Persediaan pelajar Sijil Pengurusan Pelancongan sebelum memasuki dunia pekerjaan dalam industri pelancongan

PERPUSTAKAAN KUi TTHO

3 OOOO 00085460 8

KOLEJ UNIVERSITI TEKNOLOGI TUN HUSSEIN ONN

B O R A N G P E N G E S A H A N S T A T U S T E S I S

JUDUL: PERSEDIAAN PELAJAR SIJIL PENGURUSAN PELANCONGAN SEBELUM MEMASUKI DUNIA PEKERJAAN DALAM SEKTOR

PELANCONGAN

SESI PENGAJIAN: 2003/2004

Saya SITI ZAUYAH BINTI ABU BAKAR (801023-02-5842) ( HURUF BESAR )

mengaku membenarkan tesis (PSM/Saijana/Doktor Falsafah)' ini disimpan di Perpustakaan dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

1. Tesis adalah hakmilik Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn 2. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja

3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi

4. "" Sila tandakan (V )

SULIT

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan _{oleh organisasi /badan di mana penyelidikan dijalankan)}

TIDAK TERHAD

Disahkan oleh

(TAN GAN PENULIS)

Alamat tetap:

F-47 KG PAVA, KUAT.A SG MUDA 08500 KOTA KUALA MUDA KEDAH DARUL AM AN Tarikh:

TN. HJ. MP YUSOF BIN .TAMAR Nama Penyelia Tarikh: 9 • . O^O^f

CATATAN: ' Potong yang tidak berkenaan

" Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila Iampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini j-j perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara keija kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

PERSEDIAAN PELAJAR SIJIL PENGURUSAN PELANCONGAN SEBELUM MEMASUKI DUNIA PEKERJAAN DALAM INDUSTRI PELANCONGAN

SITIZAUYAH ABU BAKAR

Tesis Ini Dikemukakan Bagi Memenuhi Syarat Penganugerahan Ijazah Saijana Pendidikan (Teknikal)

Jabatan Pendidikan Teknik Dan Vokasional Fakulti Teknologi Kejuruteraan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

Ill

"Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Saijana

Pendidikan Teknikal"

Tandatangan Nama Pembimbing Tarikh

PERSEDIAAN PELAJAR SIJIL PENGURUSAN PELANCONGAN SEBELUM MEMASUKI DUNIA PEKERJAAN DALAM INDUSTRI PELANCONGAN

SITI ZAUYAH ABU BAKAR

Tesis Ini Dikemukakan Bagi Memenuhi Syarat Penganugerahan Ijazah Saijana Pendidikan (Teknikal)

Jabatan Pendidikan Teknik Dan Vokasional Fakulti Teknologi Kejuruteraan Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

V

"Saya akui karya ini adalah hasil keija saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbemya".

Tandatangan : (^^^rrr^TTTTT Nama Penulis : SITI ZAUYAH BINTI ABU BAKAR Tarikh : MAC 2004

vi

Teristimewa 6uat suami tercintaSohaizam IsmaUyang Banyaf^memBantu dalam memBerikan

dorongan serta pencfapat maCah menjadi sumBerinspirasi istimewa dalam menghasilkan penudsan ini

Jutaan terima kasih di atas segala kasih sayang dan tunjuf^ajaryang telah diBerikan. Semoga kasih

dan sayang antara kita keka[ Berpanjangan.

Vcapan terima kasih teristimewa juga Buat ayahanda JlBu <Bakfir Hassan dan Bonda Maznah Ahmad

yang menjadipendorong utama untukjnencapai kejayaan. Tidaf^fupa juga Buat ka^akjtfairani, aBang

ipar, JamaCudin, adik^adikjMunirah, !Mohd. Tirdaus, 9dohd. Tarfian, NorSyazwani dan Mohamad

9fasruC!Hajizan serta anak^anak^saudara 9dohd. Nairn dan !Nur Ismahani J-Cuda. Kasih sayang dan

dorongan kaftan memBeri semangat untuk^terus Beijaya sentiasa.

Hdak^fupajuga kepada rakan-rakan yang Banyakjnem6antu Syila, JLni serta rakan-rakan sekelas.

Vntuk^adikjadil^seBiRkJLmi dan Shikin terima kasih di atas semangat dan dorongan yang diBerikan.

