ISBN : 978-602-97094-4-5
PROGRAM BOOK
Seminar Nasional
RiTekTra 2013
Riset & Teknologi Terapan
26-27 September 2013
Kampus Universitas Indonesia Atma Jaya
Jl. Jenderal Sudirman 51, Jakarta
Sinergi Ilmu dalam Inovasi Teknologi
Untuk Peningkatan Kualitas Hidup
Masyarakat
Sponsor
!
"
#
(
#
!
"
#
$%% & '() *
&
*
+
+
'$,
*
%
#
-
).
$/
# * *
%
#
&
,
#*
+
0
%
).
$
#
* &
"
%
% & 1
%*
2 3
*
. * %
$*
4 " "
#
* &
#
#
" %
"
*
0
* &
*
).
$
%
+
!
1
%*
%
2 3
*
* 5&
* #
" %
#
* &
#
, 2 3
*
*
5&
!
*
& " 0
%
).
$ * &
%
*
6
# )
) $%
"
$ $#
(
#
*
+
70 8
% &
% #
% *
"
+
*
&
#
# *
+
+
"
3
*
%
"
& #
*
%
+
#
*
% *
& #
"
*0 5
#
%
%
*
% !
* #
#
3
*
%
0
* # *
%
+
+
+ +
+
% 0
*
*
"
+ #
#
*
%
, " *
* %
* %, +
#
* &0
*
+
* *
*
#
&
%
* %
* % *
" * + %
%
%
#
" 0 $ *
*
"
&
#
#
9 #*
*
3
*
%
%
*
& * & %
# "
& +
&
:
#
*
# * +
#*
%
%
+
*
* : + +
3
*
%
0 2 *
* # % #
+
*
*
#
% &
*
* " #
#
%
#
* &
9
# %
%
+ !
%
& %
& "
" * 0 .
*
&
#
!
!
*
*
%
%
# *
+
*
#
#
% *
#
*
#
#
*
,
*
# &
#
* &
*
).
$ * % &
# #
# #
"
+
%
+ +
#
%
;
+
% *
0
#
# #
*
+ *
#
*
9
#
% %
%
+ +
#
%
#
0 $*
*
9 #
*
&
#
% & #
* "
* % &
" # # ,
#
1
%*
%
2 3
*
* 5&
,
9 3 *
1
%*
2
$*
4 " ,
# &
#
0
9
&
9 #
*
&
#
#
$'
,
(
%
&'
,
#
-
(" ).+ )
$
/
'
("
0$
.$ 1'
"
+
&
+
&
%
+ +
#
%
% %
).
$
%
0
.
9 #
+
"
*
& *
%
"
#
#
#
*
&
: *
*
#
%
#
" %
9
0
%
* +
%
*
*
!
# 2
$*
4 " ,
#
+ ! # #
+
* "
* &
'
"
* 0
& 2
)
8 %
4 %0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
. *
* 000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
5 :*
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
. #
*
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
3
. "
*
#
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
3
$9
0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
3
4
< %
% %000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
3
(
'
(
'
$
...
1
1
...
119
$
...
5
1
...
123
$
...
9
1
...
128
$
...
13
1
...
132
$
...
17
1
...
136
$
...
24
1
...
142
...
25
1
...
146
...
29
=
...
149
...
33
=
...
153
...
39
=
...
161
...
43
=
...
164
...
47
=
...
168
...
203
=
...
172
>
...
20
8
...
175
>
...
54
8
...
179
>
...
58
8
...
183
>
...
62
8
...
187
>
...
66
8
...
191
5
...
70
8
...
195
5
...
74
8
...
199
5
...
78
5
...
83
5
...
84
5
...
88
)
...
93
)
...
97
)
...
101
)
...
108
)
...
109
)
...
113
0 8 %
*
! ! (0 .
0
3
0
?9* 3
,
@, (0 0
$
(
#
'
$
(
:0 8
*
*
> *&
?% 3 , (
%
8
&
, 0 0, (0 90
5 0;"
0 @ 8
, 0 0, (0
<
*
0 0,(0> 0
:0 @
%
A 3
"
* , (0 9
:0 ;
"
! *
A
9 @
& , (
:0 (
$
% .
