n r a f BAP da- r i 0.5 h i n g g a 1 . 0 ppn meninglrstli-.en junrlah t u n 2 3 y:ing t e r - bentulc. I i a l s e b a l i k n g a t e r j a d i p a d a media d e n ~ a n T I A
3.5
ppm, y a i t u p e n i n g k a t a n t a r a f BAP t e r s e b u t nenurunkan j u i - l a h t u n a s . Jumlah tuntis terbanyalc d i h a s i l k a n pada meclin 0.2 pprn RAA d a n 1 . 0 ppm BAP, r a t a - r a t a 31.4 t u n a s / k u l t ~ ~ r .
P e n i n g k a t a n t a r a f NJLA d a r i 0 . 2 m e n j a d i 0 . 5 ppm menu- rur-kan j ~ ~ i n l a h t u n a s yaEg di1ic::ilkan pada k u l t u r p e t i o l e . E e r l a k u a n - 0 . 2 ppm NAB d a n 1 . 0 ppm BAP lnenghasilkan jiunlah t u n a s t e r b a n y a k , r a t a - r a t s 3.4 t u n a s p e r k u l t u r .
Pada ku1,tur t u n s s pucuk d a n l a m i n a , umumnya t i n g g i t u n a s d a n jumlah daun-per: t u n a s menurun dengan m e n i ~ g l i a t - nya jumlah t u n a s yang d i h a s i l k a n . Pada k u l t u r p e t i o l e , jumlah daun meningkat d e n g s n meningkatnya jumlah t u n a s yang d i h a s i l k a n .
Semua j e n i s e k s p l a n yang d i g u n a b a n mampu membentuk a k a r a d v e n t i f pada media m u l t i p l i k a s i t u n a s . E k s p l a n t u - n a s pucuk nemberikan r e s p o n pembentukan a k a r yang b a i k d n ~ ~ i p a d a kedua e k s p l a n l a i n n y a .
-
KULTUR JARIPiG AN GLOKSINIA
( ~ i n n i n g i a s p e c i o s a conv. F y f i a n a )
-
O l e h
PRAYASURI T R I N A SAKI'i A 20.0019
Laporan Karya I l n i a h i n i n e b n ~ n i S a l s h S a t u s y a r a t J n t u k rnemperoleh G e l a r S a r j a n a P e r t a n i a n
' p z 6 a
F a k u l t a s P e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n a o g o r