Jasa dan Budi kafian akan dikenang Buat seCamanya.

s&nwqqi-TiNqqi i!cA<PMf<Ri(BVjiN'i

t

EiimA %jisffl'UmVKS<E9dz)ji

ojwg

T

t

E<RLPBM

(

DALyiM MWfgHMILXWf&ENOLISJWIM.

vn

PENGHARGAAN

Bersyukur kita ke hadrat Ilahi kerana dengan limpah kurnia-Nya dapatlah juga akhirnya saya menyiapkan penulisan projek saijana ini. Alhamdulillah, setelah mengharungi pelbagai cabaran dan dugaan sepanjang proses menyiapkan projek ini, akhimya dengan berkat izin-Nya serta pengetahuan dan kemahiran yang dikurniakan-Nya, maka dapatlah dihasilkan penulisan kajian tentang "Persediaan Pelajar Sijil Pengurusan Pelancongan Sebelum Memasuki Dunia Pekeijaan Dalam Sektor Pelancongan".

Di kesempatan ini, saya dengan besar hati ingin merakamkan ucapan ribuan terima kasih tidak terhingga buat pembimbing saya Tuan Haji Md Yusof Jamar di atas segala tunjuk ajar, nasihat serta bimbingan yang telah diberikan untuk menghasilkan satu kajian yang sempurna. Ucapan terima kasih juga diucapkan kepada Pihak Politeknik Shah Alam terutamanya Jabatan Perdagangan iaitu pensyarah-pensyarah Sijil Pengurusan Pelancongan terutamanya untuk Ketua Bahagian Kursus, Puan Nurul Awanis, Puan Zainah, Puan Siti Aishah dan Encik Sulaiman yang telah memberikan keijasama yang begitu baik sekali semasa kajian ini dimulakan hinggalah ke akhir proses. Tidak lupa juga kepada bekas penyarah di Universiti Utara Malaysia, En Kamal Izzuwan Ramli yang banyak membantu memberikan sumber dan juga rujukan. Terima kasih diucapkan.

Buat ayahanda dan bonda serta suami, kalian banyak memotivasikan saya untuk

terus berusaha mencapai kejayaan. Penghargaan khas juga untuk semua rakan-rakan

sepeijuangan yang banyak memberikan sumbangan dalam segala hal.

Vlll

A B S T R A K

Kajian ini adalah untuk meninjau persediaan dari aspek pengetahuan yang dimiliki oleh pelajar, tahap persediaan dari aspek kemahiran yang melibatkan beberapa jenis kemahiran seperti kemahiran berkomunikasi, kemahiran interpersonal dan kemahiran komputer. yang diperlukan oleh pelajar sebelum memasuki dunia pekeijaan dalam industri pelancongan. Tinjauan juga dibuat ke atas pengalaman yang diperolehi semasa latihan industri sebagai persediaan awal yang mendedahkan pelajar kepada dunia pekeijaan dan kesesuaian kurikulum pendidikan pelancongan di politeknik untuk memberi persediaan kepada pelajar bagi memulakan keijaya dalam bidang pelancongan. Sampel kajian ini terdiri daripada 35 orang pelajar semester 4 Sijil Pengurusan

Pelancongan, Politeknik Shah Alam. Sebelum kajian sebenar, kajian rintis telah dibuat untuk menjamin kebolehpercayaan item-item yang dibina dalam borang soal selidik. Maklumat yang diperolehi daripada kajian sebenar kemudiaanya dianalisis menggunakan ststistik deskriptif dengan menggunakan kaedah peratusan dan min menggunakan perisian SPSS. Hasil yang diperolehi menunjukkan bahawa persediaan pelajar secara puratanya hanyalah berada pada tahap sederhana. Ini memberi gambaran bahawa beberapa peningkatan perlu dibuat seperti meningkatkan prestasi kemahiran berkomunikasi di kalangan pelajar, mengemaskini kurikulum seperti yang diperlukan oleh industri dan penekanan kepada beberapa jenis pengetahuan seperti perakaunan dan polisi seperti yang disarankan dalam cadangan yang telah dikemukakan.

ix

ABSTRACT

The purpose of this research is to identify the student's preparation before they join the tourism industry. The focus of the preparation first is on the knowledge of the tourism industry, second is on the skills such as communication skill, interpersonal skill and computer skill. All of this aspect is very important for the students before they begin their job in the tourism industry. The third aspect is the practical training experience, and the

fourth is about the suitability of the tourism education curriculums at the polytechnic. The questionnaires are distributing to 35 student as a sample. They are the student from fourth semester, Certificate of Tourism Management at Polytechnic Shah Alam. The data then analyze using descriptive statistic to get a percentage and mean to show the level of the preparation by SPSS package. At the end of the research shows that the students preparation is only at the medium level. Its mean that, something must be done to increase the communication skill level among the student, updating the curriculum and concentrate on the knowledge of accounting and policy in the tourism industry.

