• Tidak ada hasil yang ditemukan

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN"

Copied!
53
0
0

Teks penuh

(1)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah : MTs Negeri Ngunut Ponorogo Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas/ Semester : IX / Genap Alokasi Waktu : 2 X 40 Menit

Standar Kompetensi :

5. Memahami wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa. Kompetensi dasar :

5.1. Mengungkapkan dan menanggapi teks pembawa acara/ pranata adicara/MC kegiatan sekolah. Indikator :

1. Mendefinisikan Pengertian Pranatacara

2. Mengklasifikasi kata-kata sukar yang digunakan oleh pranatacara . 3. Menerangkan makna kata-kata sukar yang digunakan oleh panatacara. 4. Membedakan bahasa pranatacara dengan bahasa sehari-hari.

5. Menyebutkan kerangka pokok wacana lisan pranatacara keg. sekolah.

6. Menentukan urutan kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan sekolah 1. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa mampu:

1. Siswa dapat mendefinisikan Pengertian Pranatacara dengan benar

2. Siswa dapat mengklasifikasi kata-kata sukar yang digunakan oleh pranatacara dengan benar. 3. Siswa dapat menerangkan makna kata-kata sukar yang digunakan oleh panatacara dengan tepat. 4. Siswa dapat membedakan bahasa pranatacara dengan bahasa sehari-hari dengan baik.

5. Siswa dapat menyebutkan kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan sekolah dengan benar. 6. Siswa dapat menentukan urutan kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan sekolah

Karakter siswa yang diharapkan : Dapat dipercaya ( Trustworthines), Rasa hormat dan perhatian ( respect ) , Tekun ( diligence ) , Tanggung jawab ( responsibility ) , Berani ( courage )

2. Materi Pelajaran

Pranata adicara(Panatacara, Paniti Laksana) utawi Master of Ceremony (MC) inggih menika tiyang ingkang kepiji ndherekaken satunggaling acara. Sae saha mbotenipun acara saperangan gumatung saking panindak ing pranata cara. Pramila pranata cara kedah samekta ing gati, sawega ing diri saben-saben ngayati pakaryan menika.

PRANATACARA

• Pranatacara : Asring dipun sebat Master Of Ceremony, Pambiwara, Pranata adicara, Pranata titi laksana, Pranata Laksitaning Adicara: Paraga ingkeng tinanggenah nata cara utawi acara, bakuning ayahan nglantaraken cakcakaning acara utawi adicara wonten ing pepanggihan, pasamuwan ingkang sampun rinantam.

• Pranatacara nyepeng ayahan ingkeng ageng, dados punjering kawigatosan, amargi regeng, rancag, nges lan mbotenipun satunggaling adicara saperengan ageng dados tanggel jawabipun pranatacara.

• Soksintena kemawon para paraga ingkeng magepokan kaliyan lampahing adicara utawi pawiwahan boten saged tumindak piyambak-piyambak menawi dereng wonten atur saking pranatacara.

• Sejatosipun pakaryan pranatacara mekaten sanes setunggiling pakaryan ingkeng awrat, awit saksintena kemawon priyantun ingkang mboten nandang tuna wicara utawi ingkeng kedaling lesan mboten cetha, tamtu saget nindakaken pakaryan pranatacara kasebut. Ananging ingkeng kathan sami ajrih dhumateng tuna dungkaping basa. Ananging babagan menika mboten ndadosaken pepalang, amargi basa mekaten kathah sanget pocapanipun, pramila setunggal lan sanesipun priyantun saged ngginakaken basa ingkeng pundi kemawon, jer leres pikajenganipun cak cakanipun, saha gampil kasuraos deneng saksintena ingkeng midangetaken.

Amrih Dados Pranatacara Saged Lumampah Sae kedah migatosaken: • Swara

• Busana (Ageman) • Subasita (Trapsila)

(2)

• Basa lan Sastra • Swara

• Kedaling lesan kedah kagladhi, supados saged langkung cetha medaling suwanten. Pranatacara saha pamedhar sabda kedah saged mapanaken utawi ngginakaken swanten ingkeng awrat, cekapan, utawi inggil trep kaliyan swasana.

• Pangolahing suwanten, kedah wajar, cetha, teges boten ketawis sanget menawi dipun olah kanthi (hiperbola)

• Inggih babagan swanten menika, pranatacara saha pamedhar sabda kedah wigatos dhateng swaraning aksara swara (ucapan), langkung-langkung beda-beda mingsad-mingsedipun ing tembung lingga saha tembung andhahan.

• Wirama (lagu) ugi kedah kagladhi kanthi saestu supados sekeca dipun mirengaken. Kados pundi rindhik rikatipun, mandhap minggahipun, sampun ngantos kesesa, ananing ugi sampun ngantos nglentreh sanget.

• Galadhi olah swara punika kedah pikantuk kawigatosan ingkeng mirunggan, amargi punika dados satunggiling sarat baku kagem pranatacara saha pamedhar sabda.

Urut-urutan ing pranata adicara a) Pambuka Waosan salam Pamuji Pamagya b) Wigatining atur Pangandikan-pangandikan Pangajab

c) Sumene (manca warna)

d) Panutup :Atur Pangaksama Salam

3. Metode dan Pendekatan Pembelajaran

1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi

2. Pendekatan I CARE

4. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar : N o Kegiatan Pembelajaran Pengorganisasian I CARE /NKB Siswa Waktu 1 1. Pendahuluan a. Apersepsi:

 Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

 Guru menunjukkan rekaman contoh pranatacara kegiatan sekolah

 Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh pranatacara kegiatan sekolah

b. Motivasi

 Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru

 Siswa mencermati dan mencatat manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi teks pembawa acara/ pranata adicara/MC kegiatan sekolah

 Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran) 2. Kegiatan Inti Eksplorasi

 Siswa menyimak teks panatacara kegiatan sekolah atau rekaman contoh panatacara kegiatan Sekolah G 60 menit Connection (Toleransi tanpa membedakan ras, agama, status ekonomi)

(3)

Elaborasi

 Siswa berdiskusi kelompok

Pelaksanaan diskusi menggunakan pendekatan pembelajaran I CARE

1). Langkah-langkah diskusi :

- Siswa dibagi kelompok kecil yang beranggotakan 5 orang

- Siswa dalam kelompok mendapatkan tugas untuk didiskusikan

2) Pelaksanaan diskusi

- Tiap kelompok membahas tentang: • Pengertian Pranata cara

• Kata-kata sukar dalam Teks Pranatacara • Menjelaskan arti kata-kata sukar

dalam teks Pranatacara • Kerangka Pokok Pranatacara

 Memberi kesempatan secara bergirilan pada tiap kelompok untuk mempresentasikan hasil diskusi dan Kelompok lain diberi kesempatan untuk menanggapi

 Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan proses diskusi kelompok

Application (Bersahabat / Komuniktif Berkomunikasi dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan Konfirmasi

 Siswa presentasi hasil diskusi kelompok  kelompok lain memberikan komentar

3. Penutup Penegasan Materi

 Siswa diminta memberikan komentar terhadap kegiatan

pembelajaran yang dialami. I 10 menit

Reflection (Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang menyebabkan orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya Kesimpulan Materi

-Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran.

-Siswa diberikan tugas untuk membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan sekolah

Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan sekolah.

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku

seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya Rencana Materi yang akan datang

Membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

4. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif : a. Teknik

1. Tes lesan

2. Tes tertuis

3. Penugasan

b.Butir Soal Penilaian Proses Belajar 1. Terangna tegese Pranatacara

2. Terangna tegese tembung wigati kang dumunung ing teks Pranatacara babagan kegiatan sekolah !

3. Gawea cengkorongan teks Panatacara kegiatan sekolah c.Skor Penilaian kognitif

Nomor Soal Jumlah jawaban Skor Nilai

1 Siswa wajib menjawab benar 2

(4)

3 Siswa wajib menyebutkan 4 jawaban saja 4

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10

2. Penilaian Proses :

Format penilaian diskusi Nama Siswa

Aspek yang dinilai

Bertanya Menjawab Berpendapat

Ak Sd Ps Ak Sd Ps Ak Sd Ps

Keterangan : Skor: 1. Aktif = Ak ( 3 ) 2 Sedang= Sd (1 – 2) 3. Pasif = Ps (0 ) 5. Sumber Pembelajaran

1. Sumber :

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset.

Muh. Muslich. 1997. Tuladha Prasaja. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset. Poerwadarminta. 1939. Bausastra Djawa. Batavia: JB. Wolters Uitgevers Maatschappij Groningen.

