Koleksi soalan contoh geografi fizikal tema 1: SISTEM BUMI

(1)

PROJEK GEOGRAFI PROJEK GEOGRAFI ALAM SE

ALAM SEKITAR KITAR FIZIKAL FIZIKAL PRA-U (STPRA-U (STPM)PM) TEMA 1: SISTEM BUMI.

TEMA 1: SISTEM BUMI.



BAB 1BAB 1 : : KOKONSNSEPEP, , CICIRI RI ,D,DAN AN JEJENINIS S ALALAMAM SEKITAR FIZIKAL.

SEKITAR FIZIKAL. BAB 2

BAB 2 : SISTEM : SISTEM SURIA DAN SISURIA DAN SISTEM STEM BUMI.BUMI. BAB 3

BAB 3 : TENAGA DAN PERANANNYA KEPADA SISTEM BUMI.: TENAGA DAN PERANANNYA KEPADA SISTEM BUMI.

NAMA PELAJAR NAMA PELAJAR ::

1.

1. NUUR RAFIDAH BINTI BAHARUDDIN. NUUR RAFIDAH BINTI BAHARUDDIN.

(910407-14-5870)

2.

2. NORFUZIATY BT MOHD FUAD. NORFUZIATY BT MOHD FUAD.

(910207-14-5374)

▸ Baca selengkapnya: contoh tema porak

(2)

TEMA 1

BAB 1:

BAB 1: KONSEP,CIRI,DAKONSEP,CIRI,DAN JENIS SISTEM N JENIS SISTEM ALAM SEKITARALAM SEKITAR FIZIKAL.

FIZIKAL.

SOALAN 1: SOALAN 1: a) Huraikan je

a) Huraikan jenis-jenis sistenis-jenis sistem alam fizikal. m alam fizikal. [10 markah][10 markah] b) Berdasarka

b) Berdasarkan contoh-con contoh-contoh tertentntoh tertentu,tunjukkan keu,tunjukkan keadaan saling adaan saling bergantungbergantung antara

antara sistem-sistem sistem-sistem bumi. bumi. [15 [15 markah]markah] Jawapan:

Jawapan: a)

a) terdterdapat 3 apat 3 jenis jenis sistesistem alam sm alam sekitekitar fizar fizikal iaiikal iaitu:tu:



SiSiststem em teterprpenencicil l ((isoisolated lated syssystetemm):): ssiisstteem m jjeenniis s iinnii memp

mempunyai sempunyai sempadan tertutadan tertutup dan tidak membup dan tidak membenarkan enarkan keluar maskeluar masuk uk tenaga dan bahan ke dalamnya.Siskem ini terdapat di dalam makmal tenaga dan bahan ke dalamnya.Siskem ini terdapat di dalam makmal sahaja.

sahaja.



SiSiststem em tetertrtututup up ((cloclosed sed syssystetemm):): sissistem tem ini ini memmempunpunyaiyai sempa

sempadan dan tertentertentu tu yang hanya yang hanya MembeMembenarkan pertukaranarkan pertukaran n tenagtenaga a sahajasahaja tetapi tidak membenarkan pertukaran bahan.

tetapi tidak membenarkan pertukaran bahan. Con

Contohtohnya nya bubumi mi dendengan gan matmatahaahari ri iaiiaitu tu bumbumi i menmenerimerima a tentenaga aga sahsahaja aja dardaripaipadada matahari.

matahari.



SisSistem tem teterburbuka ka ((open open systsystemem):): sistesistem m yang yang membmembenarkaenarkann keluar masuk tenaga dan bahan Menerusi sempadannya. Sistem ini akan keluar masuk tenaga dan bahan Menerusi sempadannya. Sistem ini akan be

bergergerak rak dab dab berberopeoperasrasi i samsampai pai ketketahaahap p stastabilbil. . SisSistem tem Ini Ini banbanyak yak terdapat di alam nyata. Contohnya sistem cerun,sistem hutan dan terdapat di alam nyata. Contohnya sistem cerun,sistem hutan dan lain-lain.

lain.

b)

b) Saling Saling kebergkebergantunantungan antgan antara sisara sistem-sistem-sistem butem bumi ialami ialah:h:

Sistem bumi terdiri daripada empat sistem alam sekitar fizikal yang saling Sistem bumi terdiri daripada empat sistem alam sekitar fizikal yang saling be

berinrinterteraksaksi i daldalam am HubHubungungan an yanyang g komkomplepleks ks iaiiaitu tu sissistem tem geogeomormorfilfilogiogi,si,sistestemm atmosfera,sistem ekologi dan sistem hidrologi. Sebarang perubahan atau gangguan atmosfera,sistem ekologi dan sistem hidrologi. Sebarang perubahan atau gangguan ke

kepapada da sesesesebubuah ah sisiststem em akakan an tutururut t memempmpenengagaruruhi hi sisiststemem-si-siststem em YaYang ng lalainin.. Contohnya saling kaitan dalam konteks kitaran hidrologi,

(3)

pe

permurmukaakaan n air air sepseperti erti laulaut,dt,di i ikuikuti ti pulpula a oleolehh pros proses es pemelpemeluwapanuwapan dan dan kerpakerpasansan be

berlakrlaku u daldalam am sissistem tem atmatmosfosfera. era. SetSeteruerusnysnyaa pros proses es pintapintasan/cesan/cegatan gatan silarasilara daridari tumbuh-tumbuhan yang berlaku dalam sistem ekologi. Air hujan yang turun akan tumbuh-tumbuhan yang berlaku dalam sistem ekologi. Air hujan yang turun akan sampai ke permukaan sehingga berlaku

sampai ke permukaan sehingga berlaku proses larian permukaan proses larian permukaan dandan proses Infitrasi proses Infitrasi yang berlaku dalam sistem

yang berlaku dalam sistem geomorfologi.geomorfologi. Akhirnya

Akhirnya rembesan aliran air bawah tanahrembesan aliran air bawah tanah, kuifer yang membekalkan air kepada, kuifer yang membekalkan air kepada sungai, tasik, kolam dan empangan dalam, sistem hidrologi. Dalam konteks ini sistem sungai, tasik, kolam dan empangan dalam, sistem hidrologi. Dalam konteks ini sistem hidrologi sendiri bertindak sebagai proses dan penyedia air manakala sistem-sistem hidrologi sendiri bertindak sebagai proses dan penyedia air manakala sistem-sistem lai

lain n sesebabagagai i memedidiumum/b/bahaahantntaraaranynya a kekeranrana a peperinringkgkatat-pe-periringngkakat t dadalamlam, , kikitataranran hidrologi akan melibatkan keempat-empat sistem tersebut.

hidrologi akan melibatkan keempat-empat sistem tersebut.

Soalan 2: Soalan 2:

a) Jelaskan maksud sist

a) Jelaskan maksud sistem dari sudut alam sekitaem dari sudut alam sekitar fizikal. r fizikal. [6 markah][6 markah] b) Huraikan cir

b) Huraikan cirri-ciri sistem alam seri-ciri sistem alam sekitar fizikal. kitar fizikal. [7 markah][7 markah] c) Merujuk contoh-contoh yang

c) Merujuk contoh-contoh yang khusus,tunjkhusus,tunjukkan kesan terhadap sistem-sistemukkan kesan terhadap sistem-sistem fizikal yang lain apabila

fizikal yang lain apabila sesuatu sistem mengalami perubahan. [12 markahsesuatu sistem mengalami perubahan. [12 markah Jawapan:

Jawapan: a)

a) Maksud sistemMaksud sistem :: S

Sistem adalah satu set angkubah/pembolehubah atau unsur-istem adalah satu set angkubah/pembolehubah atau unsur-uns

unsur/ur/objobjek/ek/kokompomponennen-kom-komponponen en YanYang g salsaling ing berbertintindak dak antantara ara satsatu u samsama a lailainn sebagai satu keseluruhan yang kompleks untuk Mencapai keseimbangan bagi sesuatu sebagai satu keseluruhan yang kompleks untuk Mencapai keseimbangan bagi sesuatu sistem.

sistem. b

b)) Ciri-ciri sistem alam sekitar fizikalCiri-ciri sistem alam sekitar fizikal:: Sesuatu sistem itu mempunyai

Sesuatu sistem itu mempunyai



 ObObjejek-k-obobjejek/k/kokompmpononenen/p/pememboboleleh h ububahah/a/angngkukubabah h yayang ng sasalilingng berinteraksi antara satu sama lain.

berinteraksi antara satu sama lain.



 Mempunyai sempadan tertentu yang jelas dan boleh dibezakan denganMempunyai sempadan tertentu yang jelas dan boleh dibezakan dengan sistem lain.

sistem lain.



 Mempunyai jisim/bahan seperti air,mineral yang boleh keluar masuk Mempunyai jisim/bahan seperti air,mineral yang boleh keluar masuk dari sempadan sistem tersebut.

dari sempadan sistem tersebut.



 MeMempmpununyayai i tetenanaga ga yayang ng boboleleh h memengngalalir,ir,masmasuk uk dadan n kekeluluar ar dadariri sempadan sistem itu.

sempadan sistem itu.



 Kesemua angkubah/objek berinteraksi untuk mencapai kestabilan/tahapKesemua angkubah/objek berinteraksi untuk mencapai kestabilan/tahap keseimbangan.

keseimbangan.



Dinamik iaitu akan mengalami perubahan/tindakbalas ke atasDinamik iaitu akan mengalami perubahan/tindakbalas ke atas sesuatu gangguan untuk mencapai keseimbangan. Tidak balas dalam sesuatu gangguan untuk mencapai keseimbangan. Tidak balas dalam sistem boleh bersifat positif atau negatif.

(4)

c)

KesanKesan yanyang g diadialamlami i oleoleh h sissistemtem-si-sistestem m fizifizikal kal lailain n apaapabilbilaa sesuatu sistem

sesuatu sistem mengalami perubahanmengalami perubahan

Contohnya : Pemanasan suhu global. Mekanisme kesan rumah hijau dan penipisan Contohnya : Pemanasan suhu global. Mekanisme kesan rumah hijau dan penipisan lapisa

lapisan ozon adalah gangn ozon adalah gangguan kepadguan kepada sistem atmosfa sistem atmosfera. era. Ini kerana bajet haba yangIni kerana bajet haba yang diterima oleh bumi menjadi tidak seumbang.Bumi telah menerima lebihan bahangan diterima oleh bumi menjadi tidak seumbang.Bumi telah menerima lebihan bahangan suria menyebakan suhu dunia meningkat.

suria menyebakan suhu dunia meningkat.

