I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
BAB I
PENGUJIAN BAHAN AGREGAT KASAR
1.1. PENGUJIAN BERAT JENIS DAN
PENYERAPAN AGREGAT KASAR
(Specific Gravity
and Absorption of Coarse Aggregate).
1.1.1.
Tujuan
Pemeriksaan ini bertujuan untuk menentukan berat jenis kering oven
(bulk specific gravity), berat jenis kering permukaan jenuh (saturated
surface dry), berat jenis semu (apparent specific gravity) dan penyerapan air
(water absorpsi) dari agregat kasar.
1.1.2.
Teori Ringkas
Berat jenis agregat adalah perbandingan antara berat volume agregat
dan berat volume air. Besar jenis agregat penting dalam perencanaan
campuran agregat dengan aspal keras, umumnya direncanakan berdasarkan
perbandingan berat dan juga untuk menentukan banyak pori. Agregat
dengan berat jenis yang kecil mempunyai volume yang besar sehingga berat
yang sama membutuhkan jumlah aspal yang banyak disamping itu agregat
dengan kadar pori yang besar membutuhkan jumlah aspal yang banyak.
Ada 3 berat jenis yang dapat ditentukan berdasarkan manual
PB 0202-76 atau AASHTO T85-81.
A. Berat jenis kering oven (bulk specific gravity)
Berat jenis kering oven ialah berat jenis yang memperhitungkan
seluruh volume pori yang ada (volume pori yang dapat diresapi air dan
volume pori yang tidak dapat diresapi air).
Rumus Perhitungan :
C
B
A
BJ
bulk−
=
...
(1. 1)
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
B. Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated surface dry)
Berat jenis kering permukaan jenuh ialah berat jenis yang
memperhitungkan volume pori yang hanya dapat diresapi oleh aspal
ditambah dengan volume partikel.
Rumus perhitungan :
C
B
B
BJ
SSD−
=
... (1. 2)
C. Berat jenis semu (apparent specific gravity)
Berat jenis semu ialah berat jenis yang memperhitungkan volume
partikel saja tanpa memperhitungkan volume pori yang dapat dilewati
oleh air.
Rumus perhitungan :
C
A
A
BJ
−
=
semu...
(1. 3)
D. Penyerapan air (water absorpsi)
Penyerapan air adalah perbandingan perubahan berat agregat
karena penyerapan air oleh pori-pori dengan berat agregat pada kondisi
kering.
Rumus perhitungan :
%
100
x
A
A
B
air
Penyerapan
=
−
...
(1. 4)
Keterangan :
A = Berat contoh kering oven (gram).
B = Berat contoh kering permukaan (gram).
C = Berat contoh dalam air (gram).
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
1.1.3. Alat dan Bahan yang Digunakan
A. Alat yang digunakan
a. Keranjang kawat dengan ukuran 3,35 mm atau 2,36 mm (No.6 atau No.8)
dengan kapasitas kira-kira 5 kg.
b. Tempat air dengan kapasitas dan bentuk yang sesuai untuk pemeriksaan.
c. Timbangan dengan kapasitas 5 kg dan ketelitian 0,1 % dari berat contoh
yang ditimbang dan dilengkapi dengan alat penggantung keranjang.
d. Oven yang dilengkapi dengan pengatur suhu untuk memanasi sampai
(110
±
5)
°
C.
e. Saringan 3/4”, No. 4.
f. Kain lap.
g. Talam
B. Bahan yang digunakan
a) Benda uji adalah agregat yang lolos pada saringan 3/4” dan tertahan pada
saringan No. 4 diperoleh dari alat pemisah contoh atau cara perempat
sebanyak 2500 gram.
b) Air Suling.