Pranowo, Dr. 2004. Pranatacara Populer. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset. LKS Gladhi Basa Jawi 9

2. Media: Radio tape recorder, kaset, VCD, papan tulis, alat tulis, LKS

---Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

(5)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah : MTs Negeri Ngunut Ponorogo Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas/ Semester : IX / Genap Alokasi Waktu : 2 X 40 Menit

Standar Kompetensi :

5. Memahami wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa. Kompetensi dasar :

5.2. Mengungkapkan dan menanggapi teks pembawa acara/pranata adicara/MC dalam kegiatan lingkungan tempat tinggal

Indikator :

1. Mampu membedakan bahasa teks pranatacara kegiatan sekolah dan kegiatan lingkungan tempat tinggal.

2. Mampu membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal 3. Mampu membuat contoh teks pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

A. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa mampu:

1. Siswa dapat membedakan bahasa teks pranatacara kegiatan sekolah dan kegiatan lingkungan tempat tinggal.

2. Siswa dapat membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

3. Siswa dapat membuat contoh teks pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal B. Materi Pelajaran

Pranata Adicara Pengajian Assalamu’alaikum wr.wb.

Dumateng ngarsanipun para bapak ibu kaum muslimin walmuslimat ingkang dipun mulia aken deneng Allah SWT saderengipun mangga kita sami tansah ngaturaken raosing puji syukur wonten ngarsa dalem Allah SWT ingkang sampun kersa paring Rahmat sarta Hidayahipun dumateng kula panjenengan sami sahingga wonten ing dalu punika kita saged lenggah makempal wonten ing serambi Masjid Mi’rojul Muttaqinallah menika, kanthi mboten wonten alangan saktunggal punapa. Kula panjenengan sami makempal wonten ing papan punika mboten sanes badhe ngibadah mugi-mugi Allah SWT paring karidhaan dateng kita sahingga kita saged mandet fadilahipun ugi pikanthuk ilmu ingkang manfaat awit donya dumugi wonten ing akhirat, Allahumma amin.

Lan mboten kasupen ugi mangga kita aturaken sholawat saha salam kunjuk dateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW ingkang tansah kita antu-antu safangatipun benjang ing yaumul qiyamah, Allahumma amin.

Para lenggah rahimatumullah, gegandengan wekdal sampun wancinipun adicara pengaosan badhe kita awiti pramila langkung rumiyin badhe kawula waosaken menggah susunanipun adicara ing dalu punika.

1) Pembukaan

2) Waosan ayat suci Al-Qur’an 3) Sambutan panitia pengaosan 4) Pengaosan

5) Istirahat 6) Penutup

Dumateng kaum muslimin muslimah rahimatulullah kados sampun wancinipun adicara kitaawiti , pramila adicara kita bukak kanti maos ummul Kitab Al-Fatihah. Kula aturaken agunging panuwun dumateng para lenggah sami ingkang sampun kersa maos Fatihah. Mugi-mugi kanthi waosan

(6)

Al-Fatihah ing sewau saget nambahi keimanan, keislaman, lan nambahi kekhusukkan anggen kita sami nglampahi pangaosan pangibadahan wonten ing dalu punika.

Adicara sak lajengipun inggih punika waosan ayat-ayat suci Al-Qur’an, wekdal saha papan kula sumanggah aken dumateng sedherek Muhammad Sahir.

Kula aturaken agunging panuwun dumateng sedherek Muhammad Sahir ingkang sampun maos ayat suci Al-Qur’an ing sewau. Mugi-mugi kita saged pikantuk ganjaran saking Allah SWT, Allahumma amin.

Adicara sak lajengipun inggih punika sambutan panitia pengaosan, wekdal saha papan kula sumanggah aken dumateng ngarsanipun Bapak Putra.

Kula aturaken agunging panuwun dumateng ngrsanipun Bapak Putra ingkang sampun kersa ngisi hadicara ing sewau.

Adicara sak lajengipun inggih punika pengaosan. Pengaosan ing dalu punika ajeng dipun slirani kalian Bapak Kyai H. Ikhsanul Fikri saking Kediri. Wekdal saha papan kula sumanggah aken dumateng ngarsanipun Bapak Kyai H. Ikhsan.

Kula aturaken agunging panuwun dumateng ngarsanipun Bapak Kyai H. Ikhsan ingkang sampun kersa ngisi adicara ing sewau. Mugi-mugi kita saged pikantuk ilmu ingkan manfaat lan diparingi ganjaran saking Allah SWT. Allahumma amin.

Adicara sak lajengipun inggih menika istirahat. Mangga sesarengan kita unjuk saha kita dhahar dhaharan ingkang sampun wonten. Sak derengipun mangga kita maos do’a.

Adicara sak lajengipun inggih menika penutup. Sak derengipun kita tutup, panitia pengaosan ngaturaken agunging pangapunten. Mbok bilih sedaya panitia pengaosan anggen caus papan palenggahan saha anggenipun caus pakurmatan kirang ngresepaken penggalih lan mbok bilih para bapak ibu badhe ngersa aken kondur, sedaya panitia namung ngaturaken sugeng kondur lan sugeng tindhak. Mugi-mugi dumugi wonten ing dalem panjenengan sedaya mboten nampi alangan satunggall punapa.

Wasono saking kawula pribadi mbok bilih anggen kawula nderekaken adicara saking purwa wusana mesti kemawon wonten kelepatan lan kirang sopan, saestu kawula nyuwun agunging pangapunten.

Lan mangga adicara kita tutup sesarengan kanthi maos hamdalah. Saking kula, kula akhiri Wassalamu’alaikum, Wr. Wb.

C. Metode dan Pendekatan Pembelajaran 1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi 2. Pendekatan I CARE

D. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar : N o Kegiatan Pembelajaran Pengorganisasian I CARE /NKB Siswa Waktu 1 1. Pendahuluan 3) Apersepsi:

-Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

- Guru menunjukkan rekaman contoh pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

- Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

b. Motivasi

- Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru

-Siswa mencermati dan mencatat manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi teks pembawa acara/ pranata adicara/MC kegiatan lingkungan tempat tinggal - Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian

K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran) 2. Kegiatan Inti a. Eksplorasi

- Siswa menyimak rekaman contoh panatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

b. Elaborasi

-Siswa berdiskusi kelompok

Pelaksanaan diskusi menggunakan pendekatan

G 60 menit Connection (Toleransi ) Application (Bersahabat / Komuniktif , Berkomunikasi

(7)

pembelajaran I CARE

1). Langkah-langkah diskusi :  Langkah Awal

a). Siswa dibagi kelompok kecil yang beranggotakan 5 orang

b). Siswa dalam kelompok mendapatkan tugas untuk didiskusikan

 Pelaksanaan diskusi

a). Tiap kelompok membahas tentang:

(1) Perbedaan bahasa teks pranatacara kegiatan sekolah lan kegiatan lingkungan tempat tinggal. (2). Kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal teks

pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal - Memberi kesempatan secara bergirilan pada tiap kelompok untuk mempresentasikan hasil diskusi dan Kelompok lain diberi kesempatan untuk menanggapi

- Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan proses diskusi kelompok

dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan c. Konfirmasi

1) Siswa presentasi hasil diskusi kelompok 2) kelompok lain memberikan komentar

3. Penutup Penegasan Materi

Siswa diminta memberikan komentar terhadap kegiatan

pembelajaran yang dialami. I menit10

Reflection (aktif, kreatif)

Kesimpulan Materi

-Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran.

-Siswa diberikan tugas untuk membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat membuat kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal.

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya Rencana Materi yang akan datang

Mengungkapkan dan menanggapi teks sesorah dalam kegiatan sekolah

E. Penilaian

1.hasil belajar penilaian kognitif : a. Teknik

1. Tes lesan

2. Tes tertuis

3. Penugasan

b.Butir Soal Penilaian Proses Belajar

1. Bedakna bahasa teks pranatacara kegiatan sekolah lan kegiatan lingkungan tempat tinggal.

2. Gawea kerangka pokok wacana lisan pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal teks pranatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal c.Skor Penilaian kognitif

Nomor Soal Jumlah jawaban Skor Nilai

1 Siswa wajib menjawab benar 2

2 Jika jawaban benar 2

3 Siswa wajib menyebutkan 4 jawaban saja 4

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10 2. Penilaian Proses :

(8)

Format penilaian diskusi Nama Siswa

Aspek yang dinilai

Bertanya Menjawab Berpendapat

Ak Sd Ps Ak Sd Ps Ak Sd Ps

Keterangan : Skor: 1. Aktif = Ak ( 3 ) 2 Sedang= Sd (1 – 2) 3. Pasif = Ps (0 )

F. Sumber Pembelajaran

1. Sumber :

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset.

Muh. Muslich. 1997. Tuladha Prasaja. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset. Poerwadarminta. 1939. Bausastra Djawa. Batavia: JB. Wolters Uitgevers Maatschappij Groningen.

