PERJANJIAN ARISAN Repository - UNAIR REPOSITORY

A C H M A D SUHARI

P ER JAN JI AN AR I SAN

F A K U L T A S H O K U M U m V E R S l T A S A I R L A W C C A

K3 JABJUU AttlOAB

m i i m

P iA J tia tA tl U N m « m P £ U L G » G X A M T U 0 A 3 ~ T U 0 A a

D A P u o c m i l S A U A T - 3 A J IA T U J?IU K I C E C A P A !

G £ L * l i fiA O J A flA U G X U tt JIU U 13AJJ K & P £ £ t& A TA A N

O U h

A C a S A O fl P 3 A ttI

0710

I K U V U t f l T A S A IO L A K G G A T A X U i^ A fl IU K U 3

Kalan ka tohu bahwa hldup dl dunia lnl ■irapakaa piritaalAQ tfari data, p«odQ~ ritaon daa kstldak aaapttaatoaka Ira bar ouapah bahva ku tidak iojia laMr daa hidap*

Tbtapl kolaa ka Mkaraaff barjaaog aatuk dapat hldup tarns ita haoya karena aka eudati tarlasjur lablr daa hldup, daa yaaj lebih paotlng darlpada itu la lab agar hidupku tidak akaa sla-ala*

DAFT Aft i a i

Kata ftaiBattf#

Bab Ii

Paadabuluaa o n ... ... . balaoaa 1 1. Ptai«rUti Arl«u ... tMiiato 9 3* Mao»»-)(a<uu* Ariaaa **,«***•#•»**•.*•«*»** bataoaa 7 Bab H i

Tirjadia/A parjaajiaa Ariaaa ••*«*•••*••••** halaaaa 12 1. aantuk parjaajiaa Ariaaa »*•••»••*... baiaaaa at 3* Taaggaag vahtti parjaajiaa Ariaaa •»#•»*•* balaaaa 26 3* Oby«k parjaajiaa Ariaaa »«•«»• •.««*».*••* balaaaa 30 4« tartAQ||uflc«o pada parjaajiaa Ariaaa »*** balaaaa 31 0* Pibak-pihafc dalaa parjaajiaa Ariaaa »*•*« balaaaa 34 lak till

* Paraaaaaa daa Ptrbadaaa aatara Parjaajiaa A*

riaaa daagaa parjaajiaa Utaag-Piutang.... balaaaa 39 I* Si fat ai p*atgaag Barg pada *asi{tg*aa»ifig

parjaajiaa ... . balaaaa 44 Bab daad dalaa parjaajiaa Ariaaa . halaaan 48

1

* Paaaitaaa daagaa adaar* aar*eht«atig#

daad dlluar praaaa Paagadilaa .... . httLuao $3

2

* Palnfcaaaaaa panjaalaa baraag aitaaa ,

dl-Iuar praaaa Paagadilaa..., ... ««• ha In son 34 3. Pooaltaaa L m t Paagadilaa *... . balaaaa 54

VlK*alapulaa daa Saraa ... . balaaaa 60

ju t a *%M axtnm

MBfo u p ayokar ktpsda ALMS $«9*T* n k A d n p a ini aaja t«Ub dap*t M »7ti«tailai ekrlpvi ••ka|alaisM j*A| iapal ao|t kartfkaoi aaiaa vaUvptui bi|iia Mjra t«hat bahvrnaojr* apt |iia( da* pat aa|« tali* ial btlw Mrttpalaa aaata basil jaag dapat dlbaana- kaa* Qaigra aaja dialni aaja tabttf balva aaja t«Uk lapat ttMuajak- kaa apa-apa yaag auagkia btlua dUutabai altb Mraka, diaaaa paaoo-

Jukaa lai dapatlab dia&uap aalagai daraa lokti ataaosia kapada k«»

kldttpaa siUlttl ilia*

Mnang jika dikaodiagkM aatara apa yaag ttrtalla ini da­ agaa llau paogatabaaa pada aaaaaya aarta ilau bufeua pada kbuaaoaja, *aka bin dlkatakaii bagatku aibaal diba yaag bar ada dalaa jagat aagfcaaa raja, labifc jaub *jika dltiajau* pada bakakataya tallaaa jaag aadarbaaa lai da pat lab aiaaunjukkaa adanja aoatw kaaauaa, kaga- iraJum aarta paagbarapaa oatuk bldup, agar bidap iai tldak aia-ala,

daa. diaiai pula aaja atagharap agar ALLAH l»IJ. avlalu atapirlu* aaakaa apa jaag aaja elta-aitakaa« dapat bar baail aaamaaya. Aalaa. Viaagapa aaja aeaillb aaaaalab Ariaaa aabagai judal skrlpal lai T Ada babarapa alaaaa uatuk itu s

I* Ariaaa pada aaat dakaraag lai aarapakaa aaata aaaaalah jaag aaaa didalaa aaayarakatft daa dapat dikatakan taabab*

nja bagaikaa aaadavaa diauila bajaa.

3. Maaaalab Arlaan baajak aakali atalabulkaa paraallalbaa didalaa paaja1anggaraaonja , lot diakibatkaa adaaja kati- dak aaapoaa araag aaaraag dalaa aaajalaaggarakan tata k«-

fcokan aadikit M i u l a l Arisaa ini aaapai di v»j« |lj«a» 3* Biogga kiai bfliti ada Nboah tttlfaaapss /«&§ kituaua

m*m-bitartkiji MO(fa»i Arlsu.

Dart ktllgi hal dlatM, salt* dapat saya buat sshagal p«-•*/» kupss aaiMlil iriua ini itl«|»i m t t t ikrlp- •i 4 m iibA|Al auatu trtahnhwn psagatafcusa bi|l Mftfca-MPtka yaat wmilln I t l M Mtftnol aasaalah Ini dnn fMe|« tvilMa jr&d| taagat Mdtrteao iai btraanfaat adanya*

Sabagai ptRfikhiPAft d«ri ka ta-p«ngaator iai, daa m U U I

Micspataa ini pala aaya attaghaturkaxt rasa baraat daa tariaa kaaih yang adkfttMtaaraya lapada t

Bapok B. Saataja PrawirobaaidJo.Jo fin* diiana baUaa adalah aalafal Saato kaai yaag bukaa sadifcit jaaaoya Utah atabcri tahu kapada aaja untuk depot aiadalaai ilau hukoa pada oauaa/a atrta bukaa par data pada khususaya*

Juga rasa baraat daa itriia kasih pula aaya aaapalkan kspada ftapsk Djaaadia Saraglh fi#* dianoa ataa asufcaaaya dalaa atabiafclag psayo- laaalaa skripai ini*

&artu ktpada Bapafc-Bapak dan Iftu-Ibu lainnya yaag tidak saapat aa- ya tullskan diaiai aabagai baturan rasa ttriaa kaalb, dan aaaofa saya diporkanankaa slab AiJUAtt untuk ■aabala* jasa-jaaa 9a* iiat*-g*liaa its pada suato kssoapataa lain feaik uatuk vaktu sska- rang aauptw waktu aoodataag*

par-Joaafkaa* t i r l r i n g Do* * daa aaiaa aajaiig abadi boat ajra*

0 A ft X

paaPAiiuuiAa.

Apa | M | ikao kita biearakaa d a h i kup«ftaxi p«rjtuk* jiaa Arlcaa iai, adalab auatu hal yaag audah aarupakan kaadaaa yang tidak aotac lag! dalaa oaayarakat kita

Parkataaa Ariaaa, akaa dapat aaabarikoa auatu casbaran dalaa pifciraa kita taataag odaaya a aatu kalaapek aaauaia yaaj oaopuayai aaagkut-paut yang arat d«ngan uang atau baraag$ uaag atau baraag i- ai dapatUh kita kutakao aabagai obyak yaag oaBguadunu auatu tujuaa taroandiri aabiagga aoagakibatkaa aangapa oanuaia taraabut berka- loapok dalaa parjaajiaa Ariaaa*

Qubungaa aatara kalatapak aaauaia itu daagaa obyakaya d iiM oanaapai auatu tujuaa tsrtaatu dlatur alatt aiatio aturnn-aturaa ter aendirl yang aaapunyai ailai ptntiaj uatuk apa aeraka itu berkalaa-pak# aabingga aiatio atauran»*aturaa taraabut oorupakan auatu

koa-1

)

plaka y**ng dapat kita aabut acbagai tes&aga* Baaikian pula Ariaaa pun dapatlah diaabut aabagai l/tobnga, dan tarbeatakaya dangan mala* lui parjanjion-parjaajiaa tcrtaatu*

Soparti talah kita katakan diataa, Arlaan adalahrauatu hal jaag tidak aaing lagl dalaa aaayarukat kita, balk naayarakat kota oaupttft aaojarakat daaa talah aaagaaai Ariaaa iai, labih-lobita uatuk

9

oaayarakat diliagkuagaa hakua Adat Java. Kita katakao doaiklan ao- bab Ariaaa iai lahir daa tuabuh didalaa katantuaa-kotontuan CiuUun Adat Java, aacun walaupua bogitu pada peotbicaraan aalanjutoya aanti

kita tidak akaa stlaU tarpaaaaag pada k«ttat

0

U-k«t««(DU huktaa

A4atf dikartufciD pada tiagkatan ptrlnriwogia aalaajatoya dari A- riaao lot, aaakaa-afeaa oafai darlpada hidupaj* adalab bukaa pordo- ta dari bar at, hal iai labib dapat kita raaakao apabila kita »*li- kat dalaa aaayarakat koto* Sokoakab M m pardata dari borat alab M«|arakat kata baaplr audah diaoggop aabagai bukuautya tthAri-luri dalaai aalakukao parbubuogaa kabidupaooya, «akMd aaya aaogatakao daaikiao bokoonya aaoara kaaalurubaa babva kvbldupaa anayarakat ko­ ta dltaotukaa alab kukua pardata dart karat, dalaa hal-bal tertta- tu Juga dltvAtokaa alab bukaa Adat ttrutaaa bag! aoraka yaag ttraw- •uk goloagan Ouai-Puttr*.

Bagitu pula uatok galaogaa Tlaur aolng Tiaftgbaa, yaag pada vafcttt panjajaboo dulu tata kabidupaooya ditaotofeoo olab bukua par* data dari barat yaag kataotuaoaya tardapat didalaa Ourgcrlijk Vat* boak, aaka aatuk alaa kaaardakaao aakaraog ini bukaa aarupakaa su* ata bal yaag anab lagi, kalau pada s«r«ka uatuk bal*bal yaag tartan- tu dlparlakukan hakua Adat, oabab aaraka audak kita aoggap aabagai audah tar labor daagaa aasyarokat Bual-Puter*, dangtut aawtkai iati­ lab Varga Ktgara Zodoaatia, tarkacooli bag! aaraka yaag aaaib bar*

atataa aabagai Varga Negara Aaing*/

ftaauai daagaa cita-cita PoaarIntab ladMtain dalaa alaai ka-\

atrdakaao ackaroog ini aatuk aaogfeilaogkao kataotuao-kttaatuaa yaag t

Putirm naupun galengan Tltur-A«io| TUQ|boa tf«n laioa|a jraog audah awap*rol«b status Mbagai »arga {fogara Indoaaaia <«*oai ticogan yan| t*lab dlttUpkie dalos Uada*g~Uadaitg Tabun 19SB B M M f 62* Bagita | « U aatuk k*t*atuaa-k«t«ntuan hultwnya, ta- U h amtjadi eita-«lta Pucrintftli pula untufc Mocadttua uniflkaai, U n a m k bakua p«rdatanja jaag naatiaja dapat diparlakukan bagi aa- las*tab Varga Hagara Iadaaaaia*

