megep opamp

(1)

T.C.

M

MİİLLÎ E

LLÎ EĞİ

ĞİT

TİİM BAKANLI

M BAKANLIĞ

ĞII

MEGEP

(MESLEKÎ E

(MESLEKÎ EĞİ

ĞİT

TİİM VE Ö

M VE ÖĞ

ĞRET

RETİİM S

M SİİSTEM

STEMİİN

NİİN

N

GÜÇLEND

GÜÇLENDİİR

RİİLMES

LMESİİ PROJES

PROJESİİ

))

ELEKTR

İİ

K ELEKTRON

İİ

K TEKNOLOJ

İİ

SS

İİ

İŞ

LEMSEL YÜKSELTEÇLER

ANKARA 2007

(2)

Milli E

Milli Eğğitim Bakanlitim Bakanlığıığı taraf taraf ıından gelindan gelişştirilen modüller;tirilen modüller; •

• Talim ve Terbiye Kurulu BaTalim ve Terbiye Kurulu Başşkanlkanlığıığınnıın 02.06.2006 tarih ve 269 sayn 02.06.2006 tarih ve 269 sayııllııKararKararıı

ile onaylanan, Mesleki ve Teknik E

ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğğitim Okul ve Kurumlaritim Okul ve Kurumlarıında kademelinda kademeli

olarak yayg

olarak yaygıınlanlaşşttıırrıılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve ölan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğğretim programlarretim programlarıındanda

amaçlanan mesleki yeterlikleri kazand

amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandıırmaya yönelik gelirmaya yönelik gelişştirilmitirilmişş ööğğretimretim

materyalleridir

materyalleridir(Ders Notlar(Ders Notlarııddıır)r)..

•

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandModüller, bireylere mesleki yeterlik kazandıırmak ve bireysel örmak ve bireysel öğğrenmeyerenmeye

rehberlik etmek amac

rehberlik etmek amacııyla öyla öğğrenme materyali olarak hazrenme materyali olarak hazıırlanmrlanmışış, denenmek, denenmek

ve geli

ve gelişştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Etirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğğitim Okul ve Kurumlaritim Okul ve Kurumlarıındanda

uygulanm

uygulanmaya aya babaşşlanmlanmışışttıır.r.

•

• Modüller teknolojik geliModüller teknolojik gelişşmelere paralel olarak, amaçlanan yeterlimelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğğii

kazand

kazandıırmak kormak koşşulu ile eulu ile eğğitim öitim öğğretim sretim sıırasrasıında gelinda gelişştirilebilir ve yaptirilebilir ve yapıılmaslmasıı

önerilen de

önerilen değğiişşiklikler Bakanliklikler Bakanlııkta ilgili birime bildirilir.kta ilgili birime bildirilir.

•

• Örgün ve yaygÖrgün ve yaygıın n eeğğitim kurumlaritim kurumlarıı, , iişşletmeler ve kendi kendine meslekiletmeler ve kendi kendine mesleki

yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden

ula

ulaşışılabilirler.labilirler.

•

• BasBasıılmlmışışmodüller, emodüller, eğğitim kurumlaritim kurumlarıında önda öğğrencilere ücretsiz olarak darencilere ücretsiz olarak dağığıttııllıır.r.

•

• Modüller hiçbirModüller hiçbir şşekilde ticari amaçla kullanekilde ticari amaçla kullanıılamaz ve ücret karlamaz ve ücret karşışıllığıığındanda

sat

(3)

Milli E

Milli Eğğitim Bakanlitim Bakanlığıığı taraf taraf ıından gelindan gelişştirilen modüller;tirilen modüller; •

• Talim ve Terbiye Kurulu BaTalim ve Terbiye Kurulu Başşkanlkanlığıığınnıın 02.06.2006 tarih ve 269 sayn 02.06.2006 tarih ve 269 sayııllııKararKararıı

ile onaylanan, Mesleki ve Teknik E

ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğğitim Okul ve Kurumlaritim Okul ve Kurumlarıında kademelinda kademeli

olarak yayg

olarak yaygıınlanlaşşttıırrıılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve ölan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğğretim programlarretim programlarıındanda

amaçlanan mesleki yeterlikleri kazand

amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandıırmaya yönelik gelirmaya yönelik gelişştirilmitirilmişş ööğğretimretim

materyalleridir

materyalleridir(Ders Notlar(Ders Notlarııddıır)r)..

