S BD 1303756 Chapter3

(1)

31

Aprelia Meganur Sanjaya Putri, 2016

MÉTOD EU MIND MAPPING (PETA PIKIRAN) D INA PANGAJARAN NEPIKEUN LAPORAN LALAMPAHAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu BAB III

MÉTODOLOGI PANALUNGTIKAN

Dina ieu bab dipedar: (1) desain panalungtikan, (2) sumber data, (3)

ngumpulkeun data, (4) analisis data, jeung (5) prosedur panalungtikan.

3.1Desain Panalungtikan

Métodeu nu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta métodeu

kelompok tunggal atawa disebut kuasi ékspérimén. Ieu métodeu miboga tujuan

pikeun ningali pangaruh hiji métodeu atawa modél pangajaran kana kamampuh

anu rék diuji di hiji kelompok. Dina ieu métodeu, ngagunakeun desain pra tés

(pretest) jeung pasca tést (posttest).

Desain ékspérimén nya éta rarancang sistematis anu disusun leuwih

tiheula pikeun digunakeun ku panalungtik keur dijadikeun pedoman dina

ngalaksanakeun ékspérimén éta sorangan. Ku kituna, data anu dihasilkeun bisa

dijadikeun hasil ékspérimén anu saenyana (Sanjaya, 2013, kc. 100). Wangun

desain bisa ditingali di handap.

Bagan 3.1

Desain Panalungtikan

(Sanjaya, 2013, kc. 103)

Dina ieu desain, observasi dilaksanakeun dua kali nya éta saméméh jeung

sanggeus dibéré threatment. Observasi anu dilakukeun saméméh dibéré

threatment disebut pre-test ( ), jeung observasi sanggeus dibéré threatment

disebut post-tes ). Pre-test jeung Post-test diasumsikeun minangka éfék tina

perlakuan/ threatment.

Pre-Test

�

Perlakuan/

threatment

X

Post-Test

(2)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu

Dina ieu panalungtikan digunakeun desain anu léngkah-léngkahna ieu di

handap.

1) Ngalaksanakeun tés (� ) anu jadi tés awal dina subjék saacan dibéré. Tuluy

ngitung rata-rata pikeun nangtukeun préstasi awal siswa.Ngalaksanakeun

pangajaran anu jadi perlakuan atawa threatment (X), nya éta pangajaran

atawa métodeu anu dimaksud ka subjek anu dibéré Pre-test salila jangka waktu anu tangtu.

2) Ngalaksanakeun Post-test � ) salaku tés ahir jeung ngitung rata-rata pikeun nangtukeun préstasi subjék sabada meunangkeun perlakuan atawa threatment.

3) Ngabandingkeun rata-rata hitung subjék antara Pre-test jeung Post-test keur ningali bébédana hasil préstasi atawa pangaruh anu dihasilkeun.

4) Uji statatistik pikeun ningali ngaronjat atawa henteuna jeung bédana

signifikan atawa henteu dina tingkat signifikansi anu tangtu.

3.2Sumber Data

Jumlah kelas VIII di SMP Negeri 10 Bandung téh aya 11 kelas, nya éta

kelas VIII-A nepi VIII-K. Anu dijadikeun sumber data dina ieu panalungtikan

nya éta kelas VIII-B SMP Negeri 10 Bandung Taun Ajaran 2016/2017 anu

jumlah siswana aya 38 urang, 20 urang awéwé jeung 18 urang lalaki. Dipilihna

kelas VIII-B jadi sumber data panalungtikan nya éta lantaran kelas VIII-B masih

loba siswa anu can wani nyarita di hareup kelas, salasahijina dina nepikeun

laporan lalampahan.

3.3 Ngumpulkeun Data

Dina ngumpulkeun data panalungtikan, disusun heula instrumén

panalungtikanana jeung téhnik ngumpulkeun datana.

3.3.1 Instrumén Ngumpulkeun Data

Instrumén panalungtikan nya éta salasahiji alat anu digunakeun pikeun

milah-milah data nu dibutuhkeun. Instrumén ngumpulkeun data nya éta alat bantu

(3)

ngumpulkeun data sangkan kagiatan panalungtikan sistematis jeung leuwih

gampang dilaksanakeun (Suharsimi, 2010, kc. 192). Instrumén pangumpul data

anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta instrumén tés jeung instrumén

observasi.

1) Instrumén Tés

Instrumen tés anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta non-tés.

