0522132
Jurusan Teknik Elektro, Fakultas Teknik, Universitas Kristen Maranatha Jalan Prof. Drg. Suria Sumantri 65
Bandung 40164, Indonesia Email: riani_0687@yahoo.com
ABSTRAK
Teknik biometrik memiliki keuntungan yang signifikan daripada teknik pengenalan tradisional (password , nomor PIN, smartcard, dll) dikarenakan karakteristik biometrik dari seorang individu tidak dapat ditiru secara mudah dan unik pada setiap orang.
Dalam Tugas Akhir ini digunakan hidung dan jarak mata sebagai objek penelitian identifikasi wajah manusia. Citra hidung dan jarak mata yang dijadikan sampel diambil dan diproses untuk kemudian dihitung parameternya berdasarkan perbandingan tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata.
Untuk meningkatkan kualitas citra agar lebih baik pada saat diproses, dilakukan pre-processing dengan menggunakan teknik grayscale, median filter, image adjustment dan black and white. Setelah melalui tahap pre-processing dan perhitungan parameter, setiap citra disimpan dalam database yang kemudian akan diidentifikasi dengan algoritma K-NN.
Department of Electrical Engineering, Maranatha Christian University Jalan Prof. Drg. Suria Sumantri 65
Bandung 40164, Indonesia Email: riani_0687@yahoo.com
ABSTRACT
Biometric technique has significant advantages than the traditional recognition technique (passwords, PIN numbers, smartcards, etc) because of an
individual’s biometric characteristic can not be easily duplicated and it was unique to each person.
In this Final Project, nose and eyes used as an object study of human’s face identification. The images that used as samples were taken and processed then calculated the parameters based on the comparison of the height of nose, width of nose and distance of eyes.
To improve the image quality at processing, carried out pre-processing techniques using grayscale, median filter, image adjustment, and black and white. After going through of pre-processing and calculation of parameters, the image is stored in the database which will be identified with K-NN algorithm.
ABSTRACT ... iii
DAFTAR ISI ... vii
DAFTAR TABEL ... x
DAFTAR GAMBAR ... xii
BAB I ... 1
PENDAHULUAN... 1
1.1 Latar Belakang Masalah ... 1
1.2 Identifikasi Masalah ... 2
1.3 Rumusan Masalah ... 2
1.4 Tujuan Tugas Akhir ... 2
1.5 Batasan Masalah ... 2
1.6 Spesifikasi Perangkat Keras ... 3
1.7.Sistematika Penulisan ... 4
BAB II LANDASAN TEORI ... 5
2.1. Sistem Biometrik ... 5
2.1.1. Teori Dasar Sistem Biometrik [3]... 5
2.1.2. Sejarah Perkembangan Sistem Biometrik [3] ... 7
2.1.3. Persyaratan Pemilihan Suatu Biometrik [3] ... 9
2.1.4. Sistem Pengenalan Biometrik [3] ... 10
2.1.5. Sistem Identifikasi[3] ... 11
2.1.6. Kelebihan dan Kekurangan Sistem Biometrik[3] ... 11
2.2. Dasar – dasar Pengolahan Citra ... 12
2.2.1. Persepsi Visual[6]... 12
2.4. MATLAB [4] ... 16
2.4.1. Pengolahan Citra Digital Menggunakan Matlab [4] ... 18
2.4.2. M-File Editor [1]... 19
2.4.3. Graphic User Interface [4] ... 20
2.4.4. Fungsi-Fungsi Matlab Yang Digunakan ... 22
2.5 Perhitungan Keberhasilan dan Error ... 23
BAB III PERANCANGAN SISTEM ... 24
3.1. Arsitektur Perancangan Sistem... 24
3.2.Pre-Processing ... 25
3.2.1. Grayscale ... 26
3.2.2. Median Filter... 27
3.2.3. Image Adjustment ... 29
3.2.4. Black and White... 31
3.2.5. Resize ... 31
3.3. Perhitungan Parameter... 32
3.4 Klasifikasi ... 34
3.5 Perancangan Graphic User Interface (GUI) ... 36
BAB IV ... 38
PENGUJIAN SISTEM DAN DATA PENGAMATAN ... 38
4.1. Pengujian Sistem ... 38
4.2. Implementasi Sistem ... 40
4.3. Citra Latih dan Citra Uji ... 40
4.4. Data Pengamatan ... 41
Tabel 4. 1 Keterangan sampel ... 41
Tabel 4. 2 Identifikasi Daru Jarak 25 cm ... 42
Tabel 4. 3 Identifikasi Douglas Jarak 25 cm ... 42
Tabel 4. 4 Identifikasi Hosken Jarak 25 cm ... 43
Tabel 4. 5 Identifikasi Jansen Jarak 25 cm ... 43
Tabel 4. 6 Identifikasi Jesika Jarak 25 cm ... 44
Tabel 4. 7 Identifikasi Miming Jarak 25 cm ... 44
Tabel 4. 8 Identifikasi Narty Jarak 25 cm ... 45
Tabel 4. 9 Identifikasi Nita Jarak 25 cm ... 45
Tabel 4. 10 Identifikasi Riani Jarak 25 cm ... 46
Tabel 4. 11 IdentifikasiVayung Jarak 25 cm ... 46
Tabel 4. 12 Identifikasi Daru Jarak 75 cm ... 47
Tabel 4. 13 Identifikasi Douglas Jarak 75 cm ... 47
Tabel 4. 14 Identifikasi Hosken Jarak 75 cm ... 48
Tabel 4. 15 Identifikasi Jansen Jarak 75 cm ... 48
Tabel 4. 16 Identifikasi Jesika Jarak 75 cm ... 49
Tabel 4. 17 Identifikasi Miming Jarak 75 cm ... 49
Tabel 4. 18 Identifikasi Narty Jarak 75 cm ... 50
Tabel 4. 19 Identifikasi Nita Jarak 75 cm ... 50
Tabel 4. 20 Identifikasi Riani Jarak 75 cm ... 51
Tabel 4. 21 Identifikasi Vayung Jarak 75 cm ... 51
Tabel 4. 22 Identifikasi Daru Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 52
Tabel 4. 23 Identifikasi Douglas Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 52
Tabel 4. 24 Identifikasi Hosken Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 53
Tabel 4. 25 Identifikasi Jansen Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 53
Tabel 4. 26 Identifikasi Jesika Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 54
Tabel 4. 27 Identifikasi Miming Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 54
Tabel 4. 28 Identifikasi Narty Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 55
Tabel 4. 29 Identifikasi Nita Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 55
Tabel 4. 30 Identifikasi Riani Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 56
Tabel 4. 31 Identifikasi Vayung Jarak 25 cm Diuji ke Database Jarak 75 cm ... 56
Tabel 4. 40 Identifikasi Riani Jarak 75 cm Diuji ke Database Jarak 25 cm ... 61
Tabel 4. 41 Identifikasi Vayung Jarak 75 cm Diuji ke Database Jarak 25 cm ... 61
Tabel 4. 42 Hasil Identifikasi Citra Uji Jarak 25 cm... 62
Tabel 4. 43 Hasil Identifikasi Citra Uji Jarak 75 cm... 62
Tabel 4. 44 Hasil Identifikasi Citra Latih Jarak 25 cm diuji ke Citra Uji Jarak 75 cm ... 63
Tabel 4. 45 Hasil Identifikasi Citra Latih Jarak 75 cm diuji ke Citra Uji Jarak 25 cm ... 63
Gambar 2. 2 Contoh K-NN dengan k=5 ... 16
Gambar 2. 3 Window dalam Matlab. ... 18
Gambar 2. 4 M-file editor pada Matlab ... 20
Gambar 2. 5 Jendela GUI pada Matlab ... 21
Gambar 2. 6 Tampilan M-file GUI pada Matlab (GUIDE) ... 22
Gambar 3. 1 Blok diagram arsitektur perancangan sistem ... 24
Gambar 3. 2 Teknik pre-processing... 25
Gambar 3. 3 Citra RGB ke grayscale ... 26
Gambar 3. 4 Variasi nilai grayscale ... 27
Gambar 3. 5 Citra grayscale ke median filter ... 28
Gambar 3. 6 Variasi nilai median filter ... 28
Gambar 3. 7 Citra median filter ke image adjustment ... 29
Gambar 3. 8 Variasi nilai image adjusment ... 30
Gambar 3. 9 Citra image adjustment ke black and white ... 31
Gambar 3. 10 Flowchart proses perhitungan parameter ... 32
Gambar 3. 11 Pembagian gambar menjadi 4 bagian... 33
Gambar 3. 12 Perhitungan parameter... 34
Gambar 3. 13 Flowchart proses klasifikasi ... 35
Gambar 3. 14 Rancangan tampilan program dalam bentuk GUI ... 36
Gambar 4. 1 Blok diagram pengujian sistem ... 38
function varargout = gui(varargin) gui_Singleton = 1;
gui_State = struct('gui_Name', mfilename, ... 'gui_Singleton', gui_Singleton, ...
