KITAB UNDANG-UNDANG HUKUM PERDATA EERSTE BOEK VAN PERSONEN BUKU KESATU - ORANG BOOK ONE - INDIVIDUAL EERSTE TITEL BAB I Chapter I

(1)

BURGERLIJK WETBOEK VOOR INDONESIE

KITAB UNDANG-UNDANG HUKUM PERDATA

Indonesian Civil Code

(Afgekondigd bij publicatie van 30 April 1847 S. No. 23).

(Burgerlijk Wetboek voor Indonesie) (Promulgated by publication of April 39 1847 S.NO.23)

EERSTE BOEK VAN PERSONEN BUKU KESATU - ORANG BOOK ONE - INDIVIDUAL

EERSTE TITEL BAB I Chapter I

Van het genot en het verlies der burgerlijke regten

MENIKMATI DAN KEHILANGAN HAK KEWARGAAN

Concerning the enjoyment and the loss of civil rights

Artikel 1 Pasal 1 Article 1

Het genot van burgerlijke regten is onafhankelijk van staatkundige regten (Civ. 7).

Menikmati hak-hak kewargaan tidak tergantung pada hak-hak kenegaraan.

The enjoyment of civil rights is independent of civic rights. (Civ. 7)

Het kind, van hetwelk eene vrouw zwanger is, wordt als reeds geboren aangemerkt, zoo dikwijls deszelfs belang zulks vordert. Dood ter wereld komende, wordt het geacht nooit te hebben bestaan (Civ. 725, 906; G. 16; Bw.348, 489, 758, 836, 899, 1679).

Anak yang ada dalam kandungan seorang perempuan dianggap telah lahir, setiap kali kepentingan si anak menghendakinya. Bila telah mati sewaktu dilahirkan, dia dianggap tidak pernah ada.

The child in the womb of a woman is deemed to have already been born should his interest so requires.

In the event that the child is stillborn, he is deemed to have never existed. (Civ. 725, 906; G.16; Bw.348, 489, 758, 836, 899, 1679)

Geenerlei straf heeft den burgerlijken dood of het verlies van alle burgerlijke regten ten gevolge (G. 167; ISR. 144; Civ. 22v).

Tiada suatu hukuman pun yang mengakibatkan kematian perdata, atau hilangnya segala hak-hak kewargaan.

No punishment will result in a civil death or the loss of any civil rights. (G.167; ISR.144; Civ.22v.)

TWEEDE TITEL BAB II Chapter II

Van de acten van den burgerlijken stand AKTA-AKTA CATATAN SIPIL Concerning the deeds of the civil registry

EERSTE AFDEELING BAGIAN 1 Section 1

Van de registers van den burgerlijken stand in het algemeen

Daftar Catatan Sipil Pada Umumnya Concerning the registers of the civil registry in general

(Gew. S. 16-38 jo. 17-18; 07-205 art. 3* jo. 19-816; 37-595) Behoudens het bepaalde bij art. 10 van de algemeene bepalingen van wetgeving voor Indonesie, bestaan er voor Europeanen in geheel Indonesie registers van geboorten, van huwelijksaangiften, van toestemmingen tot het huwelijk, van huwelijken en echtscheidingen, en van overlijden (Bw. 5; BS. 1).

De ambtenaren, met het houden dier registers belast, worden genaamd ambtenaren van den burgerlijken stand.

Tanpa mengurangi ketentuan dalam Pasal 10 Ketentuan-ketentuan Umum Perundang-undangan di Indonesia, maka bagi golongan Eropa di seluruh Indonesia ada daftar kelahiran, daftar lapor kawin, daftar izin kawin, daftar perkawinan dan perceraian, dan daftar kematian.

Pegawai yang ditugaskan menyelenggarakan daftar-daftar tersebut, dinamakan Pegawai Catatan Sipil.

(Amended by S.16-38 see also 17-18;07-205 art.3 see also 19-816; 37-595) Without prejudice to the stipulations of article 10 of the general regulations of legal provisions for Indonesia, throughout Indonesia there are for Europeans, registers of, births, notifications marriages, consent to marriages, of marriages and divorces, and notification of deaths. (Bw.5; BS.1)

The officials to whom the keeping of the registers is assigned, is referred to as "officials of the civil registry".

De Gouverneur-generaal bepaalt, na het hoog geregtshof te hebben gehoord, bij een afzonderlijk reglement, gegrond op de nederlandsche wettelijke voorschriften omtrent den burgerlijken stand, de plaatsen waar, de personen door wie, en de wijze waarop deze registers gehouden, alsmede hoe de acten ingerigt, en welke vormen daarbij in acht genomen moeten worden. Bij dat reglement worden tevens straffen gesteld op de overtredingen der ambtenaren van den burgerlijken stand, voor zoo ver daarin, bij de wettelijke bepalingen op het strafregt, niet is of

Presiden, setelah mendengar Mahkamah Agung menentukan dengan peraturan tersendiri, tempat dan cara menyelenggarakan daftar-daftar tersebut, demikian pula cara menyusun akta-akta dan syarat-syarat yang harus diperhatikan. Dalam peraturan itu harus dicantumkan juga hukuman-hukuman terhadap pelanggaran-pelanggaran oleh Pegawai Catatan Sipil, sejauh hal itu belum atau tidak akan diatur dengan ketentuan undang-undang hukum pidana.

After having heard the Supreme Court, pursuant to a separate regulation, based upon the Dutch legal requirements pertaining to the Civil Registry, the government will stipulate the locations, the individuals, the manner in which registers are kept, the assortment of deeds, and which format should be taken into consideration. This regulation also sets forth the punishments consequent upon violations by the officials of the civil registry, only to the extent that it has or has not been provided for in the legal provisions of the Penal Code. (Sw. 436,556v; see regulations BS. Europeans,

(2)

zal worden voorzien (Sw. 436, 556v.; zie reglementen BS. Europeanen, Chin., Ind. en Christen-Ind. en noot onder opschr. BS).

Chinese, Indonesians and Christian Indonesians)

TWEEDE AFDEELING BAGIAN 2 Section 2

Van namen en naams- en voornaamsveranderingen

Nama, Perubahan Nama, dan Perubahan Nama Depan

Concerning names and changes of first and last names

Artikel 5a Pasal 5a Article 5a

(Ing. S. 37-595) Wettige en door den vader erkende onwettige kinderen dragen den geslachtsnaam van den vader; onwettige, niet door den vader erkende kinderen, dien van de moeder (Bw. 250v., 255, 256v., 261, 272v., 280, 283v., 306; BS. 41).

Anak sah, dan juga anak tidak sah namun yang diakui oleh bapaknya, memakai nama keturunan bapaknya; anak-anak tidak sah yang tidak diakui oleh bapaknya, memakai nama keturunan ibunya.

(Supplemented by S.37-595) Legitimate and illegitimate children acknowledged by the father carries the family name of the father; illegitimate children not acknowledged by the father carries the family name of the mother. (Bw. 250v., 255, 256v., 261, 272v., 280, 283v., 306; BS.41)

Niemand mag zijnen geslachtsnaam veranderen, of eenen anderen naam bij den zijnen voegen, zonder toestemming van den Gouverneur-generaal (BS. 28, 40; S. 1824-13 art. 2; 1837-11; 67-168 V; 17-12, bl. 384; Bb. 977 jo. 10486, 1246, 2105, 3995, 4134, 5102, 6724, 12482, 13421). (Toeg. S. 37-595) Degeen, wiens geslachtsnaam of voornamen niet bekend zijn, kan eenen geslachtsnaam of voornamen aannemen met toestemming van den Gouverneur-Generaal.

Tak seorang pun diperbolehkan mengganti nama keturunannya, atau menambahkan nama lain pada namanya tanpa izin Presiden. Barang siapa nama tidak dikenal keturunan atau nama depannya, diperbolehkan mengambil suatu nama keturunan atau nama depan, asalkan dengan izin Presiden.

An individual may not change his family name, or add another name, without approval from the Governor General. (BS.28, 40; S.1824-13 art.2; 1837-11; 67-168 par. V; 17-12, pg.384; Bb.977 see also 10486, 1246, 2105, 3995, 4134, 5102, 6724, 12482, 13421) (Supplemented by S.37-595)An individual, whose family or first names are not known, may take a last or first name with the approval of the Governor General.

(Gew. laatstelijk S. 37-595 en 41-370) De verzoeken daartoe kunnen niet worden toegestaan dan na verloop van vier maanden, te rekenen van den dag waarop daarvan in het officieel nieuwsblad zal zijn melding gemaakt (S. 83-192 art. 3; Bb. 7962 jo. 13421).