* 3
3
, (
5 0
* 5 <
$ *
$ &, (
5 0 ;
)%
+ *& 8 * 8 *
, 0
5 0 8
" . *
&
!
:
+ , (
0
"
*
, (0 90
0 A
. *
* , (
0 8 *
$ *
8 * &
, (
0 1
@
&
+ , ($ 90
0 8 %
*
! ! , (0.
0
0 0
& 2
, ( 90
8 !
=
<
, 0 0, (0)
0
(
%%
9&*
,
, ((0
0 ( %
( %"
, (0 0
5 0 )
" @
< * , (
0 ;
@ ! " * , (0 90
5 0 $ "
*
99" .
<
,
0, (0 9, 5 >0
.
% ? * 3
,
0, ( 0
'
* ,
0,(0 90
0 $ *&
1 * , (0 9
5 0 $ *
% % & , (0
1 %
#* ,
0, (
5 0 .
%
* , (0
0 &
=& B % , (0 9
0
( %"
* , (0.
0
1
"
## ,
0,(
5!
*
3
$
$'
,
(
+ 1 ( '&
(
4$%
&$
%
&'
5$#
)
-6$
+
#
$2 6$
1
$ ).+ )
$
/
'
0 # $
*
,7
22
-
#
3
1
"
!"
#
!$%&
0
0
*
' * %*0
0
0
> ::
' * %*0
0
0
+
$9
' * %*0
0
0
+ *
. *
*
*
*
- 0
8 %
*
! ! , (.
0/
+ *
5
1
%*
2
$*
4 " -
:0 8
*
* /
' * %*0
0
0
$
1' 8 9
$'
,
(
+ 1 ( '&
0
= 3
5
2 3
*
* 5&
'
"
*
' * %*0
$
1' 8 9
0 . * <
.
0
> * " (
: >
9 *
(
!
' * %*0
$
1' 8 9
/
'
% 8
, )C*
% $::
= 3
* %
% *
"
"
#
' * %*0
0
0
1 *
#
# %
#
% %0
' * %*0
0
0
?($
' * %*0
0
0
% %
$
%
!'(
#
!$%&
3
-
(
$
$
: 0"
3
:
;
0
#
:
&
<$ (
<
+
'
)
0"
6'
# 4 $ .
$ $
"'
+
(
% ;
*
9
(
#
2 3
*
$*
4 "
'
"
*
0"
<
%
0
=
(
!
"
(
+
>
#"
0D'E
2 3
*"
0"
<
%
$
0
=
2 %
; " * @
&
5 ;
*
0 D'E
2 3
*"
0"
;
3 $ #
+
#
*
:
5
5 %
2 3
*
*
4
*
0"
)
-9
*
) * #
9
%
-)
/
*
%
*
4
*
1
%*
%
*
2 3
*
%
%*
$
-2
2;$/
0"
> % "
*
. # *
$%
!
5
(
% =
%
2 3
*
. * %
-
(
$
$
: 0" .
3
:
;
0
#
:
&
<$ (
<
+
'
)
0" .
+ 2
'
2 '
*
.%
:
?+ *
= < *
5 *
(
$
%
$ > A)5
* %
1
25 5 (
<
5 # *
* :
*
%
)
2 3
*
"
,
8 %
0" .
!
(
0$
-$
%
+
>
+
*
* + &
&
*
2$4
4
*
0" .
6'
&
-# 4 $ .
$ $
. .
9
2%
$% *
* %
5
*
2 3
*
$*
4 "
'
"
*
0" .;
&'
#
3
'
6'
&
-.
.
< #
'
$
%
*
. !
#
.* 3 *
(
* % 5
2 3
*
$*
4 "
'
"
*
0" .
6
&
3
'
5
0
=
$
%
. !
&
'
( *
'
(
)
*++ "
* ,
1
%*
,2 3
*
*
0" .
)%
4$
-$
%
& *
%
>
3
*
( *
+
.