Kesannya yang akan dialami oleh sistem geomorfologi apabila litupan ais benua dan Kesannya yang akan dialami oleh sistem geomorfologi apabila litupan ais benua dan pe

pergurgununnungan gan CaiCair. r. memmembanbanjiri jiri laulaut, t, menmenengenggelgelamkamkan an dardarataatan n yanyang g renrendah dah didi samping meningkatkan kadar hakisan Ombak.

samping meningkatkan kadar hakisan Ombak.

Kesan lain ialah penenggelaman daratan akan memberi risiko besar kepada sistem Kesan lain ialah penenggelaman daratan akan memberi risiko besar kepada sistem eko

ekologlogi i teruterutamtama a ManManusiusia a untuntuk uk hidhidup,up,menmendiridirikan kan petpetempempatan atan dan dan menmenjalajalankankann akt

aktiviiviti ti perpertantanian ian selselain ain pempemanaanasan san gloglobal bal JugJuga a menmenjejajejaskaskan n keskesihaihatan tan manmanusiusiaa dengan pelbagai penyakit seperti barah kulit,katarak mata dan lain-lain. Disamping dengan pelbagai penyakit seperti barah kulit,katarak mata dan lain-lain. Disamping itu, manusia akan sentiasa panas dan tidak selesa.

itu, manusia akan sentiasa panas dan tidak selesa.

Soalan 3: Soalan 3: a)

a) Bezakan Bezakan konsep konsep sistem sistem terbuka terbuka dengan dengan sistem sistem tertutup. tertutup. [6 [6 markah]markah] b) Pilih satu

b) Pilih satu jenis sistem terbuka :jenis sistem terbuka : 1:Huraikan

1:Huraikan peranan peranan tenaga tenaga suria suria terhadap terhadap sistem sistem tersebut. tersebut. [7 [7 markah]markah] 2:Terangkan kepentingan sistem yang anda pilih itu kepada sistem-sistem alam 2:Terangkan kepentingan sistem yang anda pilih itu kepada sistem-sistem alam sekitar

sekitar fizikal fizikal yang yang lain. lain. [12 [12 markah]markah] Jawapan:

Jawapan:

a)

perbezaanperbezaan antantara ara sissistem tem terterbukbuka a dendengan gan susuististem em tertertuttutupup Si

Siststem em teterbrbukukaa memempmpununyayai i sesempmpadadan an tetertrtenentu tu yayang ng hahanynyaa membe

membenarkan pertukaranarkan pertukaran n tenaga Sahaja tenaga Sahaja tetapitetapi tidak tidak membemembenarkanarkann pe

perturtukarkaran an bahbahan. an. ConContohtohnya nya bumbumi i dendengan gan matmatahaahari ri iaiiaitu tu bumbumii menetima tenaga sahaja daripada matahari.

menetima tenaga sahaja daripada matahari. Sistem terbuka

Sistem terbuka adalah sistem yang membenarkan keluar masuk tenaga dan bahanadalah sistem yang membenarkan keluar masuk tenaga dan bahan Menerusi sempadannya. Sistem ini akan bergerak dan beroperasi sampai ke tahap Menerusi sempadannya. Sistem ini akan bergerak dan beroperasi sampai ke tahap stabil. Sistem ini banyak terdapat di alam nyata.Contohnya sistem cerun,sistem hutan stabil. Sistem ini banyak terdapat di alam nyata.Contohnya sistem cerun,sistem hutan dan lain-lain.

dan lain-lain. b)

b) Sistem terbuka dipilih contohnya dalam sebuah ekosistem hutan Sistem terbuka dipilih contohnya dalam sebuah ekosistem hutan hujanhujan tropika.

tropika. Peranan tenaga suria

Peranan tenaga suria terhadap sistem tersebut adalah:terhadap sistem tersebut adalah: 1.

1. Tenaga suria akanTenaga suria akan membekalkan membekalkan tenaga tenaga untuk untuk proses proses fotosintesisfotosintesis tenagatenaga itu

itu DisDisimpimpan an oleoleh h tumtumbuhbuhan an daldalam am benbentuk tuk karkarbohbohidridrat, at, proproteitein, n, lemlemak ak dan dan asiasidd tumbuhan dalam daun, batang ,bunga, buah dan sebagainya.

tumbuhan dalam daun, batang ,bunga, buah dan sebagainya. 2.

2. TumTumbubuhan han tertersebsebut ut akaakan n dimdimakaakan n oleoleh h haihaiwan wan lailainn melalumelalui i rantairantaianan Makanan dan memindahkan tenaga ke setiap komponen dalan ekosistem tersebut. Makanan dan memindahkan tenaga ke setiap komponen dalan ekosistem tersebut. 3.

3. TumTumbuhbuhan-tan-tumbumbuhauhan n jugjuga a akaakan n melmelakuakukan kan proproses ses perperpelpeluhuhan an dan dan akaakann tersejat

(5)

4.

4. Tenaga suria juga akan menyejat air dari tasik,sungai dan tumbuhan melaluiTenaga suria juga akan menyejat air dari tasik,sungai dan tumbuhan melalui proses sejat peluhan untuk

proses sejat peluhan untuk membentuk wap air di atmosferamembentuk wap air di atmosfera sehingga berkumpulsehingga berkumpul membentuk awan dan seterusnya menghasilkan hujan apabila berlaku pembebasan membentuk awan dan seterusnya menghasilkan hujan apabila berlaku pembebasan haba pendam.

haba pendam.

c)

kepentingan ekosistem hutan hujan tropikakepentingan ekosistem hutan hujan tropika kepada sistem-kepada sistem-sistem alam sekitar fizikal yang lain ialah :

sistem alam sekitar fizikal yang lain ialah :

1.

kepakepada da sistsistem em ekoloekologigi: : HuHutan tan huhujan jan trtropopikikaa menjad

menjadi i habithabitat at kepelkepelbagaian bagaian biolobiologi gi khuskhususnyusnyaa fa

fauuna na ssepepererti ti hhididupupan an liliar ar yyanang g boboleleh h hhididuup,p, membesar dan membiak dengan sempurna di dalam membesar dan membiak dengan sempurna di dalam ekositem hutan yang stabil tanpa

ekositem hutan yang stabil tanpa gangguan manusia.gangguan manusia.

2.

KepKepada ada sissistetem m geomorgeomorfolfologiogi:: HutHutan an hujhujanan tro

tropikpika a mermerupupakaakan n pelpelindindungung DarDaripaipada da hakhakisaisann tanah. Litupan tumbuhan melindungi tanih daripada tanah. Litupan tumbuhan melindungi tanih daripada ha

hakikisasan n PePercrcikikan an ataatau u hehempmpasasan an aiair r huhujajan n sesertrtaa mengurangkan kadar hakisan larian Air permukaan. mengurangkan kadar hakisan larian Air permukaan. Sistem akarnya

Sistem akarnya membamembantu ntu mengumengurangkrangkan an hakishakisanan terutama Di cerun-cerun.

terutama Di cerun-cerun.

3.

KepaKepada da sistsistem em hidrhidrologiologi:: Hutan Hutan berpeberperananranan me

menngagawawal l kkeseseieimbmbananggan an kkititar ar HiHidrdroolologgi i iaiaitituu sebagai kawasan tadahan air yang akan menentukan sebagai kawasan tadahan air yang akan menentukan bekalan Air sungai, tasik, kolam, paya dan empangan bekalan Air sungai, tasik, kolam, paya dan empangan serta berfungsi menyerap air Masuk ke dalam tanah serta berfungsi menyerap air Masuk ke dalam tanah mel

melalualui i proproses ses infinfiltiltrasrasi/si/susuusupan pan sertserta a menmenjamjaminin bekalan air bawah tanah.

bekalan air bawah tanah.

4.

KepaKepada da sistesistem m atmosferatmosfera:a: HutHutan an tebtebal al jugjugaa berla

berlakunykunya a proseproses s transtranspirasi pirasi Yang Yang membemembebaskabaskann wa

wap p aiair r kekeududarara.a.WaWap p aiair r inini i akakan an tetersrsejejat at kkee atmos

atmosfera fera Dan menjadi Dan menjadi puncpunca a kepadkepada a kelemkelembapanbapan udara dan seterusnya mengawal suhu Udara. Hutan udara dan seterusnya mengawal suhu Udara. Hutan j

juguga a memengngawawal al imimbabangngan an gagas s di di ududarara a apapababililaa mengg

menggunakaunakan n karbokarbon n DiokDioksida sida dan dan membemembebaskabaskann o

okkssiiggen en kke e aattmmoossffeerara..SSeellaiain n iittu u hhuuttaan n jjuuggaa be

berperperanranan an menmengurgurangangkan kan kelkelajuajuan an angangin in dendengangan berkesan.

(6)

TEMA 1

BAB 2: SITEM BUMI BAB 2: SITEM BUMI

SOALAN STPM 2003: SOALAN STPM 2003: a) Huraikan se

a) Huraikan secara ringkas tecara ringkas tentang sistentang sistem. m. [5 markah][5 markah]

b) Walaupun jumlah tenaga matahari yang sampai ke sistem bumi

b) Walaupun jumlah tenaga matahari yang sampai ke sistem bumi sedikit tetapisedikit tetapi sudah cukup untuk me

sudah cukup untuk menggerakkan sistenggerakkan sistem-sistem bumi. Jelaskam-sistem bumi. Jelaskan. n. [12markah][12markah] c) Nyatakan peranan tenaga suria dalam mempengaruhi proses luluhawa. [8 c) Nyatakan peranan tenaga suria dalam mempengaruhi proses luluhawa. [8 markah]

markah] Jawapan: Jawapan:

a)

Sistem alam fizikal secara mudahnya boleh ditakrifkan sebagaiSistem alam fizikal secara mudahnya boleh ditakrifkan sebagai sat

satu u set set angangkubkubah ah atau atau unsunsur-ur-unsunsur ur YanYang g salsaling ing berbertintindak dak ataatauu berhubung kait antara satu sama lain.Selain itu sesebuah sistem itu berhubung kait antara satu sama lain.Selain itu sesebuah sistem itu juga Mempunyai tenaga dan bahan yang boleh masuk dan keluar dari juga Mempunyai tenaga dan bahan yang boleh masuk dan keluar dari

sis

sistem tem terstersebuebut. t. TenTenaga aga khukhusussusnya nya Dari Dari matmatahaahari ri penpentinting g sebsebagaagaii penggerak seluruh operasi sistem berkenaan. Dengan adanya tenaga penggerak seluruh operasi sistem berkenaan. Dengan adanya tenaga Inilah seluruh di dalam sistem fizikal itu berfungsi dan bergerak untuk Inilah seluruh di dalam sistem fizikal itu berfungsi dan bergerak untuk mencapai tahap keseimbangan

mencapai tahap keseimbangan ((steady state systemsteady state system). Sistem-sistem). Sistem-sistem bu

bumi mi jugjuga a memmempunpunyai yai semsempadpadannannya ya sensendirdiri i du du samsampinping g memmemilikilikii sifat pemulihan kendiri

sifat pemulihan kendiri ((self regulationself regulation).).