Permohonan izin untuk itu tidak dapat dikabulkan sebelum habis jangka waktu empat bulan, terhitung mulai hari pemberitaan permohonan itu dalam Berita Negara.

(Amended by S.37-595 and 41-370) Applications for such approval may not be admitted earlier than four months after the date of publication of same in the official newspaper. (S.83-192 art.3; Bb.7962 see also 13421)

(Gew. S. 83-190) Gedurende het tijdvak in het voorgaand art. genoemd, kunnen de belanghebbende partijen bij een verzoekschrift aan den Gouverneur-generaal in te dienen, doen gelden de gronden, waarop zij meenen zich tegen het verzoek te kunnen verzetten (S. 83-192 art. 3).

Selama jangka waktu tersebut dalam pasal yang lalu, pihak-pihak yang berkepentingan diperbolehkan mengemukakan kepada Presiden, dengan surat permohonan, dasar-dasar yang mereka anggap menjadi keberatan untuk menentang permohonan tersebut.

(Amended by S.83-190) During the period of four months referred to in Article 7, the interested parties may oppose an application for approval by filing an application with the Governor General therein stating the reasons for such opposition. (S.83-192 art.3)

(Gew. S. 37-595) Indien in het bij het eerste lid van art. 6 bedoelde geval het verzoek wordt toegestaan, zal het besluit worden overhandigd aan den ambtenaar van den burgerlijken stand van de geboorteplaats van den verzoeker, welke ambtenaar hetzelve in de loopende registers zal inschrijven, en daarvan aanteekening doen op den kant der geboorte-acte (BS. 26).

(Toeg. S. 37-595) Het besluit, waarbij het ingevolge het tweede lid van art. 6 gedane verzoek wordt toegestaan, wordt ingeschreven in de loopende registers van geboorten van de woonplaats van den betrokkene en, in het geval, bedoeld bij art. 43 van het Reglement op het houden der registers van den burgerlijken stand voor de Europeanen, mede aangeteekend op den kant der geboorte-akte.

Bila dalam hal yang dimaksud dalam alinea pertama Pasal 6 permohonan itu dikabulkan, maka surat penetapannya harus disampaikan kepada pegawai catatan sipil di tempat tinggal si pemohon, pegawai mana harus menuliskannya dalam buku daftar yang sedang berjalan, dan membuat catatan tentang hal itu pada margin akta kelahiran si pemohon.

Surat penetapan yang diberikan berkenaan dengan dikabulkannya permohonan yang diajukan menurut alinea kedua Pasal 6, dibukukan dalam daftar kelahiran yang sedang berjalan di tempat tinggal yang bersangkutan dan dalam ha! termaksud Pasal 43 alinea pertama Reglemen tentang Catatan Sipil untuk Golongan Eropa, dicatat pula pada margin akta kelahiran.

(Amended by S. 37-595) The decision, whereby approval referred to in the first paragraph of article 6 is granted is to be submitted to the official of the civil registry at the place of birth of the applicant. The said official records the decision in the current registers and make a note thereof in the margin of the birth certificate. (BS. 26) (Supplemented by S.37-595) The decision whereby approval referred to in the second paragraph of article 6 is granted is to be recorded in the current registers of births in the place of domicile of the relevant party, and in the event referred to in article 43 of the regulation concerning the keeping of registers of the Civil Registry for Europeans, is also to be recorded in the margin of the birth certificate.

(3)

(Toeg. S. 37-595) Bij niet-inwilliging van een verzoek, als bedoeld bij het vorige lid, kan de Gouverneur-Generaal den belanghebbende eenen geslachtsnaam of voornamen verleenen. Met dit besluit wordt gehandeld overeenkomstig het vorige lid.

Jika suatu permohonan tidak dikabulkan seperti yang dimaksud dalam alinea yang lalu, maka Presiden dapat memberikan suatu nama keturunan atau nama depan kepada yang berkepentingan. Surat penetapan mi harus dilakukan sesuai dengan ketentuan pasal yang lalu.

approval is denied, as mentioned in the previous paragraph, the Governor General may provide the interested party with a last or first name. This decision is treated in accordance with the previous paragraph.

(Gew. S. 37-595) De verkrijging van eenen naam overeenkomstig de bepalingen der vier voorgaande artt. zal nimmer kunnen worden aangevoerd tot bewijs van vermaagschapping (Bw. 262; S. 83-192 art. 3).

Diperolehnya suatu nama sesuai dengan ketentuan-ketentuan dalam keempat pasal yang lalu, sekali-kali tidak boleh diajukan sebagal bukti adanya hubungan sanak saudara.

(Amended by S.37-595) The acquisition of a name in accordance with the provisions of the four aforementioned articles may not be submitted as evidence of kinship. (Bw. 262; S.83-192 art.3)

Niemand kan van voornaam veranderen of voornamen bij de zijnen voegen, zonder toestemming van den raad van justitie zijner woonplaats, op daartoe gedaan verzoek, na verhoor van het openbaar ministerie, te verleenen (BS. 40).

Tiada seorang pun diperbolehkan mengubah nama depan atau menambahkan nama depan pada namanya, tanpa izin Pengadilan Negeri tempat tinggalnya atas permohonan untuk itu, setelah mendengar jawaban Kejaksaan.

An individual may not change his first name or add to his first name, without approval of the court at his place of domicile, done at his request, after having heard the prosecution counsel. (BS. 40)

Wanneer de raad de verandering of bijvoeging van voornamen toestaat, zal de uitspraak worden ter hand gesteld aan den ambtenaar van den burgerlijken stand van de geboorteplaats van den verzoeker, welke ambtenaar dezelve in de loopende registers zal inschrijven, en daarvan aanteekening doen op den kant der geboorte-acte (BS. 26).

Bila Pengadilan Negeri mengizinkan penggantian atau penambahan nama depan, maka surat penetapannya harus disampaikan kepada Pegawai Catatan Sipil tempat tinggal si pemohon, dan pegawai itu harus membukukannya dalam daftar yang sedang berjalan, dan mencatatnya pula pada margin akta kelahiran.

If the court admits the change or addition of first names, then the decision is submitted to the official of the Civil Registry at the birth place of the applicant. The said official is to record the decision in the current registers, and is to make note thereof in the margin of the birth certificate. (BS.26)

DERDE AFDEELING BAGIAN 3 Section 3

Van de verbetering der acten van den burgerlijken stand, en van derzelver

aanvulling (S. 1836-16)

Pembetulan Akta Catatan Sipil dan Penambahannya

Concerning the correction of the deeds at the civil registry, and of the supplements thereto

(S.1836-16)

Wanneer geene registers hebben bestaan, of dezelve zijn verloren geraakt, vervalscht, veranderd, verscheurd, vernietigd, verdonkerd of verminkt; wanneer acten daaraan ontbreken, of wanneer in de ingeschrevene acten dwalingen, uitlatingen of andere misslagen hebben plaats gehad, zal zulks grond opleveren tot aanvulling of tot verbetering der registers (BS. 26v., 36; BW. 14, 101; Civ. 99; S. 1854-40 zie BS. 67; Bb. 214).

Bila daftar tidak pernah ada, atau telah hilang dipalsui, diubah, robek, dimusnahkan, digelapkan atau dirusak, bila ada akta yang tidak terdapat dalam daftar itu atau bila dalam akta yang dibukukan terdapat kesesatan, kekeliruan atau kesalahan lain maka hal-hal itu dapat menjadi dasar untuk mengadakan penambahan atau perbaikan dalam daftar itu.

If no registers exist, or if they have been lost, falsified, amended, torn, eliminated, obscured or damaged if deeds are missing, or if deviations, omissions or other errors have taken place in the recorded deeds, then these will provide grounds for the supplementation or modification of the registers. (BS.26v., 36; Bw.14, 101; Civ.99; S.1854-40 see BS.67; Bb.214)

Het verzoek daartoe zal alleen kunnen worden ingeleverd bij den raad van justitie, binnen wiens regtsgebied de registers zijn of hadden behooren te worden gehouden, dewelke, behoudens hooger beroep, na verhoor van het openbaar ministerie en, wanneer daartoe gronden zijn, van de belanghebbende partijen, deswege zal uitspraak doen (Rv. 844v.; Civ. 99).

Permohonan untuk itu hanya dapat diajukan kepada Pengadilan Negeri, yang di daerah hukumnya daftar-daftar itu diselenggarakan atau seharusnya diselenggarakan dan untuk itu Pengadilan Negeri akan mengambil keputusan setelah mendengar kejaksaan dan pihak-pihak yang berkepentingan bila ada cukup alasan dan dengan tidak mengurangi kesempatan banding.