'gui_OpeningFcn', @gui_OpeningFcn, ... 'gui_OutputFcn', @gui_OutputFcn, ... 'gui_LayoutFcn', [] , ...
'gui_Callback', []);
if nargin && ischar(varargin{1})
gui_State.gui_Callback = str2func(varargin{1}); end
if nargout
[varargout{1:nargout}] = gui_mainfcn(gui_State, varargin{:}); else
gui_mainfcn(gui_State, varargin{:}); end
function gui_OpeningFcn(hObject, eventdata, handles, varargin) handles.output = hObject;
guidata(hObject, handles);
function varargout = gui_OutputFcn(hObject, eventdata, handles) varargout{1} = handles.output;
save gambar1.mat gambar1;
function preprocessing_Callback(hObject, eventdata, handles) %MEMANGGIL VARIABLE GAMBAR 1
load gambar1.mat;
%=========================================================== ===============
gbr=gambar1;
% KONVERSI RGB KE GRAYSCALE;
===============
function hitung_Callback(hObject, eventdata, handles) load gambar2.mat
load dataciri.mat
bw1=imresize(~bw,[200 150],'nearest'); bw2=bwareaopen(bw1,5);
posisi_kolom=[]; segmen=label==i;
jumlah_baris=sum(segmen,1); posisi_kolom=find(jumlah_baris>0); if i==1
P1_kolom=posisi_kolom(end);
temp_P1_baris=find(segmen(:,P1_kolom)==1); P1_baris=temp_P1_baris(end);
elseif i==2
P2_kolom=posisi_kolom(1);
temp_P2_baris=find(segmen(:,P2_kolom)==1); P2_baris=temp_P2_baris(end);
P3_kolom=posisi_kolom(end);
temp_P3_baris=find(segmen(:,P3_kolom)==1); P3_baris=temp_P3_baris(end);
elseif i==3
P4_kolom=posisi_kolom(1);
temp_P4_baris=find(segmen(:,P4_kolom)==1); P4_baris=temp_P4_baris(end);
P5_kolom=posisi_kolom(end);
temp_P5_baris=find(segmen(:,P5_kolom)==1); P5_baris=temp_P5_baris(end);
elseif i==4
P6_kolom=posisi_kolom(1);
temp_P6_baris=find(segmen(:,P6_kolom)==1); P6_baris=temp_P6_baris(end);
P8_kolom=P3_kolom+((P4_kolom-P3_kolom)/2);
if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit3_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit3_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit4_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit4_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit5_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit5_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit7_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit7_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit8_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit8_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit9_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit9_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white');
if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit11_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit11_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
function edit12_Callback(hObject, eventdata, handles) function edit12_CreateFcn(hObject, eventdata, handles) if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'), get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white'); end
% --- function file_Callback(hObject, eventdata, handles)
% hObject handle to file (see GCBO)
% eventdata reserved - to be defined in a future version of MATLAB % handles structure with handles and user data (see GUIDATA)
% --- function data_kelas_Callback(hObject, eventdata, handles) data_training
% --- function ambilciri_Callback(hObject, eventdata, handles) load datatraining.mat
datanama{kelas,1}=datatraining{kelas,1}; for im=1:30
ww=ww+1; waitbar(ww/300);
P7_baris=P1_baris+((P6_baris-P1_baris)/2); P8_kolom=P3_kolom+((P4_kolom-P3_kolom)/2); P8_baris=P3_baris+((P4_baris-P3_baris)/2);
L1=round(sqrt(((P6_kolom-P1_kolom)^2)+((P6_baris-P1_baris)^2))); L2=round(sqrt(((P8_kolom-P7_kolom)^2)+((P8_baris-P7_baris)^2))); L3=round(sqrt(((P2_kolom-P1_kolom)^2)+((P2_baris-P1_baris)^2))); L4=round(sqrt(((P5_kolom-P6_kolom)^2)+((P5_baris-P6_baris)^2))); L5=round(sqrt(((P3_kolom-P4_kolom)^2)+((P3_baris-P4_baris)^2))); L6=round(sqrt(((P5_kolom-P2_kolom)^2)+((P5_baris-P2_baris)^2))); ciri1=L1/L2;
function varargout = data_training(varargin)
gui_State.gui_Callback = str2func(varargin{1});
end
if nargout
[varargout{1:nargout}] = gui_mainfcn(gui_State, varargin{:});
else
gui_mainfcn(gui_State, varargin{:});
end
function data_training_OpeningFcn(hObject, eventdata, handles,
varargin)
function varargout = data_training_OutputFcn(hObject, eventdata,
function list_Callback(hObject, eventdata, handles)
function list_CreateFcn(hObject, eventdata, handles)
if ispc && isequal(get(hObject,'BackgroundColor'),
get(0,'defaultUicontrolBackgroundColor'))
set(hObject,'BackgroundColor','white');
end
function tambah_Callback(hObject, eventdata, handles)
load datatraining.mat
baru=inputdlg('Nama Kelas Baru = ','Tambah Kelas');
total=size(datatraining,1);
edit=inputdlg('Nama Kelas Baru = ','Edit Kelas');
end
set(handles.list,'value',total);
end
set(handles.list,'string',list);
save datatraining.mat datatraining
No. Nama Citra Latih Jarak 1
L1:L2 L3:L4 L5:L6
1. Daru Daru_Latih1
0.636364 0.993902 0.41
Daru_Latih2 0.625767 0.96988 0.414141
Daru_Latih3 0.625767 0.981707 0.40404
Daru_Latih4 0.65625 0.95122 0.408163
Daru_Latih5 0.656442 0.934524 0.424242
Daru_Latih6 0.660494 0.951515 0.434343
Daru_Latih7 0.640244 0.958084 0.438776
Daru_Latih8 0.636364 0.964072 0.438776
Daru_Latih10 0.635802 0.945455 0.424242
Daru_Latih11 0.641975 0.957317 0.434343
Daru_Latih12 0.630303 0.952096 0.434343
Daru_Latih13 0.640244 0.94012 0.435644
Daru_Latih14 0.630303 0.929412 0.444444
Daru_Latih15 0.634146 0.940476 0.444444
Daru_Latih16 0.621118 0.939759 0.41
Daru_Latih17 0.64375 0.95092 0.398058
Daru_Latih18 0.639752 0.933735 0.425743
Daru_Latih20 0.636364 0.946429 0.442105
Daru_Latih21 0.634731 0.941176 0.443299
Daru_Latih22 0.625 0.958824 0.458333
Daru_Latih23 0.638554 0.952663 0.447917
Daru_Latih24 0.634731 0.964497 0.447917
Daru_Latih25 0.638554 0.935673 0.42268