Non-tés nya éta alat évaluasi anu ilaharna digunakeun meunteun aspék paripolah

kaasup sikep, minat, jeung motivasi. Aya sababaraha jenis non-tés anu jadi alat

évaluasi, diantarana wawancara, obsérvasi, studi kasus, jeung skala penilaian

(Sanjaya, 2005, kc. 190). Wangun non-tés dilampirkeun dina lampiran instrumén

tés.

Pikeun kelengkepan tés, ku kituna disusun skala penilaian atawa skala

peunteun. Skala peunteun dina umumna hampir sarua jeung daftar cék, ngan

aspék anu ditalungtik atawa anu diobservasi didadarkeun kana bentuk skala

atawa kritéria-kriteria anu tangtu. Data anu dimeunangkeun bakal leuwih jelas,

sabab ku skala peunteun lain ngan saukur nyatét aya atawa henteuna tindakan

anu tangtu, tapi ogé dimana éta tindakan muncul (Sanjaya, 2005, kc. 190-192).

Sangkan leuwih jéntré ngeunaan skala peunteun nepikeun laporan lalampahan,

kritéria meunteun ditabélkeun saperti ieu di handap.

Tabél 3.1

Kritéria Meunteun Nepikeun Laporan Lalampahan Siswa

No. Aspék anu Dinilai Bobot Tingkatan Skala

1 Eusi laporan

1. Eusi laporan henteu saluyu jeung matéri pangajaran

2. Eusi laporan kurang saluyu jeung matéri pangajaran

3. Eusi laporan cukup saluyu jeung matéri pangajaran

4. Eusi laporan saluyu jeung matéri pangajaran 5. Eusi laporan kacida saluyu jeung matéri

pangajaran

(4)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu No. Aspék anu Dinilai Bobot Tingkatan Skala

gerakan anu ngaganggu konséntrasi pamiarsa jeung teuteupan ka audience henteu museur jeung henteu komunikatif.

2. Gerak awak tegang jeung loba ngalakukeun gerakan anu ngaganggu konséntrasi pamiarsa jeung teuteupan ka audience kurang museur jeung henteu komunikatif.

3. Gerak awak henteu tegang tapi loba ngalakukeun gerakan anu ngaganggu konséntrasi pamiarsa jeung teuteupan ka audience kurang museur tapi cukup komunikatif.

4. Gerak awak rada tegang tapi teu loba ngalakukeun gerakan anu ngaganggu konséntrasi pamiarsa jeung teuteupan ka audience museur tapi kurang komunikatif.

5. Gerak awak henteu tegang jeung teu loba

ngalakukeun gerakan anu ngaganggu konséntrasi pamiarsa jeung teuteupan ka audience museur jeung komunikatif. henteu keuna kana larapna.

2. Pilihan kecap nu digunakeun kurang merenah atawa kurang keuna kana larapna.

3. Pilihan kecap nu digunakeun cukup merenah atawa cukup keuna kana larapna.

4. Pilihan kecap nu digunakeun rada merenah atawa rada keuna kana larapna.

5. Pilihan kecap nu digunakeun merenah atawa keuna kana larapna.

5 Kalancaran ucapan jeung lentong

1. Nyaritakeun lalampahan teu lancar jeung teu béntés (arapap-eureupeup) sarta lentong teu merenahna nepi ka omonganana hésé dicangkem 2. Nyaritakeun lalampahan henteu pati lancar jeung

teu béntés (rada arapap-eureupeup) sarta lentong kurang merenah nepi ka omonganana rada hésé dicangkem

(5)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu No. Aspék anu Dinilai Bobot Tingkatan Skala

pati béntés (arapap-eureupeup) sarta lentong rada merenah nepi ka omonganana masih rada bisa dicangkem

4. Nyaritakeun lalampahan lancar jeung béntés (henteu arapap-eureupeup) sarta lentong

merenahna nepi ka omonganana bisa dicangkem 5. Nyaritakeun lalampahan kacida lancarna jeung

béntés (henteu arapap-eureupeup) sarta lentong kacida merenahna nepi ka omonganana bisa dicangkem

Skor Maksimal 25

(Kuswari, 2010, kc.182. kalayan ropéa)

2) Instrumén Observasi

Dina ngalaksanakeun observasi, panalungtik ngagunakeun instrumén

observasi dina wangun pedoman observasi. Pedoman observasi anu dipaké aya

dua, nya éta (1) pedoman observasi kagiatan guru, jeung (2) pedoman observasi

kagiatan siswa.