Qallikaal Irahutt pardata aaatiajra urnpafcaA paaggabuagaa an- U / a hufc.ua Adat daa t o k w pardata barat* aafclfigga aafcaii tagi, da- patlab kita kataku bubwaaaojra dalos hal-bal tarttatu naka diparla- kttlflAlali l»tintuaft»k«t«a(tuia dari BurgerIljk Watbaak/B*** (aabagai bufcu* ptrdaU bar at walaupoa earaka dttlaoya dari golaagaa loii-ta- tara, aabab kataatiian yaag diiikiaa its audah diaaggap sabagal aoa- tu kapatutao dalni paadaagaa hldup straka. Inllak argmaataai aaya, ••aiapa oatok paabicaraaa aslaajatnjra pada paogupaaaa atngaoai pcr- Jaujian Ariaaa iai tidak akaa aaja ai&ggung lagi babva yang dasikian itu ttraacuk kataatuaa bukua pardata dari barat* valaapua Ariaaa ini Xabir dalaa kat*ntu&a-k«t«otoaa bufcua Adat*

Jtaka aalaajutnya ptabicaraan aakaraag ini akaa aaya atarakaa bagalaa Ariaaa itu mln-aul* labir*

Maagaaai kapan Ariaaa itu labir tidaklab dapat ditaatuJwa di- ftfda past! daa hai lot aaja kira bukoa a«rupAfca» ttaaaalab yang r « U - voot uatak dibicarakan, yang pent lag bagaisana Ariaaa itu wala-vula labir, aabab bal lai «*rupakaa lakua paublcaraaa kita untuk tiajauan dalaa sag! biataria ■•ttganai Ariaaa ini*

2)

Maaarat Hikayat Babad Taaab Jaia, pada aaaa karajaaa

Kaaul-2

) ~

17

™

Mlkayat yang dieiritarakaa dari aulat kaautat dun dari | w a - raai ka gaaaraai*

-I a m b 11 Jogjakarta daa SttttAtMU di Surakarta MMtfak karajaaa Mi- tftTUt tradlai/palo tuta hihMti|«i lililairpaii dari para ktlusrc* tt«|t barlkut para ftaagaavaoaya adalafc koiuirvaiif, lartw pola ta- ta i M b l l m u yao| daalklan Itu iiA|akib«tlu« dladakacu»xa |«ri«aai« «t««ra koAllnJa pada mkti-«alit« t«rt«ntu alak para ktloarfa aajft Ltat daa ajar p t r t i m i itu tldak ttanjadi aMloiaakaa, aaka para ig lrL4«trl p®da tlap-tlap i«rt«kttaa atasoapalkaa aajiaalah m a t tar- taatv oatttk dipakai «2ik aalak aatu plkak, yang aaaa Mba(i*n dari jualah « M | itu dipakai tutuk paa&tayaiui saptaa (Sugatan * aajian barupa atkima aarta pcrtuiekluui Url*itrlaa daa aafcagaiaja) j«ag diadakaa pada tlap^tlap partamaa* itaaudiaa partnmaa aaaw ciwa iai dlkatakul daa ditina «l«b golangan diiuar UaslniaiAa ktlaarga Raja daa Saaiaataa taraafcwt, yaag lablh w m m dlalnl da pat dlaafctti ««ba- gai galaagaa Priyojri (Gelongna Priyayi ndaiak galongaa para pagaval aagarl pada aaia paojajahan Kalanda DahuKts)t dikartoflkan atraka lai atraia aMpuajai aatu lkataa aoril kuhwa atraka t m a s u k dalaai aatu ealaagao taraandlri* FirtMaaA »*«ara rautloa pada wkto-wkta tar- taatu atrtn panyarakan aajualak wutg ootak dipakaikaa pada aalak aata aaggaata yang ikat audah waojadt auatu kablaaaaa pula, haqja distal untuk aiapa-aiapa rang kalak ikat aaitjadl anggauta pada par- taaaaa itu adalaH tarkataa pada golangartatya aandlri, jraita golaagan Prijayl tadl*

Dtaiklaalah aalanaila Arlaaa lttt lahir, hiogga aaapal aaai Ariaaa talak barkaaba&g daagaa paaat dan dlkanal aarta dllkotl a U b aaajrarakat dilnar llngkvAgaa kaluarga Raja daa Bangaavaa aarta go-

a«iur«n| kit* dajpat atilhti M h v a anggauta yaag btltl ikat

dalaa Ariaaa tidak haaya ttrbataa pada galangaa-galoagan diataa ta-11, Utkti ki«a dikatakaa ttUff Varga Ifagara Xadaaaata balcb aaaga- dakaa aarta staflbttl Ariaaa Ini, Juga MAgtoal kataaiaaa paraturag 07a baayak a«ng«Iami ptrttbabaa pah, diwufta kalau rfahula smukb k»- teatuan Ariaaa diatur alab kolUM Adat, jadi tidak tartalia; untuk sakaraag iai b a k a a aadikit lagi adaaya Ariaaa /nog Mkpuayal kat«a~ taaa tartulia aabagai auatu aaggaraa daaar aarta tlabul pula torm- c o i H U « M Ariaaa yaag tfdak aaja bar-obyakkaa uaag tetapi Jvfa ba- raog /an( a a a a aaauaaya akaa aaya u r a lk a r t dlbavab*

1. wcKaatxiAa auisas*

Haagaaai paagartiaa Ariaaa M / a dapat aaabarlfcaa auatu illua- traai aaeara garia baaarnya aaja, dna illuatraat aaagaaai paagarti- an Ariaaa ini bukaa aarupakaa auatu dafinlal, aabab bila dibarlkaa auatu dafiaiai aaka akaa baayak aangaadung kalaaabaa.

Ariaaa saagaoduog baayak kataatuaa yaag bagitu baayak ragaa- nya* Maka mlitlah u n tu k ditakup dalaa auatu daiiaiai yaag laogkap taapa aaagaadaag ktlaaabaa-kaltaafeaa.

Paabariaa illaatrasi paagartiaa aaeara garia baaar iai aaya kira a da lab Xabib balk daripada aaaa aakali taapa iwfctrltai paagar­

tiaa.

tata orofif dt)U« p*rteu»p«lan ita taeara bifsiUr*

B*|itQiah illuatmai p«ft|«rtlaB Ariaaa caoara garia Itaaar ftOf dapat cay* barikaa* daa parlu aayn taabah&aa baltva atniaaai ssavr I *.«».*» ;afl| diadakaa aaeara routto# pada tiap-tl*p vaktu tijrt«Qt« adalati KtrapaluiB auatu unaur yaag ralatif aifat ayat aibat dapat pula araag*araag yaaf lar|ak«u| dalaa parkmapuUa Ariaaa ita pada tiap-tlap vaktu tidak uaab berfcuapul, cukup banya diafaa atngaapsifcaa aajaalab tiattg yang laloh diiatajilMo aabaloaaya botaa waktu paaarikan Ariaaa {paaarlkaa diaiui btrarti aanantofcaa aiapa-aiapa dari diaatra araog-orang yang tariabaac dalaa |arkua- pulaa Ariaaa itu, oatuk dlbarikan jualah isaag juog tartompal).

Fioinpalaa uaag Itu pada aalah aiaraac duri diaatara atrt* ka yaag diaabut aabagai paagarua* dalaa ttaoyak ha I paagarua lal dapat diaabut aabagai paaagaag barg pada parjuajian Ariaaa, lcbih jalaaaya akaa aaya tsralkaa pada bab barlkutnya nuntl pada aaaaaiab yaag baraaagkutaa.

Maaganai uaaur ; ata« dirupakau auatu baraag.«.-•*H dialai aaaoajukkao adaaya parbadaaa aatura Ariaaa uang daa Ariaaa barang, taatang uaaor-aaaar laiaaya aaya kira t i M pariu dibica- rakfta lebih Ianjut* aabab pada haaat aaya (anulaclaya audafe Jalaa, aaaua walaupoo bagitu pada paafcicaraan dalaa bab daa aaati akaa aaya ainggung aatu-paraatu*

aa-• 7 *

bagai lv« y«if uriia/a t Oabarapa eraag attlap iralaa aaabayar ••*

Jtaalak oaai yaag l«rt«Al» das MialB(«w»tBg dati aaraka btrgilif - gilt* haltlt M M k a i jmtak vasg a a M U g u Mliindtaya,

Baadiagkaa bal iai dtagaa pcogartian Ariaaa yarns talab sajra btrltwa diataa*

Uaboga plnjaa uaag aaaaeoa iai yaag taHiri dari auatu par- kwipalaa araag-araag yoag diktnal pula pa&n tetriMlaaraft ttrtaatu, ■iaalaja di Jakarta diaabat Sarifcat# 41 Miaangkabaa diaabnt M a - Jala, di Salalor di«*bot aabagai Maba^fca.

Maka disikiaalal paAgartiaa Ariaaa ^aag dapat aaya barikaa*

2 , H A C J V W U C iM A U l S A f l .

Pada fcakakataya Ariaaa ini banya ada an tv aaeaa aaja, jaitu Ariaaa uaag, aabab ditiajau dari aagl hiatoriaaya bagaiMAa Ariaaa ini «ula-Mila lahir adaLab bartujuaa untuk paagnaptilaa uaag* Jadi dapat dikatakaa aabagai laabaga piajaa uaag, a a b a ^ l M M juga dikt- aal alefi parkuajKtlan oraa*~eraa£ Tioabva yaag diaabnt Baa*

Tata pi uatak aakaraag iai diaana parkaabaagaa ptaiUratf «a* attala bartaabak aajv, Juga kabatabaa anausia bartaabah baayak, a*ka bttkaa auatu hoi yang aa«b lagi jika abjtfc dari parjaajiaa Ariaaa iai baton aaja aarapakaa tsaag tatapl juga dapat berttpa barang, di- aaaaaikaa dangan kabotukaa araag-arang itu yaag aaeara baraaaa-aaaa aaagadakan perJoajiaa aatuk aaadirlkaa Ariaaa lai* Jadi Ariaaa di-

Uajatt dari abyakaya dapat bcrupa dua aMoaa Ariaaa yaitu Ariaaa a- aag dan Ariaaa barang*

si"

1

_{Bw# t Laabaga piajaa oaag alah araag~oraag Tionghwa; llkat}

"

1

Tar ftaar, "Bagioaalan aa atalaal vaa bat Ad<*trtcbt*f ditarjaaakkaa alab t K*Wg* Saabaktl Paaapaaata, daagaa jodul - Aaaa-aaos daw a a w iwui hnktta Adat* Halaaaa 124*

3#ptrti aaja katahan diataa, pada hakafcatnya Ariaaa knaya ada aattt n c « a jaitu Arltna u«a|v aaya fcaUkan da«Uloa ailab P*d Ariaaa ftaraag t«ra^atf araAg-ataai yaag tffkuapMl b w a — a^aa- mm M i | M p « l b i aijyaiah uftaf /nag m m kimdjaa uaag j u g tarkwi ■ pul dibalikaa asatu baraag tartantu araag awjatfl abytk dart par- jaajlaa Ariaaa itu, k*a«4i«R dibarlkaa pada aatab aatu araag aaea-* ra bargilir-gilir* Jadi aabalua btrapa barang, (ah naraka Itu tar- l a b U daiittlu b«raaaa*aaaaa aaoiaapalkao uang, banjra aaja aakind da* rl parianjiaa Ariaaa ial adalab uatak barabytldua barang, fcadaag- Itadaai Juga aatak aaajaia akan kaaraag^iiun aaraaat^a ailai aata uaag*

Dapatlai* kita aabil centok dlalal, yaitu Ariaaa aaaa aiaal* ojra pada tiap-tlap balaa pada taaggal aatu, para aaggautu yang i- knt dalaa parjaajiaa Ariaaa taratbut dibaruakaa Mnjtior aaaa aatu graa daagan kadar 22 karat aaka pada tiap*tiap buiaa araag-ar&ag yaag targabuag dalaa parjoojino Ariaaa Itu aa^ratar uaag aabaajnk harga saaa aatu gr«a kadar 22 karat yang tarjadi pada bulaa ita

taata aaja paagarua Ariaaa akaa aalifcat harga aaaa barapa harga a- aaa tarivabat yang tarjadi pada wafctu ita, ataaloya kaaadiaa apabl- la pada bvilia btrikuta^a harga aaia taraebut audah naik dari

Rp» 600,— bulaa yaag lala aaBjudl flp* 700,*— pada bulan barlkut~ nya, aaka pada bslaa ita arang-oraag harua acayatar aaag aahaayak Bp* 700«— bagitir aataraaaya, d»a ial barlaka pula apabi la harga

i

aaaa taraa* Ariaaa barang ioi bukoa haaya aaaa aaja tatapi dapat juga baropa baraag-baraog laionya, aiaaloya aapadn aator, talaviai daa lain aabagaioyn, tarataaui yang uaua bdrupa baraag-baraag bar-

rupa ruath aatuk twpnt frrlf— an hel niteiin Iai d A-pat dlllhat pads palakaaaaaa pt r j u j U s Ariaaa di f w u rlotah Poj- rab U b H j w t m Baayuwaagi diitsa Oair(Aa|« dalaa ■— fang! pa-rtmahan aAtak Koryavaanya daagaa ear a *«ob«atu& Ariaaa*

Dari Ariaaa baraag taraabat dintoa t«ata taja ©raog-araag yaag targabung b a m amgratar aajoalab uaag aabaaar barga ball baraag yang baraangkutan pada aakta ita dibagl aabaayak jaalah a- raag yaag ikat dalaa parjaajlan Ariaaii.