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
P e rs ia p a n Menyiapkan peralatan : Keranjang kawat. Tempat air. Timbangan. Oven. Saringan 3/4", No. 4. Kain lap. Talam Menyiapkan bahan :
Agregat yang lolos saringan 3/4" dan tertahan pada saringan No. 4 diperoleh dari alat pemisah contoh sebanyak 2500 gram. Air suling
Mencuci benda uji untuk menghilangkan debu atau bahan-bahan lain yang melekat pada permukaan agregat.Mengeringkan benda uji dalam oven pada suhu 105C sampai beratnya tetap.
P ro se s p e n gu jia n
Mendinginkan benda uji pada suhu kamar selama 1-3 jam, kemudian menimbang dengan timbangan ketelitian 0,5 gram.Merendam benda uji dalam air pada suhu kamar selama 24 4 jam.
Mengeluarkan benda uji dari dalam air dan mengeringkannya dengan kain lap sampai selaput air pada permukaan hilang, untuk butiran yang besar harus satu persatu.
Menimbang benda uji dalam keranjang kawat (lalu mengguncangkan keranjang untuk mengeluarkan udara yang tersekap dan menentukan beratnya dalam air. Mengukur suhu air untuk penyesuaian perhitungan pada suhu standar (25C).
A n a lis a h a sil
Perhitungan berat jenis dan penyerapan agregat kasar :
Equation.3 01050000020000000b0000004571756174696f6e2e33000000000000000000000e0000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000fefffffffeffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000f0c1a6ded059c90103000000000400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d000000feffffff0f000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff0100000208000000000000000000000000000000e8032000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000300040000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffff030000000400000001000000ffffffff0000000000000000330a000046040000580200000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e00340091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbbffffff000900009b0300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d010000050000001402000252050500000013020002ec081c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000400000080020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000e00000064000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e00d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01010008000000320a9003c40701000000437908000000320a9003780501000000427908000000320a6b01c20601000000417908000000320a6002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01020004000000f001010009000000320ac002f0010400000062756c6b1c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000f6160ab3a0f11200d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01010004000000f001020008000000320a9003b306010000002d7508000000320a60021004010000003d750a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00ba1e0c66ba00000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f00101000300000000001c000000020003c24800000000000000682c17005ccc160000000000030101030a0a011283420012834a00030f01000b01128362001283750012836c0012836b000011000a02863d00030e00000112834100000112834200028612221283430000000000b412000050240000b4120000dd250000000011f0040000000100000001050000050000000d0000004d45544146494c455049435400330a0000bafbffff600200000800330a460400000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e00340091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbbffffff000900009b0300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d010000050000001402000252050500000013020002ec081c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01010008000000320a9003c40701000000437908000000320a9003780501000000427908000000320a6b01c20601000000417908000000320a6002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01020004000000f001010009000000320ac002f0010400000062756c6b1c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000f6160ab3a0f11200d89ff377e19ff3772020f5771e0c66ba040000002d01010004000000f001020008000000320a9003b306010000002d7508000000320a60021004010000003d750a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00ba1e0c66ba00000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f0010100030000000000 Equation.3 01050000020000000b0000004571756174696f6e2e33000000000000000000000e0000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000fefffffffeffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000f0c1a6ded059c90103000000000400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d000000feffffff0f000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff010000020800000000000000000000000000000098b8e003ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff0100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff000003000400ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff030000000400000001000000ffffffff0000000000000000330a000067040000580200000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02000440091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffa1ffffff00090000a10300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d010000050000001402200270050500000013022002fb081c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000400000080020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000e00000060000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e00d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000002d01010008000000320ab603d30701000000437908000000320ab603960501000000427908000000320a8501c70601000000427908000000320a8002