PENGENALAN. ACIS, UiTM CTU553/555. Hasil Pembelajaran MARUWIAH AHMAT 1

(1)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

MARUWIAH AHMAT

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PENGENALAN

4.1 KANDUNGAN BAB 4

4.2

4.3

4.4

4.5

4.6 Hasil Pembelajaran

• Mengetahui latar belakang

pembangunan politik dan hubungan

etnik di Malaysia sebelum dan selepas

kemerdekaan

• Memahami proses pembinaan satu

bangsa dan satu negara Malaysia

sejak zaman penjajahan hingga kini

• Menghuraikan proses kemunculan

politik berparti di Malaysia

• Menganalisis bagaimana proses dan

tindakan politik boleh memupuk

hubungan etnik yang harmonis

(2)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

LATAR BELAKANG POLITIK MALAYSIA

Kemajmukan Etnik Dalam Proses

Politik di Malaysia

Sehingga tahun 2013, jumlah

penduduk di Malaysia lebih kurang

28.9 juta

Penduduk Malaysia dapat

dikategorikan kepada kelompok

etnik yang berbeza-beza

Mereka dapat dibezakan

berdasarkan aspek kepercayaan

dan agama serta aspek demografi.

Melayu – lebih kurang 55% Cina – lebih kurang 25% India dan lain-lain – lebih kurang 20%

3 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PEMUPUKAN KERJASAMA DAN

PERMUAFAKATAN POLITIK

4 MALAYAN UNION

• Corak pemerintahan berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak Inggeris; rakyat ditadbir sebagai satu bangsa.

CLC

• Badan berbilang etnik dengan tujuan untuk mewujudkan kesefahaman dan kerjasama yang lebih baik dalam kalangan etnik di Tanah Melayu

RUNDINGAN LONDON

• Dari perundingan ini,diputuskan bahawa Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi negara merdeka pada 31 Ogos 1957.

SURUHANJAYA REID

• Fokus kepada tuntutan orang Melayu dan bukan Melayu; Memorandum Pakatan Murni

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

• Perlembagan Persekutuan Tanah Melayu 1957 yang dianggap sebagai kontrak sosial merupakan persetujuan antara etnik Melayu, Cina dan India

(3)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA

Kesedaran rakyat tempatan ke dalam arus politik negara bermula pada

zaman berakhirnya penjajahan Jepun.

Politik kepartian di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah bertitik

tolak daripada konflik perkauman.

Orang Melayu bersatu membentuk UMNO sebagai benteng pertahanan

terhadap ancaman hak-hak oleh Malayan Union tahun 1946.

Di pihak lain orang Melayu membentuk PAS tahun 1951 untuk

memperjuangkan penubuhan Negara Islam.

Orang India menubuhkan MIC pada Ogos 1946 untuk menjaga

kepentingan etnik India.

Orang Cina menubuhkan MCA pada Februari 1949 untuk menjaga

kepentingan etnik Cina.

5 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA

MALAYAN UNION

• Sultan-sultan Melayu akan berkuasa terhadap adat istiadat

Melayu dan agama sahaja.

• Semua harta tanah Melayu di bawah kuasa British kecuali harta

hak milik peribadi sultan dan berkaitan agama Islam.

• Ketua pentadbiran negeri tidak bersultan diketuai oleh British

(Pesuruhjaya Residen).

• Semua orang yang lahir di Tanah melayu dan Singapura dan

pendatang yang telah menetap selama 10 tahun sebelum 15 Feb

1942 dianggap warganegara.

• Semua warganegara tersebut mempunyai hak yang sama (jus

(4)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

7 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA

8 PENUBUHAN UMNO

• Tujuan utama menentang penubuhan Malayan Union.

• Ditubuhkan hasil Kongres Melayu SeMalaya di Kampung Baru,

Kuala Lumpur pada 1-4 Mac 1946.

• Dato’ Onn Jaafar sebagai Presiden pertama.

• Pada 11 Mei 1946 Kongres melayu Semalaya yang ketiga di

Istana Besar Johor Bahru bersetuju menubuhkan UMNO secara

rasmi.

• Keahlian hanya dibukan kepada penduduk Melayu dan kaum

(5)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

9 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948

• Perjanjian Persekutuan Tanah melayu diumumkan oleh kerajaan

British pada 21 Januari 1948 di King House.

• Perjanjian ini ditandangani oleh Raja-raja Melayu dan Sir Edwart

Gent, Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah melayu.

• Memansuhkan Malayan Union dan membentuk Persekutuan

Tanah Melayu.

• Secara simboliknya mengembalikan kedudukan raja-raja Melayu.