Sakaraag blla Ariaaa ita dillbat dari taoggaag vaktu parjoa- jian Ariaaa, yaltu diaabut b«r*ae*a~w*CMi pula, ada Ariaaa bulaaaa (flap bulan ditarik), AriaMi teagab bulnnan, Ariaaa alngguan, dan Ariaaa barton, yaag tarakhlr ini ja r a n g ttrdapat, tatapl ada, bia- aonya dlikuti/diadakaa ol*b padagaag-padago&g kaell (bakul-bokul) di 9aaar-J*aaar* Uatak Ariaaa yaag a m l a l taoggaag vakta diataa bulaxiaA, aapanjaag paagatabaan aaya tMpai ooat kiai tidak paraoli adav aabab a— nng tarlela U m *

Ada pula M e a n Ariaaa lain yaag diaabat aabagal Ariaaa Sa- g3Bg> Ariaaa Iai blaaaaya diikuti/diadokan alab ftutun padagaag* A- riaan Dagnag iai abytknya tatap uaag dan paogartlaxi dari ptrjaaji- an Arlaan Bagaag iai adalab a*bagal barikut I pada tiap-tiap vuktu yaag talab ditatapkan, araag araag yaag targobang dalaa parjaajlaa

ArleanK

Parinciaanja bariltut i ilMlnja 10 araag i*rs«b«ta| dalaa ptrJsttJlAD irlMAB Mgaot ini d*B|Aa kataatuaa pada tlap »aktu yang talah dttatapkaa, aatu nio{|u aiaalaya, tiop araag lurot Moyttor aaag aabaaar Rp.1000,— jadi ti w « i l a p tlap alaggu h a m t*rku»- pul uaag i*b«s«f 10 x Hp. 1.000,— ■ ftp, 10*000, — t tutapl pada A- riaaa lal tldak da&lkian jadloja, torgaatuag dari baasraya poaa- viratt |aag diajukaa aloh ai paaarik Ariaaa pada uaktu itu, ulaal- aya ada lisa araag yaag itangajukaa paaawaraa jraliii ai A «• 10% (aa pulah proaaa), ai B daa ai C * 203, ai P * 35%, dan ai

B

* 3091, aaka dlalni yaag akaa ditorlaa adalah ai B oafcafe paoawaranaya o- tialah yang tartiaggi, ktsodian si B akaa Miirltn uaag ••JtaUh 30% x Bp. 10.000,— * ftp* 3.000,--* karaaa pada vaktu ita jwlah uaag yaag harua dltcriaa haaya aabaaar ffp« 3.000,*— aaka tiap~ti~ ap araag/aaggauta harua Mo/tttfr uaag atjuiiab ttp.3.000,— dlbagi 10 araag ■ ftp. 300,— daa aaroka yaag boraai aaagajukan poaavaraa dtagaa praaaatasa tinggi, Masanja adalah araag yaag parlu akaa uaag uatuk airkulaal pardagaagaaoya aa«4iktu-vaktu. Taug uatuag da* las ptfjujiAB aaeacau ioi adalah atrtka yaag aauarlk twrukhir, aabab audah tldak ada lagi araag |«ii| akaa oaagajokaa peaavaraa, praktia dtn akaa uaaariaa jualah kaaaluruhaoaya yaltu Rp*i0.000t- daa juga pada paaarlkaa tarakbir ini para aaggauta harua aaayatar Jualah uaag aabaaar Bp. U000,-- (pomth), bagitu pula aadalkata tiaggal tiga atau dua araag jroag b«lua aanarfk Ariaaa daa pada vaktu ito audah tldak ada lag! paaavaraa dari aaggauta yaag beiua aaaarik itu, artftaya anggautaryaog baluai uaoarlk itu tldak

u

-Jakaa p i i s v m a i m i MkAtlf aaki jatltli u||tata yang tiaggaX i- tu aatuk MMAtufcao iltpt ptaariko^ m Jhi akaa diuadi, Mafia aa-

aara btrgilir akaa ditariaakaa aaapai pada paaarik yaag twakkir, Jalaa llaial aw— pafc adanjr* parbadaao tf«a cara paaarikaa Ariaaa, aata.ro ^rjanjioi Ariaaa Dagoag daagaa par jaajiaA Ariaaa biasa lalraja (Ariaaa uang alaupu Baraag).

Perlu aaya twababkia 41 at at bahwa «d«k|a aucaa-aacaa pa- Ajckataa p«rjaa|l«a Ariaaa ttratlnt, hanyalab Mrttpakas paayabutaj* n u a aaja, tatapl pada bakakataya adnlab aarup&kaa auatu Uakaga paaio^aa oactg yaag dib«atuk daagaa auatu parjaojloa tartantu dan yaag BMpuaynl kttaatuatt^katantuaa taraaadiri pula* aakiagga da* patlak diparbadakaa daagaa jalaa daxigaa par jaajian plajoa atala* jaa uaag/Otaag-piataog, yaag aaya uraifcaa pada tab 111.

Parbadaaa aacara prioaipiil antar* a a o M a e a a ptrjtajlaa Ariaaa taraabut diataa tidak ada, haaya dibadakan karaaa adaayn parbadaaa daloia abytk, taaggan# aoktu ditarik&ya, aarta oara pana- rikaa Ariaaa*

Qatok labih Jalaaaya taataag poabnglaa atent-aacaa parjaa^ jiaft Ariaaa ini dapatlak aaya gnabarkaa akeaaoya aabngal barikatt a* Hrjaajian Ariaaa jlka dllihat dari abyakaya j

* parjaajiaa Ariaaa uaag. * parjaajlao Ariaaa baraag.

b* Parjaajiaa Ariaaa ilka dllihat dari taaggaag wakta ditarikaya Ariaaa t - parjaajlaa Ariaaa bulaaaa*

- parjaajlan Ariaaa alagguaa.

* pirj&ftjlu irisan 0«|»|

* ptfjujltfi Arisftfi DodiMi

D«aikiaoI«h

pMbictrun dalaa

bad I ill

m*j*

nkhlri

jaltv

pcotticariaa ansoaai •qqI Mattria Ariaaa, F»a(trtlao Ariaaa daa

ii

a

a i i

TEftJAPHfTA PfiflJAJU1AH AHtSAB

9 i l w paablearaan UPjAdinj« fcrjMjlia Ariaaa itl,

■fllti yang p«atlci| t«rltbtl dahulu uatuk difcapaa adtith

ar-ti daripada parjaajiaa Ariaaa yaag a— ponjai kxta daaar "Jaaji*.

Apakab parjaajiaa ita* lailab yaag parla oatafc dlkstpaa. Di-

***** tat a kabldupaa w W l - l w r i lilt a M O f t M l banyok aakali aaeaa

ptrjaajian, yaag dapat disabat dialal aiaaloya 3 par jaajiaa Ariaaa,

parjaajiaa jual-bali, parjaajiM aawa-»aayawa, parjaajiaa ataog-pi-

tttaag daa aasib baayak lagl*

Stgala aacaa par jaajiaa taraabut *Mpoflj«i daaar pakak yaag

aaaat yaag aaya aakaodkaa dialal adalnh parkataaa parjaajiaa ita aa­

ja* t«rl«paa dari aatuk apa parjaajiaa Ita dlbaat, an tab dibaat «ta-

tafc Ariaaa eatab dibaat antak ataag-plutaag daa laia aabagalaya*

fiagala aacaa paraatakaa parjaajiaa Itu, daaar pakakaya adalab

m m yalta parjaajiaa dlaana asapeayai kat«otuao-k*t*at«aa yaag aa-

«a aatara yaag aatu daagaa yaag lalnnya daa kateatoaa yaag daaikiaa

talab taroaataatdalaa kltab uadang-uodaag bnkua p«Nat«/BoirgcrliJk

Vatbaek (#.».).

Sakaraag aarilab bit a aaaiajau apa yaag diaakaud daagaa par­

jaajiaa lie* Didalws B*W* tsrjaaabaa dart Mr* fiababti daa R« Tjltro-

audlbio dalaa paaal 1333 fi.l* dibatabaa 1 ti*p~tiap parificataa dila-

hirkaa balb karaaa peraetaJuant balk karaaa oadang-uadaag,

Sakaraag blla klta aallbat didalaa kupaaaa aaagaaal bakoa 4

)

parikataa yaag dibarikaa alab Prawira Karate dikatakaa babaa j

Praaira Haruta, cntwtaa kaliah aangaaai htifttaa parikataa* taboo 1069.

-**Siaafear lari ^trlkaUi aaaurut paial 1333 B.V. adalak aaapwayai dua auabar, rattii pcrtan adalah pcrjaajlaa daa fcadua adalah aadaaiHUdaiii, yaa| ptrtaaa dlbioarakaa dalia pa sal 1313 B.»» daa aateroaaya« aadaai yaag k«4aa dalaa paaal 1352 8«*» daa aa taroanya".

Kaka bila fcita barjM|aasaa pada kataatuaa tarjaaaban dari

kadua ptiulis diataat da pat lab ditarik kaoiapulaa bahwa aatara par-

aatujuan daa parjaajlaa tidak ada parbadaaa* Par la aaya iogatkaa di

atal bahwa kitab aadaai-nadaag Iralin par data 7004 ada oakaramg iai

adalsH tarJaaaban laagw ag dari BnrgarUjk vatbaak (M « ) araag-a-

m g Balaoda yao| ditarapkan dlaini pada aaaa paajajabaa dabolu ua-

tak (olaagaa Irapa daa galoagaa Tiaur~Aaiag Tiaa^va aarta galoogao

galaagaa laia yaag ditundukkan pada kataatuaa B*V* taraabut. Daa

pada aaaa kaaardakaaa aakaraag iai diraaa laagat parlv aakall uatuk

aaatarjaaatikaa B*I. Itu* aabab aibaglaa dari kataatuaa B*V« lahkaa

baayak lag! audaJt dlaaggap oabagai paadoagaa bafcia baagaa ladaaaaia/

Varga Bagura ladaaaaia tidak pardull dari galaagaa apa aaroka ita

(libat kapaaan dalaa bab I akripal iai).

