İZMİR HALKEVLERİ
2012 – 2013
GİTAR DERSİ NOTLARI
İÇİNDEKİLER
Giriş Yerine ... 1
Gitar Nedir ... 2
Parmak Çalışmaları ... 8
Teori: Nota Bilgisine Giriş ... 9
Notaların Gösterilmesi ... 11 Nota Süreleri ... 13 1. Telde Çalışmalar ... 15 2. Telde Çalışmalar ... 18 3. Telde Çalışmalar ... 20 4. Telde Çalışmalar ... 27 5. Telde Çalışmalar ... 29 6. Telde Çalışmalar ... 32 Müzik Bulmacası – 1 ... 34 Akor Nedir? ... 35 İlk Dört Akor ... 36 İkinci Dört Akor ... 38 Step Ritmi ... 39 Özgürlüğe Manuş ... 40 Çav Bella ... 41 Mamu ... 42 Sevmek Kolay ... 43 Benim Meskenim ... 44 Beni Al ... 45
Benim Annem Cumartesi ... 46
Çok Yorgunum ... 47
Gözlerim Denizde ... 48
Kaçış ... 49
Fırt Emin ... 50
Kara Çocuk Raksı ... 51
Ben ... 52 Resimdeki Gözyaşları ... 53 Yeşilmişik ... 54 Yastıklı Şarkı ... 55 Sonsuzluk ... 56 Bişey Yapmalı ... 57 Olmalı mı Olmamalı mı? ... 58 Müzik Bulmacası – 2 ... 59 Arpej nedir? ... 60 Divertissement ... 62 Etüt – Aguado ... 63 Prelüt – Carcassi ... 64 Prelude – Worchech ... 65
Andantino – Carcassi ... 71
C Etüt – Murat İşbilen ... 71
Andante – F. Sor ... 72
Asturias – İ.Albeniz ... 73
Yetiş ... 74
Hasret Türküsü ... 75
Bu Kalp Seni Unutur mu? ... 76
Bu havalarda dönme bana ... 77
Eskici ... 78
Bare Nedir? ... 79
Romans ... 81
Bekle Bizi İstanbul ... 82
Lungo La Strada ... 83
Şu Dersim'in Dağları ... 83
Diziler ve Akor Kurulumu ... 84
Bareli Akorlar ... 91
Özgürlük ... 93
Hilal'in Şarkısı ... 94
Arkadaş ... 95
Bir Derdim Var ... 96
Deliler ... 97
Nereye Uçar Turnalar ... 98
Sisler Bulvarı ... 99 Fırtınada Gemim ... 100 Yapma ... 101 Yedikule ... 102 Gelevera Deresi ... 103 Tabancamin Sapini ... 104 İleri Akorlar ... 105 Transpoze Nedir? ... 107 Modülasyon Nedir? ... 108 Sol El Teknikler ... 109 Cajita De Musica ... 110 Sağ El Teknikler ... 112 Ek Repertuar ... 113
Müzik ile ilgili filmler ... 134
GİRİŞ YERİNE
Halkevleri, “halkın muhalefet evleri” olma şiarını yüklenmiş, toplumsal çıkarlar için mücadele eden, ticari olmayan bir örgüttür. Aynı zamanda da son dönemde iyice belirginleşen gericiliğe karşı da aydınlanmanın ve ilerici bir kültür yaratmanın da peşindedir.
Bu amaç doğrultusunda, Halkevi üyelerini 4+4+4'e karşı imza toplarken de, “Parasız Eğitim Parasız Sağlık” diye slogan atarken de ve bunlarla beraber yüzlerce çocuğa yaz okullarında bilim, kültür ve sanat eğitimi verirken de görebilirsiniz.
Elinizdeki gitar dersi notları, Halkevleri'nde yürütülen gitar dersleri için oluşturulmuştur. Her sene güncellenen bu notlar, gitara yeni başlayanlar için
hazırlanmış yaklaşık 6 aylık bir programı içerir. Bu 6 ayın sonunda yapılan etkinlikte, katılımcılar üretimlerini paylaşır.
Bu 6 ayın sonundaki hedefimiz: nota okunabilecek ve çalgıya aktarılabilecek, akor eşliği yapılabilecek ve temel müzik teorisini, pratikle bağı içerisinde kavranılmış ve müziğin diğer durumlarla ilişkisi hakkında fikirler edinilmiş bir düzey yaratmak. Aynı zamanda da kurs katılımcılarına Halkevleri'nin temelindeki toplumcu ve ilerici
değerleri aktarabilmek.
Bu metotta, müzik teorisi ile pratiği dengelenmeye çalışılmıştır, bunlarla beraber müzik tarihi, kadın ve müzik, arabesk, çok sesli müzik, şarkı sözü ve müzik ilişkisi, klip gibi konularda yapılacak kısa tartışma ve okumalarla, yine bunları beslemek için izlenecek olan film ve belgeseller yardımıyla, sanatın hayatla ve diğer disiplinlerle olan ilişkileri de irdelenecektir.
Gitar öğretimi için yeni bir metot geliştirme zorunluluğumuz, piyasadaki metot kitaplarındaki yöntemin ve içeriğin, hem günün ihtiyaçlarına uymaması hem de belli noktalardaki tıkanıklığıdır. Bu metotlardaki yöntem ve içerik de incelenmiş, uygun olan yanları bu metoda aktarılmıştır ve Halkevleri'nin 'toplumcu aydınlanma' anlayışına uygun halde bir metot oluşturulmuştur.
Elbette bu 'sonlanmış' bir çalışma değildir. Her senenin başında bu gitar notları
güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Bu eleştirel sürece katkı yapmak için; notlar ve eğitim süreçleriyle ilgili her türlü eleştiri, katkı, yorum serdaryturkmen@gmail.com
adresine e-posta atılabilir.
Kurs katılımcılarından isteğimiz düzenli devam etmeleri, sabırlı olmaları, öğrenme süreçlerinde çevreden gelen yıkıcı eleştirilere aldırmamaları ve Halkevleri'nin dayanışma ilişkisine dahil olmalarıdır.
GİTAR NEDİR?
Gövdesi genellikle ‘8’ şeklinde olan parmakla veya penayla çalınan, klavye, sap ve gövdeden oluşan ve ağaçtan yapılan telli çalgıya gitar denir.
Çok sayıda gitar çeşidi sayılabilir. Başlıcaları: Klasik gitar, akustik gitar, bas gitar, elektro gitar, perdesiz gitar, 12 telli gitar.
Bu çalışmanın konusu olan klasik gitar, 3’ü naylondan (misina gibi), 3’ü de lif üzerine çelik sarımlı olup toplam 6 telden oluşan perdeli bir gitar çeşididir. Pena ile de çalınabilir ancak çok seslilik olanaklarından faydalanabilmek adına genellikle parmaklarla çalınır. Klasik gitarın klavyesi genellikle 19 perdeden oluşur. Perdeler arası uzaklıklar gövdenin ortasındaki deliğe yaklaştıkça daralır.
Oturuş ve Gitar Tutuş
Oturuş ve gitar tutuş için uygun pozisyon, kişinin kendine özel bir takım fizyolojik özelliklerinden yola çıkılarak bulunacak olsa bile, kabul görmüş 2 tip oturuş ve gitar tutuş şeklinden söz edebiliriz. Sol üst resimdeki oturuş, daha çok klasik eserlerin çalımında kullanılır. Sol ayak, bir sehpanın üzerine konulmak suretiyle sol bacak yukarı kaldırılmış olur. Gitar iki bacağa da temas eder. Bu oturuş, pozisyonunun katılığı dolayısıyla, daha disiplinli bir tutuşu beraberinde getirir.
Alt resimlerdeki oturuşlarsa, diğer üsluplardaki müziğin icrasına uygun olarak kabul edilir. Sağ bacak, sol bacağın üzerine atılabileceği gibi, normal oturuş şeklinde gitar sağ bacağa yaslanarak da oturulabilir.