Daru_Latih26 0.630952 0.947368 0.443299
Daru_Latih27 0.636364 0.958084 0.428571
Daru_Latih28 0.654545 0.934911 0.443299
Daru_Latih30 0.654321 0.933735 0.408163
2. Douglas Douglas_Latih1 0.710692 0.961538 0.32
Douglas_Latih2 0.72 0.953642 0.326531
Douglas_Latih3 0.720779 0.960265 0.333333
Douglas_Latih4 0.744966 0.958904 0.313131
Douglas_Latih5 0.726667 0.95302 0.319588
Douglas_Latih6 0.731544 0.959459 0.326316
Douglas_Latih7 0.748299 0.958042 0.326531
Douglas_Latih8 0.736486 0.932432 0.333333
Douglas_Latih10 0.744828 0.965035 0.340426
Douglas_Latih11 0.748299 0.938776 0.351064
Douglas_Latih12 0.748299 0.945205 0.34375
Douglas_Latih13 0.74 0.953333 0.329879
Douglas_Latih14 0.728477 0.939189 0.340206
Douglas_Latih15 0.751678 0.965278 0.336735
Douglas_Latih16 0.721854 0.96 0.322917
Douglas_Latih17 0.721854 0.94 0.329897
Douglas_Latih18 0.72 0.965517 0.323232
Douglas_Latih20 0.730263 0.960265 0.360825
Douglas_Latih21 0.711538 0.960526 0.357143
Douglas_Latih22 0.738526 0.960265 0.373737
Douglas_Latih23 0.709877 0.987097 0.326531
Douglas_Latih24 0.748299 0.958904 0.326316
Douglas_Latih25 0.75 0.952055 0.333333
Douglas_Latih26 0.755102 0.939189 0.333333
Douglas_Latih27 0.763889 0.951049 0.329897
Douglas_Latih28 0.784173 0.921429 0.333333
Douglas_Latih30 0.748299 0.951389 8
0.346939
3. Hosken Hosken _Latih1 0.625 0.993631 0.604651
Hosken _Latih2 0.61875 1 0.607143
Hosken _Latih3 0.611111 0.98125 0.593023
Hosken _Latih4 0.616352 0.987261 0.597701
Hosken _Latih5 0.614907 0.980892 0.588889
Hosken _Latih6 0.628931 0.968553 0.58427
Hosken _Latih7 0.602484 0.993789 0.614458
Hosken _Latih8 0.6125 1 0.604651
Hosken _Latih10 0.616352 0.98125 0.611765
Hosken _Latih11 0.620253 0.96875 0.593023
Hosken _Latih12 0.60625 0.987421 0.6
Hosken _Latih13 0.613924 1.01316 0.604651
Hosken _Latih14 0.6125 1 0.597701
Hosken _Latih15 0.6125 0.987342 0.604651
Hosken _Latih16 0.580247 0.9875 0.609756
Hosken _Latih17 0.575 0.981132 0.592593
Hosken _Latih18 0.630573 1 0.602273
Hosken _Latih20 0.641026 0.973856 0.606742
Hosken _Latih21 0.63125 1.01258 0.724138
Hosken _Latih22 0.625 1.01899 0.724138
Hosken _Latih23 0.613497 0.993827 0.715909
Hosken _Latih24 0.626582 1 0.678161
Hosken _Latih25 0.626582 0.987097 0.670455
Hosken _Latih26 0.61875 1.00637 0.659091
Hosken _Latih27 0.630573 1 0.674157
Hosken _Latih28 0.622642 1 0.674157
Hosken _Latih30 0.626582 1.01307 0.655556
4. Jansen Jansen _Latih1 0.741259 1.05839 0.333333
Jansen _Latih2 0.744828 1.05839 0.333333
Jansen _Latih3 0.744828 1.08824 0.325581
Jansen _Latih4 0.755245 1.05109 0.341176
Jansen _Latih5 0.739437 1.00714 0.329412
Jansen _Latih6 0.732394 0.992806 0.337209
Jansen _Latih7 0.734694 1.05 0.348837
Jansen _Latih8 0.760563 1.05926 0.344828
Jansen _Latih10 0.75 1.05839 0.352941
Jansen _Latih11 0.732877 1.05036 0.352941
Jansen _Latih12 0.727891 1.02817 0.357143
Jansen _Latih13 0.727891 1.04225 0.357143
Jansen _Latih14 0.734694 1.04225 0.352941
Jansen _Latih15 0.751825 0.985401 0.317647
Jansen _Latih16 0.707483 1 0.337209
Jansen _Latih17 0.717241 0.993007 0.341176
Jansen _Latih18 0.717241 0.993007 0.341176
Jansen _Latih20 0.739726 1.05714 0.345238
Jansen _Latih21 0.736486 1.06383 0.341176
Jansen _Latih22 0.737589 0.992857 0.325581
Jansen _Latih23 0.72028 1 0.313953
Jansen _Latih24 0.730496 1.00719 0.313953
Jansen _Latih25 0.739726 1.04255 0.352941
Jansen _Latih26 0.757353 0.985185 0.313953
Jansen _Latih27 0.776978 1.03704 0.352941
Jansen _Latih28 0.746377 0.992701 0.317647
Jansen _Latih30 0.746377 0.992647 0.313953
5. Jesika Jesika _Latih1 0.827586 0.905405 0.488327
Jesika _Latih2 0.825175 0.917241 0.476744
Jesika _Latih3 0.82069 0.899329 0.482759
Jesika _Latih4 0.8125 0.905405 0.465909
Jesika _Latih5 0.823944 0.90411 0.45977
Jesika _Latih6 0.826389 0.891892 0.449438
Jesika _Latih7 0.818182 0.891892 0.505882
Jesika _Latih8 0.808219 0.906667 0.488372
Jesika _Latih10 0.797297 0.890323 0.546512
Jesika _Latih11 0.791946 0.88535 0.546512
Jesika _Latih12 0.793333 0.896774 0.545455
Jesika _Latih13 0.798658 0.909091 0.546512
Jesika _Latih14 0.793333 0.903846 0.546512
Jesika _Latih15 0.806667 0.897436 0.551724
Jesika _Latih16 0.812081 0.890323 0.563218
Jesika _Latih17 0.776316 0.891026 0.545455
Jesika _Latih18 0.794702 0.88535 0.545455
Jesika _Latih20 0.807947 0.879747 0.561798
Jesika _Latih21 0.801325 0.878981 0.561798
Jesika _Latih22 0.789474 0.8625 0.55814
Jesika _Latih23 0.818792 0.878205 0.561798
Jesika _Latih24 0.794702 0.88535 0.545455
Jesika _Latih25 0.806667 0.879747 0.55814
Jesika _Latih26 0.782895 0.886792 0.564706
Jesika _Latih27 0.801325 0.892405 0.55814
Jesika _Latih28 0.804054 0.896104 0.541176
Jesika _Latih30 0.816327 0.882353 0.528736
6. Miming Miming _Latih1 0.774194 0.98773 0.377778
Miming _Latih2 0.766234 0.95625 0.375
Miming _Latih3 0.740741 0.941176 0.390805
Miming _Latih4 0.74375 0.988095 0.395349
Miming _Latih5 0.736196 0.953757 0.435897
Miming _Latih6 0.742331 0.959302 0.443038
Miming _Latih7 0.719512 0.965116 0.486842
Miming _Latih8 0.746914 0.976608 0.474359
Miming_Latih10 0.751553 0.934911 0.4625
Miming_Latih11 0.751553 0.935294 0.4625
Miming_Latih12 0.748466 0.947059 0.469136
Miming_Latih13 0.742331 0.982456 0.4625
Miming_Latih14 0.774194 0.944785 0.390805
Miming_Latih15 0.780645 0.944785 0.4
Miming_Latih16 0.73913 0.952663 0.407407
Miming_Latih17 0.761006 0.951807 0.37931
Miming_Latih18 0.751553 0.946108 0.375
Miming_Latih20 0.78125 1 0.358696
Miming_Latih21 0.742331 0.994083 0.370787
Miming_Latih22 0.75 0.994046 0.356322
Miming_Latih23 0.740964 0.97093 0.457831
Miming_Latih24 0.75 0.958824 0.428571
Miming_Latih25 0.742515 0.97093 0.440476
Miming_Latih26 0.736527 0.976744 0.475
Miming_Latih27 0.732143 0.982558 0.469136
Miming_Latih28 0.727811 0.977011 0.45679
Miming_Latih30 0.75 0.976331 0.45679
