Kepada pelajar – pelajar yang ku sayangi dan kasihi, disini ustaz bekalkan “Formula Tajwid” untuk kalian sebagai persediaan untuk menghadapi SPM tidak lama lagi..
Baca satu persatu agar mudah difahami..dan gunakanlah waktu cuti sepenuhnya untuk study..
Jaga Kesihatan baik2 & Selamat berpuasa Ustaz Mohd Muzaidi Mustani
FORMULA MUDAH
TAJWID
Pendahuluan
Bahagian hukum tajwid untuk peperiksaan SPM adalah pada soalan kertas 2. Markah yang diperuntukkan bagi soalan tajwid adalah 10 markah. Ia melibatkan 19 jenis hukum. Soalan seterusnya berbentuk nyatakan hukum dan cara bacaan. Pelajar yang menguasai bahagian tajwid boleh membantunya untuk mendapat cemerlang dalam SPM.
Matlamat :
Nota ini bertujuan membantu pelajar mampu menjawab dengan baik, khususnya dalam bahagian tajwid.
Objektif :
1. Pelajar-pelajar mengenal pasti jenis-jenis hukum tajwid yang disoal dalam SPM.
2. Pelajar-pelajar dapat mengingati formula mudah tajwid.
3. Pelajar-pelajar dapat menerangkan cara bacaan setiap hukum tajwid.
4. Pelajar-pelajar dapat mengenal simbol bacaan dalam al-Quran.
5. Membolehkan pelajar-pelajar mendapat markah penuh bahagian tajwid iaitu 10 markah.
Simbol Bacaan Dalam Al-Quran
Simbol Maksud
م
Wajib diwakafkanت
Wakaf yang sempurna (tam)تأ
Wakaf yang paling sempurnaح
Wakaf yang baikحأ
Wakaf yang lebih baikج
Wakaf yang diharuskanص
Lebih baik sambung bacaanىلص
Bacaan hendaklah disambungkanل
Tidak boleh wakafىلق
Diutamakan wakafس
Tanda saktahْ
Baris mati
Huruf mati
Bacaan panjang (4,5,6 harakat)Huruf-huruf al-Quran yang terlibat secara langsung dengan
tajwid ( 30 Huruf)
Formula 1 : Hukum nun mati
(نْ)
dan tanwin (ً ٍ ٌ )
Pada hukum nun mati (نْ) dan tanwin (ً ٍ ٌ ), ia mengeluarkan 4 jenis hukum iaitu : 1. Izhar Halqi
ا
ب
ت
ث
ج
ح
خ
د
ذ
ز
ر
ز
س
ش
ص
ض
ط
ظ
ع
غ
ف
ق
ك
ل
م
ن
و
ھ
ل
ء
ى
2. Ikhfa’ Hakiki 3. Iqlab
4. Idgham
1. Izhar Halqi
- Ia terdiri daripada 6 huruf iaitu غ ع خ ح أھ . Izhar Halqi ialah apabila nun mati (نْ) atau tanwin tanwin (ً ٍ ٌ ) bertemu dengan salah satu huruf Izhar. Hukum Izhar Halqi hendaklah dibaca dengan JELAS / dibaca
TANPA DENGUNG. Contoh :
I. Pada nun mati (نْ) :
i. نو هني ii. وه نم / ريغ نم
II. Pada tanwin (ً ٍ ٌ )
i.
نيم
ا لٌ
وسر / ميل
ع عٌ
يمس / ري
غ دٍ
اوي / ىل
ع اًن
هو
2.
Ikhfa’ Hakiki
- Terdiri daripada 15 huruf iaitu
ف ظ ط ض ص ش س ز ذ د ج ث ت
ك ق.
- Huruf Ikhfa’ Hakiki ialah apabila nun mati
(نْ)
atau tanwin (ً ٍ ٌ )bertemu dengan salah satu huruf-huruf ikhfa’. Ikhfa’ Hakiki dibaca denganDENGUNG.
Contoh :
I.
Pada nun mati(نْ) :
i.
مهلب
ق نْ
م / مهتح
ت نْ
م / ى
دنْ
ع
II.
Pada tanwin (ً ٍ ٌ )
ii.
امهعطت ل
ف مٌ
لع / كل
ذ انً
اسح / اهي
ف ةٍ
وكشمك
3. Iqlab
- Huruf Iqlab hanya “ " بsahaja.