b)

MMaattahahaari ri mmeerruuppaakkaan n ppuunnca ca tteennaagga a yyaanng g uuttaamma a bbaaggii meneruskan kelangsungan proses dalam Sistem bumi. Peranan tenaga meneruskan kelangsungan proses dalam Sistem bumi. Peranan tenaga suria kepada sistem bumi meliputi semua aspek seperti:

suria kepada sistem bumi meliputi semua aspek seperti: Kepada sistem suria

Kepada sistem suria



Semua proses dan Semua proses dan fenomfenomena ena dalam atmosfera bermula dengandalam atmosfera bermula dengan adanya tenaga haba dari Matahari. Tanpa tenaga haba, tindakan adanya tenaga haba dari Matahari. Tanpa tenaga haba, tindakan angin, hujan atau kerpasan, ribut taufan,petir dan lain-lain Lagi angin, hujan atau kerpasan, ribut taufan,petir dan lain-lain Lagi tidak akan berlaku. Sebagai contoh dalam proses kejadian hujan. tidak akan berlaku. Sebagai contoh dalam proses kejadian hujan. Bermula dengan tenaga Suria yang akan memanaskan permukaan Bermula dengan tenaga Suria yang akan memanaskan permukaan ai

air r sesepepertrti i lalaut ut dadan n susungngai. ai. TeTenanaga ga hahaba ba yayang ng MeMencncukukupupi i didi perlukan untuk membolehkan wap-wap air naik ke udara proses perlukan untuk membolehkan wap-wap air naik ke udara proses kondensasi Akan berlaku yang menunjukkan tenaga haba dalam kondensasi Akan berlaku yang menunjukkan tenaga haba dalam jisim udara tersebut semakin Berkurangan atau suhu di dalamnya jisim udara tersebut semakin Berkurangan atau suhu di dalamnya semakin rendah sehinggalah wap-wap air tadi tepu untuk Turun semakin rendah sehinggalah wap-wap air tadi tepu untuk Turun sebagai hujan.

sebagai hujan.

Begitu juga dengan angin, syarat yang membolehkan angin bertiup ialah ada Begitu juga dengan angin, syarat yang membolehkan angin bertiup ialah ada perbezaan Tekanan udara. Perbezaan tekanan udara ini wujud akibat perbezaan suhu perbezaan Tekanan udara. Perbezaan tekanan udara ini wujud akibat perbezaan suhu

(7)

atau tenaga haba Di antara dua tempat. Mengikut hokum Boyle, apabila suhu tinggi atau tenaga haba Di antara dua tempat. Mengikut hokum Boyle, apabila suhu tinggi maka tekanan udara Menjadi rendah dan apabila suhu rendah,maka tekanan udara maka tekanan udara Menjadi rendah dan apabila suhu rendah,maka tekanan udara menjad

menjadi i tinggtinggi. i. AngiAngin n akan bertiup Dari akan bertiup Dari tekanatekanan n tinggtinggi i ke tekanan rendah. Semakinke tekanan rendah. Semakin b

besesar ar peperbrbezezaaaan n tetekakananan n inini i mamaka ka anangigin n AkAkan an beberturtukakar r memenjnjadadi i riribubut, t, tataufufanan,, tornando dan sebagainya.

tornando dan sebagainya. Kepada sistem

Kepada sistem geomorfologgeomorfologii



UnUntutuk k memembmbololehehkakan n sesemumua a prprososes es gegeomomororfofolologi gi sesepepertrtii luluhawa, hakisan, pengangkutan Dan pemendapan berlaku mesti luluhawa, hakisan, pengangkutan Dan pemendapan berlaku mesti ada

ada tentenaga aga habhaba a dardari i sinsinar ar matmatahaahari. ri. TenTenaga aga ini ini akaakan n berbertuktukar ar Kepada pelbagai bentuk khususnya tenaga potensi dan juga tenaga Kepada pelbagai bentuk khususnya tenaga potensi dan juga tenaga kinet

kinetik. ik. KeduaKedua-dua tenaga -dua tenaga inilah Yang inilah Yang menjamenjadi di penenpenentu tu kepadkepadaa kelangsungan proses-proses geomorfologi di muka bumi ini.

kelangsungan proses-proses geomorfologi di muka bumi ini. Dal

Dalam am proproses ses lulluluhauhawa wa fizifizikal kal tentenaga aga matmatahaahari ri (ha(haba) ba) dipdiperluerlukan kan untuntuk uk me

meniningngkakatktkan an DaDan n memenunururunknkan an susuhu hu memengngikikut ut peperurubabahahan n sisianang g dadan n mamalalam.m. Perubahan tenaga haba ini akan menyebabkan batuan menjadi panas dan sejuk dan Perubahan tenaga haba ini akan menyebabkan batuan menjadi panas dan sejuk dan seterusnya tersepai. Begitu juga dengan luluhawa kimia, tenaga diperlukan untuk seterusnya tersepai. Begitu juga dengan luluhawa kimia, tenaga diperlukan untuk mem

membolbolehkehkannannya ya berberopeoperasrasi. i. MenMengikgikut ut priprinsinsip p VanVant t HoHoff ff SyaSyarat rat mulmula a lulluluhauhawawa bertindak ialah pada suhu 10 darjah Celsius maka kadar tindak balas kimia Batuan bertindak ialah pada suhu 10 darjah Celsius maka kadar tindak balas kimia Batuan

akan meningkat dua atau tiga kali ganda. akan meningkat dua atau tiga kali ganda.

Dalam proses hakisan pula,tenaga yang bertindak ialah tenaga kinetik yang Dalam proses hakisan pula,tenaga yang bertindak ialah tenaga kinetik yang ju

juga berasga berasal al dardaripaipada tenaga haba matada tenaga haba mataharhari i yabyabg g teltelah mengaah mengalami perulami perubahbahan.an. Semakin laju pergerakan Sama ada sungai,ombak,atau glasier maka tenaga kinetik Semakin laju pergerakan Sama ada sungai,ombak,atau glasier maka tenaga kinetik yang terhasil adalah tinggi dan ini Akan menyebabkan kadar hakisan juga menjadi yang terhasil adalah tinggi dan ini Akan menyebabkan kadar hakisan juga menjadi tinggi. Dalam hakisan glasier misalnya kadar Hakisan akan berganda pada musim tinggi. Dalam hakisan glasier misalnya kadar Hakisan akan berganda pada musim panas karana pada masa itu adalah banyak. Kecairan Glasier hanya berlaku apabila panas karana pada masa itu adalah banyak. Kecairan Glasier hanya berlaku apabila

mempunyai tenaga haba yang mencukupi. mempunyai tenaga haba yang mencukupi.

Kepada sistem hidrologi Kepada sistem hidrologi



KitKitar ar hidhidrolrologi ogi biabiasansanya ya dimdimulaulakan kan dendengan gan proproses ses sejsejataatann permukaan dan juga sejat peluhan Tumbuhan serta tanih. Untuk permukaan dan juga sejat peluhan Tumbuhan serta tanih. Untuk memulakan proses dalam kitar hidrologi ini maka sejumlah tenaga memulakan proses dalam kitar hidrologi ini maka sejumlah tenaga Matahari (haba) yang cukup diperlukan mengikut R.J CHORLEY Matahari (haba) yang cukup diperlukan mengikut R.J CHORLEY (1969) untuk memulakan Sejatan dipermukaan air laut,tasik dan (1969) untuk memulakan Sejatan dipermukaan air laut,tasik dan sungai memerlukan sejumlah 600 kalori tenaga haba Bagi 1 gram sungai memerlukan sejumlah 600 kalori tenaga haba Bagi 1 gram air pada suhu 0 darjah Celsius dan 540 kalori tenaga haba bagi air pada suhu 0 darjah Celsius dan 540 kalori tenaga haba bagi se

setiatiap p sasatu tu grgram am AiAir r papada da susuhu hu 10100 0 dadarjarjah h CeCelslsiuius. s. HaHal l ininii me

menununjnjukukkakan n babahahawa wa jujumlmlah ah tetenanaga ga hahaba ba yayang ng amamat at TiTingnggigi di

dipeperlrlukukan an babagi gi memembmbololehehkakan n kikitatar r hihidrdrolologogi i bebermrmulula a dadann berterusan.

berterusan.

Begitu juga dengan sejat-peluhan dari tumbuhan dan lembapan tanih. Begitu juga dengan sejat-peluhan dari tumbuhan dan lembapan tanih. Tu

Tumbmbuhuhan an MeMememerlrlukukan an tetenanaga ga hahaba ba ununtutuk k memelalakukukakan n prprososes es trtrananspspirirasasi i babagigi membolehkan wap-wap Air terbebas menerusi liang romanya.Semakin tinggi tenaga membolehkan wap-wap Air terbebas menerusi liang romanya.Semakin tinggi tenaga haba maka kadar transpirasi Semakin meningkat.Wap-wap air ini mengalami tukaran haba maka kadar transpirasi Semakin meningkat.Wap-wap air ini mengalami tukaran

(8)

adi

adiabaabatic,tic,proproses ses pempemelueluwapwapan an ,Me,Menjanjadi di teptepu u dan dan turturun un kemkembalbali i ke ke bumbumi i sebsebagaagaii kerpasan atau hujan.

kerpasan atau hujan.

