• Tidak ada hasil yang ditemukan

BEBERAPA TINJAUAN TENTANG HUBUNGAN CAUSA ANTARA WANPRESTASI DAN KERUGIAN YA N G DITIMBULKANNYA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "BEBERAPA TINJAUAN TENTANG HUBUNGAN CAUSA ANTARA WANPRESTASI DAN KERUGIAN YA N G DITIMBULKANNYA"

Copied!
74
0
0

Teks penuh

(1)

C H . R . S I T O E M O R A N G B s C .

BEBERAPA T I N JA U A N T EN T A N G H U BU N GA N

CA U SA A N T A RA W A N PRESTA SI DAN KERU GI AN

YA N G D I TI M BU LKAN N YA

_

M 11 »* '

.

m m m

*

(2)

m m m sA r u t s m i x b s i a b o e o bo h o ajt c w &ta> a b t a r a H&B7BBSXASZ DAK SBSBOIAH IAHO M 1IWE038JWHY A

8XBIVSX

D i a i u k a n u n t u k m l s n g k a p l a j r a T a t -a jr a r a t g u n M s c a p a l g » l * r 8 A EJ A IA d a l a > I l * u H ak aa p a d a F a k u l t a a B u k o * U n i w r a i t a a A l r l a n g g a d l S uraf c a/a ,

O la h

C h . B . S i t o m o r a n g B . S o . B o a o r F o i o k 5 ^ 2

J u r u s x n » p a r d a t a a n

(3)

K A ¥ A * P 8 V 8 A 8 T A B .

S a n a a d i a ju k a n n y a a k r i p a i i a i . c a k a a a a p a i l a h pa n u l l a p a d s a k b i r a t u d ln y a 41 P a k u l t a a n o k a a U n i v a r a i t a * / .i r l a r u w * . J f w u a i n i t i d a k b M r « z * i , b a b v « a t o d i i l * u b o k o * i t a a a n d i r i y an ir d « * i k i « n l o a a dan ban y ak a ap ak n y a i t u . b a f f i p a n o l l o t u r a t a a l a a a i p a l * , S ah k as d a p a * d i r k a t a k a n a t u d i i l * » huk un y a n g aaaun g g u h n y a * b a r a d l a u l a i dan d i l a n j a t -k a a d an g an — a g g n aa-k aP a a r * a t Ba*aaX a+-k an b # -k a l i l m t p a n *D + a h u «n y a n g

a a l a e a i a i t a l a h p a n u l i a p a r o l * h ,k h a * t t » n y a d a r i A l a a V a t e r 7 a k u l * a a K uk o a U n i v a r a i t a a / i lr la t t W t a . l a s a f c r i p a i i n i m r u p a k a n a a l a b a a t u a y

-a r -a t -a -a j -a d -a r i -a -a k l -a n b-an y -ak jr * n g h -a r u -a d i p e n u h l , -a -a b -a l u -a -a t u d i d i f a k u l t a a Buk o s i a i d a p a * d i a k h l x l d an g an b a r h a « i l .

K i r a n y a audah p a d a t a a p a t n y a p a n u l i a w n g g u n a k a o k a e a a p e -♦a n i n i un t uk w *n y a t a k a n p a n f f h a rg a sn y a n g a s t l n g j r i -t l n g g i n y a a a r t a t a r i a a k a a i h j r a s g . a * b a s a r -b a a a r n y a s

F a r t a a a t a i a d an t a r u t a a a < k a p a d a p a r a Cuxu B a a a r * p a r a f io aan d a p a r a A a i a t a a JfanS t a l a b a a a b a i a l i p e n a l i a d an g an i l s o paasa+aJM M B / a n g t a k * a x t i l l « i h a r g a f ljr a .

i e d o a t k a p a d a p a n a a g g o t a S t a f f f a x p o « t a k a a a A aa a a l u r u h k ary aw an f a k a i t a a Euk na ’J n l v * r » l * a a A i r l a n g g a ,9$&g a a ia f c a i n i t a l r f i h b a r a a d i a a a a b a r i k a n f a a i i i t a a f a a i l i t a a y a n g d i b u t u h k * a k a p a d a p a n u l i a a a h i n s -♦a r l a k a c n a n y a a k r l p a i i a i *

b t i g a >k ap ad a ba p a k P t o i . J . B a r d j a v i d j a y a 8H d an ba p a k B .S o a + o J a P r a w i r o h a a i d j o j © SB y a n g t a l a b ban y ak a a a a a b a h p a r b a a d a b a r a a a i l a u p a n g a t a h u a n p a a u l i a .k h u a u a a y a d i b i d a n g H ukua P a r d a * a * o a l a l u i b l a b i -neap a a r t a n a a a h a t -» a a a h » t b a l i e u y a&ff a a n g a t b a r b a r ^ s .

K * a a p a t » k a p a d a fc adua e r a s * t u a p a n u l i a , ? . S l t o a * o ? a c « d a a T .b x .H o t a n g y a n g d an g an auaah p a y ah + a t a p i p *n uh r a a a k a a i h a a y a a g t a l a h a a n g a - .

(4)

X fe lio a v k ep a d a i o t e r i p a n u lla S r i J o h a n i P oem om o ya n g s e l * l u a a t ia m ® nd*jnpingi p e n u lia d id a la m au ka dan du ka a e r ta n e n ja d i p en d o r o n g u ta m a a a la m a s tu d i dan p e n y e la s a ia n a k r ip s i i n i *

Ponulia monyadaxi aopanuhnya i^a^va akripsi in i mengan- dung banyak kakurangan dan tentu saja jau li.dari pada aempurna* Kir*nya hal in i dapat dimakluzoi » oangingat *ara£-pengatahuan pa- nu lla yang fcalum msmadal- Msmang t*na r fcunyi pepatak yang mongata- . kan " Tiada gadlng yang tak ratak " kalau tak ratak Imkaxmya gading*

(5)
(6)

BjflS I

PEKDAHULX/AN ,

1 . P e n g e r t i a n d a r i p a d a v a n p r e s t a o i ,

iDalam k a r a n g a n i n i p e n u l i a i k a n me mb ah ms t e n t a n g h ubun g an c a u s a l a n t a r a w a n p r e a t a f li d e n g an k e r u g i a n y a n g d i t i m b u l k a n n y a .

I n i e e g u a l d e n g an j i i d u l d a r i k a ra n g a n i n i s e n d i r i y a n g Bse ngat ak an,

TINJ AUAK HUBUNGAN CAITSAX ANTARA WANpRESTASI DAN KERTOIAH YAH® D I T I 1 U

BUIK ANNY a* D a r i a i n i n y a t a bahw a y a n g o e n j a d i t i t i k p e r h a t i a n k i t a a d a l a h d l s a t u p i h a k a d a l a h v a n p r e e t a s l d an d i l a i n p i h a k a d a l a h s e b a ­ g a l k e x u g i a n y a n g d i t i m b u l k a n k a r e n a v a n p r e a t a s l i t u * De ngan p e r k a -t a a n l a i n a n -t a r a w a n p r e a -t a f ll d an k e r u g i a a i -t a h a m s a d a h ubun g an c a ­ u s a l . S e be lum k i t a s a s p a i p a d a p e n ba h a sa a s e l a n j u t n y a t e n t a n g a r t i

d a r i p a d a v a n p r e a t a a l t l a t o i l p e r t a n y a a n , ap ak ah y a n g d im ak sud d e n g an w a n p r e a t a s i i t u t P e r t a n y a a n i n i p e r l u d i a j u k a n t e r l e b i h d a h u lu g u

-n a d a p a t d i p a h a m i l e b i h n e n d a la n t e n t a n g a r t ! d a r i p a d a w a n p r e a t a -e i i t u s -e n d i r i *

W a n p r e s t a s i k a l a a d i t e r je m a h k a n k e d a l a a k a t a -k a t a k i t a d a p a t l a h d i * a r t i k a n k e l a l a i a n , k e l a l a i a n Bana t e r j a d i p a d a p i h a k d e b i i u r *

»

Se o & an g d e b i t a r d i k a t a k a n t e l a h melaku kan w a n p r e s t a a i ( v e r z u i m » T e r i d j l , m o r a d e b l t o r i a » n a l a t i g h e i d ) b i l a l a t e l a h m e l a l a l k a n k e w a j i b a a

-n y a m e u p r e s t i r , k e l a l a i a -n o a-na t a r j a d i s e c a r a v e d a r r e c h t e l i j k # s e d a -n g ~ VftTi t i d a k a d a o v e ro m c h t ( d a y a p a k e a ) d a n l a t e l a h d ise m m a al o le h

(7)

2

-k r ed itu r , dalam h a l- h a l memerla-kan sommasi. Atau dengan perkataan la ­ in , seorang d eb itu r dikatakan l a l a i a p a b ila is tid a k memenufri kew a jib - annya a ta terla m b a t memenuhinya atau l a g i merrenuhi, te ta p i tid a k se-p-

e r t i yang tela h di-per.jan.jikan,

Seorang d eb itor yang la l a i, yang melakukan ” wanprestasi " dapat d igu -

g a t dicu ka Hakim dan Hakim in i akan menjatuhkan putusan yang merugikan

kepada tergu ga t itu * H al kela la ia n atau wanprestasi pada pihnknya s i

berhutang in i harus dinyatakan dahulu secara restni, ya itu dengan

mem-p erin ga ika n s i berhu tang ita bahwa s i b ermem-piu ta ng menghendaki mem-pembaya-

ran

s eketika atau dalam jangka waktu yang pendek,pokoknya hutang itu haiu s "d ita g ih " dahulu.