Pranowo, Dr. 2004. Pranatacara Populer. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset. LKS Gladhi Basa Jawi 9

2. Media: Radio tape recorder, kaset, VCD, papan tulis, alat tulis, LKS

---Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

(9)

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

Standar Kompetensi :

5. Memahami wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa. Kompetensi dasar :

5.3. Mengungkapkan dan menanggapi teks sesorah dalam kegiatan sekolah

Indikator :

Mampu membawakan/memperagakan pamedhar sabda/ berpidato tentang kebersihan lingkungan dengan vocal yang benar dan santun

A. Tujuan Pembelajaran

1. Membawakan/memperagakan pamedhar sabda/ berpidato tentang kebersihan lingkungan dengan vocal yang benar dan santun

B. Materi Pembelajaran

1. Pamedhar sabda yaiku wong kang nindakake ayahan/jejibahan medhar sabda/pidato

2. Tugase pamedhar sabda yaiku : nglairake utawa njlentrehake sawenehe surasa utawa isi sesorah, wejangan, wewarah, gagasan utawa pikiran marang wong liya

3. Teknk-teknik utawa cara pangetrape medhar sabda: 1. Medhar sabda kanthi cara kaleksanakake tanpa teks. 2. Medhar sabda kanthi cara apalan

3. Medhar sabda kanthi cara maca teks

4. Medhar sabda adhedhasar cathetan bakuning wigati 5. Medhar sabda adhedhasar cathetan cengkorongan 4. Kerangka teks pamedhar sabda

1. Tema : Tentang Kebersihan Lingkungan 2. Isine wedharan

3. Basa kang digunakake

TEKS MEDHAR SABDHA / PIDATO NGENANI KEBERSIHAN LINGKUNGAN

Assalamualaikum Warohmatullahi Wabarokatuh. Nuwun

Dhumateng panjenenganipun Ibu Pangarsa Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo, Panjenenganipun Ibu Nunuk Sri Murni Karyati, M.Pd. ingkang minulya, Bapak/Ibu guru saha karyawan karyawati SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo ingkang kinurmatan, saha kanca- kanca ingkang kula Tresnani.

Lumintuning puja dalah puji Syukur mugia tansah konjuk dhumateng ngarsanipun Gusti Ingkang Maha Agung, Inggih awit saking kamirahanipun wonten enjing menika Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo saget ngawontenaken Upacara Bendera dinten Senin Kanthi kabagyan saha kebagaswarasan mboten wonten alangan satunggal punapa. Alohuma Amin.

(10)

Ugi mboten kesupen, sholawat dalah salam mugia tetep kaluberaken dhumateng Nabi Agung Muhammad Sholallahu ‘alaihi Wasalam ingkang dipun antu-antu pitulunganipun mbejing wonten dinten kiamat. Alohuma Amin.

Kaparenga nderek matur ngajak dhumateng kanca- kanca siswa sumangga sesarengan nyawiji ing tekat mugia gegayuhanipun Pawiyatan utawi Visi Sekolah inggih menika “Menciptakan Generasi yang Berprestasi, Jujur, Peduli Dan Berbudaya Lingkungan, Berlandaskan Iman Dan Taqwa, ” Lan Mottonipun Pawiyatan SMP Negeri Gangsal inggih Menika “ Bersih, Hijau lan Sehat “ Saget Kawujud.

Sumangga Sesarengan Ngupaya murih saget wujudaken menika kanthi salah satunggalipun nggih menika netepi jejibahan anut Paugeranipun Sekolah Utawi Mentaati Tata Tertib Sekolah.

Tuladhanipun inggih menika :

- Mangga anggenipun dumugi wonten sekolah mboten telat.

- Ugi jangkepipun ngagem busana / seragam sekolah lan ndamel kaos kaki kedhah leres , mboten kalempit wonten sepatu.

- Mangga sesarengan ndhamel resikipun pekarangan sekolah amargi Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo sampun kapiji dhados Pawiyatan ADIWIYATA Lan Murih SMP Negeri Gangsal dhados Maju.

- Menika Tuladha Sumangga sanesipun sesarengan dipun tuhoni utawi dipun toati.

Santen Toya Kelopo , Cekap semanten atur kula.

Billahittaufik Walhidayah .

Wasalamualaikum Warohmatullohi wabarokatuh.

C. Metode/Teknik Teknik : Pemodelan Unjuk kerja D. Langkah-Langkah Pembelajaran Pertemuan 2 NO Kegiatan Waktu A. 1. 2. 3. B. 1. 1. 2. 3. 1. 2. C. 1. Kegiatan awal Mengucapkan salam Berdoa bersama-sama

Siswa diingatkan pada tugas pada pertemuan lalu dan diinformasi Kan kembali aspek-aspek yang dinilai dalam berpidato

Kegiatan inti Eksplorasi

Siswa Tanya jawab tentang teks pidato tentang kebersihan lingkungan yang telah dibuat.

Elab orasi

Siswa mempersiapkan teks pidato tentang kebersihan lingkungan yang telah dibuat.

Siswa memperagakan pidato tentang kebersihan lingkungan dari teks yang telah dibuat di depan Kelas dengan santun

Siswa yang tidak maju memberikan penilaian pada rubrik yang Telah disediakan dengan cermat

Konfirmasi

Guru membahas penampilan siswa

Guru memberikan penguatan tentang pentingnya berpidato tentang kebersihan lingkungan

Kegiatan akhir

Siswa dan guru memberikan evaluasi kemampuan siswa dalam Berpidato

5 menit

5 menit 60 menit

(11)

2. Siswa dan guru melakukan refleksi kegiatan pembelajaran yang telah dilaksanakan

Guru menginformasikan KD untuk pertemuan berikutnya

E. Sumber Belajar

a. Buku Panuntun Panatacara dan Pamedhar Sabda (dening R.MA Sudiyatmoko) b. Buku Gita Wicara dening Pringgo Widagdo

c. Jati Dhiri Basal an Sastra Jawa F. Penilaian

Jenis tagihan : tes tulis dan tes non tulis Teknik : tugas individu

Bentuk instrument : tes uraian Performance

NO INDIKATOR Teknik Bentuk Contoh Instrumen

1. 2. 3. 4.

5.

Mampu menjelaskan pengertian Pamedhar sabda dengan logis Mampu menjelaskan tugas Pemedhar sabda dengan logis Mampu menentukan teknik-teknik Pamedhar sabda dengan cermat Mampu membuat teks pamedhar Sabda dengan kreatif

Mampu membawakan pamedhar Sabdha/ pidato tentang kebersihan lingkungan dengan santun

tes tulis tes tulis tes tulis tes tulis perfor mance Uraian Uraian Uraian Uraian Unjuk kerja

Apa kang dimaksud Pemedhar sabda. Jelasna Apa bae jejibahan pame-dhar sabda. Jelasna! Sebutna teknik-teknik Pamedhar sabda. Jelasna! Gawea teks pamedhar Sabda kanthi migatekake Aturan pamedharsabda ! Teks Pamedhar sabdha/pidato ngenani reresik pekarangan kang wis kokgawe mau banjur praktena ing ngarep Kelas !

Rubrik penilaian

No soal Kreteria Skor

1 dan 2

3 dan 4

Jawaban benar Jawaban kurang benar Jawaban salah

Jawaban benar Jawaban kurang benar Jawaban salah 2 1 0 3 2 1 Performance

kegiatan Hal yang dinilai deskripsi skor

Pamedharsabda Kelengkapan isi

Performance bahasa Lengkap Kurang lengkap Tidak lengkap Baik Cukup Kurang Baik Cukup kurang 4 2 1 3 2 1 3 2 1 Penskoran

Tes tulis : skor yang diperoleh X 10 Skor maksimal

Kunci jawaban

1. Pamedhar sabda yaiku wong kang nindakake ayahan/jejibahan medhar sabda/pidato

2. Tugase pamedhar sabda yaiku : nglairake utawa njlentrehake sawenehe surasa utawa isi sesorah, wejangan, wewarah, gagasan utawa pikiran marang wong liya

3.Teknk-teknik utawa cara pangetrape medhar sabda: 1. Medhar sabda kanthi cara kaleksanakake tanpa teks. 2. Medhar sabda kanthi cara apalan

(12)

4. Medhar sabda adhedhasar cathetan bakuning wigati 5. Medhar sabda adhedhasar cathetan cengkorongan 4. Kerangka teks pamedhar sabda

1. Tema : Tentang Kebersihan Lingkungan. 2. Isine wedharan

3. Basa kang digunakake

LEMBAR KERJA SISWA I

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 30 Menit

Standar Kompetensi

Mengungkapkan pikiran/gagasan dan informasi melalui pidato Kompetensi Dasar

Menyampaikan sambutan dengan memperhatikan tata urutan pidato Indikator

Mampu membawakan/memperagakan pamedhar sabda/ berpidato tentang kebersihan lingkungan dengan vocal yang benar dan santun

Tujuan Pembelajaran

Membawakan/memperagakan pamedhar sabda/ berpidato tentang kebersihan lingkungan dengan vocal yang benar dan santun

Gatekna dhawuh ing ngisor iki !