Such request is only to be submitted to the court of justice, within whose legal jurisdiction the registers are located or would have been kept, after having heard the prosecution counsel, provided that the interested parties have grounds for such request and provided that there is no further appeal, the court of justice will issue a decision. (Rv. 844v.; Civ. 99)

Deze uitspraak zal alleen geldig zijn tusschen de partijen, welke dezelve hebben verzocht, of te dier gelegenheid zijn opgeroepen (BW. 1917; Civ. 100).

Keputusan ini hanya berlaku antara pihak-pihak yang telah memohon atau yang pernah dipanggil.

This decision is only effective between the parties, who have appealed for such, or who have been summoned for this event. (Bw. 1917; Civ. 100)

(4)

Alle uitspraken tot verbetering of tot aanvulling van acten, welke in kracht van gewijsde zijn gegaan, zullen door den ambtenaar van den Burgerlijken Stand, dadelijk na derzelver vertoon, in de loopende registers worden ingeschreven, en zal, ingeval van verbetering, daarvan worden melding gemaakt op den kant der verbeterde acte, overeenkomstig de wettelijke bepalingen op het houden der registers van den burgerlijken stand (BS. 26; Rv. 166; Civ. 101).

Semua keputusan tentang pembetulan atau penambahan pada akta, yang telah memperoleh kekuatan tetap, harus dibuktikan oleh Pegawai Catatan Sipil dalam daftar-daftar yang sedang berjalan segera setelah diterbitkan dan bila ada perbaikan hal itu harus diberitakan pada margin akta yang diperbaiki, sesuai dengan ketentuan-ketentuan Reglemen tentang Catatan Sipil.

All decisions for the modification or supplementation of deeds which are legally enforceable will be, immediately after submission, recorded by the official of the Civil Registry in the current registers, and will in the event of modification, be recorded in the margin of the corrected deed, in accordance with the legal regulations concerning the keeping of the registers of the Civil Registry. (BS.26; Rv.166; Civ.101)

DERDE TITEL BAB III Chapter III

Van woonplaats of domicilie TEMPAT TINGGAL ATAU DOMISILI Concerning residence or domicile

Een ieder wordt geacht zijne woonplaats te hebben alwaar hij zijn hoofdverblijf heeft gevestigd (Civ. 102).

Bij gebreke van zoodanige woonplaats, wordt de plaats des werkelijken verblijfs daarvoor gehouden (Rv. 6-7o, 99; Pr. 59, 69-8o).

Setiap orang dianggap bertempat tinggal di tempat yang dijadikan pusat kediamannya. Bila tidak ada tempat kediaman yang demikian, maka tempat kediaman yang sesungguhnya dianggap sebagai tempat tinggalnya.

An individual is deemed to have as his domicile the place he has established his principal residence. (Civ. 102)

In the absence of such residence, the actual location of his residence is to be considered as such domicile. (Rv. 6-7, 99; Pr.59, 69-8)

De verandering van woonplaats zal stand grijpen door de werkelijke woning in eene andere plaats, gevoegd bij het voornemen om aldaar zijn hoofdverblijf te vertigen (Bw. 19, 53v.; Civ. 103; Bb. 960).

Perubahan tempat tinggal terjadi dengan pindah rumah secara nyata ke tempat lain disertai niat untuk menempatkan pusat kediamannya di sana.

An individual's change of domicile takes place by moving the actual residence to another location, and by expressing his intent to establish his principal residence there. (Bw. 19, 53v.; Civ.103; Bb.960)

Dat voornemen wordt bewezen door eene gedane verklaring, zoowel bij het hoofd van het bestuur (den ass.-resident) der plaats welke men verlaat, als bij dat (dien). der plaats waar de woning wordt overgebragt (Bb. 379; Sw. 515; S. 19-573* jis 31-373, 423).

Bij gebreke van verklaring, zal het bewijs van het voornemen uit de omstandigheden worden opgemaakt (Civ. 104v).

Niat itu dibuktikan dengan menyampaikan pernyataan kepada Kepala Pemerintahan, baik di tempat yang ditinggalkan, maupun di tempat tujuan pindah rumah kediaman. Bila tidak ada pernyataan, maka bukti tentang adanya niat itu harus disimpulkan dari keadaan-keadaannya.

Such intent is to be proven by a statement submitted to the head of the government (assistant resident) at the location from which the individual departs, as well as at the location to which the residence is moved. (Bb.379; Sw.515; S.19-573 see also 31-373, 423) In the absence of such statement, proof of intent is to be deduced from the circumstances. (Civ.104v.)

Die tot openbare bedieningen worden geroepen, worden geacht hunne woonplaats te hebben daar waar zij die bedieningen uitoefenen (RO. 21; Rv. 99; Civ. 106).

Mereka yang ditugaskan untuk menjalankan dinas umum, dianggap bertempat tinggal di tempat mereka melaksanakan dinas.

Individuals summoned for public service, is deemed to have their residence where they carry out such service. (RO.21; Rv.99; Civ.106)

(Gew. S. 27-32 jis. 390, 421) Eene getrouwde vrouw, die niet van tafel en bed is gescheiden, heeft geen andere woonplaats dan die van haren man; minderjarigen volgen de woonplaats van dengene hunner ouders, die de ouderlijke magt over hen uitoefent, of van hunnen voogd; meerderjarigen, die onder curatele zijn gesteld, die van hunnen curator (Bw. 106, 207, 211, 242, 298, 301, 383, 452; Civ. 108).

Seorang perempuan yang telah kawin dan tidak pisah meja dan ranjang, tidak mempunyai tempat tinggal lain daripada tempat tinggal suaminya; anak-anak di bawah umur mengikuti tempat tinggal salah satu dan kedua orang tua mereka yang melakukan kekuasaan orang tua atas mereka, atau tempat tinggal wali mereka; orang-orang dewasa yang berada di bawah pengampuan mengikuti tempat tinggal pengampuan mereka.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) A married woman, who is not separated from bed and board, does not have any residence other than that of her husband; minors follow the residence of their parents who exercise their parental authority, or that of their guardians; adults, who are under guardianship, follow the residence of their guardians. (Bw.106, 207, 211, 242, 298, 301, 383, 452; Civ. 108)

(Gew. S. 26-335 jis. 458, 565 en 27-108) Arbeiders hebben behoudens het bepaalde bij het vorige art., hunne woonplaats in het huis hunner werkgevers indien zij bij dezen inwonen (BW. 17-2, 1601a v.; Civ. 109).

Dengan tidak mengurangi ketentuan dalam pasal yang lalu, buruh mempunyai tempat tinggal di rumah majikan mereka bila mereka tinggal serumah dengannya.

(Amended by S.26-335 see also 458, 565 and 27-108) Laborers, pursuant to what is stipulated in the previous article, have their residence in their employers' residence if they reside with them. (Bw.17-2, 1601a v; Civ. 109)

(5)

Artikel 23 Pasal 23 Article 23 Het sterfhuis van een overledene wordt geacht

daar te zijn, alwaar de overledene zijn woonplaats gehad heeft (BW. 1023; Rv. 7, 99; Civ. 110; Weesk. 47).

Yang dianggap sebagai rumah kematian seseorang yang meninggal dunia adalah rumah tempat tinggalnya yang terakhir.

The house where a person passes away is deemed to be his last place of domicile. (Bw. 1023; Rv.7, 99; Civ. 110; Weesk.47)

Het staat aan partijen, of aan eene van haar, vrij, bij eene acte, en tot eene bepaalde zaak, eene andere woonplaats dan hare werkelijke te kiezen.

Die keuze kan zijn algemeen, en strekt zich dan zelfs uit tot de executie; of worden beperkt in dier voege als de partijen, of eene van haar, zal goedvinden. In deze gevallen kunnen de exploiten, dagvaardingen en vervolgingen, bij de acte uitgedrukt of bedoeld, geschieden aan de gekozene woonplaats, en voor den regter dier woonplaats (BW. 1186, 1194; 1393, 1405, 1412; Rv. 8, 13, 85, 99, 106v., 411 443, 461, 477, 504, 533, 550, 561, 594, 597, 601, 606, 655, 662, 666, 729, 816, 860 enz.; Civ. 111).