B iasanya p erin ga ta n ( sommasi ) itu dilaku kan oleh seorang ju ru a ita da­ r i Pen ga d ila n

,

yang membuat p rocea - verb a l tenta ng pekerjaannya itu , atau ju ga cufcup dengan s u ra t te r c a ta t atau su ra t kawat, a s a l sa^a ja - ngan sampai dengan midah d ip u n g k iri oleh s i berhu tang*

Kenurut Undang-undang memang perin ga ta n ters eb u t harua dila ku ka n te r - tu lis ( p a s a l 1238 j b evel o f s o o r tg e lijk a kte ) , sehingga hakim t i ­ dak akan menganggap suatu p erin ga ta n lis a n *

Suatu p erin ga ta n tid a k p er lu , dengan sen d irin ya s i berhutang pnda

su-M

atu k etik a sudah dapat dianggap l a l a i, taisalnya dalam halnya s ia tu p er ja n jia n untuk membikin pakaian mempelai, te ta p i pada h a r i psrkaw i- nan pakaian itu tem ya ta belum s eles a i* Jika p r es ta s i berupa tid a k

melakukan suatu perb u atan, maka dengan melakukan perlxiatan in i s i b erhu tang ju ga dengan s en d irin ya sudah la la i,

(8)

3

Ad a k a X a n ya J u g a b a h w a d a l a o k o n t r a k n y a g e n d i r i £ a d a h d i t o t a p fc a n * k a p c n

a t a u d a l a o h n X-fca X n c n a o l b a r h u t a n g d a p a t d ia n g g a p X a l a l » j u g a d i o l n i

t i d o k d l p o r l a k a n c a a i

n

g o t m g i *

Ap e k a h y c n g d a p a t d l t a n t u t d a r i c a o r a n g d o b l t a r y a n g l a X a l ? S I b o r p i -

h u t a n g d a p a t m o a l l l h a n t a r a b e r b a g a i k o n u n g k in n n * P o r t a on t l a d a p a t

Q o o in t a p o l a k o a n a s n - p o r j o n j l c n

$

c o o k l s a n p o X a k s o n a c A i n i c a d a h t o r l a o -

b a t * Ko d u a a l a d a p a t o a l n t a p a x g g a n t l c n k e x u g ia n e a j a , y a i t a k o r u g i a n

y a n g d i d e r l t a o le b n y a k a r o n a p e r j a n j i a n t i d a k a t s a t o r X a c S a t d i l a l a o n a

-k o n , a t c 2 i d lX o -k o c n a -k a n t o t a p l t i d a -k c a b o g a l c & a o o o t i n y a . K o t l g a t

Xa d a p a t n a la k o c n a k a n p o r j c n j i a n d i a o r t a i d o n g a n p e n g g a n t l c n k o x u g la n

y a n g d i d e r l t a o Xo h n ya o o b a g a l a k i b a t t o r X a o b a t n y a p e X a k c a n a a n p o r j s n j l a n .

S o X a n ju t n y a k o o a p a t d a l a o h a l n y a c u a t a p o r j a n j i c n y c n g e a X o t a k -

k m k o v a j l b c n ooboXah "- c s n y o b o l a h » k o X a X a ia n d a r i o a t a p i h a k D o a b o r ik a n

h a k k a p a d a f l h a k y c n g l a i n u n t a k c o a i n t a k o p a d a H a k la c a p a y a p o r j o n j l -

a n d ib a t a X k o n * t u n t u t a n r acn a J u g a d a p a t d l o e r t a l d e n g a n p o r u l n t a o n p c n g -

g a n t l c n k e r u g l a u Ka X i n i d l b o r l k a n o l o h p a o a X 12 6 6 BW » y c n g c a n o n t a k e n

b a h w a t l a p p o r j a n j i a n b i l a t e r a l c a X a lu d i c n g s a p t o l a h d i fc u a t d e n g a n o y -

a r a t 9 b a h v a k o l a X a l a n o a X a h o a t a p i h a k c k a n B s n g a k ib a t k c n p o E b a t a X a n

p c r j a n j i e n f p e m b a t a Xa n o n h a r u a d i s i n t a k e n k o p a d a H a k la *

B a l a o h u b u n g a n i n i t o X a h d lp e r o o a X k c n , a p a k a h p e r j e n j i e n i t a c a d a h b a ~

t a X k a r o n a k o X a l o l c n p i h a k d o b l t a r a t a u k a h h a x u o d lb a t a H k a i o lo h H a k la *

U n t a k i n i a k c n k i t a b a h a o p a d a b a b b e r l k u t a y a * Dan p a d a b a g l a n l n l k i t a

(9)

2» Bilakah «9orang debitur dikatakan melakukan wanpreetasi*

Dalam msabahaa tentang a r tl dari pada wanprestasi, diatas telah d isin g- gung oengenai bilakah seseorang deb itu r dikatakan melakukan wanprestasi. Dalam uraian k ita aelanjutnya untuk mengetahui, apakah aeaeorang kreditu r telah dalam keadaan wanprestasi, k ita adakan suatu bataaan gu- na oengetahui bahwa aeaeorang debitur dalam keadaan wanpreataai.

Seoiang debitu r dikatakan telah melakukan wanprestasi* b ila ia telah me­ lakukan kewajibannya mamprestir, kelalaian man a ter ja d i aeoara wederrecht- e lijk aedangkan tidak ada overmaoht ( daya paksa ) dan ia telah disomma- s i oleh kred itor, dalam haJUhal yang memerlukan aomasi*

Jadi kalau k ita perhatikan dari bataaan k ita diataa temyata ada bebera-

unaur^unsur yang harus dipenuhi agar aeaeorang itu dapat dikatakan dalam

keadaan/melakukan wanprestasi yaitu i

1.Melalaikan kewajibannya mempreatir .

2.Kelalaian terja d i aeoara wederrechtelijk*

3 *Tidak ada overmaoht ( daya paksa )•

^.D eb itor tela h dieommaai oleh kreditu r dalan h a l- ha l nenerlukan sommasi. Sekarang timbul pertanyaan t .Apakah aeaeorang itu ondah dengan sendirinya dalam keadaan wanprestasi* apabila ia tidak mempresteeid t Dalam h a l in i

tidak dengan sendirinya ia dalam keadaan wanprestasi melainkan ia ( de­ b itu r ) harus d itega r atau d ib eri taha leb ih dahulu oleh kreditur#

Teguran ita disebut aanmanlng atau sommaai atau ingebreke s tellin g .

Jadi sommaai adalah teguran a t«i pembexitahuan yang dilakukan oleh kre­

(10)

5

J a d i d e b i t o r d i k a t a k a n d a l a n k e a d a an w a n p r e s t a s i a p a b i l a i a t i d a k m e-lae n ah i k e w a ji b a n n y a d an t e la h . d i s o a a e e r d a t a u d i t a g u r * S e k a ra n g t i n -b u l p e r t a n y a a n t B ag alm an a -b e n t u k d a r i p a d a som m aai i t a t

DafcaXn o r a n g b e r p e n d a p a t , bah w a so m m ael i t a h a r u a d i l a k u k a n d a l a a ben** t a k t e r t e n t a , m is a ln y a i h a r a s t e r t u l i s , a u t h e n t i c d an a e b a g a i n y a *

S e k a ra n g o ra n g b e r p e n d a p a t bah v a ao m m asl i t u d a p a t d i la t o i k a n a e e a r a b e b a s , m i s a ln y a t b i s a s e o a r a l i a a n

,

d e n g an t i l p o n d « n a e b a g a i -n y a . J a d i s o m a e d t i d a k t e r i k a t d alam b e n t u k t e r t e n t a * B e n i k i a n j u g a m e n g e n ai J an g k a w ak t u d a r i p a d a so m m aai. J an g k a w ak t u so m m asi h a r u a d i ­ b e r i ja n g k a w ak t a y a n g e ukup p a n t a s d e n g an m e li h a t be r a t r i n g a r m y a p r e s *

t a s i y an g h a r u a d i la t o i k a B / d i la k a a n a k a n » m i s a ln y a d a la m ja n g k a w ak t u

2 i A jam.

S elain dari pada ketentuan jangka vaktu, dalam aommaei harua ditentukan

pu la i

1* Apa yang harua dipreateerd.

2*®intutan presta si itu didasarkaa atas hal apa ?

Jadi dari uraian kita diatas jel& slah bahwa k ita dengan segera dapat m e-*

nentukan , kapankah aeseorang itu melakukan wanprestasi*

3* Hibungan causal antara wanprestasi dengan kerugian yang ditiob u lkan- nya menu ru t pengertiaa pasal 12W BW,

Setelah k ita nembioarakan a r t! dari pada wanprestasi dan kapankah seae- orang itu dalam keadaan wanprestasi, maka dalaa pembicaragn kita seka­ rang in i adalah bexfcisar pada hubungan oausal antara wanprestasi maiu-

(11)

har-no ada ha ban can oouaol entara v=aprcataol den koxualon yang d itlo *

balltcnnya 9 Java tea ataa portanycan in i acgora dopat dlja ta b « Ar^l-

nyo » cntara wcnprcstaoi dabltur don korugiea kraditu r ada h&bnng^i

SBDiB aZIBa? i tartan flan acna, acraxat pssol 1 2 W BW , diayaratftcn ha*

too b ordfa ft LA3030B0 DA U SEKETIKA ( enaiddoHJfc cn dadolijlr ) .

B i l a q y a r a t t o r o o b a t t ld a f e d i p e n o h l , catca d o U t a r t l d a k q -k e n d i p c r t a a a o w g J a t aM m n a t a a -k o x u g i o n i t a , v a l e a p m v a n p r c s t a a i n y a d ilaJ o iJ t an n y o d c n g c n t t P V D f f xVooa l 1& 7 d c a 9 0 0 0! 12**8 Bw c o r o j a k e n

p a o a l d i d t r t n c j a l o c a s o n a l po r o t a r a n jm a c s u j u n y a i p r a c s n g lt a b c h u i p e d a u c u c a y a a r e n a t i d a k u c a p c r o x n a k a * calc c ad J a b o t b a n t o d l b a k t l S a n , J i t o b c o o o t b & s -t t d ak d in y n t a f c o a c a c ^ m y o l c a f c n d J a h a t * c alm i a h sn y a h uiM a a e a ls n y c r k u r u g i a n y o a s d o p a t d i d a g a c a m l a ( l o b i h d a l a ) k a l e a eafctaid J a b a t t » x f e u k t l » t a k a l a h a r a a E o c ba y a r i w n g g a n t lo n i t o r u g i c n y e n ® t » r f l r i a t a a a f c i b a t X an g aun g d a r i w a n p r s o t c s i , I h t a k c c n o n t o l a i a p a k a b c a a t a f c o r u g la n I t u d ic n g o & p o a 'o a c a i a k l b a t I c n o ic an g d a r i u s t p v a o * t a o l k i t a h a n i o c a a a s M t e c o p af ia t

I t t k m p i k i r a n y a i g a s h a i a t e a l o g i c .