7. Narty Narty _Latih1 0.767123 0.966443 0.406977
Narty _Latih2 0.783784 0.993243 0.365591
Narty _Latih3 0.778523 1.03448 0.37234
Narty _Latih4 0.777027 1 0.37234
Narty _Latih5 0.789116 1.0068 0.357895
Narty _Latih6 0.783784 1.0068 0.357895
Narty _Latih7 0.783784 1.00685 0.354167
Narty _Latih8 0.811189 1 0.365591
Narty _Latih10 0.805556 1.00694 0.365591
Narty _Latih11 0.811189 1.02113 0.369565
Narty _Latih12 0.798611 1.05 0.365591
Narty _Latih13 0.805556 1.03546 0.365591
Narty _Latih14 0.793103 1.01408 0.365591
Narty _Latih15 0.793103 1.00694 0.365591
Narty _Latih16 0.787671 1.04255 0.365591
Narty _Latih17 0.806897 0.993103 0.395604
Narty _Latih18 0.8 1.02083 0.395604
Narty _Latih20 0.789116 1.01379 0.365591
Narty _Latih21 0.80137 1.02797 0.361702
Narty _Latih22 0.789116 1.02098 0.361702
Narty _Latih23 0.789116 1 0.365591
Narty _Latih24 0.8 1.01389 0.365591
Narty _Latih25 0.794521 1.02083 0.365591
Narty _Latih26 0.794521 1.02055 0.354839
Narty _Latih27 0.795918 0.993151 0.351064
Narty _Latih28 0.794521 1.0137 0.351064
Narty _Latih30 0.789116 1.00694 0.361702
8. Nita Nita _Latih1 0.625 0.942529 0.5
Nita _Latih2 0.656805 0.909605 0.575
Nita _Latih3 0.652941 0.904494 0.5625
Nita _Latih4 0.651163 0.911602 0.54878
Nita _Latih5 0.635838 0.911602 0.582278
Nita _Latih6 0.643275 0.9 0.56962
Nita _Latih7 0.649123 0.905556 0.5625
Nita _Latih8 0.631579 0.932961 0.493976
Nita _Latih10 0.64497 0.9375 0.460674
Nita _Latih11 0.652695 0.936782 0.444444
Nita _Latih12 0.660714 0.948276 0.494253
Nita _Latih13 0.664706 0.938202 0.5
Nita _Latih14 0.656977 0.938889 0.488372
Nita _Latih15 0.643271 0.910615 0.55
Nita _Latih16 0.652941 0.910615 0.554217
Nita _Latih17 0.656805 0.904494 0.554217
Nita _Latih18 0.647059 0.91573 0.554217
Nita _Latih20 0.647399 0.938202 0.547619
Nita _Latih21 0.666667 0.937143 0.534884
Nita _Latih22 0.656805 0.910112 0.560976
Nita _Latih23 0.662722 0.910112 0.573171
Nita _Latih24 0.658824 0.920904 0.573171
Nita _Latih25 0.652941 0.91573 0.542169
Nita _Latih26 0.647059 0.937143 0.511905
Nita _Latih27 0.647059 0.942529 0.529412
Nita _Latih28 0.645349 0.948571 0.52381
Nita _Latih30 0.660714 0.942529 0.529412
9. Riani Riani _Latih1 0.684211 1.00662 0.505882
Riani _Latih2 0.688312 0.974026 0.511628
Riani _Latih3 0.697368 0.980263 0.511628
Riani _Latih4 0.683871 0.980645 0.529412
Riani _Latih5 0.690323 0.993548 0.529412
Riani _Latih6 0.69281 1.00658 0.52381
Riani _Latih7 0.701987 0.993377 0.542169
Riani _Latih8 0.704698 0.979866 0.52381
Riani _Latih10 0.699346 1.04027 0.535714
Riani _Latih11 0.708609 0.993289 0.552941
Riani _Latih12 0.705882 0.993421 0.547619
Riani _Latih13 0.7 0.966887 0.517647
Riani _Latih14 0.708609 0.973648 0.523256
Riani _Latih15 0.704698 0.973684 0.53012
Riani _Latih16 0.699346 0.980519 0.564706
Riani _Latih17 0.688312 0.980654 0.571429
Riani _Latih18 0.679487 0.962025 0.578313
Riani _Latih20 0.697368 0.974026 0.559524
Riani _Latih21 0.675159 0.962264 0.566265
Riani _Latih22 0.679487 0.955975 0.559524
Riani _Latih23 0.679245 1 0.559524
Riani _Latih24 0.694805 0.980769 0.529412
Riani _Latih25 0.712418 0.987013 0.534884
Riani _Latih26 0.688312 0.980769 0.535714
Riani _Latih27 0.675325 1 0.54878
Riani _Latih28 0.677419 0.962025 0.554217
Riani _Latih30 0.703947 0.974194 0.547619
10. Vayung Vayung _Latih1 0.66443 0.972973 0.535211
Vayung _Latih2 0.647059 0.974194 0.549296
Vayung _Latih3 0.625806 0987013 0.528571
Vayung _Latih4 0.684211 0.993289 0.540541
Vayung _Latih5 0.640523 0.967532 0.542857
Vayung _Latih6 0.630573 1 0.535211
Vayung _Latih7 0.68 1.01351 0.513889
Vayung _Latih8 0.644737 0.973684 0.565217
Vayung_Latih10 0.671141 0.986486 0.549296
Vayung_Latih11 0.657895 0.961039 0.557143
Vayung_Latih12 0.664474 0.980392 0.514286
Vayung_Latih13 0.640523 0.955128 0.544118
Vayung_Latih14 0.657895 1.01333 0.542857
Vayung_Latih15 0.655844 0.987097 0.565217
Vayung_Latih16 0.664474 0.986842 0.565217
Vayung_Latih17 0.664474 1.00658 0.565217
Vayung_Latih18 0.642384 0.993421 0.567164
Vayung_Latih20 0.655629 0.986842 0.58209
Vayung_Latih21 0.636364 0.967532 0.573529
Vayung_Latih22 0.671053 0.980263 0.565217
Vayung_Latih23 0.649351 0.986842 0.528571
Vayung_Latih24 0.66 0.979866 0.521739
Vayung_Latih25 0.647059 0.986842 0.529412
Vayung_Latih26 0.660131 0.973856 0.573529
Vayung_Latih27 0.708609 0.980392 0.569444
Vayung_Latih28 0.662252 1.01351 0.573529
Vayung_Latih30 0.662162 1 0.514706
2. Citra Uji Jarak 25 cm
Tabel Nilai Perbandingan Parameter Citra Uji Jarak 1 No. Nama Citra Uji Jarak 1
L1:L2 L3:L4 L5:L6 1. Daru Daru_Uji 1 0.660377 0.939024 0.397959
Daru_Uji 2 0.658228 0.932515 0.397959
Daru_Uji 3 0.672956 0.926829 0.408163
Daru_Uji 4 0.652174 0.933735 0.402062
Daru_Uji 5 0.654088 0.950311 0.383838
Daru_Uji 6 0.660494 0.951515 0.434343
Daru_Uji 8 0.636364 0.964072 0.438776
Daru_Uji 9 0.642424 0.940828 0.444444
Daru_Uji 10 0.635802 0.945455 0.424242
2. Douglas Douglas_Uji 1 0.741497 0.945946 0.369565
Douglas_Uji 2 0.748299 0.945946 0.368421
Douglas_Uji 3 0.748299 0.945205 0.346939
Douglas_Uji 4 0.748299 0.952381 0.365591
Douglas_Uji 5 0.753425 0.985816 0.378947
Douglas_Uji 6 0.731544 0.959459 0.326316
Douglas_Uji 8 0.736486 0.923432 0.333333
Douglas_Uji 9 0.75 0.918367 0.326531
Douglas_Uji 10 0.744828 0.965035 0.340426
3. Hosken Hosken_Uji 1 0.636943 1.00649 0.666667
Hosken_Uji 2 0.626582 1 0.655556
Hosken_Uji 3 0.626582 0.993506 0.655556
Hosken_Uji 4 0.626582 1,00649 0.674157
Hosken_Uji 5 0.639241 1.00645 0.67033
Hosken_Uji 7 0.602484 0.993789 0.614458
Hosken_Uji 8 0.6125 1 0.604651
Hosken_Uji 9 0.6125 0.993671 0.6
Hosken_Uji 10 0.616352 0.98125 0.611765
4. Jansen Jansen_Uji 1 0.764286 1.02941 0.333333
Jansen_Uji 2 0.757143 1.02206 0.333333
Jansen_Uji 3 0.751825 0.985401 0.317647
Jansen_Uji 4 0.757353 0.985185 0.313953