Kepada sistem ekologi Kepada sistem ekologi



Dalam konteks ekologi,kepentingan tenagDalam konteks ekologi,kepentingan tenagaa suria boleh di lihatsuria boleh di lihat darip

daripada ada dua dua aspekaspek. . PertamPertama a KepenKepentingatingannya nnya kepadkepada a ekosiekosistemstem dan kedua kepentingannya kepada tumbesaran

dan kedua kepentingannya kepada tumbesaran

Tumbuhan dalam ekosistem tersebut. Ekosistem melibatkan rantaian makanan, untuk Tumbuhan dalam ekosistem tersebut. Ekosistem melibatkan rantaian makanan, untuk membolehkan rantaian makanan dalam ekosistem berlaku ia mesti bermula dengan membolehkan rantaian makanan dalam ekosistem berlaku ia mesti bermula dengan be

bekalkalan an TenTenaga aga matmatahaahari ri yanyang g cukcukup up kepkepada ada tumtumbuhbuhan an yanyang g berbertintindak dak sebsebagaagaii p

penengegeluluarar. . TaTanpnpa a TeTenanaga ga mamatatahahari ri tutumbmbuhuhan an titidadak k boboleleh h memelalakukukakan n prprososeses fot

fotosiosintentesis sis untuntuk uk memmembuabuat t makmakanaanannynnya. a. DenDengan gan perperkatkataan aan lailain,tn,tanpanpa a tentenagaaga matahari maka tumbuhan tidak akan wujud. Apabila Tumbuhan tidak wujud maka matahari maka tumbuhan tidak akan wujud. Apabila Tumbuhan tidak wujud maka rantaian makanan tidak mungkin boleh berlaku. Justeru Kepentingan tenaga suria rantaian makanan tidak mungkin boleh berlaku. Justeru Kepentingan tenaga suria kepada ekosistem ad

kepada ekosistem adalah diperingkat asas alah diperingkat asas dan permulaan rantaian dan permulaan rantaian makanan.makanan.

c)

TenagaTenaga susuriria a atatau au tetenanaga ga mamatatahahari ri amamat at pepentntining g dadalalamm men

menententukaukan n ketketeruerusan san proproses ses lulluluhauhawa wa KimKimia ia dan dan jugjuga a lulluluhauhawawa fizikal.Ini boleh dibuktikan seperti berikut:

fizikal.Ini boleh dibuktikan seperti berikut: Tindakan pemanasan batuan akibat

Tindakan pemanasan batuan akibat pancaran matahari.pancaran matahari. Dalam proses luluhawa fizikal tenaga

Dalam proses luluhawa fizikal tenaga matahari (haba) diperlukan untuk meningkatkanmatahari (haba) diperlukan untuk meningkatkan dan menurunkan suhu Mengikut perubahan siang dan malam.Perubahan tenaga haba dan menurunkan suhu Mengikut perubahan siang dan malam.Perubahan tenaga haba ini menyebabkan b

ini menyebabkan batuan menjadi atuan menjadi Panas dan sejuPanas dan sejuk dan seterusnya k dan seterusnya tersepai.Proses initersepai.Proses ini dinamakan sebagai pengembangan dan Pengecutan.Di kawasan gurun panas.sinaran dinamakan sebagai pengembangan dan Pengecutan.Di kawasan gurun panas.sinaran mataha

matahari yri yang ang terik terik menyemenyebabkbabkan san suhu uhu lazim lazim pada pada waktu waktu siang siang ialah ialah antara antara 3535 darjah Celsius hingga 40 darjah Celsius sedangkan waktu Malamya menurun dengan darjah Celsius hingga 40 darjah Celsius sedangkan waktu Malamya menurun dengan mendadak sehingga 5 darjah Celsius atau 0 darjah Celsius.

mendadak sehingga 5 darjah Celsius atau 0 darjah Celsius.

Perubahan suhu sekitar yang ekstrem ini akan turut mengimpak Perubahan suhu sekitar yang ekstrem ini akan turut mengimpak batua

batuan.Wakn.Waktu tu siangsiangnya nya suhu Tinggi suhu Tinggi akan akan memanmemanaskan batuan askan batuan sehinsehingga mineral-gga mineral-mineral batuan mengalami pengembangan Manakala waktu malamnya

mineral batuan mengalami pengembangan Manakala waktu malamnya pula suhu yangpula suhu yang sejuk akan menyejukkan batuan dan mineral batuan Akan mengalami pengecutan. sejuk akan menyejukkan batuan dan mineral batuan Akan mengalami pengecutan. Pengembangan dan pengecutan yang berlaku berulang kali membolehkan Batuan itu Pengembangan dan pengecutan yang berlaku berulang kali membolehkan Batuan itu pecah dan tersepai dari jisim.

pecah dan tersepai dari jisim.

Tindakan ibun/fros. Tindakan ibun/fros. L

Luulluuhhaawwa a ffiizziikkaal l iinni i bbeerrllaakku u ddi i kkaawwaassaan n sseeddeerrhhaanna a dduunniia a yyaanngg Mengalami empat musim.Pada musim sejuk, kerpasan seperti salji atau fros akan Mengalami empat musim.Pada musim sejuk, kerpasan seperti salji atau fros akan mem

memasuasuki ki RekRekahaahan n batbatuan uan dan dan memmembekbeku u di di daldalamnamnya. ya. PemPembekbekuan uan air air di di daldalamam rek

rekahahan an inini i akakan an memenynyebebababkakan n IsIsi i papadudunynya a bebertartambmbah ah sesebabanynyak ak 1010% % dadann menambahkan kuasa tekanan sebanyak 140kg bagi setiap Satu sentimeter persegi luas menambahkan kuasa tekanan sebanyak 140kg bagi setiap Satu sentimeter persegi luas d

(9)

Ketega

Ketegangan. Apabngan. Apabila tiba musim panas panila tiba musim panas pancaran caran suria akan memsuria akan membekalkbekalkan tenagaan tenaga ha

haba ba yayang ng cucukukup p UnUntutuk k memencncaiairkrkan an aiais s dadalalam m rekrekahahan an babatutuanan.P.Penencacairairan n aiaiss mem

membolbolehkehkan an dindindinding g rekrekahaahan n MenMengalgalami ami kenkendurduran an kerkerana ana tektekanaanan n ais ais semsemakiakinn berkurangan.Akibat proses beku-cair Yang berulang kali rekahan akan mengalami berkurangan.Akibat proses beku-cair Yang berulang kali rekahan akan mengalami

ketegangan dan kenduran

ketegangan dan kenduran yang berulang kali yang berulang kali Dan akhirnya pecah serta tersepai.Dan akhirnya pecah serta tersepai. Tindakan garam.

Tindakan garam. Pen

Penghaghablubluran ran gargaram am ialaialah h proproses ses pempemecahecahan an batbatuan uan akiakibat bat PemPembenbentuktukan an habhablur lur garam di dalam rekahan dan rongga-rongga permukaan batuan. Kadar Sejatan yang garam di dalam rekahan dan rongga-rongga permukaan batuan. Kadar Sejatan yang tinggi akibat cuaca panas yang melampau (sinar matahari yang terik) khususnya Di tinggi akibat cuaca panas yang melampau (sinar matahari yang terik) khususnya Di kawasan gurun panas mampu menarik garam-garam galian dari dalam bumi naik ke kawasan gurun panas mampu menarik garam-garam galian dari dalam bumi naik ke p

perermumukakaan an MeMelalalului i dadaya ya tatarikrikan an kakapipilalariri.G.Garaaram-m-gagararam m gagalilian an yayang ng nanaik ik keke permukaan bumi ini adalah Dalam bentuk larutan.Apabila memasuki rekahan yang permukaan bumi ini adalah Dalam bentuk larutan.Apabila memasuki rekahan yang

hampi

hampir r dengadengan n permupermukaan bumi,air kaan bumi,air tersejtersejat at Ke Ke udara meninggaludara meninggalkan kan garamgaram-garam-garam galian di dalam

galian di dalam rekahan-rekahan tersebut. proses rekahan-rekahan tersebut. proses yang berterusan yang berterusan Garam galian akanGaram galian akan be

bertamrtambah bah besbesar ar memmembenbentuk tuk habhablur lur yanyang g kerkeras.as.PemPembesbesaran aran habhablur lur gargaram am AkaAkann men

menimbimbulkulkan an kuakuasa sa tektekanaanan n dan dan ketketegaegangangan n ke ke ataatas s dindindinding-dg-dindinding ing rekrekahaahann sehinggalah

sehinggalah Rekahan Rekahan menjadi luas,dmenjadi luas,dalam dan alam dan seterusnya seterusnya pecah tersepai.pecah tersepai. Begitu juga dengan luluhawa kimia, suria yang

Begitu juga dengan luluhawa kimia, suria yang membekalkan tenaga haba amatmembekalkan tenaga haba amat

Diper

Diperlukan lukan untuuntuk k membmembolehkolehkan an luluhaluluhawa wa kimia kimia beroberoperaperasi.si.MengiMengikut kut prinsprinsipip Vant hoff Syarat mula luluhawa kimia bertindak ialah pada 10 darjah Celsius dan Vant hoff Syarat mula luluhawa kimia bertindak ialah pada 10 darjah Celsius dan setiap kali suhu Meningkat sebanyak 10 darjah Celsius maka kadar tindak balas kimia setiap kali suhu Meningkat sebanyak 10 darjah Celsius maka kadar tindak balas kimia batuan akan turut Meningkat dua atau tiga kali ganda.Dengan adanya tenaga suria batuan akan turut Meningkat dua atau tiga kali ganda.Dengan adanya tenaga suria

yang cukup maka luluhawa Kimia boleh beroperasi dengan berkesan sekali. yang cukup maka luluhawa Kimia boleh beroperasi dengan berkesan sekali.

SOALAN STPM 1999: SOALAN STPM 1999:

a) Bagaimanakah tenaga haba dipindahkan dari matahari ke permukaan bumi? a) Bagaimanakah tenaga haba dipindahkan dari matahari ke permukaan bumi?

[5 markah] [5 markah] b)

b) HurHuraikaikan an circiri-ci-ciri iri yayang ng teterdardapat pat di di perpermukmukaan aan bubumi mi semsemasasa a terterjadjadinyinyaa musim

musim ekuinoks. ekuinoks. [10 [10 markah]markah]

c) Jelaskan kesan bahangan matahari akibat

c) Jelaskan kesan bahangan matahari akibat penipisan lapisan ozon terhadappenipisan lapisan ozon terhadap manusia.

manusia. [10 [10 markah]markah]

Jawapan: Jawapan: a)

a) Tenaga haba dipindahkanTenaga haba dipindahkandari matahari ke permukaan bumi melaluidari matahari ke permukaan bumi melalui dua cara:dua cara:



PPeemmiinnddaahhaan n tteennaagga a hhaabbaa memelalalului i babahahangngaann

matahari

matahari.b.bahahanangagan n mamatahtaharari i akakan an di di tatapipiss DiserDiserap, ap, diserdiserak,ak, dipantul oleh lapisan ozon, lapisan atmosfera dan partikel-partikel dipantul oleh lapisan ozon, lapisan atmosfera dan partikel-partikel Dalam udara.