2.P c n o3 9 9c a a f e a f c o t aran g iui i a r i e o o r a n a a b l l a t a a o x p o r t i a o .

(12)

- 7 ■*

d « » « t diimgga* sabnga i suato lanaqgng a «»* t d «r l k el«l«la n n y* s l berfautang saja dapat dindntakan penggantian •

Dan Jika barang yang haras dlserahkan itx beiupa uang tunai « maka yang ds

dapat dimintakan sebagal penggantian ksrugian ialah bunga uaang mexmrut penetapaa 'andang-undang

t

ya lta yang dinamakaa "a ora toire interesaen ** ( raenuxut huruf t tt tunga fcelalalan H ) yang berjumlah 6 £ aetahun, oe- dangkan ta iga in i dlhitung nulai tanggal pemasukan gugat*

Selaniotnya* olch karena terjadinya perkara dlnuka hakia ita diaebabkan karena kslalalannya s i borhatang, oska la juga akan dihukum untak meo- bayar biaya perkara* Ada yang sebagal la wan dari kela la len seorcng berfeu- tang mengatakan tantang kelalaian seorang berpihutcng, suatu M mora kre- d ito r is

*

( * mora M b era rtl kela laian ) .

Menurut P itlo

9

yang dimakaud dengan mora cred ltorls ( wanprestasi d i- pihak kredita r ) , ialah keadaan dimana kredita r ** TIDAK MaU MBS'CfAKSEP^

TXR prestaal yang menjadi haknya » sedangkan deb itor maiqsunyai KEPETCI- NGAJT TEB miU yang ada sangkut paatnya dengan akseptaai tersebut#

Uhtuk jelaflnya demlklan # BLtin Jan d a rl segl PRESTASI , t*ka kredita r berhak atas preataal dan deb ltu r bexkewajiban aeo^ restir.

JXLainl akan ter jad 1 MORA DEBITORIS t b lla deb ltu r tldak Beaexni- h i ke^jib annya pada waktunya. Tapi d ls ln l tidak akun ta rja d i mora ora-

d ltoriB

,

sebab aora hanya dapat dihubungkan dengan pihak yang b ezposl- s i sebagal deb itu r, Jik* d ls in l id ta bicar® tentang mora oreditoria , maka

akan nerupakan gaata contradlotLo in ter minis • Selanjutnya d itin ja u da­

r l segl AKSKPTA3I , maka dalam b al deb itor meapunyal KEPENTINCJAK TERTUf-

fU

t

deb itor berhak atas akseptaai dan kreditar bexftewajlban mengakaep- fcLr.

(13)

d eb it oris , maka kreditu r bias mora , bisa ter ja d i aora cred itoria * Perlu dijelaskan d ls in l bahwa mengenai maaalah mora ored itoria

t

BW tidak mengatumya aeoara ihuaus. Tang ada hanya beberapa pit s a l miaal- nya pasal

ihQh

aainpa dengan

2>12

tentang penawaran peubayaran tonal » d lik o ti dengan consignee! / penylmpanan atau penitipan , hal kreditar menolak pembayaran*

Menurut P itlo

f

peraturan-peraturan tentang mora d eb itor!a dapat d i- perlakukan seoara nutatia-nutandie terhadap mora cred it oris , dengen diperlengkapi dengan tun tu tan GOEl^KTROUWfBHJ,IKhrEXI) DAK GBKtUIX, 8e-

bagaloana dimaksndkan dalan pasal-paaal

1338

*

1339 dan 13^7* Suatu contoh yang diajukan oleh P itlo , D telah menjual tonal suatu p a rta i barang yang ada didalam gudangnya kepada K* Dalam pad a Ita D bermaksud

4

mengoaangkan segera gudangnya untuk kepentingan la in yang mendesak* Karen anya D hendak nengadakan leverin g dengan a eg ora* Tetapi K uenolafc. Jadi dlad.nl ter ja d l pada 3) mora oreditoria * Jadi k ita melihat d a ri

uraian diatas , bahwa ga ntl xugi ita dlb ataai » hingga hanya maliputi kerugian yang dapat diduga dan yang merupakan aklbat langsung da ri

i

wanpres taa i.

Pereyaratan « dapat diduga ” dan "akibat langsung dari vanpreatasi " Eemang sangat era t peztaubungannya aatu sama la in * Lazinnya » apa yang

tak dapat diduga

$

iuga bukcn euatu akibat langaung d a ri kelalaian e i- deb itu r. Menurut teori tentang sebab dan akibat

9

yang aekarang la zie

dianut ( teori adaaquat ) raaka suutu pexistiwa dianggap aebagai akibat

dari suatu p eria tiva la in

9

apabila perietiw a yang pertama ta d i aecara langsung diakibatkan oleh peristiwa yang kedua dan memrut pengalaman

(14)

-• ^ -•

Sipenju al dapat ntfiduga bahva pembali akan taenderita ru gi kalan ba- rang yang dib elinya tidak datang * Sipemain sand 1 war a yang k it a sebut* ken diatas Juga dupat didixga bahwa sutradara akan menderita ru gi ka- lau la tidak datang karena kenungkLnan besar bahva partunjukoa akan tidak ju d i dilangsungkan • Tetapi kalau sampai sutradara ta d i Jatuh ea k it karena eerangan Jantuzig , tentu ia duo itu suatu hal yang tidak dapat dlduga,

4 p a k a h p e r s y a r & t a a * d a p a t d i d u g a ** i t u h a n y a d i t a j u k a n p a d s k e r a x n g k i -

n a n t e n t a n g t i m b u l n y a k e i u g i a n s s j a a t a u k a h j u g a m e l i p u t i ; ju m la h n ya

a t a a b e s o m y * k e m g i u n I t u ? J ffe n a r a t J u r i s p r a d e n g l p e r a y a r a t s m n d a ­

p a t d i d u g a " i t u J u g a m « l i p u t i b e s a i n y a k a i u g i a n , J a d i k a r u g i a n y a n g

j u fflla h n y a m e l a c j r a u i b a t a s - b a t a a n y a y a n g d a p a t d i d u g a $ t i d a k b o l e h d i -

t lm p a k a n k e p a d a d e b i t u r u n t u k a s m b o y a m y a , k e o u a l i J i k a i a n y a t a - *

3

y a t «

t e l a h b o r b u a t g e c a i * l i o i k * y a i t a m e l a k a k a n ** t i p u d a y a tt y a n g d iB a k ~

o l e h p a s a l

12^7

BW t c r s a b a t . T e t a p i , j u g a r a a a ih d a la m b a t a a - b a t a s

y a n g t e r l e t a k d a la m p o r s y a r a t a n * a k i f e a t l a n g a u n g n y a n g d i t e n t a k a n

o l o h p a s a l BW K i t a b TThd&ng TBid a a g Bzk u m P e r d a t a •

HalUhal yang mangbapua wanprestasi*

Sebagaifflan teJj& diterangkan>aeo:rang debitu r yang digu gai dlmka Hakia karena ia dikatakan te l ah melalaikan kewajlbannya dapat oembela d ir i- nya untuk mengbindarkan dirinya da ri pearigbukutnan yang raeoaksa hingga

(15)

-

10

-aooxc&a dcSltar jrota tldob osccaahi vosfcaafcaicnya v dapat ngngnjntr-^

tcaflfeiscn tmtak aena&iadarl icnprcataai f Portcnjrocn tnl pcntlnfl d ia -

Juban ka*csa dcngsn jalau In i kita den^sa 0 0 3ora ccn<jatahul pcbeb psv*

ocalao cpa 7 0 0 3 ca ijea i obyob das! csoalah yona kita tta ja a oak arena

tol# *a lca b ita pat&atilcan * b lla uoarcsvj dobltnr yenc tidak csacmhl

vartcntcnicaya » d ia dapat ca a illh at=a dales hal^hal oobocal borlka^ t

l.O V Q U lA c a ? ( d a y a p af c so ) I n i d e p o t b i t s * l l h o t d a l e s p c a a l 1 2 M » B y d e a l 3 *$ t a .T E i t a b J o l ^ c a y a f c a l l t l d i b i t a k u t i p p =3 al~p c £ >o l t c r a o t a t a c o r b t t a l a M h c e y o b t a b c a a t s a o s s a o s a t s a i b i t a i n i * P a o a l iSt >* BU* f e c r t s m ji 1 J i b a d a s l a s c a o n t a b i t a , a l t o n t s m h c s a o d i h a t s i a o c a a -a -a -a t i W c -a r -a . i -a -a l d e n t -a n g -a -a p o b i l -a i o t -ale d -a p -a t c -a d -a b t l b -a i , t sh t s-a h o i t l d a b p c 3 a w o bt a y c n a t o p a t d i l o t e c a a b c a n j r ® p o r t b a t s i I t a d i o o t a f c b s a b o r c n a o c a t a h o i jr c a c t alc t a s d u c a , p a n t alc d a p a t f l i p o t a n s G i n a 4 o t s » b » best prfenjra. taosaansra ita pan Jiba ittb ad tom b tMoMtah d a psda pfe

t <

bohnyc* tis l'b a t3*bdta t bshua hoi ttdcb paSa ua&ta faxa tapat diSatao*

nobennya perihotaa ita dioofcabben baronet cuata hal ycna tab tarSaaa 4a t

da pa tlci d ita tifc ftcaiqpulct fcdsawa s i doWtteur dapat dihofcsolca dcsl pcng-

0 £ »tia » bcrmoica*

t&

msm

con juans-um

oomsuam

( tw ab iocn doica caaaich

voi?w.»-to ld ttcfcal*»bolib» hahva broSl'voi?w.»-tor Juaa tttcte cscceaM bovajibsmya )

Kcaocncaya in i dapat b ita llh a t atsx la l diatu r dales pc3al 1 2 6 6 dot

1 2 6 7 BU* Pcsal 1266 BW bcrtanyi d coib ia j 1 G yaraVbaial d l o e s s © ca lcla diocatai^ca daloa powotajuon-pos'ootajucn yam ts rtlC b s l balib>raabr>la

oolch oata pihcb tidcb csscmihi JsottaJihswyotOalca hal yen a floolftign

(16)

- 11 *

yorotntesa In i juga tiaxuo dllcScolca • csaldpan cycrat b a tol ocnaaiai

tldott dlpcraHlnyo tota jib sn dtoyatafca didalca po*oata$uc3»» G dtio edo-

ldk lola asa tmtalt acsarat fcodaocn » otco paralatsm

ax

to»o»ca$# cca*

bcrlfcst caata J casta ua&ta untab caaih ju go ucacauhl teotraJlliam/Q,

Jcacoka tslrta caia ncran lta tidalr bolech leb ih

t a x i

aata bolcn«

S c a c o c sn a c y l l lr s n p a o j*l I n i c s k o d a p a t l o b l h J o l c a o n a e n a l t s t t jjis la s a

d o l o a c a o a l d * v o v b a a t a a l o t i d a l b a l l l c * b ^ c a a t c o s d ife u r J a< ja t l d a l t

e=ac«x!»l fcG »J tts »jro»

V3KSUtina ( polopeJca bafe ) t a r e d i t w .

