Tata Tembung (Morfologi Bahasa
Jawa)
Pangertosan Tata Tembung
•
tata : tumata = tatanan ingkang manut kaidah
gawe tatanan ingkang manut kaidah
•
tembung : unen-unen ingkang namung 1
tembung, nggadhahi 1 teges (cacahe 1)
•
tata tembung
ilmu ingkang nyinaoni kados
pundi caranipun damel
tembung ingkang enggal
Unsur langsung pandhapuking tembung
wonten ing basa Jawi
• Tembung wod (namung sakedhik)
• tembung lingga (kawuwuhan, kacambor, karangkep)
• Tembung lingga andhahan tembung ingkang
kawuwuhan ananging wujudipun taksih kados tembung lingga
Unsur langsung wonten ing Ilmu saking
Barat
• Morfem :
1. Morfem bebas 2. morfem ikat
• Morfem bebas terbentuk dari : - monomorfem, tuladha: meja - polimorfem, tuladha :
(1) mejaku (2 morfem) meja + -ku
(M.bebas) (M.ikat)
(2) lumpuk nglumpukake (langkung saking 2 morfem)
ng- + lumpuk + -ake
Tembung wod
• Tuladha tembung wod :
1 suku kata : dom, dus, suk, byur 2 suku kata : meja, kursi, buku
3 suku kata : lelembut (minoritas)
• Lumrahe tembung wod supados langkung wiyar dipuntambahi ater-ater a-, ê, utawa dirangkep ,
tuladha:
a- + dus adus e- + dus edus
dirangkep suk suksuk susuk