Dalaa paaguaabaaa uatuk aeater jasahkaa S«V* itu, aaka para

paatar jamah taaiayt baayak kaattlltaa, tarutaaa aakali kaoulitaa aa-*

agaiai iatilak bakaaa aatuk dapataya diparguaakaa aaaara fraktiaf

bagitu pula uatuk iatilab "ovaraankaaat" yaag tardapat dalaa B.V*

itu aabagian paaulia ada yaag aantar jaaahkaa dcRgaa pardatajaaa,aa-

bagiaa lagi ada yaag aantarjaaabkaa daagaa parjaajiaa*

Sabatalaya kalau dilihat aakaud paagartlaa yaag tarkaaduag

dalaa kata avoraaakaaat taraabut adalab paraatujuaa atau parjaajian

yaag dapat itaaiiebulkaa akibat-aklbat bttkua daa da pat aaaiabulkaa

-o|»Ulua t *Saata |tr»*tajttu M«i«h aaata parbaataua d««g«a matui ■itu «r«i| « U a U M d aaoglfcatfcaa dlrio/t tirhittfBp aaitt tr«nf 1*1*

ttAtt llblln*

U o w r ... . aaaglkatkoa dirloya < U l u ptMl

itu, uAtuil«kba» ikan Mtoa|N pcielptUB eoatu p«rikaua* Bupanya

iatllai paraatnjuan dlaiai a«4al dlktaUfiai? atbapl latllal yaag

t u r n dipakai dales babaaa httkm.

Pravira Marato Baaalajallr pain bahva dalata babaaa kit*

barl^barl latllab parjaajiaa ial aaapaayal artl yaag laaa Jlba

di-baadiagkaa daagaa aakaad paagartlaa latllab farjaojiaa ataa

paraa-5 )

tajoaa

tar

sabot yaag

tarkaadaag

dalaa |,f.

Ntsoni

baliaa dlda~

It* bakaaa aakarl-karl farjaajlaa aaapuqjral artl yaag laaa, yalta

aaaaa jaajl-jaaji yaag dapat aaodataagkaa aaata akibat biduai

da-

agaa tldak

acapardul

ikaa apakab akibat bakaa Ita dapat aaaelptakaa

aaata parikataa ataa tldak*

Rupanya paagartlaa yaag dlbarlkaa #lab Prawlra Haruta ial,

adalak paagartlaa yaag aaaalb aanjoraa kaarab paaakalaa latllak da-

Imb babaaa bnkoa*

fiakflraai bagalaaaakah paagartlaa parjaajiaa ataa paraataja-

aa yaag dapat aaya bar ikaa, aabab saagat tldak adll jlka aaya aaa-

diri tldak wMbarikaa aaata paagartlaa* padahal parjaajiaa ial aa-

rapakaa aaaaalab yaag ralavaat dalaa paablaaraaa akripal ial*

Pada

haaat

aaya aatarn parjaajiaa daa paraatajaaa dapat di-

katakaa baaplr tldak ada parbadaaa, kadoa latllab taraabat aaagat

aakar aakali aatak ditarlk bataa-bataa parbadaaaaya valaupua ka-

daag-kadaag dapat dlkatakaa babva blaaaaya paraatojaaa aaadahaial

parjaajiaa ataa parjanjiaa atrapakaa paraatajaaa yaag tartalla, 8)Prawlra Karats, catataa ka il*b wagenaj M k s m p a r Ikataa, tohttft 1999*

w

-•tkab pmr* pibik Mbtlnai aaapaft pula ape ytnf diptrjasjifcao, aak« h a m tarlabib dahula Mifadakaa p*r««tajoai MA f tM i «p«Hipa yafig

liptrjaajiloui d lM M aaatioya U 2-htl taraaNt a k u dimat aabagai atauaiilft daiaa parjaaj&aa aartka* Tatapl M l 3rang daalkiaa lai ba»

ayak aakall aaagaodtiag ktl«Mkaa, jadi aaya labib ««ad«n»| uatak

laafaraaaakan aaja kadua iatilab taraabut t aabBfalaaoa dari kaaia*

palaa yaag dapat aaya tar Ik dari kadva pcauUa dlataa*

Balaajatayft dalaa Iai iai aaya dapat aaalarihaa paagartiaa

•aaganal par Jttajian dalaa tiga kaallllkaal yaita I

Fart— 1 Par jaajiaa yaag dapat aaaiabulka* aklbat-afcibat k d o a aaagaaal barta k ak ajaao daa dapat naalptakaa auattt par*

Ikataa*

Kadua t Hrjaiijlaa yaag dapat aaalabalka* akibat-aklbat bukaa tidak aaagaaal barta kalutyaaa jadi tidak aaaeiptakaa aa*

ata parikataa.

Sftiga i far janjiaa yaag tidak aaalftbalkaa nkibat-ahibat buktaa

jugo tidak dapat aaaalptakaa anata parikataa.

(Kaalifikaai partaaw dan kadoa dipakai dalaa babaaa bukaa aadaag

kaallfikaal yaag katlga dipakat dalaa babaaa pareakapa* M b ar i-b a*

ri)«

Qatok aaatab~caotabay<i dari katiga kvalillkaal taraafeat di

ataa adalab aabagai barikat t

Cantab kmlilikaal partaaa t ataalaya dun araag aaagadakaa parjaa-

jlaa jaal-bali aaaaata baraag* parjanjlaa dalaa kaaua yaag daaiki*

aa iai jalaa aenlabulkaa akibat-aklbat bukaa aarta aangaaal harta

pa ita ptrikttu i k u aaya ariitwa dibavah)*

CMIth uotuk kwilifiiuiat kidoa $ aiauloya dot orang lakl daa ptrM- pu*a MA|«daltta ateagadakan p«rj»Ajiia uatak Invia <p«rka*inan)vp«r-

jM j i u dalaa kaaaa ial aaaiabalkaa akibat«akiba| h o k w aabab apes-*

blla aalak aata pibak tldak •tatnubl a pa yang diparjaajlkaa, mmka dart aalak aatu dari atrtka dapat dlktaakoa aankal hutan, artiaja

dapat dituntut dlaaka P«Q|Qdilao, tatapl akibat-aklbat hiakuaa iai ti

dak Moiabalkaa auatu parikataa aabab tldak aMgaaai karta kakayoaa.

(paagartlaa parjaajiaa aaaaeaa Ini tldak dipakal dalaa paagartlaa

pcrjaajian yang dipakal dalaa hukua parikatna)t

*

Coatoh uatuk kwallflkasi katlga t aiaalnya ai A aaagadakaa parjaa- jlan daagaa paaarnya babaa pada aaatl jaa lisa aara, al A akaa m o - jaapatpacaroya di roaah pacarnya itu untak bardoa b t f m - a i a i nan-

tan bloakap, tatapl pada vaktu yaag talab ditatapkaa aaag pacnr mm-aunggu kadataagaa ai A aaapai lariat aalaa tatap al A tldak kuajuag

dataag. Dalaa kaaaa yaag daaifclon ini jalna parjaajiaa yaag talak

dladakaa alak ai A daagaa paoaraya tadl tldak Moiabulkoa akibat-a-

klbat kakoa, aabab apakah daagaa adaaya parbsataa ai A tadl lain

paaarnya akan aanuntut ai A dliwka Paagadllaa taatok dapat ganti-ra-

glt tab tldak aauztgkla, pallag«pallng yaag dapat dilaknkaa alak aaag

paear adalak aaaaraM al A, ataa paling banter kanya dapat aaaataa

baboagaa aabagal paaar aaja, daa juga dalaa kal yaag daalklaa ial

tldak akaa tlabal aaata parikataa aabab juga tldak acagaaai karta

kakayaaa,

Sakaraag aarllak kita aalikat apakab yaag dlaakaud dangaa

parlkatan ita*

• u

-Dida l u klt*b uadan|-M<tao| hukua pardata/Burgarii jk l*t*

boak U d a k ttrdapat tottataan Maiteal apa ptrlkataa itu*

tatapl Difiatttt talali »ari»«rikan suatv dalloisl yaag t«|«a Migtaai

ptrikataa yaits t "Parikatao adalal auatu bubtiagna bukaa yaag aa*

aiaaghnt barta kakayaan antara daa pUftk* dtnau pikak yang aatu

(kradltur) aabagai ho* atat auatu praataai* tadaag pibak yaag laia

(daUtar) barfcmjibaA aatuk Mlakukan praatasi Itu dan biaaaaya

bartaagguag javab atnaaya”*

Dari daflnial ptrikataa yaag talah dibarikaa alab Bafaaaa,

taapak adaaya aaata ttaaur i *•••••• ftrikataa adalah auata

kalnBg-aa bukkalnBg-aa padakal parlkataa dapat tiabul karaaa

parjaaji--aat Jadi balau bagitu parjaajiaa yaag ditakaud adalah par jaajiaa

yaag dapat aaniabullcaa akibat hokua. Strta uaaur t •»••• yaag

aa-ayaagkut karta kakayaaa ... * dlalai aanuajukluin bahva pabila

parikataa itu ditiabulkan dari auatu parjaajiaa, aaka parjaajiaa

taraabut adalah parjaajiaa aaagaaal harta kakayaaa*

Sari kadua uaaur diataa dapat ditorik kaaiapulaa bahaa pa*

rikataa apabila tarjadi karaaa parjaajiaa, aaka adalah parjaajiaa

yaag aaaiabulkaa akftbat-akibat hukua daa yaag aaayaagkot barta ko-

kayaaa, hal iai dapat aaya aaaukkaa dalaa klaaiflkaai yaag partaaa*

Sakaraag kaabali pada paadapat dari Praaira Maruta dlatat,

yaitu yaag aaagaaal iatilnh parjaajiaa dalaa pangartiaa babaaa aa-

hari-harl, jlka dibaodingfeaa daagaa kupaaaa aaya* aaka paadapat da­

ri Praaira Naruto tadl agak labib aaapit* aikab baaya aaaaakup pa*

da taraliflkaai partaaa daa kaaliflkaai kadua aaja, lebik lakjat ht-

DMikifioUh 9«A|trtl«a dan ueapaa b«U«« dilMi bHkiuqFa, Pi-

da linat aaya, p«it|trtUR ptrjSBjiao yaag dllirlkaa olab Wirjaoo

iai m m > { oaagat praktla jik» dip«r|aaakatt dalaa babaaa btAua un-

l«k ieattt paagataraa dalaa bukaa par jaajiaa yaag baaya Mayangkut

aaagaaal barta-baada, Jadi aaagaaal ttokoa parikataa, daa paagarti-

aa parjaajiaa yaag doaiklanlab yaag aaya parguabkoa dalaa kapaaaa

aaagaaal parjaajiaa Ariaaa dalaa akrlpal iai, yaag apablla dlaa-

antrkan dalaa aalab aatu kwallXlkaai yaag dapat aaya barikaa, aaka

akaa taraasuk dalaa kvallfikaai yaag portooa, bukaalak parjaajiaa

Ariaaa Jaga aaolabtilkaa aklbat-afclbat bukua daa dapat aaaiabalkaa

aaata parikataat aabab parjaajiaa Ariaaa ada lab parjaajiaa aaaga­

aal barta kakayaan/barta btnda, yalta iMagaaai uaag daa baraag* A-

tag parjaajiaa aaaaeaa iai aatuk aaaparbadaka&oya daogaa parjaajl-

aa-parjaajlaa laia yaag tidak aaaiabulkaa parlkatao aapartl taraa­

but dlataat aaka parjaajiaa yang dapat aaalabialkaa parikataa diaa-

but aabagai parjaojiaa abligatalra,

Dagitulab iatilab yaag dibarikaa alab para paaalla uatuk

aooporbadakaaaya daagaa parjaajiaa laia, daa kiraaya paagcrtiaa aa-

bagal parjaajiaa abligatalra lailab yaag alab para paoulia dlataa

diartlkaa aabagai aaata par jaajiaa yaag dioakaud, jadi aaraka aaaga-

takaa babva parjaajiaa dalaa paaal 1319 diaabst aabagai par­

jaajiaa abllgatolra*

Dari paoblearaaa aaya dlataa dapat dltarik aaata kaalapulaa

babva Ariaaa dalaa poranaaoya dalaa aaayarakat dapat diaabat aaba­

gai taabaga, daa tarbaatukaya karona aaata parjaajiaa tartaata yaag

-fi r jA Bjl A B yang dapat n u iib t t lk A a ak i l at - ak l b u t bukaa daa y«a|

H*aai b«fta kakayaaa (ptrjaajifla obli|itoirt)» Jadi Ariaaa M r u -

palcaa auatu fwlkataa pala.

