HAK CIPTA TERPELIHARA

(1)

(2)

Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian terbitan ini boleh diterbitkan semula atau ditukar dalam apa jua bentuk dengan apa cara jua sama ada elektronik, mekanikal, fotokopi, rakaman dan sebagainya sebelum mendapat kebenaran bertulis daripada Fahmi bin Hassan.

Diterbitkan oleh: www.fahmihassan.net ISBN: 978-967-19717-0-3

(3)

Fahmi Hassan, Pharmacist

Mohd Shahiri Abd Ghapar, Pharmacist Angeline Tan Meng Wah, Pharmacist

Nurnadia Shazreen Abdul Wahab, Pharmacist Shakirin Shaik Rahmat, Pharmacist

K. Heygaajivan Kernas, Pharmacist Choe Sze Hwe, Pharmacist

(4)

(5)

1. Maklumat Penggunaan Dokumen Ini 2. Apakah COVID-19?

3. Double Mask

4. Pemilihan Hand Sanitizer 5. Apa Fungsi Vaksin?

6. Jenis-jenis Vaksin COVID-19

7. Bagaimana Vaksin untuk COVID-19 Boleh Dihasilkan dengan Cepat?

8. Kenapa Dua Dos?

9. Kesan Sampingan Vaksin 10. Kesan Sampingan Serius 11. Risiko Darah Beku

12. Apa Manfaat Vaksin?

13. Adakah Vaksin Ini Sesuai untuk Saya? 14. Hamil, Merancang Hamil atau Menyusu

15. Nak Makan ’Panadol’ Apa Jika Demam Selepas Vaksin?

16. Vaksin AstraZeneca Murah dan Tak Berkualiti? 17. Benarkah Ada Babi Dalam Vaksin?

18. Janin Dalam Vaksin

19. Soalan Lazim Vaksinasi

(6)

PANDUAN RINGKAS COVID-19 & VAKSIN

MAKLUMAT PENGGUNAAN

DOKUMEN INI

• Penulis telah sedaya upaya menyemak silang

maklumat yang diletakkan di dalam dokumen ini dengan sumber-sumber saintifik yang sah.

• Maklumat dalam dokumen ini adalah maklumat

umum dan bukan pengganti kepada konsultansi dan pemeriksaan. Dapatkan rawatan dan pemeriksaan dari doktor jika anda tidak sihat dan mempunyai kerisauan berkaitan kesihatan.

• Sentiasa patuh kepada arahan rasmi dari pihak berwajib jika ia bertentangan dengan apa-apa maklumat dari dokumen ini.

• Jika terdapat kesilapan maklumat atau komen berkaitan fakta di dalam dokumen ini, sila e-mel kepada fahmibinabad@gmail.com.

• Kandungan di dalam dokumen ini boleh disebarkan, disalin semula, dan diolah dengan syarat ia bukan dengan tujuan mendatangkan keuntungan.

• Layari www.fahmihassan.net atau twitter.com/

fahmibinhassan untuk maklumat lanjut mengenai penulis.

(7)

PANDUAN RINGKAS

COVID-19 & VAKSIN

APAKAH COVID-19?

• Penyakit Coronavirus Disease 2019 akibat jangkitan dari virus “SARS-CoV 2”.

• Pada awalnya didapati menjangkiti melalui titisan air (droplets) yang disebarkan melalui sentuhan, pernafasan, bersin, batuk dan lain-lain.

• Terdapat bukti terkini yang menyokong teori yang virus ini boleh tersebar melalui udara (airborne).

• Virus ini sangat mudah tersebar dan boleh membawa maut.

• Kini wujud pelbagai varian virus baru yang lebih berbahaya.

(8)

PANDUAN RINGKAS

• Pemakaian pelitup muka berganda dicadangkan untuk meningkatkan perlindungan dari virus memasuki

saluran pernafasan.

• Gunakan satu pelitup muka pakai-buang di bahagian dalam, dan satu pelitup muka fabrik di bahagian luar. • Tak perlu dua lapisan penutup muka jika anda

menggunakan pelitup muka jenis N-95.

(9)

PANDUAN RINGKAS

PEMILIHAN HAND SANITISER

• Penggunaan hand sanitiser hanyalah digalakkan apabila

ketiadaan sabun dan air. • Mencuci tangan

menggunakan sabun dan air dengan

sempurna sekurang-kurangnya dalam tempoh 20 saat

adalah lebih berkesan membunuh virus dan bakteria berbanding hand sanitiser.

• Hand sanitiser

berasaskan alkohol dengan kepekatan 65% atau lebih adalah digalakkan.

• Keberkesanan

membunuh bakteria

dan virus menurun pada kepekatan rendah.

(10)

PANDUAN RINGKAS

APA FUNGSI VAKSIN?

• Vaksin adalah satu cara pencegahan penyakit yang berfungsi dengan merangsang sistem imuniti badan untuk melindungi diri dari jangkitan penyakit.

• Virus yang dilemahkan atau dimatikan komponen virus akan diproses dan disuntik ke dalam badan.

• Bahan ini akan merangsang badan untuk menghasilkan antibodi.

• Apabila jangkitan sebenar berlaku, badan akan bersedia untuk melawan jangkitan.

(11)

PANDUAN RINGKAS

JENIS-JENIS VAKSIN COVID-19

• Setakat 31 Mei 2021, terdapat tiga jenis vaksin untuk pencegahan COVID-19 yang digunakan di Malaysia. • Vaksin-vaksin ini telah melalui proses pendaftaran

oleh Bahagian Regulatori Farmasi Negara (NPRA) bagi memastikan keselamatan dan keberkesanannya.

• Oleh itu, tiada isu untuk mendapatkan mana-mana vaksin yang ditawarkan melalui program imunisasi. • Banyak lagi vaksin-vaksin yang akan didaftarkan bagi

memenuhi keperluan semasa.