- Hukum Iqlab ialah apabila nun mati (نْ) atau tanwin
(ً ٍ ٌ )
bertemu dengan “ " ب.- hukum Iqlab dibaca dengan DENGUNG.
Contoh :
I.
Pada nun mati
(نْ) : i.مهدع
ب نْ
م
II. Pada tanwin (ً ٍ ٌ )
ii.
ريص
ب عٌ
يمس
4. Idgham
- Idgham terbahagi kepada 2 iaitu Idgham Maal Ghunnah dan Idgham BilaGhunnah.
-
Idgham Maal Ghunnah dan hurufnya terdiri daripadaى و ن م.
-
Idgham Bila Ghunnah dan hurufnya ialah ر & ل-
Hukum Idgham Maal Ghunnah apabila nun mati (نْ) atau tanwin(ً ٍ ٌ )
bertemu dengan salah satu daripada hurufnya. Idgham Maal Ghunnah dibaca dengan DENGUNG.
Contoh :
I.
Pada nun mati
(نْ) : i.لمع
ي نْ
م
ii.
مه ار
ٮ
و نْ
م
II.
Pada tanwin (ً ٍ ٌ )
i.
مكلرفغ
ن ةٌ
طح
ii.انك
و ل
ً
يلق
- Idgham Bila Ghunnah apabila nun mati(نْ) atau tanwin
(ً ٍ ٌ )
bertemu dengan ل atau ر , dan dibaca TANPA DENGUNG.Contoh :
I.
Pada nun mati
(نْ) : i.مهبر نْم
II.
Pada tanwin (ً ٍ ٌ )
i.
ميحر رٌوفع
Hukum Mim Mati (
مْ )
Pada hukum mim mati (مْ) akan menjadikan : i. Izhar Syafawi
ii. Ikhfa’ Syafawi iii. Idgham Mislain
1. Izhar Syafawi ialah apabila mim mati (مْ) bertemu dengan huruf-huruf berikut :
ى ن ل ك ف غ ع ظ ط ض ص ش س ز ر ذ د خ ح ج ث ت ا
ھ
Contoh : i.ةلح
ر مْْ
هفلءا
ii.مكني
د مْ
كل
iii.هي
ف مْ
كثعبي
- Hukum bacaan Izhar Syafawi ialah JELAS/ NYATA atau TANPA DENGUNG.
2. Ikhfa’ Syafawi apabila mim mati (مْ) bertemu dengan "ب" sahaja, bacaannya HAMPIR DENGUNG (samar).
Contoh :
i.
نينمؤم
ب مْ
ه امو
3. Idgham Mislain apabila mim mati (مْ) bertemu dengan mim (م) juga. Bacaannya WAJIB DENGUNG.
Contoh :
i.
متنك
ام مْ
كلو
Bahagian Mad untuk SPM
Hukum Mad
Cara Bacaan
Mad Wajib Mutassil Pangjang 5 harakat Mad Jaiz Munfasil Panjang 2,4,5 harakat
Mad Arid Lissukun Panjang 2,4,6 harakat
Mad Lin Panjang 2,4,6 harakat
Mad Silah Tawilah Panjang 2,4,6, harakat Mad Silah Qasirah Panjang 2 harakat
Mas Asli Panjang 2 harakat
FORMULA :
1. Mad Wajib Mutassil ialah pertemuan antara huruf mad dengan huruf hamzah berbaris dan berada dalam satu kalimah.
Contoh :
i.
لا رصن
ءآج
اذا
2. Mad Jaiz Munfasil ialah pertemuan antara huruf mad dengan hamzah berbaris tetapi pada 2 kalimah
Contoh :
i.
مكسفن
أ أو
ق
ii.نسح
أ ي
ف
iii.نيذلا اهي
أ آ
ي
3. Mad Arid Lissukun ialah kalimah yang ada huruf yang dimatikan kerana wakaf. Contoh : i.
نيم
لاعلا بر ل دمحلا
ii.نو
ملظت ل متناو
iii.نو
ركفتت لفا
4. Mad Lin ialah kalimah yang huruf "
و
" / "ى
" berbaris mati (sukun) yang didahului baris atas, dan dibaca lembut dengan kadar 2 harakat .Tetapi dibaca panjang 2,4,6 harakat apabila wakaf.Contoh :
i.