Dalam suatu akta dan terhadap suatu soal tertentu, kedua pihak atau salah satu pihak bebas untuk memilih tempat tinggal yang lain daripada tempat tinggal yang sebenarnya. Pemilihan itu dapat dilakukan secara mutlak, bahkan sampai meliputi pelaksanaan putusan Hakim, atau dapat dibatasi sedemikian rupa sebagaimana dikehendaki oleh kedua pihak atau salah satu pihak.

Dalam hal ini surat-surat juru sita, gugatan-gugatan atau tuntutan-tuntutan yang tercantum atau termaksud dalam akta itu boleh dilakukan di tempat tinggal yang dipilih dan di muka Hakim tempat tinggal itu.

Parties are entitled, or one of the parties is entitled, pursuant to a deed, and due to specific circumstances to choose a residence other than their actual one.

The choice may be general, and extends even to the execution or is limited in a manner as approved by the parties or one of them. In such event, the writs, summons and warrants, expressed or implied in the deed, is served at the selected place of residence and in the presence of the judge of such location. (Bw.1186, 1194, 1393, 1405, 1412; Rv.8, 13, 85, 99, 106v., 411, 443, 461, 477, 504, 533, 550, 561, 594, 597, 601, 606, 655, 662, 666, 729, 816, 860 etc.; Civ. 111)

Indien het tegendeel niet bij beding is overeengekomen, kan men de voor zich gekozene woonplaats veranderen, mits de nieuwe woonplaats niet verder dan tien palen van de vroegere zij gelegen, en de verandering aan de wederpartij worde beteekend.

Bila hal sebaliknya tidak disepakati, masing-masing pihak boleh mengubah tempat tinggal yang dipilih untuk dirinya, asalkan tempat tinggal yang baru tidak lebih dan sepuluh pal jauhnya dari tempat tinggal yang lama dan perubahan itu diberitahukan kepada pihak yang lain / pihak lawan.

If no agreement to the contrary has been made, an individual may change his selected residence, provided that the new residence is not located further than ten poles from the previous location, and that the counter party must be notified of the change.

VIERDE TITEL BAB IV Chapter IV

Van het huwelijk PERKAWINAN Concerning matrimony

Algemeene bepalingen Ketentuan Umum General provisions

De wet beschouwt het huwelijk alleen in deszelfs burgerlijke betrekkingen (Bw. 81).

Undang-undang memandang soal perkawinan hanya dalam hubungan-hubungan perdata.

The law recognizes a marriage only within the scope of civil relationships. (Bw.81)

EERSTE AFDEELING BAGIAN 1 Section 1

Van de hoedanigheden en voorwaarden, die vereischt worden om een huwelijk te kunnen

aangaan

Syarat-syarat dan Segala Sesuatu yang Harus dipenuhi untuk Dapat Melakukan

Perkawinan

Concerning the qualifications and conditions required to enter into a marriage

De man kan tegelijkertijd slechts met eene vrouw, de vrouw slechts met eenen man door het huwelijk verbonden zijn (Bw. 60-4o, 62, 63-2o, 65, 70-4o, 83, 86, 93, 95v., 493v.; Sw. 279v.; Civ. 147).

Pada waktu yang sama, seorang lelaki hanya boleh terikat perkawinan dengan satu orang perempuan saja; dan seorang perempuan hanya dengan satu orang lelaki saja.

At any one time a man may only be bound to one woman and a woman bound to one man in a marriage. (Bw. 60-4, 62, 63-2, 65, 70-4, 83, 86, 93, 95v., 493v.; Sw.279v.; Civ. 147)

Tot het wezen van het huwelijk wordt de vrije toestemming der aanstaande echtgenooten vereischt (Bw. 61-3o, 62, 63-2o, 65, 83, 87v., 95v., 901; Civ. 146).

Asas perkawinan menghendaki adanya persetujuan bebas dan calon suami dan calon istri.

To enter into a marriage, the voluntary consent of the prospective spouses is required. (Bw. 61-3, 4, 62, 63-2, 65, 861-3, 87v., 95v., 901; Civ.146)

Een jongman de vollen ouderdom van achttien, en eene jonge dochter den vollen ouderdom van vijftien jaren niet bereikt hebbende, mogen geen huwelijk aangaan. De

Laki-laki yang belum mencapai umur delapan belas tahun penuh dan perempuan yang belum mencapai umur lima belas tahun penuh, tidak diperkenankan mengadakan

A man may not enter into marriage until he has reached the age of eighteen years and a woman may not enter into marriage until she has reached the age of fifteen years. The

(6)

Gouverneur-generaal kan echter, om gewichtige redenen, dit verbod door het verleenen van dispensatie opheffen (Gw. 71; ISR. 43; Bw. 61-4o, 62, 63-2o, 65, 83, 89; BS. 55, 61; Bb. 13416; Civ. 144v.; W. en B. II-283).

perkawinan. Namun jika ada alasan-alasan penting, Presiden dapat menghapuskan larangan ini dengan memberikan dispensasi.

President may, however, for significant reasons, remove this prohibition by granting a dispensation. (Gw.71; ISR.43; Bw.61-4, 62, 63-2, 65, 83, 89; BS. 55, 61; Bb.13416; Civ.144v.; W. and B.II-283)

Het huwelijk is verboden tusschen alle personen, die elkander bestaan in de opgaande en nederdalende linie, het zij doorwettige, het zij door onwettige geboorte, of door aanhuwelijking; en in de zijdlinie tusschen broeder en zuster, wettige of onwettige (Bw. 61-4o, 62, 63-2o, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 290, 295, 297; Civ. 161v).

Perkawinan dilarang antara mereka yang satu sama lainnya mempunyai hubungan darah dalam garis ke atas maupun garis ke bawah, baik karena kelahiran yang sah maupun karena kelahiran yang tidak sah, atau karena perkawinan; dalam garis ke samping, antara kakak beradik laki perempuan, sah atau tidak sah.

Marriage is prohibited between individuals who are related lineally, either by legitimate or illegitimate birth or due to marriage; and between brother and sister, legitimate or not. (Bw. 61-4, 62, 63-2, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 290, 295, 297; Civ. 161v.)

Ook is het huwelijk verboden:

1o. (Gew. S. 41-370) tusschen schoonbroeder en schoonzuster, wettige of onwettige, tenzij de echtgenoot, die de zwagerschap deed ontstaan, is overleden of, op grond van diens afwezigheid aan den achtergebleven echtgenoot door den regter vergunning is verleend een ander huwelijk aan te gaan; 2o. tusschen oom of oud-oom en nicht of achter-nicht, mitsgaders tusschen moei of oud-moei en neef of achterneef, wettige of onwettige (Bb. 3122).

De Gouverneur-generaal kan, om gewigtige redenen, het verbod, in dit artikel vervat, door het verleenen van dispensatie, opheffen (Gw. 71; ISR. 43; Bw. 29, 61-4o, 62, 63-2o, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 295, 297; Civ. 162-164; Bb. 3122, 13416, 13603).

Juga dilarang perkawinan:

1. antara ipar laki-laki dan ipar perempuan, sah atau tidak sah, kecuali bila suami atau istri yang menyebabkan terjadinya periparan itu telah meninggal atau bila atas dasar ketidakhadiran si suami atau si istri telah diberikan izin oleh Hakim kepada suami atau istri yang tinggal untuk melakukan perkawinan lain;

2. antara paman dan atau paman orang tua dengan kemenakan perempuan kemenakan, demikian pula antara bibi atau bibi orang tua dengan kemenakan laki-laki kemenakan, yang sah atau tidak sah. Jika ada alasan-alasan penting, Presiden dengan memberikan dispensasi, berkuasa menghapuskan larangan yang tercantum dalam pasal ini.

The following marriages are prohibited: 1. (Amended by S.41-370) between brother-in-law and sister-in-brother-in-law, legitimate or illegitimate, unless the spouse by virtue of whom these persons became related as brother-in-law and sister-in-law, is deceased or, because of his absence the surviving spouse has been issued approval by a judge to enter into another marriage;

2. between uncle or great-uncle and niece or great-niece, also between aunt or great-aunt and nephew or great-nephew, legal or illegal. (Bb3122) The Governor General may, for important reasons, remove the prohibition set forth in this article by granting dispensation (Gw.71; ISR.43; Bw.29, 61-4, 62, 63-2, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 295, 297; Civ. 162-164; Bb.3122, 13416, 13603)

Een persoon, die bij regterlijk vonnis van overspel is overtuigd, mag nimmer met den medepligtige aan dat overspel in het huwelijk treden (Bw. 61-4o, 62, 63-2o, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 209; Civ. 298).