PFIZER SINOVAC ASTRAZENECA

Jenama Comirnaty CoronaVac Vaxzevria, Covishield

Teknologi mRNA Virus tidak aktif Vektor virus

(12)

PANDUAN RINGKAS

BAGAIMANA VAKSIN UNTUK

COVID-19 BOLEH DIHASILKAN

DENGAN CEPAT?

• COVID-19 datang dari keluarga virus yang sama dengan Middle East Respiratory Syndrome

(MERS) dan Severe Acute Respiratory

Syndrome (SARS). Kita telah mengkaji virus ini lebih dari 10 tahun malah pernah ada

percubaan menghasilkan vaksin untuk MERS dan SARS. Ilmu tersebut telah memendekkan masa kajian berbanding jika ia bermula dari sifar.

• Memandangkan ia pandemik yang memberi impak kepada seluruh dunia, semua pihak, kerajaan dan swasta sanggup menyumbang puluhan bilion ke atas penghasilan vaksin. Berbanding penyakit lain, hanya segelintir pihak yang sanggup melaburkan duit dalam usaha seperti ini.

• Terdapat kolaborasi seluruh dunia dari

segi ilmu, teknologi dan kepakaran. Malah kebanyakan jurnal-jurnal antarabangsa mengecualikan bayaran untuk ahli sains membaca kertas kajian berkaitan COVID-19. Secara tidak langsung ia membantu dalam

(13)

PANDUAN RINGKAS

KENAPA DUA DOS?

• Dos pertama vaksin akan menyediakan badan untuk menghasilkan antibodi.

• Dos kedua akan meningkatkan kuantiti antibodi dan memanjangkan tempoh perlindungan.

• Sela masa di antara dua dos vaksin adalah ditetapkan oleh pengilang dengan kajian mereka.

• Setakat ini, setiap orang hanya boleh dapat dua dos vaksin dari jenis yang sama.

• Kajian sedang dijalankan ke atas keselamatan dan

keberkesanan menggunakan dua dos dari jenis vaksin berbeza.

(14)

PANDUAN RINGKAS

KESAN SAMPINGAN VAKSIN

• Sakit di tempat suntikan • Keletihan • Demam • Sakit badan • Batuk • Sakit tekak • Cirit-birit • Sakit kepala

Majoriti kesan sampingan adalah ringan. Ia akan hilang sendiri atau boleh dirawat dengan mengambil ubat seperti paracetamol.

(15)

PANDUAN RINGKAS

KESAN SAMPINGAN SERIUS

1. Alahan teruk selepas suntikan (Anaphylaxis) • Berlaku dalam 2-5

insiden bagi setiap 1 juta suntikan

• Reaksi dalam 5-30 minit selepas suntikan

• Boleh dirawat serta merta

2. Darah beku (Blood clot) • Berlaku dalam 4-21

insiden bagi setiap 1 juta suntikan

• Boleh berlaku dalam tempoh 30 hari selepas suntikan

• Simptom:

• Sakit kepala yang terlalu teruk

• Masalah penglihatan • Kaki sakit dan

bengkak

• Loya dan muntah teruk • Kesukaran bernafas • Tompokan merah di bawah permukaan kulit • Boleh dirawat

(16)

PANDUAN RINGKAS

(17)

PANDUAN RINGKAS

APA MANFAAT VAKSIN?

• 70%-90% berkesan dalam menghalang sebarang komplikasi berkaitan COVID-19.

• Hampir 100% berkesan dalam menghalang komplikasi serius berkaitan COVID-19.

• 75%-90% berkesan mengelakkan kemasukan hospital akibat COVID-19.

• Hampir 100% berkesan mengelakkan kematian berkaitan COVID-19.

• 70%-80% keberkesanan mengelakkan jangkitan COVID-19.

• 50% keberkesanan mengelakkan menjangkiti orang lain dengan COVID-19.

Sumber:

(18)

PANDUAN RINGKAS

ADAKAH VAKSIN INI SESUAI

UNTUK SAYA?

• Semua orang berumur 18 tahun dan ke atas disarankan untuk mengambil vaksin COVID-19 termasuklah

mereka yang berpenyakit kronik.

• Sekiranya mempunyai sebarang penyakit berkaitan imuniti, masalah pembekuan darah, dan sejarah

alahan teruk, dapatkan pemeriksaan dan pengesahan pre-vaccination assessment dari mana-mana doktor terlebih dahulu. • Anda tidak dibenarkan untuk mengambil vaksin sekiranya mempunyai sejarah alahan serius dengan mana-mana kandungan dalam vaksin yang diberi.

(19)

PANDUAN RINGKAS

HAMIL, MERANCANG HAMIL

ATAU MENYUSU

• Jika hamil, boleh disuntik dengan vaksin keluaran Pfizer semasa kandungan berusia 14-33 minggu.

• Pada usia kandungan yang lain, tidak disyorkan untuk divaksin dengan mana-mana jenis vaksin.

• Ibu menyusu sesuai untuk divaksin dengan vaksin

keluaran Pfizer dan AstraZeneca. Tidak disyorkan untuk divaksin dengan vaksin jenis lain setakat ini.

• Jika merancang untuk hamil, boleh menerima

suntikan. Dapatkan penjelasan di pusat pemberian vaksin atau mana-mana doktor/ahli farmasi.

• Maklumat ini hanyalah berbentuk saranan berdasarkan bukti semasa. Semua keputusan adalah bersifat

individu dan perlu dibincang dengan doktor/ahli farmasi.

(20)

PANDUAN RINGKAS

NAK MAKAN ‘PANADOL’ APA

JIKA DEMAM SELEPAS VAKSIN?

• Sebenarnya, Panadol hanya jenama. Bahan aktif dalam Panadol adalah paracetamol.