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000002d01020004000000f001010009000000320ae002060203000000535344651c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000cb160a55a0f11200d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000002d01010004000000f001020008000000320ab603c906010000002d5308000000320a80022904010000003d530a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d0073e816667300000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f00101000300000000001c000000020003c2440000000000000030fe16003c38170000000000030101030a0a011283420012834a00030f01000b011283530012835300128344000011000a02863d00030e00000112834200000112834200028612221283430000000000ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff01050000050000000d0000004d45544146494c455049435400330a000099fbffff600200000800330a670400000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02000440091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffa1ffffff00090000a10300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d010000050000001402200270050500000013022002fb081c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000
02d01010008000000320ab603d30701000000437908000000320ab603960501000000427908000000320a8501c70601000000427908000000320a8002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000002d01020004000000f001010009000000320ae002060203000000535344651c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000cb160a55a0f11200d89ff377e19ff3772020f577e8166673040000002d01010004000000f001020008000000320ab603c906010000002d5308000000320a80022904010000003d530a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d0073e816667300000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f0010100030000000000 Equation.3 01050000020000000b0000004571756174696f6e2e33000000000000000000000e0000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000fefffffffeffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000f0c1a6ded059c90103000000000400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d000000feffffff0f000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff010000020800000000000000000000000000000098b8e003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000300040000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffff030000000400000001000000ffffffff00000000000000009c0a000046040000580200000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e003a0091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffb8ffffff60090000980300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002b405050000001302000254091c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000400000080020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000e00000077000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e001643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01010008000000320a8c032c0801000000437908000000320a8c03ec0501000000417908000000320a6e01270701000000417908000000320a6002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e001643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01020004000000f001010009000000320ac0020a020400000073656d751c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c007740000000ee090a361643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01010004000000f001020008000000320a8c031807010000002d6508000000320a60027604010000003d650a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d000000000a0021008a0100000000020000009cf312002942c877040000002d01020004000000f00101000300000000001c00000002003cc15b00000000000000c0b41500845e150000000000030101030a0a0108020254696d6573204e657720526f6d616e00027e4200027e4a00030f01000b01027e7300027e6500027e6d00027e75000011000a02863d00030e000001027e41000001027e410002861222027e430000000000f0040000000100000001050000050000000d0000004d45544146494c4550494354009c0a0000bafbffff6002000008009c0a460400000100090000032c01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e003a0091200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffb8ffffff60090000980300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002b405050000001302000254091c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e001643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01010008000000320a8c032c0801000000437908000000320a8c03ec0501000000417908000000320a6e01270701000000417908000000320a6002460002000000424a1c000000fb0220ff0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e001643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01020004000000f001010009000000320ac0020a020400000073656d751c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c007740000000ee090a361643c8771f43c87720c0ca7700003000040000002d01010004000000f001020008000000320a8c031807010000002d6508000000320a60027604010000003d650a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d000000000a0021008a0100000000020000009cf312002942c877040000002d01020004000000f0010100030000000000
Equation.3