Teks Pamedhar sabdha/pidato ngenani kebersihan lingkungan/pekarangan kang wis kokgawe mau banjur praktena ing ngarep Kelas !

TEKS MEDHAR SABDHA / PIDATO NGENANI KEBERSIHAN LINGKUNGAN

Assalamualaikum Warohmatullahi Wabarokatuh. Nuwun

Dhumateng panjenenganipun Ibu Pangarsa Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo, Panjenenganipun Ibu Nunuk Sri Murni Karyati, M.Pd. ingkang minulya, Bapak/Ibu guru saha karyawan karyawati SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo ingkang kinurmatan, saha kanca- kanca ingkang kula Tresnani.

Lumintuning puja dalah puji Syukur mugia tansah konjuk dhumateng ngarsanipun Gusti Ingkang Maha Agung, Inggih awit saking kamirahanipun wonten enjing menika Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo saget ngawontenaken Upacara Bendera dinten Senin Kanthi kabagyan saha kebagaswarasan mboten wonten alangan satunggal punapa. Alohuma Amin.

Ugi mboten kesupen, sholawat dalah salam mugia tetep kaluberaken dhumateng Nabi Agung Muhammad Sholallahu ‘alaihi Wasalam ingkang dipun antu-antu pitulunganipun mbejing wonten dinten kiamat. Alohuma Amin.

Kaparenga nderek matur ngajak dhumateng kanca- kanca siswa sumangga sesarengan nyawiji ing tekat mugia gegayuhanipun Pawiyatan utawi Visi Sekolah inggih menika “Menciptakan Generasi yang Berprestasi, Jujur, Peduli Dan Berbudaya Lingkungan, Berlandaskan Iman Dan Taqwa, ” Lan Mottonipun Pawiyatan SMP Negeri Gangsal inggih Menika “ Bersih, Hijau lan Sehat “ Saget Kawujud.

Sumangga Sesarengan Ngupaya murih saget wujudaken menika kanthi salah satunggalipun nggih menika netepi jejibahan anut Paugeranipun Sekolah Utawi Mentaati Tata Tertib Sekolah.

(13)

Tuladhanipun inggih menika :

- Mangga anggenipun dumugi wonten sekolah mboten telat.

- Ugi jangkepipun ngagem busana / seragam sekolah lan ndamel kaos kaki kedhah leres , mboten kalempit wonten sepatu.

- Mangga sesarengan ndhamel resikipun pekarangan sekolah amargi Pawiyatan SMP Negeri Gangsal Kecamatan Ponorogo sampun kapiji dhados Pawiyatan ADIWIYATA Lan Murih SMP Negeri Gangsal dhados Maju.

- Menika Tuladha Sumangga sanesipun sesarengan dipun tuhoni utawi dipun toati. Santen Toya Kelopo , Cekap semanten atur kula.

Billahittaufik Walhidayah .

Wasalamualaikum Warohmatullohi wabarokatuh.

Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

YUNIA PUSPITA DEWI, S.Pd

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

(14)

Standar Kompetensi :

5. Memahami wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa Kompetensi dasar :

5.4. Mengungkapkan dan menanggapi teks sesorah dalam kegiatan lingkungan tempat tinggal Indikator :

1. Menemukan pokok-pokok “sesorah”(pidato) kegiatan lingkungan tempat tinggal yang disimak 2. Menyimpulkan isi “sesorah”(pidato) kegiatan lingkungan tempat tinggal yang disimak

3. Memberikan tanggapan terhadap isi “sesorah” (pidato) kegiatan lingkungan tempat tinggal yang disimak

4. Menentukan isi “sesorah” kegiatan lingkungan tempat tinggal

5. Memberi komentar dengan alasan logis dan bahasa yang santun tentang isi “sesorah” A. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa mampu:

a. Siswa dapat menemukan pokok-pokok “sesorah”(pidato) kegiatan lingkungan tempat tinggal dengan benar

b. Siswa dapat menyimpulkan isi “sesorah”(pidato) kegiatan lingkungan tempat tinggal dengan tepat c. Siswa dapat memberikan tanggapan terhadap isi “sesorah”(pidato) kegiatan lingkungan tempat

tinggal

d. Siswa dapat menentukan isi “sesorah” kegiatan lingkungan tempat tinggal dengan benar

e. Siswa dapat memberi komentar dengan alasan logis dan bahasa yang santun tentang isi “sesorah” kegiatan lingkungan tempat tinggal dengan baik

B. Materi Pelajaran Tuladha Sesorah

TANGGAP WACANA CAOS BELA SUNGKAWA LAN PANGLIPUR 1 Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Inna Lillahi wa inna illaihi rooji’un 3X

Panjenenganipun Baraya ageng Bapak. Budi Santosa ingkang katemben nandhang dhuhkita ingkang dhahat kinurmatan.

Panjenenganipun para ta’jizah kakung putri ingkang dhahat kinurmatan.

Langkung rumiyin sumangga sesarengan boten kendhat ngaturaken puji syukur konjuk wonten Ngarsa Dalem Allah SWT ingkang sampun kepareng paring karohmatan dhumateng kula lan panjenengan sedaya awujud gumelaring kabagaswaran satemah saged kempal manunggal ing dalem duhkita mriki saperlu caos pakurmatan ingkang pungkasan dhumateng almarhumah Ibu Sutini Budi Santosa. Ingkang salajengipun keparenga kula matur minangka sesulihipun warganing bebrayan ing dhusun Jati Srana mriki

Ingkang sepisan:

Warganing bebrayan ing dhusun Jati Srana ngaturaken ndherek bela sungkawa, awit sedanipun Almarhumah Ibu Sutini Budi Santosa.

Kita warganing bebrayan nglenggana punapa ingkang panjenengan raosaken, punapa ingkang panjenengan sandhang, kita rerencang ngindhit sungkawa panjenengan mugi andayanana saged ngenthengaken raosing panalangsa lan dhuhkita.

Kaping kalih:

Warganing bebrayan ing dhusun Jati Srana sami anekseni, bilih nalika sugengipun Almarhumah Ibu Sutini Budi Santosa sae tumindakipun dhateng bebrayan, mungkul ing panembah lan ngibadah, boten nate damel sakserik dhateng sesami.

Mila paseksen punika mugi kapriksanana ing Pangeran, satemah kepareng paring kanugrahan dhateng alusipun Almarhumah Ibu Sutini Budi Santosa.

Kaping tiga:

Warganing bebrayan ndherek memuji lan ndedonga, mugi-mugi Gusti Allah SWT, paring pangapunten sadaya dosanipun, paring ganjaran sedaya ngamal kasaenanipun, dipun paringana panggenan ingkang prayogi lan mugi kalebet seda ingkang khusnul khotimah. Amin.

Dene kulawarga ingkang tinilar mugi kaparingana manah ekhlas, sabar lan pasrah, lila nampi panduming Gusti Ingkang Maha Agung.

Cekap semanten atur kula minangka sesulihipun warganing bebrayan ing dhusun Jati Srana, wonten kirang trapsilaning atur kula, kula nyuwun pangapunten.

Bilahit taufiq wal hidayah.Wassalamu’alaikum wr.wb. Matur nuwun

(15)

C. Metode dan Pendekatan Pembelajaran 1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi 2. Pendekatan I CARE

D. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar :

No Kegiatan Pembelajaran Pengorganisasian I CARE /NKB Siswa Waktu

1. Pendahuluan a. Apersepsi:

 Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

 Guru memutarkan rekaman contoh sesorah tentang lingkungan tempat tinggal

 Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh sesorah tentang lingkungan tempat tinggal

b. Motivasi

 Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru

 Siswa mencermati dan mencatat manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi sesorah tentang lingkungan tempat tinggal

 Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran) 2. Kegiatan Inti a. Eksplorasi

- Siswa mengamati contoh teks sesorah tentang lingkungan tempat tinggal

b. Elaborasi

-Siswa berdiskusi kelompok

Pelaksanaan diskusi menggunakan pendekatan pembelajaran I CARE

1). Langkah-langkah diskusi :  Langkah Awal

a). Siswa dibagi kelompok kecil yang beranggotakan 3-4 orang

b). Siswa dalam kelompok mendapatkan tugas untuk didiskusikan

 Pelaksanaan diskusi

a). Tiap kelompok membahas tentang: (1). Pokok-pokok “sesorah”(pidato)

yang disimak

(2).Isi “sesorah”(pidato) yang disimak (3). Tanggapan terhadap

isi”sesorah”(pidato) yang disimak - Memberi kesempatan secara bergirilan pada tiap kelompok untuk mempresentasikan hasil diskusi dan

Kelompok lain diberi kesempatan untuk menanggapi

- Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan proses diskusi kelompok

(16)

c. Konfirmasi

1) Siswa presentasi hasil diskusi kelompok 2) kelompok lain memberikan komentar

3. Penutup Penegasan Materi

Siswa diminta memberikan komentar terhadap kegiatan pembelajaran yang dialami.