Apaft=!» caSaa 0TCHUAC32 its 9 I d a k ita opfctkm a rW cstn a ovorc^ebt

ecra iu t hccat p cm lio cJolr^ feteo-tttti dodlcka i

0V2XtUtC3? c3a ldi c u ti pcrobcfccn kcsdcan »

y a m

torjcd i

ooastUdi

tax1*

laaqcangiya OTcacsaltocrt » den ob a la o dototu * d iocesa cl,

y a w

tafc dcpat

dipcJtraacaaa«3awab&a tcopada 4cbHar»fcarcaa towJeHxyra dlXaa* trcaalcfcen

d ob i ta r

t

ya*a tidote terca sa j botan yoolto* d ottta r t ytsac ta!r tarCaca

tcxjadinya olds dobita? peda oa’ a t barlcflacuncsjro wcfroenkoeati lta » ycno

acnycbobiKa d ob i ta r ddeJt dapat caaermhi fcawaJlbcBnjra*

Jtenflaa cdcajra p cn a otlca dart, p d a ovw a s& t la l cdsa tlcS a l fcaru^Jan-

C30C0 tocsl **#rcee&t5 fc lw s:32» w&aranfl in i sda 3 oeoca toorl

o r eat*

Ecobt* Q *l«

1

* ip o

7

C

30

dlodtaS «

11

ELA

2

IV

3

o r a m cs?

I K S

ASAff O

BJECIIVD OVJHaCIS

m o a i •

Ajarca In i csaoat& ca * Debra caczota pewtbsbat ftoflocn fcarulcb dapat

d ltcs a ljglci* 0 c2)afiai ovcrcsobt , b lla pom&ahai fcccdtm lta cdoldx co-

(17)

*

IB

*

atcstjam otQpofctltf tea l **hafe ddtttu ? pofta nm tsm an tab Dgsgsrcfti Jtattajl*

bcnnya# dooSMm ita afeca oorupafca aaatu ta ew a littfu Jadi ajcurcn la l

b oTtltltc talolc pada fis a x niCQHID/ffltDAir D4PA 3 ( n iot fcaimoa ) ocpcoa*

tlr , aJcucb In i coisipjaft pada pcaal l*#Wi don 1 3 6 a ojrat 2 oobaGai daoar

3 * S o o r l jr a a a t e sdao a d a l a h j r e a a d i p o l o p o s i o l e h HOW1UQ .

s trra i sTO icwiva o r a a tc a i ie s e m u iKspAaiHatasoax.

A j o a a a i n i a a n g a t a lt jn I E a h t a c o c i a b i p o m b a b s B t o a d t o n c a l o h l a h d a p a t i l k w a l f t f l o l r a o t e t i p l c p r o r a w & t » b i l a d o l e s p o m b a b a a t e o adc an i t a * d o b l * t a r O T E H S O I t a axdxA rao lo k a t a n e a j i a l a ID3 ? A Ef3 3 ( i o h t i a r a o c t n p a c a n s

c l n ) » c a a a a i d c ry jsn u l o i f a n n o rm a l b a a l o o o r m a g « 4 b o l o v a d o r ( b a -9ole m c sSt y a n g t a l k ) d e n d e a t p n c o a p a r h l t a n a t e a k d l& a a * k e = d e a n p c r o o s n -U J J c -c a b J c l r t t f d a r i p o d a d a b i t u r t a r t o n t a I t a » a l a a l n y a J e ao o h at c n sy a ,

l o c a a j a c n f i n a n a i l l n y a d o r o o b a a a i n y a *

J o d i o j a s c a i n i b o r t i t l f c t o lo lc p a d a SWAJC P E W < n l o t be h o o ^c n } b d > p r o s t i r • A j a r c a i n i e a a n j n l t p ad s c a l i a g b a t u n e a n a y a p a o a J ^ p o a o l l l M * 1 « M d a n 1 2 3 5 e o b a f p l d a o a r b a t a n n y t u

. 'e n t a i l fe e pado p c a b i e a r a a n d l a t s ? * a g a r o up ay a d ap af t d lk a t s i r c n t c a t c n g j o a t a " t c c d a a a c c aaJ t o o " < o v o r c a c h t a t s a f o r o o a y c u r } o o l c l n n y a ba b v a :o ad ao n I t a & 2 u a ? k c la c o a c n n y o » cd b a r i u f t a n g d a a " o o c s k o d " k e a d c a a T e a s

t

i o l a h t i s b a l i t a J o c a h a r u o bc rw p a c u a t a k o ad ae n y a a a t lf la f c rto-poti al? t o » » b o i p a d a waJtta p o r j t n j i e n d i b a a t t a a t i d a lG » t i d t i J a y a t&date Q l p l K n l r l » ilf c c ay a <H c h d b a i f c a t a s c • ralbo rt m t an g b o r 'i a o l l d o l c o c c a t a f e t & a a

(18)

- jfc «*

1* O ac o s M la o y i «aa~t u o r c r a a c h t y e n f l t l n b u l k a r e n a a l k a p J u r a a g h a t l -h a t i n y a d e b i t o r , a l a a l n y a k a l a a v a a a t am o i t u

d i t a x n h d a l a a l a a a r l t « n t u t i d a k d e an t e r a e n t u k

j a t a h •

2 « C aaue M a y o r ( o r e r a a o h t ) t a i a t a o e v e r a a o h t y a n g b e n a r -b c n a r t i ­ d a k d a p a t d l h i n d a r i o l a h a a m a l a > H i a a l n y a a e a a o n e i ak an a a l a r a r b e r a a a e k i a a t o n * V a n n k a r a n a b a n -J i r b a a a r l a t i d a k b i » a a e ^ r a a t e a r d ka rm a * h m j r u t k e n a b a n j i r a

Z n i l a h y a n g d i s e b u t o b a o 2 u t an re raac h t l d a a * J a d l s a u n k o a a w l k i t a k o n a l d u a r n o a a o r o r a * a h t y a i t u i O b y a o t i v o O v e r a a c h t I d e a d a n i b -s o l u t O v e n aao h t

Ida* .

P a a g s r t l a B n y a a a k a r o n g b a « a i n * i a t P a d a s a o m a a k a r a a g » a e a u a h i b * x u d l n a a a k a a O T o r a a c h t » b i l * t e l e h d e a g a a p a a -U bah w a f a k t a 1 1 a o a n d l r l t i a & u l , t a o p a a d « t y a c n r e h t a o t l s r f i e i d daad d a ri dfb itu r* Jadi daag

m

fakta tore abut* dob itu r tidak biaa

/

a a a b a t a a l d l r l t o sh a d a p t e r u g i a a .

3 1 1 a a a a a o v a n g B a a g a t a k m d i r l n y a d a l a a k aad aan o v a r n a d i t .B e k a l a h a r o a d a p a t a e a b u k t lk a n n y a d a n g a a a l a a a i -a l a a a a y a n g k c a g k r l t . J a d i ,

a A « y a at iat n p e r l a t i v a a a j a * b a l n a t e n t a a d a o re afBBOfat . O le h k a r n a l t a p a d a v a k t a n a k a r m g d l k a s a l B a l a t l v a O f a r a a o M I d a * d a a S a t y a k

-t l v a O T c r a a c h -t i d e a * E a l a -t -t -t a o r e r e a o h -t l d a a a d a l a h o v a r a a o k -t d a * l a e a a o a a a a a a s m g l t a h a r u a a e a b u k t l k m ba h v a a a g a X * • a a u a t a

t e r J a d i l t a a d a l a h h a l y m g t i d a k d a p a t d l d n g a l o b l h d a t m ln d a a t i ­ d a k d a p a t d l h l n d a r i .

(19)

13

-bazoga pcn£mJaie=a watuk eacc iuh l p orja ijlon c=a$tin jrona fcwapa peno»

hoiairot on tab odteyai" paiascatian tzamaiau

Ke^csa ocaatoa dla yens b oroifa t catlalt ( aboolu) ) » jrolta dales bol?»