• Paracetamol inilah yang berfungsi untuk

mengurangkan suhu bila demam, dan mengurangkan rasa sakit-sakit badan.

• Jenama Panadol sendiri ada banyak jenis sediaan. Majoritinya hanya berbeza dari sudut formulasi.

• Contohnya Actifast diformulasi untuk diserap dengan pantas. Panadol Optizorb pula direka supaya tidak memberi rasa tidak selesa dalam perut.

• Untuk orang dewasa, dos maksimum paracetamol adalah 1000 mg, empat kali sehari.

• Hati-hati jika ambil Panadol Extend untuk sengal

otot. Dosnya sekitar 650 mg setiap tablet. Maksimum pengambilan adalah dua tablet, tiga kali sehari.

• Jadi, ambillah mana-mana jenis paracetamol (seperti Uphamol) jika anda demam atau sakit badan setelah suntikan.

(21)

PANDUAN RINGKAS

VAKSIN ASTRAZENECA MURAH

DAN TAK BERKUALITI?

• Ada yang tidak mahu vaksin dengan vaksin keluaran AstraZeneca sebab harganya murah. Nak tahu kenapa harganya murah?

• Ia tak memerlukan kawalan suhu yang rumit seperti vaksin Pfizer. Proses penghantaran dan simpanan adalah lebih murah dan ini mengurangkan kos berkali ganda.

• Proses penghasilan vaksin AstraZeneca banyak menggunakan dana awam. Ia hasil kerjasama dengan Oxford University.

• Pihak AstraZeneca berjanji untuk tidak mengaut keuntungan dari vaksin ini sepanjang tempoh pandemik.

• Murah bukan bermaksud tak berkualiti. Vaksin yang telah diluluskan oleh NPRA adalah yang dijamin kualiti, keselamatan dan keberkesanannya.

• Vaksin apa yang paling bagus? VAKSIN YANG DITAWARKAN KEPADA ANDA.

(22)

PANDUAN RINGKAS

BENARKAH ADA BABI DALAM

VAKSIN?

• Penghasilan ubat-ubatan ni bukan macam masakan. Buka buku resepi, letak bahan aktif, letak pelarut, letak babi secukup rasa, siap ubat. Bukan! Bukan!

• Dalam ubat/vaksin biasanya ada dua kandungan utama. Bahan aktif dan excipients.

• Penghasilan bahan aktif adalah satu proses yang

kompleks. Kebiasaannya, jika terdapat unsur haiwan, ia digunakan sebagai pemangkin dalam penghasilan bahan aktif.

• Contoh, bagi sesetengah vaksin, ada yang guna unsur babi sebagai tapak semaian dalam membiak sel.

• Sel ini kemudiannya akan digunakan untuk

penghasilan bahan aktif/membiak virus. Virus itu pula kemudian akan diproses. Hasilnya baru digunakan untuk menghasilkan vaksin.

• Sebab itu dalam kebanyakan fatwa antarabangsa, penggunaan unsur begini dihalalkan kerana proses istihalah dianggap telah berlaku. Tiada langsung unsur babi dalam produk akhir. Tetapi jangan risau, vaksin-vaksin untuk COVID-19 dan program imunisasi kebangsaan bebas dari unsur ini.

(23)

PANDUAN RINGKAS

JANIN DALAM VAKSIN?

• Kebiasannya, isu ini adalah berkaitan penggunaan MRC-5 cells dalam pembuatan vaksin.

• MRC-5 cells sememangnya dihasilkan pertama kali dari janin yang digugurkan 50 tahun yang lalu.

• Selepas itu, ia dihasilkan semula di makmal-makmal. • Tiada lagi janin digunakan untuk proses ini. Sel ini

menjadi tempat untuk pembiakan virus. • Virus ini kemudiannya akan diasingkan dan

ditulenkan (purified) sebelum digunakan untuk proses menghasilkan vaksin.

• MRC-5 cells boleh dianggap hanya sebagai tapak semaian untuk virus.

• Tiada MRC-5 cells yang terkandung di dalam mana-mana vaksin!

(24)

PANDUAN RINGKAS COVID-19 & VAKSIN

SOALAN LAZIM

VAKSINASI

1. Perlukah makan Panadol sebelum suntikan? TAK PERLU

2. Berapa lama perlu tunggu untuk

terima vaksin setelah dijangkiti COVID-19?

SEBAIKNYA SELEPAS 3 BULAN

3. Ada darah tinggi

kencing manis boleh suntik?

BOLEH (penilaian di PPV/ Dr merawat) 4. Ada sejarah alahan

ubat/ makanan boleh suntik?

BOLEH (penilaian di PPV/Dr merawat) 5. Arahan kuarantin

akibat kontak rapat

6. Makan ubat cair darah boleh suntik?

BOLEH (penilaian di PPV/Dr merawat) 7. Tak demam lepas

vaksin normal atau tidak?

NORMAL

8. Berapa ml suntikan akan diberi?

BERBEZA IKUT VAKSIN

(boleh tanya jurusuntik untuk pengesahan)

9. Dah vaksin perlu asingkan diri tak?

TAK PERLU (tapi perlu patuh SOP)

10. Berapa lama perlu tunggu untuk makan Panadol?

BILA MULA RASA SAKIT ATAU DEMAM

(25)

21 RINGKAS COVID-19 & VAKSIN

SOALAN LAZIM

VAKSINASI

11. Boleh bersenam lepas vaksin?

BOLEH (jika rasa sihat) 12. Perlu pantang

makanan pedas atau lain-lain?

TIDAK PERLU

13. Saya ada lelah. Boleh vaksin?

BOLEH (melainkan tak terkawal. Penilaian di PPV/ Dr merawat)

14. Saya dah terambil Panadol sebelum

suntikan. Boleh suntik?

BOLEH (tak perlu ambil tapi jika dah ambil tak mengapa)

15. Penyakit jantung,

pembedahan dan lain-lain boleh?