Bu konuda seçim yapılıp, aşağıdaki maddeler de dikkate alınarak oturuş tekniği yapılandırılmalı. - Dik oturulmalı
- Göğüs, bacaklar ve sağ kolun dirseği gitarın tüm dengesini sağlamalı
- Sol el duruşunun uygun olması için gitar, küçük bir açıyla, sap tarafı yukarıda olacak şekilde tutulmalı
- Sol el, gitarın dengede kalması için herhangi bir kuvvet uygulamamalı Bu bilgiler ışığında, hiçbir kas zorlanmayacak şekilde pozisyon alınmalıdır.
Tırnak
Sol el tırnaklarımızı, perdelere basarken zorluk çıkarmaması için kısa tutuyoruz.
Sağ el tırnaklarını tellere takılmayacak kadar uzatıyoruz. Uzunluğu çok fazla olmamalı, elin içinden bakıldığında görülmeli ve görülen kısmının boyu da fazla değil, yaklaşık 1-3 mm civarında olmalı.
Tırnaklar gitardan çıkarılacak ses için önemlidir, tırnaklarımızı güçsüzleştirecek bakımlardan kaçınmamız gerekiyor, bunun için de kağıt törpü kullanacağız.
Eğer tırnaklar güçsüzse, bir fincanın içine limon sıkıp, parmaklar içinde 10 dakika bekletilir. Tırnak sertleştirici gibi maddeler hiçbir işe yaramıyor.
Sağ Elin Duruşu ve Kullanımı
Genellikle kolun dirsekten biraz daha yukarıdaki kısmı, gövdenin bombelendiği yerde bulundurulur. Ellerin yere, parmaklarınsa tellere dik olması tercih edilir. Parmaklar, sanki avucun içinde ufak bir top varmış gibi bükülü ve yarı kapalı durur.
Parmaklar telleri çekmek yerine, vurmalıdır. Sağ elde başparmağın kullanımı oldukça önemlidir. Baş parmağın hareket yoluyla diğer parmakların hareket yolu kesişmemelidir.
Sağ eldeki serçe parmağı, bazı özel teknikler dışında kullanılmaz.
Diğer parmaklar, nota yazımı içinde ifade edilebilmesi için harflendirilmiştir. Bu harfler, parmakların İspanyolca isimlerinin baş harfleridir.
Baş parmak; p (pulgar) İşaret parmağı; i (indice) Orta parmak; m (medio) Yüzük parmağı; a (anular)
Sol Elin Duruşu ve Kullanımı
Sol el klavyeyi baş parmak arkada kalacak şekilde kavrar. Baş parmak basışlarda güç sağlar. Fazlaca bastırılması eldeki kaslarda ağrıya sebep olur.
Sol el parmakları, perde demirlerinin arasındaki perdelere basarlar. Perdenin hemen sağına -gövdeye yakın kısmına- basmak, hem daha az kuvvet gerektirecek, hem de daha temiz bir ses çıkacaktır. Tellere parmağın yumuşak kısmıyla değil, doğrudan ucuyla basmak gerekir.
Parmaklar klavyeye dik basmalıdır. Parmakların dik basılması sayesinde daha temiz sesler elde edilir ayrıca parmakların ilgisiz tellere çarpması önlenmiş olur.
Sol eldeki parmaklar da nota üzerinde ifade edilebilmek için resimdeki gibi numaralandırılmıştır.
Akort Nasıl Yapılır?
Fransızca ‘accord’ sözcüğünden gelir. Gitarda akort, tellerin birbiriyle uyumlu hale
getirilmesidir.
Klasik gitardaki standart akort; üst telden alt tele doğru sırasıyla:
mi, la, re, sol, si, mi
akordudur. Bazen çalınacak şarkının notasal içeriğine göre farklıakortlamalar da yapılabilir.
Gitar akordu yapabilmek süre ister. İki sesin birbirine göre kalınlığını / inceliğini anlayabilecek, sesleri eşitleyebilecek seviyeye gelmek gerekir.
Akort, sapta bulunan akort burgularının, çevrilerek telin gerginliğini dolayısıyla sesini de değiştirmesiyle yapılır. Burguları saat yönünde döndürdüğümüzde telin gerginliğini azalmış oluruz, böylece sesi kalınlaştırmış (pestleştirmiş) oluruz. Burgu saat yönünün tersine çevrildiğinde ise tel gerginleşir, böylece sesi inceltmiş (tizleştirmiş) oluruz.
Akort yapmak için öncelikle bir referans ses belirlemek gerekir. Bu başka bir çalgıdan, akort düdüğünden, diyapozondan ve hatta telefondan alınabilir. Referans ses belirlendikten sonra aşağıdaki işlem yapılır.
6.telin 5.perdesi, 5.telin boş sesine 5.telin 5.perdesi, 4.telin boş sesine 4.telin 5.perdesi, 3.telin boş sesine 3.telin 4.perdesi, 2.telin boş sesine
2.telin 5.perdesi, 1.telin boş sesine eşitlenir.
Gitarı çalmaya başlamadan önce akordunu kontrol etmemiz gerekir. Gitarı bir referans sese göre akort edebilmek önemlidir.
İlk etapta akort düdüklerinden, akort cihazlarından veya bilgisayardan yardım alınabilir. Akort yapan bilgisayar programı, bu kitabın yanında verilecek CD'den bilgisayara kurulabilir, basit bir mikrofon yardımıyla gitar akortlanabilir.
Çalışmalara Dair Yöntem
Her bir egzersizden önce gitarın akordu, tutuş ve oturuş kontrol edilmelidir.
Egzersizlerde ritmik çalım oldukça önemlidir. Verilen egzersizi önce yavaş
yapmak gerekir. Çalışılan ritimde yeterlilik sağlandığında daha hızlı çalışılmaya geçilebilir. Yardımcı araç olarak metronom (yandaki resim) kullanılabilir. Artık birçok elektronik akort aletinde (Tuner) aynı zamanda metronom özelliği bulunmaktadır. Ayrıca bilgisayara küçük bir program
yükleyerek metronomla çalışabiliriz. Metronom programı, bu kitabın yanında verilecek CD'nin içinden bilgisayarlara kurulabilir.
Başlangıçta, her bir egzersizin günlük çalışma süresi 60 dakika
Parmak Çalışmaları
1-)
Sadece sağ elle yapacağımız bu çalışmada, alttan yukarı bütün tellere 8'er kez vurarak ilerleyip en alt tele varıyoruz. Sonra aynı çalışmayı bu sefer her bir tele 4'er kez vurarak yapıyoruz. Sonra 2'şer kez ve en sonunda da 3'er kez. Parmak tekrarı olmamasına dikkat edelim.2-)
Sol elimizin işaret parmağını, (1.parmak) en alt telin 5. perdesine basıyoruz. Sonra orta parmağımızı (2.parmak) 6. perdeye basıyoruz. Sonra yüzük parmağımızı sıradaki perdeye... Son olarak da serçe parmağımızı 8. perdeye basıyoruz. Ardından bir üst tele geçiyoruz, aynı işlemi tekrarlıyoruz. Sağ elimizle herhangi bir vuruş yapmıyoruz.3-)
i) Sol elimizin işaret parmağıyla, en alt telin 5. perdesine basalım. Orta parmağımızı aynı
telde 6. perdeye basalım; sonra orta parmağımızı kaldıralıp 7.perdeye basalım.ii) Orta parmağımızı en üst telde 6. perdeye basalım. Yüzük parmağımızı önce 7. perdeye,
ardından kaldırıp 8.perdeye basalım.iii)
Yüzük parmağımızı en üst telde 7.perdeye basalım. Serçe parmağımızı önce 8. perdeye, ardından 9.perdeye basalım.Bu çalışmalar başlarda zorlayabilir, her gün yapılması gereken çalışmalardır; sabırlı olmak gerekiyor.
Yukarıdaki parmak çalışmaları her gün 1 saat (olabilirse 20x3) yapılırsa kısa zamanda parmakların gitar üzerinde daha rahat ve kontrollü hareketler yapmaya başladığı görülecektir. 1. ve 2. çalışmalar eğer zor geliyorsa biraz daha sağ taraftan yapılabilir. Örneğin 8.perdeden başlanabilir. Çalışmada dikkat edilecek en önemli nokta, yer değiştirecek parmağın dışındaki
parmakların klavye üzerinde kalmasıdır. Böylece parmakların birbirinden bağımsız hareket
etme becerisini de sorgulamış ve geliştirmiş oluyoruz.