Jansen_Uji 5 0.739437 1.02899 0.333333
Jansen_Uji 7 0.734694 1.05 0.348837
Jansen_Uji 8 0.760563 1.05926 0.344828
Jansen_Uji 9 0.75 1.05839 0.348837
Jansen_Uji 10 0.75 1.05839 0.352941
5. Jesika Jesika_Uji 1 0.788079 0.879747 0.541176
Jesika_Uji 2 0.786667 0.89172 0.552941
Jesika_Uji 3 0.804054 0.883871 0.547619
Jesika_Uji 4 0.804054 0.876623 0.541176
Jesika_Uji 5 0.804054 0.888889 0.528736
Jesika_Uji 7 0.818182 0.891892 0.505882
Jesika_Uji 8 0.808219 0.906667 0.488372
Jesika_Uji 9 0.840278 0.904762 0.505747
Jesika_Uji 10 0.797297 0.890323 0.546512
6. Miming Miming_Uji 1 0.736527 0.982456 0.469136
Miming_Uji 2 0.740741 0.97619 0.417722
Miming_Uji 3 0.739394 0.988235 0.419753
Miming_Uji 4 0.739394 0.982353 0.432099
Miming_Uji 5 0.730061 0.958824 0.385542
Miming_Uji 7 0.719512 0.965116 0.486842
Miming_Uji 8 0.746914 0.976608 0.474359
Miming_Uji 9 0.7625 0.97619 0.475
Miming_Uji 10 0.751551 0.934911 0.4625
7. Narty Narty_Uji 1 0.777027 1.02759 0.358696
Narty_Uji 2 0.806897 1.02797 0.365591
Narty_Uji 3 0.787671 1.01379 0.354839
Narty_Uji 4 0.782313 1.02069 0.354839
Narty_Uji 5 0.794521 0.993056 0.361702
Narty_Uji 7 0.783784 1.00685 0.354167
Narty_Uji 8 0.811189 1 0.365591
Narty_Uji 9 0.811189 1.02797 0.354839
Narty_Uji 10 0.805556 1.00694 0.365591
8. Nita Nita_Uji 1 0.653179 0.926966 0.571429
Nita_Uji 2 0.658824 0.936782 0.571429
Nita_Uji 3 0.664706 0.937143 0.571429
Nita_Uji 4 0.650602 0.970283 0.55814
Nita_Uji 5 0.666667 0.942857 0.5
Nita_Uji 7 0.649123 0.905556 0.5625
Nita_Uji 8 0.631579 0.932961 0.493976
Nita_Uji 9 0.629412 0.937853 0.493976
Nita_Uji 10 0.64497 0.9375 0.460674
9. Riani Riani_Uji 1 0.677419 0.974684 0.535714
Riani_Uji 2 0.673077 0.987261 0.535714
Riani_Uji 3 0.688312 0.974359 0.554217
Riani_Uji 4 0.673077 0.968553 0.554217
Riani_Uji 5 0.69281 0.974194 0.541176
Riani_Uji 7 0.701987 0.993377 0.542169
Riani_Uji 8 0.704698 0.979866 0.52381
Riani_Uji 9 0.713333 0.986755 0.535714
Riani_Uji 10 0.699346 1.04027 0.535714
10. Vayung Vayung_Uji 1 0.696552 1.02797 0.521127
Vayung_Uji 2 0.68 1.02041 0.513889
Vayung_Uji 3 0.653333 0.97973 0.507246
Vayung_Uji 4 0.69863 1.00694 0.535211
Vayung_Uji 5 0.703448 1.02817 0.521127
Vayung_Uji 7 0.68 1.01351 0.513889
Vayung_Uji 8 0.644737 0.973684 0.565217
Vayung_Uji 9 0.642857 0.986755 0.571429
Vayung_Uji 10 0.671141 0.986486 0.549296
3. Citra Latih Jarak 75 cm
Tabel Nilai Perbandingan Parameter Citra Latih Jarak 2
No. Nama Citra Latih Jarak 2
L1:L2 L3:L4 L5:L6
1. Daru Daru_Latih1 0.641618 0.977143 0.40566
Daru_Latih3 0.618497 0.971264 0.407767
Daru_Latih4 0.610169 0.933702 0.405941
Daru_Latih5 0.634286 0.955056 0.427184
Daru_Latih6 0.64 0.938889 0.432692
Daru_Latih7 0.625 0.955056 0.436893
Daru_Latih8 0.61236 0.934426 0.436893
Daru_Latih9 0.627119 0.93956 0.446602
Daru_Latih10 0.643275 0.942529 0.423077
Daru_Latih11 0.622857 0.955056 0.436893
Daru_Latih13 0.632184 0.94382 0.433962
Daru_Latih14 0.628571 0.944134 0.442308
Daru_Latih15 0.632184 0.932961 0.432692
Daru_Latih16 0.610465 0.954023 0.415094
Daru_Latih17 0.627907 0.954286 0.411215
Daru_Latih18 0.623529 0.915254 0.409524
Daru_Latih19 0.627119 0.944751 0.45
Daru_Latih20 0.608939 0.956044 0.44898
Daru_Latih21 0.623596 0.950549 0.44
Daru_Latih23 0.611111 0.945355 0.445545
Daru_Latih24 0.607735 0.972376 0.445545
Daru_Latih25 0.611111 0.95082 0.431373
Daru_Latih26 0.620112 0.940217 0.431373
Daru_Latih27 0.615819 0.960674 0.435644
Daru_Latih28 0.617978 0.944751 0.445545
Daru_Latih29 0.630682 0.949721 0.445545
Daru_Latih30 0.637931 0.933333 0.405941
2. Douglas Douglas_Latih1 0.702381 0.957576 0.314286
Douglas_Latih3 0.722222 0.95625 0.336634
Douglas_Latih4 0.727848 0.948052 0.307692
Douglas_Latih5 0.72327 0.968153 0.313725
Douglas_Latih6 0.708861 0.962025 0.326531
Douglas_Latih7 0.730769 0.94702 0.323529
Douglas_Latih8 0.71519 0.948718 0.33
Douglas_Latih9 0.735849 0.948718 0.339806
Douglas_Latih10 0.744828 0.965035 0.340426
Douglas_Latih11 0.748299 0.938776 0.351064
Douglas_Latih13 0.74 0.953333 0.329897
Douglas_Latih14 0.728477 0.939189 0.340206
Douglas_Latih15 0.751678 0.965278 0.336735
Douglas_Latih16 0.721854 0.96 0.322917
Douglas_Latih17 0.721854 0.94 0.329897
Douglas_Latih18 0.72 0.965517 0.323232
Douglas_Latih19 0.732026 0.966443 0.360825
Douglas_Latih20 0.720497 0.968354 0.362745
Douglas_Latih21 0.70303 0.9625 0.352941
Douglas_Latih23 0.705882 0.981595 0.333333
Douglas_Latih24 0.726115 0.955696 0.336735
Douglas_Latih25 0.748387 0.936306 0.33
Douglas_Latih26 0.745223 0.936306 0.333333
Douglas_Latih27 0.753247 1.00685 0.320388
Douglas_Latih28 0.717949 0.929487 0.333333
Douglas_Latih29 0.75974 0.948052 0.333333
Douglas_Latih30 0.748387 0.966887 0.339806
3. Hosken Hosken _Latih1 0.629412 1 0.597826
Hosken _Latih3 0.615385 1.01205 0.606742
Hosken _Latih4 0.615854 0.987654 0.576087
Hosken _Latih5 0.616766 0.97561 0.585106
Hosken _Latih6 0.614458 0.969697 0.576087
Hosken _Latih7 0.591716 1.01212 0.62069
Hosken _Latih8 0.610778 1 0.613636
Hosken _Latih9 0.597633 0.994012 0.602273
Hosken _Latih10 0.642424 0.993939 0.608696
Hosken _Latih11 0.627219 0.97076 0.602151
Hosken _Latih13 0.609467 1 0.604396
Hosken _Latih14 0.628743 0.993902 0.597826
Hosken _Latih15 0.614035 0.988166 0.608696
Hosken _Latih16 0.575581 0.988235 0.616279
Hosken _Latih17 0.570588 0.976331 0.593023
Hosken _Latih18 0.625 0.987879 0.612903
Hosken _Latih19 0.625 1 0.606383
Hosken _Latih20 0.625 0.993902 0.595745
Hosken _Latih21 0.634731 1.01205 0.717391
Hosken _Latih23 0.619048 1.00599 0.714286
Hosken _Latih24 0.622754 0.987879 0.663043
Hosken _Latih25 0.620482 0.993902 0.652174
Hosken _Latih26 0.619048 1 0.673913
Hosken _Latih27 0.616766 0.993939 0.673913
Hosken _Latih28 0.620482 0.993902 0.673913
Hosken _Latih29 0.626506 1.00613 0.677419
Hosken _Latih30 0.626506 0.981595 0.663158