01050000020000000b0000004571756174696f6e2e3300000000000000000000100000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000feffffff06000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000e00ba9ded059c90103000000800400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d0000000e000000feffffff1000000011000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff010000020800000000000000000000000000000098b8e003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000300040000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffff030000000400000001000000ffffffff0000000000000000e915000046040000920200000100090000034901000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e003e0131200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffb8ffffffa0130000980300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002740b0500000013020002080f1c000000fb0280fe0000000000009001000000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004000000ba020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000f0000009d000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e00d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01010008000000320a6002561201000000257909000000320a6002ec0f03000000313030651c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01020004000000f001010008000000320a60025c0f01000000783008000000320a8c03e10c01000000413008000000320a6e01160e01000000413008000000320a6e019a0b01000000423009000000320a6002fc0703000000616972650c000000320a600246000a00000050656e7965726170616e1c000000fb0280fe0000000000009001000000020402001053796d626f6c0000f1130a25a0f11200d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01010004000000f001020008000000320a6e01d80c010000002d6908000000320a6002360a010000003d690a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00ffeb1666ff00000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f0010100030000000000027e4a00030f1c000000020085c28100000000000000006717006c6d170000000000030101030a0a01128350001283650012836e0012837900128365001283720012836100128370001283610012836e00029802eb029802eb12836100128369001283720002863d00030e000001128342000286122212834100000112834100000005010101010100000112837800028831000288300002883000000002822500000000000a000023000bf00c000000800000001c008a004b040000330022f112000000aa030050000fbf03008000803f0500000100000010f0040000003b000000000011f0040000000100000000000df00400000000001c000f0004f04200000042010af00800000057040000000a0000330022f112000000aa030054000fbf03008000803f0500000100000010f00400000044000000000011f004000000010000000f0004f04200000042010af00800000049040000000a0000330022f112000000aa030058000fbf03008000803f0500000100000010f00400000039000000000011f004000000010000000f0004f062000000a20c0af00800000059040000000a000023000bf00c0000008000000020008a0059040000330022f112000000aa03005c000fbf03008000803f0500000100000010f00400000046000000000011f0040000000100000000000df004000000000020000f0004f062000000a20c0af0080000005c040000000a000023000bf00c0000008000000022008a005c040000330022f112000000aa030060000fbf03008000803f0500000100000010f00400000001050000050000000d0000004d45544146494c455049435400e9150000bafbffff9a0200000800e915460400000100090000034901000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02e003e0131200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffb8ffffffa0130000980300000b00000026060f000c004d617468547970650000c00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002740b0500000013020002080f1c000000fb0280fe0000000000009001000000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01010008000000320a6002561201000000257909000000320a6002ec0f03000000313030651c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01020004000000f001010008000000320a60025c0f01000000783008000000320a8c03e10c01000000413008000000320a6e01160e01000000413008000000320a6e019a0b01000000423009000000320a6002fc0703000000616972650c000000320a600246000a00000050656e7965726170616e1c000000fb0280fe000000000000900 1000000020402001053796d626f6c0000f1130a25a0f11200d89ff377e19ff3772020f577eb1666ff040000002d01010004000000f001020008000000320a6e01d80c010000002d6908000000320a6002360a010000003d690a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00ffeb1666ff00000a0021008a010000000002000000bcf31200040000002d01020004000000f0010100030000000000
1.1.4. Prosedur Percobaan
A. Diagram Alir Prosedur
Gambar 1.1. Flow Chart Pengujian Berat Jenis dan Penyerapan Agregat Kasar.
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
B. Uraian Prosedur
a. Mencuci benda uji untuk menghilangkan debu atau bahan-bahan lain
yang melekat pada permukaan.
b. Mengeringkan benda uji dalam oven pada suhu 105
°
C sampai beratnya
tetap.
c. Mendinginkan benda uji pada suhu kamar selama 1-3 jam, kemudian
menimbangnya dengan timbangan ketelitian 0,5 gram.
d. Merendam benda uji dalam air pada suhu kamar selama 24
±
4 jam.
e. Mengeluarkan benda uji dari dalam air, dan mengeringkannya dengan
kain lap sampai selaput air pada permukaan hilang, untuk butiran yang
besar harus satu persatu.
f. Menimbang benda uji dalam keranjang, mengguncangkan keranjang
untuk mengeluarkan udara yang tersekap dan beratnya ditentukan
dalam air. Mengukur suhu air untuk penyesuaian perhitungan pada suhu
standar (25
°
C).
1.1.5.
Spesifikasi Pengujian
Tabel 1.1. Data spesifikasi berat jenis dan penyerapan air.
M inimum M aksimum
Berat jenis kering oven (bulk specific grav ity). 2.5 -Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated surface dry) 2.5 -Berat jenis semu (apparent specific grav ity) 2.5
-Penyerapan air (w ater absorpsi) - 3.0%
Spe sifikasi Pe rcobaan
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
1.1.6.
Data Pengujian
Tabel 1.2. Pengujian berat jenis dan penyerapan agregat kasar.
Keterangan Rumus I II Rata-rata
Berat sampel kering oven. A 2473,70 2489,30 2481,50 Berat sampel kering permukaan. B 2519,50 2533,00 2526,25 Berat sampel dalam air. C 1589,00 1597,00 1593,00 Berat jenis kering oven
(bulk specific gravity).