Itaaarik pala dalaa poabicaraao iol adalab aiooya parikataa

yaag tidak dltftabolkaa alab aaata parjaajiaa, tatapi ditiabwlkaa

dari aaata parbaataa aalaaggar bukaa (aaraebtaatiga dadd) daa Ju-

ga parikataa yaag tiabnl dari pangoroaaa kapaatiagaa araag laia

yaag tidak bardaaarkaa poraatujuaa (Zaakvaaraaaiog), parikataa aa-

aacaa

iai adalab parikataa yaag tiabul karaaa aadaag~*tadaag, daa

dalaa bal iai tidak akaa aaja kupaa.

aakaraag aaagaaal aarat~aarat rang diparlitkoa aatuk oakaya

auatu parjaajiaa taraaauk parjaajiaa Ariaaa.

Dalaa paaai 1320 B*V* diaabutkaa adaoya aapat aarat aabagai

aahaya parjaajiaa ialab t

1* Sapakat aaraka yaag acagikatkaa diriaya*

2* Kaeakapaa uatuk aaaboat auata parikataa.

3. Soata bal tartaato.

4» Suatu aabab yaag balal.

Kaagaaai aarat yaag partaaa bila kita bubuagttaa daogaa par*

Jan Jiao Ariaaa, aaka apablla parjaajiaa Ariaaa itu dibaat daagna ti-

dat ada kaaapakataVtaaataaalag, karaaa kakbilafaa pakaaaa atau

pa-a

nipuaa, aaka akibataya parjaajiaa Ariaaa itu dapat dibatalkaa/Voroia-

tigkaar (puaal^paaal 1321 Q.V., 1328 a.*., 1449

Naagaaai aarat yaag kadua, parla aaya biaarakaa taraaadiri la­

bib laajot pada paint ka liaa Bab iai daagna judal “Pikak-fihak dalaa

parjaajiaa ^itaaHi

-X«B|«Mt nirat | M | k«U|tv blla mftti parjaajiaa dlbuat

Im|m tidok ada hal t e r t iB t u / B v p M l ^ a d t r v t r i, i a i a a U b o t a i* a-

dalak batal/KAatlg (paaul-paaal 1333 &.«*• 1334 ».»*>.

OaUtk ^trjiAjiaa Ariaaa aaka jaiaa adaaya tuatu hal tortta-

ta yaag 4iptrj«ft|ilaB dalaa parjaajiaa Ariaaa laif ial dapat dill-

tot dalaa obyefc perJaajiaa Ariaaa.

Mtageaal aarat ktMfai t Ilia parjaajiaa dibaat daagaa

ti-dak awapuayai aabab iaa| kalal/Oaaorloafda eorcaak» auka aklbataya )

parjaajiaa Ariaaa adalah batol/Rletig (paaal-paaal 1335 daa

1337 M . ) , Parjaajiaa Ariaaa adalah aarups&aa auatu parjaajiaa

7U | aaapwayai auatu aabab t atau dlkareaakaa aaauntu aebab grant ti- dafc dllaraag aleh attdaag~uadang« Jaffa parjaajiaa Ariaaa lai tidafc

barlaaaaaa daagaa kaauailaaa ataapaa katartibaa a a a t jadl aaapa-

Hyai aabab yaag halal*

Sakaraag klta aangiajak pada paobiearaaa aeageaal tarjatlaya

par jaajiaa Ariaaa*

Saat tarjadiaya parjaajiaa Ariaaa adalah godah di tent akaa,

aabab dalaa Ial ini plhak-pihak yaag akaa aaagikatkaa dirioya aata-

ra yaag onto daagaa yaag laiaaya atUkaKaa par teaman aaeara Lna|-

auog sake daagaa auka, ataa aaaara liaaa aauyatakAa kelaginaaaya

bailee acraka lagia aaagikatkaa dlri dales parjaajiaa Ariaaa Ita*

Dapat pula apablla plhak jraof akaa »*agilUith«ui dlrl teraabaft

tldak biaa badir dlvakili alak aalah aeoraag yaag baraa aeauajufckan

adanya aaata aurat kuaaa ae«afcillayav biaoaaya dalaa Ariaaa kecil-

kocilaa partakilaa lai haaja didaaarkaa ataa auatu fctpercayfiao be-

-aak k«luKrtujr» ataa ortsi laia araag jug* U n t atMtlluUaa diriaya

dalaa ptrjaajiia Ariaaa ita daa tatali toaal balk daagaa pitak yaag

tidak badtr t*rto daagaa pihak«fikak lalnaya*

Dalaa

bal yaag

daalklaa

tlaboltaay** apakak aaagkla tcrja-

dloya parjaajiaa Ariaaa iai ada pifcak yaag uatak aoayatakaa

paraa-

tajoaaaya agar torikat dalaa parjaajiaa Ariaaa ita* daagaa «ara

aa

agiriakaa aarat pada aaaraag pooawar* (al paaaaar iol blaaaaya da~

lam parjaajiaa Ariaaa aaajadl aaaraag paagaroa Ariaaa* natal labib Jalnaaya libat bab~bab barlkutnya)» bal lai

auagkla

bar Jaufcaa

I

mh

pat*

dawabaya dalaa partaoyaaa ita a d aM i oatOk aaat oakaraag

i — ag aaaiH balua dlaungkiakaa, tatapl oatofc aaaa aaadataag kara­

aa adaoya aaata parkaabaagaa taatataa kabatakaa adalab aaogat auag-

kia aakali tar Jadi bal yaag doalklaa, labib~labib Jika dll ikat pa-

da porkiofeaagaa Ariaaa Dagaag*

Kalao aeaaag dapat tar Jadi, aaka aakar aatuk aaaaatakaa ka-

paa aaat talafe torjadinya poraatajoaa parjaajiaa Ariaaa* Vautk k»-

atdEAraa aaoeaa iai tlaa paagttabaaa bukaa talak aaoyadiakao aapat

aaeaa taari aatuk aaagataai kapaa aaat tarjadiaya parJaaJlaai tai-

ta t

I* Uitiaga-tbaoria (taarl parayataaa)

toari iai aaayatakaa babwa aaat tarjadiaya p a r J i o J l a V a w m n -

kaaat, yalta pada aaat akaaptao/*"**'*** a*ogalaarkaa poraya-

taan akaaptaaioya Cpaaariaaaaaya)* ataa dtagaa kata laia par*

JaaJlaa tar Jadi apablla ataa aaata paaaaaraa talafc dilakirkaa

-k u tttoli dila-kir-kaa pad* v«-kti> pi-k«-k l*la lil m l a i Manilla

•vat pooarisaaa*

Kaiaaabaa dari tnrl ial i

1* H«B|iMtttfl|kaa f«Mat«ui «aai tirj«4in|a |tr«

Jaajiaa pada ai p t M r i M lakaaptaa)* padobal ai paaariaa

dapat aaja m y « b o t M»kar«a| aaat aaaaka kaliaya, fcar*aa

tab oukar dl eafc baaar tidakaya.

2. Paraatajaaa p«rjMjUV»v«rMHkfla»t tarjadi diluar paagata-

buna paaavar*

II* V*naadinga-tbaoria (ttari paagirlma}

Maaurat taari iai anat tarjadiaya parjaajiaa

lalab

pada aaat

al

paaarioa ■•ogirla paroyataaa p«a«r

laaannya

kapada ai

f«M-

«ar«

tabalkaa dari taari ini adaiab dapat XM^ifitir kalaaabaa ta-

ari pajrayataaa (1) diataa aatofc ad* 1 tatapi fctlf nhaaajn ada*

lab

«aa»

daagaa ad* 2 pada taari parayataaa diataa*

III*TtrQt«ia|a-ibt«rit (taari paagataboaa).

Naanrat taari ial aaat tarjadiaya parjaajiaa lalab aaat paaa-

war

Mflfttilai

parayataaa paaariaaaa dari al paaariaa

aalaltil

aarat yaag

diklrla,

Jadi aarat yaag

diklrla

barua

andab

dibaca

alab paaaaar*

Kabaifcaa taari lai dapat aaaodifiair dari kaiaaobaa-ka&aaabaa

kadua taari diataa (taari parayataaa do* taari paagiriaoa)*

Tatapi taari lai jaga aaapooyal kalcaabaa-kalaaabaa yait* «

S. JUaggaatuagfcaa paaaataaa aaat taraa&uf pa£a paaavar - pada*

23

-ajra, karioft tok aakar di oak b « u r tidakoya*

2 • Pereetujaea parjaajiaa tlltk kunjuag terjadi bil» aarat

|»«| diklria, diliutr ktMlaliia el ptttiriM itifttaru tidtk

•Mpai ditaag&fi p t m a r * k o m s aiialaya dlhiloa|)uui ol«h

ptgavai kaater poe.

If. OBtvaft|«ptk«orit (tiori p t M r l M u K

Ntfiornt tear! Iai aaat ttrjadlaya pereetajaaa parjaajiaa iaUk

• M t p««MAr M M r i i a sarit ptrayataiB paaarlaaaa paaawaraa da­

ri ei pcMflia pftoawnratit tidak pardoli apakab dibaea ataa ti­

dak ©lab ptsaier*

laMlkan dari ItorJ Iai lalab dapat fteaadifiair ktianhitt da­

ri taari pe&getabaaa (III) aatak ad. I*, tatapl kelaaabaaaya aa-

pa daagaa kalMuhan dari taari pe&getabaaa diataa aatuk ad. 2.

Dari keeapat taari taraabut diataa, VirjoM Pradjodlturo la-

kik aanjratujal akaa jWHgabttapiK dari taari paaarlaaaa daagaa taari

peagetakaaa, kalau diafao Iatilab l«ilatt peaggabaagaa diaabat aeba-8)

gal istilab aeagaaiakaa , yaita dikatakaa olab belies *

"Pada uaoanjm dalaa kaadaaa blasa paraatnjuaa barua diaaggap tar jadi pada aaat aurat paaarlaaaa eaapal pate aiaaat al pena- «ar (taari paaarlaaaa), tatapl kapada al paaawnr dlbari keaea- pataa aatuk dalaa kaadaaa laar blaaa aeabuktlkaa bnfcva ia ti­ dak aaagkla dapat aaagatabul lal aarat paaarlaaaa ita pada aa­ at aurat Ita eaapal pada alaaatoja aalaiakaa bara babarapa ha- ri ataa babarapa balaa keaudiaa, alaalaja alab kartaa bepergl- aa ataa eakit karaa**.»)

Dealklaalah kaaapat taari yaag dapat aeagntael keealltaa

ka-paa aaat terjadioya pereetajuee parjaajiaa apablla ai peaevar dao el

paaarlaa berjaahaa taapat.

i ' -- I. i ii r iinnim ...

Virjeae Pradjedlkere, Aaae-aeaa baktta aarjaajlaa. eatakaa kaaaaa tabaa 19U, balaaaa 29.

Jttga pada ptrjiB|iui AriiM dapat dltarapkaa ittri-twi

lai, luilta ai ptiuim j u g iB|ii aUii akaa aaagadakaa awila par-

jaajiaa lifiian dikttabul «1«& plkak lain yaag in|U aaagikatkaa

diriaya dalaa parjaajiaa Ariaaa ita* daa aaraka tarpafcaa haraa

Miflrla «BTAt Mbah tmfAiiqra fcarjaahaa*

u n m t m p w m j i a h a&isah.

Fada uauaaya haatofc parjaajiaa Ariaaa ioi adalah tldak

tartaHa* hai lai hlaa dlaaagartl opabila kit a haraadia uAtuk aa~

ithat atgi hlatoria dari iahlr daa tambufcaya Ariaaa 1b1«

ffcda iolanya Ariaaa lahir dalaa

fc«t*nta*A-fc«taata*a

hukaa

Adata daa hukaa Adat tidak aaapaayal aaata kataateaa dalaa hat

parjaajiaa aatak aaaaaratkaa dalaa aaat* haatak tartalla (aeaaag

hukaa Adat aabaglaa baaar adalah aarapakaa hukua yaag tidak tar-

tulla)« dta dtaifciaa ita aayn attggap aabagal alaaaa partoata.