I 5 Menit Reflection (Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang Kesimpulan Materi

-Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran.

-Siswa diberikan tugas untuk membuat kerangka teks sesorah tentang lingkungan tempat tinggal

I menyebabkan

orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat membuat kerangka teks Sesorah kegiatan sekolah.

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya K

Rencana Materi yang akan datang membuat teks berita berbahasa Jawa

E. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif : a.Teknik

1) Tes lesan 2) Tes tertuis 3) Penugasan

b.Butir Soal Penilaian Proses Belajar

1. Sebutna pokok-pokok “sesorah”(pidato) kang disimak 2. Sebutna isi “sesorah”(pidato) kang disimak

3. Andharna isi “sesorah”(pidato) kang disimak c. Skor Penilaian kognitif

Nomor Soal Jumlah jawaban Skor Nilai

1 Siswa wajib menjawab benar 2

2 Jika jawaban benar 2

3 Siswa wajib menyebutkan 4 jawaban saja 4

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10 2. Penilaian Proses :

Format penilaian diskusi Nama Siswa

Aspek yang dinilai

Bertanya Menjawab Berpendapat

Ak Sd Ps Ak Sd Ps Ak Sd Ps

Keterangan : Skor: 1. Aktif = Ak ( 3 ) 2 Sedang= Sd (1 – 2) 3. Pasif = Ps (0 ) F. Sumber Pembelajaran

1. Sumber :

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset

Rekso Panuntun. 1994. Sekar Sumawur. Sukoharjo: CV. Cenderawasih Sri hartuti. 2007. Pustaka Ajining Sastra IX. Yogyakarta: CV. Radhita Buana. Buku-buku contoh sesorah lainnya

LKS Gladhi Basa Jawi 9

(17)

---Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

YUNIA PUSPITA DEWI, S.Pd

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

(18)

Standar Kompetensi :

5. Memahami wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa

Kompetensi dasar :

5.5. Menanggapi berita berbahasa Jawa Indikator :

1. Mampu mendata pendapat tiap-tiap narasumber

2. Mampu mengomentari pendapat narasumber dalam berita dengan alasan yang menyakinkan

A. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa mampu: 1. Mendata pendapat tiap-tiap narasumber

2. Mengomentari pendapat narasumber dalam berita dengan alasan yang menyakinkan B. Materi Pelajaran

Contoh berita berbahasa Jawa

Merga Narkoba, Wong 41 Tiwas Saben Dina

Bebayane narkoba, saya ngincim bangsa Indonesia. Saka asile panaliten kang katindakake dening Badan Narkotika Nasional bebarengan karo Universitas Indonesia nyebutake, wong 41 tiwas dinane utawa wong 15 ewu tiwas saben taun merga ngonsumsi narkoba. Kang mrihatinake, ewasemono cacahing pengguna ora saya suda nanging malah saya ndadra. Data ing Direktorat Narkotika lan Psikotropika Bareskrim Mabes Polri nuduhake, ing tahun 2000 – 2003 cacahe pengguna watara wong 5 ewu setaun. Nanging ing semester kapindho taun iku uga cacahe ndrebala dadi wong 16 ewu.

Direktorat Narkotika lan Psikotropika Brigjen Indradi Tanos nambahake, cacahe dhuwit sing diblanjakake kanggo tuku narkoba uga mundhak akeh. Taun 2005 cacahe dhuwit sing dienggo tuku narkoba ditapsir Rp. 8 trilyun. Nanging ing taun 2006 gunggunge mundhak dadi Rp. 11,3 trilyun . Kanggo mbrastha narkoba mau polisi mbudidaya tumindak persuasif. Pangajabe pengguna mau gelem tobat lan ninggalake pakulinan anggone ngonsumsi narkoba. ( Sumber :Kalawarti Panyebar Semangat) C. Metode dan Pendekatan Pembelajaran

1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi

2. Pendekatan I CARE

D. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar :

No Kegiatan Pembelajaran PengorganisasianSiswa Waktu I CARE /NKB 1 1. Pendahuluan

b. Apersepsi:

-Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

- Guru menunjukkan rekaman contoh berita berbahasa Jawa

- Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh berita berbahasa Jawa

b. Motivasi

- Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru

-Siswa mencermati dan mencatat manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi berita berbahasa Jawa

- Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran)

(19)

2. Kegiatan Inti a. Eksplorasi

- Siswa mengamati tayangan berita berbahasa Jawa b. Elaborasi

-Siswa berdiskusi kelompok

Pelaksanaan diskusi menggunakan pendekatan pembelajaran I CARE

1). Langkah-langkah diskusi :  Langkah Awal

a). Siswa dibagi kelompok kecil yang beranggotakan 3-4 orang

b). Siswa dalam kelompok mendapatkan tugas untuk didiskusikan

 Pelaksanaan diskusi

a). Tiap kelompok membahas tentang: (1). Pendapat tiap-tiap narasumber dalam berita berbahasa Jawa

(2) Cara memberi komentar terhadap pendapat narasumber dengan alasan yang menyakinkan

- Memberi kesempatan secara bergirilan pada tiap kelompok untuk mempresentasikan hasil diskusi dan Kelompok lain diberi kesempatan untuk menanggapi - Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan proses diskusi kelompok

c. Konfirmasi

1) Siswa presentasi hasil diskusi kelompok 2) kelompok lain memberikan komentar

G Menit70 Connection (Toleransi tanpa membedakan ras, agama, status ekonomi) Application (Bersahabat / Komuniktif Berkomunikasi dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan 3. Penutup Penegasan Materi

Siswa diminta memberikan komentar terhadap kegiatan pembelajaran yang dialami.

I 5 Menit

Reflection (Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang Kesimpulan Materi

-Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran. -Siswa diberikan tugas untuk menanggapi berita berbahasa Jawa

menyebabkan orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya

Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat menanggapi berita berbahasa Jawa

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya Rencana Materi yang akan datang

Praktik pembawa acara/panata cara

E. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif : a. Teknik

1. Tes lesan

2. Tes tertuis

3. Penugasan

b.Butir Soal Penilaian Proses Belajar

1. Tulisna panemune nara sumber ing pawarta basa Jawa mau!

2. Andharna panemune nara sumber ing pawarta basa Jawa mau kanthi pawadan kang gumathok! c. Skor Penilaian kognitif

Nomor Soal Jumlah jawaban Skor Nilai

1 Siswa wajib menjawab benar 2

2 Jika jawaban benar 2

(20)

Jumlah Total 8 Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10

2. Penilaian Proses :

Format penilaian diskusi Nama Siswa

Aspek yang dinilai

Bertanya Menjawab Berpendapat

Ak Sd Ps Ak Sd Ps Ak Sd Ps

Keterangan : Skor: 1. Aktif = Ak ( 3 ) 2 Sedang= Sd (1 – 2) 3. Pasif = Ps (0 ) F. Alat/Sarana dan Sumber Pembelajaran

1. Sumber : Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset. LKS Gladhi Basa Jawi 9

2. Media : Kalawarti, internet, papan tulis, alat tulis

---Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

YUNIA PUSPITA DEWI, S.Pd

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

(21)

Standar Kompetensi :

6. Mengungkapkan gagasan ragam wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa Kompetensi dasar :

6.1. Praktik pembawa acara/pranata adicara/MC dalam kegiatan sekolah

Indikator :

1. Mampu menyebutkan syarat-syarat pranata cara dalam kegiatan sekolah

2. Mampu mengidentifikasi hal-hal yang harus diperhatikan oleh Pranata cara dalam kegiatan sekolah 3. Mampu Praktik sebagai pranata cara dalam kegiatan sekolah

A. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa mampu:

1. Menyebutkan syarat-syarat pranata cara dalam kegiatan sekolah dengan tepat

2. Mengidentifikasi hal-hal yang harus diperhatikan oleh Pranata cara dalam kegiatan sekolah dengan baik 3. Praktik sebagai pranata cara dalam kegiatan sekolah dengan baik

B. Materi Pelajaran

Pranata cara dalam kegiatan sekolah

Amrih Dados Pranatacara Saged Lumampah Sae kedah nggatosaken: Swara, Busana (Ageman), Subasita (Trapsila), Basa lan Sastra

Swara

• Kedaling lesan kedah kagladhi, supados saged langkung cetha medaling suwanten. Pranatacara saha pamedhar sabda kedah saged mapanaken utawi ngginakaken swanten ingkeng awrat, cekapan, utawi inggil trep kaliyan swasana.