B
C
A
−
2,66 2,66 2,66Berat jenis kering permukaan jenuh
(saturated surface dry). B C B
− 2,71 2,71 2,71
Berat jenis semu
(apparent specific gravity). A C A − 2,80 2,79 2,79 Penyerapan air (water absorption ) A x100% A B− 1,85 % 1,76 % 1,81 %
1.1.7.
Analisa Data
a. Pengujian 1
a. Berat jenis kering oven (bulk specific gravity) :
BJ
bulk=
B C A −=
gr
gr
gr
00
,
1589
50
,
2519
70
,
2473
−
= 2,66
b. Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
BJ
SSD=
B C B −=
gr
gr
gr
00
,
1589
50
,
2519
50
,
2519
−
= 2,71
c. Berat jenis semu (apparent specific gravity) :
BJ
semu=
A C A −=
gr gr gr 00 ,. 1589 70 , 2473 70 , 2473 −= 2,80
d. Penyerapan air (water absorpsi):
Penyerapan air =
A x100% A B −=
2473,70 100% 70 , 2473 50 , 2519 x gr gr gr−= 1,85 %
b. Pengujian 2
a. Berat jenis kering oven (bulk specific gravity) :
BJ
bulk=
B C A −=
gr gr gr 00 , 1597 00 , 2533 30 , 2489 −= 2,66
b. Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated surface dry) :
BJ
SSD=
B
C
B
−
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
=
gr
gr
gr
00
,
1597
00
,
2533
00
,
2533
−
= 2,71
c. Berat jenis semu (apparent specific gravity) :
BJ
semu=
A
C
A
−
=
gr
gr
gr
00
,
1597
30
,
2489
30
,
2489
−
= 2,79
d. Penyerapan air (water absorpsi):
Penyerapan air =
A
x
100
%
A
B
−
=
%
100
30
,
2489
30
,
2489
00
,
2533
x
gr
gr
gr
−
= 1,76 %
c. Rata – rata
a. Berat jenis kering oven (bulk specific gravity) rata-rata :
BJ
bulk=
2
66
,
2
66
,
2
+
= 2,66
b. Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated
surface dry) rata-rata:
BJ
SSD=
2
71
,
2
71
,
2
+
= 2,71
c. Berat jenis semu (apparent specific gravity) rata-rata:
BJ
semu=
2
79
,
2
80
,
2
+
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
= 2,79
d. Penyerapan air (water absorpsi )rata-rata:
Penyerapan air =
2
%
76
,
1
%
85
,
1
+
= 1,81 %
Tabel 1.3. Rekapitulasi pengujian berat jenis dan penyerapan agregat
kasar.
Hasil
pe me riksaan M in. M ax.
1 Berat jenis kering oven (bulk specific gravity). 2,66 2,5 -2 Berat jenis kering permukaan jenuh (saturated surface dry). 2,71 2,5 -3 Berat jenis semu (apparent specific gravity). 2,79 2,5 -4 Penyerapan air (water absorpsi) 1,81 - 3,0 %
Spe s ifikasi Pe me riksaan
No
1.1.8.
Kesimpulan
Dari hasil dan analisa sampel agregat kasar di Laboratorium
Rekayasa Transportasi Jurusan Sipil Fakultas Teknik Universitas
Hasanuddin, diperoleh hasil rata-rata yaitu :
A. Berat jenis kering oven (bulk specific gravity) : 2,66
B. Berat jenis kering permukaan jenuh
(saturated surface dry)
: 2,71
C. Berat jenis semu (apparent specific gravity)
: 2,79
D. Penyerapan air (water absorpsi)
: 1,81 %
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
Benda uji yang digunakan dalam pemeriksaan berat jenis dan
penyerapan agregat kasar telah memenuhi spesifikasi (lihat pada Tabel 1.1),
berat jenis yang disyaratkan minimal 2,5 dan penyerapan air maksimal
3,0 %.
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
1.2.