Seseorang yang dengan keputusan pengadilan telah dinyatakan melakukan zina, sekali-kali tidak diperkenankan kawin dengan pasangan zinanya itu.

An individual who has been found by a court to have committed adultery, may never enter into matrimony with the partner in such adultery. (Bw. 61-4, 62, 63-2, 65, 83, 90, 93, 95v., 98, 209; Civ. 298)

(Gew. S. 23-31) Tusschen personen, wier huwelijk is ontbonden, overeenkomstig het bepaalde in art. 199, 3o’of 4o, kan niet ten tweede male een huwelijk worden gesloten, dan nadat een jaar is verstreken, sedert de ontbinding van hun vorig huwelijk is ingeschreven in de registers van den burgerlijken stand.

Een verder huwelijk tusschen dezelfde, personen is verboden (Bw. 61-4o, 62, 63-2o, 65, 83, 90, 93, 199, 207v., 232a, 268, 493; Civ. 295).

Antara orang-orang yang perkawinannya telah dibubarkan sesuai dengan ketentuan Pasal 199 ayat 3 atau 4, tidak diperbolehkan untuk kedua kalinya dilaksanakan perkawinan kecuali setelah lampau satu tahun sejak pembubaran perkawinan mereka yang didaftarkan dalam daftar Catatan Sipil. Perkawinan lebih lanjut antara orang-orang yang sama dilarang.

(Amended by S.23-31) Individuals whose marriage has been dissolved in accordance with that which is stipulated in article 199, 3 or 4, may not enter into matrimony for the second time until one year has elapsed after the date on which the dissolution of their previous marriage is recorded in the registers of the Civil Registry. A further marriage between the same individuals is prohibited. (Bw.61-4, 62, 63-2, 65, 83, 90, 93, 199, 207v., 232a, 268, 493; Civ.295)

Eene vrouw kan geen nieuw huwelijk aangaan, dan na verloop van driehonderd dagen na de ontbinding van het vorige huwelijk (Bw. 61-4o, 62, 63-2o, 64v., 71-4o, 83, 99, 252, 494v.; Civ. 228, 296).

Seorang perempuan tidak diperbolehkan melakukan perkawinan baru, kecuali setelah lampau jangka waktu tiga ratus hari sejak pembubaran perkawinan yang terakhir.

A woman may not enter into a new marriage earlier than three hundred days following the dissolution of the previous marriage. (Bw. 61-4, 62, 63-2, 64v., 71-61-4, 83, 99, 252, 494v.; Civ. 228, 296)

(7)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Voor het aangaan van een huwelijk behoeven minderjarige echte kinderen de toestemming hunner ouders. Indien slechts een der ouders toestemming heeft verleend en de andere van de ouderlijke magt of van de voogdij over het kind is ontzet, is evenwel de raad van justitie, binnen wiens gebied de woonplaats van het kind is gelegen, op diens verzoek bevoegd het verlof tot het aangaan des huwelijks te verleenen, na verhoor of behoorlijke oproeping van hen, wier toestemming vereischt wordt, mitsgaders van de bloedverwanten of aangehuwden. Indien een der ouders overleden is of zich in de onmogelijkheid bevindt zijnen wil te verklaren, wordt alleen de toestemming van den anderen der ouders vereischt (Bw. 37, 40v., 49, 61-1o, 71-2o, 5o, 83, 91, 151, 299v., 330, 424, 458, 901; BS. 61-4o; Civ. 850).

Untuk melaksanakan perkawinan, anak sah di bawah umur memerlukan izin kedua orang tuanya. Akan tetapi bila hanya salah seorang dan mereka memberi izin dan yang lainnya telah dipecat dan kekuasaan orang tua atau perwalian atas anak itu, maka Pengadilan Negeri di daerah tempat tinggal anak itu, atas permohonannya, berwenang memberi izin melakukan perkawinan itu, setelah mendengar atau memanggil dengan sah mereka yang izinnya menjadi syarat beserta keluarga sedarah atau keluarga-keluarga semenda. Bila salah satu orang tua telah meninggal atau berada dalam keadaan tak mampu menyatakan kehendaknya, maka izin cukup diperoleh dan orang tua yang lain.

(Amended by S. 27-31 see also 390, 421) Approval of the parents is required for a marriage between minor legitimate children. If only one of the parents has granted his or her approval and the other parent has been deprived of his or her parental authority or guardianship over the child, then the court of justice, within whose jurisdiction the child's residence is located, is authorized, at his or her request, to extend approval for the marriage after having heard, or following proper summons of those whose approval is required including next-of-kin or relatives by marriage. In the event that one of the parents is deceased or is incapable of expressing his intent, then only the approval of the other parent will be required. (Bw.37, 40v., 49, 61-1, 71-2, 5, 83, 91, 151, 299v., 330, 424, 458, 901; BS.61-4; Civ.850)

(Gew. S. 27-31 jis 390, 421) Behalve de toestemming, vereischt volgens het voorgaande art., behoeven minderjarige echte kinderen, indien een ander dan de vader of de moeder de voogdij over hen uitoefent, nog de toestemming van den voogd of, wanneer het een huwelijk geldt met dezen of met een van diens bloedverwanten in de regte linie, die van den toezienden voogd.

Indien de voogd of toeziende voogd of de van de ouderlijke magt of van de voogdij over het kind ontzette, vader of moeder toestemming weigert of zich niet verklaart, is het tweede lid van het voorgaande art. van toepassing, mits de ouders, voor zoover zij niet van de ouderlijke magt of van de voogdij over het kind zijn ontzet, toestemming hebben, verleend (Bw. 42, 49, 62, 71-2o, 5o, 83v., 91, 151, 424, 901; BS. 61-4o; Civ. 150).

Selain izin yang diharuskan dalam pasal yang lalu, anak-anak sah yang belum dewasa memerlukan juga izin dan wali mereka, bila yang melakukan perwalian adalah orang lain daripada bapak atau ibu mereka; bila izin itu diperbolehkan untuk kawin dengan wali itu atau dengan salah satu dan keluarga sedarahnya dalam garis lurus, diperlukan izin dan wali pengawas.

Bila wali atau wali pengawas atau bapak atau ibu yang telah dipecat dan kekuasaan orang tua atau perwaliannya, menolak memberi izin atau tidak dapat menyatakan kehendaknya, maka berlakulah alinea kedua pasal yang lalu, asalkan orang tua yang tidak dipecat dan kekuasaan orang tua atau perwaliannya atas anaknya telah memberikan izin itu.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) In addition to the approval required in accordance with Article 35 above, where minor legitimate children are under the guardianship of someone other than their father or mother, approval of such guardian is required or if the marriage is to be entered into with the guardian or one of the guardian's blood relatives in a direct line, approval from a supervisory guardian is required. If the guardian or supervisory guardian or the father or mother whose parental or guardianship rights have been removed refuse to grant their approval or fail to express their wishes, then the second paragraph of the aforementioned article will apply, unless the parents, to the extent that their parental or guardianship rights have not been removed, have granted their approval. (Bw. 42, 49, 62, 71-2, 5, 83v., 91, 151, 424, 901; BS.61-4; Civ.150)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Indien de vader en de moeder beiden overleden of in de onmogelijkheid zijn hunnen wil te verklaren, wordt ieder van hen vervangen door zijne ouders, voor zoover zij in leven zijn en zich niet in gelijke onmogelijkheid bevinden. Wanneer een ander dan de genoemde personen de voogdij over de minderjarigen uitoefent, behoeven dezen in het geval, bedoeld in het voorgaande lid, nog de toestemming van den voogd of den toezienden voogd naar de onderscheiding in het voorgaande artikel gemaakt.

Het tweede lid van art. 35 is van toepassing, indien tusschen degenen, wier toestemming volgens het eerste of het tweede lid van dit art. vereischt wordt, verschil van gevoelen bestaat of een of meer zich niet verklaren (BW. 49, 62, 71-2o, 5o, 83v., 91, 151, 424, 497, 901; BS. 61-4o; Civ. 150).

Bila bapak atau ibu telah meninggal atau berada dalam keadaan tidak mampu menyatakan kehendak mereka, maka mereka masing-masing harus digantikan oleh orang tua mereka, sejauh mereka masih hidup dan tidak dalam keadaan yang sama.