Tabél 3.2

Pedoman Observasi Kagiatan Guru

No. Kagiatan Guru

Katerangan

Dilaksanakeun Henteu Dilaksanakeun

1

Ngarapihkeun murid sangkan museurkeun pangrunguna (saregep) sarta ngacék kasayagaan murid

2

Ngajelaskeun cara nepikeun laporan lalampahan anu hadé. Dumasar eusi laporan, cara nepikeunana, tata basana, gaya: pilihan kecapna, jeung kalancaran ucapan sarta lentongna.

3

Ngawanohkeun métodeu mind mapping sarta ngadadarkeun léngkah-léngkah nyieun mind mapping

(6)

No. Kagiatan Guru

Katerangan

tuluy tepikeun di kelas

5 Niténan siswa waktu nepikeun laporan lalampahan

6 Ngaévaluasi kamampuh nepikeun laporan lalampahan siswa

Tabél 3.3

Pedoman Observasi Kagiatan Siswa

No. Kagiatan Siswa

Katerangan

1 Ngaregepkeun pangajaran anu ditepikeun _{ku guru ngeunaan kumaha nepikeun} laporan lalampahan anu hade

2 Nyieun laporan lalampahan dina wangun _{mind mapping}_{kalayan kréatif jeung} mandiri

3 Nepikeun laporan lalampahan ngagunakeun mind mapping

4 Dibarengan ku bimbingan guru, _{ngaévaluasi kamampuh nepikeun laporan} lalampahan

3.3.2 Téhnik Ngumpulkeun Data

Pikeun ngumpulkeun data, téhnik nu dipaké nya éta téhnik tés jeung

observasi, Téhnik tés anu dipaké ngawengku pretest, threatment, jeung posttest, sedengkeun téhnik observasi anu dipaké nya éta observasi partisipatif.

1) Téhnik Tés

Nepikeun laporan lalampahan ngagunakeun data hasil pre-test (tés awal),

threatment jeung data hasil post-test (tés ahir). Tés awal dilaksanakeun pikeun ngukur kamampuh awal saméméh maké métodeu mind mapping. Threatment

dilaksanakeun pikeun méré pemahaman ka siswa ngeunaan naon-naon waé anu

(7)

Sedengkeun tés ahir dilaksanakeun pikeun ngukur kamampuh nepikeun laporan

lalampahan sanggeus maké métodeu mind mapping. Anu ahirna bisa katingali ngaronjat atawa henteuna kamampuh siswa dina nepikeun laporan lalampahan

tina babandingan hasil antara pre-test jeung post-test.

Aya sababaraha kagiatan dina téhnik ngumpulkeun data dina ieu

panalungtikan, baris dipedar ieu di handap.

a. Niténan siswa anu nepikeun laporan lalampahan.

b. Méré peunteun kana hasil laporan lalampahan dina tés awal jeung tés ahir

nurutkeun kritéria meunteun kamampuh nepikeun laporan lalampahan anu

ngawengku lima aspék penilaian. Nya éta eusi caritaan, cara nepikeunana,

tata basa, gaya basa, jeung kalancaran sarta lentongna.

c. Ngasupkeun peunteun awal jeung ahir nepikeun laporan lalampahan siswa

kana tabél penilaian.

Tabél 3.4

Pre-test jeung Post-test Nepikeun Laporan Lalampahan

Siswa

Pangajén 1

∑ Pangajén 2 ∑ S K

E C T G KL E C T G KL

1

2

3

jst.

Katerangan:

E = Eusi Carita C = Cara Nepikeun T = Tata Basa

G = Gaya : Pilihan Kecap

KL = Kalancaran Ucapan jeung Lentong

∑ = Jumlah Peunteun

S = Skor (Jumlah Peunteun x 4) K = Kategori (Lulus jeung Teu Lulus)

(8)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu Peunteun maksimal : 100

Katégori : Peunteun ≥ 76, siswa dianggap mampuh nepikeun laporan lalampahan anu bener.

Peunteun ≤ 76, siswa dianggap can mampuh

nepikeun laporan lalampahan anu bener. (Puspitasari, 2014, kc 28)

2) Téhnik Observasi

Observasi nya éta téhnik penilaian ku cara niténan paripolah dina hiji

kaayaan anu tangtu. Aya dua jenis observasi nya éta observasi partisipatif jeung

non-partisipatif. Dumasar kana téhnisna, ieu panalungtikan ngagunakeun

observasi partisipatif. Sabab salila ngalaksanakeun observasi, observer aya dina

bagéan kagiatan. Hartina observer atawa panalungtik langsung ilubiung dina

sagala kagiatan anu aya patalina jeung panalungtikan, lain ngan saukur jadi

pengamat pasif. Ieu observasi miboga kaonjoyan, diantarana sikep jeung paripolah

anu keur diobservasi téh wajar teu dijieun-jieun sabab teu ngarasa keur

diobservasi.