Uatok alaaaa yaag kadua dapat aaya ttaaakak&a aabagal ba-

rikatf pada aulaaya aaimag Ariaaa lai hoaya dtadakaa alah araag

araag tartaata, dlaaaa ada aaata katastuao yaag tidak tartalia

jaga hahsa aaraka yaag halah ikat/aaagikatkaa diriaya dala* par­

jaajiaa Ariaaa haraalah dari galaagaa a«rtka atodlri, jadl hlaa

dlkatakaa aatara para aaggaata yaag halah lkat haraa aadah aaliag

aaagaaal aatara yaag aatu daagaa laiaaya, karaaa audah aaliag aa

agaoal aaka akaa aalit daa ittkar dlpareaya kalaa aaapai ada pihak

yaag aalakakaa kacurangaa, haoya pada aaat aakoraog Ial aaja ki*

ta dapat aaagatohui akaa adaaya tlQd*ftaa~tladaltaa aaaftg w ita.

Ka ilu a alaaaa taraahat yaag ta la h aaajadi a a a ta kahiaaaaa

-TtUpi pada « M t ••kuraag 1*1* audah aaya katatcaa pada bab

X, b a l m Ariaaa talak btrkaabaog pada katdaiaaa-katutau

bakaa

pardata barat/8*W* bakkao aoakaa-akao taXab ant a jadi aafao dari bi-

dapaia, daa oraag-araag yaag dalaa parjaajiaa Ariaaa dapat tidak

aatiat aaagaaal aatara yaag aatu doagaa y u ( lainaya daa juga ti­

dak terbataa pada goloagaa-galoogaa t«rt«atuv karaaa bal yaag do-

aikiao aangat diaongkiakaa ada pibak yaag atiaknkaa kacaraagaa da­

laa parjaajiaa Ariaaa ini. Uatuk iai araag akaa aaoaari pagaagaa

yaag talak paati, yaitu pada auatu kataatuaa aodaag-andaag yaag

tartullo agar fcopaatiagaa oar aka M^dipat aaata jaaiaaa b u k a yaag

labib paati* (bttka&kab kotiotuaa yaag tart alia itu akaa lab Ik au-

kar uatuk diaoagklri darlpada kataotoao kataatuaa yaag tidak tar-

tulla)•

Maaaag baatuk aaata parjaajiaa (toraaauk juga parjaajiaa

Ariaaa), uadaog-aadaag tidak oaooaratkan adaoya aaata baatuk t«r-

taata, tatapl kadaag-kadaog aadaag-aadaag aaagkaadaki babaa aaata

parjaajiaa barus diboat dalaa baatuk akta, daa faagai darlpada

akta yaag daalkiaa adalab s

I* gobagai aarat aatak aabaya parjaajiaa yang diaakaad*

2* Sabagai alat paobuktlaa tuaggal.

Sari kadua fuogal diataa, aaka akaa labib baayak oaojurua-

kaa adaoya aaata baatuk akta tortaata aatiifc aagalo aaea* parjaa­

jiaa, agar lablh audab aabagai alat paabuktlaa buhva plbak-pikak

tarikat dalaa auatu p ar jaaji aa tertantu apablla tiabal aaata par*

oalioibao*

Ariaaa i a k t s m U biatuk ptrjunjiao tirtnUs

dalaa

baatuk tUtU»

didalaaaya t»rdap«t clattfnlft-elaoivU y*ag iaiak iit«tap-

kaa daa

dlattajui altb

para

|lbafc

yaag tarikat

dalaa

parjaajiaa

Ariaaa, elaatitla yaag datiUta biaaaaya dlaebut aabagai aaggaraa

daaar aaata parjaajiaa Ariaaa.

Taataag apa yaag

aaajadi

elaaaola yarjaajiaa Ariaaa ita

targaataag pada para pibak, taata

aaja

bal iai haraa

ada

aaagkat

paataya daagoa Ariaaa*

Jadi btntttk parjaajiaa Ariaaa dapat barupa daa aaeaa s

a* Daatufc parjaajiaa Ariaaa yaag tidak tertulls, bal iai

biaaaaya aaaih diikuti pada Ariaaa kacil-kacilaa*

b« Saatmfe parjaajiaa Ariaaa yaag ttrtulla, bal iai tcrda*

pat pada Ariaaa baaar* (labik baayak dillbat pada A-

riaaa Pagaag)*

2 * T O W G A K G f A X T U F E H J A N J IA H A ttX S A fl

Barbieara aaagaaal taaggaag aaktu perjanjinn Ariaaa, anka

yaag p#rlu dlkvpna diaiai adalah d«sa M l , yaita :

a)* Taaggaag vakta parjaajiaa Arlaaa9 aabagai bataa vaktu iaaaaya

Ariaaa diadakaa.

b)* Taaggaag vakta parjaajiaa Arisna, aabagai bat aa wakta aatak

paabayaraa jualah aaag yaag talab dltatapkan pada tiap-tiap

• a k U tartaata dalaa paaarikan Ariaaa*

Kaagaaai bal yaag partaaa adalab baraaag&it pant daagaa

auatu partaayaaa t Uatuk barapa laaa parjaajiaa Ariaaa lal diada­

kaa 7

-haatak ptrjujlia Ariaaa y*ag tertmlia Maittfi |«ag t U « k tartalla,

***** aaaaa |ibak yang l«ril»l dalaa ptrJanjiM Ariaaa M l a b di-

taka daa aaaaag ttcara itauills atraka akaa taka oatak la-

rapa laia aabaaarqya parjaajiaa Ariaaa ita diadakaa, taapa aaata

paablearaaa labva parjaajiaa Ariaaa ial diadakaa oatnk aata tahaa

daa aabagaiaya, 4abab adalah aidab aatck aaagatahalaja, dalaa kal

lai par la oatak dikalahul adalah birapa boayak araag yaag Ikat

tarikat dalaa parjaajiaa Ariaaa ita daa ant ok taaggaag «akla hara-

pa laaa paaarikaa Ariaaa diadakaa, halaa taraka aodah aaagatahul-

aya daa hal taraabat, aaka haaya tiaggal aaag-kalikaa aaja dari ka

daa hal ita, aiaalaya ada thta-bths araag tarlkat aahagal aaggaata

dalaa par jaajiaa Ariaaa, aaka akaa tar jadl doa-balna kali paaarikaa

kaaudlaa paaarikaa Ariaaa diadakaa hatak tlap bulaa aakali, Jadl

parjaajiaa Ariaaa Ita diadakaa aatak aalaaa aakta daa halaa (13) %

tlap hala a 12 halaa ataa aata tahaa. Oagitu jaga parhitanganaya

apablla paaarikaa Ariaaa diadakaa uatak pada tiap aaaloggo aakali

daa aatarttoaya, aahiagga daagaa daalklaa tlap araag aadah dlaaggap

haraa aaagatakuiaya.

Tatapi aatak taaggaag aakta barapa

loaa

paaarikaa Ariaaa

Ita diadakaa (ad*

b.

) diataa* Malta dialal

aaaang

aarlag, bahkaa ha*

raa diadakaa paraatajaaa tarlablh dahala aatara aroag~araag yaag

targabaag dalaa parjaajiaa Ariaaa ita, bahkaa pada Ariaaa yaag

ha-

aar

taaggaag aakta

aaaac—

lai diaaatuakaa aabagiti claaaala dalaa

parjaajiaa Ariaaaaya

(dldalaa

Aoggaraa *

Daaar), aabab

taaggaag

aakta

aaaacaa

lai parla dalaa hal t

-t M -t u a , l u p u aabaraaoya i-tr-tlu b-trlcaap-t-tl.

I* Untuk MMiitukAt t a p u aabaruaaya para pibak audab to­

r n M&jrtrahkao/iMhaiar aajualnb dba| |aa| t i U b dit«-

tapluui untuk atlaajataya diatrablaui pa4a salali aatu

pibak.

Pari t«a||aa| takta iai biaaaaya diaa||ap aabagai bataa

vaklii |a«| fatal, jadi apablla ada pibak yaag b t l w MH7«r«bka> jualab saa| xan| ttlab tfitatapkaa hints* l m t «akt« ita, «aka

oaraka diuffap talab Mlakukan aaata van pr««taal, daa kapadaaya

%

akaa diadakaa ptajfitaaa ttrbadap baraai 7 * * 1 talab diportaagguag- lean dalaa parjaajiaa Ariaaa iai, alab paagurua, dan aartka dlkt-

aakan aaakii dikaluarkaa aabagai aaggauta yaag tarikat dalaa per-

jaajlon Ariaaa* Bal yaag aadoalklaa itu apablla aaroka audab ptr-

aab aaaarik Ariaaa (baca labib laajat pada bab IV*)*

3. OBSUt PBUA&I1A2I AR1&A&.

Sabagaiaaoa talab aaya alngguag pada bab X akripal ini A—

riaan dapat dilibat dari abyakaya daa akaa aaadapatkaa daa aacaa

Ariaaa, yaita Ariaaa aaag daa Ariaaa baraag*

Dari kadua naaa Ariaaa taraabut, audab dapat dillhat dangan

ayata apa yaag aabaaaraya aaajadi abyak dalaa parjaajiaa Ariaaa i-

ai.

Oang daa baraag barapa bal yaag paatiag dalaa tajuaa yaag

diaakaudkaa daagaa aaabaatak aaatu parjaajiaa*

Pada Ariaaa uaag yaag aanjadi abyakaya adalab uaag, para

pibak yaag tarikat pada parjaajiaa Ariaaa iai dlaajlbkaa untuk aa-

-aaapua s«ba(«l aaggauta llaia*

F«da parjaajiaa Ariaaa dialal para pibab akaa barapoaial

•abagai braditur, iun4i«a jtatlab aatf yaag tirfcaiyal li i m h k a i

pada an lab aaaraag aaggauta yaag Maarik Ariaaa* daa pibab ial a*

baa barapaaial aabagai dabitar*

Pada Ariaaa baraag* aaka yaag aaajadi abyabaya adalab aa*

auatu baraag t«rt«nta, altaloya oapada-awtar* talavlai daa baada-

baada laiaaya yaag dapat difctatBUa jaalacya. Baaya aaja yaag par

la difcctabul padt parjaajiaa Ariaaa baraag iai* lalab bukanaya

para pibab haraa aaayarahbaa barang-baroag yaag avnjadi abyab tar

aabat« tatapi para plhak onto* aaaaatara b a w a aanyarahbaa aajaa-

lab it&ag tartaata* baaodiaa joalab aaag yaag tartcaapal abaa dlra-

pahaa aaata baraag yaag fcaoodlaaaya diaaraftbao pada aalah aaaraag

yaag tarlkat pada parjaajiaa Ariaaa Ita*

Dialal aaapabaya apa yaag aaajadi abyah dapat dibatabaa

barupa baraag^baraag yaag aakatika balua ada, bai ial tldak dila-

raag alab oadang-uadang (libat paaal 1334 ayat 1 B.«M yaag aaaga

taJcaVbarbunyi » "baraag-baraag yaag aakatika balua ada dapat aaa

jadl obyak acouatu par jaajiaa" )•

4. PCRTAKCGUKGaN PA0A FKlUA&UAft AlUftAH.

Partaaggoagaa lai biaaanya baayab dijtnpai pada Ariaaa ba-

M f » diaaaa didalaa Ariaaa baaar hataatoaa aaagaoal joaloh uaag

yaag l a m a diaarabbaa adalab baaar.

Adalab aaritpakaa aaata fcaauagklaaa polo dldalaa Ariaaa aa-

aaeaa ialf aaaaoraog yaag audah aaaarlb Ariaaa lala aaggaa uatuk.