• Pangolahing suwanten, kedah wajar, cetha, teges boten ketawis sanget menawi dipun olah kanthi (hiperbola)

• Inggih babagan swanten menika, pranatacara saha pamedhar sabda kedah wigatos dhateng swaraning aksara swara (ucapan), langkung-langkung beda-beda mingsad-mingsedipun ing tembung lingga saha tembung andhahan.

• Wirama (lagu) ugi kedah kagladhi kanthi saestu supados sekeca dipun mirengaken. Kados pundi rindhik rikatipun, mandhap minggahipun, sampun ngantos kesesa, ananing ugi sampun ngantos nglentreh sanget.

Galadhi olah swara punika kedah pikantuk kawigatosan ingkeng mirunggan, amargi punika dados satunggiling sarat baku kagem pranatacara saha pamedhar sabda.

Busana (Ageman)

• Ajining raga gumantung busana, mila babagan busana punika ugi kedah pun gladhi saengga jejibahan pranatacara saha pamedhar sabda saged kalaksanakaken kanthi sae

• Anggenipun ngadi busana kedah kajumbuhaken kaliyan keperluanipun wonten ing upacara punapa ingkang badhe dipun ayahi.

• Jejering pranatacara saha pamedhar sabda saged katingal ngrengreng menawi rinengga ing swanten, raga lan busana ingkeng pantes.

• Pangudining busana saged ngetrapaken kaliyan rupi utawi wernining busana kaliyan kulit, ugi make up, saengga katingal pantes kaliyan papan panggenan , boten nyolok tuwin samadya

Subasita (trapsila)

• Trapsila (tata krami) kedah pun gladi ingkeng sae, amargi trapsila ingkeng kirang, saged ngirangi kawibawanipun pranatacara saha pamedhar sabda

• Solah bawa sampun ngantos kadamel-damel . Langkung sae bilih solah bawanipun prasaja kemawon, anteng, manteb ananging boten kaken (Kaku)

• Ewah-ewahanipun pasuryan ugi kedah kaudi ingkeng sedaya wau sageda nggambaraken isining penggalih, ingkeng lajeng jumbuh kaliyan swasana. Kadosta, bilih wonten ing pawiwahan saha pahargyan pasuryan bingar, sumringah lan ramah awit prastawa menika wau ngemu suraos suka, kabagyan, saha kabingahan.

• Wondene menawi wonten ing sripah, pasuryan kedah boten ketingal bingar, utawi sumringah, amargi punika tamtu boten jumbuh kaliyan swasana saha raos manah kulawarga ingkeng nembe nandhang duhkita utawi duka sungkawa.

(22)

• Basa lan sastra ngawujudaken kabetahan ingkang baku tumrapipun priyantun ingkang nembe ngayahi tugas utawi jejibahan dados pranatacara saha pamedhar sabda

• Basa ingkang kaginakaken kedah miturut tuntunaning sastra ingkeng leres. Pamilihing tembung, ingkeng lajeng dipun ronce dados ukara kedah trep, luwes, sae, wusana sekeca kamirengaken ing asanes.

• Kanthi pangertosan pranatacara saha pamedhar sabda saged ndapuk mocap, tembung, ukara saha wacana kanthi leres tuwun laras.

• Laras tegesipun pranatacara sahapamedhar sabda saged ngrantam saha mbabar titilaksana trep kaliyan kawontenan saha swasana

• Leres tegeipun pranatacara saha pamedhar sabda saged ngginakaken basa ingkeng trep kaliyan paramasastranipun.

• Ingkeng menika pranatacara saha pamedhar sabda saget lumebet ing pawiyatan utawi saged maos piyambak buku-buku ingkang ngemot kawruh paramasastra kasebat.

 Tuladha Teks pranatacara kegiatan sekolah

PERPISAHAN KELAS IX Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Nuwun ingkang kinurmatan Bapak Kepala Sekolah saha Bapak Ibu guru ingkang kula hormati, Bapak Ibu wali murid, tamu undangan ingkang kinurmatan, para kanca/kadang nunggal pawiyatan ingkang sutresna. Langkung rumiyin mangga kula dherekaken muji syukur dumateng ngarsanipun Gusti Allah SWT, ingkang sampun kepareng paring kanugrahan ingkang arupi kasarasan, sehengga ngantos wekdal menika panjenengan sedaya dalasan kula, saged ngrawuhi acara Perpisahan Kelas IX SMP 5 Wates Tahun 2012/2013

Bapak Kepala Sekolah tuwin Bapak Ibu guru ingkang dahat kinurmatan kula ingkang kadhapuk mingangka adicara, langkung rumiyen badhe ngaturaken menggah urut reroncening adicara ingkang sampun rinacik dening para kadang panitia.

1. Adicara ingkang sapisan Pambuka.

2. Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah. 3. Tanggap wacana saking wakil kelas IX.

4. Tanggap wacana saking wakil kelas VII/VIII. 5. Panutup donga.

Bapak Ibu tamu undangan ingkang kinurmatan, mekaten urutaning adicara ingkang badhe lumampah ing wekdal menika. Bapak – ibu guru, raka kelas IX dalasan para kanca sumangga adicara punika kawiwitan kanthi maos basmallah sesarengan. Sumangga

=====================Waosan Basmallah ===================================== Ngancik adicara ingkang kaping kalih inggih menika Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah, ingkang menika dumatheng Bapak Dawami, S.Pd minangka Kepala Sekolah sasana pangandikan mugi katur.

================== Tanggap wacana saking Bapak Kepala Sekolah=================== Matur nuwun dumatheng panjenenganipun Bapak Dawami, S.Pd.

Adicara ingkang kaping tiga inngih menika Tanggap wacana sakil wakil kelas IX, dhumateng sederek Adam kasumanggaken.

===================Tanggap wacana saking wakil kelas IX========================= Matur nuwun dhumateng sederek Adam.

Adicara ingkang kaping sekawan inngih menika Tanggap wacana sakil adik kelas wakil kelas VII/VIII, dhumateng sederek Bimo kasumanggaken.

==================Tanggap wacana saking wakil kelas VII/VIII====================== Matur nuwun dhumateng sederek Bimo.

Salajengipun adicara ingkang pungkasan inggih menika panutup minangka pranatacara ing adicara dinten menika, mbok bilih kathah kalepatan atur, kula nyuwun agunging pangaksama.

Mingangka pratanda raos panuwun, ing pungkasan adicara menika, sumangga kita ngaturaken Puji Syukur dumatheng Gusti Allah SWT, kanthi sesarengan maos Hamdallah, Sumangga.

================= Waosan Tahmid ==================================== Ing wasana cekap semanten. Sugeng kondur mugi-mugi tansah rahayu ingkang sami pinanggih. Wassalamu’alaikum Wr. Wb.

(Sumber : hanafijelekk.wordpress.com/2010/..) C. Metode dan Pendekatan Pembelajaran

1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi

2. Pendekatan I CARE

D. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar :

(23)

Siswa Waktu 1 1. Pendahuluan

a. Apersepsi:

-Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

- Guru menunjukkan contoh panatacara kegiatan sekolah - Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh pranatacara kegiatan sekolah

b. Motivasi

- Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru

-Siswa mencermati dan mencatat manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi - Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian

K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran) 2. Kegiatan Inti a. Eksplorasi

- Siswa mengamati model panatacara/pembawa acara dalam kegiatan sekolah

b. Elaborasi

1). Siswa dibagi kelompok kecil yang beranggotakan 3- 4 orang

2). Menyebutkan syarat-syarat pranata cara dalam kegiatan sekolah

3). Mengidentifikasi hal-hal yang harus diperhatikan oleh Pranata cara dalam kegiatan sekolah

4) Siswa menyampaikan teks panatacara berdasarkan kerangka panatacara dengan intonasi yang tepat serta artikulasi dan volume suara yang jelas 5). Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan siswa praktik panatacara

c. Konfirmasi

1).Siswa Memperagakan panatacara/pembawa acara dalam kegiatan sekolah

2). Siswa lain memberikan komentar/tanggapan

G menit70 Connection (Toleransi ) Application (Bersahabat / Komuniktif Berkomunikasi dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan 3. Penutup Penegasan Materi

Siswa diminta memberikan komentar terhadap peragaan pembawa acara/ panatacara dalam kegiatan sekolah

I 5 Menit Reflection (Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang menyebabkan orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya Kesimpulan Materi

-Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran. -Siswa diberikan tugas untuk Memperagakan panatacara/pembawa acara kegiatan sekolah

Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat Memperagakan panatacara/ pembawa acara dalam kegiatan sekolah

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku

seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya Rencana Materi yang akan datang

Memperagakan panatacara/pembawa acara kegiatan lingkungan tempat tinggal

E. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif : a. Teknik

1. Penugasan

b.Butir Soal Penilaian Proses Belajar

(24)

c. Skor Penilaian Praktik

Aspek yang dinilai Skor Nilai

Wirasa 3

Wiraga 2

Wicara 3

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10 F. Alat/Sarana dan Sumber Pembelajaran

1. Sumber :

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset. LKS Gladhi Basa Jawi 9

hanafijelekk.wordpress.com/2010/.