Parmak Çalışması 4
2 nolu parmak açma çalışmasının aynısını, bu kez sağ el vuruşlarıyla birleştirerek yapıyoruz. Böylece ayrı ayrı çalıştığımız çalışmaları birleştirmiş oluyoruz. Bu çalışmada
parmak tekrarı olmamasına, sol eldeki parmakların tellere dik bir şekilde basmasına
Teori: Nota Bilgisine Giriş
NOTA
Nota, insanların söyledikleri şarkılarını, bestelerini kalıcı hale getirmek, unutmamak ve üzerinde düşünebilmek için oluşturduğu müzik yazısıdır. Notalar, seslerin görsel sembolleridir . Günümüzde kullanılan semboller 1030 yılında D’Arezzo Guido tarafından kullanılmıştır. 7 tane nota ismi vardır. Kalından inceye sırasıyla; Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si.
Bu notalar bazı Avrupa ülkelerinde harflerle ifade edilir.
Do Re Mi Fa Sol La A Si B Do C Re D Mi E Fa F Sol G
ARALIKLAR
Batı müziğindeki en küçük ses aralığı ‘yarım ses’ tir. Bu gitarda da 1 perde farka karşılık gelir. İki tane yarım sesin toplamı ‘tam ses’ i ifade eder.
Yukarıda belirttiğimiz notalardan mi-fa ve si-do arası yarım ses aralıklar diğer tüm
aralıklar tam ses aralıklardır.
ARIZALAR
Bemol
Önüne geldiği notayı yarım ses kalınlaştıran işaret. Portede anahtarın hemen ardından gelirse işaret ettiği nota eser boyunca aksi gösterilmedikçe yarım ses kalın seslendirilir.
Diyez
Önüne geldiği notayı yarım ses inceleştiren işaret. Portede anahtarın hemen ardından gelirse işaret ettiği nota eser boyunca aksi gösterilmedikçe yarım ses ince seslendirilir.
Do
Do# ----
Reb
Re
Re# ----
Mib
Mi
Fa
Fa# ----
Solb
Sol
Sol# ----
Lab
La
La# ----
Sib
Si
Do
Do# ile Reb aynı sesi ifade eder. Benzer şekilde; Re# = Mib, Fa# = Solb, Sol# = Lab, La# = Sib.
OKTAV
Bir notanın , aynı adı taşıyan,ince veya kalın sesdeşine mesafesi oktavdır. Bir sesin 6 tam ses tizindeki veya pesindeki ses ile arasındaki uzaklıktır . Gitarda 12 perdelik fark bir oktavlık aralığı ifade eder .
Notaların gösterilmesi
DİZEK (PORTE) NEDİR?
Nota yazımında kullanılan, üzerindeki notaların isimlerinin, en başta bulunan anahtara göre okunduğu şekildir. 5 çizgi ve 4 aralıktan oluşur.
TAB NEDİR?
Yine nota yazımında kullanılan, görsel açıdan gitara yeni başlayanlar için tasarlanmış 6 çizgiden oluşan tablatürde (Tab), her bir çizgi gitardaki bir tele karşılık gelir ve çizgi üzerindeki numaralar da hangi perdeye basılacağını gösterir. Tab’da porte gösteriminden eksik olarak, basılan notaların süreleri belirtilemez. Dolayısıyla 'tab'dan bakılarak seslendirilecek parçaların önceden biliniyor olması veya notaların ritmik açıdan farklılıklar içermemesi gerekir.
Bu bölümde, notaların gitar üzerindeki yerlerini, porte üzerinde nasıl gösterildiğini ve tablatür yazımını öğreneceğiz.
NOTA SÜRELERİ
1 vuruş ne demek?
Vuruşlar elle ya da ayakla vurularak takip edilir. Saymaya yukarıdan başlanır ve sayma yukarıda bitirilir.
Susku (Sus): Müzik yalnızca seslerden oluşmaz. Aynı zamanda sessizlik de müziğin bir
öğesidir. İşte müzik yazısında bu sessizliği belirten sembollere de “susku” ya da kısaca “sus” diyoruz. Aşağıdaki şekilde suslar ve aynı vuruş değerine sahip oldukları notalar alt alta gösteriliyor.
ÖLÇÜ:
Açkının yanında üst üste yazılan rakamlar (yukarıda 4/4 yazan yer) eserin ritmik ölçüsünü ifade eder. Örneğin yukarıdaki ölçü (4/4), “bir ölçünün içine 4 tane 4'lük
nota girebilir” şeklindedir. Eğer 3/4 yazsaydı, “bir ölçünün içerisine 3 tane 4'lük
sığabilir” anlamına gelirdi. Bir başka örnek: 5/8 olsaydı ölçümüz, “bir ölçünün içerisine 5 tane 8'lik sığabilir” anlamına gelirdi.
1.Telde (Mİ) Çalışmalar
Gitardaki en alt tel 'Mİ' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'Mi' sesini verir.
1.perdeye basıldığında 'FA', 3.perdeye basıldığında 'SOL' sesleri elde edilir.
BONA:
Notaları sadece ritmik değerleriyle okumak anlamına gelir. Pasquale BONA (1808 – 1878ÇALIŞMA - 1
ÇALIŞMA - 2
2.Telde (Sİ) Çalışmalar
Gitardaki 2. tel 'Sİ' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'Sİ' sesini verir.
ÇALIŞMA
ÇALIŞMA
ÇALIŞMA
3.Telde (SOL) Çalışmalar
Gitardaki 3. tel 'SOL' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'SOL' sesini verir. 2.perdeye basıldığında 'LA' sesi elde edilir.
İlk 3 teldeki notaları pekiştirecek bir çalışma.
MAMAK TÜRKÜSÜ (SONBAHARDAN ÇİZGİLER)
Sözleri Kemal Burkay tarafından yazılan, Selim Atakan tarafından bestelenen şarkı, 1971 Darbesi'nden sonra Ankara-Mamak Cezaevi'nde yazılmıştır.
MAYIS YILDIZI
1 Mayıs İşçi Bayramı'na atfen yazılan “Mayıs Yıldızı” anlamına gelen şarkı, İzlanda dilindedir.
Zor zamanlardayız
Umudum ve hayatım dışında verebileceğim hiçbir şeyim yok Bu gece kış bitiyor tüm işçiler için Yarın Mayıs güneşi doğacak Güneşimiz bizim
Birliğimizin güneşi
Da Capo: “Başa Dön” anlamına gelir. Eserin başına dönülür, eğer varsa 'Fine' yazan yerde
bitirilir.
Uzatma noktası:
Şekilden de anlaşılacağı üzere, notanın sağına konan nokta (uzatma noktası), notayı yarısı kadar arttırır.
ODE TO JOY (NEŞEYE ÖVGÜ) - Beethoven
Çalışmadaki ezgi, Beethoven'ın 9.senfonisinin son bölümüdür. Bu bölümde Alman şair Schiller'in 'Ode to Joy' isimli şiirinin bestesi bulunmaktadır.
DANS – J.C.BACH
Sol Anahtarının hemen yanındaki donanıma bakıldığında da görüleceği gibi, eserin içerisindeki fa ve do notaları fa# ve do# olarak çalınacak.
BİLMEM ŞU FELEĞİN – Zülfü Livaneli
Bu şarkıda, yine ilk üç telde çalışacağız. Do# ve Sol# perdelerini pekiştirmeyi hedefliyoruz. Çalışmadaki türkü, genellikle karşılamalı şekilde söylenir. Yani bir dize söylenir, dinleyici ya da diğer vokaller o dizeyi tekrar eder. Sonra diğer dize söylenir. Tekrar edilir...
HAYDİ BARİKATA - BANDİSTA
Bir İspanya İç Savaşı (1936-1939) şarkısı olan “A Las Barricadas” (Haydi Barikata), faşist Franco güçlerine karşı savaşan cumhuriyetçilerin, sosyalistlerin ve anarşistlerin ortak marşı olmuştur.