4. Jansen Jansen _Latih1 0.692308 1.06081 0.333333
Jansen _Latih3 0.717949 1.08844 0.325843
Jansen _Latih4 0.708861 1.03974 0.340909
Jansen _Latih5 0.696774 1 0.325843
Jansen _Latih6 0.679487 0.980519 0.329545
Jansen _Latih7 0.69375 1.03896 0.352273
Jansen _Latih8 0.724359 1.0604 0.344444
Jansen _Latih9 0.685185 1.07843 0.348315
Jansen _Latih10 0.711538 1.0604 0.356322
Jansen _Latih11 0.711538 1.03974 0.356322
Jansen _Latih13 0.702532 1.05298 0.352273
Jansen _Latih14 0.717949 1.04636 0.356322
Jansen _Latih15 0.713376 1.03974 0.352273
Jansen _Latih16 0.688312 1 0.340909
Jansen _Latih17 0.705882 0.993377 0.340909
Jansen _Latih18 0.692308 0.993506 0.340909
Jansen _Latih19 0.707006 1.03974 0.344828
Jansen _Latih20 0.717949 1.0604 0.340909
Jansen _Latih21 0.719745 1.06 0.344828
Jansen _Latih23 0.708609 0.993289 0.325843
Jansen _Latih24 0.703947 1.01351 0.314607
Jansen _Latih25 0.722581 1.03356 0.348315
Jansen _Latih26 0.708609 1 0.337079
Jansen _Latih27 0.713333 0.993197 0.352273
Jansen _Latih28 0.715232 0.986755 0.318182
Jansen _Latih29 0.717105 1 0.307692
Jansen _Latih30 0.706667 0.986486 0.306818
5. Jesika Jesika _Latih1 0.782051 0.91195 0.477273
Jesika _Latih3 0.745342 0.925926 0.482759
Jesika _Latih4 0.734568 0.903614 0.460674
Jesika _Latih5 0.757962 0.8875 0.460674
Jesika _Latih6 0.75 0.884146 0.444444
Jesika _Latih7 0.764331 0.895062 0.488636
Jesika _Latih8 0.748426 0.907975 0.494253
Jesika _Latih9 0.757764 0.909091 0.505747
Jesika _Latih10 0.740741 0.899406 0.551724
Jesika _Latih11 0.751553 0.886905 0.545455
Jesika _Latih13 0.739394 0.877907 0.551724
Jesika _Latih14 0.742331 0.899408 0.551724
Jesika _Latih15 0.754601 0.888235 0.556818
Jesika _Latih16 0.7439902 0.894118 0.550562
Jesika _Latih17 0.737805 0.883041 0.533333
Jesika _Latih18 0.753086 0.882353 0.550562
Jesika _Latih19 0.742331 0.881657 0.574713
Jesika _Latih20 0.751515 0.895349 0.566667
Jesika _Latih21 0.743902 0.894737 0.573034
Jesika _Latih23 0.754601 0.888889 0.555556
Jesika _Latih24 0.718563 0.87931 0.550562
Jesika _Latih25 0.743902 0.894118 0.563218
Jesika _Latih26 0.75 0.889535 0.563218
Jesika _Latih27 0.760736 0.888889 0.563218
Jesika _Latih28 0.75625 0.879518 0.534091
Jesika _Latih29 0.742331 0.892857 0.528736
Jesika _Latih30 0.742331 0.886905 0.534091
6. Miming Miming _Latih1 0.721893 1.00571 0.380435
Miming _Latih3 0.697674 0.949721 0.386364
Miming _Latih4 0.711765 0.943503 0.397727
Miming _Latih5 0.709302 0.956044 0.4375
Miming _Latih6 0.707602 0.961111 0.443036
Miming _Latih7 0.703488 0.961326 0.487179
Miming _Latih8 0.711765 0.983146 0.45
Miming _Latih9 0.72619 0.982955 0.469136
Miming _Latih10 0.725146 0.933333 0.469136
Miming _Latih11 0.727811 0.988701 0.463415
Miming _Latih13 0.715116 0.983333 0.469136
Miming _Latih14 0.740964 0.948671 0.382022
Miming _Latih15 0.742515 0.942857 0.386364
Miming _Latih16 0.715976 0.949153 0.39759
Miming _Latih17 0.738095 0.948864 0.370787
Miming _Latih18 0.723529 0.954545 0.377778
Miming _Latih19 0.727811 0.954545 0.393258
Miming _Latih20 0.745562 1.00571 0.351064
Miming _Latih21 0.71345 0.994382 0.370787
Miming _Latih23 0.710227 0.967213 0.452381
Miming _Latih24 0.728324 0.97191 0.435294
Miming _Latih25 0.710227 0.972527 0.435294
Miming _Latih26 0.715909 0.983425 0.463415
Miming _Latih27 0.714286 0.967033 0.47561
Miming _Latih28 0.710227 0.972527 0.469136
Miming _Latih29 0.722543 0.98324 0.464315
Miming _Latih30 0.730994 0.971751 0.445783
7. Narty Narty _Latih1 0.712418 1.01961 0.418605
Narty _Latih3 0.764706 1.01325 0.357895
Narty _Latih4 0.748387 1.01961 0.368421
Narty _Latih5 0.754839 1.00649 0.364583
Narty _Latih6 0.74359 1 0.354167
Narty _Latih7 0.745223 1.00641 0.354167
Narty _Latih8 0.769737 1 0.361702
Narty _Latih9 0.764706 1.03311 0.37234
Narty _Latih10 0.769737 1.02649 0.361702
Narty _Latih11 0.769737 1.02667 0.376344
Narty _Latih13 0.763158 1.02667 0.365591
Narty _Latih14 0.75817 1.02013 0.361702
Narty _Latih15 0.768212 1.02027 0.361702
Narty _Latih16 0.75817 1.01974 0.365591
Narty _Latih17 0.764706 0.993464 0.395604
Narty _Latih18 0.776316 1.01325 0.387097
Narty _Latih19 0.75974 1 0.391304
Narty _Latih20 0.75817 1.01316 0.365591
Narty _Latih21 0.769737 1.00662 1.361702
Narty _Latih23 0.766234 1.02649 1.37234
Narty _Latih24 0.75 1.00645 0.365591
Narty _Latih25 0.754839 1.03311 0.361702
Narty _Latih26 0.76129 1.01948 0.368421
Narty _Latih27 0.754839 1.03289 0.361702
Narty _Latih28 0.754839 1.01299 0.357895
Narty _Latih29 0.75817 1.01325 0.365591
Narty _Latih30 0.75817 1.01325 0.365591
8. Nita Nita _Latih1 0.717241 0.928105 0.395162
Nita _Latih3 0.729167 0.921569 0.4375
Nita _Latih4 0.758621 0.922581 0.444444
Nita _Latih5 0.791667 0.88535 0.421687
Nita _Latih6 0.739437 0.933775 0.409639
Nita _Latih7 0.755102 0.911392 0.426829
Nita _Latih8 0.773973 0.910256 0.416667
Nita _Latih9 0.751724 0.922078 0.426829
Nita _Latih10 0.743243 0.91195 0.426829
Nita _Latih11 0.7333333 0.906832 0.416667
Nita _Latih13 0.699346 0.91358 0.392857
Nita _Latih14 0.714286 0.929032 0.414634
Nita _Latih15 0.694381 0973333 0.432099
Nita _Latih16 0.774834 0.862275 0.444444
Nita _Latih17 0.75 0.890909 0.432099
Nita _Latih18 0.746479 0.927632 0.426829
Nita _Latih19 0.756944 0.916667 0.45679
Nita _Latih20 0.737931 0.929936 0.45122
Nita _Latih21 0.753425 0.911392 0.445783
Nita _Latih23 0.77027 0.889571 0.46988
Nita _Latih24 0.732877 0.923077 0.423529
Nita _Latih25 0.732877 0.929032 0.458824
Nita _Latih26 0.755245 0.934641 0.464286
Nita _Latih27 0.741497 0.91195 0.47619
Nita _Latih28 0.744828 0.935484 0.464286
Nita _Latih29 0.739726 0.923567 0.464286
Nita _Latih30 0.753521 0.921569 0.445783
9. Riani Riani _Latih1 0.66875 1.01258 0.511628
Riani _Latih3 0.677215 0.95625 0.505747
Riani _Latih4 0.691824 0.956522 0.522727
Riani _Latih5 0.666667 0.993789 0.534884