»jra aaca cateaU tidak euufStln Ica i tsloJasnoJtcn perjcajlaxnjra ( oioalnjra

bara*e»ya caddx hopsa karcno bcnacoa alca) totapl ole Jafla jrcaa bcaroi-

Sait talc catlclt ( r o lo tlf ) « ya ita borapa cuota koaddia dlccno parjca-

Jlcn c=3 ih dapat fufla dllgitocnaltcn » S stjpl d&asn ffeaa< atsao^ aco»m

Taman ycag ooncat twoar dari flkota/a ol tortratma* nloatajra hanjra barcna

yonfl ffiaaUa homo <H<3atcaa?ica old i ol panjnol oaltcn^onc-Jconycvj crarta-

%ana tin a ol a tea doagon ttb a -tib a olflh pocarintEh dilto2aerfc?i ootn po*>

rotturca yeas olorcn a deacon d lo ts o hatonsa ontok esafjetaa’t o i caata

Eaoan b a roa $8 * 1 caata dco« * # yang caayebablcsn ol boifcatcaa tldQ^c do*

pat ca ia lrttica baaKsmaya topeda oi Barplntsna* Bolcnjutaya es - llck k i»

-ta tln ja o tcntsaa eaoco-esoea orarcaciit lta a ca dlrl * »a £ a t pesdeasaa-

pcwJcnaen fe rn Kaacrerteya acsnrat oaeaaya*

P d a c a a s » R o o ^ t A » o w r e a e h t I t i d lb t t t e w s J c c a S e n e c a j w r i f c a t r a fc a ls ia

y a i f c a p « r t fe o t s J t o fa jm u n t a lc c a c fc a r i. a e s a o t n b a r c n a t c v t s a t a * C a l c a

H e m s t a r t e a t a l < a m m c b * ca fca c n e a c h p a l a p o r l t e a t e n J jt t fm ca ya , e&»

le a a k t b a t a y a k d i c n t a c a c s a b c y s s r g a i t l m g i h c s u o .

Bolaa hal la l bcsn^a howto diM ktlkm bahwa barma tortcata feaaaHta#a»

ttdate raaflkin dHotaeaakdt ( iEjKSJOibtlifca )• lu lled ycaa dlocU at

ObycotlTO Oro«esc&t Idea* 3cAt Ovcrcasht O tycotlvo Xdoo la id * ovovcsobt

dalcn csna oaaocrcng tldate Moa calotoaJaJtta pvaatcal tearcao bcrcafl

tc r ta tc tttok dUu Olkafcieca Otgroottvo, kcrenn oinpopon

(20)

- 0

k a r a n * 1 * dalam ke adaan d i l u a r Jwkuttaaan m arm aia. J o d i dalam h a l I n i

hanya orang tertenta yang tertenta yang tidak dapat melakukan kew aji-i

bannya sedangkan orang la in a u n g k in dapat melakukamiya*

Perbedaan antara gubyektire dan obyektive overmaoht Idee Ia la h I Ka-

Ian obyektire orernsaoht idee genua orang tidak dapat taelakukan keua-

jibannya sedangkan pada gu bjektire overmacht Idee hanya orang tertentu

yang tidak dapat melakalcaa kewaflibannya* Dengan demikian jelea la h b agl k ita dari uraian kita diataa bahwa b ia r jw eeorang debl tar dikatakan atsu. sudah terang dengan nyata dalam keadaan wanpreatafli , namn ada h a l- h a l upaya hokam yang menyebabkan seaeorang dapat dibebaekan d a ri

t a n t u t a n ga nti zu gi sebagal akibat dari s u a t a wanpreatasi*

Itotuk pembahaaan selanjutnya dalam karangan in i didalam bab I I akan ditinjfiu tentang bentuk-bentuk dari wanprestasi. Dengan demikian

oisteoiatik d a ri karangan in i dapat dipahaol leb ih nudah dan seoara terp orin oi kemanakah arah / obyek d a ri aasaran yang k ita bahas menge-

(21)

l6

-JUS

n

b s r t ok S M m d am pa s a W A irpassfA ax

l » f e r f u d o p u * i p * « a t * * i a n a « d l p o r l o k w i s o m a m jl d m t o r fi a fl a p a a o a t i ­

d a l d i p a x l a k a n *

Cairns Bats

y

mu

ham la lu kita tolaii naagatahal tantang a r tl a*a bate* suaa caudal M tara -idipjrimsai 4«agan Scajuglsn ywia ditlalulXjuraya*

S sls* Dab ia t * i t a akan ooablouTtJtan bantuSs-lwW: <U:rl pada jaapr«*-

ta s l llu * dan tcrhasJap w«n pros ta s i Ga;a ul yorluttaa aaaoBjil

• ia r i t o r t ia il a p m xu t t i d a k iU iJ o r lu t a t n a g a a & o i .

K a l i s a h l S a p s t f e a t i l w R t t e n Q a n a i b e n ia ifc^ b fin t u J E w a » p r o e % a a i e e a a r n t &o »

e a t p a n u l i s w

3

» t i g a b o n t u k w e n p r a a t e a i j m l t a i

l « T i i i a k

»mm

aak aX i ( s o u a o l E l a t p r a e a t « r < » ).

S.K e ic pit tat aard

ii&*k

s a b a g a i a o u i a o s t ln y a < n i o * go aa * » r a * o t « r e n i

vsweo«l pssuoataron )•

3«£ejapra0tttard Urlmsoa-fc / tiduJc pada vaictutyra ( s la t tijd ig pr»aatairaflV9*wUl/Varsui«/ooze d r tlto r ia dalaa a r il saqplt ) » Dates a r tl UJak Beapraatoonl aaaa aefcall C g «b e»l S in t praeater® )

i n i <3ap*a1s k ita t s e o lu a OaUa pasal i ^ * J dlaana dlkatakan

t

jMKiggaxrtl*

m.

blaya

$

m gi <!*«

t

me»

s i bexutaag a «t*l*h tfinyatskaa la la i > s n > nubi perikatannya

»

tatep colalaikarmya

,

atwu j it e soaaatu yang har­ as aiU ctlktn

a

ttjx

<litoua1»y#

§

hmyra Oapnt dlbarUoui atau aitauat (Salts

tcOfigcag waleta

jttag,

t«&#h (Sliaapaatenajr*,

(22)

17

purna In i d la ta r dalan paBal 12^2 BW dan Juga manganai ad 3 in i dapat d ilih a t d« lam fa lla l

1238

Btf Paaal 12^2 oengatakan t Jlka p a ri-

katan lta bartujuan uivtttk tidak berbuat sesuatu, naka pifcak yang aanapun jttga yang barbuat berlawanan deigan parikatan, karana

?«l*nggaran itu dan karana itapun B aja, berwajiblah ia akan penggan- tlan b iaya#ragi dan banga. In i b era rtl jik a aaauatu parikatan

dibuaV^ortujuan untok tidak borbuat semiati, kadua belah pihak a tan dangan kata lainp3h©k ycng manapun Juga yang berbuat b arla- wan an dangan parikatan itu > ia divajibkan untuk mengganti biaya*

r a g i dan bunga* Juga mengenai aan^raeteerd tarlaab at ataa tidak pad a vaktunya ia t a l a h ditfiggap la la i* Xni sasual dangan bunyi

pa *a l

1238

BW yang mengatakan t

" 31 beratang adalab la la lt apab ila i* dmgan flurat perintak a t

m

dangan sbuah akta aejenia lta telah dlnyataksn la la l»a tm deal porikatamya s eid lrl»ia la fe jlk a in i nan*tapkan,baiiva s i barfmtang

akan haxus dianggap la la i dangan levalnya vakta yang ditentukan. Dangan mengajukan. paaal-paaal teraetoxt maka dapatlah k ita la b lh

»

■sngarti apa maknanya d a ri bentuk-bentak dari pada vanpraataai itu *

5 a talah k ita neninj*i bentuk-bentuk dari pada vanpreataBi, naka u raian k ita aelanjulnya adalii barklaar dalaa partanyaan s farbadap

Wanpraataai nana diperlu km aommaai dan tidak diperlukan soonaal* Uh.’tak monjavab pertanyaan in i k ita adakan suatu batasab seaentara

tantang d a fin ia i dari sommasi guna dapat suata pagangan untok pa- nlnjeaan leb ih lcn ju t. Pa iu lia mangatahui bahva d efin ia i in i bu-

(23)

aanmaning

f

teguran ) adalahi " een te kennen geven door don echulde-

iech er u n zijn eohuldcnar

t

dat h ij verla n gt de d a d elijke volduning

dor jegena he* aangegane verb intenia of do volduning d ier verb intenia o f oon tijd s tip ti$ kenniageving aangegeren 11 dan kalau diterjeraahkan aeoaxa be baa kira - kira adalah demikian i

19 Sommaei adalah suatu peniberitabuan oleh kredita r kepada debiturnya , bahwa kredita r menghendaki pemoiuhan verb intenia dengan aegera/seketi- ka atau dalan euatu bataa waktu yang diteatukan dalam pemberitahuan itu *.

Dari d © finis i In i dapatlah diambil auata kesimpalan tentang i a i dari pada aoonasi ita aendirl yang te r d ir i dari i

1

, fen tang dasar perolntaan teraebut *

2*Tentang PRESTASI yang dikehendaki oleh kredita r »

3,Tmtang vaktu yang paati » dalam mana debitu r haras oeaprestir*

a*dengan eegera / aeketika » jik a ia defakto ada kenungkinan-

nya ndLaalnya mengenal piutang uang • b*atau dalan suatu bataa uaktu tertenta •

In i harus oufcup / pantaa / red elijk b ag! uaaha meapreatir te goede

troa v artlnya haras mengingat b erat ringannya prestaai itu eendiri*

* >

3©gala aesuatu ita harus dilakuka n oleh kredita r te goede trouw * Tidak dapat dibenarkan

f

kalau

00

mBaal aengaja dila&ukan pada saat deb itor sedang bepergian. limbul tanya

1

Kapankah aomaasi itu diper- iukan ? atau d^igan perkataan la in

1

Terhadap bentak vanprestasi aa- na diperlukan soaaaai ? Untuk

mmj

avab pertanyaan in i untuk jelasnya baiklah aaya hutip is i pa s a l 12^3 BW guna dapat gambaran tentang ka- pan diperlukan soamtasi dan kapan tidak diperlukan » Paaal 12^3 meng- atakan

1

Penggantian biaya » ru gl dan bunga karma tak dipenuhinya

(24)

-- 19

auata peri k»tan , bazulah nu lal diwajlbkan

,

apab ila s i berutang * ae-

telah dinyatakan la la i mejnenuhl perikatannya » tetap wftial^ikmyynyg

f

atau jik a geaiatu yang harua dib eilkan atau dibuatnya » hanya dapat dib e»ik*n atau d itu a t dalam tenggang waktu yang telah d ilampaukannya*

Dua dari kalimat terakhir in i dapat diambil kealmpulan

f

bahwa aonaaal diperlukan b lla wanprestaai ita berbentuk memprestir terla o- b a t / tidak pada waktunya ( n iet tijd ig praeateren ) oaka pada p rin -

sipnya * somaaei eelalu diperlukan * Hengapa somoaei diperlukan t

Dari keterangan diatae audah jela a

f

aebab tanpa adanya somnasi f naka tidak dapat ditunjukkan suatu waktu ». aeaudah mena , deb itar haras d i- anggap berwanpreataai , jik a ia tetap melalalkan kewajibaxmya memprea- tir .