BOLEH (penilaian di PPV/ Dr merawat)

16. Boleh derma darah selepas vaksin?

BOLEH (7 hari selepas suntikan/ tiada kesan samping)

17. Boleh ‘bersama’

dengan suami isteri selepas suntikan?

BOLEH

18. Boleh mandi selepas suntikan? Takut kena air.

BOLEH (letak pek ais di tempat suntikan juga boleh)

19. Boleh makan vitamin/ supplements sebelum atau selepas suntikan?

BOLEH

20. Kalau tak tahu positif covid masa dapat

vaksin macam mana? Bahaya ke?

(26)

(27)

(28)

COMPLETE GUIDES ON

COVID-19 & VACCINES

1. DISCLAIMER FROM THE AUTHOR 2. WHAT IS COVID-19?

3. DOUBLE-MASKING

4. SELECTING HAND SANITISERS 5. VACCINES AND HOW THEY WORK

6. COVID-19 VACCINES AVAILABLE IN MALAYSIA

7. FACTORS THAT INFLUENCED THE RAPID DEVELOPMENT OF COVID-19 VACCINES

8. WHY MUST WE TAKE TWO DOSES OF THE COVID-19 VACCINE?

9. SIDE EFFECTS OF THE COVID-19 VACCINES

10. SERIOUS SIDE EFFECTS OF THE COVID-19 VACCINES

11. WHAT ARE THE BENEFITS ASSOCIATED WITH A COVID-19 VACCINATION?

12. HOW DO I KNOW IF THE VACCINES ARE APPROPRIATE FOR ME?

13. COVID-19 VACCINES FOR PREGNANT AND BREASTFEEDING WOMEN

14. IF I’M HAVING A FEVER AFTER THE VACCINATION, WHICH TYPE OF PANADOL® SHOULD I TAKE?

15. IS THE ASTRAZENECA VACCINE CHEAP AND OF LOW QUALITY?

16. DO THE VACCINES CONTAIN PIG-DERIVED INGREDIENTS?

(29)

GUIDES ON

DISCLAIMER FROM THE

AUTHOR

• The information provided in this e-book was written based on credible scientific references/sources.

• The information provided in this e-book serves as a general guide for the public. The public should not

regard this information as a form of health consultation or assessment. Seek medical attention immediately if unwell or if you have concerns regarding your health. • If there are contradictions regarding information

present in this e-book, it is customary that the

public only follow official directives from healthcare authorities, such as the Ministry of Health, Malaysia. • If necessary, please send an e-mail to fahmibinabd@

gmail.com with feedback regarding incorrect/ inaccurate information present in this e-book.

• You may share, copy, rephrase and paraphrase contents in this e-book, provided it is not for commercial

purposes.

• Visit www.fahmihassan.net or follow twitter.com/

(30)

COMPLETE GUIDES ON

WHAT IS COVID-19?

• Coronavirus Disease 2019 or COVID-19 is an infection caused by SARS-CoV 2 virus.

• Initially, the virus was transmitted by respiratory water droplets through breathing, sneezing, coughing or by touching contaminated surfaces.

• However, a newer theory suggests that the virus is an airborne infection (transmitted through the air).

• The virus is exceedingly contagious and potentially fatal. • Several new variants of the virus were recently

(31)

GUIDES ON

• The Centre for Disease Control and Prevention (CDC) recommends double-masking to provide extra

protection to the respiratory tract against the Covid-19 virus.

• Use a disposable face mask for the inner layer and a cloth face mask for the outer layer.

• Double-masking is unnecessary if you are using an N-95 face mask.

The diagram was obtained from the CDC’s official website

(32)

COMPLETE GUIDES ON

SELECTING HAND SANITISERS

• A Hand sanitiser can be used as an

alternative when there is no soap and water for handwashing.

• Washing hands with soap and water for at least 20 seconds is more effective in killing viruses and bacteria

when compared to hand sanitisers.

• Choose a hand sanitiser that contains at least 65% alcohol or more.

• The effectiveness of a hand sanitiser reduces as the alcohol content decreases.

(33)

GUIDES ON

VACCINES AND HOW THEY

WORK

• Vaccines protect the body from infectious diseases by stimulating the body’s immune system.

• A vaccination occurs when a person receives either an inactivated vaccine, live-attenuated vaccine, or a vaccine that contains viral components. These are known as antigens.

• An antigen will trigger an immune response which leads to the production of antibodies.

• Thus, when the person gets infected by the actual bacteria or viruses in the future, the body is ready to fight the infection.

(34)

COMPLETE GUIDES ON COVID-19 & VACCINES

COVID-19 VACCINES

AVAILABLE IN MALAYSIA

• As of 31st May 2021, there are three types of Covid-19 vaccines available in Malaysia.

• These vaccines are registered with the National Pharmaceutical Regulatory Agency (NPRA) after a rigorous and thorough assessment of their quality, safety and efficacy.

• Therefore, there should not be any concerns

regarding the vaccines received through the Covid-19 immunisation programme.

• More vaccines will be registered in the future to meet population demands.

Pfizer Sinovac Astrazeneca

Brand Comirnaty CoronaVac Vaxzevria, Covishield

Technology mRNA Inactivated virus Viral vector

Dose Two doses with a

(35)

GUIDES ON

FACTORS THAT INFLUENCED

THE RAPID DEVELOPMENT OF

COVID-19 VACCINES

• The COVID-19 disease belongs to the same

coronavirus family as the Middle East Respiratory Syndrome (MERS)

and the Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS).

• Comprehensive scientific studies on this family

of viruses started more than a decade ago,

including an attempt to produce a vaccine for SARS. The knowledge, skill, and technology acquired from the

studies mentioned above allowed for a shorter

duration of study on the COVID-19 vaccine.