3
%
2 3
*
. * %
C
-
(
$
$
: 0" 6
3
:
;
0
#
: 5
/
;
<$ (
<
+
'
)
0" 6
,22
2
$
&
:
,
, >
#
#
+ *
&
# .
!
(
2
4
(
2 3
*
8
,
(
0" 6
0
*
'
3 '
6
(
#
&
*
;
#
%
+
$
% &
#
A> * &
# 2 !
. !
+
$
# %
(
,
1
%*
%
2 3
*
*
5&
'
"
*
0" 6
) 4
(
!
0
2 !
. !
5 * %
$
)
"
+ &
. %
*
%
+ %
*
(
2 3
*
*
5&
'
"
*
0" 6;
+ '
,22
2
5
2
'
+ *
!
* $
>
#
;
+ & . *
. " ( + ,
5
% 4
+
.
#
% *
%
% "
(
0" 6
!
3
'
*
%
(
& %%
& #
1
1 *
(
A & 9%
>
"
, > ,
=
-
(
$
$
: 0" &
3
:
;
0
#
: 5
/
;
<$ (
<
+
'
)
0" &
!
6'
3 '
"
$ #
+ '
0
$'
(
*
D
"
#&"
+%
$ #& %*
3
*
(
*
5
*
+
>
$
* 5
*
$
;) 5
*
2 3
*
$*
! "
(
0" &
0
0 #
#
( *
% %
# &
5
#
. *
# %
(
!
% 2 *
(
)
>? 0
- *
)C
*
1 9*
. *
# %
(
!
%
$
*
= +
/
1
%*
,
2 3
*
.
5< # "
0" &
*
0 '
?#*
+ *
. #
-; &*
> >? /
( *
%
+
$
* (
0" &;
)
9
#
=
. +
5
#
$
2 *
*
% &
(
%
> +
> #*
*
.
* ,
$
* (
0" &
0
#
$
#
0
$ (
-;
+ & $ #
+ 2 *
:
*
5 %
2# "
*
( "
5
4
"
,
1. )
2 3
*
*
0" &
'
(
*
%
3
%
!
$
+
#
; #
D
*
"
C
-
(
$
$
: 0" ,
3
:
;
0
#
:
0 +
<$ (
<
+
'
)
0" ,
)
5
<
9
5
%
8"+
> #%
'
!
1
, =8B
2 3
*
*
0" ,
(
$ "'
(
"
#
?*
*
+
(
* %
$
2
1
%*
%
2 3
*
*
5&
'
"
*
0" ,
&
$#%
$
#* :
( *
*%
#
$ *
2 3
$*
4 " 4
*
*
. * %
0" ,;
.
3
*
+
$ (
5$?
+
1 ' $
$
"
(
$ $
$#%
( *
#
* : *
*
*
.
&
$
#
*
(
*
. % *
$ . %
2 3
*
*
5&
0" ,
. .
&
-*
% &
:
5 *
=
+
#
5
1 *
:
(
* * 5 *
3 *
C
+ + *
:
:
2 3
*
*
5&
0" ,
(
=
*
% (
*
5
&
% 5
$
%
.
9 5 <
2 3
*
*
5&
0" ,
!
##
(
-$ $
5$
'
) 1 '
7
@
$ 5
+
-
)#
*
# $'$
#
*
"
*
? *# *
2 3
*
*
-
(
$
$
: 0" !
3
:
;
0
#
:
<$ (
<
+
'
)
0" !
4 2
(
$
9
$ *
(
* # 5
% *
#
*
*
% 3
5
* %
2 3
*
. * %
$*
4 " 4
*
0" !
)
3
'
*
"
"
- ?;$ /
+
$% *
*
+ %
. # *
2 3
*
$*
4 " '
"
*
0" !
$
.
( "
;
%
$
;
+ &
(
#
)%
*
%
$
#
4
)%
* ,
% *
4
* ,
.
#
2 , 5 #
0" !;
& %
> -
*
9
% 3
$ *
5
* %
9
2 *
2 3
$*
4 " 4
*
. * %
*
0" !
! $
,
'
-(
* (
0$
5 *
*
(
$%
*
, " -'
&
.
- *
.