-dittriMkia pada aau«att«Aa|gA<ila Uio |M | N l w Moorilt AtIm b .

lalai (Mpai tirjidi bal yaag >*d«all(iui lt«t lairnt id» aa&

gauta MlakKkAA vuirwtaii barupa fcatarlaabataa aaabayor atau aa-

m m aakali tidak aaabayar, tea bal iai kalau aaapal tarjadi dari

auatu p«ourUaa Ariaaa yan( aacara barturut-turut* aaka lain akaa

aarapatkaa paagurua Aritu*

Faria dikttafaul dlaiai batata aaaraag paagurua Ariaaa biaaa-

aya adalab aaaraag paoavar pada partaaa kali akaa didirikaa Ariaaa,

daa aalab aatu kaaajibaa paagurua y»ag utaaa adalab aaafeayari tar-

labib dabulu apablla ada aaggauta laia yaag tarlaabat atau btlM

aaabayar tapat pada vaktst ditarikaya Ariaaa* Sabagai iaklaa paagu

raa «uuiti dlparbalabkaa acaagib paabayaraa taraabut pada pibak la­

ia yaag btln aaabayar tadi*

Salau aaapal yaag t*rlaabat atau.balua aaabayar tadi tardi-

ri baayak aaggauta* aaka laia rapatlab ai paagurua tadi, dla tiap

paaarikaa Ariaaa barua aaabayar aabaaar jualab aaggauta yaag tidak

aaabayar kali jualab uaag yaag barua dlsatarkaa alab tiap-tiap a-

raog*

faraaalaa daaikiaa akaa aaajadl aaabaratkaa al paagurua ka-

lau aaggauta yaag tidak aaabayar tadi, eudah paroab aaaarik Ariaaa

daa attiap diadakaa paaagibaa aalalu aaajavab tidak ada uaag, ua-

tuk aaajaga keauagkiaan-fcaauagklaaa aaaaeaa iai lalu paagurua pada

vaktu aaabeotuk Ariaaa, aaayadarkaa auatu elauaulti uatuk dieaatua-

kau dalaa parjaajiaa Ariaaa, babwa tlap-tlap araag yaag baodok aa-

agikatkaa dirioya dalaa parjaajiaa Ariaaa barua aaafearikaa aat«

partaagguagaa* diaaaa partaagguagaa lai barupa auatu baada tartaa*

33

-tu balk btttda bargarak MDpiui baada tidak l«r|«rikt yang fcargaoya,

H i m dapat diUkilr iitlMl ftbttar Jualah aaag yaag dapat dita-

rik dalaa Ariaaa taraakaud, tatapi bioaaoya yang labih uaua iintuk

auatu partaagguagao adalah rusab daa aagala lai parabatay*« daagaa

partaagguagaa ini tidak aaah kaaudlaa ruaah dim iaiaya diaarahkaa

pada paagurua, tatapi cukup ai paagaru* Ariaaa tahu bahva roaab

yaag dipartaaggaagkaa its adalah ritaah ailiknya aaadiri daagaa ti-

tal hak ailtk/algaadaa, dalaa hal ial aurat-aurat ruaah dapat di-

aarahkaa, dapat Juga tldak diaarahkaa kapada paagorua*

ftal ial taata aaja paagurua haraa dapat aaaorik auatu kaaia-

jralaa h a l m pihak yaag haraeagkutau tidak akaa auagkia lari daagaa

jalaa aanjual ruaahaya daa parabotaiusya hanya uatuk ataghlod&ri

paahayaraa Ariaaa aaja, kalau orang yang baraaagkatoa aiaalaya aa-

aaapati n a a h H t » dari araag lala dan dlllhat dari kaadaaa aaaial

akaaaaia hidup&ya aaharl-hari adalah karaag cukup, aaka akaa tidak

diparkaaaakaa aaugikuti Ariaaa yaag baaar ita*

Dari aaaoa hal diataa lala paagurua aaahaat auatu par jaajiaa

aatara dia daa para aaggauta hnhwa apabila aaggauta-aaggauta itu

aalahakan uaapraataai balk dalaa baatuk tidak aaafeayar tapat pada

vaktuaya star* harturut^tarut ataa tidak aaahayar aaaa aakali, aa­ ka diparbalahkaa ai paaguraa aaayita baraag~baraag yaag aaajadi ka-

puayaaaaya yaag talah dlpartaaggyagkaaaya uotuli dljual diauka uaaa

daagaa kaaakaiaa, daa diaaaa ha ail paajualaa uatak aaautup jualah

uaag paahayaraa yaag balua tarbayar, bagitu juga hal ial barlaku oo-

tak paaguraa, apabila al paagurua aalatufcaa vaapr*st«t*i daagaa tidak

Tiita m Jn a i u jttaiab basil ptajyalM barua 41b«ab«Xtkaia pate pi­

bak yaag MBpuajrai baraag itu*

Bate Arloao-Artoaa tcaail, biaaanya partoagguagaa iai tidak

ada, alib karaaa itu audah M k » U aaacoraac yaag itajadl aaggauta

Ariaaa t t m k a u d ualakukaa waapraatoai, diaaoa adtalab dia ooaurik

Ariaaa kasadiaa lari tidak baraadto aaabayar jualab uaag pate tiap-

tiap laktn ptaarlkaa barlkataya* kalau aaapai tarjadi daaikiaa pa-

agurua yaag boras btrtaagguag javab aaatunoya daai kalaogaoagaa Ari­

aaa itu aaapai pada poaarikaa Ariaaa aaggaata tnrakklr*

3 FIHAJUFUUK DALAM PlUJAJIJXAff A«X3Afi

Vlhok-libak dalaa parjaajiaa Ariaaa ate yaag barapaoial aa­

bagai ptagurus ate yaag btrapaalal aabagai aaggaata biua» dari daa

poalol yaag ada ita taata aaja juga aaniubuikaa bafc~hok daa kiwa*

jlb&o-kavajibao taraaadiri, diaaoa bok ten koaajlbaa paagurua ti­

dak akaa m m m daagaa bak daa kawajibaa aaaaaraog aabagai aaggauta biaaa diaaopiag jaga ada poroaaaaauya*

Ssaaorang dituajuk aabagai psogorua Ariaaa, blaoonya araag

Ita adalab aabagai aaaraag paoovar pada paroalaaa akaa dldirikaoaya

aaata Ariaaa, aaaraag paoguraa barualab aaaraag yaag telaa kabidup-

aoaya aabari-bari dapat dipaadaag aabagai aaaraag yaag aaaiai aka- $

aoaioaya " least*, bal iai b*r*aagkat«paat daagaa adaoya kataatuaa

babaa aabagai aaaraag paoguraa dlvajibkaa aatuk aaabayari tarlabib

dabulu apablla ada aaaraag aaggaata biaaa yaag tidak ataa baioa aaa

bay or, iai aarapokaa aalab aatu kowajlbaa yaag audab taabub telaa

kataatuaa yaag tidak tartulia, aarupakaa aaata kebiaaaaa. Jadi tidak

-barbak utaarlk Ariaaa daagaa atogatakaa rtai A (aaggauta yaag lain)

N Imm utabaynr* J»di paaibayarAuaya tldak paaubn#

Xtl>n bal lai terjadl aakA ai piA|tvua diaoggpp itlth mU->

kukaa waapraataai dan uatuk. lai pada paaarikaa Ariaaa bcrikutuya

harua tatol tarlunaait apabila tidal* aaka daagaa paraatujuaa aag*

faita-anuaata lain akaa diadakaa paayltaaa baraag tartaatu ailik

ai piagffipas, yang aalanjatayu aoggauta-aaggauta Itu akaa Maaajok

alapa yang akaa dljadlkaa oabagai paagurua baru uatuk «Moggaatikaa

ai paagurua Ariaaa

1

& m yaag talah aalokukua uaapreataai tadiv

Blaaaplag koaajlbaa paagurua diataa* ada koaajlbaa laia ya-

itu paagurua tatap barua daagaa aagala dayn-upuyanya naajaga agar

Ariaaa tatap barjnlan srapai pada bataa vaktu barakbir.

Barbieara m agonal kak-bskaya oaorang paagurua ialak t

a. Dia akaa aanorik Ariaaa uatuk yaag portaoa kalioya.

b. Blaoaaya kalau aud&b dloatujut aabaluaaya alab aaggauta-

aaggauta laiot pada tlap-tlap paaarikaa Ariaaa dia di-

parbelabkaa m m U q| joaiab uaag yang ditarlk tatapi tl­

dak baiaih labib dari aatu groaaa.

c. Apabila ada aaggauta biaaa iagia ktloar dari ikataa

parjaajiaa Ariaaa daa dia balu« paroab at oar lk Ariaaa*

waka paagurua aaupuoyai kak uatuk aaaggaatlkaa kadudukaa

aaggauta taraabut* tatapi barua uaabayar kaubali juulab

uaag yaag paroak dibayar alab aaggauta yaag kaluar tar*

aabut, apabila ial ada paraatujuan tarlabib dabulu*

Sealklanlak kak-bak yaag dipanyai aaaraug paagurua daa yaag

tidak dlpuayai alah aaggauta biaaa.

ti-d«k •<* Miutto jr«R| boralfat

MbKb iMk daa kavajibaa

u|K»tft bl&M alalak jap dipaojroi «l«k

«cN{»l p

tAfarus.

Kmjlb«u

9

* jrani ptfla

laltl karat n^tyar

jaalab HtB| yaag ttloh tflttttpfc

M pada tlap-ilap ptRtrUna

Ariaaa

4*« atarek* bcrtak uotok aaalata ptvtttyuraa ptnoh aaaaai

ka-taataoa ytag ada*

Taataag bale aatak aaagadakaa ptajitaui kalk ptfigsrot

m u

-pus aaggauta biaaa

Mtpaojrai k«lt yaa| aadaaikiaa ita, aafeab «taao|

• « M d

Aptr^aajikaa dalaa aaata akta tart

alia*

ftUpi yaag labih

Maarik lagi talab adonya btbtrapa imifa-

ata

7

AB| walk baloa dawaaa («iii4tpjtri|) dlatoa vtrtka ini ikat

Macikatksa diriaya dalaa ptrjtajiaa

Ariaaa*

Didaiaa aaata kataataan uadang-oadaag bakua ptrd«ta/B,V*

jm

aal $30 I#*, aaka oaaoaraag yaag baiua aaoaapal uaur gaoap 21 ta-

koa ataupun balua fcaain aabaltsaaya diavggap baloa d<nraaaa aarta di

•agpp tidak takap uatak aalakokan ptrkoataa bakoa taraaaak ptrbtn

akaa dalaa boko* parjaajiaa* Stadafeal kit* aaagatabui aatak pada aa­

at aakaraag iai, ptrktabnagta lata-llntaa pardagaogaa daa kabotabaa

aaauala bagita barkaabaag paaat, aabingga baayak aakali oraag~*raag

yaag balua saacapai kadowaaaaaoya aaaorat oadaag-ttadatig aadnb aa-

iakakaa tiadakaa-tiadakaa kokna taraaaak tiadakan bakoa dalaa la-

paagaa pardagaogaa.