Dalam udara.



Pemindahan tenaga habaPemindahan tenaga haba secara gelombang electromagnetsecara gelombang electromagnet

dan cahaya.

(10)

b)

b) Keadaan berlakunya ekuinoks-panjang antara siang dan malam adalah sama diKeadaan berlakunya ekuinoks-panjang antara siang dan malam adalah sama di semua tempat.

semua tempat.

Ciri-ciri di permukaan bumi semasa ekuinoks: Ciri-ciri di permukaan bumi semasa ekuinoks:

1.

1. PanPancaracaran n matmatahaahari ri wakwaktu tu tentengah gah harhari i teptepat at di di ataatas s gargarisaisann Khatulistiwa pada 21 mac Dan 23 september.

Khatulistiwa pada 21 mac Dan 23 september. 2.

2. TTeennaagga a mmatataahharari i mmaakkssiimmuum m ddi i tteerriimma a ddi i kkaawwaassaann Khatulistiwa.

Khatulistiwa. 3.

3. Terjadinya musim bunga di kawasan iklim sederhana.Terjadinya musim bunga di kawasan iklim sederhana. 4.

4. Terjadinya musim luruh di kawasan iklim sederhana.Terjadinya musim luruh di kawasan iklim sederhana. 5.

5. Kedua-dua kutub menerima cahaya matahari.Kedua-dua kutub menerima cahaya matahari. 6.

6. PerPerubaubahan han tektekanaanan n udaudara ra menmenyebyebabkabkan an perperubaubahan han tiutiupanpan angin dan juga hujan.

angin dan juga hujan. d)

d) KKesesan an babahhananggan an mamattaahaharri i akiakibabat t pepeninipipissan an lalapipissaan n ozozonon terhadap manusia:

terhadap manusia:

1.

KKeessaan n kkeeppaadda a kkuulliitt – – mmeennjjaaddi i ggeellaap p ddaann terbakar.Pendedahan yang begitu lama Boleh menyebabkan terbakar.Pendedahan yang begitu lama Boleh menyebabkan barah kulit.

barah kulit.

2.

KKeessaan n kkeeppaadda a mmaattaa – – mermerosaosakkakkan n penpengliglihathatanan manusia/penyakit katarak mata.

manusia/penyakit katarak mata. 3.

3. MeMelemlemahkahkan sian sistestem pelam pelalialian mann manusiusia (Ima (Imuniunisassasi)i)

4.

4. KeKehilhilangangan aan air bir badaadan sen sescascara bra berlerlebiebihanhan..

5.

MMeempmpenengagarruhuhi i ggenenetetic ic mamanunusisiaa--menyebabkanmenyebabkan kecacatan. kecacatan.

6.

KKeekkuurraannggaan n ssuummbbeer r mmaakkaannaann--akibatakibat perubahan/kekurangan pembentukan perubahan/kekurangan pembentukan Zooplankton,fitoplankton dan lain-lain.

Zooplankton,fitoplankton dan lain-lain. 7.

7. MMeengngeehahadkdkaan n luluaar r rrumumaah h akakibibat at pepemamananassan an gglolobbalal

seperti aktiviti riadah.

SOALAN 3: SOALAN 3: a)

a) Namakan Namakan lapan lapan planet planet yang yang terdapat terdapat dalam dalam sistem sistem suria. suria. [8 [8 markah]markah] b) Kenapakah bumi dikatakan

b) Kenapakah bumi dikatakan sebagai sebuah planet yang hidup.[7 markah]sebagai sebuah planet yang hidup.[7 markah] c) Huraikan lima kesan yang

c) Huraikan lima kesan yang berlaku akibat putaran dan peredaran bumi.berlaku akibat putaran dan peredaran bumi. [10 markah] [10 markah]

(11)

Jawapan: Jawapan: a)

a) 8 planet 8 planet yang terdapayang terdapat dalam sistem sut dalam sistem suria ialah:ria ialah:

  UtaridUtarid   ZuhrahZuhrah   BumiBumi   MarikhMarikh   MusytariMusytari   ZuhalZuhal   UranusUranus   Neptun Neptun b)

b) Bumi dikatakan sebagai sebuah planet hidup kerana planet ini mempunyai tenagaBumi dikatakan sebagai sebuah planet hidup kerana planet ini mempunyai tenaga dari matahari.

dari matahari. Tenaga ialah satu daya atau kemampuan untuk mengoperasi kerja atauTenaga ialah satu daya atau kemampuan untuk mengoperasi kerja atau mengh

menghasilkasilkan an sesuasesuatu. Tenaga tu. Tenaga terdapterdapat at dalam pelbagai bentuk dalam pelbagai bentuk sepertsepertii tenaga haba,tenaga haba,

tenaga kinetik, tenaga potensi, Tenaga kimia dan tenaga elektrik.

tenaga kinetik, tenaga potensi, Tenaga kimia dan tenaga elektrik.Tenaga bukanTenaga bukan sahaja penting untuk manusia dan binatang Malah ia amat penting bagi sistem bumi. sahaja penting untuk manusia dan binatang Malah ia amat penting bagi sistem bumi.

Terdapat 4 komponen yang penting dalam sistem bumi iaitu

Terdapat 4 komponen yang penting dalam sistem bumi iaitu komponenkomponen

atmosfera,

atmosfera, Litosfera, Litosfera, hidrosfera, hidrosfera, dan dan biosferabiosfera yang menyebabkan bumi dipanggilyang menyebabkan bumi dipanggil sebuah planet hidup.

sebuah planet hidup. Atmosfera adalah lapisan udara di sekeliling bumi.KetebalannyaAtmosfera adalah lapisan udara di sekeliling bumi.Ketebalannya di

diananggggararkakan n memelelebibihi hi 10100000km km DaDan n terterbabahahagi gi kekepapada da bebebeberarapa pa laplapisisan an iaiaitituu troposfera, stratosfera, mesosfera, termosfera’ Ionosfera dan eksosfera.

troposfera, stratosfera, mesosfera, termosfera’ Ionosfera dan eksosfera. SetiapSetiap lapisan ini berbeza di antara satu sama lain yang menjadi tempat Berlangsungnya lapisan ini berbeza di antara satu sama lain yang menjadi tempat Berlangsungnya pelbagai fenomena iklim serta cuaca. Komponen kedua ialah hidrosfera.Hidrosfera pelbagai fenomena iklim serta cuaca. Komponen kedua ialah hidrosfera.Hidrosfera ialah semua bahagian bumi yang Mengandungi air seperti laut, tasik, paya, kolam dan ialah semua bahagian bumi yang Mengandungi air seperti laut, tasik, paya, kolam dan sun

sungaigai. . KirKira-ka-kira ira 70% 70% dardaripaipada da keskeselueluruhruhan an MuMuka ka bubumi mi adaadalah lah terdterdiri iri dardaripaipadada komponen hidrosfera ini.Komponen ini amat penting kepada Sistem bumi seperti komponen hidrosfera ini.Komponen ini amat penting kepada Sistem bumi seperti me

membmbekekalalkakan n aiair r huhujajan,n,memenynyererdadahahananakakan n susuhu hu sesekikitatar, r, memewuwujujudkdkanan

Ekosistem maritime dan lain-lain

Ekosistem maritime dan lain-lain lagi di planet ini sehingga ia dikatakan sebuahlagi di planet ini sehingga ia dikatakan sebuah planet

planet yang yang Hidup.Hidup.

Komponen ketiga ialah litosfera.Litosfera atau kerak bumi merupakan Komponen ketiga ialah litosfera.Litosfera atau kerak bumi merupakan lapisan luar Bumi yang sangat pejal.Komposisi utama litosfera ialah batuan yang lapisan luar Bumi yang sangat pejal.Komposisi utama litosfera ialah batuan yang terdiri daripada pelbagai Sifat kimia dan fizikal yang menyebabkan keanekaan rupa terdiri daripada pelbagai Sifat kimia dan fizikal yang menyebabkan keanekaan rupa bentuk muka bumi di litosfera. Komponen ini penting sebagai pentas untuk segala bentuk muka bumi di litosfera. Komponen ini penting sebagai pentas untuk segala

hi

hidudupapan n memenjnjadadikikanannynya a hahabibitatat t sesemlmla a jajadi di dadan n ununtutuk k memelalakukukakan n akaktitivivititi pertanian,perlombongan,membina petempatan dan sebagainya.

pertanian,perlombongan,membina petempatan dan sebagainya.

d)

d) 5 kesan ya5 kesan yang berlng berlaku akibaku akibat putaat putaran dan peran dan peredaredaran bumran bumi ialah:i ialah:



KeKejajadidian an sisianang g dadan n mamalalamm berberlaklaku u disdisebaebabkabkann putaran bumi di atas

putaran bumi di atas paksinya yang condongpaksinya yang condong

Pada sudut 23.5 darjah pada satah tegak.Bumi berputar dari barat ke timur.Hal ini Pada sudut 23.5 darjah pada satah tegak.Bumi berputar dari barat ke timur.Hal ini Menyebabkan matahari kelihatan terbit di sebelah timur dan terbenam di sebelah Menyebabkan matahari kelihatan terbit di sebelah timur dan terbenam di sebelah barat.

barat.

Satu putaran bumi mengambil masa 24 jam.Semasa berputar permukaan bumi yang Satu putaran bumi mengambil masa 24 jam.Semasa berputar permukaan bumi yang

(12)

Men

Menghghadadap ap mamatahtahari ari akakan an memengngalalami ami sisianang g mamananakakala la pepermrmukukaaaan n bubumi mi yayangng terlindung

terlindung

Akan mengalami malam. Akan mengalami malam.