K A N D U N G A N P E R K A R A P E N G E S A H A N S T A T U S K A J I A N P E N G E S A H A N P E M B I M B I N G H A L A M A N J U D U L P E R A K U A N P E L A J A R R U A N G A N D E D I K A S I P E N G H A R G A A N A B S T R A K A B S T R A C T K A N D U N G A N S E N A R A I J A D U A L S E N A R A I R A J A H S E N A R A I S I N G K A T A N S E N A R A I L A M P I R A N M U K A S U R A T

iii

iv

v

vi

vii

viii

ix

x

xv

xvi

xvii

xviii

xi

B A B I P E N G E N A L A N

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 4

1.3 Pernyataan Masalah 7 1.4 ObjektifKajian 8 1.5 Persoalan Kajian 9 1.6 Kepentingan Kajian 9 1.7 Skop Kajian 10 1.8 Definisi Istilah 11 B A B II S O R O T A N K A J I A N 2.1 Pengenalan 13 2.2 Perkembangan Industri Pelancongan

D i Malaysia 14 2.3 Pendidikan Pelancongan D i Politeknik Kementerian

Pendidikan Malaysia 15 2.4 Kepentingan Pendidikan Pelancongan 15

2.5 Perekrutan Sumber Manusia

Untuk Industri Pelancongan 16 2.6 Persediaan Pelajar Sebelum Memasuki

Industri Pelancongan 17 2.6.1 Ilmu Pengetahuan 18 2.6.2 Kemahiran 18 2.6.3 Latihan Industri 19

xii

2.6.4 Pendidikan Untuk Keijaya 20' 2.7 Keijaya Dalam Industri Pelancongan 21 2.8 Peranan Dan Bimbingan Kaunseling 22

Rumusan 23

B A B III M E T O D O L O G I K A J I A N

3.1 Pengenalan 2 4 3.2 Rekabentuk Kajian 25

3.2.1 Kajian Berbentuk Tinjauan 25

3.2.2 Prosedur Kajian 26 3.3 Populasi dan Sampel Kajian 28

3.4 Instrumen Kajian 29 3.4.1 Bahagian Soal Selidik 29

3.4.1.1 Bahagian A: Latar Belakang

Responden 29 3.4.1.2 Bahagian B: Persediaan Kemahiran

Dan Pengetahuan Pelajar 30 3.4.1.3 Bahagian C: Persediaan Daripada

Latihan Industri 30 3.4.1.4 Bahagian D: Kemampuan

Kurikulum Politeknik Untuk

Penuhi Kehendak Industri 31 3.4.1.5 Bahagian E: Cadangan dan

Saranan 31

3.5 Kajian Rintis 32 3.6 Kaedah Pengumpulan Data 33

xiii

3.6.1 Data Primer 34 3.6.2 Data Sekunder 3 4 3.7 Kaedah Analisis Data 35

3.8 Andaian 36 3.9 Limitasi 37 Rumusan 38

BAB IV DAPATAN KAJIAN

4.1 Pendahuluan 39 4.2 Analisis Data 40 4.3 Analisis Kajian Rintis 41

4.4 Bahagian A: Analisis Maklumat Latar

Belakang Responden 42 4.4.1 Jantina 4 2 4.4.2 Bangsa 43 4.4.3 Umur 4 4 4.4.4 CGPA terakhir 45

4.4.5 Pengalaman Bekeija dalam Industri

Pelancongan 46 4.4.6 Tempat Menjalani Latihan Industri 47

4.5 Bahagian B: Analisis Persediaan Pelajar

Dari Aspek Kemahiran Dan Pengetahuan 49 4.6 Bahagian C: Analisis Pengalaman Daripada

Latihan Industri 52 4.7 Bahagian D: Analisis Kemampuan Kurikulum

Kehendak Industri 54 4.8 Bahagian E: Analisis Cadangan Dan Saranan 55

PERBINCANGAN, KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan 56 5.2 Perbincangan 57