Riani _Latih6 0.675 0.975155 0.534884
Riani _Latih7 0.683544 0.974843 0.534884
Riani _Latih8 0.686897 0.968153 0.523256
Riani _Latih9 0.692308 0.962025 0.534884
Riani _Latih10 0.689441 1.03846 0.54023
Riani _Latih11 0.692308 0.955696 0.54023
Riani _Latih13 0.666667 0.993711 0.541176
Riani _Latih14 0.689873 0.987342 0.528736
Riani _Latih15 0.677215 0.9625 0.523256
Riani _Latih16 0.68125 0.969136 0.569767
Riani _Latih17 0.679245 0.969136 0.564706
Riani _Latih18 0.680982 0.94012 0.563218
Riani _Latih19 0.670807 0.981481 0.564706
Riani _Latih20 0.675 0.9875 0.55814
Riani _Latih21 0.664634 0.952381 0.55814
Riani _Latih23 0.677019 0.95122 0.55814
Riani _Latih24 0.6875 0.993789 0.54023
Riani _Latih25 0.691824 0.975309 0.54023
Riani _Latih26 0.6875 0.968944 0.534091
Riani _Latih27 0.660494 0.975309 0.546512
Riani _Latih28 0.666667 0.992827 0.546512
Riani _Latih29 0.66875 1 0.546512
Riani _Latih30 0.689873 0.975 0.546512
10. Vayung Vayung _Latih1 0.643312 0.968354 0.555556
Vayung _Latih3 0.621118 0.981013 0.520548
Vayung _Latih4 0.654088 0.95625 0.527027
Vayung _Latih5 0.625 0.957317 0.535211
Vayung _Latih6 0.63354 0.950617 0.534247
Vayung _Latih7 0.63253 1.00621 0.48
Vayung _Latih8 0.647799 0.981132 0.555556
Vayung _Latih9 0.64557 1.0129 0.56338
Vayung _Latih10 0.63354 0.987578 0.577465
Vayung _Latih11 0.6375 0.993789 0.549296
Vayung _Latih13 0.649882 0.993631 0.557143
Vayung _Latih14 0.6375 0.981366 0.56338
Vayung _Latih15 0.654088 0.99375 0.549296
Vayung _Latih16 0.654088 1.00629 0.549296
Vayung _Latih17 0.658228 0.987179 0.555556
Vayung _Latih18 0.63522 0.987578 0.565217
Vayung _Latih19 0.628931 1 0.565217
Vayung _Latih20 0.641509 1.00629 0.57971
Vayung _Latih21 0.641509 0.987342 0.571429
Vayung _Latih23 0.658228 0.962264 0.527778
Vayung _Latih24 0.64557 1 0.521127
Vayung _Latih25 0.641509 0.962264 0.521127
Vayung _Latih26 0.660377 0.975 0.56338
Vayung _Latih27 0.673077 0.993671 0.571429
Vayung _Latih28 0.660256 0.962025 0.585714
Vayung _Latih29 0.670968 0.993506 0.513889
Tabel Nilai Perbandingan Parameter Citra Uji Jarak 2 No. Nama Citra Uji Jarak 1
L1:L2 L3:L4 L5:L6 1. Daru Daru_Uji 1 0.633721 0.91573 0.38835
Daru_Uji 2 0.629412 0.942857 0.39604
Daru_Uji 3 0.645349 0.932584 0.415842
Daru_Uji 4 0.610169 0.933702 0.405941
Daru_Uji 5 0.627907 0.943503 0.38835
Daru_Uji 6 0.64 0.938889 0.432692
Daru_Uji 7 0.625 0.955056 0.436893
Daru_Uji 8 0.61236 0.934426 0.436893
2. Douglas Douglas_Uji 1 0.726115 0.966887 0.339806
Douglas_Uji 2 0.732484 0.949367 0.36
Douglas_Uji 3 0.74359 0.955414 0.367347
Douglas_Uji 4 0.748387 0.948718 0.367347
Douglas_Uji 5 0.75974 0.98 0.376238
Douglas_Uji 6 0.708861 0.962025 0.326531
Douglas_Uji 7 0.730769 0.94702 0.323529
Douglas_Uji 8 0.71519 0.948718 0.33
3. Hosken Hosken_Uji 1 0.636364 0.993827 0.663158
Hosken_Uji 2 0.622754 1.00617 0.642105
Hosken_Uji 3 0.626506 1.01242 0.652632
Hosken_Uji 4 0.626506 1.00617 0.680851
Hosken_Uji 5 0.625 0.993939 0.65625
Hosken_Uji 6 0.614458 0.969697 0.576087
Hosken_Uji 7 0.591716 1.01212 0.62069
Hosken_Uji 8 0.610778 1 0.613636
4. Jansen Jansen_Uji 1 0.72549 1.02685 0.333333
Jansen_Uji 2 0.714286 1.03356 0.333333
Jansen_Uji 3 0.697386 0.967105 0.325843
Jansen_Uji 4 0.701987 0.993289 0.314607
Jansen_Uji 5 0.716129 1.02632 0.329545
Jansen_Uji 6 0.679487 0.980519 0.329545
Jansen_Uji 7 0.69375 1.03896 0.352273
Jansen_Uji 8 0.724359 1.0604 0.344444
5. Jesika Jesika_Uji 1 0.733333 0.900585 0.546512
Jesika_Uji 2 0.72561 0.905325 0.546512
Jesika_Uji 3 0.746914 0.892857 0.546512
Jesika_Uji 4 0.745342 0.880953 0.534884
Jesika_Uji 5 0.751553 0.892216 0.534091
Jesika_Uji 6 0.75 0.884146 0.444444
Jesika_Uji 7 0.764331 0.895062 0.488636
Jesika_Uji 8 0.748428 0.907975 0.494253
6. Miming Miming_Uji 1 0.726744 0.972067 0.463415
Miming_Uji 2 0.72619 0.988372 0.419753
Miming_Uji 3 0.723529 0.994286 0.432099
Miming_Uji 4 0.729412 1 0.432099
Miming_Uji 5 0.715976 0.954802 0.380952
Miming_Uji 6 0.707602 0.961111 0.443036
Miming_Uji 7 0.703488 0.961326 0.487179
Miming_Uji 8 0.711765 0.983146 0.45
7. Narty Narty_Uji 1 0.75 1.01961 0.361702
Narty_Uji 2 0.754839 1.01299 0.365591
Narty_Uji 3 0.776316 1 0.357895
Narty_Uji 4 0.754839 1.01961 0.347368
Narty_Uji 5 0.763158 1.01325 0.354839
Narty_Uji 6 0.74359 1 0.354167
Narty_Uji 7 0.745223 1.00641 0.354167
Narty_Uji 8 0.769737 1 0.361702
8. Nita Nita_Uji 1 0.718121 0.918239 0.458824
Nita_Uji 2 0.718121 0.924051 0.44186
Nita_Uji 3 0.744828 0.91797 0.452381
Nita_Uji 4 0.734694 0.923567 0.452381
Nita_Uji 5 0.727891 0.929487 0.458824
Nita_Uji 6 0.739437 0.933775 0.409639
Nita_Uji 7 0.755102 0.911392 0.426829
Nita_Uji 8 0.773973 0.910256 0.416667
9. Riani Riani_Uji 1 0.66875 0.987578 0.523256
Riani_Uji 2 0.675 0.981481 0.528736
Riani_Uji 3 0.685535 0.962963 0.552941
Riani_Uji 4 0.672956 0.969136 0.552941
Riani_Uji 5 0.68125 0.99375 0.522727
Riani_Uji 6 0.675 0.975155 0.534884
Riani_Uji 7 0.683544 0.974843 0.534884
Riani_Uji 8 0.685897 0.968153 0.523256
10. Vayung Vayung_Uji 1 0.686667 1.00676 0.520548
Vayung_Uji 2 0.675325 1.00654 0.506849
Vayung_Uji 3 0.664474 1.01351 0.507042
Vayung_Uji 4 0.695364 0.993333 0.520548
Vayung_Uji 5 0.706667 1.00676 0.520548
Vayung_Uji 6 0.63354 0.950617 0.534247
Vayung_Uji 7 0.63253 1.00621 0.48
Vayung_Uji 8 0.647799 0.981132 0.555556
Teknik biometrik merupakan salah satu teknik yang telah berkembang sejak 20 tahun belakangan ini. Biometrik sendiri berasal dari kata bio dan metrics. Bio berarti sesuatu yang hidup, sedangkan metrics berarti mengukur. Dengan demikian biometrik dapat diartikan mengukur karakteristik pembeda pada tubuh atau perilaku seseorang yang digunakan untuk melakukan pengenalan secara otomatis terhadap identitas orang tersebut dengan membandingkannya dengan karakteristik yang sebelumnya telah disimpan pada suatu database.