5 *
$
( &
<
2 3
*
D'E/
4
:
*
,
2 3
*
*
5&
'
"
*
0" !
$ 0
( $ $-
(
*
(
0$
5 *
? *%
(
$%
*
3
*
;
#
- *
.
5 * $
( &
<
*
2 3
*
D'E/
4
:
*
,
2 3
*
*
5&
, '
"
*
0" !
& %
@
< #
'
*$ #
$ $
%
*
3
5
* % > +
(
C"
-5 = (? /
$
%"B 2 * 5 *
5
% &
!
#
( + %
*
)%
* ,
1
%*
%
2 3
*
*
C
-
(
$
$
: 0" 4
3
:
;
0
#
:
6
<$ (
<
+
'
)
0" 4
5
#
+
0
"' $ $
(
#
; < # %" (
%
%
5
=
5
*
. =
)
*
9*
1
%*
F 5
,
2 3
*
( %*
*
#
,
0" 4
)-
.
$
+
( *
+
* ;
( %*
2 3
*
*
5&
0" 4
$
"
(
$ $ . 3
*
+
$
(
5$?
+
1 ' $
$#%
(
* %
$
2 *
* .
$
*
(
*
. % *
$
%
2 3
*
*
5&
0" 4;
)-
$
#
%
$
*
% *"
2 *
%
& $
*
1
%*
2 3
*
9
%
4
*
0" 4
$' !
9
$ *
( 9
* #
9*
%
$
" *
*
# * +% 1(>@
#
*
1
2 3
*
. * %
$*
4 "
0" 4
(
5$?
+
1 ' $ .
3
*
+
$
$
"
(
$ $
$% * 2 .
?
$
#
*
(
*
. % *
$ . %
)%
* ,
2 3
*
*
5&
, '
"
*
-
(
$
$
: 0" *
3
:
;
0
#
:
.
<$ (
<
+
'
)
0" *
0
$
6'
@
*
.
2 !
. !
.
+
*
"
@# ?:: =
*
.
.
#
@ " (
%
+ "
4
)%
*
2 3
*
. * %
@ "
(
%
+ "
0" *
) -
$ $
$%
*
*
. * # *
%
;
# ; % ; *
)%
* ,
1
%*
,
2 3
*
*
5&
, '
"
*
0" *
+ 1'
(
1(>@
(
* # '
*
*
$ *
2 3
$*
4 " 4
*
. * %
*
0" *;
+
$
. 3
*
(
5$?
+
1 ' $
$
"
(
$ $
$% * 2
.
* 3 *
$
#
*
(
*
. % *
$ . %
2 3
*
*
5&
0" *
! %
*
*
9
+
+
* ; *
$
*
+
;
#
( . 4
*
0" *
"
$ #
$
(
*
. 9 # *
@ +9
4 % & .
2 3
*
$*
. * %
4 "
0" *
+
#
#
(
%
* A
*
( *
A %
8
%
+
#
(
% &
9
$%
*
( *
*
, 1
%*
%
,
2 3
*
*
! "
#
$ %
&
'
$
(
)
# *
(
( ( $
+
,
& &
!
"
!#
$%%
"
!#
!" # "
$
- . $/0121/
! &
& # # 3 "( ( 4 ( # # & & " ! & ( ! ( " & & ' - & 4 '
&( 4 & & ' ( ! (! ( ( 5 5 ' ( # # & & "
4 ( &( (" - " ! &( 3 ( ( & ( 5 ( # # ! & " 5 ' &( (" ' ! " #
-$ ( # # ( ( 4 ! ( ! 4 ( & - ( 3 ' ! "
# 4 ( " ( ( (
5 ( 3 & 5 " ' ! " # & & ! " % ( 6% (7( $ !897( !- - - :- * ( ( 0 &( 3 ' &
' !( ( 4 ( 4 !