• Because COVID-19 is a global pandemic, many individuals, organisations, and nations from

all around the world were willing to spend billions of dollars on vaccine development programmes.

• Additionally, there are ongoing global collaborations in developing knowledge, technology, and expertise related to covid-19. Furthermore, International journals

have excluded the access fees to scientific journals related to COVID-19,

consequently speeding up the process of vaccine development.

(36)

COMPLETE GUIDES ON

WHY MUST WE TAKE TWO

DOSES OF THE COVID-19

VACCINE?

• The first dose initiates the body’s antibody production. • The second dose amplifies the number of antibodies;

hence the protection against the disease is prolonged. • The manufacturer determines the interval between the

two doses based on their clinical research.

• Each recipient can only receive two doses of the Covid-19 vaccine from the same brand/type.

• However, there is ongoing research to determine the safety and efficacy of administering two doses of the Covid-19 vaccine from different brands/types.

(37)

GUIDES ON

SIDE EFFECTS OF THE

COVID-19 VACCINES

• Pain at the injection site • Fatigue • Fever • Body ache • Cough • Sore throat • Diarrhoea • Headache

The majority of the side effects are mild and will subside naturally. If intolerable, you may take over-the-counter medications such as paracetamol.

(38)

COMPLETE GUIDES ON

SERIOUS SIDE EFFECTS OF

THE COVID-19 VACCINES

1. A severe allergic reaction after the vaccination

(anaphylaxis)

• 2-5 incidents occur for every 1 million vaccinations.

• The reaction starts within 5-30 minutes after the vaccination.

• It can be treated immediately.

2. Formation of blood clots • 4-21 incidents occur

for every 1 million vaccinations.

• The side effect occurs within 30 days of the vaccination.

• The symptoms include: • Severe headache

• Impaired eye-sight • Pain and swelling in

the leg

• Nausea and severe vomiting

• Difficulty in breathing • Visible red spots

underneath the skin • It can be treated

(39)

GUIDES ON

WHAT ARE THE BENEFITS

ASSOCIATED WITH A COVID-19

VACCINATION?

• 70%-90% effective in preventing COVID-19 complications.

• 100% effective in preventing severe COVID-19 complications.

• 75%-90% effective in preventing COVID-19-related hospital admissions.

• 100% effective in preventing COVID-19-related deaths. • 70%-80% effective in preventing COVID-19 infections. • 50% effective in preventing COVID-19 transmission to

other individuals.

(40)

COMPLETE GUIDES ON

HOW DO I KNOW IF THE

VACCINES ARE APPROPRIATE

FOR ME?

• It is recommended for individuals aged 18 and above to receive the COVID-19 vaccine, including patients with chronic diseases.

• Individuals with immune-related disorders, blood clotting impairments, or a history of severe allergic

reactions should receive a “pre-vaccination assessment” verification from certified medical practitioners

(doctors). • Individuals who have experienced severe allergic reactions to any vaccine ingredient cannot receive the COVID-19 vaccine.

(41)

GUIDES ON

COVID-19 VACCINES

FOR PREGNANT AND

BREASTFEEDING WOMEN

• The COVID-19 vaccine from Pfizer is safe for use in pregnant women who are within 14-33 weeks of gestational age.

• The COVID-19 vaccine is not recommended for

pregnant women who are either earlier than 14 weeks or later than 33 weeks of gestational age.

• COVID-19 vaccines from Pfizer and AstraZeneca are safe for breastfeeding women; vaccination with other types/ brands of vaccines are not recommended.

• Women who are trying to conceive may be vaccinated. If needed, further information can be obtained from the doctors and pharmacists at vaccination centres.

• The information

provided in this e-book is based on current

evidence and serves as a general guide. The suitability for vaccination differs for every individual and may require further consultation with a healthcare

(42)

COMPLETE GUIDES ON

IF I’M HAVING A FEVER AFTER

THE VACCINATION, WHICH TYPE

OF PANADOL SHOULD I TAKE?

• Panadol is a medication brand that contains

paracetamol as the active ingredient

(active pharmaceutical ingredient).

• Paracetamol functions to reduce body temperature when someone has a

fever (antipyretic). It may also be used to relieve body aches (analgesic). • There are several

pharmaceutical

preparations of Panadol. These preparations

differ in terms of their formulation.

• For example, the formulation of

Panadol Actifast allows faster absorption of

hand, reduces the risk of stomach irritation.

• For an adult, the

maximum daily dose of paracetamol is 1000 mg, four times a day.

• Please be extra cautious if you are taking Panadol Extend to relieve muscle pain. It contains 650mg of paracetamol per tablet; thus, the maximum dose is two tablets three times a day.

• You may choose any pharmaceutical preparation containing paracetamol to treat your fever or body ache after the vaccination.

• The correct dose must be taken at all times,

(43)

GUIDES ON

IS THE ASTRAZENECA VACCINE

CHEAP AND OF LOW QUALITY?

• A handful of individuals are refusing the AstraZeneca vaccine due to its lower price. In all truthfulness, the vaccine’s low price is owed to the fact that:

• The vaccines do not require stringent cold chain maintenance during transport and storage, as opposed to the Pfizer vaccine.

• The development fund for the AstraZeneca vaccine was primarily contributed by the public. It was also developed with the help of oxford university.

• AstraZeneca pledged to not profit from the sales of its vaccines during the pandemic.

• The price of a vaccine does not represent its quality. Furthermore, all vaccines registered with the NPRA are guaranteed to be of quality, safe, and efficacious.

• So, which vaccine is the best? IT IS THE ONE OFFERED TO YOU.

(44)

COMPLETE GUIDES ON

DO THE VACCINES CONTAIN

PIG-DERIVED INGREDIENTS?

• You cannot compare the production of medicines

(including vaccines) to making a meal. It is not as easy as stirring active pharmaceutical ingredients, solvents and pig pieces in a pot. It is not! Not even close!