Dolap
Aşağıdaki dönüş işaretiyle beraber, 1 ve 2 diye belirtilerek gösterilen bölümlere dolap denir. Anlamı şu: “İlk çalışta 1 nolu dolabı çal, tekrar işaretinden geri dön, ikinci kez aynı yere
geldiğinde 1.dolabın yerine 2.dolabı çal”
BANDiSTA 2006 yılında İstanbul'da bir araya gelmiş bir müzik kolektifidir. Bandista müziğinin
kökleri Anadolu'nun kültürel çeşitliliğine de dayanmakla birlikte, grubun çıkarttığı sesler Django'dan Reggae'ye, Bratsch'tan Ska, Dub ve Afro-Beat'e uzunan bir enternasyonal yaklaşımı açıklıkla ortaya koyar. Bandista sınırlardan ve sömürüden kurtarılmış özgür bir dünyaya ulaşmak adına ses, metin ya da görsel olarak mümkün tüm medyaları söküp yeniden takmaya dayanan bir müzikal eylemi benimser. Her Bandista performansı öfke ve coşkuyla harmanlanmış durumcu bir deneydir. Bandista bugüne dek çok çeşitli festival, gösteri yahut kulüpte sahne almıştır.
4.Telde (RE) Çalışmalar
Gitardaki 4. tel 'RE' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'RE' sesini verir. 2.perdeye basıldığında 'Mi', 3.perdeye basıldığında 'FA' sesleri elde edilir.
5.Telde (LA) Çalışmalar
Gitardaki 5. tel 'LA' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'LA' sesini verir. 2.perdeye basıldığında 'Si', 3.perdeye basıldığında 'DO' sesleri elde edilir.
Bandista'nın şarkıyla ilgili notu:
Arjantin, Türkiye ve Şili'de özellikle darbe dönemi ve sonrasındaki demokrasi görünümlü ya da somut militer rejimler elinde kaybedilen, öldürülen, işkenceden geçirilen evlatlarının hesabını/akıbetini sormak için yan yana gelen Plaza del Mayo veya Cumartesi Anneleri'ne bir selamlama olan bu çalışma, eril bir intikam alma çağrısından ziyade bizzat gündelik hayatın kurucusu olmasına rağmen (belki de bizzat bu nedenle) gerek cinsi gerek içtimai gerekse de iktisadi olarak en fazla sömürülen kadınların ve annelik durumunun -duygusal ya da mitik bir ajitasyona başvurmadan- toplumsallaştırılması gündemine sahip metin bloğunun üç farklı müzikal tarz içinden akıtılmasından müteşekkildir. Şarkı, Albaylar Cuntası'na karşı Yunanistan Politeknik direnişinin bildik ezgisiyle, direniş geleneklerinin metinsel yahut müzikal düzeyde birbirinin içine örülmesini gaye edinir.
Ederlezi (Hıdrellez), Balkanlarda yaşayan Çingenelerin bir halk şarkısıdır. Özellikle 'Çingeneler
Zamanı' filmi için Goran Bregoviç'in yaptığı uyarlamayla beraber tüm dünyada popüler bir şarkı
haline gelmiştir. Şarkı, adını Çingene'lerce kutlanan bahar festivalinden alır. Geleneksel olarak 6 Mayıs'ta kutlanan Ederlezi, baharın gelişini ifade eder.
6.Telde (Mİ) Çalışmalar
Gitardaki 6. tel 'Mİ' telidir. Yani bu tel, herhangi bir perdeye basılmaksızın tınlatıldığında 'Mİ' sesini verir. 1.perdeye basıldığında 'FA', 3.perdeye basıldığında 'SOL' sesleri elde edilir.
TÜM TELLERDE ÇALIŞMA
MÜZİK BULMACASI - 1
Soldan Sağa
1. Gitara yeni başlayanlar için tasarlanmış ve basılacak perdelerin numaralar şeklinde yazıldığı gösterim (kısaca)
4. 1.tel boş (herhangi bir perdeye basmaksızın) tınlatılınca elde edilen ses
6. Sesleri belirtmek için kullanılan müzik sembolleri
7. 3.tel boş hangi notadır?
9. Tiz
11. 2.tel 3.perde hangi notadır?
12. Gitardaki 1 perde farkın karşılık geldiği aralık 15. 5.telde 3.perde hangi notadır?
16. 1.telde 5.perde hangi notadır?
18. Bir sesin, 6 tam ses tizindeki veya pesindeki ses ile arasındaki uzaklık 19. 4.tel 3.perde hangi notadır?
Yukarıdan Aşağı
1. Akort Cihazı(ing.)
2. Bir gitar çeşidi
3. Baş parmak (isp.)
5. İşaret Parmağı (isp.)
8. Yanına geldiği notayı yarım ses kalınlaştıran işaret
10. Bir gitar çeşidi
13. Tellerin birbirleriyle uyumlu hale getirilmesi 14. 5.tel 2.perde hangi notadır?
17. Bemol ve diyeze genel olarak verilen ad
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 EclipseCrossword.com
AKOR NEDİR?
Akor, en az üç sesin oluşturduğu ses kümesidir. Akoru oluşturan sesler aynı anda seslendirilir. Genellikle soloya eşlik için kullanılır. Kendi başına bir ifade olarak da kullanılabilir.
“Kaç tane akor vardır?” sorusunun sayısal olmayan doğru cevabı “ezberlenemeyecek kadar”dır. Dolayısıyla piyasadaki '3000 akor' gibi kitaplar pek de işimize yaramayacaktır. Akor diyagramlarına 'Guitar Pro' programından erişebiliyoruz. Program CD'de mevcut.
Daha ileriki kısımlarda anlatacağımız 'akor kurulumu' ve sonrasındaki 'ileri akorlar' iyi anlaşılırsa akor deryasının önemli bir kısmına hakim olunabilecektir.
AKOR İSİMLERİ
Akorların isimlerinde, önce akorun kök sesi, ardından biçimi, en sonunda da eklemeler/çıkartmalar yer alır.
Notaların harf karşılıklarını daha önce öğrenmiştik. Tekrarlayalım:
La
A
Si
B
Do
C
Re
D
Mi
E
Fa
F
Sol
G
Akorların en temeldeki iki biçiminden bahsetmek şimdilik yeterli olacak. Bunlar: minör (m) ve majör (M). Notayı temsil eden harfin yanına 'm' gelmişse akor minör demektir. Eğer 'm' yoksa majör demektir.
Em
Mi minör
E
Mi majör
Dm
Re minör
C
Do majör
A
La majör
D
Re majör
Akorları seslendirirken sağ el pozisyonu nasıl olmalıdır ?
Akorları basarken, şekildeki gibi, aşağı doğru vuruşlarda işaret parmağı, yukarı doğru vuruşlardaysa baş parmak kullanılır. Vuruşları bilekten yapmaya dikkat etmek gerekir. Kol aşağı-yukarı hareket etmemelidir.
İLK DÖRT AKOR
Bu akorların her birini, önce tek tek, sonra aralarında geçişler yapmak suretiyle çoklu olarak çalışmak gerekiyor. Aşağıdaki çalışmayı, öğrenilen tüm akorlar için yaparak başlayalım.
AKOR GEÇİŞ ÇALIŞMALARI
Bu aşamada, öğrendiğimiz 4 akorun arasında geçişi hızlandıracağız. Aşağıdaki çalışma, Am ve C akorları arasında geçiş çalışması. Başta yavaş ve ritmik yapmak önemli. Zamanla hızlanılabilir.
Bu geçiş çalışmasını bütün ikili kombinasyonlar için yapalım. Yani, Am – C Am – Dm Am – E C – Am C – Dm C – E Dm – Am Dm – C Dm – E E – Am E – Dm E – C
Öğrenilen dört akor arasındaki geçişlerin oturup oturmadığını aşağıdaki çalışma yardımıyla bakalım.
İKİNCİ 4 AKOR
Bu akorlar da ilk 4 akor gibi çalışılmalı, aralarındaki geçişler sağlamlaştırılmalıdır.
RİTİMLER
Ritimleri, önce sol elimizle telleri susturarak (mute) çalışacağız. Ardından çeşitli metronom değerlerinde, akorlar arası geçişlerle beraber çalışacağız.