• Perseukutuan Tanah Melayu membawa kepada perjanjian

(6)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

Raja-raja Melayu pada 1948

11 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

POLITIK MALAYSIA SELEPAS MERDEKA

Politik

Malaysia

Berteraskan kaum terus mendapat tempat di kalangan

rakyat pelbagai kaum

Melayu

UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46, NAS

Cina

MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP, PCS

India

MIC, IPP, PPP, KIMMA

Sabah

BERJAYA, USNO, PBS, PASOK, PUSAKA

(7)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

13 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK MALAYSIA

SEMENANJUNG MALAYSIA UMNO MCA MIC PAS SEMANGAT 46 IMP SARAWAK BERJASA PESAKA PANAS SUPP SNAP SCA SABAH UNKO USNO SCA BERJAYA PBS

14

(8)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA

UM

N

O

• Malayan Union ditentang hebat orang Melayu di bawah pimpinan Dato’ Onn Jaafar

• Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu(UMNO) telah ditubuhkan pada 11 Mei 1946 akibat penentangan terhadap pelaksanaan Malayan Union • UMNO adalah gabungan pelbagai

persatuan dan pertubuhan Melayu • Tujuannya bagi memelihara

kepentingan dan memperkukuhkan kuasa politik orang Melayu

PAS

• Ditubuhkan pada 1951. • Tujuan penubuhannya untuk

menubuhkan sebuah negara Islam di Tanah Melayu

• Hasrat Dr Burhanuddin al-Helmy sewaktu dilantik memimpin PAS pada akhir 1956:

• ”Dalam perjuangan kita (PAS) bagi mencapai kemerdekaan, kita telah dan terus-menerus

memperjuangkan Melayu itu sebagai kebangsaan bagi negara Tanah Melayu ini dengan bertapak di atas asas ideologi Islam yang maha suci”

15 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA

M

IC

• John Thivy adalah presiden pertama bagi parti ini

• MIC ditubuhkan bagi menjaga kepentingan dan kebajikan masyarakat India di Tanah Melayu

M

C

A

• Tan Cheng Lok adalah presiden pertama • Tujuan penubuhan parti ini adalah:

• menjalin dan memelihara kebajikan dan keharmonian etnik

• menjaga kepentingan dan kebajikan orang Cina • memajukan dan membantu mengekalkan

suasana aman damai Perikatan

UMNO-MCA-MIC bergabung membentuk Parti Perikatan Pada pilihan raya Persekutuan 1955, Perikatan menang 51 daripada 52 buah kerusi

Ini merupakan petanda Tanah Melayu bersedia memperoleh kemerdekaan

Barisan Nasional Pada 1974, Perikatan ditukar kepada Barisan Nasional bagi meperkukuhkan kerjasama antara etnik melalui politik supaya setiap kumpulan etnik dapat pertimbangan sewajarnya dalam

(9)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA

IM

P

• Diasaskan oleh Dato’ Onn Jaafar setelah ahli-ahli UMNO menolak cadangannya membuka keahlian UMNO kepada semua rakyat Tanah Melayu

• Ia adalah sebuah parti multi-etnik • Mengamalkan dasar bekerjasama dan penyatuan etnik melalui politik • Menemui kegagalan

dan diteruskan melalui penubuhan Parti Negara

SE

M

AN

GA

T

4

6

• Merupakan parti serpihan UMNO yang diketuai oleh Tengku Razaleigh Hamzah • Tujuan penubuhannya

untuk mengembalikan semangat Melayu tahun 1946 yang didakwa telah hilang daripada UMNO di bawah kepimpinan Dr Mahathir Mohamad • Bagaimanapun, parti ini

dibubarkan setelah gagal dalam pilihan raya Parlimen 1994

D

AP

• Parti Tindakan Demokratik (DAP) • Berfungsi sebagai

sebuah parti demokratik sosial yang : • berpegang kuat

kepada ideologi negara Malaysia yang bebas

• demokratik & sosialis • Berpaksi keadilan

kaum dan kesaksamaan sosial dan ekonomi yang berasaskan institusi demokrasi berparlimen.

17 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SARAWAK

SN

A

P

• Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) • Ditubuhkan di kalangan etnik Dayak, dari kawasan Skrang- Saribas • Dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan.