• Ideally, there are two primary components in every medication or vaccine; an active pharmaceutical ingredient and excipients.

• The manufacture of the active pharmaceutical

ingredient is a rigorously complex process that usually uses an animal-derived element as a catalyser.

• For example, the manufacture of some vaccines uses pig-derived elements as a “growth medium” for cells (cellular proliferation).

• These cells are then used to produce active

pharmaceutical ingredients or used to grow viruses and bacteria. In the latter case, there is a subsequent step that processes the viruses or bacteria, yielding final products for the manufacture of vaccines.

• Almost all international fatwas agree that the use of these extensively processed pig-derived ingredients is halal. The process adopts the ‘istihalah’ concept. As a result, the final vaccine products do not contain any pig-derived ingredients.

• It is important to note that all vaccines used for the National COVID-19 Immunisation Programme are free

(45)

GUIDES ON

DO THE VACCINES CONTAIN

FOETUS?

• This question arises from the use of MRC-5 cells for vaccine production.

• The MRC-5 cells were initially obtained from an aborted foetus 50 years ago (an elective abortion).

• Since then, the original culture of MRC-5 cells has been reproduced repeatedly in laboratories. Thus, foetal

cells obtained from aborted foetuses were no longer necessary for the replenishment of MRC-5 cells.

• MRC-5 cells function as a growth medium for viruses. • The viruses are then separated and purified, removing

all traces of the MRC-5 cells before being incorporated into the final stages of vaccine production.

(46)

COMPLETE GUIDES ON

FREQUENTLY ASKED QUESTION

(FAQ) REGARDING COVID-19

VACCINATIONS

1. Do I need to take

Panadol before receiving the vaccine?

NO, YOU DON’T HAVE TO.

2. I had COVID-19; how long must I wait before I can get vaccinated?

IT IS RECOMMENDED YOU WAIT FOR 3

MONTHS.

3. Can a diabetic or

hypertensive patient get vaccinated?

YES, prior assessment with a doctor/a doctor at the vaccination centre. 4. Can someone with a

history of drug or food allergy get the vaccine? YES, prior assessment with a doctor/a doctor at

5. Can I come for the vaccination during

home quarantine after being in close contact with a COVID-19

patient?

NO, YOU CAN’T. You will receive a new vaccination date.

6. Can a patient who is currently taking blood-thinning medication get the vaccination? YES, prior assessment with a doctor/ a doctor at the vaccination

centre.

7. Is it normal if someone does not have a fever after the vaccination? YES, IT IS NORMAL.

(47)

GUIDES ON

8. How many millilitres of injection will I get?

IT DEPENDS ON WHICH TYPE/BRAND OF VACCINE YOU ARE RECEIVING. Dose confirmation with administrative personnel. 9. Do I need to

isolate myself after vaccination?

NO, YOU DO NOT

NEED TO but SOP and preventive measures must still be followed. 10. When should I take

Panadol?

TAKE IT ONLY if you have a fever or experiencing pain. 11. Can I exercise after

being vaccinated? YES, YOU CAN IF YOU

12. Do I need to abstain from spicy food?

NO, YOU DO NOT HAVE TO.

13. Can a patient with asthma get the vaccination? YES, unless your

asthma is uncontrolled. Prior assessment with a doctor/a doctor at the vaccination centre.

14. I have taken Panadol before the vaccination. Can I proceed with the injection?

YES, YOU CAN. But it is unnecessary to take it before the vaccination

(48)

COMPLETE GUIDES ON

15. Can a patient with heart disease or who has undergone surgery get the vaccine?

YES, prior assessment with a doctor/a doctor at the vaccination centre.

16. Can I donate blood after being vaccinated?

YES, YOU CAN. After seven days of vaccination and there are no longer any side effects.

17. Can I have sexual intercourse after being vaccinated? YES, YOU CAN.

18. Can I take a bath after being vaccinated? Is it okay if I wet the injection site with water?

YES, YOU CAN. You may also place an ice pack at the injection site, if necessary.

19. Can I take vitamins or supplements before or after the vaccination?

YES, YOU CAN.

20. Is it dangerous for me to get the vaccination if I am unsure of my COVID-19 status?

(49)

(50)

(51)

1. 作者声明

2. 什么是新型冠状病毒？

3. 如何佩戴双层口罩

4. 如何选择免洗手消毒液

5. 新型冠状病毒（COVID-19）疫苗的作用

6. 新冠病毒疫苗（COVID-19）种类

7. 为何新型冠状病毒（COVID-19）疫苗生产如此迅速？

8. 为什么需要2剂型新型冠状病毒（COVID-19）疫苗？

9. 接种疫苗后的普遍副作用

10. 接种疫苗后可能出现的严重副作用

11. 接种疫苗的好处

12. 哪一种疫苗适合我？

13. 备孕期，怀孕妇女和正在哺乳中妇女，可以接种疫苗

吗？

14. 接种疫苗后，可以服用哪一种Panadol?

15. AstraZaneca 的疫苗价格便宜，有效吗？

16. 接种疫苗常问问题(FAQ）

1. 作者已尽一切能力核对此手册中的所有内容，以确保讯息正确。 2. 此手册只可用以参考或普及知识，不能代替医生的咨询和体检。如果读者有任何的不适或疑问，必须立刻咨询医生和接受治疗。 3. 如若与本手册的任何内容相矛盾，请始终遵守官方指示。 4. 如若读者发现任何错误的讯息或不足之处，请联络作者以便做出内容更改。 5. 此手册的所有内容，可以分发和复制，但不得以盈利为目的。 6. 关于作者的信息，请游览作者网站 www.fahmihassan.net 或twitter. com/fahmibinhassan