1. Step (2/4)
Vuruşlar aşağı doğru yapılmalı. 2 vuruşluk döngüler yaratılacak. 1.vuruş ağırlıkta bas tellere, 2. vuruş ağırlıkta ince tellere vurularak yapılmalı. Böylece 'dum' ve 'tak' hissiyatı yaratılmış olur.
Step ritmini, 80, 120 ve 160 bpm ile çalışın.
1.
2.
Özgürlüğe Manuş – Bandista
Step (2/4)
AmNe seattle ne Cenova ne Latin Amerika’da Dm Am
Ne Hindistan'da bir _ arayışta Dm Am
Özgürlük içinde özgürlük kafanda özgürlük E Am
Özgürlük sen nerdeysen orada
Am
Ne sokakta ne meydanda ne kampüste ne yolda Dm Am
Ne maphusta ne torna _ tezgahında Dm Am
Özgürlük içinde özgürlük kafanda özgürlük E Am
Özgürlük sen nerdeysen orada
Am
Hem Seattle hem Cenova hem Latin Amerika'da Dm Am
Hem Hindistan'da bir _ arayışta Dm Am
Özgürlük elinde özgürlük seninle özgürlük E Am
Özgürlük sen ordaysan orada
Am
Hem sokakta hem meydanda hem kampüste hem yolda Dm Am
Hem maphusta hem torna tezgahında Dm Am
Özgürlük elinde özgürlük seninle özgürlük E Am
ÇAV BELLA
- Grup Yorum
Step (2/4)
Am
İşte bir sabah, uyandığımda
Çav bella çav bella çav bella çav çav çav Dm Am Elleri bağlanmış, Bulduğum yurdumun E Am Her yani işgal altında
Am
Sen ey Partizan beni de götür
Çav bella çav bella çav bella çav çav çav Dm Am
Beni de götür dağlarınıza E Am Dayanamam tutsaklığa
Am
Eğer ölürsem ben partizanca
Çav bella çav bella çav bella çav çav çav Dm Am
Sen gömmelisin ellerinle beni E Am Ellerinle toprağıma
Am
Güneş doğacak açacak çiçek
Çav bella çav bella çav bella çav çav çav Dm Am
Gelip geçenler diyecek merhaba E Am
Merhaba ey güzel çiçek
Çav Bella, İtalya'da faşist Mussolini güçlerine karşı savaşan devrimcilerin marşıdır. Türkçe'ye
MAMU – Yaşar Kurt
Step (2/4)
Em
Ah mamu mamu mamu D Em Beyaz güller kurudu mamu G
Beyaz güller kurudu
D Am (Em)* Benim gönlüm karardı mamu Em
Ah mamu mamu mamu D Em Tut beni kuş olayım mamu G
Bir kanadımda güneş
D Am (Em)* Bir kanadımda rüzgar mamu Em
Ah mamu mamu mamu D Em O beni niçin bıraktı mamu G
O beni bıraktı ama
D Am (Em)* Sonra da pişman oldu mamu
Susturma (Mute):
Sağ el veya sol elle tellerin titremesini engelleyerek, perküsif bir ses çıkarmaktır. Aşağıdaki şarkının ritminde 'x' ile gösterilen vuruşta, sağ elin ayası ile susturma yapılacak.SEVMEK KOLAY – Ezginin Günlüğü
Step (2/4)
Am E Am Bir sıcak söz, bir demlik çay E Dm E
İşte sevmek bu kadar kolay
Am E Am Bastığımız toprak, gökyüzünde ay Dm E Am
Al tut elimi, bu kadar kolay
Dm Am Göklere çıkmasak olmaz mı, olmaz mı
E Am
_ Yıldızları tutmasak
Dm Am
Dağları delmesek olmaz mı, olmaz mı
E
_ Mecnun gibi yanmasak
Am E Am Her mevsim bahar, ılık bir rüzgâr E Dm E
Kapılsam gitsem, bu kadar kolay
Am E Am Samanlık seyran, gönlüm saray Dm E Am
Al tut elimi, bu kadar kolay
2. Reggae
Bu ritimdeki susturma sol el ile yapılacak.
BENİM MESKENİM – Sezen Aksu
Reggae (2/4)
C G
_ Başımda saçlarım kardır
C G
_ Deli rüzgarlarım vardır
C G
_ Ovalar bana çok dardır
D G C
_ Benim meskenim dağlardır dağlar
G C G Am (N) Dağlardır dağlar dağlardır dağlar
C G
_ Şehirler bana bir tuzak
C G
_ İnsan sohbetleri yasak
C G
_ Uzak olun benden uzak
(Nakarat)
C G
_ Kalbime benzer taşları
C G
_ Heybetli öter kuşları
C G
_ Göğe yakındır başları
(Nakarat) C G
_ Yarimi ellere verin
C G
_ Sevdamı yellere verin
C G
_ Yelleri bana gönderin
(Nakarat)
C G
_ Birgün kadrim _ bilinirse
C G
_ İsmim ağza _ alınırsa
C G
_ Yerim soran _ bulunursa
(Nakarat)
Sözleri sosyalist şair Sabahattin Ali'ye aittir. Şarkıya kaynaklık eden “Dağlar” adlı şiiri, 1931 yılında yayınlanmıştır. Beste Ali Kocatepe'ye aittir. Sadık Gürbüz tarafından da ayrıca bestelenmiştir.
3. Vals (3/4)
Beni Al – Pinhani
Vals (3/4)
G Am D G Bugünüm yarın olsa, ya da hep yeni baştan Em Am D G Yaşamak ne güzel olur hiç başlamamışsan Am D G
Geriye ne kalırdı yaşananları atsan
Am D G
Seni bir daha yaşamak isterim aslında
Em Am D G Beni al kucağına, elini belime sar Em Am D G
Beni almadığın an üşürüm sabaha kadar
Em Am D G (Nakarat) Beni al kucağına, elimi beline sar
Em Am D G Beni almadığın an ölürüm beni al
G Am D G Biraz önce uyurken seni koynuma aldım Em Am D G Dudağından öperken uykudan uyandım Am D G Sana böyle uzakken seni bir daha sevdim Am D G Yanına gelebilsem bir daha dönmezdim (Nakarat)
BENİM ANNEM CUMARTESİ - Bandista
Am Dm E Am Benim annem pazarları uyandırmaz yavrusunu Am Dm E Am Benim annem pazartesi demlikte bir çay tanesi Am Dm E Am Benim annem salı günü ya hüzün ya düğün tülü Am Dm E Am Benim annem bir Çarşamba görmesen de sen aldanma
Am Dm E Am Benim annem Perşembeyi iyi bilir işkenceyi Am Dm E Am Benim annem Cumaları gezer bütün kuytuları Am Dm E Am Benim annem Cumartesi her bir dilde çıkar sesi Am Dm E Am Benim annem Cumartesi elinde solmuş bir resim
Am Dm E Am Benim annem Cumartesi hesap soracak öfkesi Am Dm E Am
4. Folk (4/4)
Çok Yorgunum – CEM KARACA
Am E AmÇok yorgunum, beni bekleme kaptan x2 Dm G Am
_ Seyir defterini _ başkası yazsın x2
G Em Am
_ Çınarlı, _ kubbeli _ mavi bir liman
G Dm Am
Beni o limana _ çıkaramazsın x2 G Em Am
Beni o limana _ çıkaramazsın
Nazım Hikmet'in Moskova'da sürgündeyken yazdığı 'Mavi Bir Liman' şiirinden Cem Karaca
tarafından bestelenmiştir. Nazım bu şiirinde sürgünden dönüp, 'çınarlı, kubbeli mavi bir liman'dan memleketine dönemeyecek olmasının yorgunluğunu işler.