Fenomena pasang surut air lautFenomena pasang surut air laut juga berlaku keranajuga berlaku kerana puta

putaran ran bumi.bumi.Pasang surut air Pasang surut air Laut merujuk kepada Laut merujuk kepada kejadikejadianan aras air tinggi dan aras air rendah di laut. Tarikan Graviti aras air tinggi dan aras air rendah di laut. Tarikan Graviti b

bululan an akakan an memenanaririk k aiair r lalaut ut ke ke pepermrmukukaaaan n bubumi mi yayangng menghadap ke bulan Menyebabkan kawasan barat dan timur menghadap ke bulan Menyebabkan kawasan barat dan timur bumi mengalami pertambahan air laut atau Pasang manakala bumi mengalami pertambahan air laut atau Pasang manakala p

padada a mamasa sa yayang ng sasama ma babahahagigian an ututara ara dadan n seselalatan tan bubumimi mengalami Penurunan air laut atau air surut.Kedudukan air mengalami Penurunan air laut atau air surut.Kedudukan air pasang dan surut ini akan berubah apabila Kedudukan bulan pasang dan surut ini akan berubah apabila Kedudukan bulan berada di utara atau bumi dan pada masa itu bahagian barat berada di utara atau bumi dan pada masa itu bahagian barat dan Timur bumi akan mengalami air surut manakala bahagian dan Timur bumi akan mengalami air surut manakala bahagian utara da selatan bumi mengalami Air pasang.

utara da selatan bumi mengalami Air pasang.



Kejadian empat musim dan kejadian gerhanaKejadian empat musim dan kejadian gerhana pulapula be

berlakrlaku u kerkerana ana bumbumi i berberedaedar r MenMengelgeliliilingi ngi matmatahaahari ri daldalamam orbitnya.Bumi beredar mengelilingi matahari mengikut Arah orbitnya.Bumi beredar mengelilingi matahari mengikut Arah lawan jam.Satu edaran bumi yang lengkap mengambil masa lawan jam.Satu edaran bumi yang lengkap mengambil masa sat

satu u tahtahun. un. KejKejadiadian an empempat at musmusim im terdterdiri iri dardaripaipada da musmusimim bunga, musim panas, musim luruh dan musim Sejuk. Kejadian bunga, musim panas, musim luruh dan musim Sejuk. Kejadian

empat musim

empat musim berlakberlaku u apabiapabila la perubperubahan ahan ketinketinggian matahariggian matahari sama Ada di garisan khatulistiwa, sartan dan jadi pada sama Ada di garisan khatulistiwa, sartan dan jadi pada tarikh-tarikh yang tertentu.

tarikh yang tertentu.



KeKejajadidian an gegerhrhananaa b bererlalaku ku apapababilila a kekedudududukakann bu

bulanlan,ma,matahtahari ari dan dan bumbumi i berberada ada padpada a SatSatu u satsatah ah menmendatdatar ar yang sama. Gerhana bulan berlaku apabila bumi berada di yang sama. Gerhana bulan berlaku apabila bumi berada di antara Matahari dengan bulan maka bayangan bumi akan jatuh antara Matahari dengan bulan maka bayangan bumi akan jatuh p

padada a bubulalan n kekerarana na cacahahaya ya MaMatahtahari ari teltelah ah didihahalalang ng ololeheh bumi.Namun begitu, gerhana bulan berlaku secara bumi.Namun begitu, gerhana bulan berlaku secara beransur-ansur Iaitu daripada gerhana bulan 2/3 menjadi gerhana bulan ansur Iaitu daripada gerhana bulan 2/3 menjadi gerhana bulan 1/3,gerhana bulan penuh Dan kejadian gerhana bulan ini akan 1/3,gerhana bulan penuh Dan kejadian gerhana bulan ini akan berulang-ulang. Gerhana matahari pula berlaku Apabila bulan berulang-ulang. Gerhana matahari pula berlaku Apabila bulan berada di antara matahari dengan bumi maka bayangan bulan berada di antara matahari dengan bumi maka bayangan bulan

aka

akan n jatjatuh uh PadPada a perpermukmukaan aan bumbumi. i. CahCahaya aya matmatahaahari ri yanyangg ter

terlinlindundung g oleoleh h bulbulan an menmenyebyebabkabkan an BayBayangangan an bulbulan an akaakann jatuh pada permukaan bumi.

jatuh pada permukaan bumi.

SOALAN 4 : SOALAN 4 :

(13)

a) Nyatakan lima sebab bumi hanya

a) Nyatakan lima sebab bumi hanya mendapat sebahagian kecil sahajamendapat sebahagian kecil sahaja daripada

daripada keseluruhan keseluruhan tenaga tenaga matahari. matahari. [5 [5 markah]markah] b) Mengapakah sesetengah kawasan mengalami musim panas dan

b) Mengapakah sesetengah kawasan mengalami musim panas dan sejuk sejuk tetapi

tetapi tidak tidak berlaku berlaku di di sesetengah sesetengah kawasan kawasan yang yang lain? lain? [10 [10 markah]markah] c) Terangkan bagaimana

c) Terangkan bagaimana pengaruh matahari menentukan kegiatan pertanianpengaruh matahari menentukan kegiatan pertanian di

di kawasan kawasan tropika tropika lembap. lembap. [10 [10 markah]markah] Jawapan:

Jawapan: a)

a) LiLima ma sesebabab b bubumi mi hahanynya a memendndapapat at sesebabahahagigian an kekecicil l sasahahaja ja dadariripapadada keseluruhan

keseluruhan tenaga tenaga matahari matahari ialah:ialah: II.. BBuummi bi beerrbbeennttuuk sk sfeferraa

II

II.. BuBumi mi beberprpututar ar papada da papaksksininyaya III

III.. BuBumi mi bebereredadar mr menengegelilililingngi mi matatahahariari IV

IV.. KeKedudududukakan bn bululan an dadan mn matatahahararii V.

V. JaJararak dk di ai antntara ara bubumi mi dedengngan an mamatatahahariri b)

b) Sesetengah kawasan mengalami musim panas dan sejuk tetapi tidak di sesetengahSesetengah kawasan mengalami musim panas dan sejuk tetapi tidak di sesetengah kawasan yang lain kerana perbezaan jumlah tenaga suria yang di terima oleh sesuatu kawasan yang lain kerana perbezaan jumlah tenaga suria yang di terima oleh sesuatu permukaan. Terdapat factor yang mempengaruhi kadar penerimaan tenaga suria yang permukaan. Terdapat factor yang mempengaruhi kadar penerimaan tenaga suria yang berbeza-beza Oleh permukaan bumi.

berbeza-beza Oleh permukaan bumi. Tem

Tempoh poh mamasa sa antantara ara siasiang ng dan dan malmalam am di di kakawaswasan an yanyang g berberlailainan nan IklIklim.im.

Dik

Dikawaawasan san khakhatultulististiwa iwa bezbeza a antantara ara masmasa a siasiang ng dan dan malmalamnamnya ya tidtidak ak ketketaraara IniIni menyebabkan ia sentiasa menerima tenaga suria yang konstan dan sentiasa Tinggi menyebabkan ia sentiasa menerima tenaga suria yang konstan dan sentiasa Tinggi sepanjang tahun.Hal ini amat berbeza dengan kawasan kutub. Pada ketika Tertentu sepanjang tahun.Hal ini amat berbeza dengan kawasan kutub. Pada ketika Tertentu tem

tempoh poh siasiang ng dan dan malmalamnamnya ya adaadalah lah 24 24 jamjam.Be.Begitgitu u jugjuga a dendengan gan kawkawasaasan n yanyangg Mengalami empat musim seperti iklim sederhana,siang lebih panjang pada musim Mengalami empat musim seperti iklim sederhana,siang lebih panjang pada musim panas dan Menjadi singkat pada waktu sejuk.Hal ini menyebabkan jumlah tenaga panas dan Menjadi singkat pada waktu sejuk.Hal ini menyebabkan jumlah tenaga suria yang Di terima antara masa siang dan malam,antara musim panas dan sejuk suria yang Di terima antara masa siang dan malam,antara musim panas dan sejuk adalah berbeza.

adalah berbeza. Fakt

Faktor or kompkomposisiosisi, , keteketebalan dan balan dan kelukelutsinatsinaran ran lapislapisan an atmoatmosfersfera a di di sesusesuatuatu

Tempat.

Lapisan ini boleh menyekat antara 10% hingga 75% sinar suria dari terus ke bumi. Lapisan ini boleh menyekat antara 10% hingga 75% sinar suria dari terus ke bumi. Hal ini bergantung kepada komposisi,ketebalan dan kelutsinarannya.Sebagai contoh Hal ini bergantung kepada komposisi,ketebalan dan kelutsinarannya.Sebagai contoh Kawasan gurun panas yang memiliki lapisan atmosfera yang nipis hanya mampu Kawasan gurun panas yang memiliki lapisan atmosfera yang nipis hanya mampu me

menynyekekatat, , memenynyeraerap. p. MeMenynyeraerak k dadan n mememamantntul ul sisinanar r susuriria a dedengngan an kakadadar r yayangng minimum. Kesannya Kawasan gurun panas menerima tenaga suria dengan kadar yang minimum. Kesannya Kawasan gurun panas menerima tenaga suria dengan kadar yang tinggi pada waktu malam Manakala pada waktu siang suhu gurun akan turun dengan tinggi pada waktu malam Manakala pada waktu siang suhu gurun akan turun dengan mendadak kerana lapisan

mendadak kerana lapisan Atmosfera yang Atmosfera yang nipis tidak nipis tidak mampu menghalang mampu menghalang bahanganbahangan bumi daripada terus lesap ke Angkasa.

bumi daripada terus lesap ke Angkasa. Faktor pancaran sinar suria.

Faktor pancaran sinar suria.

K

K awasan yang menerima sinar suria secara sudutawasan yang menerima sinar suria secara sudut Tepat (90 darjah) ia akan menerimaTepat (90 darjah) ia akan menerima tenaga haba yang tinggi kerana sudut tepat akan Menyebabkan pancaran tertumpu tenaga haba yang tinggi kerana sudut tepat akan Menyebabkan pancaran tertumpu be

berbarbandinding ng dendengan gan susudut dut serserong ong yanyang g memmempunpunyai yai PanPancaracaran n tertersebsebar ar dan dan tentenagaaga matahari juga turut tersebar.Sudut serong menyebabkan tenaga Suria mengambil masa matahari juga turut tersebar.Sudut serong menyebabkan tenaga Suria mengambil masa yang lama untuk s

(14)

menyebabkan

menyebabkan tenaga tenaga suria suria tersebut tersebut lebih lebih banyak banyak hilang hilang menerusi menerusi serakan, serakan, Balikan,Balikan, serapan dan pantulan atmosfera.

serapan dan pantulan atmosfera. Faktor perihelion dan aphelion.

Faktor perihelion dan aphelion.