Somaasi merupakan suatu a la t bukum yang diberikan oleh Uhdang-Uadang

kepada kredita r

9

dengan mana krediinr dapat oenentukan b ag! deb itor auatu bataa waktu untuk mempreetlr dan dengan mana kreditu r dapat mem- pexingatkan debltu r t bahwa verb intenia akan terhapua ( ontbinden )

dan atau deb ltu r harua msngganti keruglan kelak # Jika bataa wakta Ita

dillva tka n b eglta aaja*

Jadi jela a la h d la ln l bahwa eommaai merapakan ayarat untuk adanya wan- presta a i. Uralan k ita selanjuiziya adalah mengenai

n

terhadap bentak wanprestasi Dana soomaai tidak diperlukan ?" Dlataa tel ah kita tinjau mengenal wanpreataal yang aeoerlukan eoasaaal

$

dan pada uralan k ita

selanjutnya adalah b erklsar pada wanpreataal yang tidak atmorlukan gomaasi. Dus In i adalah merupakan kebalikan d a ri pada uralan kita se- belum in i* Meraang demikian halnya adakalanya mem©rlukan somaaei untuk aenentukan aeorang debltur dikatakan dalam keadaan wanpreataal dan ada-*

(25)

20 *

In i porla untak ccndapat porhatlca agar tidak tordapat kerlcahon da*

la o Bcaontakan aoaaoran# lta tidak dcagcn aorta aorta dlkatakan talch

colataUccn lemprcstsai# Umuxut hocat Kita » ooecaoi tidak dipariakon

dalc3 hal-hol aebajpi torlkat*

l* lik a dldaloD porjanjian tjla h diayaratkaa

9

bahwa dob ltar tanpa ooo-

caoi 9 eadah dlon^ap dalao kcadoan voaprcstaal •

2«J41ca prcataai haaya dapat dilakocnakan dalao jangka vakta yans tolah d

ditcntu kai

atsx

Jika doncca lacpeunya bataa takta tortcntu » proataai

tidak diporlakaa *

3 « J l k a o i f a t p o r j c n j l a i d e a c o n c o x t d ir ln y a t d a h c a i g a t a k a n a d a n y a v a n -

p r c a t a a l a p a b i l a b a t a c v a k t u n y a t o l a h l a t ^ s a • U i a a l n y a d o o lZ d c n t

t a l a a p o r j c a j l a n t o l a h d l t e a t a k a n A h a c a o c a a t a a t x u c a h a a l o o a l t c a g -

& a l o o k i c n « a k o n t J t a p i o o t o l a h t l b a o a a t n y a » n i c a b b o l a a c ^ l c a a i *

D a la o b a l i n i A h a m a w d J a y a r

gm tt ta$

i •

d chi ta r colakakea cocaata yana bortmtangcn den can kovajibca

iainya ocatrcot*

?*Jito Gobi ta r dcn^an torme-torangaa cangatakca *bahwa ia tidak cca

Qoaprcatooxd *

6 fJika dobitu r tolah eonflafcul bahm ia dalao kocdcan wgiprcataal*

Cloal&ya dob itar congogakcn peda kreditar bahva la tidak colovor

1 0 0 valpca denflen koacnagapcn ram acjitl koragiau

7 # Jika dob itar ocq^rcatooxd a fc» tota pi tidak ocspama (&U3B13 n ila ln ya ).

Sorhcdap coaprcstoord tidak ooc^asna in i Prof*nayor scaapdako antara

dua csoaa kora^icn 1

l»S ro d itir cszdorita koruaica karcna ia ttd a tea ^ ca tssa d acsaota yen#

(26)

a .K rcd ltir csodorlta korttflJL»» • fcsrcna pveatsoi 7 0 0 3 tidak aoc^axna*

Soi d ioota t ?ca ltivo Ccntrcotbrcuk. Dio In 1 ksrcaa kredita r cud oh

dlraglfan « e£ra coeu s i tidak porfcu

JcJi J ole? left poda kita ookaraaa on a a ta i kapea □ occ^ai diporlxtkcn

Sen kopca ooessal tidcfe dipcrSa&ca giaa acocntalcatt ooarcna dabltur

dala a kesdean tsapvcstssl*

2

* g B Q r iL .t e w l- f! B M t w w l. o m s n U t a A f t .

Dale? tiajcnaa k ita aolcnjataya cialcb untak canoiraifccn tcntaaa toori-

ta ori cs tga ia l ocaonlitoit.ScntQna 0 0 1 0 a ( wrcaak ) iotlXch corsaak /

ocaaa b alm Kita poAa tlks* didolca lien pcagotdiuon balaa csapacjral

o r tl toroendiri yam la la dari pada dalaa ils a pcaiotd&aaa alao,

3ob=b ( ecaoa ) cdcnya ▼ crbintcnio / Onci’ocnkoQt cssuxt* ilea

pcnaotcJiacai alco ia ld » rcoh tfoit jrt»a ccnyotoabkm otoaya vcrbintenlo /

ovarocnkcat ita * oodmskm eaaarat pc&aotdbusi hatom ocbab laJch doaa*

ycna essak s&ol C rololijk ©rend) » ya ita acbab scaaapa ucaoorcna ca-

noikattca d i* l, Bchkon n m ru t Ratten * oobab • ita tidck 0c9a dcaa&i

tajucn ( oaioa fin a lio ) .

Bonunt padcpat tollca 1 ooraxik dalaa unfikapca ovorccnkoot condc?

oercaak dalaa pcfial 133? Bu its la in dari pada oorcaak denacn unakapsa

ovarocakoot cot / candor gooorlesfdo ooarzoak . Scdca&kcn. coaiiu t P itlo

ycaa d iocta t donacn oopocak ita eda riwajatnya.

Eobcajrckcn beat para Oarjcpa ycna ocbshca aoal in i je w dipafcai

caba-Sal penakalep ialcfc dari Rcaaui ot^ i Pcraxolo. Scdaagksn P itlo ocadiri dc d a lea caabchca aoal in i ocnaael&l d a d Doaat ooorcna roraa nocara Po-

raaoio. PorSaca - taca jrena dlkcaal afca dlajarkm dalao prcJctck tmfcuo

ia ld t eorscak dori pada ’rerbcateaio. Jodi kolca kita * pozbati-’^a taa«

(27)

• 22 *

d i bukan oyaraenkomat )

a

upaya aa>h ad any a. Dangan damiklan sabuab ovar-

aenkomat « yang orareankomat itu ta rd iri d a ri banyak OYeraankooat f ka- l « i rarbSntania , yang haius maBpunyai aabab b era rti overaenkomatita lta nan^anyal aabab - aabab eebanyak verb in-tenia - verbin tenia yang dl ll^ z tl oleh OTareenkoaat itu . Tatapl laaa-kalamaan , kanudian orang barpabaa la in

9

yaitu tidak rerbintanisnya yang harua mampunyai aabab melalnkan oreraankomatnya*

Paham in i dipa loporl oleh potb iar* Ia maaganjurkan yang dlayaratkan au- paya ada oorzaaknya ovaraankomatnya.

Maaalab hubung«n o^usal in i telah banyak menimbulkan polanik dlkalangan para Sarjana. Banyak dllakukan sorottfi terhadapnasalab in i dan ta ori-

teorlpun dicetuakan.

Senula hubungan sebab aklb at in i men ja d i perhatian terutaoa didalae

h u k a a P id ana dan haaHnya dlterapkan pula dldalan b u k u m perdata » ka-

rena dlanggap banyak pexearaaannya • Tetapi aajalan dangan parkemba*

ngan

11

m

pengatahuan balk didalan hukuv pidana mwipun didalan hukan

perdata p oaaalah hubungan oauaal in i k in i mendudukl tempat taraandlrl dida la o aaslng-aaaing hukun taraabut . ja d i tidak tapat

9

apabila hnkua perdata begltu saja "aangofar ejaran-ajara n tan tang hutungan causal d a ri hukum pldana * sebab ada parbadaan panting antara kaduanya#

Jika s e orang melakukan parbuatan pldana » nata orang i t u dapat dlpida- na

9

tanpa nanghlraokan apakah karana pertwatannya itu orang la in raen- d a rita kerugian ( walaupon biaosnya taetnang dalaa hal daslkian tijabul

*

kexugian ) » Tetapi apabila saseorang melakukan pertoiatan malanggar

hukuft ( dalao bidang perdata ) naka orang Itu barulah dapat dlkatakan

(28)

23

l o o E uk ua p o g d a t a 9 r a n jjk a lc n f c k t a * f a k a t y c n a c o n un jufc k an a d a n y *

hutsangcn o c a a a l » l o t a k n y a c n t a r a y a n g o a t a d e n g an y un ^ loin lob l b

j c a h d o r i p ad a d l d a l a a Uuk ua P l d c n a • P a d a d o l l k « d o l l k L 'a t o r i l l d i

d a l a a B uk uo P i d c n a h an y a p o r 2 a d l p o r t k o a * a p a k a h p o la k a n y a t a l a h b s

