! " #$$%
#
!
!
!
!
!
!
!
!
""""
""""
####
####
$
$
$
$
$
$
$
$
% & %% &&
% & %%%% &&&& %%%% '''' (((( )))) '''' ''''
**** ' +' +' +' + ' )' )' )' ) ,,,, ,,,,
% - (
% - (
% - (
% - (
!
" # $%& '( )$
& ' '' ( ' ) * ( +, * ( - '
. " ( / ' + 01 2 3 -4 +
1 -4 + 5 ( -4 ( + -4 6 ( '
+ 0!72 8 ') - , ' *) '
) ' ( + 9 - +8) //
-8 : + ( ( ' $ ; < - " ' , 4 ,
( ) " ( ) " ) 4 , '' ( ( ' (
1 ) ( " , $< ' ' )
' ' ( ( " , , " 4 ,
( ) ( " , ( ( &
" ' ) ' ) , ) " * ( + ( ( '
=$$ >4 , - ' / , $< ' ' " :
( ) * ( , '' ( ( ' ) 8 * (
(( ) ) ,
? , 4 ) * ( 4 4 (
%
%
%
%
-' @ + - ) +
01 2 3 -4 ( + 1 -4 @ + 5 ( -4 +
-4 6 ( + 0!72 8 ') - @ (
) @ ) +8) // - 8 ) " " ) ,
) + 9 - ) $4 > <4 +
-) " ) ( " ) @ 4 " " " ) "
) " $$< @ " ' ' ) ' "
) " ) " ) $<
) ( " ) ) @ 6 "
) ( " ) @ @ ( 4
@ ) " 6 " ) ) ( " )
@ @ + =$$ " - ) ) )
$< ) ( " ) @ @
' ' " ) ( " ) @ " " " )
) ( " ) ) ) " '
! " #$$%
# A
.!
)/) .
.!
.!
)/) .
)/) .
.!
)/) .
6 @ )
' ) " ) ) )
+
9 - 9 " ) @ ) )
" ( )
" ) 4
@ )
) " " ) , +
-) " "
+ - +? B C ) 4
#$$$D 6 4 E FD 6 4 EA D
8 4 #$$$D 3 4 EE - 8 )
4 ) @ )
@ ) ) "
" " +C " 4 E% D 6 B 8 4 E =D
& B 8 4 EA - '
@ " , ( " ) " (
) @
"
) " ( " ) " >"
" , )
" , " ) @
) "
G
) )
" " ) + 4 #$$$D
#$$ - ) 4 ) "
" ) " " )
)
' >' " +8 4 EEED
8 4 EE - H ' )
) '
4 ) ' )
" "
' " " " )
! 4 ,
)
" " " )
) " ' ' "
"
6 "
" "
@ ) 4 " " )
@ ) "
" " ) ) >
) " ) ( "
) 4 " ) "
) ) 4 )
) +I B 3 4 EE - 9 " )
) @ " , >
) @ ) '
+9 4 #$$ D G 4 #$$$D 1 4
#$$ D 4 EEED 6 B ? 4 #$$$D
8 B 4 EEA- 9 " )
@ )
' , @ )
( ( 9 ( +?
#$$ D B 4 #$$#D B
8( 4
EE%-9 @
@ + B 8( 4
EE - 9 " ) 4 )
" ( 4
" " ) )
' ' " ) " @
" )
' * + 4 EEE- 6 "
@ )
" ) $$<
$4F< ) +
1 - +1 4 #$$
-( ' ' ) " @
4 4
+5 4
#$$#-+ 1 - ) "
) " @ +##
) - @
9 " ) "
" . " ( 4
" " ) )
. " ( )
' ) ) +? / 4 EEA- &
6 (
F$ ) ) > ) )
4 )
) )
+ 4 #$$ "- " " )
. " (
@ ) " "
" + 4 #$$ D '
4 #$$ - 7 +#$$ - )
" , ) !
" " ) )
+ 4 4 4 4 ' 4
* - @ @
) 4
4 " 4
8 4
' ' +
- @ " )
" " ) @ +I B 3 4 EE
-6 " @ @
' @
+ - )
+ 01 2 3 -4 ( +
1 -4 @ + 5 ( -4
+ -4
6 ( + 0!72 8 ')
-( ) @ )
+8) // - 8
) " " ) , )
! " #$$%
# E
. ! .
0!
. ! .
0!
. ! .
0!
. ! .
0!