Ketika bumi beredar m

Ketika bumi beredar mengeliling matahari engeliling matahari Dalam orbit bujuDalam orbit bujurnya maka terdapat jarak rnya maka terdapat jarak yang berb

yang berbeza pada lokaseza pada lokasi yang berbeza i yang berbeza Antara bumAntara bumi dengan matahi dengan matahari.Paari.Pada jarak da jarak yang lebih dekat,ia dikenali sebagai

yang lebih dekat,ia dikenali sebagai perihelionperihelion Maka bumi akan menerima banyak Maka bumi akan menerima banyak tenaga suria manakala pada jarak yang jauh dikenali Sebagai

tenaga suria manakala pada jarak yang jauh dikenali Sebagai afelionafelion pada jarak ini pada jarak ini bumi akan menerima jumlah tenaga suria yang sedikit.

bumi akan menerima jumlah tenaga suria yang sedikit. Faktor ciri litupan permukaan bumi yang berbeza.

Faktor ciri litupan permukaan bumi yang berbeza.

Kadar resapan dan

Kadar resapan dan Pembalikan bahangan matahari yPembalikan bahangan matahari yang dialami oleh litupan ang dialami oleh litupan tersebuttersebut adalah berbeza-beza Ciri-ciri muka bumi ditentukan oleh tekstur,warna dan struktur adalah berbeza-beza Ciri-ciri muka bumi ditentukan oleh tekstur,warna dan struktur permu

permukaan, kaan, kompkomposisi Mineral,ketosisi Mineral,ketebalan dan ebalan dan jenis litupan jenis litupan dan dan juga aspek.Warnjuga aspek.Warnaa pe

permurmukaakaan n yanyang g gelgelap ap sepseperterti i HutHutan, an, batbatuan uan leblebih ih banbanyak yak menmenyeryerap ap sinsinar ar sursuriaia berbanding dengan permukaan yang cerah Seperti salji. Muka bumi yang bertekstur berbanding dengan permukaan yang cerah Seperti salji. Muka bumi yang bertekstur kasar dan kasap lebih banyak menyerap haba Berbanding dengan permukaan bumi kasar dan kasap lebih banyak menyerap haba Berbanding dengan permukaan bumi yan

yang g licilicin n dan rata. Permdan rata. Permukaukaan yang menghan yang menghadaadap p matmatahaahari ri pupula akan la akan menmenerierimama tenaga suria yang banyak

tenaga suria yang banyak berbanding dengan pberbanding dengan permukaan bumi yang ermukaan bumi yang Terlindung atauTerlindung atau membelakanginya.

membelakanginya.

b)

b) Matahari berpengaruh menentukan kegiatan pertanian dikawasan tropika lembapMatahari berpengaruh menentukan kegiatan pertanian dikawasan tropika lembap kerana

kerana ia amia amat penat penting ting untuk untuk kegiakegiatan ptan pertaniertanian. Mean. Membolmbolehkan ehkan aktivaktiviti piti pertaniaertaniann dijala

dijalankan nkan sepanjsepanjang ang tahuntahun. . Hal Hal ini ini kerana kerana tanamtanaman an mendmendapat apat bekalbekalan an tenagatenaga mataha

matahari yang curi yang cukup unkup untuk mentuk menjalankjalankan an proseproses fotoss fotosintesiintesis berlaks berlaku sepenu sepenuhnyuhnya.a. Tanam

Tanaman yang an yang ditanditanam misam misalnya palnya padi saadi sawah mewah mendapndapat at bekalbekalan tenaan tenaga mataga mataharihari yang cu

yang cukup ukup untuk ntuk melakumelakukan prokan proses fotses fotosinosintesis btesis bagi meagi membolmbolehkan ia ehkan ia membumembuatat mak

makanaanan,tn,tumbumbuh,uh,memmembesbesar,ar,berberbuabuah h dan dan matmatang ang teptepat at padpada a masmasanyanya. a. SelSelain ain ituitu pros

proses es fotosfotosintesiintesis s yang yang cukucukup,menp,menjamin jamin pokopokok-pokk-pokok ok dengdengan an subusubur r dan dan prosesproses tumbesaran

tumbesaran yang yang tidak tidak terencat. terencat. Hasil-hasil Hasil-hasil pertanian pertanian seperti seperti padi padi sawah sawah juga juga dapatdapat dituai dan dikeringkan pada Musim panas ketika sinaran matahari yang terik.Sinaran dituai dan dikeringkan pada Musim panas ketika sinaran matahari yang terik.Sinaran mat

matahaahari ri teptepat at dendengan gan masmasa a PenPenuaiuaiannannya. ya. Hal Hal ini ini memmemperpercepacepatkatkan n kerkerja-kja-kerjaerja pengutipan hasil tanpa gangguan. Proses sejat peluhan(evapotranspiration) berlaku pengutipan hasil tanpa gangguan. Proses sejat peluhan(evapotranspiration) berlaku

dengan

dengan sempurna sempurna kerana kerana Mendapat Mendapat bekalan bekalan tenaga tenaga matahari matahari yang yang cukup.Tanamancukup.Tanaman ti

tidadak k memengngalalamami i mamasasalalah h LeLebibihahan n atatau au kekekukurarangngan an aiair. r. TeTenanaga ga mamatatahahariri membolehkan

membolehkan tumbuhan tumbuhan dan dan tanaman tanaman Membebaskan Membebaskan wap-wap wap-wap air air menerusi menerusi prosesproses transpirasi.Wap-wap air tersebut dibebaskanMelalui liang stomata daun.

transpirasi.Wap-wap air tersebut dibebaskanMelalui liang stomata daun. Proses penanam

Proses penanaman an semulsemula a boleh dijalankaboleh dijalankan n selepaselepas s penuapenuaian ian seperseperti ti pembapembakarankaran Je

Jerarami mi papadidi,d,dan an sisisa sa tetebu bu kekerarana na cucuacaca a papananas s dadari ri mamatatahahari ri mememumudadahkhkanan p

pemembabakakararanSnSisisa a tertersesebubut t ununtutuk k memembmbololehehkakan n mumusisim m pepenanananamaman n yayang ng babaruru dimulakan.

dimulakan. Sel

Selain ain ituitu,be,bekalkalan an tentenaga aga matmatahaahari ri yanyang g cukcukup up menmenyebyebabkabkan an petpetani ani tidtidak ak PerPerlulu mem

membinbina a “ru“rumah mah kackaca”ua”untuntuk k memmemeranerangkagkap p tentenaga aga bagbagi i memmembolbolehkehkan an tantanamaamann Sepert

Seperti i sayursayuran an hidup dan hidup dan membmembesar.Hesar.Hal al ini ini dapat menjimatkdapat menjimatkan an kos pengeluarkos pengeluaranan Pertanian.

Pertanian.

TEMA 1

(15)

BAB 3: TENAGA DAN

BAB 3: TENAGA DAN PERANANNYA KEPADA SISTEM BUMI PERANANNYA KEPADA SISTEM BUMI

SOALAN 1 : SOALAN 1 :

a) Nyatakan enam pengaruh tenaga suria terhadap kehidupan manusia di bumi. a) Nyatakan enam pengaruh tenaga suria terhadap kehidupan manusia di bumi.

[6 markah] [6 markah] b) Mengapakah pada masa kini sistem bumi

b) Mengapakah pada masa kini sistem bumi didapati menerima tenaga suriadidapati menerima tenaga suria yang

yang berlebihan? berlebihan? [9 [9 markah]markah] c) Huraikan lima kesan negatif terhadap sistem dan hidupan di

c) Huraikan lima kesan negatif terhadap sistem dan hidupan di bumi apabilabumi apabila ia

ia terpaksa terpaksa menerima menerima tenaga tenaga suria suria berlebihan. berlebihan. [10 [10 markah]markah] Jawapan:

Jawapan: a)

a) EnamEnam pengaruh tenaga suria pengaruh tenaga suria terhadapterhadap kehidupan manusiakehidupan manusia di bumi ialah:di bumi ialah:

I.

PenternakanPenternakan – membolehkan kegiatan pindah ternak (transhumance) pada – membolehkan kegiatan pindah ternak (transhumance) pada Musim panas ternakan dibiarkan meragut bebas sementara pada musim sejuk Musim panas ternakan dibiarkan meragut bebas sementara pada musim sejuk Lembu dikurung dalam kandang.

Lembu dikurung dalam kandang.

II.

PertanianPertanian – tenaga suria akan mempengaruhi bilangan hari-hari untuk bertani.– tenaga suria akan mempengaruhi bilangan hari-hari untuk bertani. Biasanya tanaman padi perlu musim panas untuk padi masak dan menuai.

Biasanya tanaman padi perlu musim panas untuk padi masak dan menuai. Kegiatan penanaman sayuran dapat dijalankan sepanjang tahun.

Kegiatan penanaman sayuran dapat dijalankan sepanjang tahun.

III.

PelanconganPelancongan – musim panas dan musim sejuk. – musim panas dan musim sejuk.

IV.

PembalakanPembalakan – musim salji dikawasan sederhana. – musim salji dikawasan sederhana.

V.

PerlombonganPerlombongan – kawasan khatulistiwa berbeza dengan kutub kerana kegiatan dapat – kawasan khatulistiwa berbeza dengan kutub kerana kegiatan dapat Dijalankan sepanjang tahun.

Dijalankan sepanjang tahun. VI.

VI. Aktiviti sosial – Aktiviti sosial – pakaian dan tempat tinggal. pakaian dan tempat tinggal. b)

b) PadPada a masmasa a kinkini i sissistem tem bumbumi i diddidapaapati ti menmenerierimama tenagtenaga a suria yang suria yang berlebberlebihanihan

kerana: kerana: Sin

Sinaraaran n matmatahaahari ri dapdapat at menmenembembusi usi ruaruang ng atmatmosfosfera era dendengan gan leblebih ih banbanyak yak kerkeranaana berlak

berlaku u PenipPenipisan lapisan isan lapisan ozon menyebabozon menyebabkan kan bahanbahang g matahamatahari ri sampasampai i lebih banyak lebih banyak ke

ke bumbumi. i. BahBahang ang bumbumi i tidtidak ak dapdapat at dikdikelueluarkarkan an ke ke angangkaskasa a kerkerana ana pelpelbagbagai ai gasgas pencemar di atmosfera Menyekat bahang bumi dibebaskan.Ini menyebabkan berlaku pencemar di atmosfera Menyekat bahang bumi dibebaskan.Ini menyebabkan berlaku

lebihan bahangan di ruang Atmosfera bumi. lebihan bahangan di ruang Atmosfera bumi. c)

(16)

I.