( ' ' ! " #
' 4 ' 9 :- (3 ;
& !( & 4 ' ! " # & & 4 # &
-! $
" ! &( 3 ' (! ( ( ! 7 (" & ' ( # # '
! + ' ! " # & & 3 " ' & ( ' (
! ! " ( # # 4 ( &( (" 4
-'! (
$ ! ' ! ! ( " ' " ' & & (
- * ( '(! ' ! 7 & & ! ( ( ' ! & !( 4 4 ! +
' ! " #
-- * ( '(! ( # # & & " 4 ( ( ( & ! ( ' &
-- '! ' ' ' ! "
# & ' ( # #
( ( ( )
' & & 4 ( " ! ( ( + 4- '
( * < + = 5!
-- (7 + !( ( #
* # ! (7 ! & ! ' ' ' &( " (
( ( 5 4 & &
' ! - > ( 3 ' ' '
( ( 4 (
&( (" 4 & ' " ! ' 5 ('( ' !( (" ! ( - ! + ' ' (7 ( ( ! " !
* # # ' ! - (7 &( ( ( ( ! " ! ' &
! * # " ! ' ( ( 4 ! ( ! " & " ! ' ( ( 4
! ( ! " & ( ! " ' ' & &
-- 2/ $/ / .=
! +
! " # 6 8 ! " ( & " 6( ( 4 ( 8 ( ( 4
( ( 6& 4 8 4 ' (" &( (" # ( '(! & ! & 6& 4
' ( ' ! " # ! " & & (
- 1 ( ' ( '(! ( & ! &
-- * ? ( ( ! ( ' 5 5 4 ! & " #! &
!-- * ? ' & ! 5 ( (
-$ ! ' ! " # ' ' ' 5 ' 9 :- % & 3
6 ( 5 8 ) 6 ( 8 " ( ( " ' ) * & !( ' ! ( ' #
6' 5 8 ) 6' 8- " ' " ' ) * &( ! " , *
9 :- & !( & ! ' ' ( " ! ' 5 ( ( ( ! & " "(!( & & & & 4 ! - ! " ( ( ( & & & ' " ! ' 5 (
&( ! " ' & & 9
:-% & - / ( ' ! " # ( (
? 9
:-! ,
, ! ' ! " #
! ( ( ( ( ( 7
' 3 ' &( &( 9
:-'! * - .
* - . & ( ( ( " '( 4 ( ( ( 9 :- & 5 " ( (
&( ! " ! " 3 3 3 ( 4 3
!!-!
! #( ( ( ( & (
/! + % %
' & & ! " 4 &( # # ( ! " 6 8 & ! # ( ( 6 8 ( ( '
" ! ' &( & & ' ' ! " ' ( 9 :- 0 ! 4 & ' ' & & ! " 7 ' 4 # ( ! " 6 8 4 ' ( ( ! & " ( # (
( 6 #8 4 ' ( ( ! "9 :- " ( ( ' ( &( " ! & & 4 & & ' !( " ' ! - (
! " ( ( ! 6 8 ' & & ( ( + 4 6 89
:-6 8
$ ! 6 8 6 8 ! "
6 8
6 8
$ & & (
@ ! " & & ! " ' ( -(' # ( ! " ! (
-! " 7( ! " ( ! ( '(! (
-! " 7( -! " ( 4 ( ! "
-( )$ $ ! " # ( ! " & ' (
(
-! +
! " ' ' 4 ' & ! ( 5 ( ( ( (-' 4 ' &( ( ( ( ' 5 ' ' ' 5 ( ( ( 4 ( &( (" ' ( - / & ' ( ( !
' 5 ' ! ( ' ' 3 '
4( ( ! & " "(!(- 2 " ' &( ! " & & ( 9 :
- >( '(! ( ! & " "(!( 4
- 2 ( ' ' " ( '
#
-- 2 ( ( ( ( ( ' # 4 ( " ! & !( ! (
'
-- ( ( ! " ( ( ( ! "
-) * 4 , * !
% & - 2 " ! " 4 ! ( ' (
' ! ( ' 9
:-- . / A/ %/ $/ * 2.*. /
' ! ( ' ! "
# & " & ' " !
' 5 - ' ! " # '(
5 ( # # 4 ( # # 4 & "
-% & - / ( 4 '! ' 5
'! ' ( ( &
4 9
:-&( ( '! 3 4 ( '!