Bal iai baayak kita 11hat pada golongaa Tioagba* yang kvbi-*

dapaaaya labib baayak dalaa pordagaagao, pada galaogaa Tita^mi i-

ai pada waktu yaag lata taraaaak golaagaa Tiatxr

Aaiag Tiaagjfcnra di-

aaaa aagala tata kabidapaaaya dintor alab kataataaa bukaa pardata

aatuk orang-orang Erapa

/D*W«, bagita pala kataatuaa aatak

-anaya adalah btraaur g a w p 21 tahaa ataa todab kavio ««l»luugrat

apabila bolua davaaa m k i dalaa hal aaraka aaabaat parjaajlaa,M-

ka parjaajiaa yaag diboatoya adalab dapat dibataUaa (paraarataa

yaag aadaatklaa lot ditaatukaa dalaa pa sal 1320 U . ayat araag ko

daa)*

Uatuk kataatuaa yaag daaikiaa* parjaajiaa yaag dapat dlba-

talkaa/varalatigbAar, aaka paabatalaoaya tar jadl daagaa patvaan

Hakia daa vtvtaang aatak aaaiata paabatalanaya kaoya dlbarlkaa k«~

pada pibafc tartaata aaja. (llhat dalaa paaal-paaai 1331 M , daa

1446 B«U»)»

Uatuk parjaajiaa Ariaaa lai batty ak klta lihat para oggaa*

taaya kadaag-kadaag balua aaaeapal kadttaaaan aamtrat paaal 330

Bit** pAdahal aaraka adalab jaga arang-oraog yaag taraaauk goloag-

aa Tlaor Aaiag Tiaaghara, aaka parjaajiaa Ariaaa ial aahatolaja da­

pat dibataikaa* apabila ada pibak yaag atnorat kataataaa andaag-

aadaag dibarl aaaaaaag oatak aaaagojokaa paabotalaoaya karaaa ba­

lua kadavaaaaaaya yaag aangikat dlri dalaa parjaajiaa Ariaaa*

Bal yaag dataiklaa ial aaagaklbatkaa aaaaarang audah aakali

uatuk aaiakakaa kcearaagaa dalaa par jaajiaa Ariaaa daagaa aaaakal

jalaa yaag aadaaiilciaa ita*

Bagl galaagaa Baai-Ptttara itntok uktiraa kadavaaaaaaya ada­

lah an aura t kakai Adat yaag tidak tartaliat kataatuaaaya adalak a-

aal aaraka kaat gawa/aki l-*bal1q atau dapat hldap aaodlri« jadl ti­

dak aaapaoyai aaata akaraa tartaata dalaa bat<*a aaar aaaaoraag ao-

tak aaaaatakaa kadavaaaaaaya ita* kalaa dlparklrakaa biaaaaya ber-

-Malta d ar i i t a , 4a r i k#<f»a h al t f r n b a t t fiat aa, M v ajt r ai a-

Ufc v at n l M sjad i p t r U t ik D i » r i a« t o g i para ab i i buk w y aai dodok

d ai a* IM « | > Paabioaan ftokosi ttaaiaa&l (L*JP.U«ft.) oAtuk niahcoya

M ab u t it k t m ilit U d i buktai perduta / n ag ak aa dapat d ip t r lak t t lu a ba-

gi M l w ah Sorsft M garft IwtoAM itt y»og didaiaam ra mtfati t t r l « b ar

M gala golongaa grace ada d i lad aaaaia ft aik g»loag«tt Sw i - A i t t r a,

galaagaa Erapa, gaiaagaa T i a v i ai n g fiaagh aa aar t a go U n ^ a Tiau r

i a i sg U in n ya t ar aaaak d id alaaaya juga aaagaaal pt agat u raa bat oa

a n r k ai m aaaa i a i .

-B A H III

FRBSAMAAM PAM P8H3EPAAH AWAKA PBKJAfrmH AttlSMM PgKGA*

PEftJAHJIAH UTANG-PIU7AffQ .

Btrbleira aaagaaai kadaa aa«a« fc r J u j iM Ini, w k a laptt*

lah klta tar lk akaa paraaaaaoaya das parkadaaa-parkadaaaaya*

MaaAag H^tnls|« kiln klta aalihat adaaya bakarapa a»gi

dalaa par jaajiaa Ariaaa, akaa taapak tarlikat kagita koat paraaaa*

aaaya daagaa parjaajiaa a*aag-piutaagt dlaaapiag parbadaaanya*

W * kab 1 dalaa ikripal iftl talak kita aingguag adaaya «a-*

attt baatok laakaga piajaa uaag yaag talak dikaoal «lak araag-oraag

Tiaagbva yaag diaakat Ova ataa kalaa d& Jakarta diaakat Sarikatf

di Wifiangfcakatt diaakat /ala-JTula daa di Sila&ar diaakat aabagai Na

tuiqka.

Ter Saar aaagartikaa hal-bal diataa aabagai aaata parky*

polaa dari kakarapa araag diaaaa pada aatiap bulaa aaraka aaabayar

aajualah aaag yaag tartaata daa aaalag-aasing dari aaraka aaaara

bargilir-gilir balah aaaakai jualak aaag aakaligoa aalurufcaya..10*

Daaikiaolah paagartiaa yaag dibarikaa alab Tar Saar aaagaaai

hal diataa daa alah OtUaa parkaapulaa iai diaabataya aabagai aaa­

ta Laabaga piajaa aaag*

galatt baatok Laabaga piajaa uaag tcraabut kita baadiugfcaa

daagaa parjaajiaa Ariaaa yaag dalaa paraaaaaya dalaa aaaarakat da­

pat diaabat juga aabagai Laabaga* aaka paagartiaa dari Ariaaa ada­

lab aaaa daagaa paagartiaa Laabaga piajaa uaag yaag dikaoal elah

Tar Baar» kagiaaalaa aa atalaal van hat Adatracht* tarja- aahaa K* Kg* Saabakti feaapaaata daagaa Jodul, Aaaa-aaaq dan guau- aaa Hnka* Adat* takoa 19t0» kalaaaa 13d*

-Maurakat pada tMpAi*tnpat t«rt*att diitaa taraabut.

Jadi totfc Ariaaa atapu 8t«v Julo-Jalu, Stfikat daa Hohaqfca

adalah snaa, haaya aaaaaya aaja yaag bcrbada, aaanaaya ita diaabat

aabagai laaftaga piajoa uaag*

Diaabat Mbtgai daaikiaa, aaka parkataaa piajaa oang araaba-

ri gAtboran yaag koat aakali akaa adaaja poraaaaaa daagaa p«fjaa-

jlaa tttaof^piataat, bofcankah parjaajiaa atiai-platoai juga atrapa-

laa ptrianjlaa piajaa uaag (parkataaa piajaa uaag daagaa parkataaa

ataag-piutaag oabatalaya a»rupakaa paraaaaaa feata).

firlabih dalmla aarlloh kita atajaMik aaata partaayaaa, m -

agapa Ariaaa dapat dlatbat aabagai I**b«ga plajaa uaag* Jawabaa da­

rt partaayaaa ita adalah aabagai barikut i Manor*! hakakat dari A-

riiaa adalah aarupakaa auita ptiikalaa oaag aacara bargillr-gilijr

dari aatu aaggauta fee* aaggaata laia aaapai babia pada aaggaata t«r-

akfcir yaag aaodapat gilirna untuk aaaakai oang yaag t«rkwpal» aa-

daagkaa uaag yaag tarfcuapul itu aarupakaa kuapalaa dari paoyarahaa

aajualah uaag dari aoggaata-aaggauta iaia yaag tarikat dalaa par*

jaajiaa Ariaaa itu, jadi diaiai kita dapat aaaarlk auatu paagcrtlaa

bafeva aaaaaraog yaag tarikat dalaa parjaajiaa Ariaaa dan pada vak-

tu ita aaodapatkaa giliraa uatuk aaaakai jualab uaag yaag tarkua

pal (awaarik Ariaaa), aaka tidak laia ialoh al araag tadi aaaakai

uaag dari ooggaata-aaggaata laia yaag juga tarikat dalaa parjaaji­

aa Ariaaa*

Naakalaa uaag uatuk tariablh dahulu iai, daagaa aaata ka-

tanf.uaa bnhaa dia aaatiaya barua pula aaqyarahkaa aajualak uaag

yaag dipakaiaJcaa pala pada aaggaata laia pada tiap-tiap vaktu t«r-

-egr» Mata beatut pc^jariB k

Aibnll 4>rl uang yang dipakal ttrlibUi

lAhulu t«41 iicara birtflfsvr-iniiaft

Uipa

M klU MMk

Ai

1

stllali Otbitur lai Creditor yaag pa4*

orowgra di^akaU dalaa parjaajiaa utaag-piataag* «aka yaag akaa 41-*

salat aabagai

Debitor dialal adalab draag yaag aaaarik

Ariaaa, aa-

daagkaa yaag dloebut aabagai Ireditur adalab araag-oraag yaag «•«

agetpulkaii uaag aaeara btr«aa*aaa« yaag keansdlaa dipaUi alab a-

rang yaag aaaarik AriaAa tadl*

Jalaa dari htl-bal diataa dapatlah kita tarik aaata ptraaaa*

aa aatara parjaajiaa Ariaaa ial daagaa parjaajiaa ataag-pliitAag,«a-

ngapa dealklaa, aababaya lalab i pada parjaajiaa utaag-piotaag, a-

kaa tar

da

pat daa plbak diaaaa plbak yaag aata dleabat aabagai

Dobi-

twr ataa alberutaag daa plbak lala dlaebat aabagai Kraditar ataa

eiberpiutaag, aaka ai Iraditur akaa aeaiajaakaa aaag pada Oebitur

ataa fcalau kita aeaakai latilab lala, aaka ai Kreditor akaa atoba*

rikaa tumgaya aatak dipakal pada al Debitor tarlablb datuilu, yaag

ataa ka*»diaanya aaati al Debitor akaa terikat pada gradltor uatuk

awlakukaa kevajlbaa^kevajlbata terteattf^ yalta alaalaya al Debitor

akaa aeageaballkaa aaog ai Kreditur yaag dipakalnya tadl, balk

agoaballaaaya ial aaeara aakaligue ataa aeaara beraageur*

Dari parjaajiaa utaog~piutaag yaag daagaa kataatuaa peageaa-

ballaaaya aaeara beraagaor tereebut* aaka taapaklah parqaaaanaya

aaeara jalaa daagaa parjaajiaa

Ariaaa, daa aaya klra ltaiah yang

aerupakaa peraaa

Maaya*

Sakaraag kita oelibat pada parbadaaa-parbad*aaaya*

Perbadaan yaag dapat dillbat lalab dalaa bal aakaad tajaaa*

Laabaga yaag ncapunyai peraaan penting da Ian aaaarakat , jadi ber-

tujuan let) ih banyak menaapung atau menolong kabutuhan aaaarakat

yang aaaerlukan uang dangaa cara harus aengikatkaa dirinya dalaa

suatu parjaajiaa Ariaaa, dan dikatakan lablh banyak a«nanpuiig ata-

u aeaolong kebutuhan nasarokat, karena parjaajiaa Ariaaa ini dibu-

k» untuk seiua orong apabila aereka ingin nengikatkaa dirinya da­

laa perjanjian Ariaaa, tentu saja deagan auatu parsaratun yang ha­

rus dipemihinya dan yang talah disetujui dalaja parjaajiaa aabagai

clausula yang dibuat ol«K aereka eendiri,

Dioamping itu pula yang perlu diperhutikan diaiai ialah ti­

dak adanya suku bangsa yang dikenakan pada sesearaag yang talab

aenarik Arisan apabila mereka ukan aeiobayar keabali aabagai paoye-

rahan sejualah uang yang akan dipakail^ta pada aaggauta-aaggauta

lain*

Sedangkan pada ptr jaojion utang-piutang, untuk oraag-oraag

terteatu saja dan yang harus aeapunyai pcrsarataa tertentu yang di-

berikan oleh pihak yang leainjaokan uaag atau pihak Xraditur, p*r-

aaratan iai ditcntukan sepihak oleh ei Kreditur tanpa persetujuaa

si peainjaa uang atau si Debitur, sebab dapat diaeogerti diaiai

bahwa si Xraditur tidak ingin kehilangan uangnya yaag telah dipia-

jaakati itu begitu saja, dangan aeaakai alasan bahwa si Debitur ti­

dak kuat neabayar keabali jiaag yaag talab dipakainya, olah sabab i-

tu si SLreditur cenderuag untuk aeaeatukan auatu peraarataa yaag le-

bih barat dan terserah apakah pihak pebitur berstdia aaaanuhl par-

aaratan itu atau tidak, apabila tidak bersedia aaka pihak Kreditur