Secara umum, karakteristik pembeda tersebut dapat dikelompokkan menjadi 2 yaitu, karakteristik fisiologis atau fisik, seperti: DNA, telinga, thermogram wajah, sidik jari, iris mata, telapak tangan, retina, bau dan gigi serta karakteristik perilaku, seperti: gaya berjalan, hentakan tombol, tanda tangan, dan suara.
Dalam Tugas Akhir ini digunakan hidung dan jarak mata sebagai objek penelitian berdasarkan parameter tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata. Dengan menggunakan teknik-teknik pengolahan citra maka kandungan informasi dari pola hidung dan jarak mata ini dapat dianalisis, yakni berdasarkan parameter yang telah ditentukan tersebut.
Dalam mengidentifikasi seseorang berdasarkan citra hidung dan jarak mata, diperlukan parameter yang dapat menjadi suatu karakterisktik yang dapat membedakan seseorang dengan orang lain. Dalam hal ini berdasarkan tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata.
1.3 Rumusan Masalah
Adapun rumusan masalah pada Tugas Akhir ini adalah sebagai berikut:
1. Bagaimana menentukan karakteristik hidung dan jarak mata seseorang berdasarkan tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata?
2. Bagaimana merancang sebuah perangkat lunak yang dapat mengenali seseorang berdasarkan citra hidung dan jarak mata dengan perbandingan parameter tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata?
1.4 Tujuan Tugas Akhir
Adapun tujuan yang ingin dicapai yakni:
1. Merancang sistem identifikasi menggunakan citra hidung dan mengimplementasikan perangkat lunak yang dapat mengidentifikasi seseorang berdasarkan parameter tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata dalam Matlab.
1.5 Batasan Masalah
1. Pengenalan daerah hidung dan mata yang diambil adalah tampak depan. 2. Pengambilan citra wajah tidak dilakukan secara real time.
3. Gambar wajah yang digunakan telah dilakukan proses cropping pada daerah hidung dan mata.
4. Parameter yang digunakan yakni perbandingan antara tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata.
Gambar 1. 1 Parameter perbandingan tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata
Keterangan:
Jarak antara ujung mata kiri dan ujung mata kanan dibandingkan dengan jarak antara titik tengah ujung mata dan titik tengah antara lubang hidung bagian dalam. (L1: L2)
Jarak antara ujung mata kiri dan lubang hidung bagian luar sebelah kiri dibandingkan dengan jarak antara ujung mata kanan dan lubang hidung bagian luar sebelah kanan. (L3 : L4)
Jarak lubang hidung bagian dalam dibandingkan dengan jarak lubang hidung bagian luar. (L5 : L6)
5. Menggunakan metoda klasifikasi K-NN.
6. Menggunakan Matlab sebagai bahasa pemrograman. 1.6 Spesifikasi Perangkat Keras
Perangkat lunak yang dibuat diimplementasikan dengan menggunakan perangkat keras pendukung sebagai berikut:
1. Processor Intel Core 2 Duo 2.2 Ghz 2. RAM 2GB
6. Kamera Digital : Kodak easy share M-532 14 Megapixel 1.7.Sistematika Penulisan
Sistematika penulisan yang akan digunakan untuk menyusun laporan Tugas Akhir ini adalah sebagai berikut:
BAB I. Pendahuluan
Bab ini merupakan bab yang menjelaskan mengenai latar belakang masalah, identifikasi masalah, rumusan masalah, tujuan Tugas Akhir, batasan masalah, serta sistematika penulisan dari Tugas Akhir ini.
BAB II. Landasan Teori
Bab ini merupakan bab yang disusun untuk memberikan penjelasan mengenai sistem biometrik, dasar-dasar pengolahan citra, teori K-NN serta Matlab.
BAB III. Perancangan Sistem
Bab ini berisi penjelasan tentang arsitektur perancangan sistem, pre-processing yang terdiri dari grayscale, median filter, image adjustment dan black and white, perhitungan parameter, sistem klasifikasi serta perancangan Graphic User Interface (GUI).
BAB IV.Pengujian Sistem dan Data Pengamatan
Bab ini berisi pengujian sistem, implementasi sistem, citra latih dan citra uji, data pengamatan dan analisa serta tingkat keberhasilan dan error dari sistem yang telah dibuat.
5.1.Kesimpulan
Dalam Tugas Akhir ini, dapat diambil beberapa kesimpulan, yakni :
1. Sistem identifikasi menggunakan citra hidung berdasarkan perbandingan parameter tinggi hidung, lebar hidung dan jarak mata berhasil direalisasikan dengan tingkat keberhasilan maksimum 89% pada jarak 25 cm dan tingkat keberhasilan minimum 67% pada saat database citra latih jarak 25 cm diujikan ke citra uji jarak 75 cm.
2. Database yang diujikan terhadap jarak pengukuran yang berbeda akan mengurangi tingkat keberhasilan identifikasi.
5.2.Saran
Dalam Tugas Akhir ini, dapat diberikan beberapa saran, yakni:
1. Perlu dicoba metoda pre-processing yang lain agar menghasilkan citra yang lebih bagus ketika diproses.
1. Away, Gunaidi Abdia. 2010. The Shorcut of Matlab Programming. Bandung : Informatika.
2. Darmawan, Aan. 2007. Diktat Kuliah Pengolahan Citra Digital.
3. Putra Darma, 2008. Sistem Biometrik . Yogyakarta : Andi.
4. Ramdan, Nasep Muhammad. 2011.Identifikasi Tanda Tangan Menggunakan Momemt Invariant dan Algoritma Back Propagation. Bandung.
5. Sugiharto, Aris. 2006. Pemrograman GUI dengan Matlab. Yogyakarta : Andi.
6. Wijaya Ch.Marvin & Prijono Agus. 2007. Pengolahan Citra Digital Menggunakan Matlab Image Processing Toolbox. Bandung : Informatika.