6
) " ) 9 ( 8( (
8( 4 7 H 4
J 4 4 " G " ;
#$$=
* # # # +
, - #
5 ) 4 ( 4 @ 4
)
) ) "
& , 4 8 , 4 K ' 4
C ) J
) ( " =$ )
$$
3 +3 K 4 ,
I ' 4 7&4 H8 - $
) (
=$<
4
3 4
) + $4# µ
-) " >" (
) ) ; A$7 )
8 ) )
( "
+ $$<- ) (
$4$ <
&, A$ +1 4 #$$
-) $4 4 $4#4 $4=4 4 <
? "
) " @
)
+$4$F; <- +7 B C 4
EE#-6 " @ " ,
" #
' ' )
$4 > < 4 +
1 - " ) "
@ ) $4 =< 4
( ' @
) $4$ >$4 < +I B
3 4 EE 4 5 4
#$$#-G )
L +#=$ 1> / * " - ! L
>F= +A$$ > ( /
"-$$< #=< ) >
' + @ "
" ,
) 4 #4=<4
#=<4 $$<4 # = )
)
-. /
" ) 7/ ) >
! * * ( +3 ( )4 E==- 6
) " ) ( (
) " &, A$
+8 ) 4 EA - )
" " @ + 4 EE
-"
' ? ' ' ) (
@ )
) K ' ( 8 ( +797-4 K
' 5 ( '
8( ( 4 H ( 4 &
) ' " (
- 0 # #
-& ) ( " ) )
) , #F @
) ) ( " )
( ) ) ( 8 ) )
) 4=< )
" ) 8) @ )
" ) )
) 8
" ) " ) )
" ) 6 ) ( "
) ) @ @
) #F @
+ #
-H '
) ) ( "
) 4 ) ) + * $=
-+ - < )
=$$7 8 " 4F ( )
) " A4= (
" " +#
- 8 4 " $
) $
% )
) "@
=
µ ) ) $ 8 "
4 8
) ) " )
) 9
" ) +#A±#$
7-#F @ 8) " ( " "
) ( )
) " $$* ? ) " ( "
)
) $$* #
! " #$$%
##$
%1/ ! .
% .
%1/ ! .
% .
%1/ ! .
% .
%1/ ! .
% .
- 0 # #
-! ) ( "
, #F @ +C " - @ " ,
) ( ) ( " ) @ @ )
@ > A ) @ >#F :
) ) @ ) ( "
) @ >#F 6 @ ) ( " )
@ ' ) ) ) ( " 4
, ) )
( ) ) ( ) ( "
"
( ) ) (
) ( " " ) @
" " " ,
" " ( )
) ( " ) 4 ( 4
+#$$%- ) " , " " )
@ @ ) ( ) ( " )
@ " K
) ( "
@ ) "
89.216 80.102 83.326
60.952 47.19
21.932 0
20 40 60 80 100
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
Wakt u ( jam)
C " 6 ( " )
% ) #F @ "
& ) ) ( " )
)
" ) ( "
@
" ( " + " ( "
-6 ( " ) )
" ) ) ( "
) " " )
4 ) )
" @ @ ) ( "
) ) ( "
) @
) ( " ) 8 @ '
" ) 4
@ )
" ) 9 " ) ) @
@ ) )
) " " )
" +7 ( 4 E% - &
@ ) " , " ) @
) ) " ( "
" ( " ) ) "
4 ) " " )
" " ) @ ) '
3 ) 4 " " ) @
" ( " ( ) " ) )
@ ) ( " "
" ( ) )
7 ( + E% - ! B 8 ( +
EA=-" " , ) " )
) )
) " ( " )
@ )
) ) " ( "
( ) $$< AE<4 ) @
) ( " ) )
) "
9 ) ( "
4 @ ) ) ( "
) " $<4 ) "
) @
) " ) ( " + 4
#$$F-# * # #
-6
) $4 ; < ) ) ( "
) @ ) C " #
@ ) "
) ) ( " ) 4
" 4 "
) ( " ) )
@ 6 ( "
) @ @ )
@ 4
) " @ @
( ) @ (
$4 <
0 20 40 60 80 100
AS FD FA MJ MS MKt MKr
Perlakuan (Minyak esensial)
P
e
rk
e
c
a
m
b
a
h
a
n
s
p
o
ra
(
%
)
control 0.10% 0.20% 0.50% 1% 3%
C " # 6 ( " )
)
#F @ 8 M 4
G! M ' ! 4 G M
! " #$$%
##
@ 4 8 M 4 M
4 ? M
(
6 )
) ( " ) (
@ ) & "
I @ " , ) "
) ( " ) @ )
)
@ 6 " ) @
)
8 @ ( 4
) " ) @ )
+ <
<-& " 6 ( " ) ) " " ) )
$4 ; <
( @
?