' 5 ' 4 ' & '
% & - /'! ' !
; ( ( ( 4 & !( ! (
' ' - & !( ( # #
( ' ' 3 ( # # &(
! ( ( ( '
& 5 ' "- 1 ( ' "
& ' ( $) 5
' " ' ( ( 5 4 ( " '(&! & # * # ' ;;;- , -5 9 :- $ 4 ( " ' '
! !( ' ) * 3
& & $ ( # #
-/'! ' 5 ' ( '
/ $ ' ' 5 - & !( ! ( ' 5 3 & ( ( (
)- ( ( ) ( ( (
' 5 ' ' ' 5 3 ' ( (
( '! % 4 ! ! " < + - /'! ' 5 &( & 7 ! 5
& '! '
-B- / /2 /0/ 2
(7 ' ' ! + !( (
# * # 4 & ( ! " ! ' - % & 3 ' ! " & ";
# ' ! ' ' ( ( 4 ! ( ! " & ( ! " ' ' & & 6 !( ( 8 ! ' & # ' ( ( 4 ! ( ! " 6 '( ( '( (
8-% & - % # ' & ' ! & !
' ( ( & ' ( ( 4 & ( ! "
' & &
->
% '( ( '( ( ! " ' ( ( 4 ! ( ! "
-% !( ( ! " " ! ' ( ( 4 ! ( ! " & ( ! " '
' & &
-& &( 7 ' !
' ! ' & ! * # 3
( ( ( ' ! 4 !
' 4 ( 4 ( ' &( (" ' ' ( & 4 ! " ' &(
-& ! 3 ' ! " ( ' ( ( ! * # - > ! * #
7 ' ' ( ' 3
' ! ! ' ( ( '
! ' (& " ' ! * #
-& ! - ! * # ( ( ' ' ' " !
' ( ( 4 ! ( ! " & !( ( "
( &
-5 !( (" 7 ' & !
* # & !( & ( & ( " & ( & - & !
* # &( ! " ! C 7
C-' (7 # ' ( '
( & & ' ( 4 ' ( ' !( ' " ! ' 5 ' - 0 ! & & ( # # &( !
( 5 4 ( ! " '
-B- >. * 12/
" ! ' (7 ' '(! & "; 5 !( (" & 4 ( '
& ( ' ( ! ! " ( # # 4 &( (" - ! ' & (
& ( ( ! " ( # # 4 ( &( (" 4 - < 3 " ! ' & !
* # 4 (7 ' ! ' ! "
C ! * #
C-! ( ( ( & ! & " ! 7( 3 ! " ( 4 ! " ' ! ' ! "
# ( # # ' &
( 5
-1A/ / . */>/ 0
$ ! ' ! ' (! 7( ! ( 7 ' " 4 ( & ( & 5 ! ( ('(
3 " ' ! ' (! 7( ! ' ! ' ' ; ( 4
-9 : )/ / " 6/4 "83 ( ; 4 ( 6 &(8 $ $ (7 6> 8 4 ( & ( ( -9 : > ! ' 4 & ( ! '
' (7
-9 : !( (" ' " 4 ( " & ( ! ' 7 ' (! 3 5 ! ( ('( 3 4 & 4 &( ( '
(-$/) / 1 />/
9 : 0 &( 3 D ! / D # / - + * %
0 % % 1 *
-1 + 3 3 <
-9 : * 3 A" ' $3 &" " + 3 0 5"
5"E ? - # . 2
/ 3 445- A & 1 + 4 3
-9 : ? 3 5 " & 3 (
. 3 A '4 " F &4 " /A* 3 / $ + # " / 5 # A '( * 5" 43 5 6/A*83
-9 : ? #3 &&4 * / - 6
' ) ** ** # - 1 + 3 < 3
3
-9 : (5 "3 ) - 0 $ 0 %
( + 7 - ( 3
-9 : + 43 <- & # .
18* )- # 5 G * 3 6 83
-
-9 : 2 ; 3 ( - ) # # / - *
(&! 5 3
-9 : / 3 / - +
9 % * (
) + % % ! '