2. Media :

CD, tape recorder

---Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

YUNIA PUSPITA DEWI, S.Pd

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

Standar Kompetensi :

6. Mengungkapkan gagasan ragam wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa

(25)

Kompetensi dasar : 6.2. Mendiskusikan praktik pembawa acara/pranata adicara/MC

Indikator :

1. Menentukan topik panatacara yang akan disampaikan

2. Menyusun kerangka atau garis besar panatacara sesuai dengan topik yang telah ditentukan

3. Menyampaikan teks panatacara berdasarkan kerangka panatacara dengan intonasi yang tepat serta artikulasi dan volume suara yang jelas

4. Mengungkapkan isi panatacara dengan ungkapan-ungkapan yang menarik

5. Menyampaikan saran dan kritikan terhadap penampilan pembawa acara/ pranata adicara/MC 6. Menanggapi temannya yang tampil berpidato

A. Tujuan Pembelajaran

1. Siswa dapat menentukan topik panatacara yang akan disampaikan

2. Siswa dapat menyusun kerangka atau garis besar panatacara sesuai dengan topik yang telah ditentukan 3. Siswa dapat menyampaikan teks panatacara berdasarkan kerangka panatacara dengan intonasi yang tepat

serta artikulasi dan volume suara yang jelas

4. Siswa dapat mengungkapkan isi panatacara dengan ungkapan-ungkapan yang menarik

5. Siswa dapat menyampaikan saran dan kritikan terhadap penampilan pembawa acara/ pranata adicara/MC 6. Siswa dapat menanggapi temannya yang tampil berpidato

B. Materi Pelajaran 1. Diskusi praktik pranata cara

C. Metode dan Pendekatan Pembelajaran

1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi

2. Pendekatan I CARE

D. Langkah- Langkah Kegiatan Belajar Mengajar :

No Kegiatan Pembelajaran Pengorganisasian I CARE /NKB

Siswa Waktu 1 1. Pendahuluan

a. Apersepsi:

 Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)

 Guru memutarkan rekaman contoh Pranatacara dalam kegiatan Lingkungan tempat tinggal

 Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh pranatacara kegiatan Lingkungan tempat tinggal

b. Motivasi

 Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru  Siswa mencermati dan mencatat

manfaat pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi teks pembawa acara kegiatan Lingkungan tempat tinggal  Siswa mendengarkan strategi

pembelajaran dan penilaian

K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran)

(26)

2. Kegiatan Inti Eksplorasi

 Siswa mengamati model panatacara/pembawa acara kegiatan lingkungan tempat tinggal Elaborasi

 Siswa menyampaikan teks panatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal berdasarkan

kerangka panatacara dengan intonasi yang tepat serta artikulasi dan volume suara yang jelas

 Siswa menanggapi penampilan pembawa acara/ panatacara

 Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan siswa praktik panatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal Konfirmasi

 Siswa Memperagakan panatacara/pembawa acara kegiatan lingkungan tempat tinggal  Siswa lain memberikan komentar/tanggapan

I menit60 Connection (Toleransi , Kerja sama, kreatif) Application (Bersahabat / Komuniktif Berkomunikasi dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan

3. Penutup

 Penegasan Materi

Siswa diminta memberikan komentar terhadap peragaan pembawa acara/ panatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal

I 5 Menit

Reflection

(Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang menyebabkan orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya  Kesimpulan Materi

 Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran.

Siswa diberikan tugas untuk menanggapi

penampilan temannya dalam panatacara kegiatan lingkungan tempat tinggal  Hasil yang diperoleh siswa

80% siswa dapat praktik panatacara dan menanggapi penampilan temannya dalam panatacara

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya  Rencana Materi yang akan datang Praktik

sesorah

E. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif :  Teknik : Penugasan

 Butir Soal Penilaian Proses Belajar

1. Paragakna pranata adicara/MC babagan kegiatan lingkungan  Skor Penilaian Praktik

Aspek yang dinilai Skor Nilai

Wirasa 3

Wiraga 2

Wicara 3

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10

F. Alat/Sarana dan Sumber Pembelajaran 1. Sumber :

LKS Gladhi Basa Jawi 9

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset.

Pranowo, Dr. 2004. Pranatacara Populer. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset. Suharti, Prof. Dr, dkk. 2008. Yogya Basa 2. Yogyakarta: Dinas Pendidikan Provinsi

(27)

DIY.

2. Media : Tape Recorder, CD Pembelajaran

Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

YUNIA PUSPITA DEWI, S.Pd

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

Nama Sekolah

: MTs Negeri Ngunut Ponorogo

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Kelas/ Semester

: IX / Genap

Alokasi Waktu

: 2 X 40 Menit

(28)

Standar Kompetensi :

6. Mengungkapkan gagasan ragam wacana lisan non sastra dalam kerangka budaya Jawa. Kompetensi dasar :

6.3 Praktik sesorah kegiatan sekolah

Indikator :

1. Menyampaikan sesorah (pidato) kegiatan sekolah dengan intonasi yang tepat

2. Menyampaikan sesorah (pidato) kegiatan sekolah dengan artikulasi serta volume yang jelas a. Tujuan Pembelajaran

Setelah selesai pembelajaran melalui diskusi, siswa dapat :

1. Menyampaikan sesorah (pidato) kegiatan sekolah dengan intonasi yang tepat

2. Menyampaikan sesorah (pidato) kegiatan sekolah dengan artikulasi serta volume yang jelas b. Materi Pelajaran

Praktik sesorah kegiatan sekolah

Tanggap wacana kedah kamot perkawis ingkang sampun urut • Salam pambuka • Purwaka • Isi • Wigati (kesimpulan) • Pangajeng-ajeng • Wusana/purna/Akhir/Entek-entekan

Katerangan Urutaning Tanggap wacana

• Salam pambuka: inggih punika ngaturaken salam ingkeng sepisan, kadosta, assalamualaikum…wr…wb… salam sejahtera untuk kita semua

• Purwaka: inggih menika atur matur nuwun dhumateng para tamu undangan saha atur syukur dhumateng Alla Swt, dlsb

• Isi: inggih menika sedaya perkawis ingkeng dipun wedharaken • Wigati: inggih menika inti saking ingkang sampun dipun wedharaken

• Pangajeng-ajeng: inggih punika pitedah-pitedah saha pangejeng-ajeng ingkang dipun wedharaken dhumateng para ingkang midhangetaken

• Wusana: inggih punika, atur panuwun saha nyuwun pangapunten bilih wonten kekirangan saha kalepatan anggenipun ngaturaken tanggap wacana.

TULADHA SESORAH

DIRGAHAYU INDONESIA Sugito HS

Assalamu’alaikum Warrahmatullaahi Wabarokatuh,

Agunging pakurmatan konjuk dhumateng ngarsanipun para rawuh nun inggih panjenenganipun Bapak … ingkang satuhu minulya ing budi. Mekaten ugi dhumateng Bapak/Ibu, para lenggah ingkang dahat manggih begja mulya. Puja astawa, puji astuti mugi konjuk wonten ing ngarsanipun Gusti Allah, ingkang sampun paring mapinten-pinten kanikmatan dumateng kula panjenengan sami saengga kita saget mengeti ambal warsa kamardikan Negara Kesatuan Republik Indonesia ingkang kaping 60.

Para lenggah ingkang kinurmatan, perlu kawuningan bilih kamardikaning bangsa Indonesia ingkang kalampahan wiwit tanggal 17 Agustus 1945 menika mujudaken kanugrahan paringanipun Gusti ingkang sakalangkung ageng sanget. Saestu mokal kalampahanipun lamun Gusti Ingkang Maha Kuwaos boten paring kawelasan dhateng kupiya lan pandonganipun para leluhur anggenipun kepengin uwal saking penjajahan. Cetha kacathet ing sejarah, 350 warsa lawasipun bangsa Indonesia karegem dening panguwasanipun bangsa Manca ingkang tumindak sawiyah-wiyah. Kawiwitan saking bangsa Portugis, Walandi, Inggris, lan Jepang, sedaya sami dene ngrebat dhateng kamardikaning gesang bangsa Indonesia, sedaya sami njarah rayah bandha donyaning bangsa, sedaya sami ngrisak adi luhungipun budaya Nuswantara.