•

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandModüller, bireylere mesleki yeterlik kazandıırmak ve bireysel örmak ve bireysel öğğrenmeyerenmeye

rehberlik etmek amac

rehberlik etmek amacııyla öyla öğğrenme materyali olarak hazrenme materyali olarak hazıırlanmrlanmışış, denenmek, denenmek

ve geli

ve gelişştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Etirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğğitim Okul ve Kurumlaritim Okul ve Kurumlarıındanda

uygulanm

uygulanmaya aya babaşşlanmlanmışışttıır.r.

•

• Modüller teknolojik geliModüller teknolojik gelişşmelere paralel olarak, amaçlanan yeterlimelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğğii

kazand

kazandıırmak kormak koşşulu ile eulu ile eğğitim öitim öğğretim sretim sıırasrasıında gelinda gelişştirilebilir ve yaptirilebilir ve yapıılmaslmasıı

önerilen de

önerilen değğiişşiklikler Bakanliklikler Bakanlııkta ilgili birime bildirilir.kta ilgili birime bildirilir.

•

• Örgün ve yaygÖrgün ve yaygıın n eeğğitim kurumlaritim kurumlarıı, , iişşletmeler ve kendi kendine meslekiletmeler ve kendi kendine mesleki

yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden

ula

ulaşışılabilirler.labilirler.

•

• BasBasıılmlmışışmodüller, emodüller, eğğitim kurumlaritim kurumlarıında önda öğğrencilere ücretsiz olarak darencilere ücretsiz olarak dağığıttııllıır.r.

•

• Modüller hiçbirModüller hiçbir şşekilde ticari amaçla kullanekilde ticari amaçla kullanıılamaz ve ücret karlamaz ve ücret karşışıllığıığındanda

sat

(4)

ii AÇI

AÇIKLAKLAMALAMALARR ... iiiiii G

GİİRRİŞİŞ ...1...1 Ö

ÖĞĞRENME FAALRENME FAALİİYETYETİİ-1-1 ...3...3 1.

1. İŞİŞLEMSEL YÜKSELTECLEMSEL YÜKSELTECİİN N YAYAPISI...PISI...3...3 1.1. Yükselteçlerin Genel Özellikleri...3 1.1. Yükselteçlerin Genel Özellikleri...3

1.1.1.

1.1.1. KazKazanç...anç...5...5 1.1.2. Giri

1.1.2. Girişş DireDirencinci ...5...5 1.1.3. Ç

1.1.3. Çııkkışış DireDirenci...nci...6...6 1.2.

1.2. İşİşlemlemsel sel YükYükselteçselteçlerin lerin ÖzeÖzelliklellikleriri ...6...6 1.2.1.

1.2.1. İşİşlemsel Yükselteçlerin Kullanlemsel Yükselteçlerin Kullanıım Alanlarm Alanlarıı...8...8 1.2.2.

1.2.2. İşİşlemsel Yükseltecin Yaplemsel Yükseltecin Yapııssıı ve Çalve Çalışışmasmasıı...9...9 1.2.3.

1.2.3. İİdealdeal İşİşlemsel Yükseltecin Özellikleri...12lemsel Yükseltecin Özellikleri...12 1.2.4. Pratik

1.2.4. Pratik İşİşlemlemsel sel YükYükselseltecin tecin ÖzelÖzelliklelikleriri ...12...12 1.2.5.

1.2.5. İşİşlemsel Yükseltecin Sembolü ve Ayak Balemsel Yükseltecin Sembolü ve Ayak Bağğlantlantıılarlarıı...18...18 1.2.6.

1.2.6. İşİşlemsel Yükselteçlerin Beslenmesi...20lemsel Yükselteçlerin Beslenmesi...20 1.2.7.

1.2.7. İşİşlemsel Yükselteçlerin Klemsel Yükselteçlerin Kııllııf f ŞŞekilekillerileri ...21...21 1.2.8. Ürün Bilgi Sayfalar

1.2.8. Ürün Bilgi Sayfalarıı ...21...21 ÖLÇME VE DE

ÖLÇME VE DEĞĞERLENDERLENDİİRMERME ...24...24 Ö

ÖĞĞRENME FAALRENME FAALİİYETYETİİ-2-2 ...25...25 2.

2. İŞİŞLEMSEL YÜKSELTEÇ UYGULAMALARI...25LEMSEL YÜKSELTEÇ UYGULAMALARI...25 2.1.