5.2.1 Analisis Terhadap Persediaan

Kemahiran Pelajar 57 5.2.2 Analisis Terhadap Persediaan Pengetahuan

Pelajar 59 5.2.3 Analisis Terhadap Persediaan Yang

Diperolehi Semasa Latihan Industri 60 5.2.4 Analisis Terhadap Kemampuan

Kurikulum Politeknik Untuk Penuhi

Kehendak Industri Pelancongan 61

5.3 Kesimpulan 62 5.4 Cadangan 65 5.5 Cadangan Kajian Selanjutnya 67

mmdcccxciii

SENARAI JADUAL

NO JADUAL TAJUK MUKA SURAT

3.1 Pemarkahan Soalan-soalan Skala Likert 31

3.2 Bahagian-bahagian Dalam Borang Soal Selidik 33

3.3 Pembahagian Skala Kepada Lima Bahagian 36

3.4 Penilaian Skor Min Keputusan 36

4.1 Pembahagian Skor 40

4.2 Taksiran Skor Min Bagi Tahap Penerimaan 41

4.3 Taburan Bilangan Jantina Responden 42

4.4 Taburan Umur Responden 44

4.5 Taburan CGPA Responden 45

4.6 Taburan Tempat Menjalani Latihan Industri 47

4.7 Skor Min, Sisihan Piawai Dan Keputusan Bagi

Analisis Persediaan Dari Aspek Kemahiran 48

4.8 Skor Min, Sisihan Piawai Dan Keputusan

Bagi Analisis Persediaan Dari Aspek Pengetahuan 50

4.9 Skor Min. Sisihan Piawai Dan Keputusan

Bagi Analisis Pengalaman Daripada

Latihan Industri. 52

4.10 Skor Min, Sisihan Piawai Dan Keputusan

xvi

SENARAI RAJAH

NO RAJAH TAJUK MUKA SURAT

3.1 Prosedur Kajian 26

4.1 Peratusan Taburan Jantina Pelajar 43

4.2 Taburan Bangsa Di Kalangan Responden 43

4.3 Taburan Umur Responden 44

4.4 Taburan Pengalaman Bekerja 46

SENARAI SINGKATAN

Lembaga Penggalakan Pelancongan Malaysia

Institusi Pengajian Tinggi Awam

Institusi Pengajian Tinggi Swasta

Keluaran Dalam Negara Kasar

Statistical Package For Social Science

Cummulative Gred Point Average

Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn

Universiti Utara Malaysia

Institut Teknologi Tun Abdul Razak

Universiti Teknologi Mara

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

A Borang Soal Selidik

B Analisis Alpha Cronbach

C Dapatan Kajian

BAB I

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Perkembangan pesat industri hospitaliti sejak akhir-akhir ini telah menjadikan Malaysia sebagai salah sebuah negara tumpuan pelancong. Statistik kedatangan pelancong ke Malaysia pada tahun 2000 yang dikeluarkan oleh Jabatan Imigresen Malaysia (2000) menunjukkan kira-kira 10, 221, 582 pelancong melawat negara ini sepanjang tahun berbanding 7, 93, 149 pada tahun 1999 iaitu dengan peningkatan sebanyak 28.9 peratus. Ia merupakan satu peningkatan tertinggi dalam sejarah industri pelancongan negara hingga tahun ini. Ini menunjukkan bahawa Malaysia masih kekal sebagai salah sebuah destinasi pelancongan utama di rantau ini. Perangkaan terbaru yang dikeluarkan oleh Lembaga Penggalakan Pelancongan Malaysia (2000)

menunjukkan, pertumbuhan positif ini meletakkan industri pelancongan sebagai sumber pendapatan tukaran wang asing kedua terbesar selepas industri perkilangan, berdasarkan perolehan sebanyak RM12.3 bilion yang dicatatkan pada 1999.

2

Kesan daripada perkembangan inilah, maka pendidikan pelancongan mula dititikberatkan oleh kerajaan ke arah melahirkan guna tenaga yang mahir dalam bidang pelancongan dan mampu meletakkan nama Malaysia setaraf dengan negara-negara yang maju dalam industri pelancongan yang lain. Bidang pendidikan merupakan saluran utama bagi memastikan guna tenaga yang dihasilkan mempunyai ciri-ciri yang diperlukan oleh industri pelancongan yang semakin berkembang (Asmidar dalam Norhaslin, 2003).

D i Malaysia kini telah diwujudkan kursus-kursus pelancongan tidak kira sama ada di IPTA atau IPTS. Semakin hari semakin banyak IPTS yang menawarkan kursus ini iaitu dalam bentuk kursus, sijil ataupun diploma mahupun ijazah yang meliputi bidang-bidang seperti pengurusan pelancongan, perhotelan, hospitaliti, pengurusan resort dan sebagainya dengan tujuan utama untuk melahirkan guna tenaga yang berkemahiran dan memastikan produk atau servis yang dihasilkan benar-benar berkualiti. Dalam kajian ini tumpuan diberi kepada pelajar Sijil Pengurusan Pelancongan Politeknik yang mana telah diberi penekanan kepada pengaplikasian pembelajaran dalam situasi sebenar pekeijaan.