(53)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

什么是新型冠状病毒？

1. 新型冠状病毒，该病毒引发的肺炎命名为“新型冠状病毒肺炎”（简称“新冠肺炎”），英文名称为 COVID-19。此病毒来自SARS-CoV2 的感染。 2. 新型冠状病毒肺炎在早期被发现是通过飞沫和接触感染。 3. 感染者呼出含有病毒的飞沫和非常小的颗粒传播，尤其是通过诸如咳嗽或打喷嚏的喷溅和喷射。这些飞沫和颗粒可能被其他人吸入，或落在他们的眼睛和口鼻中，或污染所接触的表面。 4. 最新证据提示，新型冠状病毒可以通过空气传播（airborne）。 5. 新型冠状病毒非常的危险，而且它的传染性也非常高， 6. 现在，有关当局已经发现了多种变种病毒，且危险性更高。

(54)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

1. 为了保护自己免于因触摸眼睛或口鼻而感染新型冠状病毒 (COVID-19), 佩戴口罩遮住口鼻有利于保护自己和他人. 2. 最新消息建议大众佩戴双层口罩，防止空气和颗粒从口罩边缘周围的缝隙中溢出或进入，以加强保护效果和减低感染风险。 3. 双层口罩使用法：底层使用一次行医用口罩，外层使用布制口罩。 4. 如果您已在使用N95 口罩，则无需另加外层口罩。

如何佩戴双层口罩

(55)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

如何选择免洗手消毒液

1. 在任何时候，建议尽量使用肥皂和水洗手。 2. 洗手时，使用肥皂和水，搓揉双手和手指的所有表面至少20 秒，能比使用免洗手消毒液更有效地减少手上多种细菌和病毒。 3. 但是，如果没有现成可用的肥皂和水，则应使用含量至少为65 ％酒精的免洗手消毒液。 4. 请选择含量至少为65%酒精的免洗手消毒液。酒精浓度越低，杀灭细菌和病毒的效果也会降低。

(56)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

新型冠状病毒（COVID-19）疫

苗的作用

1. 疫苗是一种疾病预防方法。它通过刺激人体的免疫系统来识别并防止病毒感染。 2. 病毒经过一系列的处理以灭活病毒，减弱病毒的有害性（减毒活疫苗），或提取病毒的无害片段（载体疫苗），然后被制成疫苗。 3. 当疫苗进入我们的身体时，我们的免疫系统会产生抗体来抵抗病毒。然后，身体里会留下大量的“有记忆”抗体细胞。 4. 当人体再遇到相同的病毒，这一些“有记忆”的抗体细胞，会迅速产生抗体来攻击病毒，减少对人体的伤害。

(57)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

新冠病毒疫苗（COVID-19)

种类

1. 截至2021 年5月31日，有3种新型冠状病毒（COVID-19）疫苗已获授权在马来西亚大规模使用。 2. 这些疫苗已通过国家药监局（NPRA）的注册程序，以确保其安全性和有效性。 3. 因此，请你安心接受任何品牌的新型冠状病毒（COVID-19）疫苗接种。 4. 未来，政府将注册更多的疫苗已确保民众需求。

Pfizer

Sinovac

Astrazeneca

疫苗品牌 Comirnaty CoronaVac Vaxzevria, Covishield

疫苗技术 mRNA 灭活病毒载体疫苗疫苗剂型两剂型，相隔21天两剂型，相隔21天两剂型，相隔4 – 12 星期

(58)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

为何新型冠状病 (COVID-19）

疫苗生产如此迅速？

1. 新型冠状病毒（COVID-19），基因特征与 SARS 相关的冠状病毒和 MERS 相关的冠状病毒有些类似。科学家已经用了超过10 年的时间研究这两种病毒和相关的疫苗。 2. 新型冠状病毒（COVID-19）在全球爆发，影响过甚，因此各方政府和私营部门都愿意为疫苗生产贡献数百亿美元。 3. 除了金钱之外，全球合作也包括了知识，技术和各专长方面的交流。 4. 不但如此，许多国际期刊也免除了科学家及研究人员阅览任何有关新冠病毒的研究论文的费用。 5. 以上种种措施和方案，大大的缩短了研究和开发新型冠状病毒（COVID-19）疫苗所需的时间。

(59)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

为什么需要2剂型新型冠状病

毒（COVID-19）疫苗？

1. 第一剂疫苗：身体的免疫系统会产生抗体来抵抗病毒。然后，身体里会留下大量的“有记忆”抗体细胞。 2. 第二剂疫苗：“有记忆”抗体细胞会产生大量的抗体以达到全剂量接种疫苗的效果。 3. 两剂疫苗接种的相隔时间是由制造商根据研究成果后所设定的。 4. 目前为止，每个人只能接种两剂相同的疫苗。 5. 有关当局还在研究使用两剂不同类型疫苗的安全性和有效性. 免疫系统

(60)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

接种疫苗后的普遍副作用

• 疫苗接种部位红肿，疼痛 • 乏力 • 发烧 • 肌肉酸痛 • 咳嗽 • 喉咙疼痛感 • 腹泻 • 头疼以上症状大多数是轻微，且通常无需处理，一般可自行恢复。如若需要，可服用药物减轻不适，例如paracetamol。

(61)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

接种疫苗后可能出现的严重副

作用

1. 疫苗接种后之严重过敏（过敏反应） • 发生率：百万分之二至五 (每一百万次注射，发生2-5 次事件） • 发生在疫苗接种后5-30分钟内 • 必须马上接受治疗 2. 血栓事件 • 发生率：百万分之四至二十一（每一百万次注射，发生4-21次事件） • 发生在疫苗接种后30天内 • 症状包括： • 剧烈头疼 • 出现视力问题 • 脚疼痛和肿胀 • 严重恶心和呕吐 • 呼吸困难 • 皮肤表层下出现红色斑块、斑点 • 必须马上接受治疗