-n i t i a l l c c a a k l b a t -o k l b a t e a t a r l e l y e -n s d l m c a a k a i o l o h t f ad a-n s-Uh d a-n fl*

f o t a p l d i d a l o o b a t a a p o * d a t a » buk c n I n i ca j o y e n # p c r l u d l p o r l k s a f

h a x a o p a l a 41 t o l l t i ap ak ah p o r t u a t a n i t a csm y oteiblcan k o r a g l c n * J o d i

p c a a l 1 3 6 5 Btf c c n o y a ra t k n n p u l a ad an y a faubanflan c o b a b * a k l b a t a n t a r a

p o r b u a t a n c o l a n a s a r bufcan d m t o r o f l i a n y e n a t l o b a l * E&nflan k a t a l a i n »

k o m f f l a n i t a h a r u a l a h a o ru p a k a n a k l b a t p o r b a a t a n g s l a n g g a * faukam » ha**

r a a l a h c ax up ak c n o o ba b d a r i p ad a t o x u g l c n 1 1 a «

3 oalnya cotarang t bilakah dapat dikatakan 9 bahwa coeuatu koru<jim

dlcobabkan oleh porbuatan calcacaor fankoa f pada gallboyo depot ooaora

dltanfiokan v apakah korufllcn yang alaaloya d id crlta oloh ol A dioabab-

kaa oloh porbaatan Rolanfigar hukao oloh ol B * fota p i in i henya pada kojadlan^kojodlcn yang oodorhana fjrtmg tidak koaplak oifa ta ya » yenfl b l-

aaanya dapat dengan oogottt atau don&cn eudah dloolocalfcan dencen o«ag»

sunakcn p cabala can don akal oehat • Bacon go rin g ta il ticifcal porbodosn

pcadapat tcntsna aobab caoabab dari matu akibat * walctupun tacpaknya

fokt>*fakta ycna dlhadapi oadah Jolcs » karcna italnh dlbatahksm soata

krltorla a trntak canjawab portcnycen * apakah ca cuata fcsruaian oocsng

b ota l dlcababkan oloh porbaatan * Faaal

136

? Btf kalsa collh at

caancn kata-katanya rapcnya borpc/paaca peda pra mgflapcn aauo dldalao

kchidupcn ochari-b ari $ bahia caloln dapat ditan Juk eata cabab tor ten to

dari caatu poriotiwa* ?otapl did alao fccnyataannya tidck pemah cuata

porla tlva hanya dicsbabken Oloh oata fateto caja » oolalnkaa oloh rang-

(29)

*

»

k a l c a f a k t a - f a k t a o a a a a l y a m Q c n £ jh a a llk a n c u a t i a k l b a t t o r t c a t a •

Ataa dcaar In lla h cako dldaloa abad 19 filo o a fie Zn^aorlo yang barw

naca Jcbn Staart U ill dat oooraia ja r !a t Jorcan iron B ari # co tolah

a op ola ja ri cacoalah la l la la ccoarik koolGpuIcn » bahta aabab dari

pada caati porbaatan / porababaa adalah Uaooluruiicn fakta*fakta oobo-

2aeaya § fcoooluwihan qjrarat«oya?at yang a itla k haxao cdaf antak dapat

cxalcbulfca amta aklbat •Solanjatnya Ton S ari eanflatakon » bahta ape*

b tla oalah catu dlaatara ayarat-ayarat la l tidak ada $ cafea aklbat lta

tidak aksn tlctoul* K arena lta * ok a ootlop ayarat aoxupokan "oon3itlo

olno qsian nax 2 ) uatuk tlebulzyra aklbat ta dl, Jadi c&tlcp ayor©t

dlaacsap oabaaal cabab *

S o a r !

**

o c a d i t i o o ln o c a a n o n * d a r i Ye a S a r i I n i d a p a t d i x a c u o k o a

d o n jp n a l n g k a t d o c l k i c a t Q u o t a h o i a d a l a h c o b a b d a r i c u a t u a k l b a t *

a p a b i l a c fie lb a t i n i t i d a k a k a & t o r J a d i , j l k a a a b a b I t u t i d a k a d a •

J a d i l o t t o o r l o n a c a a l ba n y a k o c b a b d a r t c a a t w a k l b a t « i p a k a h k e n

-o a k v a n s l d a r i t a e r l l a l t S c oa r a o l n g k a t d a p a t d i k a t a k a n t o o r l i n i

t c ? l a 2 a X a a a * f f q p ac an y a t i c a bu l f c a ru g i o n k a r a n a a i a t u p o r b a a t a n t o r**

t c n t a * D i a i t a r a r a a g k a l m f o k t a -f o k t a y e m a o r a p a f c e a o o n d l t l o o l n o

q u a n c a u n t a k t i x b u l a j a k o r a t i o n l t a , t o r d a p a t p u l a f c k t a p o r t u o t sz i

c o l m c f l a r b a k a o • B a l a o h a l d o d k l a n o r o n a y a n # b o r f e a a t t o d l t i d a k

d a p a t d i t a & t & t g a n t l r a j i f J l k a t a r l a l u j c a h c s a a a r l k c b o la k s n a * 1

-d a l a o r e n f i k a i a n k o j a-d laz v »k o j a -dI c n o ca o a l t o r a o b a t *

o o n d l t l o o l n o q a a n c a a o y a r a t t a n p a e a n a t i o d a * ^ o c r l i n i J u g s d i

g q e a k e n t o o r l o o q u l v a l o n o l , k a r c n a t l a p ^ t l a p a y a r a t d lo n c a a p c a c a

(30)

- ay *

?o& 6 tornyata cudah cznaat Jauh bubanflcanyo dcngan p®rt&atannya lta *

la l tidak fa ir oabab torla la csnoari-oari kocalchan* £aka daoi kopata-

tax t porla died aksn pocfeataaen-poobatasaa tor&cdap ta orl la l , Ado yang

ccncaaikckai pocbatacca doclklca * Yana porln dlpoxhatlk6& hanyalah

ocbab jcna paling pontlna aaja* Sbpi opa ukurannya untuk conentakan cate)

yca& pollna pcntlng la l dari aaklaa tony ok aobab f

Ad a y e a # e s n j p n j u r k a n p e n s g a n c a k r i t o r i n o c o b a b y a n a t o r d e k a t ( n a a e t a

o o r e a a k * o c a c a p r o x i e s ) a t s i o o b a b y a o a p a l l n a a l fc l r # X a fg u n t l d o k e

>-c u >-c o k e n 9 t a r o n a >-c n t a r a p o r t a u a t s n >-c o lo n g & o r b u t a o d o n f>-co t t u gla n o a r i n g -

t a l l t o r d a p a t f a k t a - f a k t a l a i n » u G $ &&a iya p o r i o t i v c - p c r i a t i t s a a l o e

a t e a p a r t a a t a n p l h a k k o t i g a *

AiAlmya dlootaokatlnb tio r l cdcquat ( odcqpatlo thaorl ) Tc*oh-tofcok-

nyo Vta Qrioa » £raaor * Bucalln •

ncm rat ta a rl la l 9 ycng dlcatu t Juga paraobajtmadcgaat » caaaata hal

bora dopnt dikatakao eaatu aabab dari cuatu akiabt* apabila ocmrut

pamalacaa canuala dapat dlktra-klrokon lab lb dula « bchwa oobab lta

skcn d llk a tl ©leb aklbat lta * Sari ookicn banyafc fokto? ycna ateen ao-

nlataltaa aklbat # yana dlanggap rolovont # honyalah fdktor ym& e&-

cu rat pcncalaacn camola diporkiraloan oken aonlobulkan aklbat*

J c d l a r e n a y e n fl o a a o r l u k a n p a x t a a t s a o o l o n c j j a r b a k a o b a x a l o b fia p a t

d i p c r t a i u p i n a ja u a b k e n a t a a k o r u g l a n y c n a t l a b u l » a p a b i l a k a n iflic m

I t u a q y o a l c o y a d a p a t d ib a r a p k c ix o y a s a b a g o i a k l b a t p o r t o a t o n n y a *

J c d i p e n d a p a t T o n B u r l I n i b o r t l t i k t o l a k p s d a t a o r l o c a c a l l t a i t , b o b *

m

b a fcu n gs n o c u o a l I t u a d a # b i l a v a i p r o a t a a l l a l b c a a r w b c n a r c m p a ~

k o n a y a r a t b a g i t i c i u l n y o t o r u g i o n l t a # t i d a k p o r d u i l * a p a k a h t i m b a l e

(31)

26

C a r l u r o i c z i k i t a d a l a o h a l t a r o o b a t d l a t a a e a k a k i t a d a p a t e o n r i k

k a o i c ^ a l c a b a h w a t a o r l * t

3

o r l o c n g o n a l o t i x a o l l t a l t i n i c a a g a t b s n y o k p o a g lk t it n g r a

gma

c a n o n t a k m a y a r a t u n t u k t i o b a l n y a o a t a a c b a b * Kakst

d a r i l t d u n t a k t i n j c a o n o o l a n j i t n j r a o k a s k i t a t i n j e a i x a & c a a i b o b o r a -

p a p c n d a p a t t a n t o n g a r t t o c a o a l i t a i t k a r c n a d e n g a n c a c fc o n t a u s k e n h a l

l a l a k a n k i t a l o b l h c a n d a l a a i d a l a a a r t ! d a r i c a x o a & t s l t •

3 « B o bo ro p a p o n d a p a t t a n t o n a a * t i o c a a a l i t o l t ,

D a l a o ba f t lo n i n i k i t a o j u k c a p c n d ap at ^p o t t d ap at p a r a a a r j a n t o n t a n a

p o n & o rt i& n h ubun c sn o c u o a l a i t a r a t a n p r o o t a o i d o b i t u r d a n k e m a i a n

d i p i l m k k r o d l t u r * s o b a f la i c a n a t o l o b d i n r a i k c n d i c a k a bah w a c n t a r a

t c n p r c a t a a i d o b i t u r d o n i t a r u a i c a k r o d i t u r h a t a o c d a bt t t ai f f an e o ba b

a k i b a t # k u ba n g o a c a z u o c n u r u t p o o a l 1 £ W 3W d i a y arat k o n *h a x t t a b o r o i

-f a t la n g c u n -f l d an o a k o t i k a ( o n o i d d o l i j k c n d a d e l i j k ) , I n i b o ra r t i

b l l a o y a r a f t o r & c & a t t i d a k d i p c m b l c a k a d o b i t u r t i d a k a k c a d l & e r t s n a *