Gözlerim Denizde – Fikret Kızılok
Folk (4/4)
Am
_ Akşamın rengi suya dalıyor
C
_ Gözlerim denizde beni süzüyor
Dm Am
Gördüm yalnızlığımı gördüm
C E Am
_ Çok derinden bana bakıyor
Am
_ İçimdeki sonsuz duygular
C
_ Su kesilmiş yüzümde, ellerimde
Dm Am
Vay benim, vay benim alın yazım
C E Am
_ Vay benim ıssızlığım
Dm Am
Vay benim, vay benim alın yazım
C E Am
Yeni bir akor: B7 (Si Majör 7'li)
Kaçış - Serdar KESKİN
D Am C D
_ Kapat gözlerini balığım _ üzülme sen FOLK (4/4)
Em D C B7
_ Bir gün elbet _ kurtulacağız _ cam çeperlerden (x2)
Em D C B7
_ Gülüş güzel _ gök mavi desem anlar mısın?
Em D C B7
_ Ben ağlasam _ haykırsam göğe, _ duyacak mısın?
D Am C D
_ Zaman geldi _ mekân değil _ ertele sabret
Em D C B7
_ Balığım hiç dinmesin aşkın _ bir deniz hayal et (x2)
Em D C B7
_ Gülüş güzel _ gök mavi desem anlar mısın?
Em D C B7
Fırt Emin - Yaşar Kurt
Folk (4/4)
Em C G D_ Ne zaman geldin ruhum _ görmedim seni
Em C G D Em
_ Uçaktan atlarken unuttum galiba özledim C G D uvoho uvoho uvoho uvahaa ahihaa aa
Em C G D
_ Sarıl bana ruhum ne olur _ sar beni
Em C G D
_ Çığlıklar geçti üstümden bulutlar geçti
Em C G D
_ Ve o gençlik günlerimizde sen ve biz
Em C G D
_ Seni öldü sandım ruhum biliyor musun ? Em C G D Em _ Sensiz yaşamaya alıştırdılar galiba özledim
C G D uvoho uvoho uvoho uvahaa ahiyaa aa
KARA ÇOCUK RAKSI - BANDİSTA
Em B7
_ Nice nice yollar boyunca Em
Nice yüzler gördüm ömrüm _ boyunca B7
Bir bardağa şarap dolunca Em Bir bahçede o ateş yanınca
Am B7 Bak _ o çocuklar
Am B7 Em x2 Bak _ raksa başlar
Em B7
_ Kara deri ve uzun elleri
Em
O çocuklar kuytusunda şehirlerin
B7
Ötesinde gündüzün ve gecenin
Em
Menzil ah o cennet bahçeleri
Am B7 Bak _ o çocuklar
Am B7 Em x2 Bak _ raksa başlar
5. Rock (4/4)
BEN – Kazım Koyuncu Rock (4/4)
Em D Em_ Baba ben yıkıcıyım ama
G D Em
_ Ama kendini bilmez degilim
D Em
_ Yasamak istiyorum sadece
G D Em
_ Kendi savaşlarım uğrunda
D Em C
_ Ben sadece _ ben sadece _ ben sadece
D Em
Ben olmak istiyorum
Em D Em
_ Işık hızıyla geçen zamanı
G D Em
_ Yasamak belki de cok zor
Em D Em
_ Korkuyorum ben geçmişten
G D Em
_ Korkuyorum gelecekten
D Em C
_ Ben sadece _ ben sadece _ ben sadece
D Em
Ben olmak istiyorum
"Bu arada; hiç başımızdan eksik olmayan gökyüzüne, günün karanlık saatlerine, ara sıra kopsa da fırtınalara, bir gün boğulacağımız denizlere, eski günlere, neler olacağını bilmesek de geleceğe, kötülüklerle dolu olsa bile tarihe, tarihin akışını düze çıkarmaya çalışan tüm güzel yüzlü çocuklara, Donkişotlar 'a, ateş hırsızlarına, Ernesto "Çe" Guevara'ya, yollara-yolculuklara, sevgililere, sevişmelere, sadece düşleyebildiğimiz olamamazlıklara, üşürken ısınmalara, her şeyden sıcak annelere, babalara ve tadını bütün bunlardan alan şarkılara kendi sıcaklığımızı gönderiyoruz. Kötü şeyler gördük. Savaşlar, katliamlar, ölen-öldürülen çocuklar gördük. Kendi dilini, kendi kültürünü, kendisini kaybeden insanlar, topluluklar
gördük. Yanan köyler, kentler, ormanlar, hayvanlar gördük. Yoksul insanlar, ağlayan anneler, babalar, her gün bile bile sokaklarda ölüme koşan tinerci çocuklar gördük. Biz de öldük. Ama her şeye rağmen bu yeryüzünde şarkılar söyledik. Teşekkürler dünya." (KAZIM KOYUNCU)
Resimdeki Gözyaşları - Cem Karaca
Rock (4/4)
AmBirgün belki hayattan Dm Geçmisteki günlerden E
Bir teselli ararsın Am Bak o zaman resmime
Gör akan o yasları Dm Lay lay lay lay la lay Am
Lay la la lay la lay
Dm
Lay lay lay lay la lay Am
Lay la la lay la lay
Benden sana son kalan Dm Bir küçük resim şimdi
E
Cevap veremez ama Am Ağlar yalnızliğına
Dm Am
Ve işte arda kalan E Am A7 Bir avuç anı şimdi Dm Am Koyup da bir başına E Am Bırakıp gittin sen beni Dm Am
Sen yalniz _ değilsin E Am A7 Biliyorum nerdesin Dm Am Bu üzerdi beni E Am Yaşasaydin ve görseydin
6.Pop1 (4/4)
Sol el susturmalar (Mute) eklersek:
YEŞİLMİŞİK – Yeni Türkü
Pop (4/4)
Söz: Can Yücel Müzik: Derya Köroğlu
G C G
_ Bir çift yaprakmış dalında yumuşacık C G Tutmuşum tutmuşum ellerinden senin C G
Düşmüşüz yavaşça bir sakin derenin C G
İçindeymişik yeşilmişik sazmışık
G C G
_ Balıklar gibiymiş sessiz ve karanlık C G Yüzermiş saçların yüzermiş nefesin C G
Susarmışız öyle bir sakin derenin C G
Yastıklı Şarkı – EZGİNİN GÜNLÜĞÜ
Am G _ Gün döküldü yastığa Dm Gölge bitti AmViran oldu düşler yine
G Dm
Bir kapı bir pencere bir gökyüzü Am Damdan düşmüş evin içine G Am
Vay vay sevdin onu
G Am
Vay vay sevdin onu
Em Am Sevmesen ölürdün sevdin onu öldün
C G Am
Sevmesen ölürdün ama sevdin gene öldün G
Ay ışığı gel dedi
Dm
Gel peşimden
Am
İnat olsun ele güne
G Dm
Düştüm onun peşine rüzgâr oldum
Am
Sürdüm düşlerimi göğe
7. Pop2 (4/4)
SONSUZLUK – Pentagram
Pop (4/4)
Em
Sanırsın dağlarda yol olmaz Usanırsın kalbinde güç kalmaz
Am Em
Uzanırsın yarın olmaz
Zor günlerin ardında huzur olmaz ki Her zaman umutlar yön bulmaz
Am Em
Yarın olsa da beklenen gün olmaz
G D Em
_ Sözlerim gerçektir _ yüreğim kardeştir her zaman
G D Em
_ Umudum sonsuzdur _ uğraşım bitmez hiç bir zaman
(Nakarat) C D Em
_ Geliyor geçiyor zaman dönüyor durmuyor dünya
C D Em
_ Geliyor geçiyor hayat dönüyor durmuyor dünya
Sanırsın yalnızlık tek dostun Aldanırsın kaçmakla bitmiyor
Am Em
Hiçbir zaman o yalnızlığın
8. Shuffle (6/8)
Bişey Yapmalı – Moğollar
Shuffle (6/8)
Em
_ Derin uykudaydım sesine uyandım ter içinde kaldım
C D Uyku tutmadı Em
_ Yolun ortasında henüz onaltısında vuruyorlar oysa
C D Bişey yapmadı
Sanki onlar hancı halkına yabancı biz ise kiracıyız da C D
Evden atmalı
Birisi oy peşinde öteki rant işinde kıyamet değilse bile C D
Bişey kopmalı G – A
Em G Em A Em G
Bişey yapmalı Hey! Bişey yapmalı Hey! Bişey yapmalı Hey! Nakarat
(2)
C – DEm
Herkesin fikrince farkımız çok ince yutmaya gelince C D
Demir lokmayı Em
Hileli terazi han hamam arazi konuşanı asi deyip C D
İçeri tıkmalı Em
Faili meçhuller çöple beslenenler çalıp duran ziller C D
Uyandırmalı Em
Olmalı mı Olmamalı mı? - Bülent Ortaçgil
Shuffle (6/8)
Em C Em A_ Olmalı mı olmamalı mı
Em C Em A
_ Yoksa hiç değişmemeli mi
G D Em
_ Ama ben değişmezsem _ ben olamam ki
Em C Em A
_ Görmeli mi görmemeli mi
Em C Em A
_ Yoksa hiç bakınmamalı mı
G D Em
_ Ama ben bakınmazsam _ hiç göremem ki
Em C Em A
_ Sevmeli mi sevmemeli mi
Em C Em A
_ Yoksa hiç beğenmemeli mi
G D Em
_ Ama ben beğenmezsem _ hiç konuşmam ki
Em C Em A
_ Bilmeli mi bilmemeli mi
Em C Em A
_ Yoksa hiç öğrenmemeli mi
G D Em
MÜZİK BULMACASI – 2
SOLDAN SAĞA
1. 6/8'lik hissiyatı yaratan bir ritim kalıbı 5. G
8. 2/4'lük bir ritim kalıbı 9. Gitarda bir ritim kalıbı
10. 'Bi şey yapmalı' şarkısını seslendiren grup 12. 4/4'lük bir ritim kalıbı
13. Dm 15. C
16. Beethoven'in, Schiller'in şiirinden bestelediği eserin ismi
19. 3/4'lük bir ritim kalıbı 20. D
YUKARIDAN AŞAĞI
2. 4/4'lük bir ritim kalıbı 3. Müziğin zaman boyutu 4. Devrimci bir müzik grubu
6. En az 3 sesin aynı anda tınlatılmasıyla oluşan yapı 7. Yeni Türkü'nün seslendirdiği bir hapishane şarkısı 11. A
14. 'Özgürlüğe Manuş' ve 'Haydi Barikata' şarkılarını seslendiren grup
17. Hıdrellez için söylenen ve Goran Bregoviç tarafından uyarlanan şarkı 18. Am 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 EclipseCrossword.com
Arpej nedir ?