INDEKS KEPIPIHAN DAN KELONJONGAN AGREGAT
(Flakiness and Elongation Index).
1.2.1.
Tujuan
Pemeriksaan ini dimaksudkan untuk mengetahui bentuk dari agregat
yang akan dipergunakan pada proses pekerjaan jalan.
1.2.2.
Teori Ringkas
Partikel agregat berbentuk pipih dapat merupakan hasil dari mesin
pemecah batu ataupun memang merupakan sifat dari agregrat tersebut yang
jika dipecahkan cenderung berbentuk pipih. Agregat pipih yaitu agregat
yang lebih tipis dari 0,6 kali diameter rata-rata. Indeks kepipihan (flakiness
index) adalah berat total agregat yang lolos slot dibagi dengan berat total
agregat yang tertahan pada ukuran nominal tertentu.
Agregat berbentuk pipih mudah pecah pada waktu pencampuran,
pemadatan ataupun akibat beban lalu lintas, oleh karena itu banyaknya
agregat pipih ini dibatasi dengan menggunakan nilai indeks kepipihan yang
disyaratkan.
Agregat berbentuk lonjong dapat ditemui di sungai-sungai atau
bekas dari endapan sungai. Agregat dikatakan lonjong jika ukuran
terpanjangnya > 1,8 kali diameter rata-rata. Indeks kelonjongan (elongation
I -
LAPORAN LABORATORIUM REKAYASA TRANSPORTASI
index) adalah perbandingan dalam persen dari berat lonjong yang tertahan
terhadap agregat yang tertahan.
Rumus perhitungan :
%
100
x
C
A
kepipihan
Indeks
=
...
(1.5)
% 100 x C B n kelonjonga Indeks =...
(1. 6)
Keterangan :
A = Berat lolos pada alat pengukur kepipihan (gram).
B = Berat lolos pada alat pengukur kelonjongan (gram).
C = Berat total (gram).
1.2.3. Alat dan Bahan yang Digunakan
A. Percobaan Indeks Kepipihan
a. Alat yang Digunakan
-
Saringan 3/4”, 1/2”, dan 3/8”.
-
Talam - talam.
-
Alat pengukur kepipihan.
-
Timbangan dengan ketelitian 0,01 gram.
b. Bahan yang Digunakan
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4”, 1/2”, dan
3/8”. Kemudian memisahkan agregat yang tertahan pada saringan 1/2” dan
3/8” masing-masing sebanyak 500 gram.
B. Percobaan Indeks Kelonjongan
a. Alat yang Digunakan
-
Saringan 3/4”, 1/2”, dan 3/8”.
-
Talam - talam.
-
Alat pengukur kelonjongan.
-
Timbangan dengan ketelitian 0,01 gram.
KELOMPOK XIII ( Nurul,Nhieta,Ismail,Taufik)
P e rs ia p a n Menyiapkan bahan :
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4", 1/2", dan 3/8". Kemudian memisahkan agregat yang tertahan pada saringan 1/2" dan 3/8" masing-masing sebanyak 500 gram.
Menyiapkan peralatan :
Saringan 3/4", 1/2" dan 3/8". Talam – talam.
Alat pengukur kepipihan.
Timbangan dengan ketelitian 0,01 gram.
P ro se s p e n gu jia n
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4", 1/2" dan 3/8".
Menimbang agregat yang tertahan pada saringan 1/2" dan 3/8" masing-masing sebanyak 500 gram lalu memasukkannya pada alat pengukur kepipihan.Menimbang agregat yang lolos dan tertahan pada alat pengukur kepipihan.
A n a lis a h a sil
b. Bahan yang Digunakan
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4”, 1/2”, dan
3/8”. Kemudian memisahkan agregat yang tertahan pada saringan 1/2” dan
3/8” masing-masing sebanyak 500 gram.