ف
و
خ نم
ii.
هيل
ع
5. Mad Silah Qasirah ialah apabila (ھ) dhamir dan huruf sebelumnya BERBARIS, dan huruf selepasnya bukan hamzah atau alif. Mad Silah Qasirah dibaca panjang 2 harakat.
Contoh :
i.
هتدابع
6. Mad Silah Tawilah ialah apabila selepas (ھ) dhamir adalah kalimah yang bermula dengan huruf hamzah, dan kadar bacaannya 4 atau 5 harakat.
Contoh :
i.
دحأ هبيغ
ii.
دحأو هباذغ
6
Mad Asli ialah apabila huruf alif (ا)didahului dengan berbaris di atas, atau huruf wau (و)didahului dengan berbaris depan, atau ya (ى)didahului dengan berbaris bawah, dan kadar bacaannya ialah 2 harakat.Contoh :
i.
ا) نودبعت ام)
ii.
و) نوديع)
iii.
ى) مكنيد)
Qalqalah
- Huruf-huruf Qalqalah terdiri daripada 5 huruf iaitu دج بطق) د ج ب ط ق) -Qalqalah terbahagi kepada kepada qalqalah sugra dan qalqalah kubra.
- Qalqalah Sugra ialah mana-mana huruf qalqalah berada di tengah-tengah kalimah dan berbaris atau bertanda mati
Contoh :
i.
مه
لبْق
نم
ii.مهيديا اوع
طقْ
ف
iii.نوع
طقْي
-
Qalqalah kubra ialah mana-mana huruf qalqalah berada di hujung kalimah dan dimatikan baris kerana wakaf.Contoh : i.
ب
ْ ا
لطلا
ii.ق
ْ ا
لطلا
iii.دْل
وي ملو
دْلي
مل
iv.دْح
أ وه لق
Alif Lam
-Hukum alif lam terbahagi kepada Alif Lam Qamariah dan Alif Lam Syamsiah.
-Alif Lam Qamariah dibaca Izhar (jelas) alif lamnya.
-Alif Lam Syamsiah dibaca Idgham (dengung) alif lam dalam huruf berikutnya.
-Huruf alif lam Qamariah ialah
ى ء و م ك ق ف غ ع خ ح ج ب ا
ھ
. Alif lam Qamariah ialah mana-mana huruf selepas lam (ل) berbaris tetapi tiada tanda tasydid.Contoh :
i.
ةعراقََلا
ii.ةعقاوَلا
iii.ابابَلا
iv.
نسنلا
- Huruf alif lam Syamsiah ialah
ن ل ظ ط ض ص ش س ز ر ذ د ث ت
-
Alif Lam Syamsiah ialah mana-man huruf selepas lam berbaris dan bertanda tasydid. Contoh : i.شمشّلا
ii.رجاتّلا
iii.هللض
ّ لا
HarapanSaya menyediakan nota ini bertujuan membantu para pelajar yang mahu menguasai bahagian hukum tajwid. Berdasarkan pemerhatian saya, pelajar sukar memahami dan menguasai formula hukum tajwid. Dengan nota
ini saya benar-benar mengharapkan pelajar mampu menguasai bahagian hukum tajwid yang berfokuskan soalan-soalan SPM. Pelajar-pelajar perlu mengingati formula dan kaedahnya, tetapi bukan menghafal kalimah bagi sesuatu hukum dan cara bacaan.
Di samping menguasai hukum tajwid berfokuskan soalan-soalan SPM, orang-orang Islam disarankan supaya mampu membaca al-Quran dengan tajwid yang betul. Adalah dianggap salah sekiranya tidak mengambil kira kesilapan pada tajwid. “Belajar Kerana Allah”
Selamat Maju Jaya
Sekian…
Maklumat Tambahan. Adab Membaca al-Quran
II. Memulakan dengan lafaz ميجرلا ناطيشلا نم لاب ذوعا
III. Wajib dibaca dengan ميحرلا نمحرلا لا مسب pada setiap kali permulaan
surah kecuali surah al-Baqarah. IV. Membaca al-Quran secara tartil V. Menutup aurat termasuk kepala
VI. Menutup semula al-Quran selepas selesai membaca VII. Al-Quran diletak di tempat tinggi
VIII. Bersih daripada hadas dan berwuduk IX. Berdoa selepas tamat membaca al-Quran