PePeniningngkakatatan n susuhu hu glglobobalal – – mmeennccaiairrkkan an aaiis s kkuuttuub b ddaann men

menengenggelgelamkamkan an kawkawasaasan n renrendah dah serserta ta menmeningingkatkatkan kan kadkadar ar hakisan ombak.

hakisan ombak.

II.

Peningkatan kemasukan pancaran Peningkatan kemasukan pancaran ultraunguultraungu – memberi kesan – memberi kesan kepada kulit iaitu Kulit menjadi gelap dan pendedahan yang lama kepada kulit iaitu Kulit menjadi gelap dan pendedahan yang lama akan menyebabkan barah kulit.

akan menyebabkan barah kulit.

III.

KekKekuraurangangan n sumsumber ber makmakanaanan n akiakibat bat perperubaubahan han susuhuhu – – mengurangkan

mengurangkan

Pembentukan plankton seterusnya mengurangkan jumlah ikan dan hasil Pembentukan plankton seterusnya mengurangkan jumlah ikan dan hasil laut.laut.

IV.

MeMengnghahadkdkan an akaktitiviviti ti luar luar rurumamahh – – ppememananasasan an akakanan menjadikan keadaan rimas, Panas dan tidak selesa.

menjadikan keadaan rimas, Panas dan tidak selesa. V.

V. KeKehilhilangangan an air air dardaripaipada da sissistetem m badbadanan berberlaklaku u dendengan gan leblebih ih cepcepat at atauatau berlebihan.

berlebihan. VI

VI. . Peningkatan Peningkatan pancaran pancaran ultraunguultraungu – melemahkan sistem pelalian manusia dan– melemahkan sistem pelalian manusia dan mempengaruhi

mempengaruhi Genetic Genetic sehingga sehingga menyebabkan menyebabkan kecacatan.kecacatan.

SOALAN 2 : SOALAN 2 : a)

a) Jelaskan Jelaskan perbezaan perbezaan tenaga tenaga endogenik endogenik dan dan eksogenik. eksogenik. [6 [6 markah]markah] b) Tunjukkan empat

b) Tunjukkan empat kepentingan tenaga eksigenik terhadap sistem-sistemkepentingan tenaga eksigenik terhadap sistem-sistem bumi.

bumi. [9 [9 markah]markah]

c) Jelaskan pengaruh permukaan bumi

c) Jelaskan pengaruh permukaan bumi terhadap nilai albedo tenaga suria.terhadap nilai albedo tenaga suria. [10 markah] [10 markah] Jawapan :

Jawapan : a)

a) Perbezaan tenaga endogenik Perbezaan tenaga endogenik dandan tenaga eksogenik :tenaga eksogenik :



Tenaga eksogenik ialah tenaga dalaman yang berpuncaTenaga eksogenik ialah tenaga dalaman yang berpunca dari dalam bumi seperti Tenaga gravity radiogenik dan tenaga dari dalam bumi seperti Tenaga gravity radiogenik dan tenaga haba yang amat penting untuk proses Tektonik kerak bumi haba yang amat penting untuk proses Tektonik kerak bumi sep

seperterti i gemgempa pa bumbumi,gi,gunuunung ng berberapiapi, , liplipatanatan,ge,gelinclincirairan n dandan Sebag

Sebagainyaainya.Tenag.Tenaga a endogendogenik enik termastermasuklah uklah tenagtenaga a seismseismik ik (gempa bumi), Tenaga vulkanik (gunung berapi) dan tenaga (gempa bumi), Tenaga vulkanik (gunung berapi) dan tenaga atomic daripada galian plutonium, Uranium dan lain-lain. atomic daripada galian plutonium, Uranium dan lain-lain.



Tenaga Tenaga eksogeksogenik ialah enik ialah tenagtenaga a yang berpuncyang berpunca a dari luar dari luar b

(17)

hidupan di bumi dengan menukarkam kepada Bentuk tenaga hidupan di bumi dengan menukarkam kepada Bentuk tenaga lain seperti kima, kinetik dan potensi.

lain seperti kima, kinetik dan potensi. b)

b) EmpatEmpat kepentingan tenaga eksogenik kepentingan tenaga eksogenik terhadap sistem bumi ialah:terhadap sistem bumi ialah:



SISTEM SISTEM ATMOATMOSFERASFERA – – tentenaga aga sursuria ia dipdiperlerlukaukann unt

untuk uk memmemanaanaskaskan n perpermukmukaan aan Air Air bagbagi i memmembolbolehkehkan an air air tersejat menjadi wap air. Semakin tinggi wap air naik ke udara tersejat menjadi wap air. Semakin tinggi wap air naik ke udara proses kondensasi berlaku dan akhirnya turun sebagai hujan proses kondensasi berlaku dan akhirnya turun sebagai hujan ..



SISISTSTEM EM GEGEOMOMORORFOFOLOLOGI GI – – DalDalam am lulluluhauhawawa fizikal tenaga suria diperlukan Untuk meningkatkan suhu dan fizikal tenaga suria diperlukan Untuk meningkatkan suhu dan men

menuruurunkankan n suhsuhu u memmemgikgikut ut perperububahaahan n siasiang ng dan dan MalMalamam sehingga menyebabkan batuan pecah.

sehingga menyebabkan batuan pecah.



SISTEM HIDROLOGISISTEM HIDROLOGI – Untuk memulakan proses- – Untuk memulakan proses- pr

proseoses s daldalam am kitkitaraaran n hirhiroloologi gi sepseperterti i sejsejat at pelpeluhauhan n tentenagaaga mat

matahaahari ri dipdiperlerlukaukan n mismisalnalnya ya sejsejumumlah lah 600 600 kalkalori ori TenTenagaaga baba bagi setiap 1 gm air pada suhu 0 darjah.

baba bagi setiap 1 gm air pada suhu 0 darjah.



SISTEM SISTEM EKOLEKOLOGIOGI – – TenTenaga aga sursuria ia penpentinting g untuntuk uk tumbesaran tumbuhan karana proses Fotosintesis memerlukan tumbesaran tumbuhan karana proses Fotosintesis memerlukan be

bekalkalan an tentenaga aga sursuria ia yanyang g cukcukup up kepkepada ada tumtumbuhbuhan an yanyangg Bertindak sebagai pengeluar.

Bertindak sebagai pengeluar.

d)

PengPengaruh permukaaaruh permukaan n bumi bumi terhterhadap nilai adap nilai albealbedodo tenagatenaga suria ialah:

suria ialah:



bumibumi Warna permukaanWarna permukaan yanyang g gelgelap ap sepseperterti i huthutan,an, batuan, permukaan bertar lebih banyak menyerap tenaga suria batuan, permukaan bertar lebih banyak menyerap tenaga suria be

berbarbandinding ng perpermukmukaan aan yanyang g cercerah ah sepseperterti i salsalji ji yanyang g leblebihih ba

banyanyak k memmembalbalikkikkan an tentenaga aga sursuria. ia. Ini Ini menmenyebyebabkabkan an nilnilaiai albed

albedo atau o atau pembapembalikan likan tenaga tenaga suria suria oleh oleh permupermukaan kaan bumibumi adalah berbeza-beza.

adalah berbeza-beza.



PePermurmukaakaan n bumbumii yayang ng bebertrtekekststur ur kakasasar r sesepepertrtii permukaan bertar dan dinding konkrit Adalah lebih banyak permukaan bertar dan dinding konkrit Adalah lebih banyak

menyerap haba berbanding permukaan yang rata dan licin. menyerap haba berbanding permukaan yang rata dan licin.

(18)



Struktur bumiStruktur bumi yang mendatar lebih banyak menerinayang mendatar lebih banyak menerina haba berbanding dengan struktur Permukaan yang tegak.

haba berbanding dengan struktur Permukaan yang tegak.



Daratan dan airDaratan dan air..Daratan lebih cepat panas dan cepatDaratan lebih cepat panas dan cepat sejuk berbanding air.

sejuk berbanding air. SOALAN 3 :

SOALAN 3 :

a) Nyatakan lima kesan lebihan bahangan matahari yang diterima oleh bumi a) Nyatakan lima kesan lebihan bahangan matahari yang diterima oleh bumi

akibat

akibat pwnipisan pwnipisan lapisan lapisan ozon. ozon. [5 [5 markah]markah] b) Mengapakah terdapat perbezaan kadar penyerapan haba pada permukaan b) Mengapakah terdapat perbezaan kadar penyerapan haba pada permukaan

bumi?

bumi? [10 [10 markah]markah]

c) Jelaskan lima kesan terhadap sistem geomorfologi apabila bumi dikatakan c) Jelaskan lima kesan terhadap sistem geomorfologi apabila bumi dikatakan

menerima

menerima lebihan lebihan tenaga tenaga eksogenik. eksogenik. [10 [10 markah]markah] Jawapan:

Jawapan:

a)

a) lilimama kesakesan n lebihlebihan an bahabahagian gian matamataharihari yanyang g ditditererima ima oleoleh h bumbumi i akiakibatbat penipisan lapisan ozon.

penipisan lapisan ozon.



KKeessaan n kkeeppaadda a kkuulliit t – – mmeennjjaaddi i ggeellaap p ddaann terbakar.Pendedahan yang begitu lama Boleh menyebabkan terbakar.Pendedahan yang begitu lama Boleh menyebabkan barah kulit yang

barah kulit yang berpuberpunca daripada menerima nca daripada menerima sinar UV(ultrsinar UV(ultraa violet) yang berlebihan. Sel-sel kulit akan mati.

violet) yang berlebihan. Sel-sel kulit akan mati.



KeKesasan n kekepapada da mamatata – me– merorosasakkkkan an pepengnglilihahatatann man

manusiusia a (pe(penyanyakitkit) ) katkatarak arak matmata) a) RetRetina ina matmata a akaakan n rosrosak ak apabila dipaksa menerima lebihan pancaran matahari.

apabila dipaksa menerima lebihan pancaran matahari.



MeleMelemamahkhkan an sisiststem em pepelalalilian an mamanunusisiaa – – jjuuggaa berpunca daripada penerimaan

berpunca daripada penerimaan Sinar UV yang berlebihan.

Sinar UV yang berlebihan.



KehilangaKehilangan n air air badan badan secasecara ra berlberlebihaebihann – – babadadann ce

cepapat t beberprpeleluh uh akakibibat at pepeniningngkakatatan n MeMetatabobolilismsme e yayangng berp

berpunca unca daripadaripada da cuaca cuaca panaspanas.kehi.kehilangan langan tenagatenaga/keles/kelesuanuan Yang kelak memudaratkan kesihatan manusia.