PB

D

S

• Parti Bansa Dayak Sarawak

• Ditubuhkan oleh Leo Moggie pada 1983. • Bertekadkad

menubuhkan parti politik yang diketuai oleh orang Iban dan memulihkan penguasaan orang Iban dalam politik dan kerajaan Sarawak serta pengembalian jawatan Ketua Menteri Sarawak kepada orang Iban

PAN

AS

• Parti Negara Sarawak • Pimpinan Abang Haji Mustapha • Mewakili etnik Melayu dan Melanau

18

(10)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SARAWAK

B

ER

JA

SA

• Parti Rakyat Jati Sarawak • Mewakili Melayu dan Melanau dari Lembah Rejang

• Beranggapan PANAS tidak mewakili mereka • Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang • Bergabung dengan PANAS membentuk Parti

Bumiputera

PE

SA

K

A

• Parti Pesaka Anak Sarawak • Ditubuhkan oleh Temenggung Jugah • Mewakili etnik Dayak dari Rejang

PB

B

• Parti Pesaka Bumiputera Bersatu

• Hasil dari gabungan Parti Bumiputera dan PESAKA yang membentuk PBB pada 1973 • Mendapat sokongan kaum Bumiputera terutama golongan Melayu-Melanau, Iban,

Bidayuh dan Orang Ulu

• Merupakan parti komponen Barisan Nasional

19 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SARAWAK

SCA

• Sarawak Chinese Association

(SCA)

• Sebuah parti politik yang

berpandangan sederhana

• Ditubuhkan oleh

sekumupulan ahli

perniagaan Cina yang kaya.

SU

PP

• Sarawak United People’s

Party(SUPP)

• Merupakan sebuah parti

multi-etnik dan yang terawal

di Sarawak

• Bagaimanapun, ia jelas

dimonopoli oleh orang Cina

• Parti ini mendapat galakan

daripada pentadbiran

kolonial sebagai langkah

awal untuk pemerintahan

(11)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SARAWAK

SARAWAK

• Masyarakat di Sarawak terpisah kepada beberapa parti yang berasaskan etnik dari bahagian-bahagian tertentu

• Pembentukan, pembubaran, penggabungan dan penukaran rakan politik merupakan satu perubahan yang lumrah dalam politik Sarawak.

• Semua parti di atas bergabung membentuk Parti Perikatan, kecuali SUPP • Kini, PBB, SNAP dan SUPP bernaung di bawah Barisan Nasional

DAYAK

• SNAP • PESAKA

MELAYU DAN MELANAU

• BERJASA • PANAS • Parti Bumiputera

CINA

• SUPP • SCA

21 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SABAH

UN

K

O

• United Kadazan National Organization • Diketuai oleh Donald Stephens

(kemudian dikenali dengan Tun Fuad Stephens)

• Ditubuhkan untuk menyatupadukan Kadazan Dusun dan Bumiputera bukan Islam

• Pada 1964, 2 kumpulan etnik yang utama iaitu: Kadazan-Dusun dan Murut yang diwakili UNKO dan Pasok Momogun bersetuju mempertahan kepentingan Bumiputera bukan Islam di Sabah dengan membentuk United Pasok Momogun Kadazan-Dusun Murut Organization(UPKO)

US

N

O

• United Sabah National Organization (USNO) • Ditubuhkan bagi kepentingan

etnik Bajau, Suluk dan lain-lain. • Diketuai oleh Tun Dato’

Mustapha Dato’ Harun • Menjalinkan kerjasama dengan

Sabah Chinese Association (SCA)

(12)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SABAH

SC

A

• Sabah Chinese Association (SCA) • Ditubuhkan bagi memelihara

kepentingan orang-orang Cina di Sabah

• UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO, SCA kemudiannya bergabung bagi membentuk sebuah parti Perikatan

• Pakatan ini berjaya memenangi pilihan raya dan seterusnya membentuk kerajaan negeri Sabah yang pertama

B

ERJ

A

YA

• Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) • Sebuah parti berbilang etnik dan dianggotai oleh Bumiputera Islam dan bukan Islam

• BERJAYA membawa

pembangunan politik, sosial dan ekonomi kepada Sabah melalui kerjasama baik dengan kerajaan persekutuan

• Walau bagaimanapun, jelas kelihatan bahawa parti ini dimonopoli oleh Bumiputera Islam

23 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PARTI POLITIK SABAH

PBS

• Parti Bersatu Sabah

• Ditubuhkan oleh Joseph Pairin Kitingan akibat tentangan terhadap kepimpinan Harris Salleh dari parti BERJAYA

• Sebuah parti multi etnik, walaupun jelas didominasi oleh bumiputera Bukan Islam

• Jatuh pada 17 Mac 1994. Akibat kejatuhannya, proses politik Sabah mengalami perubahan yang besar dan digantikan UMNO.

• UMNO berjanji, sekiranya parti tersebut berjaya merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan mengikut giliran antara Bumiputera Islam, Bumiputera Bukan Islam dan Cina selang 2 tahun.

• Beberapa parti politik baru tertubuh seperti Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Demokratik Sabah (PDS) dan Parti Progresif Sabah.

(13)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PERJANJIAN MALAYSIA 1963

Persetujuan yang dicapai di antara para pemimpin Malaya, Sabah, Sarawak dan Singapura semasa sama-sama bersetuju untuk

menubuhkan Persekutuan Malaysia.

Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara Melayu dan bukan Melayu.

Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan

Singapura yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan

Persekutuan Malaysia 1963

Tidak semua perkara yang dituntut diterima dan dimaktubkan dalam Perlembagaan.

20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan oleh Sabah sebagai syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia.

25 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

TUNTUTAN PERJANJIAN MALAYSIA 1963

• Tidak memperakukan suatu agama sebagai

agama rasmi negeri

AGAMA

• Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi

memohon supaya bahasa Inggeris boleh terus

digunakan tanpa had masa

BAHASA

• Penggubalannya patut melibatkan semua

negeri

PERLEMBAGAAN

• Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal

keluar masuk ke Sabah harus dikawal oleh

Sabah sendiri

IMIGRESEN

• Mendapat hak istimewa seperti Melayu

BUMIPUTERA

SABAH

(14)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

TUNTUTAN YANG DIPERSETUJUI DALAM

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN

• Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan

Sarawak dalam Senarai 2A

• Meliputi undang-undang dan adat istiadat bumiputera

Sabah dan Sarawak, urusan pentadbiran perbadanan,

pelabuhan dan kereta api negeri

Senarai Negeri

• Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan

Sarawak dalam Senarai 3A

• Meliputi undang-undang diri dan keluarga, perkapalan,

bekalan air dan elektrik, pertanian dan perhutanan,

hiburan dan pilihan raya negeri

Senarai Bersama

• Penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa bumiputera

Sabah dan Sarawak, kedudukan istimewa bumiputera

Sabah dan Sarawak serta kedudukan negeri

Perlindungan-perlindungan khas

bagi Sabah dan

Sarawak

• Pemberian khas dalam bentuk peruntukan kewangan

• Pemberian tahunan persekutuan kepada kerajaan

negeri Sabah dan Sarawak serta pemberian hasil

sumber-sumber tambahan

Pemberian khas

kepada Sabah dan

Sarawak

27 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN

MALAYSIA

Perpaduan dan integrasi etnik berjaya dalam

bidang politik di mana ia dapat membawa semua

etnik utama ke dalam proses politik dan pentadbiran

Namun kejayaan dalam bidang politik ini tidak dapat

diterjemahkan kepada bidang lain terutama dari

segi kemasyarakatan dan ekonomi

(15)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN

MALAYSIA

Proses perpaduan dan integrasi memerlukan

penglibatan langsung Kerajaan dengan dasar-dasar

bersifat timbal-balik. Dalam konteks ini, DEB dan

dasar-dasar yang selanjutnya merupakan suntikan

daripada Kerajaan yang cuba mewujudkan perpaduan.

Kesemua dasar yang dirangka oleh kerajaan

menyediakan peluang supaya semua etnik berada

dalam satu dimensi fizikal yang sama, sama ada

dalam bidang ekonomi, pendidikan atau perkhidmatan

awam.

29 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PENDEKATAN ISLAM DALAM

PEMBANGUNAN POLITIK

Definisi Politik:

• Bahasa Arab: Siyasah

• Kamus Dewan: Ilmu pengetahuan berkenaan dengan cara pemerintahan, ilmu siasah, ilmu kenegaraan

Politik Islam

• Pengurusan atas segala urusan seluruh umat Islam.

Pemikiran politik Islam berkisar:

• Etika politik • Falsafah politik • Agama • Hukum

• Tatacara kenegaraan

Politik atau siyasah itu bermakna adalah mengurus urusan masyarakat berdasarkan

hadith Rasulullah SAW.

Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia.

(16)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT

SARJANA

• Politik ialah suatu kehidupan manusia

Imam al-Ghazali

• Politik Islam bukan sekadar parti politik, tetapi aktiviti

dakwah mengurus nasib umat hingga mengangkat

mereka sebagaimana yang diperintahkan al-Quran

Imam Hasan al-Banna

31 H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT

SARJANA

• Islam bukan semata agama (a religion), namun

juga merupakan sistem politik (a political system).

Dr. V. Fitzgerald

• Islam lebih sekadar agama, ia mencerminkan teori

perundangan dan politik. Ia merupakan sistem

peradaban yang lengkap, mencakupi agama dan

negara

Dr. Schacht

(17)

H

U

B

U

N

G

A

N

E

T

N

I

K

MATLAMAT PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM

33 Matlamat

Pembangunan Politik

Dalam Islam

Mendidik

manusia

mengenal Allah

Mengajar manusia melaksana ibadah dengan tepat Menunaikan amanah dengan menegakkan syariat Membangun dan memakmur muka bumi Menegakkan kebenaran dan mencegah kemungkaran. Tempat melaksanakan