Gttna J aw abk an a t s a k o r u g l s n i t t t ,v a l c u p u n w g n p r c a t a a i n y a d ilo T aak at

d o n g a n t i p a d o y a ♦

TTntnk jolcsmjro kaoi kutipkcsa la l poaol iaW By untuk dapat ncnaota*

hui lob lh Joloo apa artinya batuo ada babmgon oaoaal antara uzaproo-

tool dan koxogion yang diticbulkonoya ita • antara la in ecngatakan i

tifthvm jflia hal tidak dipcmihinya porikatm ita dioobabtai fcarcna t i-

ptt da/a oi feoratang * penggantian biaya »ru gi dan tongsa ootodar no-

a<jcnai» kotugicn yens d idorita olcfr d borpiutang dan fcoiuflicn /ona

toXhllong baglnya* hanyalah tord irl otao apa yeng caxupoksn akibat

Ipttflgang dari tak dipenuhiaya poxtkatan* Sari ka liea t torakhir in i

(32)

- 27 *

t o u t i n g b u t o m o c a o c o o a X t o r o o t u t d i u t a a p o r o o a r j c a a t i f l a k a d a k a t a

t j o p c k a t * d l a x t a x a a a r j a c a y e n s c a t s * d c a g o n o a r j a n a y a n # l a i n t a z d a *

p o t p o r f c e d a a a p c a d o p a t d c z t g o n e s n a o j u k a n t o o r l * t o o r i n y u c s n d l r i * c m

-t o r a l a i n d a p a -t l a h k i -t a c a -t a -t c n -t a r a l a i n S i c c a a d e n f l c n -t o o r l 4d a o q u a ~

t o T a v o o r c a k i n & i y ’a # d i c s n a o s n o i a t b o l l c a " S o b v o b a b u n g

-a -a o ^ u o a l i t u o d a * b 1 1 a a o n u r a t p a

-a i o l a o a a a a n u o i a a d u a n y a # r o d o l i J k o w i J a o «

t o l c b d a p a t d l d u g a C9 b o2a c o y a t b a h « a k a r u g i s n l t a t £ c n f i i a k i b a t k m

o i o h w a a p r o a t a o i i n i * I n i d a p a t k i t a l l h a t d a l a o B o o l i r r o a t M X8 F o

-b x u a r l 1927*

Decsna dales caoalah hatanata ocacal la l taloh ccaidHiJkon bonjrok pQ»

loa lk para Sarjcaa* banyulr dllatoJccn oorotan toAcdap B3»

aalah - ea a leh ia i cablnflfla caoinfl-aaoiaa oarjaaa coaootucteD ta orl-

ta orl. ?cdQ ova l eu laiya caoalab bufeunscu sobab oklfeat ln l tsxataca

diXalcncna ahU -eW U tiukun pldana. Totapl Isoa kolnuam h a oil

peno-caan la i akblxnya ditcraskcn Jaca dalao faafeaa pardata fcarcna coroka

botpa&dapa* bobua cntara oa w a l didalan hakaa plduna dan ocuoal

du-la o bukua perdata bat/ok pononaouyra. SotagX cajalcn donasn poj>-

kecbaaaon U a pcngotakucn balk dlkalongan hukua pidcna csapan d i-

doSoQ takaa poxdata csoolab tmtanom ooaaal in i U n i Djcdudukl ta 12-

pat toroendiri dldaloo easslafl-caalng bldnns bufcua torso ta t*

Jadi knxana tc^at kcilcu ada ocacatara talsnaan ( borpcadepat bahwa

a^arca-ajarcn teatsag hataaflca oowjqI la l dari baton pldana dlopo?

boflltu aojo kopada toitaa porda'Ca , aabab bubuncca ecnoal da ri hokoo

pidana dcttfiOQ butungsa oaionl dales hukao pordota ada porbodaai yang

paatina*

(33)

- 38 *■

ta iu dapat dipldcPQ(Jc£l oc3oo*ene#atBi dengan porkatsan la in t

Si3ta ocaoorayj caldaakca portaatcn pldsna* noka oranfi dapat d i

pldtffaatsipa ccnfllndcWtaa* opakrfi karena porbaatsmya Ita atom

la in on d orlta bontglca ( waleafan blaaonjra tlcfeu l tora a iet d o /

lc3 balycna dani&laa ita ). la in halnjra dalao bokaa pexdata»aps»*

b lla ocooorcaa oaleisakcn porfcuatsn calcnfisar bnkna cakn arena

bajulch dapat dlkcnakca ocnJajl ( cangasntl fcomaltn ) atcP dcsar

pcaal 1 3 6 9 Btf dicana <1 lnyatckca 1 Slap poTtaotcn calcnasar hufcaa

yau j cssteaua korudcn kspsdo oaorsna la in * cairajtfem orana jrcna

karcno oalchnya csEorto'Cccn ho*ualcn ita cjnaacntl to)racial tor-

o o b u t .

Duo d la ln l dltckcoksn opabUa parbuatsnnya ita aralafcalkcn tanugl

cn* In i b crortl te&wa dldalca hutcais p cria to, rcnakqicn fokta -*ol>

«a ram aenonjulrteaa adcnya habanaca esooal* lctafcnya cntara yuna

oata dcogca ycnc loin lob ih Jauh dari pada dldalca haKaa pldaaa*

Dalaa daliio-dollk ca torlol hukua pldcna hcnya porla 41

porlkan, opckch ddtar <polakunjra) tolah oeimabaltam aklbat - nkl

b at ca tortol ycfla dirunckczi dales anSons-undoi'i, Sotapl dldaloa

IxoMd paxdata * taka* la l ooja yens parla dlparttao.dlocopina Ita

harua pala d les lld ik i a tea d lto llU apakefr toxufiicn /ana d itto -

btUcca itx dloobabis* oich partuatan ita .

Kalca kita F»rtmttk=a <Jldalc3|kcnyotacmya tidak pornah d a ta pa riotltra heajru dloo&abkan olab oata fafcta paJa>colnln3cBn each rout

kaicn fokta-foktaioodcnakon fekta-fefeta In i Jafla dlgobabkan oleh

(34)

*

29

toxdapat rcngkaian fckta-fa kta oaiaal yang Qcnghtpilkon cuata

cfciU-b at tortarftw AtaO daoor iniltth caka dldalaa acfciU-bed 19 aoorang Ju rist

JToraca Ton Burl cotolah cacpolajarl caoaleh in i 1q3u nenarik Icoolo*

pulcn bchtfa cabab dari pada cuota parcbahan odalah kooolnxahca fakta*

fckta oebolucayakoaoSaxuhQn c<rarat~oyarat , yang catlak haxuo $da*

untuk dapat eanlntalkon suatu akibaj# In i torkonal dengan $2031

GAB-SflJSBZS d a ri .Ten Buri, Sebagai in ti dari taorinya ini,Bcaiga taken i

"Bahwa hubungcs Jjcuoal ita ada»bila wtfiproataoi in i bonax^bcnar

co-rupafcan ST/RAS bagi tiabuOnya k ora glo ita ,tid a k perduli,c?okch “ timbaiayo fcarugian ita dapat/tidak dapat diduga oobolucnya atcx do- ngca pexkataoi la in i korugicn ita f yang scdicnya tidak ckcn tinb a l

oeandainya wanpreataoi in i tidak tarjadiihaiu o dipandang oobagai

aki-bat dari wenpreataol in i ( HE 1? Juni 1932 )

S o l o n J a t n y a T e a

ta xi

a o n g a t a k a n

$

b a h w a a p a b i l a o a l a h o a t a d i c n t a -

r a a y a r a t - o y o r t i n i t i d a k a d o m aka a k i b a t i t a t i d a k a k u a t i n b a l *

K a r o n a i t a * c q k a s e t i c p a y a r a t c a r o p a k a n

,

o e n d i t t o o i n o q u a n o n

u n t u k t i o f e a l n y a a k i b a t t a d i , d u o d e n g a n d a c d k i c a o o t l a p a y a r a t d i a i f f *

g a p a e b a g a l o e b a b « S i n g k a t n y a a d a l a h d o a i k i a n i S u a t u h a l c d o l a h

co~

b a b d a r i c a a t a a k i b a t » a p a b i l a a k i b a t i n i t i d a k a k a n t g r j a d i , J l k a

o e b a b i t a t i d a k a d a . J c d i t o o r i i n i o m g c n a l b a n y a k o o b a b d a r i c u a t a

akibat# Jadi jelca bagi kita dark toori o m s a litelt dari Ton E arl In i

bahwa syorat b ag! tiabalnya korugicn ita adalah dlaobabkd karona wan

prcatctfi ita haiuo ada hubangan oausal dengan tidak mcnghlraakm q?a«*

koh tiabalnya korugicn itu dapat /tiddc dapat diduga oobolaaaya*

Eonuiut pendapat pennlio toori in i torlalu lu ca* tfpaoa*

_ v tia b a l koxagian karcna cuatu porbaatai tertenta»cakn dari ita

Referensi

Dokumen terkait

Penulis mencoba menjawab pertanyaan tersebut dengan metode studi pustaka terhadap berbagai buku- buku dan menguraikannya dalam sub bahasan ulama perempuan; gambaran

Subjek Penelitian Subyek informan dalam penelitian ini ialah orang-orang yang mengetahui, berkaitan dan menjadi pelaku dalam implementasi visi dan misi sekolah dalam membina

Kusrini dan Koniyo Andri, 2007, Tuntunan Praktis Membangun Sistem Informasi Akuntansi dengan Visual Basic Dan Microsoft SQL Server ,Edisi Pertama, Penerbit

Dengan hasil itu diharapkan anggota kelompok PKK lain dapat terangsang untuk mengikuti pelatihan dan penyuluhan serupa dalam rangka mengevaluasi kinerja usahanya ditinjau dari

Dari analisis rata – rata persepsi tertinggi terletak pada indikator ketidak inginan untuk menyebabkan kerugian yang tidak perlu, berdasarkan teori Agustian (2001:57) tersebut

Karsinogenisitas Mengandung karsinogen yang sudah diketahui atau dicurigai Mutagenisitas Menjurus tetapi tidak memadai untuk klasifikasi. Toksisitas reproduktif Produk adalah

Hal ini sesuai dengan peraturan Menteri Pendidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia Nomor 81A Tahun 2013 Tentang Implementasi Kurikulum, dijelaskan bahwa kegiatan

Kelurahan Bonto Atu sudah memiliki satu unit puskesdes dengan tenaga medis satu orang bidan bernama Suryawanti Mile A.Md.Keb, puskesdes berada dibelakang