Bila orang lain daripada orang-orang yang disebut di atas melakukan perwalian atas anak-anak di bawah umur itu, maka dalam hal seperti yang dimaksud dalam alinea yang lalu, si anak memerlukan lagi izin dari wali atau alinea dua pasal ini ada perbedaan pendapat atau wali pengawas, sesuai dengan perbedaan kedudukan yang dibuat dalam pasal yang lalu. Alinea kedua Pasal 35 berlaku, bila antara mereka yang izinnya diperlukan menurut alinea satu atau alinea dua pasal ini ada perbedaan pendapat atau bila salah satu atau lebih tidak menyatakan pendiriannya.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421). If the father and the mother are both deceased or are incapable of expressing their intent, then each of them is replaced by their parents, to the extent that they are still alive and are not similarly incapable. If somebody other than the aforementioned individuals holds guardianship, then the minors, in the circumstances mentioned in the previous paragraph, still require the approval of the guardian or supervising guardian in accordance with the distinction made in the previous article. The second paragraph of article 35 will apply, if, those persons, whose approval is required pursuant to the first or second paragraph of this article, differ in opinion or if one or more do not express their opinion. (Bw. 49, 62, 71-2, 5, 83v., 91, 151, 424, 497, 901; BS 61-4; Civ. 150)

(8)

en de moeder mitsgaders de grootvaders en grootmoeders ontbreken, of wanneer zij zich allen in de onmogelijkheid bevinden om hunnen wil te verklaren, kunnen echte kinderen, zoolang zij minderjarig zijn, geen huwelijk aangaan, zonder de toestemming van hunnen voogd en hunnen toezienden voogd. Indien zoowel de voogd als de toeziende voogd of een van beiden weigeren de toestemming te geven of zich niet verklaren, is de raad van justitie, binnen wiens gebied de woonplaats des minderjarigen is gelegen, op verzoek van den minderjarige bevoegd het verlof tot het aangaan des huwelijks te verleenen, na verhoor of behoorlijke oproeping van den voogd en den toezienden voogd mitsgaders van de bloedverwanten of aangehuwden (Bw. 39, 49, 61-2o, 63, enz.; Civ. 160; Sw. 524).

anak tidak ada, atau bila mereka semua berada dalam keadaan tak mampu menyatakan kehendak mereka, anak sah yang masih di bawah umur tidak boleh melakukan perkawinan tanpa izin wali dan wali pengawasnya.

Bila baik wali maupun wali pengawas, atau salah seorang dari mereka, menolak untuk memberi izin atau tidak menyatakan pendirian, maka Pengadilan Negeri di daerah tempat tinggal anak yang masih di bawah umur, atas permohonannya berwenang memberi izin untuk melakukan perkawinan, setelah mendengar atau memanggil dengan sah wali, wali pengawas dan keluarga sedarah atau keluarga semenda.

father, mother, grandfather and grandmother are absent, or if they are incapable of expressing their wishes, then the legitimate children, to the extent that they are still minors, may not enter into matrimony, without the approval of their guardian and their supervising guardian. In the event that the guardian and the supervising guardian or either one of them refuses to grant approval or declare themselves, then at the request of the minors, the court of justice, within whose jurisdiction the residence of the minors is located, is authorized to grant permission for the marriage, after having heard or after having properly summoned the guardian, the supervising guardian, the blood relatives and the relatives by marriage. (Bw. 39, 49, 61-2, 63. etc.; Civ. 160; Sw.524)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Natuurlijke wettiglijk erkende kinderen kunnen, zoolang zij minderjarig zijn, geen huwelijk aangaan zonder de toestemming van den vader en de moeder, door wie zij erkend zijn, voor zoover beiden of een van beiden in leven zijn en zich niet buiten de mogelijkheid bevinden om hun wil te verklaren.

Indien bij het leven van den vader of de moeder, door wie zij erkend zijn, een ander dan deze de voogdij over hen uitoefent, behoeven zij bovendien de toestemming van den voogd of, wanneer het een huwelijk geldt met dezen of met een van diens bloedverwanten in de regte linie, die van den toezienden voogd.

Indien bij verschil van gevoelen tusschen hen, wier toestemming volgens het eerste en het tweede lid vereischt wordt, een of meer weigeren die te geven, of indien een of meer zich niet verklaren, is de raad van justitie, binnen wiens gebied de woonplaats des minderjarigen is gelegen, bevoegd op verzoek van den minderjarige het verlof tot het aangaan van het huwelijk te verleenen, na verhoor of behoorlijke oproeping van hen, wier toestemming wordt vereischt.

Indien zoowel de vader als de moeder, door wie de minderjarige is erkend, hetzij overleden, hetzij buiten de mogelijkheid mogten zijn om hun wil te verklaren, wordt de toestemming vereischt van den voogd en den toezienden voogd.

Indien beiden of een van beiden weigeren de toestemming te geven, of zich niet verklaren, is art. 38, 2de lid, toepasselijk, met uitzondering van het daar bepaalde omtrent bloedverwanten of aangehuwden.

Anak luar kawin yang diakui sah, selama masih di bawah umur, tidak boleh melakukan perkawinan tanpa izin bapak dan ibu yang mengakuinya, sejauh kedua-duanya atau salah seorang masih hidup dan tidak berada dalam keadaan tak mampu menyatakan kehendak mereka.

Bila semasa hidup bapak atau ibu yang mengakuinya orang lain yang melakukan perwalian atas anak itu, maka harus pula diperoleh izin dari wali itu atau dan wali pengawas bila izin itu diperlukan untuk perkawinan dengan wali itu sendiri atau dengan salah seorang dan keluarga sedarah dalam garis lurus.

Bila terjadi perselisihan pendapat antara mereka yang izinnya diperlukan menurut alinea pertama dan kedua, dan salah seorang atau lebih menolak memberi izin itu, maka Pengadilan Negeri di daerah hukum tempat tinggal anak yang di bawah umur itu, atas permohonan si anak, berkuasa memberi izin untuk melakukan perkawinan, setelah mendengar atau memanggil dengan sah mereka yang izinnya diperlukan. Bila baik bapak ataupun ibu yang mengakui anak di bawah umur itu telah meninggal atau berada dalam keadaan tidak mampu menyatakan kehendaknya, diperlukan izin dari wali dan wali pengawas.

Bila kedua-duanya atau salah seorang menolak untuk memberi izin, atau tidak menyatakan pendirian, maka berlaku Pasal 38 alinea kedua, kecuali apa yang ditentukan di situ mengenai keluarga sedarah atau keluarga semenda.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) Legally acknowledged illegitimate children, may not, while they are still minors, enter into marriage without the approval of the father and mother, by whom they have been acknowledged, to the extent that both or one of them are still alive and are capable of expressing their wishes. If, during the life of the father or the mother, by whom they have been acknowledged, somebody other than the father or mother assumes a role as their guardian, then they will require the approval of the guardian, or in the event that it concerns a marriage to him or one of his blood relatives in the direct line, then the approval of the supervising guardian is required. In the event of a difference of opinion between those whose approval is required pursuant to the first and second paragraphs, and one or more refuse to grant such approval, or one or more do not declare themselves, then the court of justice, within whose jurisdiction the residence of the minors is located, is authorized, at the request of the minor, to grant permission to enter into the marriage, after having heard or having properly summoned those whose approval is required. In the event that the father as well as the mother, by whom the minor is acknowledged, are either deceased, or incapable of expressing their wishes, then the approval of the guardian and the supervising guardian is required. If one or both refuse to grant approval, or do not declare themselves, then the second paragraph of article 38 will apply, with the exception of whatever has been stipulated regarding blood relatives or relatives by marriage.

(Gew. S. 27-31 jis 390, 421) Natuurlijke doch niet erkende kinderen kunnen, zoolang zij minderjarig zijn, geen huwelijk aangaan zonder toestemming van hunnen voogd en

Anak tidak sah yang tidak diakui, tidak boleh melakukan perkawinan tanpa izin wali atau wali pengawas, selama ia masih di bawah umur. Bila kedua-keduanya, atau salah seorang, menolak untuk memberikan izin atau

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) Illegitimate children who are not acknowledged while still minors, is not enter into marriage without the approval of their guardian or supervising guardian. If one or

(9)

hunnen toezienden voogd.