+<-6 (
+<-8 6 (
+<-8 6 (
+<-8 6 (
+<-8
AF4 4E AF4 4E AF4 4E AF4 4E
! L $N $ $N $ $N $ $N $
L # 4EN =4# # 4EN =4# # 4EN =4# # 4EN =4#
$4 $N $ FA4 N 4E ==4%N =4% =%4 N #4
$4# $N $ =4$N =4$ FE4%N #4E FE4$N #4F
$4= $N $ 4 N 4 4EN =4A F 4 N 4%
$N $ $N $ #%4=N #4 F 4AN %4E
$N $ $N $ $N $ F 4AN F4A
? N 9 "
! @ @ " ,
" ' ) "
" (
" ) ( " ) @
? ( ' )
) @ ) "
) "
) 4
) ( " ) 4 )
" ) ( "
) ) "
) +6 4
EE%-' " " ) )
@ " " ' ' )
' 6 @ " ( " "
) ) " ' " "
@ ) )
" ) )
I @ )
( 8
4 " '
) ) @ 4 ( @
" ) +
-) ( " ) @
# # # #
-6 " " )
) ( " ) @
)
) "
) ( " ) ( ) + $$<- )
)
) ' ' ) "
) ( " )
) @ 4 ) (
" " )
G L "
' " '
! L ) ) 6
) L @ " ( "
" # 4E<4 ) ) )
' ! L )
) ( " $< 5 )
) @ "
' 4A> "
O ) @
' ' ) " " ) @ )
' +
4 #$$FD @ 4 EE
-) ) @ @
' ' ) ) "
) @
" ) )
8) @ " ( "
) ) ) @ +
-4 ) 4 ) ( 4
1 " ' ' )
" ) . " (
" "
! " #$$%
###
4 4A> 4 P>) 4
4 ( ' 4 (
O ) 4 @ " " @
" @
4A> 4 α> ) 4
( 8 " '
) ) ) 4 4 4
Q>( ) 4 (
3 ) 4 " >" "
, ) )
) ' ' "
" +I B 3 4 EE 4 3 4 EE
-& ) " ) 4 " )
' " " ) ( " @
) ( ) )
) @ +AF4
<-! ) " ,
) ) " "
@ ) ( " ) @
" )
I @ ) )
)
) ( " ) @
) " ' @ ?
) 4 " " "
" " ) ' ) ) " 4
) ) )
) " @ +G 4
#$$$- I ) ' )
) + - " ,
@
" 4 )
) ( " ) + 4 EE
-6 ( " )
) ) 4
"
+
-4 " @ )
" ( " ( ) @ )
" ( " 6 " " ) 4
) ( " ) " " ) )
@ @
)
) 4 ) )
) ( " ) @ "
+ 4 EE
-) )
(
" ' ' "
) " ) ( "
) @ & 4 )
( @ ' ' "
) 9 ) 4
) " @ " )
) , "
, )
, )
+ ) ' - 8 ,
) )
" (
)
) ) ) @ 4
) ) )
) )
) 4 ) '
+) - @ ( ) @ )
" " ) " '
) @ ) "
+ 4 #$$$- & )
) " , @
) 4
) @
" 4 ) " " 4
, "
"
9 " ) "
) ' ) )
" "
" , ) '
) 4 I
+#$$#-" , ) ) )
' " '
6 ) @ 4 ) "
' ' '
) "
@
" ' ' ) ( " )
@ "
I " " " '
" " ) " 4
) "
) "
%1
)/ .
%1
)/ .
%1
)/ .
%1
)/ .
. " (
6 ( ) $4 ; < )
" ) ( " ) @
9 " )
@ " ' ' "
' L ) )
" ) ( " )
@ ) $$< )
@ 6 " "
@ (
" " ) ) ) "
) @ ) ) '
+ ; <- @ ? ' '
! " #$$%
##
) ( " @ " F 4A<
) ) )
" ) ( "
) @ +$<
) " ( "
-@ ' '
) ( " ) @ 4 "
" " ) )
) ( " ) ) " '
@
! +
- )%
! +
- )%
! +
- )%
! +
- )%
#$$$ 7 ) ' 0: 2
( 5 ( 7 "
) ,,, (
+ #$
#$$=-#$$ 8) ( 0: 2
K K ' 8) ( 5 (
" ) ,,,
+ #
#$$=-#$$ " 7 ' , ( )
) ) ( 0: 2 I (
1 ( ) ( ( ! ) 4
6 H "
) ,,, ) + #%
#$$=-9 4 #$$ ! ' '
* ( )) (
, ' 8 6
! 5 ( %+#- #=E>#%#
7 4 84 ! C EE# I (
0: 2 "
) ,,, (( ( + F
! "
#$$F-7 4 4 9 4 9 9 >! 4 9 >
! #$$ G ( ) )
' ! 0: 2 "
) ,,, ' > ",
+ E 8 ) "
#$$F-7 ( 4 3 E% 6 ' G
3 B 8 4 K ( ,
! 4 :! 9 8 ( EA= 9 ( 6
6 757 6 4 K (
G
4 4 C ' 4 8 4 1 (
#$$F " ( " ' '
) ' >
) " R
:K?:8 $F =>F#
G 4 7C4 ?5G 8( , > 4 5 8 4 9
4 7 8( ) 4 8 7 /4 8G
6 ( #$$$ ' ( '
' * ( '
( ) !