Para lenggah ingkang kinurmatan, ugi kaserat ing sejarahipun bangsa Indonesia, bilih pejuang kamardikan, para pahlawan ingkang saestu toh nyawa bela pati kangge mbalani tanah tumpah rah, ibu pertiwi suci menika. Sinaosa meksa kathah ingkang gugur ing madyaning palagan, nanging pindhanipun jamur ing mangsa rendheng: gugur satunggal thukul pejuang cacah kalih, gugur kalih thukul sedasa, ical sedasa timbul maewu-ewu. Sedaya kalawau kabekta saking adrenging manah anggenipun kepengin uwal lumepas saking regemanipun bangsa penjajah. Saengga ing pepuntonipun bangsa Indonesia saestu manggih ing kamardikan rikala tanggal 17 Agustus 1945.

(29)

Ngengeti semanten agengipun lelabuhan ingkang dipuntindakaken para pahlawan, para pejuang kesuma bangsa mligi kagem kamardikanipun bumi pertiwi saengga ngantos manggih kasidan jati, pramila sampun samurwatipun bilih kula lan panjenengan para generasi mudha ingkang namung kantun ngraosaken asiling kamardikan menika, asung pakurmatan dhumateng para pahlawan menggah lelabuhanipun mring nusa lan bangsa Indonesia. Wujuding pakurmatan ingkang kula aturaken wonten ing ngajeng kalawau boten ngemungaken

pakurmatan wadhag, tegesipun namung cekap kanthi ‘tabur bunga’ utawi ‘mengheningkan cipta’ kewala. Nanging langkung awrat saking menika tanggel jawabipun generasi mudha, menggah kamardikan warisanipun para pejuang. Para kanca, jumbuh kaliyan jejibahan kula lan panjenengan minangka pelajar, pramila wujud pakurmatan dhumateng para pahlawan boten sanes inggih menika sinau, sinau, lan sinau. Nanging ugi boten ateges sinau ingkang tanpa asil, cekakipun kula lan panjenengan minangka generasi penerus perjuangan bangsa mundhi tanggel jawab, nedahan dhumateng bangsa manca bilih Indonesia ing samenika satunggaling negari ingkang majeng ing samukawisipun. Saengga generasi mudha ing samenika kedah tetep puguh ‘berjuang mengisi kemerdekaan.’ Kanthi menika sumangga kula lan panjenengan minangka generasi mudha sareng-sareng asesanti, mbangun tekad ingkang kukuh, sedya ngisi kamardikan kanthi sae minangka tandha asung pakurmatan dhumateng para pahlawan kesuma bangsa.Para lenggah ingkang kinurmatan, cekap semanten atur kula. Mbokbilih wonten klenta-klentuning atur, kula nyuwun pangapunten. Nuwun.

Wassalamu’alaikum Warrahmatullahi Wabarokatuh c. Metode dan Pendekatan Pembelajaran

1. Metode : Diskusi kelompok, Demonstrasi

2. Pendekatan I CARE

d. Langkah-Langkah Kegiatan Belajar Mengajar :

No Kegiatan Pembelajaran Pengorganisasian I CARE /NKB

Siswa Waktu 1 1. Pendahuluan

a. Apersepsi:

 Memberi salam, menanyakan kabar siswa tentang kesehatan, siapa yang bangun kesiangan, terlambat sholat subuh, siapa yang tidak masuk, merapikan pakaian, rambut, apa saja yang dilakukan semalam (belajar atau hanya bermain, dan lain-lain)  Guru menunjukkan rekaman contoh sesorah

(pidato) kegiatan sekolah

 Guru bertanya jawab dengan siswa tentang contoh sesorah (pidato) kegiatan sekolah b. Motivasi

 Siswa mencermati dan mencatat tujuan pembelajaran yang disampaikan guru  Siswa mencermati dan mencatat manfaat

pembelajaran mengungkapkan dan menanggapi sesorah (pidato) kegiatan sekolah

 Siswa mendengarkan strategi pembelajaran dan penilaian K 10 Menit Introduction (budaya tentang kejujuran)

(30)

2. Kegiatan Inti Eksplorasi

 Siswa mengamati model sesorah acara kegiatan sekolah

Elaborasi

 Siswa menyampaikan teks sesorah kegiatan sekolah berdasarkankerangka panatacara dengan intonasi yang tepat serta artikulasi dan volume suara yang jelas

 Siswa menanggapi penampilan sesorah temanya

 Guru memantau, membimbing, dan mengarahkan siswa praktik sesorah

Konfirmasi

 Siswa Memperagakan sesorah kegiatan sekolah

Siswa lain memberikan komentar/tanggapan

praktik sesorah kegiatan sekolah

Connection (Toleransi ) Application (Bersahabat / Komuniktif Berkomunikasi dengan bahasa yang santun. Saling menghargai dan menjaga kehormatan

3. Penutup

 Penegasan Materi

 Siswa diminta memberikan komentar terhadap kegiatan pembelajaran yang dialami.

 Siswa menyimpulkan hasil pembelajaran.

Siswa diberikan tugas untuk menanggapi

praktik sesorah kegiatan sekolah

Reflection (Cinta Damai, Sikap, perkataan, dan tindakan yang menyebabkan orang lain merasa senang dan aman atas kehadiran dirinya  Hasil yang diperoleh siswa 80% siswa dapat

praktik sesorah kegiatan sekolah

Extension (Tanggung jawab Sikap dan perilaku seseorang untuk melaksanakan tugas dan kewajibannya  Rencana Materi yang akan dating praktik

sesorah kegiatan lingkungan tempat tinggal

e. Penilaian

1. Penilaian hasil belajar penilaian kognitif :  Teknik : Penugasan

 Butir Soal Penilaian Proses Belajar

1. Paragakna pranata adicara/MC babagan kegiatan lingkungan  Skor Penilaian Praktik

Aspek yang dinilai Skor Nilai

Wirasa 3

Wiraga 2

Wicara 3

Jumlah Total 8

Nilai Akhir = (Jawaban Benar : 0,8 ) = 10 F. Alat/Sarana dan Sumber Pembelajaran

LKS Gladhi Basa Jawi 9

Marsono, dkk. 2010. Kaloka Basa 3. Surakarta: Bios Offset.

Pranowo, Dr. 2004. Pranatacara Populer. Yogyakarta: Pustaka Pelajar Offset.

Suharti, Prof. Dr, dkk. 2008. Yogya Basa 2. Yogyakarta: Dinas Pendidikan Provinsi DIY.

o Media : Tape Recorder, CD Pembelajaran

Mengetahui,

Kepala MTsN Ngunut Ponorogo

AGUS DARMANTO, S.Pd

NIP. 196505261997031004

Ponorogo, Juli 2016

Guru Mata Pelajaran

Referensi

Dokumen terkait

Pengukuran tingkat radioaktivitas udara lingkungan di kawasan PPTN Pasar Jumat telah dilakukan dengan mengambil sampel di II titik dalam kawasan yaitu 3 titik di kawasan

Hal ini sesuai dengan penelitian sebelumnya yang mengatakan bahwa kenaikan temperatur akan menyebabkan turunnya waktu induksi pada kondisi tingkat lewat jenuh yang tetap

Berdasarkan hasil penelitian dan pembahasan yang telah dilakukan, maka dapat disimpulkan bahwa terdapat pengaruh signifikan yang positif dan signifikan antara skill

Sebuah Tesis yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Magister Pendidikan (M.Pd.) pada Program Studi Pendidikan Olahraga. © Luqman Hakim 2016

berpola acak atau random, sehingga harga yang sudah terjadi sebelumnya tidak.. digunakan lagi oleh para pelaku pasar untuk memprediksi atau menebak

Umum dan Tata Ruang Kabupaten Konawe, maka perusahaan tersebut di atas diundang untuk mengikuti tahap klarifikasi dan negosiasi teknis dan harga yang akan dilaksanakan

2262 tanggal 27 Desember 2011 telah melakukan Pembukaan Dokumen Penawaran Pengadaan Media Mikrobiologi Tahun Anggaran 2012 secara Elektronik melalui

KEPALA BADAN KOORDINASI PEMERINTAHAN DAN PEMBANGUNAN WILAYAH II PROVINSI JAWA BARAT. SELAKU