Apabila membicarakan tentang pelancongan, perkara utama yang sering difokuskan ialah industri penginapan. Ini kerana pelancong yang datang selalunya akan lebih mementingkan penginapan. Oleh itu, apa-apa saja tanggapan mereka akan bermula daripada apa yang mereka perolehi di tempat penginapan tersebut. Jadi untuk memastikan layanan dan perkhidmatan utama ini memenuhi kehendak pelancong, tenaga keija yang terlatih dan mahir adalah perlu. Oleh itu, pihak-pihak yang terlibat dalam industri pelancongan perlu menggembleng tenaga ke arah melahirkan pekeija terlatih dan berkemahiran terutamanya dalam industri perhotelan (Hajiji, 2000).

3

Industri perhotelan kini sedang pesat diterokai dan memerlukan ramai tenaga mahir. Atas dasar ini, Kementerian Pendidikan Malaysia berusaha untuk membantu melahirkan tenaga mahir dalam bidang pelancongan dengan menawarkan kursus pelancongan di Politeknik. Ia adalah untuk melahirkan guna tenaga yang berwibawa lengkap dengan pengetahuan, kemahiran, pemikiran tinggi dan dapat menembusi pasaran tenaga buruh. Namun demikian, mampukah lulusan kursus tersebut memasuki industri pelancongan dengan pengetahuan dan kemahiran seperti yang dikehendaki oleh industri ini?

Adalah perlu dititikberatkan di sini soal kurikulum kerana kurikulum yang berdasarkan kepada keperluan semasa dan berguna untuk masa depan akan

menambahkan persediaan pelajar sebelum memulakan keijaya mereka dalam industri pelancongan dan seterusnya dapat menempatkan diri dalam industri ini.Selain daripada itu kerajaan juga perlu terus giat berusaha ke arah mencapai matlamat ini seperti yang telah dilakukan sekitar tahun 2000 iaitu dengan mengambil langkah bijak menaja 5592 belia tempatan untuk menjalani program latihan yang sebahagian besamya berkaitan dengan industri perhotelan dengan keijasama Kementerian Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat (Hajiji, 2000) dengan tujuan melahirkan tenaga keija dalam industri perkhidmatan yang berpengetahuan dan lebih bersedia menghadapi alam pekeijaan.

4

1.2 Latar Belakang Masalah

Pembangunan negara ke arah mencapai taraf negara maju meliputi pelbagai aspek. Diantaranya termasuklah sektor pelancongan turut menjadi salah satu sektor penyumbang utama kepada KDNK. Di dalam Laporan Ekonomi Malaysia tahun 2000, telah dilaporkan bahawa 26% daripada R M 379.6 bilion pendapatan negara adalah hasil daripada industri perkhidmatan (Kementerian Kewangan, 2000). Ini termasuklah industri pelancongan yang dikategorikan sebagai industri perkhidmatan.

Kemajuan dan pembangunan dalam industri pelancongan di Malaysia bertitik tolak dengan kesesuaian negara dan keistimewaan yang dimiliki dan kemampuan guna tenaga dalam bidang ini untuk menawarkan perkhidmatan yang berkualiti tidak kira sama ada untuk pelancong dari dalam mahupun luar negara. Walaupun pembangunan di Malaysia lebih menitikberatkan pelancongan 'ecotourism' dan 'agrotourism' ini tidak bermakna guna tenaga mahir tidak diperlukan sebaliknya ia amat diperlukan untuk semua peringkat pengurusan terutamanya bidang perhotelan.

D e n g a n kemajuan teknologi kini semua sektor pekeijaan berkehendakkan kepada pekeija yang mahir, begitu juga dengan sektor pelancongan. Ia adalah sebagai jaminan kepada sesebuah organisasi untuk berada kukuh dan terus kekal dalam

sesebuah industri. Untuk pekeija sektor pelancongan, pekeija yang diperlukan ialah pekeija yang terlatih, berkemahiran, berpengetahuan dan berketrampilan dalam melaksanakan tugas yang diberi (Roslina, 2001).

Oleh itu, semua aspek ini perlulah diberi perhatian untuk melahirkan guna

tenaga yang berkemahiran dan berkebolehan. Untuk melihat sejauhmanakah pendidikan

pelancongan mampu menyediakan semua keperluan ini, pendidikan dalam bidang