" ' 6 ) FA
+ >A- FA >FA
C " G E% ) ' #
I H 6
7 " 4 H8
I 4 5? 6C 3 EE :
7 ) & 9 4 9 (
6 ( 1 8( ' ( B
& ( ( *
I 4 K #$$# I " ' ( 6 >
* ( ' " 0: 2
8( ( ' ( "
) ,,, ( ( ' ( ( /
+ E 8 ) "
#$$F-4 K#$$F-4 G 4 8 #$$F
7 ' /
' +1
-3 ' & ' (
%+ - F> %
? 4 4 8 4 8 4
5 8 #$$ '
) ) ' ) * (
4 ( "
) K 6 )
=F+F- FE$>FE#
? / 4 C EEA C ? / S 8) ( 6
0: 2 " ) ,,,>
' / ( + #%
#$$=-? 4 68 95 C ) #$$$ 8 '
' ' ' ) )) ?
0 " ( ' " ( ) 4 )) # F># =2
7 ( 5 ( 8 4 K 4 #$$$
" ' 7 9K " (
#$$ F
1 4 64 ?6 8 " 4 !5 3
#$$ ' ( '
' ) +
-' 6 ) FE+ >
#- % >%
4 &4 4 6 #$$$
9 ' ( E
6 ( >I 4 K ( , 4 H8
4 >1 EEE K " ' ,
' * " '
" * ( ' )
) 1 )) ( "
#E+=- F> %
4 9 #$$# G * (
) ) ' ) * (
) @ '
: I ( =+ - A#>A
4 4 I K" 4 ? #$$
( ) ) (
, 5 6! (
( 0: 2 8G
3 )4 ? 1 ) 4 #$$
"
) ,,, 8G3
) + #F
#$$=-4 #$$=-4 ? 8( EE ( '
! " #$$%
##F
4 *
+ 4
6 ! =#> =%
EE% 6 ( ' ( '
) ) ) ,
, , ' ) 6
! A$ =FF>=FE
6 4 8 5 ? #$$$ '' ( '
* ( ' ( )
, ' '
6 ( 5 ( +#- E=> E%
6 4 1K4 1 8O O 4 K 4 5 C " 4
1 EE% 7 ( / '
) ( ' #
' (
( F F >FA
6 4 : 8 8 E =
> , ' ) '
" K 6 ) #A #%=>
#%%
6 4 3 E F & ) ( 7 )
! ( B # ( "
1 C ) 1 *
6 4 34 C 9 , 4 71 C 4 85
5 "" EA 8) ( B #
( " 1 C ) 1 *
5 4 14 9 , 4 ?
" , ( #$$# G ( (
' '
+1 - ) +1
-1 6 ( ,
( ) '
" 1 )) ( "
=+ - #$A>#
8 4 54 @4 ) 4 ?
! ) #$$$ 6
' '
' ) )) 4 (
( 0: 2 K K '
8) ( 5 ( " 7 9K
" ( #$$ $#A#EF + )
#$$=-8 4 84 ? 5 4 C5
EEE " ( ( ' )
* ( ) ) (
, )
1 )) ( "
#A+#- F=> F
8 ) 4 3 4 51 77 , 4 3& 3
EA K ' ( ' ,
( ' '
) ) (
' 9 #E =E>%E
8 4 5 EE 6 ! 7
& , (( ) "
7 ) B I 1
8 4 & EEA '' ( ' (
, * ( ' ( +!
9 - /
G , '
K 6 7 F$+ - E>A$
& 4 5 ?8 8 EA 1 ' " '
# K 6 )
F EF> E=
@4 564 6 6 ) 4 H3 8 4
4 H EE
( " ( ' (
( ) ' K
) ( =A+#- =>A
3 ( )4 I E== K ' ' '
) ) = E= >
E=F
3 4 EE : 7 ) 7 9
K 1
'4 4 I K" 4 ? #$$
" (
( ' ( (
7 ( ) ( 0: 2 8G
3 ) "
) ,,, + #F