Indien beiden of een van beiden weigeren de toestemming te geven of zich niet verklaren, zal de raad van justitie, binnen wiens gebied de woonplaats des minderjarigen is gelegen, op verzoek van den minderjarige, het verlof daartoe kunnen verleenen, na verhoor of behoorlijke oproeping van den voogd en toezienden voogd (Sw. 524).

untuk menyatakan pendirian, Pengadilan Negeri di daerah hukum tempat tinggal anak yang masih di bawah umur itu, atas permohonannya, berkuasa memberikan izin untuk itu, setelah mendengar atau memanggil dengan sah wali atau wali pengawas si anak.

both refuse to grant approval or do not express their wishes, then at the request of the minor, the court of justice, within whose jurisdiction the residence of the minors is located is grant approval thereof, after having heard or having properly summoned the guardian and supervising guardian. (Sw. 524)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) De beschikkingen der raden van justitie in de gevallen, in de voorgaande zes artikelen bedoeld, worden zonder vorm van geding gegeven. Die beschikkingen zijn, hetzij de gevraagde toestemming verleend, hetzij die geweigerd worde, aan geen hooger beroep onderhevig. (Gew. S. 27-456) De verhooren van hen, wier toestemming vereischt wordt, bedoeld in de voorgaande zes artt., kunnen, indien de te hooren personen, woonachtig zijn of verblijf houden buiten de afdeeling, waarin de raad van justitie is gevestigd, worden opgedragen aan den residentierechter dan wel het hoofd van het plaatselijk bestuur van hun woon- of verblijfplaats, welke ambtenaar het deswege op te maken proces-verbaal aan den raad van justitie zal doen toekomen. De oproeping van hen wier toestemming vereischt wordt, geschiedt op de wijze als ten aanzien van toestemming vereischt wordt, geschiedt op de wijze als ten aanzien van bloedverwanten en aangehuwden in art. 333 is bepaald. Zij kunnen zich evenals dezen op de in art. 334 vermelde wijze laten vertegenwoordigen.

Penetapan-penetapan Pengadilan Negeri dalam hal-hal yang termaksud dalam enam pasal yang lalu, diberikan tanpa bentuk hukum acara. Penetapan-penetapan itu, baik yang mengabulkan permohonan izin, maupun yang menolak, tidak dapat dimohonkan banding.

Mendengar mereka yang izinnya diperlukan seperti yang termaksud dalam enam pasal yang lalu. bila mereka bertempat tinggal di luar kabupaten tempat kedudukan pengadilan negeri itu, boleh dilimpahkan kepada Pengadilan Negeri di tempat tinggal atau tempat kedudukan mereka, Pengadilan Negeri mi akan menyampaikan berita acaranya kepada Pengadilan Negeri yang disebut pertama. Pemanggilan mereka yang izinnya diperlukan. dilakukan dengan cara seperti yang ditentukan dalam Pasal 333 tentang keluarga sedarah dan keluarga semenda. Mereka yang disebut pertama, ataupun mereka yang disebut terakhir, boleh mewakilkan diri dengan cara seperti yang tercantum dalam Pasal 334.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) The judgments of the court of justice in the circumstances mentioned in the previous six articles, is passed without any form of legal procedure. The judgments is not, regardless of whether approval is granted or refused, be subject to further appeal. (Amended by S.27-456) The hearings of those whose approval is required, as mentioned in the previous six articles, is, if the persons being heard are located or reside outside the area in which the court of justice is established, be assigned to the residential judge and head of the local government (the assistant resident)of their location or residence. Such residential judge and head of local government (the assistant resident) is designate the official who is provide the minutes to the court of justice. The summoning of those whose approval is required, is take place in the manner stipulated in article 333 in respect of blood relatives and relatives by marriage. They may also be represented in the manner stipulated in article 334.

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Echte kinderen, die meerderjarig zijn, doch den vollen ouderdom van dertig jaren nog niet hebben bereikt zijn insgelijks verplicht om tot het aangaan van een huwelijk de toestemming van hunnen vader en hunne moeder te verzoeken.

Wanneer zij die toestemming niet hebben bekomen, kunnen zij de tusschenkomst inroepen van den raad v. justitie hunner woonplaats, en zulks met inachtneming der bepalingen van de volgende artt (Civ. 151v).

Anak sah yang telah dewasa, tetapi belum genap tiga puluh tahun, juga wajib untuk memohon izin bapak dan ibunya untuk melakukan perkawinan. Bila ia tidak memperoleh izin itu, Ia boleh memohon perantaraan Pengadilan Negeri tempat tinggalnya dan dalam hal itu harus diindahkan ketentuan-ketentuan dalam pasal-pasal berikut.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) Legitimate children who are no longer minors, but have not reached the age of thirty years must also seek the approval of their parents in order to enter into matrimony. In the event that they are unable to obtain such approval, they may appeal to the court of justice at their place of domicile, for it's intervention, having regard to the provisions of the following articles. (Civ. 151v.)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Binnen den tijd van drie weken of zoodanigen anderen termijn als de raad van justitie noodig zal oordeelen, te rekenen van den dag, waarop het verzoekschrift is ingediend, zal de raad voor zich doen verschijnen den vader en de moeder, mitsgaders het kind, ten einde hun in eene zitting met gesloten deuren alle zoodanige vertoogen de doen als hij in hun wederzijdsch belang zal oirbaar achten. Van de verschijning van partijen zal een proces-verbaal worden opgemaakt zonder daarbij de redenen op te geven, welke door haar over en weder zijn aangevoerd (Civ. 154v).

Dalam waktu tiga minggu, atau dalam jangka waktu yang lain jika dianggap perlu oleh Pengadilan Negeri, terhitung dari hari pengajuan surat permohonan itu, Pengadilan harus berusaha menghadapkan bapak dan ibu, beserta anak itu, agar dalam suatu sidang tertutup kepada mereka diberi penjelasan-penjelasan yang dianggap berguna oleh pengadilan demi kepentingan masing-masing. Mengenai pertemuan pihak-pihak tersebut harus dibuat berita acara tanpa mencantumkan alasan-alasan yang mereka kemukakan.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) Within a period of three weeks or such other period that the court of justice deems appropriate, effective from the date on which the letter of request is filed, the court will summon the father, mother and child, to inform them in private of that which it deems to be honorable and in their mutual interest. Minutes is to be drafted and include details of appearances by the parties but is exclude details of the arguments submitted by the various parties. (Civ. 154v.)

(10)

(Ge. S. 27-31 jis. 390, 421) Indien noch de vader noch de moeder verschijnt, zal tot het huwelijk worden overgegaan op de vertooning der akte, waaruit van die niet-verschijning blijkt.

Bila baik pihaknya maupun ibunya tidak hadir, perkawinan dapat dilangsungkan dengan penunjukan akta yang memperlihatkan ketidakhadiran itu.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) In the event that neither the father nor the mother makes an appearance, the marriage will proceed on the basis of the presentation of the deed which details the non-appearance.

Indien het kind niet verschijnt, kan het huwelijk niet worden voltrokken, zonder een hernieuwd verzoek tot tusschenkomst (Bw. 47, 48).

Bila anak itu tidak hadir, maka perkawinannya tidak dapat dilaksanakan, kecuali sesudah permohonan diajukan sekali lagi untuk perantaraan pengadilan.

If the child fails to appear, the marriage cannot proceed without a renewed request for intervention. (Bw. 47, 48)

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) Indien het kind en beide of een der ouders verschenen zijnde, deze laatsten of een hunner bij de weigering volharden, mag het huwelijk niet worden voltrokken dan na verloop van drie volle maanden; te rekenen van den dag der verschijning.

Bila, sesudah anak itu dan kedua orang tuanya atau salah satu orang tua hadir, kedua orang tua itu atau salah seorang tetap menolak, maka perkawinan tidak boleh dilaksanakan bila belum lampau tiga bulan terhitung dari hari pertemuan itu.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) If the child and either one or both of the parents appear which parent or parents refuse to grant approval, then the marriage may not be concluded earlier than three full months after the date of appearance.

(Gew. S. 27-31 jis. 390, 421) De bepalingen der laatste vijf artikelen zijn insgelijks toepasselijk op natuurlijke kinderen, ten aanzien van den vader en de moeder, door wie zij erkend zijn.

Ketentuan-ketentuan dalam lima pasal terakhir ini juga berlaku untuk anak tak sah terhadap bapak dan ibu yang mengakuinya.

(Amended by S.27-31 see also 390, 421) The provisions of the last five articles are also applicable to illegitimate children and to the father and mother by whom they have been acknowledged.

(Gew. S. 28-546) Indien beide of een der ouders zich niet in Indonesie mogt bevinden, zal de Gouverneur-Generaal van de vervulling der verpligtingen, vermeld bij de artt. 42 en volgende tot 47 ingesloten, dispensatie kunnen verleenen (Bb. 480, 1033, 13416, 13603).