3.4 Analisis Data

Aya sababaraha kagiatan dina téhnik analisis data dina ieu panalungtikan,

baris dipedar ieu di handap.

3.4.1 Uji Gain

Uji gain miboga tujuan pikeun ningali ronjat atawa henteuna hasil tés awal

(pretest) jeung tés ahir (posttest), anu ahirna bakal meunangkeun gambaran

ngeunaan pangaruh digunakeunana métodeu pangajaran mind mapping dina nepikeun laporan lalampahan siswa kelas VIII-B SMP Negeri 10 Bandung.

Pikeun nguji gain digunakeun tabél 3.5

Tabél 3.5

Tabél Uji Gain Siswa

No. Ngaran Siswa

Pretest

S Posttest S D d²

(9)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu No. Ngaran

Siswa

Pretest

S Posttest S D d²

E C T G KL E C T G KL

1

2

3

3.4.2 Uji Sipat Data

Uji sipat data dilakukeun sabab ayana sarat anu kudu dicumponan

saméméh panalungtik nangtukeun téhnik analisis statistik. Uji sipat data dina ieu

panalungtikan aya dua, nya éta uji normalitas jeung uji homogénitas.

1) Uji Normalitas

Uji normalitas nya éta uji sipat data anu miboga tujuan pikeun nangtukeun

yén kamampuh siswa miboga distribusi normal atawa henteu. Pikeun

ngayakinkeun éta hal bisa ngaliwatan sababaraha léngkah ieu di handap.

1) Nangtukeun peunteun anu panggedéna jeung pangleutikna.

2) Ngitung rentang (r) ngagunakeun rumus ieu di handap.

3) Nangtukeun jumlah kelas interval, kalawan rumus:

4) Nangtukeun panjang kelas interval:

(Sudjana, 2013. Kc. 47)

5) Nyieun tabél frékuénsi peunteun tés awal jeung tés ahir kalayan ngagunakeun

ieu tabél di handap.

Tabél 3.6

Distribusi Frékuénsi Peunteun r = peunteun panggedéna – peunteun pangleutikna

k = 1+ 3,3 log n

(10)

No. Kelas Interval ²

∑

6) Ngitung rata-rata (mean) peunteun pretest jeung posttest ngagunakeun rumus: Katerangan:

̅

=

Rata-rata (mean)

∑ = Jumlah

= Jumlah data = nilai tengah

(Sudjana, 2013, kc. 67)

7) Ngitung standar déviasi kalayan rumus ieu di handap.

8) Ngitung frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspétasi (perkiraan), nya éta ku

cara ieu di handap.

(1) Nyieun tabél frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspétasi ngaggunakeun

chi-kuadrat.

Tabél 3.7

Frékuénsi Observasi jeung Frékuénsi Ékspétasi Peunteun Pretest Ngagunakeun Chi-Kuadrat

Kelas Interval Oi BK �_� � L Ei X²

∑

(2) Nangtukeun Oi (frékuénsi observasi) (3) Nangtukeun Bk (batas kelas interval)

̅

=

∑ � �

∑ �

(11)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu (4) Ngitung �_� (transformasi normal standar batas kelas)

(5) Nangtukeun �

(6) Ngitung lega kelas interval (L)

(7) Ngitung frékuénsi ékspétasi (Ei)

(8) Nangtukeun peunteun x² (chi kuadrat)

(9) Nangtukeun derajat kabébasan (dk)

(Sudjana, 2013, kc. 293)

(10) Nangtukeun chi kuadrat tina daftar

(11) Nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria ieu di handap.

a) Lamun jumlah _� < , hartina data atawa populasi

distribusina normal.

b) Lamun jumlah _� > , hartina data atawa populasi

distribusina teu normal.

(Sudjana, 2013, kc. 294)

2) Uji Homogénitas

Uji homogénitas nya éta nguji homogén henteuna dua variasi distribusi atawa

leuwih. Uji homogénitas anu dilakukeun dina ieu panalungtikan nya éta uji � �

=

� − )

L = � luhur - � handap

Ei = n x L

X² = � −� ) �

(12)

homogénitas variasi tés awal (pretest) jeung variasi tés ahir (posttest). Uji

homogénitas dilaksanakeun pikeun mikanyaho data dina pretest jeung posttest sipatna homogén atawa henteu.

a. Ngitung variasi (s²) unggal kelompok.