2.1. GeGeri ri BesleBeslememe ...25.25 2.1.1. Pozitif Geri

2.1.1. Pozitif Geri BesleBeslememe ...25...25 2.1.2.

2.1.2. NeNegatigatif f Geri Geri BesleBeslememe...26...26 2.1.3. Negatif Geri Besleme Prensipleri, Avantaj ve Dezavantajlar

2.1.3. Negatif Geri Besleme Prensipleri, Avantaj ve Dezavantajlarıı...27...27 2.2.

2.2. İşİşlemsel Yükseltecin Eviren Yükselteç Olarak Kullanlemsel Yükseltecin Eviren Yükselteç Olarak Kullanıılmaslmasıı ...30...30 2.2.1.

2.2.1. Eviren YükselteEviren Yükseltecincin İİncencelenmlenmesi...esi...33...33 2.3.

2.3.İşİşlemsel Yükseltecin Karlemsel Yükseltecin Karşışılalaşşttıırrııccıı AçAçıık Döngü Kullank Döngü Kullanıımmıı...37...37 2.3.1. Kar

2.3.1. Karşışılalaşşttıırrııccıı DevreninDevrenin İİncencelenmelenmesisi ...37.37 2.3.2. Kar

2.3.2. Karşışılalaşşttıırrııccıı Yükselteç UygulamasYükselteç Uygulamasıı...39...39 2.3.3. Kar

2.3.3. Karşışılalaşşttıırrııccıınnıın Kontrol Devresi Olarak Kullann Kontrol Devresi Olarak Kullanıılmaslmasıı ...41...41 2.3.4. Kar

2.3.4. Karşışılalaşşttıırrııccıınnıın Isn Isıı-I-Işışık Kontrol Devresi Olarak Kullank Kontrol Devresi Olarak Kullanıılmaslmasıı ...42...42 2.4.

2.4. İşİşlemsel Yükseltecin Evirmeyen Yükselteç Olarak Kullanlemsel Yükseltecin Evirmeyen Yükselteç Olarak Kullanıılmaslmasıı ...44...44 2.4.1. Evirmeyen Yükseltecin

2.4.1. Evirmeyen Yükseltecinİİncencelenmlenmesiesi...45...45 2.4.2.

2.4.2. İşİşlemsel Yükselteç Ile Yaplemsel Yükselteç Ile Yapıılan Evirmeyen Yükselteç Uygulamaslan Evirmeyen Yükselteç Uygulamasıı ...45...45 2.5.

2.5.İşİşlemsel Yükseltecin Toplaylemsel Yükseltecin Toplayııccıı Olarak KullanOlarak Kullanıılmaslmasıı...48...48 2.5.1. Toplay

2.5.1. Toplayııccıı DevreninDevrenin İİncencelenmlenmesiesi ...49.49 2.5.2.

2.5.2. İşİşlemsel Yükselteç Ile Yaplemsel Yükselteç Ile Yapıılan Toplaylan Toplayııccıı Devresi UygulamasDevresi Uygulamasıı...50...50 2.6.

2.6. İşİşlemsel Yükseltecin Gerilimlemsel Yükseltecin Gerilim İİzleyici Olarak Kullanzleyici Olarak Kullanıılmaslmasıı ...51...51 2.6.1. Gerilim

2.6.1. Gerilim İİzleyici Devreninzleyici Devrenin İİncencelenmlenmesiesi ...51...51 2.6.2.

2.6.2. İşİşlemsel Yükselteç ile Gerilimlemsel Yükselteç ile Gerilim İİzleyici Uygulamaszleyici Uygulamasıı...52...52 2.7.

2.7. İşİşlemsel Yükseltecin Fark Yükselteci Olarak Kullanlemsel Yükseltecin Fark Yükselteci Olarak Kullanıılmaslmasıı ...54...54 2.7.1. Fark

2.7.1. Fark YükselYükseltecinintecinin İİncelencelenmenmesi...si...55...55 2.7.2.

2.7.2. İşİşlemsel Yükselteç ile Fark Yükselteci Uygulamaslemsel Yükselteç ile Fark Yükselteci Uygulamasıı...55...55 2.8.

2.8. İşİşlemsel Yükseltecin Aktif Filtre Olarak Kullanlemsel Yükseltecin Aktif Filtre Olarak Kullanıılmaslmasıı ...57...57 2.8.1. Aktif Filtre Devrelerinin

2.8.1. Aktif Filtre Devrelerinin İİncencelenmlenmesiesi ...57...57 2.8.2.

2.8.2. İşİşlemsel Yükselteç ile Alçak Geçiren Filtre Uygulamaslemsel Yükselteç ile Alçak Geçiren Filtre Uygulamasıı...58...58

(5)

ii

2.8.3. İşlemsel Yükselteç ile Yüksek Geçiren Filtre Devresi Uygulaması ...61

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ...64

MODÜL DEĞERLENDİRME...65

CEVAP ANAHTARLARI ...66