1.2.4. Prosedur Percobaan
Perhitungan indeks kepipihan :
Equation.3 01050000020000000b0000004571756174696f6e2e3300000000000000000000100000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000feffffff06000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000a04ac3ded059c90103000000800400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d000000feffffff0f0000001000000011000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff010000020800000000000000000000000000000070f0e103000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000300040000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffff030000000400000001000000ffffffff000000000000000048170000af0400002c0200000100090000031601000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02400420151200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbaffffffe0140000fa0300000b00000026060f000c004d617468547970650000f00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002af0c05000000130200028c0e1c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000400000054020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000e000000d9000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e00d89ff377e19ff3772020f57731186634040000002d01010008000000320a60028a1301000000257909000000320a6002c610030000003130306508000000320a6002940f01000000783008000000320a8e03bd0c01000000433008000000320a6c01400d0100000041300c000000320a6002c604090000006b657069706968616e000a000000320a6002460006000000496e64656b731c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000ff150a0fa0f11200d89ff377e19ff3772020f57731186634040000002d01020004000000f001010008000000320a6002420b010000003d6e0a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00343118663400000a0021008a010000000001000000bcf31200040000002d01010004000000f0010200030000000000010004000000f0010200030000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001c000000020058c1bd00000000000000000000005c5b160000000000030101030a0a0108020254696d6573204e657720526f6d616e00027e4900027e6e00027e6400027e6500027e6b00027e7300029802eb029802eb027e6b00027e6500027e7000027e6900027e7000027e6900027e6800027e6100027e6e00029802eb029802eb02863d00029802eb029802eb030e000001027e41000001027e4300029802eb029802eb0000029802eb029802eb029802eb027e7800029802eb029802eb027e3100027e3000027e3000029802eb029802eb027e2500000000000000000000ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff01050000050000000d0000004d45544146494c4550494354004817000051fbffff3402000008004817af0400000100090000031601000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c02400420151200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbaffffffe0140000fa0300000b00000026060f000c004d617468547970650000f00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002af0c05000000130200028c0e1c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f57731186634040000002d01010008000000320a60028a1301000000257909000000320a6002c610030000003130306508000000320a6002940f01000000783008000000320a8e03bd0c01000000433008000000320a6c01400d0100000041300c000000320a6002c604090000006b657069706968616e000a000000320a6002460006000000496e64656b731c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000ff150a0fa0f11200d89ff377e19ff3772020f57731186634040000002d01020004000000f001010008000000320a6002420b010000003d6e0a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00343118663400000a0021008a010000000001000000bcf31200040000002d01010004000000f0010200030000000000 Ket : A = Berat lolos pada alat pengukur kepipihan (gram).
C = Berat total (gram).
Gambar 1.2 Flow chart pengujian indeks kepipihan agregat kasar Menyiapkan bahan :
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4", 1/2", dan 3/8". Kemudian memisahkan agregat yang tertahan pada saringan 1/2" dan 3/8" masing-masing sebanyak 500 gram.
Menyiapkan peralatan :
Saringan 3/4", 1/2" dan 3/8". Talam – talam.
Alat pengukur kelonjongan.
Timbangan dengan ketelitian 0,01 gram.
P e rs ia p a n
Menyaring agregat dengan menggunakan saringan 3/4", 1/2" dan 3/8".
P ro se s p e n gu jia n
Menimbang agregat yang tertahan pada saringan 1/2" dan 3/8" masing-masing sebanyak 500 gram lalu memasukkannya pada alat pengukur kelonjongan. Menimbang agregat yang lolos dan tertahan pada alat pengukur kelonjongan.