'Arp çalar gibi' demektir. Bir akorun seslerinin birbiri ardına seslendirilmesi anlamına gelir. Arpej yapılırken, baş parmak (p) aşağı
doğru, i, m, a parmakları ise yukarı doğru kullanılacaktır. Serçe parmağı kullanmayacağız (Kullanıldığı teknikler var). Baş parmak genellikle bas telleri (üstteki üç tel), diğer 3 parmak da (i, m, a) sırasıyla alttaki telleri tınlatmak üzere hazır bulunur.
Dikkat gerektirenler:
1. Baş parmak eklem yerinden bükülmemeli 2. Baş parmağın hareket yolu ile diğer parmakların yolu kesişmemeli
3. Vuruş yapılan parmak tellerden fazla uzaklaşmamalı.
4. Vuruş yapılırken tel, önce parmağın etiyle temas etmeli, sonra tırnak tarafından tınlatılmalı.
1.
Dionisio Aguado
İspanyol klasik gitar bestecisi, yorumcu ve eğitimci olan Aguado (1784 – 1849), özellikle 1825 yılında yayınlanan ve sonrasında da uzun yıllar kullanılan gitar metodu ile tanınmıştır. Etütleri bugün dahi gitar eğitiminde kullanılmaktadır. Özellikle Fransa ve İspanya'da rol oynamıştır. Ayrıca Fernando Sor ile kurduğu 'gitar ikilisi' Avrupa'da yankı uyandırmıştır. Çağdaşlarının aksine tırnak ile çalmayı tercih etmiştir.
Puandorg (Durgu): Üstünde bulunduğu notanın veya suskunun süresinin istenildiği kadar
uzatılabileceğini belirtir. Bu süre yorumcunun isteğine bağlıdır.
Rallentando: “Derece derece yavaşlayarak” anlamına gelir.
Prélude: “Giriş Müziği” anlamındadır. Latince 'ön çalış' (praeludere) sözcüğünden kaynaklanır.
LA SAUTİLLANTE – Ferdinando Carulli
Ferdinando Carulli
Döneminde en parlak etkiyi yaratan, üretken bestecilerdendir. Çok benimsenmiş ve kullanılmış bir gitar metodu hazırlamıştır. 1808 yılında Paris'e yerleşmiş, burada çok kısa bir süre içinde üne kavuşmuştur. 400'ü aşkın eseri vardır.
ŞARKILARA ARPEJ EŞLİK
Şarkılara arpejle eşlik ederken, akor seslerini, şarkının ritmik yapısına uygun bir arpej formülüyle seslendiriyoruz.
YETİŞ – Metin ve Kemal Kahraman
Dm Am_ Yetiş ömrüm ardın _ sıra gelen var
Em Am
_Geceler kapandı _ uzun geceler
Dm Am
_ Tozudu kum dağlar _ geçen zamanda
Em Am
_ Devrilmiş bir kapı _ uzayan sular
Dm Am
_ Kurumuş topraklar _ bir deli rüzgar
Em Am
_ Kıyısından geçti _ çıplak yamaçlar
Dm Am
_ Ne o beni bildi _ ne ben bilirim
Em Am
Hasret Türküsü - SUAVİ
Em D Em DUzundur bu yollar giderim gözüm kara
Am Em
Sanma ki dönmem sana D Em Beni bekle beni sen anla
D Em D
Ola ki vurulmuşum, senden beterim yalnız
Am Em D Em
Vurulmuşum dağ başına nöbetteyim, sevdalı
D Em D
Yaralıdır canı yüreğim, hasretinle erir giderim
Am Em D Em
Seni nasıl unutsun bedenim gözüm dalar gariplenirim
D Em D
Vurulmuşum besbelli, dolanmışım yar beline
Am Em D Em
Bir türkü tutturmuşum, ağlamaklı hasrete
BU KALP SENİ UNUTUR MU ? Fikret Kızılok
Am D C D_ Yıllar geçse de üstünden _ bu kalp seni unutur mu?
Am D C D
_ Kader gibi istemeden _ bu kalp seni unutur mu ?
G D
_ Bir hasretlik yüzün vardı
C D İçinde bir hüzün vardı söyleyecek sözüm vardı
C D Am
_ Bu kalp seni unutur mu, bu kalp seni unutur mu, D
Kalbim seni unutur mu ?
Am D C D
_ Anlamı yok tüm sözlerin _ sensiz geçen gecelerin
Am D C D _ Yaşanacak senelerin _ bu kalp seni unutur mu ? G D
_ Bambaşka bir halin vardı
C D Farketmeden beni sardı benliğimi benden aldı
C D Am
_ Bu kalp seni unutur mu, bu kalp seni unutur mu? D
Kalbim seni unutur mu ?
Am D C D
_ Bana aşkı veren sendin _ sonra alıp giden sendin
Am D C D
_ Yollarımız ayrı derdin _ bu kalp seni unutur mu?
G D
_ Oysa düşlerim başkaydı
C D Birden bire yarim kaldı benliğimi benden aldı
C D Am
_ Bu kalp seni unutur mu, bu kalp seni unutur mu D
Am G Dm
_ Vakit epey geç oldu
Am G Dm
_ Havada biraz lodos var
Am G Dm
_ Sıkı giyin üşütme sakın
Am G Dm
_ Bu havalarda gelme bana
Am G Dm
_ Bu havalarda dönme bana
Am G Dm
_ Görüyorum ki aynısın
Am G Dm
_ Benden çok _ uzaktasın
Am G Dm
_ Pencereyi açık bırakma sakın
Am G Dm
_ Bu havalarda gelme bana
Am G Dm
ESKİCİ – Metin ve Kemal KAHRAMAN
Am C Dm Kaybolmuş bir kentin _ eskicisiydi
Am
Makineleşmeye karşı duyguları topluyordu
C Dm
Kaybolmuş bu kentin sokaklarında
E Am
Torbasında umut, torbasında insana dair ne varsa Dm Am
Yalnız değilsin eskici, _ bir sabah güneş dogar
G E Am _ Sevgiden tuğlalarla _ yeniden kurarız bu kenti
Am C Dm Bu kent yorgun düşmüş _ bunca acıya
Am E Yeni bir güne başlıyor umarsızca
C Dm Bir tek eskici düşmüş yollara
E Am
Torbasında umut, torbasında insana dair ne varsa (Nakarat)
BARE NEDİR?