Sekiranya kedua orang tua atau salah satu tidak berada di Indonesia, Presiden berkuasa memberi dispensasi dan kewajiban-kewajiban yang tercantum dalam Pasal 42 sampai dengan Pasal 47

(Amended by S.28-546) If either one or both parents are not located in Indonesia, then the Governor General may grant dispensation from the requirements stipulated in articles 42 through article 47. (Bb. 480, 1033, 13416, 13603)

(Gew. S. 27- 31 jis. 390, 421) Onder de onmogelijkheid voor ouders of grootouders, om toestemming tot het door minderjarigen aangaan van huwelijken te verleenen, in de gevallen voorzien bij de artt. 35, 37, 38 en 39, wordt nimmer begrepen eene voortdurende of tijdelijke afwezigheid uit Indonesie (S. 27-31 overg. 1*).

Dalam pengertian ketidakmungkinan bagi para orang tua atau para kakek nenek untuk memberi izin kepada anak di bawah umur untuk melakukan perkawinan, dalam hal-hal yang diatur dalam Pasal 35,37 dan 39, sekali-kali tidak termasuk ketidakhadiran terus-menerus atau sementara di Indonesia.

(Amended by S.27-31 see also390, 421) For the purposes of articles 35, 37, 38 and 39, continuous or temporary absence from Indonesia does not constitute incapability of the parents or grandparents to grant approval to minors to enter into marriage. (S.27-31 overg.1*)

TWEEDE AFDEELING BAGIAN 2 Section 2

Van de formaliteiten welke de voltrekking van het huwelijk moeten voorafgaan (Bb.

1231, 1232)

Acara yang Harus Mendahului Perkawinan Concerning the formalities which precede a marriage (BB. 1231, 1232)

Alle personen, die met elkander een huwelijk willen aangaan, moeten daarvan aangifte doen bij den ambtenaar van den burgerlijken stand der woonplaats van eene der partijen (Bw. 17; BS. 54v).

Semua orang yang hendak melangsungkan perkawinan, harus memberitahukan hal itu kepada Pegawai Catatan Sipil di tempat tinggal salah satu pihak.

All individuals, who intend to enter into matrimony with one another, must notify the official of the Civil Registry at the place of domicile of one of the parties. (Bw.17; BS.54v.)

Deze aangifte zal, hetzij in persoon, hetzij bij zoodanige geschriften geschieden, waaruit van het voornemen der aanstaande echtgenooten met genoegzame zekerheid kan blijken, waarvan eene acte door den ambtenaar van den burgerlijken stand zal worden opgemaakt (BS. 54v).

Pemberitahuan ini harus dilakukan, baik secara langsung, maupun dengan surat yang dengan cukup jelas memperlihatkan niat kedua calon suami-istri, dan tentang pemberitahuan itu harus dibuat sebuah akta oleh Pegawai Catatan Sipil.

Individuals must either notify in person or provide documentation in which the intent of the prospective spouses is set out with sufficient certainty, on the basis of which a deed is drafted by an official of the Civil Registry. (BS. 54v.)

(11)

Artikel 52 Pasal 52 Article 52 (Gew. S. 16-338 jo. 17-18) Voor het voltrekken

van het huwelijk geschiedt daarvan door de zorg van den ambtenaar van den burgerlijken stand afkondiging door middel van aanplakking van een door dezen ambtenaar opgemaakt geschrift, aan de hoofddeur van het gebouw, waar de registers van den burgerlijken stand worden gehouden. Het geschrift zal gedurende tien dagen aangeplakt blijven.

De afkondiging mag niet geschieden op Zondag; met den Zondag worden ten deze gelijkgesteld de Nieuwjaarsdag, de Christelijke tweede Paasch- en Pinksterdagen, de beide Kerstdagen, de Hemelvaartsdag en de verjaardag des Konings.

(Gew. S. 37-595) Dit geschrift zal bevatten: 1o. de namen, voornamen, den ouderdom, het beroep en de woonplaats der aanstaande echtgenooten, en, indien dezelve reeds vroeger getrouwd zijn geweest, de namen van hunne vorige echtgenooten;

2o. den dag, de plaats, en het uur waarop de afkondiging geschiedt (Bw. 53, 61-6o, 63-2o, 75, 82v., 99; BS. 54v.; Civ. 63).

Sebelum pelaksanaan perkawinan itu, Pegawai Catatan Sipil harus mengumumkan hal itu dan menempel surat pengumuman pada pintu utama gedung tempat penyimpanan daftar-daftar Catatan Sipil itu. Surat itu harus tetap tertempel selama sepuluh hari. Pengumuman itu tidak boleh dilangsungkan pada hari Minggu yang disamakan dengan hari Minggu dalam hal ini ialah hari Tahun Baru, hari Paskah kedua dan Pantekosta, hari Natal, hari Kenaikan Isa Almasih, dan hari Mi'raj Nabi Muhammad s. a. w.

Surat pengumuman ini harus memuat : 1. nama, nama depan, umur, pekerjaan dan tempat tinggal calon suami istri, dan, bila mereka sebelumnya pernah kawin, nama suami atau istri mereka yang dulu.

2. hari, tempat dan jam terjadinya pengumuman. Surat itu ditandatangani oleh Pegawai Catatan Sipil itu.

(Amended by S.16-338 see also 17-18) Prior to the solemnization of a marriage, the official of the civil registry is to announce such event by means of affixing a notification drafted by the official, to the main entrance of the building where the registers of the civil registry are kept. The announcement is to be affixed for a period of ten days. The announcement is not appear on a Sunday; New Year's day, the Christian second Easter and Pentecostal days, first and second Christmas days, Ascension day and the birthday of the King is to be regarded as having the status as Sundays. (Amended S.37-595) This document is contain the following: 1. the names, first names, age, profession and the residence of the prospective spouses, and if they have been married previously, the names of their former spouses; 2. the date, location, and time on which the announcement appears (Bw.53, 61-6, 63-2, 75, 82v., 99; BS.54v.; Civ.63) (Supplemented S.27-595) The document must be signed by the official of the Civil Registry.

(Gew. S. 16-338 jo. 17-18) Wanneer de aanstaande echtgenooten hunne woonplaats niet hebben binnen het ressort van denzelfden ambtenaar van den burgerlijken stand, zal de afkondiging moeten geschieden door de ambtenaren van den burgerlijken stand, binnen welker ressort ieder der partijen gevestigd is (Bw. 17, 76, 83; BS. 56v.; Civ. 166).

Bila kedua calon suami isteri tidak bertempat tinggal dalam wilayah Catatan Sipil yang sama, maka pengumuman itu akan dilakukan oleh Pegawai Catatan Sipil di tempat tinggal masing-masing pihak.

(Amended by S.16-338 see also 17-18) In the event that the prospective spouses are not domiciled within the same civil registry area, then the announcement is to be arranged by the respective officials of the civil registry within whose area the respective parties are domiciled. (Bw. 17,76,83; BS.56v; Civ.166)

(Gew. S. 16-338 jo. 17-18) Indien de aanstaande echtgenooten geene volle zes maanden hunne woonplaats in het ressort van een ambtenaar van den burgerlijken stand gehad hebben, zal de afkondiging daarenboven moeten gedaan worden door den ambtenaar van den burgerlijken stand, in wiens ressort zij laatstelijk zijn gevestigd geweest (Civ. 167). (Gew. 37-572; 39-288) Van deze verpligting kan uit hoofde van gewichtige redenen in de Gouvernementslanden van Java en Madoera door den resident en elders, door het Hoofd van gewestelijk bestuur, binnen wiens ressort de huwelijksaangifte is geschied, dispensatie worden verleend (BS. 56v.; Bb. 1020, 13416, 13603).

Bila calon suami isteri belum sampai enam bulan penuh bertempat tinggal dalam daerah suatu Catatan Sipil, pengumumannya harus juga dilakukan oleh Pegawai Catatan Sipil di tempat tinggal mereka yang terakhir.

Bila ada alasan-alasan yang penting dan kewajiban membuat pengumuman tersebut di atas boleh diberikan dispensasi oleh Kepala Pemerintahan Daerah yang di daerahnya telah dilakukan pemberitahuan kawin.

(Amended by S.16-338 see also 17-18) If the prospective spouses have not resided for a full six month period in one area of a civil registry, the aforementioned announcement is to be arranged by the official of the civil registry within whose area they were domiciled most recently. (Civ. 167) (Amended by S.37-572; 39-288)

Dispensation from this requirement may be granted by the Head of the Regional Government within whose area the marriage notification has been given based upon significant reasons put forth by the resident and others. (BS. 56v.; Bb.1020, 13416, 13603)

Vervallen: S. 16-338 jo. 17-18. Dihapus dengan S. 916 - 338 jo. 1917- 18. Revoked: S.16-338 see also 17-18.