Perhitungan indeks kelonjongan : Equation.3
01050000020000000b0000004571756174696f6e2e3300000000000000000000100000d0cf11e0a1b11ae1000000000000000000000000000000003e000300feff0900060000000000000000000000010000000100000000000000001000000200000001000000feffffff0000000000000000fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffdffffff04000000feffffff05000000feffffff06000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff52006f006f007400200045006e00740072007900000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000016000500ffffffffffffffff0200000002ce020000000000c000000000000046000000000000000000000000a02cc8ded059c90103000000800400000000000001004f006c00650000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000a000201ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001400000000000000010043006f006d0070004f0062006a00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000120002010100000004000000ffffffff00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001000000660000000000000003004f0062006a0049006e0066006f0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000012000200ffffffffffffffffffffffff000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000030000000600000000000000feffffff02000000fefffffffeffffff05000000060000000700000008000000090000000a0000000b0000000c0000000d000000feffffff0f0000001000000011000000feffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff010000020800000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000100feff030a0000ffffffff02ce020000000000c000000000000046170000004d6963726f736f6674204571756174696f6e20332e30000c0000004453204571756174696f6e000b0000004571756174696f6e2e3300f439b271000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000300040000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffff030000000400000001000000ffffffff0000000000000000d7170000af0400003c0200000100090000031e01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c024004a0151200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbdffffff60150000fd0300000b00000026060f000c004d617468547970650000f00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002d10d05000000130200028f0f1c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f02004f006c0065005000720065007300300030003000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000180002010300000005000000ffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000400000064020000000000004500710075006100740069006f006e0020004e00610074006900760065000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000020000200ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000e000000e1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ffffffffffffffffffffffff0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000006d616e00d89ff377e19ff3772020f577170966d8040000002d01010008000000320a60021c1401000000257909000000320a60027911030000003130306508000000320a6002671001000000783008000000320a9103df0d01000000433008000000320a6901410e01000000423008000000320a60024d0b010000006e300c000000320a6002a5040a0000006b656c6f6e6a6f6e67610a000000320a6002460006000000496e64656b731c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000ce080aa1a0f11200d89ff377e19ff3772020f577170966d8040000002d01020004000000f001010008000000320a6002830c010000003d6e0a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00d8170966d800000a0021008a010000000001000000bcf31200040000002d01010004000000f0010200030000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001c000000020058c1c500000000000000000000003c5b160000000000030101030a0a0108020254696d6573204e657720526f6d616e00027e4900027e6e00027e6400027e6500027e6b00027e7300029802eb029802eb027e6b00027e6500027e6c00027e6f00027e6e00027e6a00027e6f00027e6e00027e6700027e6100027e6e00029802eb029802eb02863d00029802eb029802eb030e000001027e42000001027e4300029802eb029802eb0000029802eb029802eb029802eb027e7800029802eb029802eb027e3100027e3000027e3000029802eb029802eb027e250000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001050000050000000d0000004d45544146494c455049435400d717000051fbffff440200000800d717af0400000100090000031e01000003001c00000000000500000009020000000005000000020101000000050000000102ffffff00050000002e0118000000050000000b0200000000050000000c024004a0151200000026060f001a00ffffffff000010000000c0ffffffbdffffff60150000fd0300000b00000026060f000c004d617468547970650000f00008000000fa0200001000000000000000040000002d0100000500000014020002d10d05000000130200028f0f1c000000fb0280fe0000000000009001010000000402001054696d6573204e657720526f6d616e00d89ff377e19ff3772020f577170966d8040000002d01010008000000320a60021c1401000000257909000000320a60027911030000003130306508000000320a6002671001000000783008000000320a9103df0d01000000433008000000320a6901410e01000000423008000000320a60024d0b010000006e300c000000320a6002a5040a0000006b656c6f6e6a6f6e67610a000000320a6002460006000000496e64656b731c000000fb0280fe0000000000009001000000020002001053796d626f6c0000ce080aa1a0f11200d89ff377e19ff3772020f577170966d8040000002d01020004000000f00 1010008000000320a6002830c010000003d6e0a00000026060f000a00ffffffff0100000000001c000000fb021000070000000000bc02000000000102022253797374656d00d8170966d800000a0021008a010000000001000000bcf31200040000002d01010004000000f0010200030000000000
Ket : B = Berat lolos pada alat pengukur kelonjongan (gram). C = Berat total (gram).
I -