Variasi tés awal (pretest)

Variasi tés ahir (posttest)

b. Ngitung harga variasi (F)

c. Ngitung derajat kebébasan (dk).

d. Nangtukeun harga .

e. Nangtukeun homogén henteuna data dumasar kana kritéria ieu di handap.

(1) Lamun _�< hartina variasi sampel homogén.

(2) Lamun _�> hartina variasi sampel teu homogén.

3.4.3 Uji Hipotésis

Uji hipotésis nya éta jawaban ahir dina masalah panalungtikan anu diuji

bebeneranana sacara émpiris. Hipotésis ieu panalungtik nya éta ngaronjatna

kamampuh nepikeun laporan lalampahan siswa kelas VIII-B SMPN 10 Bandung

sanggeus ngagunakeun métodeu mind mapping.

1. Ngitung rata-rata (mean) tina béda antara peunteun pretest jeung posttest

� = � ∑ �.� − �.��) � �− )

F= � ℎ � ℎ dk = n - 1

(13)

(Arikunto, 2010, kc. 350)

2. Ngitung derajat kabébasan (dk)

3. Ngitung jumlah kuadrat déviasi

4. Ngitung t

Katerangan :

t = tés signifikasi

Md = rata-rata (mean) tina béda antara peunteun tés awal jeung tés ahir

∑ = jumlah kuadrat déviasi = jumlah subjék dina sampel

5. Nangtukeun ditarima henteuna hipotésis

a. Lamun _� > , hartina hipotésis ditarima. Hartina aya béda anu

signifikan antara kamampuh nepikeun laporan lalampahan saméméh jeung

sanggeus ngagunakeun métodeu mind mapping siswa kelas VIII-B SMP Negeri 10 Bandung taun ajaran 2016/2017.

b. Lamun _� < , hartina hipotésis ditolak. Hartina teu aya béda anu

signifikan antara kamampuh nepikeun laporan lalampahan saméméh jeung

sanggeus ngagunakeun métodeu mind mapping siswa kelas VIII-B SMP Negeri 10 Bandung taun ajaran 2016/2017.

3.5 Prosedur Panalungtikan dk = n- 1

t = � ∑� � � �− )

(14)

Dina ieu panalungtikan dilaksanakeun sababaraha léngkah saluyu jeung desian

jeung instrumén panalungtikan anu geus disusun saméméhna. Léngkah-léngkah

anu dilakukeun dina ieu panalungtikan nya éta ieu di handap.

1) Tahap Tatahar

Tahap tatahar mangrupa léngkah mimiti anu dilakukeun dina ieu

panalungtikan, nya éta:

a. ngayakeun panalungtikan awal pikeun ngaidéntifikasi masalah anu kudu

ditungkulan. Dina ieu tahapan dilakukeun observasi ngeunaan pangajaran

basa Sunda hususna kaparigelan nyarita dina nepikeun laporan,

b. ngajukeun judul panalungtikan sanggeus ngaidéntifikasi masalah anu aya di

sakola,

c. ngajukeun proposal skripsi,

d. ngecék deui silabus, jeung nyieun Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP),

e. ngajukeun perijinan,

f. nyusun instrument panalungtikan pikeun ngalaksanakeun panalungtikan ka

sakola SMP Negeri 10 Bandung,

g. révisi instrument panalungtikan.

2) Tahap Pelaksanaan

Léngkah-léngkah pelaksanaan panalungtikan nya éta ieu di handap.

a. Ngalaksanakeun tés awal (pre-test) ka siswa kelas VIII-B, pikeun meunangkeun peunteun awal nepikeun laporan lalampahan saméméh dibéré

perlakuan (threatment).

b. Ngalaksanakeun pangajaran ngagunakeun métodeu Mind Mapping dina

pangajaran nepikeun laporan lalampahan. Ieu mangrupa léngkah threatment, nya éta siswa meunangkeun perlakuan anu béda ku cara diwanohkeun

métodeu anu anyar.

c. Ngalaksanakeun tés ahir (post-test) ka siswa anu sarua, pikeun meunangkeun peunteun ahir nepikeun laporan lalampahan sanggeus dibéré perlakuan

(15)

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu|perpustakaan.upi.edu 3) Tahap Ngolah Data

Tahap ngolah data dina ieu panalungtikan nya éta ieu di handap.

a. Ngumpulkeun data

b. Ngolah hasil data awal (pre-test) c. Ngolah hasil data ahir (post-test)