Fransızca 'Barré' (engel) sözcüğünden kaynaklanır. Telli çalgılarda bare kullanılmakla beraber, gitardaki kullanımı, sol elin işaret parmağının birden fazla tele basmasıdır. Böylece bazı akor pozisyonlarında kolaylık yaratılır.
Bare basarken gitar klavyesinin arkasında bulunan baş parmağın pozisyonu değişmemelidir. Fazlaca bastırılması, el içi kaslarda ağrıya neden olabilir.
Bare basarken parmak, tek bir notaya basarkenki durumunun aksine, tellere yatay olarak temas eder. Fakat bu diğer parmakların basışını değiştirmemelidir. Bare basılan parmak, üçüncü boğumdan sonra gitar klavyesine doğru hafifçe bükülürse, daha az kuvvet uygulayarak, daha temiz sesler çıkarılabilir.
YARIM BARE ÇALIŞMASI
Gitarda sapa doğru yaklaşılldıkça bare basmak zorlaşır. Bu çalışmada 5. perdeye bare basarak başlanacak. Temiz sesler alındığında, bare bir solundaki perdeye kadırılacak. İlk etapta her gün çalışılması gerekir.
LUNGO LA STRADA
Biraz Teori: Diziler ve Akor Kurulumu
Dizi (Gam) nedir ?Dizi, seslerin yükseklik derecelerine göre (bir kurala bağlı olarak) ard arda yazılmasıdır. Gam olarak da adlandırılır.
DİYATONİK DİZİLER -Majör diziler
-Minör diziler Majör diziler
İçerdiği sesler arasındaki aralıkların, 2 TAM 1 YARIM 3 TAM 1 YARIM şeklinde sıralandığı diziye MAJÖR DİZİ denir.
Minör diziler
Bir dizinin minör olduğunu belirtmek için ilgili sesin yanına ‘m’ harfi konur. Örneğin, Gm; 'Sol Minör'ü ifade eder. İçerdiği seslerin 1 TAM 1 YARIM 2 TAM 1 YARIM 2 TAM şeklinde sıralandığı diziye MİNÖR DİZİ denir. Minör diziler kuruluşları bakımından 3 grupta incelenir;
1) DOĞAL MİNÖR 2) ARMONİK MİNÖR 3) MELODİK MİNÖR
Doğal minör :
Minör dizi kuralına uyan dizilere minor dizi denir. 1 TAM 1 YARIM 2 TAM 1 YARIM 2 TAM kuralına gore sıralanan bu sesler doğal minor tonaliteyi yaratır.
Armonik minör :
Doğal minor dizinin 7. derecesinin “diyez” arızası alması ile oluşur.
Melodik minör :
Akor nasıl oluşturulur ?
Akor, oluşturulmak istenen akor tipinin dizisinden hareketle oluşturulur. İlgili dizinin 1, 3, 5. sesleri akorun içinde bulundurulur. Bu seslerin herhangi bir şekilde biraraya gelmesi yeterlidir.
Majör akorlar
Do majör ( C ) dizisini göz önüne alalım.
Do Re Mi Fa Sol La Si
1 2 3 4 5 6 7
Do (1.ses) – Mi (3.ses) – Sol (5.ses)
Do majör (C) akorunu oluşturan seslerdir. Do majör akorunu gitar üzerinde basıp, hangi
seslerden oluştuğunu kontrol edelim. Üst telden alta doğru, sırasıyla Do, Mi, Sol, Do, Mi notalarının seslendirildiğini göreceksiniz.
Minör akorlar
La minör (Am) dizisini göz önüne alalım.
La Si Do Re Mi Fa Sol
1 2 3 4 5 6 7
La (1.ses) – Do (3.ses) – Mi (5.ses)
La minör (Am) akorunu oluşturan seslerdir. La minör akorunu gitar üzerinde basıp, hangi
seslerden oluştuğunu kontrol edelim. Üst telden alta doğru, sırasıyla La,Mi,La,Do,Mi notalarının seslendirildiğini göreceksiniz.
DİYATONİK DİZİLER
Diziler ve akorlar ile ilgili bu bilgileri pekiştirmek için, tüm majör ve minör dizileri (12x2=24 tane) yazıp, ilgili akorları bulun.
Do majör:
DO
RE
Mİ
FA
SOL
LA
Sİ
Do Minör:
Do# majör:
Do# Minör:
Re majör:
Re Minör:
Re# majör:
Re# Minör:
Mi majör:
Mi minör
Fa majör
Fa minör
Fa# majör
Fa# minör
Sol Majör
Sol Minör
Sol# majör
Sol# minör
La majör
La minör
La# majör
La# minör
Si majör
Si minör
İLGİLİ DİZİLER (GAMLAR)
Bir majör gamla aynı arızaları alan minör gama, o majör gamın ilgili minörü denir. Aynı şekilde bir minör gamın arızalarını alan majör gam da o minör gamın ilgili majörü adını alır. İlgili iki gamın tonal donanımları aynıdır.
Bir majör gamın 6. derecesiyle başlayan minör gam o majör gamın ilgili minörüdür. Aynı şekilde bir minör gamın 3. derecesiyle başlayan majör gam o minör gamın ilgili majörüdür.
Örneğin, Do majör ve La minör gamları arıza almazlar ve böylelikle tonal donanımlarında arıza yoktur. Do majör gamı, La minör gamının ilgili majörüdür; La minör gamı da Do majör gamının ilgili minörüdür:
1 2 3 4 5 6 7
Do Majör: DO RE Mİ FA SOL LA Sİ
La Minör: LA Sİ DO RE Mİ FA SOL
1 2 3 4 5 6 7
BİR ESERİN TONU NASIL BULUNUR?
Bir eserin tonunu anahtarın (açkının) hemen yanındaki donanımdan çıkarabiliyoruz.
Aşağıdaki 5'liler çemberinden de takip edilebileceği gibi, eğer açkının yanında diyez ya da bemol yoksa o eserin tonu Do Majör (C) ya da ilgili minör olan La minör (Am)'dür. Eğer donanımda 2 diyez varsa, ton Re majör (D) ya da ilgili minörü olan Si minör (Bm)'dür. Yine söz gelimi, 3 bemol varsa donanımda, eserin tonu Mi bemol Majör (Eb) ya da ilgili minörü olan Do minör (Cm)'dür.
Görüldüğü gibi şimdiye kadar anlatılanlar, eserin tonalitesini bulmamızda yardımcı oluyor, fakat sadece iki seçeneğe indiriyor. Yani, mesela iki tane diyez varsa donanımda, bu eserin Re majör ya da Si mninör tonalitesinde olduğunu biliyoruz, fakat hangisi olduğunu anlamak için eserin noktalandığı, bittiği yerdeki en kalın nota esas alınmalıdır.
ÖRNEK
Donanımda 3 tane diyez olduğu için tonun, La Majör ya da onun ilgili minörü olan Fa diyez minör olduğunu anlıyoruz. Hangisi olduğunu bulmak için de şarkının bitişindeki notaya bakıyoruz: LA
Pentatonik (5 sesli) Diziler
– Majör Pentatonik
– Minör Pentatonik
MAJÖR PENTATONİK:
Majör gamın 4. ve 7. dereceleri çıkarılarak elde edilir.
Cd'de bulunan Auld Lang Syne şarkısı majör pentatonik gam ile çalınan şarkılara örnektir.
MİNÖR PENTATONİK:
Minör gamın 2. ve 6. dereceleri çıkarılarak elde edilir.
Yat-Kha'dan Amdy Baryp şarkısı dinlenebilir. Tuva Türkleri'nin bu şarkısı minör pentatonik dizi ile çalınır.