(62)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

接种疫苗的好处

1. 70% - 90% 有效预防与新型冠状病毒（COVID -19）相关的任何并发症。 2. 几乎100% 有效预防与新型冠状病毒（COVID -19）相关的严重并发症。 3. 75% - 90% 有效预防因新型冠状病毒（COVID -19）而入院事件。 4. 几乎 100% 有效预防与新型冠状病毒（COVID -19）相关的死亡事件。 5. 70% - 80% 有效预防新型冠状病毒（COVID -19）感染。 6. 50% 有效避免新型冠状病毒（COVID -19）感染他人。资料来源：https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.05.20 .21257461v1

(63)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

哪一种疫苗适合我？

1. 有关当局呼吁所有18岁以上的民众接种新型冠状病毒（COVID -19）疫苗，包括患有慢性疾病的人。 2. 如果您有任何免疫相关疾病、凝血问题和严重过敏史，请先从医生处获得疫苗接种前评估和确认。 3. 如果您对疫苗中的任何成分有严重过敏史，您将不被允许接种疫苗。

(64)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

备孕期，怀孕妇女和正在哺乳

中妇女，可以接种疫苗吗？

1. 如果您怀孕了，可以在14-33孕周时注射Pfizer疫苗。 2. 如果您在其他孕周，则不建议接种任何疫苗。 3. 哺乳期妈妈适合接种Pfizer和AstraZaneca的疫苗。除此以外，不推荐接种其他类型的疫苗。 4. 如果您有计划怀孕或备孕中，您可以向疫苗接种中心或任何医生/药剂师咨询，然后接受疫苗注射。 5. 此信息仅以基于当前证据的建议形式提供。所有决定本质上都是您个人的决定，如有任何疑惑，应在协商期间和有关医务人员一起讨论。

(65)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

接种疫苗后，可以服用哪一种

Panadol?

1. 实际上，Panadol只是一个品牌。 Panadol 中的活性成分是 Paracetamol。 2. Paracetamol可在发烧时降低体温，减轻身体疼痛感 3. Panadol品牌本身有多种制剂（preparation）。不同制剂通常有不同的配方（formulation）。 4. 例如：Actifast 的配方可以帮助快速吸收。Panadol Optizorb 的配方可以减少药物引起的胃部不适。 5. 成人paracetamol常用量: 每次剂量不超过1000mg, 一天不可超过4 次。 6. 服用 Panadol Extend 治疗肌肉疼痛时要小心。每片剂量约 650mg。每次剂量不超过2 片，一天不可超过3 次。 7. 因此，如果您在接种疫苗后发烧或身体疼痛，可以服用任何类型、制剂的paracetamol。 8. 无论您选择任何品牌或制剂，请务必遵循正确的剂量。

(66)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

AstraZaneca 的疫苗价格便宜，

有效吗？

1. 有些人不想接种AstraZaneca 的疫苗，因为觉得它是一种便宜的疫苗。您想知道为什么它会价格便宜吗？ • 它不需要像Pfizer疫苗那样复杂的温度控制。因此，它运输和存储的过程更轻松，成本更低。 • 由于AstraZaneca疫苗是与牛津大学合作的结果，它制作费大程度上用的是公款。 • AstraZaneca承诺在大流行期间不会从该疫苗中获利。 2. 价格便宜并不意味着质量差。所有得到国家药监局（NPRA）批准的疫苗是质量、安全和有效性得到保证的疫苗。 3. 所以，哪一种疫苗最好？提供给您的疫苗，就是最好的疫苗。

(67)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

接种疫苗常问问题 (FAQ）

1. 注射疫苗前我应该吃Panadol吗？不需要。 2. 如果我曾经感染新型冠状病毒(COVID-19)病毒，痊愈多久后才能接种疫苗? 至少3个月以后。 3. 如果我有糖尿病，高血压，我还能接种疫苗吗? 可以。（请向疫苗接种中心或您的医生/药剂师咨询)。 4. 如果我有药物/食物有过敏史，我还能接种疫苗吗？可以。（请向疫苗接种中心或您的医生/药剂师咨询)。 5. 如果我是密切接触的隔离令，我能去疫苗接种中心接种疫苗吗? 不能，请重新预约接种疫苗。 6. 如果我有服用血液稀释剂，我还能接种疫苗吗? 可以。（请向疫苗接种中心或您的医生/药剂师咨询)。 7. 接种疫苗后，我并没有发烧症状，这正常吗? 正常。 8. 疫苗注射多少毫升? 因疫苗而异。(可以向疫苗注射员确认)。 9. 接种新冠疫苗后需要进行隔离吗? 不需要。（不过您要保持戴口罩、勤洗手、保持社交距离等良好卫生习惯)。 10. 注射疫苗后，我应该等多久才能吃Panadol? 当您有疼痛或发烧的症状时。

(68)

新型冠

状病毒

与疫苗

教育手册

11. 接种疫苗后可以运动吗? 可以。（只要您没有任何身体不适)。 12. 需要忌食辛辣或其他食物吗? 不需要。 13. 我有哮喘。可以接种疫苗吗? 可以。(如果您的哮喘病不受控制，请向疫苗接种中心或您的医生/药剂师咨询)。 14. 我在注射疫苗前服用了Panadol，还能接种疫苗吗? 可以。(您并不需要在接种前服用Panadol)。 15. 如果我有心脏病，或手术后，可以接种疫苗吗? 可以。（请向疫苗接种中心或您的医生/药剂师咨询)。 16. 接种疫苗后可以捐血吗? 可以。(必须在注射疫苗7天后、没有任何不适症状)。 17. 接种疫苗后可以行房吗? 可以。 18. 注射疫苗后可以洗澡吗? 可以。 19. 可以在注射疫苗前或注射疫苗后服用维生素/补充剂吗? 可以。 20. 如果在接种疫苗的时候，我并不知道我已经感染力新型冠状病毒(COVID-19)病毒，我会有危险吗?

(69)